Ας περιφρουρούμαστε λοιπόν ο ένας με τον άλλο, ας δενόμαστε με τα δεσμά της αγάπης, κανένας ας μη μας χωρίζει. Αν κάποιος κατηγορεί, αν κάποιος έχει λύπη, που αφορά τον πλησίον ή αφορά εμάς, ας μη την κρατά στην ψυχή του. Αυτή τη χάρη σας ζητώ, να έρχεσθε και να απευθύνετε την κατηγορία εναντίον μου και να δέχεσθε την απολογία από μένα. «Έλεγξε», λέγει, «μήπως και δεν το είπε, έλεγξε μήπως και δεν το έκαμε. Κι αν το έκαμε, για να μη προσθέσει περισσότερα». Γιατί είτε απολογηθήκαμε είτε καταδικασμένοι ζητήσαμε συγγνώμη, προσπαθούμε στο έξης να μη ξαναπέσουμε πια στα ίδια. Αυτό συμφέρει και σε σας και σε μας. Γιατί σεις, κατηγορώντας ίσως παράλογα, όταν μάθετε την αλήθεια του πράγματος θα διορθωθείτε, ενώ εμείς, που αγνοούμε ότι σφάλαμε, διορθωνόμαστε. Δεν σας συμφέρει ν’ αδιαφορείτε, καθόσον επιφυλάσσεται τιμωρία γι’ αυτούς που λένε λόγια αργόσχολα, ενώ εμείς απαλλασσόμαστε από τα σφάλματα και τα ψευδή και τα αληθινά, και απαλλασσόμαστε από τα ψευδή, γιατί αποδείξαμε ότι είναι ψεύτικα, από τα αληθινά πάλι μη ξανακάμνοντας πάλι τα ίδια. Γιατί είναι εντελώς αναπόφευκτο αυτός που φροντίζει για τόσα και αγνοεί, και να σφάλλει από άγνοια.
Αν λοιπόν ο καθένας από σας που έχει σπίτι και γυναίκα και παιδιά και έχει υπό την εξουσία του δούλους, άλλος περισσότερους κι άλλος λιγότερους, κι όμως σε τόσο ολιγάριθμες ψυχές κάμνει πολλά σφάλματα, όχι βέβαια θέλοντάς το, αλλ΄ αναγκαζόμενος ή από άγνοια, ή θέλοντας να διορθώσει κάτι, πολύ περισσότερο είναι φυσικό να σφάλλουμε εμείς, που είμαστε προϊστάμενοι τόσου λαού και ακόμα εύχομαι να σας πληθύνει ο Κύριος και να σας ευλογήσει εσάς τους μικρούς μαζί με τους μεγάλους. Αν και η φροντίδα από το πλήθος μεγαλώνει, όμως δεν σταματούμε να ευχόμαστε να μας αυξηθεί αυτή η φροντίδα και ν’ αυξηθεί αυτό εδώ το πλήθος και να πολλαπλασιασθεί και να γίνει άπειρο. Καθόσον οι πατέρες, αν και κουράζονται συχνά απ’ τα πολλά παιδιά, όμως δε θέλουν κανένα να χάσουν. Όλα σε μας και σε σας είναι ίσα, κι αυτά τα μέγιστα αγαθά. Δε μετέχουμε στην ιερή τράπεζα εγώ με περισσότερη αφθονία ενώ σεις με λιγότερη, αλλ΄ ο καθένας εξ ίσου πλησιάζει σ’ αυτήν.
Αν βέβαια εγώ προηγούμαι αυτό δεν είναι τίποτε σπουδαίο, επειδή και στα παιδιά ο πρεσβύτερος πρώτος απλώνει το χέρι στο συμπόσιο, αλλ΄ όμως τίποτε περισσότερο δε γίνεται απ’ αυτό, αλλ΄ όλα είναι ίσα σε μας. Η ζωή που συνέχει και σώζει τις ψυχές μας δίνεται στον καθένα με την ίδια τιμή. Δε μετέχω εγώ άλλου προβάτου και σεις άλλου, αλλ΄ όλοι μετέχουμε του ίδιου. Το ίδιο βάπτισμα έχουμε ο καθένας, ενός Πνεύματος αξιωθήκαμε, προς την ίδια βασιλεία βαδίζουμε ο καθένας μας, αδελφοί όμοια είμαστε του Χριστού, όλα σε μας είναι κοινά. Πού είναι λοιπόν το περισσότερο του δικού μου; Στις φροντίδες, στους κόπους, στις μέριμνες, στους πόνους για σας. Αλλ΄ όμως τίποτε δεν είναι πιο ευχάριστο απ’ αυτόν τον πόνο. Γιατί και η μητέρα που πονά για το παιδί της αισθάνεται ηδονή στον πόνο, φροντίζει για τα παιδιά που γέννησε και ευχαριστείται με τις φροντίδες, αν και βέβαια η φροντίδα αυτή καθ’ εαυτή είναι πικρή, αλλ΄ όταν γίνεται για τα παιδιά, περιέχει πολλή ηδονή. Πολλούς από σάς γέννησα, αλλά μετά απ’ αυτά ήρθαν οι πόνοι. Γιατί στην περίπτωση των σωματικών μητέρων πρώτα έρχονται οι πόνοι και μετά ακολουθεί η γέννα, εδώ όμως οι πόνοι είναι μέχρι την τελευταία αναπνοή, μη τυχόν συμβεί κάποτε αποβολή και μετά τον τοκετό. Και σας φροντίζω εγώ με ιδιαίτερη αγάπη. Αν και άλλος σας γέννησε πολλές φόρες, εγώ κόπτομαι απ’ τις φροντίδες. Ούτε βέβαια εμείς οι ίδιοι γεννάμε, αλλά το παν είναι έργο της χάριτος του Θεού. Αν όμως γεννάμε και οι δύο με τη χάρη του Πνεύματος, δεν θα σφάλλει κάποιος αν ονομάσει αυτούς που γεννήθηκαν από μένα δικούς του, και εκείνους που γεννήθηκαν από εκείνον δικούς μου.
Σκεφθείτε λοιπόν όλα αυτά και δώστε χέρι βοήθειας, για να γίνετε κι εσείς καύχημά μου και εγώ δικό σας κατά την ημέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού . (ΕΠΕ, 23, 85-87)

924. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ.
Ένας ανώτερος αξιωματικός του γαλλικού στρατού πήγε να ακούσει το κήρυγμα του απλού αλλά αγίου εφημερίου του Άρς, Ιωάννου Βιαννέ. Όταν τελείωσε το κήρυγμα και ο αξιωματικός βγήκε έξω, μερικοί τον ρώτησαν αν του άρεσε το κήρυγμα. Αυτός συγκινημένος και μετανοημένος για την περασμένη του ζωή είπε: «Τις άλλες φορές μου άρεσαν οι ιεροκήρυκες, αυτή τη φορά δεν άρεσα εγώ στον εαυτό μου».

928. ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ.
- Πόσο θα ήθελα και εγώ να θραύω τις καρδιές των ακροατών μου, όπως εσύ θραύεις τις πέτρες, έλεγε ένας ιεροκήρυκας σε ένα λιθοξόο.
- Θα το κατορθώσεις και εσύ, του απάντησε κείνος, αν σκύβεις συχνά και γονατίζεις.

930. ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΗΡΥΓΜΑ.
Ο περίφημος ιεροκήρυκας στην Παναγία των Παρισίων έκανε τα πάντα με ευλάβεια, κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια το σημείο του σταυρού, πρίν από κάθε κήρυγμα. Κόσμος πολύς έτρεχε για να ακούσει τα εύγλωττα του κηρύγματα.
Μια μέρα ένας άθεος μπήκε στην εκκλησία για να τον ακούσει και όταν είδε με τι προσοχή και ευλάβεια έκανε το σημείο του σταυρού, είπε στον συνοδό του:
- Πάμε, περιττό να περιμένουμε. Κηρύττει υπέροχα. Το κήρυγμα του είναι τέλειο.

933. ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ.
Ένας ιεροκήρυξ δεν κατόρθωσε να έχει μεγάλο ακροατήριο και σοφίσθηκε το ακόλουθο τέχνασμα:
- Την ερχόμενη Κυριακή, είπε, θα σας μιλήσω για την σκανδαλώδη υπόθεση μιας γνωστότατης οικογένειας.
Την άλλη Κυριακή η εκκλησία γέμισε. Ο ιεροκήρυξ κρατώντας την υπόσχεση του μίλησε για το αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 424-426)

110. Ο Θεός είναι αγάπη, πηγή χάριτος, πάνσοφο και παντοδύναμο Όν. Όσοι λοιπόν προσεύχονται, πρέπει να πιστεύουν ότι ο Κύριος θα τους δώση ό,τι έχουν ανάγκη, με γενναιοδωρία, γιατί είναι η Αγάπη. Θα τους το δώση σοφά, γιατί είναι η Σοφία. Θα τους το δώση ακόμη και αν υπάρχουν στη μέση όλα τα εμπόδια, γιατί είναι η Παντοδυναμία.

111. Κατά τη θεία λατρεία, κατά την τέλεσι όλων των Μυστηρίων και των Ακολουθιών, έχε εμπιστοσύνη στη δύναμι της Εκκλησίας, όπως το μικρό παιδί έχει εμπιστοσύνη στους γονείς του. Θυμήσου, ότι οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, σαν θεόπνευστοι φωστήρες, κινούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, σε οδηγούν στις τρίβους της σωτηρίας. Να μετέχης λοιπόν στη θεία λατρεία με απλή καρδιά, με εμπιστοσύνη μικρού παιδιού. Να εναποθέτης όλη σου τη φροντίδα στον Κύριο και να είσαι εντελώς ελεύθερος από τη λύπη και την αγωνία. «Μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε• δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε» (Ματθ. ι’ 19). Πώς συμβαίνει τώρα αυτό; «οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν» (στιχ. 20).
Ο Κύριος μας έχει βγάλει, καιρό τώρα, απ’ αυτή τη φροντίδα, απ’ αυτή την αμηχανία, εμπνέοντας τους Άγιους Πατέρες μας με τον Παράκλητο να συντάξουν τους ύμνους και τις ευχές της λατρείας, για κάθε περίστασι της ζωής. Μονάδα ο νοητός εχθρός μας κινεί σε ταραχή. Αλλά δεν μπορεί να μας αναστατώση, αν είμαστε στερεωμένοι στην πέτρα της πίστεως. Αν δεν είμαστε στερεοί στην πίστι, αν είμαστε προσκολλημένοι στα επίγεια αγαθά, αν έχουμε υπερηφάνεια, τότε, ακόμη και κατά την πιο αγία, την πιο φρικτή στιγμή της λατρείας, κατά την τέλεσι δηλαδή και την κοινωνία των ζωοποιών του Χριστού Μυστηρίων, ο εχθρός πασχίζει να μας συνταράξη.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 64-65)

Μη στερήσετε σε εμάς (τους ιερείς σας) αυτή τη βοήθεια. Υψώστε τα χέρια σας για χάρη μας, για να μη παραλύουν τα δικά μας. Ανοίξτε το στόμα για μας, για να μη φράσσεται το δικό μας στόμα. Παρακαλείτε το Θεό, παρακαλείτε γι’ αυτό. Γίνεται βέβαια αυτό για μας, το παν όμως γίνεται για σας. Γιατί βρισκόμαστε εδώ για τη δική σας ωφέλεια και μεριμνούμε για τα δικά σας. Παρακαλείτε ο καθένας και ιδιαίτερα και όλοι μαζί. Πρόσεχε τον Παύλο που λέγει, «για να εκφρασθεί ευχαριστία από πολλά πρόσωπα προς χάρη μας για τη σωτηρία που ο Θεός μας χάρισε», δηλαδή για να δώσει σε πολλούς τη χάρη. Αν στην περίπτωση ανθρώπων συνέβη, όταν ήρθε ο λαός και παρακάλεσε για κατάδικους άνδρες που οδηγούνταν σε θάνατο, ο βασιλιάς ν’ αλλάξει γνώμη γιατί λύγισε από το πλήθος, πολύ περισσότερο ο Θεός θα καμφθεί από σας, όχι εξ αιτίας του πλήθους σας, αλλ΄ εξ αιτίας της αρετής σας. Γιατί εμείς έχουμε σφοδρόν εχθρό.
Ο καθένας δηλαδή από σας μεριμνά και φροντίζει για τα δικά του, εμείς όμως φροντίζουμε για όλων σας τις υποθέσεις. Σταθήκαμε σ’ εκείνο το σημείο του πόλεμου, όπου απαιτείται πολύς κόπος. Ο διάβολος εξοπλίζεται εναντίον μας σφοδρότερα. Γιατί και στους πολέμους πριν απ’ όλους τους άλλους επιχειρεί ο εχθρός να καταβάλει το στρατηγό. Γι΄ αυτό εκεί τρέχουν όλοι οι συμπολεμιστές. Γι’ αυτό γίνεται πολύς θόρυβος, επειδή ο καθένας επιχειρεί να σκοτώσει τον αρχηγό και τον περιφρουρούν με τις ασπίδες από παντού, θέλοντας να σώσουν το κεφάλι εκείνου. Ακούστε τί λέγει όλος ο λαός προς το Δαυίδ (τα λέγω αυτά όχι για να παραβάλω τον εαυτό μου με το Δαυίδ, δεν τρελλάθηκα τόσο, αλλ΄ επειδή θέλω να δείξω την αγάπη του λαού προς τον άρχοντα), «μη βγεις», λέγει, «στον πόλεμο μαζί μας, για να μην σβήσει το λυχνάρι του Ισραήλ». Πρόσεχε πόσο φρόντιζαν το γέροντα . Έχω μεγάλη ανάγκη από τις προσευχές σας. Κανένας, όπως προανάφερα, ας μη μου αφαιρέσει, από άμετρη ταπεινοφροσύνη, αυτή τη συμμαχία και τη βοήθεια. Αν τα δικά μας ευδοκιμούν και τα δικά σας θα είναι λαμπρότερα. «Αν εισρέει η χάρη της διδασκαλίας σε μας, ο πλούτος θα μεταβεί σε σας. Άκουε τον προφήτη που λέγει: «μήπως οι ποιμένες ποιμαίνουν τους εαυτούς τους;».
Βλέπεις τον Παύλο που επιζητεί συνέχεια αυτές τις προσευχές; ακούς ότι ο Πέτρος έτσι αρπάχθηκε από τη φυλακή, επειδή γινόταν εκτενής προσευχή γι’ αυτόν; Πιστεύω πάρα πολύ ότι πολλά θα κατορθώσει η προσευχή σας, εφ΄ όσον γίνεται με τόση ομοφωνία. Πόσο νομίζετε ότι είναι μεγαλύτερο της σμικρότητάς μας το να προσερχόμαστε στο Θεό και να παρακαλούμε για τόσο λαό; Γιατί, αν εγώ ο ίδιος δεν έχω παρρησία να προσευχηθώ για τον εαυτό μου, πολύ περισσότερο δεν έχω παρρησία για άλλους. Γιατί αυτό ανήκει σ’ εκείνους που ευδοκιμούν στην αρετή, ώστε ν’ αξιούν από το Θεό να δείξει ευσπλαχνία και για άλλους, αφού οι ίδιοι κατέστησαν ευμενή τα δικά τους στο Θεό, ενώ αυτός που και ο ίδιος έχει προσκρούσει στο Θεό πώς θα προσευχηθεί για άλλον; Αλλ΄ όμως επειδή η αγάπη τολμά τα πάντα, γι’ αυτό παρακαλώ το Θεό όχι μόνο στην εκκλησία, αλλά και στο σπίτι, πριν απ’ όλα τ’ άλλα για τη δική σας υγεία, την ψυχική και την σωματική. Γιατί στον ιερέα δεν υπάρχει άλλη ευχή τόσο κατάλληλη, όσο το να πλησιάζει και να συνομιλεί προσευχόμενος με το Θεό πριν από τα δικά του καλά για τα καλά του λαού. Αν λοιπόν ο Ιώβ, όταν σηκώθηκε, αμέσως έκανε τόσα πολλά για τα σαρκικά του τέκνα, πόσο περισσότερο οφείλουμε εμείς να κάμνουμε αυτό για τα πνευματικά μας τέκνα;
4. Γιατί τα λέγω αυτά; Για το λόγο ότι, αν εμείς προσευχόμαστε και δεόμαστε για όλους σας, αν και βέβαια τόσο πολύ απέχουμε από το μέγεθος αυτού του πράγματος, πολύ περισσότερο δίκαιο είναι να κάμνετε και σεις αυτό. Γιατί το να ζητά ένας για πολλούς είναι πολύ τολμηρό και χρειάζεται πολλή παρρησία, όταν όμως συνέλθουν πολλοί μαζί και παρακαλέσουν για έναν δεν είναι δύσκολο. Γιατί δεν το κάνει αυτό κανείς πιστεύοντας στην προσωπική του αρετή, αλλά πιστεύοντας στο πλήθος, στην ομόνοια, από την οποία ο Θεός προπαντός κάμπτεται παντού. Γιατί λέγει, «όπου είναι δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι στο όνομά μου, εκεί είμαι ανάμέσα τους». Αν όπου είναι δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι βρίσκεται ανάμεσά τους, πολύ περισσότερο βρίσκεται ανάμεσα σε σας. Γιατί εκείνο που προσεύχεται κανείς μόνος του να το λάβει και δεν μπορεί να το λάβει, αυτό θα το λάβει προσευχόμενος με το λαό. Γιατί; Γιατί, αν η προσωπική αρετή δεν έχει μεγάλη δύναμη, έχει όμως η ομοφωνία. «Όπου είναι», λέγει, «δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι». Γιατί είπε, «δύο»; Δηλαδή αν ένας είναι στο όνομά σου, γιατί δε βρίσκεσαι εκεί; Γιατί θέλω να είστε όλοι μαζί και να μη διασπάσθε.

(ΕΠΕ 23,81-85)

«Τα πλούτη ειν’ ανώφελα την ημέρα κρίσης» Παροιμίες 11:4

Η απατηλότητα του πλούτου
    Όταν το 79 μ.Χ. εξερράγη το καταστροφικό ηφαίστειο «Βεζούβιος» σκεπάζοντας κάτω από τη λάβα του ολόκληρη την Πομπηία, ανάμεσα στους άλλους που έτρεξαν να φύγουν για να σώσουν τη ζωή τους ήταν και μια γυναίκα, η οποία θέλησε να περιμαζέψει και να σώσει και τα κοσμήματά της. Δεν πρόλαβε όμως και μαζί με την ίδια σκέπασε η λάβα και τα δαχτυλίδια, τα περιδέραια, τα σκουλαρίκια, τα βραχιόλια κλπ με τα οποία ήταν γεμάτα τα χέρια της. Κι ύστερα από τόσους αιώνες οι ανασκαφές του 20ου αιώνα έφεραν στο φως την ιστορία ακόμα μιας ζωής, που ο πλούτος δεν μπόρεσε να προστατεύσει, ή μάλλον έγινε αιτία να χαθεί την ώρα της καταστροφής. Είναι μια ακόμα ιστορία που δείχνει την απατηλότητα του πλούτου και την ανοησία του ανθρώπου που στηρίζεται σ’ αυτόν.     Ο Χριστός είπε: «Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει τον κόσμο ολόκληρο και χάσει τη ζωή του;». Μη στηρίζεσαι λοιπόν στα χρήματα, στον πλούτο, στα υλικά πράγματα. Όλ’ αυτά θα τα αφήσεις εδώ. Ζήσε για το Χριστό. Θησαύρισε θησαυρούς στον ουρανό, που θα τους βρεις εκεί όταν σε καλέσει ο Θεός. Το κάνεις;
Σ.Α.Ι.

«Στους πλούσιους του κόσμου αυτού να παραγγέλλεις… να μη στηρίζουν την ελπίδα τους στον τόσο αβέβαιο πλούτο, αλλά στο Ζωντανό Θεό…» (Α’ Τιμοθέου 6:17)

- «Απέκτησα περιουσία εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά δε με έκαναν ευτυχισμένο» - John W. Rockefeller
- «Η διαχείριση 200.000.000 δολαρίων μπορεί να σκοτώσει οποιονδήποτε. Δεν υπάρχει απόλαυση σ’ αυτήν» - W. H. Vandrbilt
- «Με όλα τα πλούτη μου είμαι ο δυστυχέστερος άνθρωπος στη γη» - John Jacob Astor
- «Ήμουν πιο ευτυχισμένος όταν εργαζόμουν ως μηχανικός» - Henry Ford
- «…Η απάτη του πλούτου και οι επιθυμίες για τα υπόλοιπα πράγματα… καταπνίγουν το Λόγο του Θεού» (Μάρκος 4:19). Απεναντίας: «Είναι μεγάλος πλουτισμός η ευσέβεια, όταν την έχει κανείς αρκούμενος σ’ αυτά που έχει» (Α’ Τιμοθέου 6:6)
Σ.Α.Ι.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

108. Η πίστις είναι το κλειδί, με το οποίο ανοίγεται ο θείος θησαυρός. Το κατέχουν οι απλές, αγαθές, όλο αγάπη καρδιές. «Πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι» (Μάρκ. Θ’ 23). Η πίστις είναι το πνευματικό στόμα. Ας ανοίγουμε ελεύθερα αυτό το στόμα, όπως κάνουμε και για το σωματικό. Ας μη σφίγγουν τα χείλη του η αμφιβολία και η ολιγοπιστία. Αν μένη κλειστό εξ αιτίας τους, κλειστός θα μείνη και ο ουρανός για μας. Όσο πιο πολύ κινείται το στόμα της πίστεως, όσο πιο αδίστακτα δηλαδή πιστεύουμε στην παντοδυναμία του Θεού, τόσο πιο πολλοί θα είναι οι θείοι οικτιρμοί απέναντί μας. «διὰ τοῦτο λέγων ὑμῖν, πάντα ὅσα ἂν προσευχόμενοι αἰτεῖσθε, πιστεύετε ὅτι λαμβάνετε, καὶ ἔσται ὑμῖν» (Μαρκ. ια’ 24).

109. Ο Κύριος είναι μακρόθυμος και πολυέλεος απέναντί σου. Αυτό το διαπιστώνεις πολλές φορές κάθε ημέρα. Έχε λοιπόν και συ μακροθυμία και σπλάχνα οικτιρμών απέναντι των αδελφών σου. Έτσι, θα εφαρμόζης τα λόγια του Αποστόλου, που λέγει ότι «η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται» (Α’ Κορ. ιγ’ 4). Επιθυμείς να σε χαροποιή ο Κύριος με την αγάπη του; Ας χαροποιείς και συ τις καρδιές των άλλων, δείχνοντάς τους στοργή και καλωσύνη.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 63-64)

35. «Φαεινήν λυχνίαν σε, ο Προφήτης έβλεψεν, Αγνή, λαμπάδιον νοητόν φέρουσαν Χριστόν» (Π).
Ο ύμνος αυτός αναφέρεται στην προφητεία του Ζαχαρίου: «Εώρακα και ιδού λυχνία χρυσή όλη και το λαμπάδιον επάνω αυτής και επτά λύχνοι επάνω αυτής» (δ' 2) . Η προφητεία προτυπώνει την Θεοτόκο που εβάστασε το «φώς του κόσμου» (Ιω. η' 12), τον Χριστό και πάνω στην οποία κατέβηκε η φλόγα του Αγίου Πνεύματος.
Στην προτύπωσι αυτή φαίνεται ο στενός σύνδεσμος της Θεοτόκου με τον Θεάνθρωπο. Το φώς της θεότητος υποβαστάζεται από την ανθρώπινη λυχνία, την Αειπάρθενο. Ο ρόλος της λυχνίας είναι βασικός και απαραίτητος στην μετάδοσι του φωτός. Όπως είπε ο Κύριος: «Ου καίουσι λύχνον και τιθέασι αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ΄ επί την λυχνίαν και λάμπει πάσι τοις εν τη οικία» (Ματθ. ε' 15). Χωρίς την λυχνία είναι αδύνατη η ευεργετική ακτινοβολία του φωτός.
Στον ρόλο αυτό της Θεοτόκου βρίσκομε μερικά στοιχεία για την επίλυσι του θέματος της ιερωσύνης των γυναικών. Η Θεοτόκος, αν και πήρε δύο φορές το Άγιον Πνεύμα, δεν θεωρείται ότι πήρε το ιερατικό χάρισμα, την Ιερωσύνη. Ο θεσμός της Ιέρειας είναι εντελώς άγνωστος στο Χριστιανισμό. «Η Παρθένος δεν είναι διόλου επίσκοπος... Η ιερατική τάξι είναι μια ανδρική λειτουργία της μαρτυρίας...Η γυναίκα δεν μπορεί να γίνη ιέρεια χωρίς να αυτοπροδοθή» (Ε, 312 εξ.). Ο ρόλος της Παρθένου ήταν όχι να δώση μαρτυρία για τον Χριστό, αλλά να γεννήση και να βαστάση τον Χριστό. «Και η γυναίκα προπαντός άλλου κατέχει το μητρικό αυτό χάρισμα να γεννά τον Χριστό στις ψυχές των ανθρώπων» (Ε, 328) .
Ο ρόλος κάθε γυναίκας είναι να γίνεται διπλή μάνα: Να γεννάη δηλαδή τα παιδιά της κατά σάρκα και κατά πνεύμα. Ωρισμένες γυναίκες δέχονται την κλήσι της πρεσβυτέρας, της συζύγου του ορθοδόξου Ιερέως. Αυτές παίζουν τον ρόλο της λυχνίας: βαστάζουν το Φώς της Ιερωσύνης! Δεν είναι οι ίδιες ιέρειες, είναι όμως τα κηροπήγια που στηρίζουν τις λαμπάδες της Ιερωσύνης εμπρός και επάνω στο ιερό θυσιαστήριο. Υπό την έννοια αυτή, στην Ορθοδοξία, άνδρες και γυναίκες μετέχουν στο ιερατικό ήθος. Η έκφρασις της συμμετοχής αυτής γίνεται κατά διάφορο τρόπο, στον άντρα και τη γυναίκα, που όμως δεν καταλύει, αλλά ολοκληρώνει το ιερατικό λειτούργημα μπροστά στον Θεό.

36. «Ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει» (Ησ. ζ' 14).
Για την Θεοτόκο καθαρώτερα απ΄ όλους της Π. Διαθήκης, μίλησε ο προφήτης Ησαΐας: «Ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ»! Στην προφητεία αυτή διατυπώνεται πια καθαρά η σύλληψις και γέννησις του Θεανθρώπου από την Παρθένο Μαρία, γεγονός για το οποίο ο προφήτης Ησαΐας ωνομάσθηκε «Πέμπτος Ευαγγελιστής»!
Οι προφήτες έβλεπαν με τα μάτια και μιλούσαν με το στόμα δια του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιον Πνεύμα, καθώς προχωρούσε «το πλήρωμα του χρόνου» τους έδειχνε όλο και πιο καθαρά το μεγάλο γεγονός της Ενσαρκώσεως, σε κάθε δε Προφήτη φανέρωνε και κάτι πιο συγκεκριμένο γύρω από το μεγάλο αυτό μυστήριο, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Οι Άγιοι είναι οι πρώτοι που μαθαίνουν τα μυστικά του Θεού. Είναι οι φίλοι του Θεού. Οι Άγιοι βρίσκονται σε επαφή και επικοινωνία με τον Θεό, μετέχουν στη ζωή της Αγίας Τριάδος. Και η συμμετοχή αυτή των Αγίων στη ζωή του Θεού είναι γι΄ αυτούς πηγή χαράς, ευτυχίας, αλλά και γνώσεως. Οι άγιοι έχουν το προνόμιο να γνωρίζουν τα μυστικά του μέλλοντος, διότι είναι «πλήρεις Πνεύματος Αγίου» (Πραξ. στ' 3) , το Οποίο –κατά την μαρτυρία του απ. Παύλου – αποκαλύπτει τα μυστικά του Θεού: «Ημίν (δηλαδή στους Αγίους Αποστόλους) ο Θεός απεκάλυψε δια του Πνεύματος αυτού· το γαρ Πνεύμα πάντα ερευνά, και τα βάθη του Θεού» (Α' Κορ. β' 10) .
Οι άνθρωποι μαθαίνουν τα γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν και που συμβαίνουν στο παρόν. Κανείς όμως δεν μπορεί να σπάση το φράγμα του χρόνου και να γνωρίση πράγματα που θα συμβούν στο μέλλον. Μόνον οι Άγιοι σπάζουν το φράγμα αυτό. Και τούτο όχι με δική τους ικανότητα, αλλά με τη δυνατότητα του Αγίου Πνεύματος, το Οποίο τους κάνει ικανούς να βλέπουν καθαρά «όσα δει γενέσθαι μετά ταύτα» (Αποκ. δ' 1) . Ό,τι είναι για μας η τηλεόρασις, το ραδιόφωνο και το ραντάρ (και για τη διάστασι μόνο του παρόντος) είναι για τους Αγίους το Άγιο Πνεύμα και για όλες τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνου.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 59-61 )

Μάρτιος 2020*
Αγαπημένο μου παιδί,
Έλαβα πριν λίγο με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο την εργασία σου πάνω στο θέμα που σας είχα αναθέσει εξ αποστάσεως: τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας την εποχή αυτή της πανδημίας. Παρατηρώ πως έχεις εμβαθύνει πολύ στο θέμα του πρόσκαιρου, του αιφνίδιου και του θανάτου. Καταλαβαίνω ότι, μετά τις οικογενειακές σου δοκιμασίες πριν λίγο μόλις καιρό, η πανδημία που αντιμετωπίζει τώρα η ανθρωπότητα ήρθε να προσθέσει στην ψυχούλα σου ακόμα περισσότερο βάρος. Αναλογίζομαι τώρα με πόνο, διαβάζοντας το δικό σου γραπτό, πόσοι άλλοι έφηβοι υπάρχουν που, μαζί με «το πρώτο ξάφνιασμα της νιότης» τους, είχαν πρόσφατα βιώσει και κάτι τραγικό (διαζύγια, ανεργία γονέων, αρρώστιες και θανάτους). Και βρίσκονται στη θέση σου: επωμίζονται επιπλέον και την οδύνη του κορωνοϊού. Ξέρεις, στο ηλεκτρονικό κείμενο έχει υπογραμμιστεί το όνομα του ιού που μόλις έγραψα, ενός ιού που κατακλύζει ήδη την ανθρωπότητα. Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα, και όμως τόσο αιφνίδιο, που, όπως και να γράψω αυτή τη λέξη, ο ορθογραφικός έλεγχος δεν την αναγνωρίζει!
Ας σκεφτούμε όμως πάλι αυτά που μου γράφεις. Λες πως κάποιες ώρες οι καταστάσεις πάνε να σε καταβάλλουν. Ας "κάνουμε το μυαλό μας ένα εργοστάσιο καλών σκέψεων, καλών λογισμών", όπως μας έχει συμβουλέψει ένας άγιος. Τα μέτρα που παίρνονται είναι πολύ αυστηρά και φαίνεται πως μας φοβίζουν όλους. Αλλά αν το δούμε λίγο διαφορετικά, θα καταλάβουμε πως είναι μέτρα πρόληψης, που επιβάλλονται για να μας προστατέψουν από την πανδημία, όχι για να μας βλάψουν… Ο φόβος, όταν δεν γίνεται φοβία ή δειλία, είναι φυσικό αίσθημα που ενεργοποιείται για την προστασία μας. Έχει βοηθήσει τον άνθρωπο στην επιβίωσή του μέσα σε χιλιάδες χρόνια. Δεν τον αφήνουμε όμως να μας καταβάλλει. Δεν χρειάζεται να φιλοξενούμε στο μυαλό μας κάθε δυσάρεστη είδηση που κυκλοφορεί ούτε να δανείζουμε για πολλή ώρα τον νου μας στα δυσάρεστα νέα της τηλεόρασης.
Ακόμα, και πολύ φυσικά, μας κοστίζει που χρειάζεται τώρα να αποχωριστούμε τόσους αγαπημένους ανθρώπους για ένα διάστημα. Ωστόσο, όπως ήδη το έχεις καταλάβει, ο περιορισμός αυτός μας χαρίζει επίσης και ένα δώρο. Μας κάνει πιο ευγνώμονες για τη ζωή, για τους ανθρώπους, για κάθε τι που έχουμε ζήσει και που το θεωρούσαμε αυτονόητο και "φυσικό μας δικαίωμα". Πόσο πολύτιμα μας φαίνονται όλα τώρα! Με πόση λαχτάρα θα τα ξαναβρούμε όταν θα έρθει η ώρα! Πόσο θα έχουμε κατανοήσει την αξία τους όταν θα ξαναγυρίσουμε στη φυσιολογική ζωή! Μην σκέφτεσαι ότι "έχασες" το παιχνίδι, όπως γράφεις. Δεν έκανες κανένα λάθος και δεν έχασες σε κανέναν αγώνα. Τώρα ο αγώνας μας είναι αυτός: προσέχουμε, περιμένουμε, ελπίζουμε και προσευχόμαστε με όλη μας την ψυχή. Ησυχάζουμε.
Η ανθρωπότητα δεν είναι παντοδύναμη, όπως θα καταλαβαίνεις πια. Μπορεί όμως να κάνει υπομονή, να μαθαίνει και να γίνεται πιο δυνατή μέσα από τις δυνατές προκλήσεις. Το ίδιο βλέπω και στο γραπτό σου, που μου φάνηκε εξαιρετικό μέσα στην ωριμότητά του. Είναι θαυμάσιο το ότι νοιάζεσαι και καταλαβαίνεις τον πόνο των ανθρώπων όλης της γης, αναπτύσσοντας, μέσα από τη δοκιμασία που περνάμε, μια ευαισθησία και μια ανθρωπιά, την οποία η εγωιστική γνώση του κόσμου (μέχρι τούτη τη στιγμή τουλάχιστον) δεν θα σου την έδινε ίσως ποτέ.
Είσαι θυμωμένη με το κακό που γίνεται, μου λες. Ας ξαναπιάσουμε όμως τους καλούς λογισμούς. Τι καλό μπορεί να γίνει από εμάς; Τώρα είναι, για παράδειγμα, η ευκαιρία να ξαναβρεθούν οι αποστασιοποιημένες (δηλαδή όλες οι) οικογένειες. Να γνωριστούν από την αρχή, να συζητήσουν γιατί έχουν επιτέλους τον χρόνο, να φάνε στο κοινό τραπέζι – καθένας έτρωγε μόνος ανάλογα με το πρόγραμμά του, να παίξουν πάλι μαζί. Αξιοποίησε τον χρόνο που έχεις για ό, τι καλύτερο μπορείς. Συνέχισε να γράφεις, όποτε νιώθεις την ανάγκη. Είναι μια δημιουργική διέξοδος. Συνέχισε να μαθαίνεις, να καλλιεργείς τα ταλέντα σου και να εκτιμάς τη ζωή και τους ανθρώπους.
Μην ξεχνάς να ελπίζεις, να υπομένεις, να είσαι αισιόδοξη. Ξέρω από τη δική μου νεότητα πως η υπομονή είναι άγνωστη λέξη για την ηλικία των δεκαπέντε χρόνων. Όμως σου δίνεται η ευκαιρία να γνωριστείς από νωρίς με αυτή τη μεγάλη αρετή. Και η «απόγνωση» που αναφέρεις ας μην καταφέρει να περιορίσει το οπτικό σου πεδίο στο μέλλον: αυτό που συμβαίνει στο παρόν μας δεν θα διαρκέσει για πάντα. Η χαρά σε περιμένει να συναντηθείτε ξανά μετά τη δοκιμασία.
Δεν είσαι μόνη, καλό μου παιδί. Πάντα στο πλευρό σου θα είναι οι άνθρωποι που σε αγαπούν (ακόμα και αν δεν τους βλέπεις, όπως δεν βλέπεις εμένα, τώρα που σου γράφω). Πάντα στο πλάι σου θα είναι και ο ίδιος Θεός. Αυτός που η ανθρωπότητα τόσο πολύ Τον έχει πληγώσει και Τον έχει αρνηθεί. Αν τα χρήματα που δίνονται σε πολέμους ή πολυτέλεια στον κόσμο δίνονταν για τη θεραπεία του κάθε πάσχοντος ανθρώπου, του κάθε αρρώστου, του κάθε πεινασμένου επίσης, θα ήμασταν όλοι πολύ πιο ασφαλείς και ευτυχισμένοι σε έναν κόσμο που περιμένει την Άνοιξη... Την Άνοιξη, που στο άρρωστο οικολογικό περιβάλλον μας, ακόμα αργεί. Όμως η εγωιστική μας οικουμένη τώρα μόλις αρχίζει να καταλαβαίνει το λάθος. Και τώρα συνειδητοποιεί το πόσο εξαρτιόμαστε ο ένας από τον άλλο. Ένα αόρατο στο μάτι μικρόβιο στοιχίζει όσο καμιά περιουσία στον κόσμο όλο, καμιά εξουσία, καμιά μόδα και επίδειξη, κανείς εγωισμός. Ήρθε η ώρα της αλληλεγγύης και της κατανόησης. Αυτό είναι ένα μήνυμα που ελπίζω να το πάρει η δική σου γενιά.
Εύχομαι να είσαι υγιής και γεμάτη αγάπη. Ο Θεός είναι Αγάπη. Θα τα ξαναπούμε!
Με την αγάπη μου
Η καθηγήτριά σου
Ε.Κ.
*διασκευή μιας πραγματικής επιστολής

ΚΑΛΩΣΥΝΗ ΚΑΙ ΛΕΠΤΟΤΗΣ

Διάσημος ζωγράφος προσκλήθηκε να ζωγραφίσει ένα βασιλιά. Αλλά πώς να κάνει; Ο βασιλιάς είχε ένα μεγάλο τραύμα στο πρόσωπο και τον ασχήμιζε τρομερά. Βρήκε την λύση ο ζωγράφος. Έβαλε το βασιλιά να πάρει τέτοια στάση, ώστε το τραύμα να μη φαίνεται.
Κάτι παρόμοιο πρέπει να κάνω και εγώ, όταν έχω να αναφέρω κάτι για τον πλησίον μου. Ότι δεν τον τιμά, περιττόν να το εκθέσω. Να παρουσιάζω στους άλλους μόνο τις αρετές του και τα προσόντα του. Όταν φτιάχνω μια ανθοδέσμη, τα ωραιότερα λουλούδια τα βάζω εμπρός, κι αν έχω ένα ραγισμένο δοχείο, δε δείχνω σε όλους το ράγισμα του. Γιατί να μην κάνω το ίδιο προκειμένου για τον πλησίον μου;

ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙ, ΚΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ

Ο άγιος Καμίλλο ντέ Λέλλις έγραψε επάνω στην πόρτα του την εξής επιγραφή:
-Αδελφέ, όταν διαπράττης μια κακή πράξι με ευχαρίστησι, η ευχαρίστησις φεύγει, αλλά η κακία μένει. Όταν όμως διαπράττης μια καλή πράξι με δυσκολία, η δυσκολία φεύγει, και η καλωσύνη μένει.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 413)

ΚΑΝΕΝΑΣ άνθρωπος που δεν πέρασε από θλίψεις και δοκιμασίες, δεν θα γίνει δεκτός στην Βασιλεία του Θεού, συνήθιζε να λέει ο Μέγας Αντώνιος.
ΑΝ είχαμε αποκτήσει ταπεινοφροσύνη, έλεγε άλλος Πατήρ, δεν θα είχαμε ανάγκη παιδαγωγικής μάστιγος εκ μέρους του Θεού. Όλα τα κακά προέρχονται από την υπερηφάνεια. Αν στο εκλεκτό σκεύος του Χριστού, στον Μέγα Παύλο, δόθηκε άγγελος σατάν να τον θλίβει, για να μην υπερηφανευθεί, πόσο μάλλον σε μας τους υπερήφανους δεν θα παραχωρήσει ο Θεός να μας ρίξει πολλές φορές ο σατανάς σε σφάλματα, για να ταπεινωθούμε;

ΈΝΑΣ Ερημίτης ρώτησε τον Αββά Σισώη τί έπρεπε να κάνει αν του επιτίθετο κάποιος βάρβαρος στην ερημιά που έμενε:
- Επιτρέπεται να τον φονεύσω αμυνόμενος;
- Όχι, αποκρίθηκε ο Όσιος. Άφησέ τον καλύτερα στον Θεό. Όποιος πειρασμός κι αν σε βρει, να σκέφτεσαι πως προέρχεται από τις αμαρτίες σου. Το κακό που σου συμβαίνει, να το θεωρείς δώρο της θείας ευσπλαχνίας.

ΤΟ δέντρο που δεν σείεται από τον άνεμο ούτε ρίζες γερές κάνει ούτε μεγαλώνει όπως πρέπει, έλεγε κάποιος από τους Γέροντες. Κι ο άνθρωπος που δεν σαλεύεται από τους πειρασμούς, δεν αποκτά δυνατό χαρακτήρα.

ΌΤΑΝ κουράζεται η ψυχή σου από το βάρος των δοκιμασιών, ας ψάλλουν τα χείλη σου θείους ύμνους, κι η καρδιά σου ας μελετά τα ουράνια, για να βρίσκεις ανακούφιση. Μιμήσου τον κουρασμένο οδοιπόρο, που με το τραγούδι που σιγολένε τα χείλη του, διασκεδάζει τον κόπο της οδοιπορίας, έλεγε ο Αββάς Υπερέχιος.

ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ κάποτε ο Θεός να δοκιμαστεί σκληρά ένας αδελφός στην σκήτη, για να ωφεληθούν οι άλλοι από την υπομονή του. Χωρίς δική του υπαιτιότητα, τον περιφρόνησαν όλοι οι άλλοι αδελφοί. Τον απέφευγαν. Δεν ήθελαν ούτε να τον χαιρετήσουν. Αν ζητούσε καμιά φορά ψωμί ή τίποτε άλλο απολύτως αναγκαίο, δεν βρισκόταν κανείς να του δώσει.
Την Κυριακή δεν τον φώναζαν ποτέ να φάει με τους άλλους αδελφούς στην αγάπη.
Μια φορά γύρισε κατάκοπος στο κελλί του από το θέρος και δεν βρήκε ούτε ένα ξεροκόμματο να ξεγελάσει την πείνα του. Ούτε λίγο νερό να δροσίσει τα φλογισμένα χείλη του. Κανένας από τους γείτονες του δεν τον λυπήθηκε να τον ανακουφίσει.
Παρ' όλα αυτά όμως δεν μικροψύχησε ούτε αγανάκτησε εναντίον των άλλων ούτε τους κατηγόρησε για μισαδελφία. Υπέφερε με γενναιότητα την δοκιμασία του, λέγοντας στον εαυτό του πως για τις αμαρτίες του ήταν άξιος για χειρότερα.
Βλέποντας ο Θεός την υπομονή του, τον απάλλαξε αμέσως απ’ αυτόν τον πειρασμό.
Το ίδιο βράδυ χτύπησε την πόρτα του κελλιού του ένας ξένος, περαστικός από την σκήτη, και του άφησε ένα φορτίο από ψωμιά και αλλά φαγώσιμα που είχε στην καμήλα του. Προτού προφτάσει ο αδελφός να τον ευχαριστήσει, εκείνος εξαφανίστηκε. Ο μοναχός τότε άρχισε να κλαίει και να λέει στην προσευχή του:
- Κύριέ μου, δεν ήμουν άξιος να θλίβομαι λίγο για την αγάπη Σου, γι’ αυτό μου πήρες την δοκιμασία;
Και πράγματι του την πήρε, γιατί από την άλλη μέρα κιόλας έπαψαν να του φέρονται με σκληρότητα οι αδελφοί.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 84-85 )