890.  ΣΠΕΡΜΑΤΑ ΚΑΚΙΑΣ.  Ο διάσημος Γάλλος ιεροκήρυξ Μασσιγιόν περιέγραφε θαυμάσια στα κηρύγματά του, την ανθρώπινη κακία.  Κάποιος μία μέρα τον ρώτησε:
- Πάτερ, πως γίνεται σείς, μοναχός, κι άνθρωπος του Θεού να έχετε τέτοια πείρα της ανθρώπινης κακίας;
Κι ο Μασσιγιόν απάντησε:
- Την βρίσκω λίγο πολύ μέσα στην καρδιά μου, αν σκάψω λίγο βρίσκω τα σπέρματα της.

891.  ΚΑΚΟΛΟΓΙΑ (Γλώσσα, Κατηγορία, Κατακρίσεις).
ΩΡΑΙΟ ΣΠΙΤΙ ΑΥΤΟ.  Ο άγιος Θωμάς Μωρ, μέγας καγγελάριος της Μ. Βρετανίας, κάθε φορά που κάποιος άρχιζε να του κατηγορεί ένα τρίτο άλλαζε συνομιλία επαινώντας το σπίτι που είχε μπρός του λέγοντας:
- Τι ωραίο σπίτι που είναι αυτό εδώ.  Εξάπαντος ο αρχιτέκτων θα ήταν άνθρωπος αξίας…
Κι έτσι έδινε να εννοήσει ο συνομιλητής του το λάθος του.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 409-411)

Το καλό και το κακό
Το καλό από το κακό μπορεί να διαχωριστεί και πρέπει να διαχωριστεί.
Μπορεί όμως να διαχωριστεί και το καλό από το καλό; Όχι δεν μπορεί.
Με τίποτε δεν μπορεί. Ούτε μπορεί να διαχωριστεί το κακό από το κακό, ούτε το καλό από το καλό.
Όπου υπάρχει το ένα κακό, εκεί αμέσως υπάρχουν και πολλά κακά.
Όπου υπάρχει το ένα καλό, εκεί αμέσως υπάρχουν πολλά καλά.
Οι ρόγες από τα σταφύλια όταν είναι σάπιες, τότε όλο το τσαμπί είναι σάπιο.
Οι ρόγες από τα σταφύλια όταν είναι ώριμες, τότε όλο το τσαμπί είναι ώριμο.
Η ελεημοσύνη και η αλήθεια είναι στο πρόσωπό Σου Κύριε, λέει ο προφήτης που έγραψε Ψαλμούς.
Και σ’ένα άλλο χωρίο πάλι λέει: Η ελεημοσύνη και η αλήθεια συναντήθηκαν και ασπάστηκαν μεταξύ τους.
Το καλό πάει μαζί με το καλό. Αλλά το κακό και το καλό δεν μπορούν μαζί, όπως η ημέρα και η νύχτα.
Αδελφοί μου, μήπως βαρεθήκατε να κάνετε το καλό; Μήπως επιθυμήσατε να χορέψετε ένα χορό με το κακό;
Ποτέ και για κανέναν λόγο. Μην μπαίνετε στο χορό με το κακό. Θα γίνετε αντιπαθητικοί και απεχθείς.
Αν θέλετε αιώνια να είστε όμορφοι, υγιείς, φωτεινοί, ευωδιαστοί, ελκυστικοί, να μείνετε καλοί.
Μην ανακατεύετε με τίποτε το καλό με το κακό, ούτε τη δικαιοσύνη με την αδικία, ούτε τον Χριστό με τον Αντίχριστο.
Μη μπαίνετε στο χορό με το κακό, με την ανεντιμότητα, με την ακολασία.
Μην μπαίνετε στο χορό με τους αλκοολικούς, με τους χαρτοπαίκτες, με τους βλάσφημους, επειδή αυτοί είναι απεχθείς ενώπιον του Κυρίου.
Αν θέλεις να μην είσαι μισητός στον Κύριο, στους αγγέλους, στους προγόνους σου, τότε μην συνεταιρίζεσαι με το κακό και μην αδελφοποιηθείς με το κακό.
Αυτό δεν σας το συμβουλεύω μόνο εγώ. Αυτό σας το συμβουλεύει ο απόστολος του Θεού, ο απόστολος Παύλος, εκείνος που αρχικά δεν πίστευε στον Χριστό, όπως και σήμερα πολλοί δεν πιστεύουν, όμως στη συνέχεια πίστεψε με τόση δύναμη που προτίμησε να βάλει το κεφάλι του κάτω από το σπαθί παρά να αλλάξει την πίστη του.
Αδελφοί μου, να κάνετε καλές πράξεις, λέει ο απόστολος Παύλος: Κι όταν κάνουμε το καλό, ας μην αποκάμουμε. Γιατί, αν αντέξουμε ως το τέλος, θα θερίσουμε τον καρπό στον κατάλληλο καιρό. Όσο έχουμε λοιπόν ακόμα την ευκαιρία, ας κάνουμε το καλό σε όλους και κυρίως σ’αυτούς που έχουν την ίδια πίστη μ’εμάς ( Γαλ. 6,9)
Όσο υπάρχει ο χρόνος ας κάνουμε το καλό! Αδελφοί μου ας σκεφθείτε πόσος χρόνος μας έμεινε. Ποιος μπορεί να μας εγγυηθεί ότι και εμείς αύριο ή μεθαύριο δεν θα είμαστε πεθαμένοι; Ο απόστολος Παύλος προφήτεψε αυτό που κι εμείς βλέπουμε και γνώριζε εκείνο που εμείς γνωρίζουμε. Πριν λοιπόν από την κηδεία του καθενός μας, φωνάζει: Πόσος καιρός έμεινε για να κάνετε το καλό; Κάντε το καλό σ’όλους και ειδικά σ’εκείνους που έχουν την ίδια πίστη μ’εσάς. Ποια καλά λοιπόν να επιδιώξουμε πρώτα; Την αλήθεια και την ελεημοσύνη. Αυτά είναι το κέντρο του Ευαγγελίου. Να γνωρίσουμε την αλήθεια και να δείξουμε ελεημοσύνη.
( Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, ‘ Μέσα από το παράθυρο της φυλακής – Μηνύματα στο λαό’, σελ. 184-186, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη)

Κάποτε ο Γέροντας Ιωσήφ είχε κάποια δουλειά να κάνει στη Μεγίστη Λαύρα, επειδή η Σκήτη του Αγίου Βασιλείου εκεί υπάγεται διοικητικά.
Όταν λοιπόν έφτασε στην αυλή της Μονής ήσαν μαζεμένοι μερικοί πατέρες και μιλούσαν. Μόλις οι πατέρες είδαν τον Γέροντα – που είχαν ακούσει την φήμη του ως ασκητού – θέλησαν να τον δοκιμάσουν. Και τούτο διότι οι Αγιορείτες πατέρες, ως κληρονόμοι ασκητικής πείρας, γνωρίζουν καλά πως οι πλανεμένοι ή οι ψευτοασκητές είναι πάντοτε υπερήφανοι, θεληματάρηδες και αντιλογούν.
- Έλα εδώ, του λένε.
- Ευλόγησον, λέει ο Γέροντας.
- Κάτσε μες στη μέση.
- Να ’ναι ευλογημένο.
- Τώρα, πάρε δρόμο και φύγε.
- Να ’ναι ευλογημένο.
Και έλεγαν κατόπιν με θαυμασμό οι πατέρες:
- Αυτός είναι καλόγερος!
Αντιθέτως η πολυλογία αποδιώκει όλα τα καλά. Γι’ αυτό και ο Γέροντας Ιωσήφ σ’ όλη του τη ζωή καλλιέργησε εντατικά την μητέρα αυτή των αρετών (σ. εδώ εννοεί τη σιωπή).
Από το βιβλίο του Γέροντος Εφραίμ του Φιλοθεΐτου «Ο Γέροντάς μου Ιωσήφ ο Ησυχαστής και Σπηλαιώτης, σ. 125.

Ο ζυγός του κόσμου και ο ζυγός του Χριστού

Όλοι οι άνθρωποι θεωρητικά θέλουν την ευτυχία, αλλά λίγοι είναι εκείνοι που βάζουν το λαιμό τους, με τη θέληση τους, σε κάποιο σκληρό και ανυπόφορο ζυγό.

Βλέπε, όμως, ο Σωτήρας του κόσμου μιλάει για το δικό του ζυγό και το φορτίο και λέει: Ελάτε σ’εμένα όλοι όσοι κοπιάζετε και είστε φορτωμένοι, κι εγώ θα σας ξεκουράσω. Σηκώστε πάνω σας το ζυγό μου και διδαχτείτε από το δικό μου παράδειγμα, γιατί είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά, και οι ψυχές σας θα βρουν ξεκούραση. Γιατί ο ζυγός μου είναι απαλός και το φορτίο μου ελαφρό ( Ματθ. ια΄,28-30) Ο Κύριος από συμπόνια και αγάπη, καλεί τους ανθρώπους στο ζυγό Του για να Τον γνωρίσουν και να ξεκουραστούν. Αναλογιστήκατε ποτέ τα παραπάνω λόγια του Χριστού;

Σκεφτήκατε τη διαφορά ανάμεσα στο ζυγό και το φορτίο που οι άνθρωποι μόνοι τους φορτώνονται και το ζυγό του Χριστού; Η διαφορά πραγματικά είναι πολύ μεγάλη. 

Ο ζυγός των κοσμικών ανθρώπων είναι βαρύς επειδή θέλουν να στηρίζονται στη δική τους δύναμη, χωρίς τη βοήθεια του Θεού.

Ενώ ο ζυγός του Χριστού είναι η συνεχής εμπιστοσύνη στον Παντοδύναμο Ουράνιο Πατέρα. Γι’αυτό το λόγο ο ζυγός εκείνος είναι σκληρός, ενώ ο ζυγός του Χριστού είναι απαλός. Το να κρίνεις τους συνανθρώπους σου είναι ένας κοσμικός και ασήκωτος ζυγός ενώ το να συμφιλιωθείς με τον συνάνθρωπο σου είναι ο ελαφρύς ζυγός του Χριστού.

Ο ζυγός του Χριστού είναι η αγάπη ενώ ο ζυγός του ανθρώπου που κατακρίνει είναι η δυστυχία που κρύβει μίσος.

Ο ζυγός του Χριστού είναι η αλήθεια ενώ ο ζυγός του διαβόλου είναι το ψέμα.

Ο ζυγός του Χριστού είναι η αδερφική αγάπη ενώ ο αμαρτωλός ζυγός είναι η εγωπάθεια.

Το φορτίο του Χριστού είναι η γενναιοδωρία και η βοήθεια ενώ το αμαρτωλό φορτίο είναι η κλοπή και η αρπαγή.

Το φορτίο του Χριστού είναι ο κόπος για τη Βασιλεία των Ουρανών ενώ το αμαρτωλό φορτίο είναι η φθοροποιός προσπάθεια για την απόκτηση γήινων, εφήμερων αγαθών.

Ο δρόμος του Χριστού είναι στενός και οδηγεί στη βασιλεία του Θεού ενώ ο δρόμος της αμαρτίας είναι φαρδύς και οδηγεί στο χάος.

Ο δρόμος του Χριστού είναι ιερός και γεμάτος ελεημοσύνη ενώ ο αμαρτωλός δρόμος είναι γεμάτος χυδαιότητα.

Το φορτίο του Χριστού κρύβει θεϊκή σοφία και εντιμότητα ενώ το φορτίο της αμαρτίας είναι η ατιμία και ακολασία.

Ο ζυγός του Χριστού σηκώνεται με υπομονή και την προοπτική της αιώνιας ζωής ενώ το αμαρτωλό φορτίο σηκώνεται με ανυπομονησία και μέσα στην προοπτική του θανάτου και του τάφου που οδηγεί στην απελπισία.

Σηκώνει κανείς το ζυγό του Χριστού με βλέμμα καρφωμένο στην αιώνια ζωή, στο βασίλειο του Θεού ενώ ο αμαρτωλός σηκώνει το ζυγό της αμαρτίας με το βλέμμα στον τάφο.

Ποιο φορτίο είναι πιο ελαφρύ και πιο εύκολο; Αναμφισβήτητα το φορτίο του Χριστού.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Επισκόπου Αχρίδος, "Μέσα από το παράθυρο της φυλακής- Μηνύματα στο λαό", Εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη», σ. 79-81)

Εκεί στο Μοναστήρι...
Ο Γέροντας συνέχισε :
Κι εσύ, εκεί στο Μοναστήρι, την ώρα της ακολουθίας να είσαι αυτοσυγκεντρωμένος.
Να τα παρακολουθείς, να τα ζεις όλα. Και ώρες και μεσώρια, και ψαλτήρια, και κανόνες.
Ούτε μία λέξη να μην αφήνεις να πηγαίνει χαμένη. Να διαβάζετε καθαρά, με νόημα.
Με αγάπη, με λατρεία προς τον Κύριό μας να φωνάζουμε : " Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με " .
Να κάνεις μετάνοιες πολλές, όσες σου κανονίσουν.
Αγνίζουν και αγιάζουν το σώμα και την ψυχή.
Τώρα πια, δεν θα μπορείς να έρχεσαι εδώ.
Η επικοινωνία μας θα είναι πνευματική.
Όταν θα προσεύχεσαι στην Παναγια μας, ό,τι προβλήματα και δυσκολία έχεις, θα της λες : Υπεραγία Θεοτόκε, δι ευχών του Γέροντος, βοήθησέ με στο τάδε πρόβλημά μου.
Και εγώ θα πληροφορούμαι το πρόβλημά σου και θα προσεύχομαι για σένα μυστικά.
Θέλω να ξέρω την ημέρα και την ώρα της κουράς σου, διότι μυστικά θα είμαι κι εγώ εκεί κοντά σου.
[Ά 45]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.282-283)

Ο Ισίδωρος, ένας αγέρωχος άρχοντας από την Αλεξάνδρεια, αποφάσισε να μονάση σ’ ένα κοινόβιο της Αιγύπτου. Ο διακριτώτατος ηγούμενος που τον υποδέχτηκε, διέβλεψε αμέσως ότι ήταν σκληρός και υπερήφανος. Του είπε λοιπόν για να τον διορθώση:
-Αν πραγματικά αποφάσισες να σηκώσης τον ζυγό του Χριστού, εκείνο που πριν απ’ όλα σου ζητώ είναι να ασκής την υπακοή.
-Όπως το σίδερο στον σιδηρουργό, έτσι, αγιώτατε πάτερ, παραδίδομαι στην υπακοή, αποκρίθηκε εκείνος.
Ικανοποιημένος ο ηγούμενος από την απάντηση και την παρομοίωση, προχώρησε αμέσως και έδωσε στον σιδερένιο Ισίδωρο το γύμνασμα του:
-Θέλω, αδελφέ, να στέκεσαι στην πύλη της μονής και στον καθένα που θα μπαίνη ή θα βγαίνη, να βάζης μετάνοια λέγοντας: « Προσευχήσου για μένα, πάτερ, γιατί είμαι επιληπτικός».
Ο Ισίδωρος υπάκουσε στον γέροντα όπως ένας άγγελος υπακούει στον Θεό!
Συμπλήρωσε επτά χρόνια σ’ αυτή την άσκηση και έφθασε σε βαθιά ταπείνωση και κατάνυξη. Τότε ο ηγούμενος, αμείβοντας τη μακρόχρονη καρτερία του, αποφάσισε να τον συγκαταριθμίση στους αδελφούς και επιπλέον να τον χειροτονήση κληρικό! Εκείνος όμως τον ικέτευσε να τον αφήση να τελειώση τον δρόμο του με την ίδια άσκηση. Στην παράκληση του μάλιστα αυτή άφηνε κάπως να εννοηθή ότι έφθανε στο τέλος του, ότι πλησίαζε η ώρα που θα τον καλούσε ο Θεός κοντά Του. Έτσι κι έγινε! Ο ηγούμενος τον άφησε στην ίδια θέση και ύστερα από δέκα μέρες « δι’ αδοξίας ενδόξως εξεδήμησε» προς τον Κύριο. Επτά μέρες μετά την κοίμηση του παρέλαβε κοντά του και τον θυρωρό της μονής. Του είχε πει:
-Εάν βρω παρρησία στον Κύριο, σύντομα θα σ’ έχω κοντά μου, για να είμαστε κι εκεί αχώριστοι.
Έτσι ο Θεός φανέρωσε ότι ευαρεστήθηκε από τη θαυμαστή καρτερία του Ισιδώρου.
Πριν κοιμηθεί ο μεγάλος αυτός αθλητής, ρωτήθηκε από τον όσιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, τι ένιωθε μέσα του, καθώς βρισκόταν εκεί, εμπρός στην πύλη της μονής, και έβαζε ταπεινά μετάνοια στον καθένα:
-Στην αρχή, αποκρίθηκε εκείνος, συλλογιζόμουν ότι πουλήθηκα για τις αμαρτίες μου. Γι’ αυτό με πολλή πικρία και βία και αιματηρό αγώνα έβαζα τις μετάνοιες. Όταν όμως συμπληρώθηκε ένας χρόνος, δεν ένιωθα λύπη, αλλά περίμενα από τον Θεό τον μισθό της υπομονής μου. Και όταν πέρασε άλλος ένας χρόνος, ένιωθα βαθιά συναίσθηση, πως ήμουν ανάξιος να μένω μέσα στο μοναστήρι, να βλέπω και να συναντώ τους πατέρες, να μεταλαμβάνω τα άχραντα μυστήρια και να αντικρύζω οποιονδήποτε. Ρίχνοντας λοιπόν κάτω το βλέμμα και πιο κάτω την υπόληψη του εαυτού μου ικέτευα τους αδελφούς να προσεύχονται για μένα.

( Κλίμαξ)

( Χαρίσματα και Χαρίσματα, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄, σελ.141-142)

Κάποια μέρα, στα Κατουνάκια, ένας γείτονας μοναχός, Κρητικός στην καταγωγή, άρχισε να φωνάζει και να βρίζει άδικα τον Γερο-Εφραίμ (σ. αγιορείτη ασκητή, επιλεγόμενο «Βαρελά», στον οποίο ήταν στην αρχή υποτακτικός ο μετέπειτα γέροντας Ιωσήφ), για κάποιο οροθέσιο κοντά στην καλύβη τους.

-Είσαι παλιόγερος, είσαι τέτοιος, είσαι τέτοιος…

Του ’λεγε, και ο Γερο- Εφραίμ, επειδή ήταν πολύ πράος και απλός, δεν ήθελε να απαντήσει και γι’ αυτό φώναζε:

-Τι τραβάω απ’ αυτόν τον άνθρωπο! Τι τραβάω απ’ αυτόν τον άνθρωπο!

Ο Φραγκίσκος (σ. έτσι ονομαζόταν ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής ως δόκιμος), νέος τότε με ζωντανά τα πάθη ακόμα μέσα του, μόλις είδε το σκηνικό άναψε από τον θυμό. Σκέφθηκε να βγει έξω αγανακτισμένος και να «τακτοποιήσει» τον αγενή γείτονα, διότι άδικα στενοχωρούσε τον Γέροντά του.
Η καρδιά του νεαρού υποτακτικού άρχισε να κτυπάει γρήγορα, το αίμα να βράζει και ο νους να θολώνει, διότι ήταν εκ φύσεως λίαν θυμώδης. Ο λογισμός του έλεγε: «Βγες έξω και κτύπα τον!»
Κατάλαβε όμως πως, εάν έβγαινε έξω, δεν μπορούσε να προβλέψει πού θα έφθανε. Σαν ανδρείος και ορμητικός που ήταν, θα έκανε μεγάλη ζημιά. Γι’ αυτό μόλις είδε τον κίνδυνο κρατήθηκε και αμέσως έτρεξε μέσα στο παρεκκλήσι του Ευαγγελισμού. Έπεσε ξαπλωτός κάτω στο πάτωμα του ναού και με δάκρυα και λυγμούς άρχισε να επικαλείται την Παναγία μας να τον συγκρατήσει από κάποια ακραία συμπεριφορά.
«Βοήθα με! Βοήθα με, τώρα, Παναγία μου, να μη βγω έξω! Βοήθα με! Χριστέ μου, σώσε με. Διότι αν βγω έξω τώρα, δεν ξέρω τι θα γίνει. Βοήθα με, σώσε με, κατεύνασε το πάθος».
Κλαίγοντας και οδυρόμενος βρέχοντας το έδαφος με την πλημμύρα των δακρύων του, το πάθος του θυμού υποχώρησε και ο νεαρός υποτακτικός ηρέμησε και λογικεύθηκε. Και αφού ειρήνευσε, βγήκε έξω και τακτοποίησε το πράγμα με πολλή αγάπη και γλυκύτητα:

«Ε, δεν είναι και τίποτε σπουδαίο. Δεν ήρθαμε εδώ να κληρονομήσουμε καλύβες και ελιές και βράχια. Εδώ ήρθαμε για την ψυχή μας, ήρθαμε για αγάπη. Αν χάσουμε την αγάπη, χάσαμε τον Θεό. Αυτά θα τ’ αφήσουμε, αλλά την αγάπη θα την πάρουμε και θα πάρουμε και το μίσος. Και τι βγαίνει, Γέροντα, εμείς αφήσαμε γονείς, αφήσαμε τόσα και τόσα και τώρα θα μαλώσουμε γι’ αυτό, θα γίνουμε ρεζίλι «Αγγέλοις και ανθρώποις» και σ’ όλη την κτίση;»
Και έτσι ο άξεστος μοναχός υποχώρησε. Και ο Γέροντας Ιωσήφ εκ των υστέρων ομολογούσε: «Αν δεν κυριαρχούσα στον θυμό μου εκείνη τη μέρα, ίσως και να σκότωνα τον μοναχό, γιατί είχα τόση ανδρεία και δύναμη μέσα μου, που μπορούσα να τα βάλω με δέκα και να τους νικήσω. Έτσι ήταν η πρώτη νίκη που έκανα στο αρχικό μου στάδιο. Από τότε ένιωσα τον θυμό, την οργή να έχει πέσει, να μην έχει αυτή την ένταση. Η πραότης άρχισε να μου θωπεύει την καρδιά».

Πάντως, εκείνος ο αγροίκος γείτονας δημιουργούσε και πολλούς άλλους πειρασμούς στον Φραγκίσκο. Το τι τραβούσε απ’ αυτόν δεν λέγεται! Έκανε όμως μεγάλη υπομονή, όπως φαίνεται από τα ακόλουθα που έγραψε: «Εάν θελήσω να διηγούμαι τα όσα υπέφερα καθ’ ημέραν από το πάθος της οργής, πρέπει να κάμω βιβλίον! Διότι ο Θεός, θέλων να με ελευθερώσει, μου έφερνε όλα τα επιτήδεια! να με ενοχλούν αδίκως, να με υβρίζουν, να με πειράζουν! Όχι πειράγματα έτσι απλώς, αλλά δυνάμενα να κάμουν φόνον! Και υπομένων και πνίγων μέσα τον Σατανάν με την άκραν υπομονήν έλαβον άφεση του κακού».

(από το βιβλίο του Γέροντος Εφραίμ του Φιλοθεΐτου «Ο Γέροντάς μου Ιωσήφ ο Ησυχαστής και Σπηλαιώτης, σ. 72-74)

Εγωισμός, το αναρχικό παιδί της υπερηφάνειας

-    Γέροντα, άλλο πάθος είναι η υπερηφάνεια και άλλο ο εγωισμός;
-    Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, η κενοδοξία κ.λπ., εκτός από την έπαρση που είναι εωσφορικός βαθμός, είναι το ίδιο πάθος με μικρές διαφορές και διαβαθμίσεις.
Ο εγωισμός είναι το αναρχικό παιδί της υπερηφανείας· δεν το βάζει κάτω, επιμένει. Όπως όμως τα δένδρα που δεν λυγίζουν, σπάζουν τελικά από τον αέρα, έτσικαι ο άνθρωπος που έχει εγωισμό, επειδή δεν κάμπτεται, σπάζει τελικά τα μούτρα του. Μεγάλο κακό ο εγωισμός! Ενώ και ανάπαυση δεν έχει ο εγωιστής, πάλι επιμένει! Δεν βλέπεις, ο Άρειος; Όταν η μητέρα του του είπε: «καλά, τόσοι λένε ότι σφάλλεις· δεν το καταλαβαίνεις;», «ναί, το ξέρω, της απάντησε, αλλά πώς να υποταχθώ σ’ αυτούς;». Ο εγωισμός του δεν τον άφηνε να παραδεχθή το λάθος του.
-    Και δεν τον απασχολούσε, Γέροντα, που είχε παρασύρει τόσον κόσμο στην
αίρεση;
-     Όχι, δεν τον απασχολούσε. «Αν παραδεχθώ ότι σφάλλω, έλεγε, θα εξευτελισθώ και στους οπαδούς μου». Και όσο καταλάβαινε ότι κάνει λάθος, άλλο τόσο ζοριζόταν να τους πείση ότι είχε δίκαιο. Φοβερό πράγμα ο εγωισμός!
-    Σε τί διαφέρει, Γέροντα, ο εγωιστής από τον υπερήφανο;
-    Ο εγωιστής έχει θέλημα, πείσμα, ενώ ο υπερήφανος μπορεί να μην έχη ούτε θέλημα ούτε πείσμα. Ας πούμε ένα παράδειγμα: Στην εκκλησία προσκυνάτε τις εικόνες με μια σειρά· η καθεμιά ξέρει την σειρά της. Μια αδελφή, αν έχη εγωισμό και της πάρη κάποια άλλη την σειρά, θα κατεβάση τα μούτρα και μπορεί να μην πάη ούτε να προσκυνήση. «Αφού προσκύνησε εκείνη πριν από μένα, θα πή, δεν πάω να προσκυνήσω». Ενώ, αν έχη υπερηφάνεια, πάλι θα πειραχθή, αλλά δεν θα αντιδράση έτσι· μπορεί μάλιστα να πη και στις επόμενες, δήθεν με ευγένεια: «Περάστε! πέρνα κι εσύ, πέρνα κι εσύ!».
-    Τί να κάνω, Γέροντα, όταν πληγώνεται ο εγωισμός μου;
-    Όταν πληγώνεται ο εγωισμός σου, μην τον περιθάλπης· άφησέ τον να πεθάνη. Αν πεθάνη ο εγωισμός σου, θα αναστηθή η ψυχή σου.
-    Και πώς πεθαίνει, Γέροντα, ο εγωισμός;
-    Πρέπει να θάψουμε το εγώ μας, να σαπίση και να γίνη κοπριά, για να αναπτυχθή η ταπείνωση και η αγάπη.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 66-68)

ΈΝΑΣ νέος μοναχός συμβουλευθηκε τον Αββά Νισθερώ:
- Ποιά αρετή να εξασκήσω περισσότερο, Πάτερ, για να σωθώ;
- Όποια σου ταιριάζει καλύτερα, του αποκρίθηκε ο Γέροντας.
Ο αδελφός τον κοίταξε με απορία. Τότε ο Αββάς εξήγησε:
- Η Αγία Γραφή, παιδί μου, μας πληροφορεί πως ο Αβραάμ ήταν φιλόξενος κι ο Θεός τον σκέπαζε. Ο Δαβίδ αγαπούσε την ταπεινοσύνη κι ο Θεός έδειξε σ' αυτόν την προτίμησή του. Διάλεξε λοιπόν κι εσύ την αρετή που επιθυμεί η ψυχή σου και που νιώθεις πως είσαι
κατάλληλος γι' αυτήν. Ύστερα εργάσου την με όλη σου την προθυμία και θα σωθείς.


Ο ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΟΣ Αββάς Σισώης πάλι συμβουλεύει: Προτίμα, αδελφέ, εργασία ελαφριά και διαρκή, παρά κοπιαστική και πολύ σύντομα παρατημένη.



ΜΗΝ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ και μην επιχειρείς πράξεις άσκοπες, που δεν γίνονται κατά Θεόν. Όποιος βαδίζει άσκοπα, ματαιοπονεί. Όταν ο νους λησμονεί τον κατά Θεόν σκοπό, το έργο της αρετής δεν ωφελεί την ψυχή, γράφει ο Αββάς Μάρκος.


Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 81-82)

Ο Θεός θα μας σώσει μέσα από τη συμφορά

"Βαθιά ήταν η λαχτάρα του Γέροντα να σμιλέψει την άμορφη μάζα του λίθινου εαυτού μας και να μορφώσει το Χριστό μέσα μας
κι έτσι να μας μεταμορφώσει. Όλο αυτό γινόταν με ωδίνες τοκετού εκ μέρους του και με ενίσχυση της ελπίδας μας,
ώστε ποτέ να μην απελπιστούμε και νατα παρατήσουμε.
Τόσο στην προσωπική μας ζωή, όσο και στη ζωή του τόπου μας και της ανθρωπότητος, έβλεπε σημάδια ελπίδας.
Ένα βράδυ που του είχαμε εμπιστευθεί τη θλίψη μας και τη στενοχώρια μας για τα όσα συνέβαιναν γύρω μας,
μας εκμυστηρεύθηκε: "Η εποχή μας είναι σαν την εποχή του Χριστού. Και τότε ο κόσμος είχε φθάσει σε μία αθλία κατάσταση.
Ο Θεός όμως, μας λυπήθηκε. Και τώρα δεν πρέπει ν' απελπιζόμαστε.
Βλέπω μέσα από τη συμφορά να εμφανίζεται κάποιος πολύ σπουδαίος άνθρωπος του Θεού,
ο οποίος θα συνεγείρει και θα ενώσει τον κόσμο προς το καλό".
Αμήν Γέροντα, και πότε !
[Ί 233]

"Να φυλαχθείς από το άγχος"

Ανάπηρη κοπέλα, ζήτησε την ευλογία του Γέροντα και τις συμβουλές του, για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε,
ζώντας πάνω σε αναπηρικό καροτσάκι.Ο Γέροντας την ευλόγησε και της είπε μεταξύ άλλων: "Προ πάντων να φυλαχθείς από το άγχος.
Το άγχος είναι ασθένεια της ψυχής και δεν εξαρτάταιαπό από υλικές ελλείψεις.
Μπορεί ένας υγιής άνθρωπος να έχει πολλά εκατομμύρια στην Τράπεζα και να ζει μέσα στο άγχος.
Το άγχος καταπολεμείται με την εμπιστοσύνη στην Πρόνοιατου Θεού και τον καλόν αγώνα".
[Γ 203π.]

"Πώς να αποφύγει την κατάθλιψη"

Σε νέα χήρα, που ήταν πολύ λυπημένη, ο Γέροντας έδωσε οδηγίες να εργάζεται εντατικά, για να μπορέσει να αποφύγει την κατάθλιψη που την απειλούσε.
Με την εργασιοθεραπεία και την προσευχή, που της συνέστησε ο Γέροντας, είχε εκπληκτικά αποτελέσματα.
Η θλίψη της μεταβλήθηκε σε εσωτερική γαλήνη και χαρά, μέχρι σημείου, που να διερωτάται μήπως παραφρόνησε.
Ο Γέροντας την καθησύχασε και την διαβεβαίωνε, ότι η πνευματική χαρά της προέρχεται από τη χάρη του Χριστού, που έλαβε.
[Γ 202]

"… όλα τα προβλήματα φεύγουν"
Φίλος γιατρός, μου ζήτησε να υποβάλω γραπτή του ερώτηση στο Γέροντα, για προσωπικό του πρόβλημα.
Αντιγράφω το διάλογο, από σημείωμά μου προς ενημέρωση του γιατρού: Ερώτηση, σχετική με το πρόβλημά του.
Απάντηση Γέροντος : " Μωρέ, τί είναι αυτά τα απωθημένα που γράφει, αν έχουν σχέση με το ψυχικό του πρόβλημα;
Τί είναι αυτά τα κληρονομικά ;" - Δηλαδή, Γέροντα, απαντάτε, ότι δε συμβαίνει ούτε το πρώτο, ούτε το δεύτερο ;-"
Δε συμβαίνει τίποτα. Όλα αυτά που γράφει, είναι από τον παλαιό άνθρωπο, που έχουμε μέσα μας.
Όταν όμως αγαπήσουμε τον Χριστό μ' όλη μας την ψυχή, όταν έρθει ο θείος έρωτας μέσα μας,
τότε όλα τα προβλήματα φεύγουν και γεμίζουμε με πνευματική χαρά. Εσύ, μωρέ, τα ξέρεις αυτά, σου τα είπα τόσες φορές.
Να, είναι έτσι, " και έκανε μία χαρακτηριστική κίνηση του χεριού, που αρχικά έρπει και σιγά σιγά ανυψώνεται."
Οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι μιλούνε γιααπωθημένα και κληρονομικά, γιατί δε γνωρίζουν την ανθρώπινη ψυχή,
που μόνο με το θείο έρωτα θεραπεύεται και ζει στην εν Χριστώ χαρά".
[Γ 200]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ. 82-84)