325.Ερώτηση
Όταν κλείνω τα μάτια μου στις συνάξεις, μαζεύονται οι λογισμοί• άραγε είναι καλό, ή μήπως φαίνομαι ότι κάνω κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι εκεί παρόντες και σκανδαλίζονται;
Απόκριση Ιωάννη.:Εάν γενικά κλείνοντας τα μάτια σου στις συνάξεις μαζεύονται οι λογισμοί σου για το Θεό, μη σκεφθείς κανένα• κι αν ακόμα φανείς, όπως είπες, ότι κάνεις κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι παρόντες εκεί μαζί με σένα.
384.Ερώτηση
Εάν παρακαλέσω τους αγίους για το πάθος της ψυχής ή του σώματος, και πιστεύω ότι υπάρχει άμεση θεραπεία, άραγε θα γίνει έτσι, κι αν ακόμα δε με συμφέρει η άμεση θεραπεία;
Απόκριση Ιωάννη.:Δεν είναι καλό από τώρα να προσεύχεσαι με αυθεντία, χωρίς να γνωρίζεις αν σε συμφέρει να γιατρευθείς από το πάθος, αλλά να το αφήσεις σ’ εκείνον που είπε• «ο ουράνιος Πατέρας σας γνωρίζει τι χρειάζεσθε, προτού να του το ζητήσετε». Έτσι λοιπόν προσευχήσου στο Θεό, λέγοντας• ‘Δέσποτα, είμαι στα χέρια σου, ελέησε με σύμφωνα με το θέλημα σου• και αν με συμφέρει, θεράπευσε με γρήγορα’. Παρακάλεσε τους αγίους να προσευχηθούν το ίδιο και πίστεψε αδίστακτα, ότι θα κάνει αυτό που σε ωφελεί. Και ευχαρίστησε τον σε κάθε περίπτωση, ενθυμούμενος το, «να τον ευχαριστείτε για το κάθε τι», και θα ωφεληθείς στην ψυχή και στο σώμα.
421.Ερώτηση
Όταν θλίβομαι για κάτι και προσεύχομαι και με βοηθεί η απερίγραπτη αγαθότητα του Θεού, ο λογισμός μου, επειδή εισακούσθηκε, υψηλοφρόνει. Τι να κάνω λοιπόν;
Απόκριση: Όταν, αφού προσευχηθείς και επιτύχεις, υψηλοφρονήσεις, είναι φανερό, ότι ούτε προσευχήθηκες όπως αρέσει στο Θεό, ούτε έλαβες τη βοήθεια από το Θεό, αλλά ενεργήθηκες από τους δαίμονες, για να αλαζωνευθεί η καρδιά σου. Διότι, όταν η επιτυχία προέρχεται από το Θεό, δεν υψηλοφρόνει η ψυχή, αλλά μάλλον δείχνει ταπεινοφροσύνη, και θαυμάζει το μεγάλο έλεος του Θεού, πως καταδέχεται να ελεεί τους αμαρτωλούς, ενώ είναι ανάξιοι και πάντα τον εξοργίζουν. Και υπερευχαριστεί την ένδοξη και απερίγραπτη αγαθότητα του, διότι δεν μας παραδίδει στην καταστροφή σύμφωνα με τις αμαρτίες μας, αλλά με τη μεγάλη ανεξικακία του δείχνει μακροθυμία και ευσπλαχνία, και δεν υψηλοφρόνει πλέον, αλλά τρέμει και δοξολογεί.
... Απόκριση
Αν το αγαθό έργο, δηλαδή η προσευχή, έγινε εξαρχής με κενοδοξία, είναι αναμφίβολα διαβολικό έργο. Αν όμως στην αρχή δεν είχες την κενοδοξία, και τη δέχθηκες ύστερα, τότε κατέστρεψες εξαιτίας της κενοδοξίας εκείνο που έγινε καλά, όπως εκείνος που οικοδομεί έναν τοίχο, αλλά στρέφεται και τον γκρεμίζει. Αν όμως η κενοδοξία σε πολεμούσε, αλλά εσύ δεν την δέχθηκες, δεν σε έβλαψε σε τίποτε.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β, σελ.171. 271. 335-337. 337)

«…Όποιος πίνει από το νερό αυτό, θα ξεδιψάσει. Μα όποιος πιει από το νερό που θα του δώσω εγώ, αυτός όχι, δε θα διψάσει ποτέ…» (Ιωάννης 4:13-14)

Το Νερό της Ζωής

   Ο Χριστός παρευρέθηκε σε μια γιορτή. Κόσμος πολύς. Τους κοιτούσε ο καρδιογνώστης Χριστός κι έβλεπε τη δίψα του καθενός. Δίψα για διάφορα πράγματα. Άλλος διψούσε για επίδειξη, άλλος για κοινωνική αναγνώριση, άλλος για διασκέδαση, άλλος για λίγη ευτυχία, άλλο για το ένα, άλλος για το άλλο. Αλλά ήξερε πως στην πραγματικότητα ένα πράγμα τους έλειπε, από το οποίο και είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη, χωρίς να το καταλαβαίνουν. Ήταν η ελευθέρωσή τους από τη σκλαβιά της αμαρτίας, ήταν το γέμισμα του κενού της ψυχής τους, ήταν το ξεδίψασμα της ψυχής τους με το Νερό της Ζωής. Και το Νερό αυτό της Ζωής μόνο ο ίδιος ο Χριστός μπορούσε να τους το δώσει, γιατί είναι ο ίδιος το Νερό της Ζωής. Στάθηκε λοιπόν μέσα στο πνευματικά διψασμένο εκείνο πλήθος και φώναξε δυνατά: «Αν διψάει κάποιος, σ’ εμένα να έρχεται και να πίνει. Όπως το λέει η Γραφή, ποτάμια ζωντανού νερού θα ξεχυθούν μέσα από εκείνον που πιστεύει σ’ εμένα» (Ιωάν. 7:37-38). Εσύ ήπιες απ’ αυτό το Νερό; Ξεδίψασες μια για πάντα.

«Περιβληθείτε την πανοπλία του Θεού για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τα στρατηγήματα του διαβόλου» (Εφεσ. 6:11).

Η μάσκα

   Όλοι θυμόμαστε το συγκρότημα που κέρδισε το πρώτο βραβείο στη Γιουροβίζιον του 2006. Ήταν το φινλαδικό συγκρότημα Lordi, που έμεινε στην ιστορία για τις περίεργες μάσκες που φορούσαν τα μέλη του. Μία απ’ αυτές τις μάσκες πουλήθηκε σε δημοπρασία και την αγόρασε ένας Φινλανδός για 6.701 ευρώ (κάπου 2,3 εκατομμύρια δραχμές)!
   Ο κόσμος αγαπάει τις μάσκες - ιδιαίτερα τις «σατανικές», όπως έμοιαζαν αυτές του συγκροτήματος. Το περίεργο είναι ότι αρνούνται την ύπαρξη του Θεού, ενώ «τη βρίσκουν» με τους σατανάδες! Δεν μπορείς όμως να παραδέχεσαι το ένα και ν’ αρνείσαι το άλλο. Η ύπαρξη του σατανικού κόσμου συνεπάγεται και την ύπαρξη του Θεού!
   Που θα στραφείς φίλε μου; Στον εχθρό της ψυχής σου ή σ’ Εκείνον που σε αγαπάει και πέθανε για να σου δώσει την αιώνια ζωή; Ο Χριστός έρχεται και σε προσεγγίζει με αγάπη, όπως το έκανε με τη θυσία Του στο σταυρό. Και δε χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει μάσκα…

(Εκδόσεις "Ο λόγος")

10. Όταν βλέπουμε το σώμα μας να το τυραννή η αρρώστια, ας μη γογγύζουμε εναντίον του Θεού, αλλά ας λέμε: «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο. Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας» (Ιωβ α’ 21). Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε το σώμα μας σαν μία άφθαρτο ιδιοκτησία μας. Αλλά το σώμα μας είναι κτίσμα του Θεού. Και το κάνει ό,τι θέλει.

11. Ο ιερεύς πρέπει να μοιάζη πιο πολύ στον άγγελο παρά στον άνθρωπο. Αξίωνε τους ιερείς σου, Κύριε, να θυμούνται το μεγαλείο της κλήσεώς τους, να είναι «ντυμένοι τη δικαιοσύνη» (Ψαλμ. ρλα’ 9) και να μην έχουν προσκόλλησι στα γήϊνα πράγματα που παρέρχονται, αλλά στα ουράνια αγαθά.

12. Για τον Πονηρό, υπάρχουν πολλοί δρόμοι και ποικίλοι τρόποι που του εξασφαλίζουν την είσοδο στην ανθρώπινη ψυχή και την άλωσί της. Καμμία ευκαρία δεν χάνει για να εισέλθει στον άνθρωπο και να τον κυριεύση. Αλλά και το Άγιο Πνεύμα έχει πολλούς δρόμους και ποικίλους τρόπους για να κυριεύση την ψυχή μας. Τους δρόμους της αδόλου πίστεως, της αληθινής ταπεινοφροσύνης, της αγάπης προς τον Θεό και τον πλησίον. Και άλλους ακόμη. Ανάμεσα σ’ αυτούς, είναι και οι θλίψεις αν τις υποφέρουμε καρτερικά. Αποκλείουν την είσοδο στο πονηρό πνεύμα, μαλακώνουν την καρδιά και την καθιστούν ικανή να δεχθή τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 23-24)

3. «Έλαβε μίαν των πλευρών αυτού (του Αδάμ) και ανεπλήρωσε σάρκα αντ’ αυτής» (Γεν. β' 21).
Η δημιουργία της πρώτης γυναίκας (Εύας) συγκέντρωσε τη θεολογική σκέψι και τον ευλαβικό στοχασμό σχεδόν όλων των Πατέρων και Συγγραφέων της Εκκλησίας μας. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, διαβλέπουν μια σχέσι μεταξύ Εύας και Θεοτόκου, την οποία, πολύ ενωρίς, άρχισαν να ονομάζουν «νέαν» ή «δευτέραν Εύαν» (Ειρηναίος). Τη σχέσι της Εύας με την Θεοτόκο την διακρίνουν στο προαιώνιο σχέδιο και τη βούλησι του Θεού να γίνη άνθρωπος για να εξυψώση και θεώση την ανθρώπινη φύσι.
Γράφει ο Ν. Καβάσιλας: «Ο Δημιουργός... από την πρώτη στιγμή έπλασε την ανθρώπινη φύσι τέτοια (εννοεί εδώ την Εύα) ώστε, όταν θα χρειαζόταν να γεννηθή, να πάρη από αυτή τη Μητέρα (εννοεί την Θεοτόκο)» (Κ, 151). Και ο Π. Νέλλας (βλ. Κ, 150) σχολιάζει σχετικά: «Σκοπός της δημιουργίας του ανθρώπου δεν είναι άλλος από το να προσφέρει "μητέρα” στο Θεό! Αποτελεί πράγματι βαθειά και άρρητη πεποίθηση όλων των Πατέρων της Εκκλησίας το γεγονός ότι η προαιώνια βουλή του Θεού, ο τελικός και ύψιστος σκοπός των πάντων είναι "η εισαγωγή του πρωτοτόκου εις την οικουμένην"» (Εβρ. α' 6). Γι΄ αυτό και ο Ι. Αυγουστίνος συμπεραίνει ότι «η πλάσις της Θεοτόκου ήταν έργον της αϊδίου βουλής του Θεού» (X, 44) .
Όταν ο Θεός Λόγος δημιουργούσε την Εύα, στο πρόσωπό της διέβλεπε την Θεοτόκο·
το εκλεκτό αυτό όργανο της «βουλής» του, που θα δεχόταν να γίνη μητέρα του· που θα γινόταν, αιτία της σωτηρίας και της θεώσεως του ανθρώπου, η αρχή της ανακαινίσεως και της μεταμορφώσεως της Κτίσεως.
Κάθε νέα γυναίκα που γεννιέται στον κόσμο δεν έχει μόνο τον προορισμό της Εύας: να πληθύνη τους ανθρώπους (Γεν. α' 28)· έχει μαζί και τον προαιώνιο προορισμό της «νέας Εύας», της Θεοτόκου: την «εισαγωγή του Χριστού» στον κόσμο. Κάθε γυναίκα που γίνεται Μητέρα καλείται να γίνεται μαζί και όργανο της «προαιώνιας βουλής» του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου. Τη βούλησι αυτή του Θεού μπορεί να διακονήση, σε σχετικό βέβαια βαθμό, κάθε σύζυγος και μητέρα με την προσπάθεια να «εισαγάγη» στην οικογένειά της τον Σωτήρα Χριστό και ειδικώτερα με τη χειραγωγία των παιδιών της στην πίστι και τη ζωή της Εκκλησίας.

4. «Το όνομα της γυναικός αυτού (του Αδάμ) Ζωή, ότι αύτη μήτηρ πάντων των ζώντων» (Γεν. γ’ 20).
Ο Αδάμ ωνόμασε τη γυναίκα του Ζωή (εβρ.=Εύα), που σημαίνει μητέρα όλων των ζωντανών δημιουργημάτων. Τελικά όμως η Εύα αποδείχθηκε πηγή και αιτία θανάτου, ιδίως για τους απογόνους της. Διότι όλοι οι απόγονοι της Εύας κληρονόμησαν απ’ αυτή τον θάνατο. Το όνομα επομένως «Ζωή» ταιριάζει περισσότερο στην Παρθένο Μαρία, διότι αυτή μόνο αποδείχθηκε μητέρα της ζωής και όχι του θανάτου.
Όσοι πιστεύουν στον Υιό και Θεό της, γνωρίζουν την ανάστασι από τον θάνατο της αμαρτίας (πρώτη Ανάστασις) και ζουν από τώρα τη ζωή του Θεού, όπως το υποσχέθηκε ο ίδιος ο Κύριος: «Αμήν λέγω υμίν· ότι έρχεται ώρα, και νυν έστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται και φωνής του υιού του Θεού, και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιω. ε' 25). Η ζωή και η Ανάστασις των πιστών θα ολοκληρωθή και θα γίνη αιωνία κατάστασις με τη δεύτερη Ανάστασι όλων των ανθρώπων κατά τη Β' Παρουσία του Χριστού στη γη. Έτσι θα εφαρμοσθή και η άλλη υπόσχεσις του Χριστού: «ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον» (Ιω. ε' 24).
Η Εύα συνετέλεσε, ώστε να επικρατήσει η λαθεμένη αντίληψις ότι ο Θεός είναι «Θεός νεκρών». Η Θεοτόκος, η νέα Εύα, συνετέλεσε, ώστε να διακηρυχθή η αλήθεια ότι «ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων» (Ματθ. κβ' 32).
«Η Θεοτόκος είναι πραγματικά η κοινή μητέρα όλων των ζώντων, όλων των χριστιανών, των γεγεννημένων και αναγεννημένων εν Πνεύματι» (Φ, 138).

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)

...Η ασθένεια αυτή δεν σου ήλθε για κανένα άλλο λόγο, παρά για να μη φύγεις άκαρπος πρός το Θεό. Εάν λοιπόν την υπομείνεις και ευχαριστήσεις το Θεό, θα σου υπολογισθεί σαν μοναχική ζωή, διότι δεν έζησες πολύ χρόνο στο μοναχικό σχήμα...
513.Ερώτηση
Ο ίδιος, επειδή έπεσε σε σωματικό πάθος και δεν μπορούσε να υποφέρει την οδύνη, παρακάλεσε τον ίδιο μεγάλο Γέροντα για προσευχή και βοήθεια.
Απόκριση: Αδελφέ μου και αγαπητέ μου εν Κυρίω• για να σου φανερώσω την πνευματική εν Χριστώ αγάπη μου πρός εσένα, σου αποκαλύπτω τα μυστήρια του Θεού. Διότι γνωρίζεις και έχεις πεισθεί, πως παρακαλώ το Θεό νύχτα και μέρα για να μας σώσει από τον πονηρό στην αιώνια βασιλεία του. Και καθώς προσευχόμουν κατά τη συνήθεια, μου είπε: 'άφησε με να τον δοκιμάσω, για ωφέλεια της ψυχής του, και με σωματικό πάθος, για να καταλάβω ποιά είναι η υπομονή του και τι πρόκειται να κληρονομήσει με δεήσεις και πόνους’. Και είπα: ‘λοιπόν, Δέσποτα, κάνε το με έλεος σαν πρός υιό και όχι σαν πρός νόθο’.
Δεν ήταν ανάγκη να φανερωθούν αυτά, αλλά σου τα φανέρωσα για να μάθεις τη χαρά που σε περιμένει. Μη λυπηθείς λοιπόν, ο Θεός θα σε ελεήσει. Εάν όμως διστάζεις, βάλε κάτω τον αυχένα, γνωρίζοντας τι υπέμειναν οι άγιοι μάρτυρες, και βάλε ροδόσταγμα με άγιασμα και ο Θεός μας με το θέλημα του θα σου δείξει το έλεος του όπως θέλει. Δεν μ’ ευχαριστεί να σε πονά κάτι, ούτε στην ψυχή, ούτε στο σώμα. Είθε ο Θεός να σε ελεήσει. Προσευχήσου για μένα.
514.Του ίδιου.
Αίτηση προσευχής και βοήθειας για το ίδιο πάθος προς τον ίδιο μεγάλο Γέροντα.
Απόκριση: Αδελφέ αδιάφορε και γογγυστή, γιατί στενοχωριέσαι; τι φωνάζεις; τι στέλνεις μακριά δεήσεις, ενώ έχεις κοντά σου τον Ιησού να στέκεται και να επιθυμεί να τον καλέσεις για βοήθεια σου; Φώναξε τον, «επιστάτη», και θα σου αποκριθεί• άγγιξε το άκρο του ενδύματος του, και θα σου θεραπεύσει όχι μόνο το ένα πάθος, αλλά όλα τα πάθη σου. Αν ήταν ο νους εκεί που όφειλε να είναι, δε θα μπορούσαν να σε κάνουν να αισθανθείς πόνο σάρκας ούτε τα δαγκώματα των φαρμακερών ερπετών και των σκορπιών. «Ξέχασα», λέγει, «να φάγω τον άρτο μου από τη φωνή του στεναγμού μου». Μη θλίβεσαι, είναι κοντά το έλεος του Θεού. Και σε ασπάζομαι εν Κυρίω, υγιή, παραπονιάρη.
... Απόκριση
Είθε ο Θεός μου να σου στείλει τη γρήγορη θεραπεία στην ψυχή και στο σώμα• και πιστεύω στο άγιο όνομα του ότι θα γίνεις καλά. Όσο μπορείς λοιπόν, κράτησε την ευχαριστία προς αυτόν, για το ότι σε αγάπησε και σε ελέησε με την άγια παιδαγωγία του.
516.Ευχαριστία του ίδιου.
Μόλις βγήκε αυτή η απόκριση από τον Γέροντα, αμέσως θεραπεύθηκε εκείνη την ώρα και έστειλε ευχαριστία στο Θεό και στον Γέροντα, ζητώντας συγχρόνως και αδιάλειπτη προσευχή για την προκοπή και σωτηρία του.
...Απόκριση
Προσφιλέστατε αδελφέ, ας στείλουμε αδιαλείπτως τη δοξολογία στο Δεσπότη μας Θεό, που μας παρέχει τα παρόντα για ανάπαυση ζωής• διότι παιδεύοντας μας αποκτά και πειράζοντας μας παρέχει την έκβαση και τη δύναμη για υπομονή των θλίψεων, θανατώνει και ζωοποιεί όλους εμάς, κάνοντας μας θέατρο στον κόσμο και τους αγγέλους και τους ανθρώπους. Ας τον χαροποιήσουμε λοιπόν με την ταπείνωση μας, την υπομονή, την πραότητα, τη μακροθυμία, τη σεμνότητα, την ειρήνη, την ευχαριστία.
Είθε να σου γίνουν, ποθητέ, όσα ζήτησες στο όνομα του Ιησού Χριστού, στο όνομα του οποίου σας ασπάζομαι και παρακαλώ να σας φυλάξει στο όνομα του από κάθε κακό. Γένοιτο.
... Απόκριση
Χαύνε αδελφέ, πώς δεν αφήνεις «τους νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους»83; Καταφρόνησε το σκωληκόβρωτο σώμα• καθόσον δεν το ωφελείς καθόλου, όταν παραδοθεί στη σήψη. Διότι λέγει, «μη φροντίζετε για τη σάρκα για να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες της». Αυτά για μελέτη.
Για όσα όμως έγραψες, η μικρή ασθένεια οφείλεται σε υπόλειμμα χολής και σε υπόλειμμα δαιμόνων. Στερέωσε λίγο το λογισμό σου στον εαυτό σου και αν ανακουφισθεί με το θέλημα του Θεού το υπόλειμμα των δαιμόνων, το υπόλειμμα της χολής δεν βλάπτει. Εγώ προσεύχομαι κατά τη δύναμη της δικής μου ασθένειας, για να μη αθετήσει ο Πατέρας μου και ο Θεός μου τα αιτήματα σου, αλλά να σου τα παράσχει πλουσίως και φιλανθρώπως. Δικό του είναι το να δώσει το έλεος, ενώ δικό σου είναι το να προσεύχεσαι και το να μη προσεύχεσαι. Σκέψου βαθιά αυτά που λέγω και προσευχήσου για μένα.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β,18Γ σελ.2,213. 2,487-489,491,493)

293 Ερωτηση.Του ίδιου προς τον ίδιο.
Εάν κάποιος αδελφός κάνει κάτι αδιάφορο, εγώ όμως εξαιτίας του θελήματος μου θλίβομαι μ’ αυτό, τι να κάνω; Να σιωπήσω και να μη αναπαύσω την καρδιά μου, ή να μιλήσω με αγάπη και να μη μείνω ταραγμένος; Εάν πάλι το πράγμα θλίβει άλλους και όχι έμενα, να μιλήσω για τους άλλους, ή μήπως φανεί αυτό κακοήθεια;
Απόκριση Ιωάννη:Εάν είναι κάτι που δεν έχει αμαρτία αλλά αδιάφορο και μιλήσεις για να αναπαύσεις την καρδιά σου, αυτό είναι ήττα για σένα• διότι από ασθένεια δεν μπόρεσες να το βαστάξεις. Μέμψε λοιπόν τον εαυτό σου και σιώπα. Εάν όμως θλίβει άλλους, πες το στον αββά σου• και ή αυτός θα του μιλήσει ή θα πει σε σένα τι να πεις και σύ θα αμεριμνείς.
296.Ερώτηση του ίδιου.
Εάν λοιπόν βλέπω τον λογισμό μου, ότι δεν θέλω να μιλήσω για ωφέλεια του αδελφού, αλλά με σκοπό να τον διαβάλω, να μιλήσω ή να σιωπήσω;
Απόκριση Ιωάννη: Νουθέτησε τον λογισμό να μιλήσει κατά Θεόν, αλλ’ όχι προς ικανοποίηση του πάθους. Εάν όμως νικιέσαι από την καταλαλιά, τότε μίλησε, ομολογώντας στον αββά τη δική σου καταλαλιά, για να θεραπευτείτε και οι δύο• αυτός από το πταίσμα και εσύ από την καταλαλιά.
658 Ερώτηση
Όταν βλέπω κάποιον να βρίζει τη θρησκεία και να βλασφημεί την άγια πίστη, σαν από ζήλο ταράσσομαι προς αυτόν• τι σημαίνει αυτό;
Απόκριση: Άκουσες οπωσδήποτε ότι δεν γίνεται διόρθωση με το κακό, αλλά μάλλον με το καλό. Μίλησε λοιπόν με πραότητα και μακροθυμία, συμβουλεύοντας με φόβο Θεού αυτόν που βρίζει• αν όμως βλέπεις τον εαυτό σου να ταράζεται, δεν πρέπει να πεις τίποτε.
699.Ερώτηση
Εάν η συνάντηση είναι για πράγματα που δεν έχουν βλάβη ψυχής, να σιωπήσω ή να μιλήσω;
Απόκριση: Πριν ερωτηθείς, δεν είναι καλό να μιλήσεις• αν όμως ερωτηθείς να πεις, πες εκείνο που γνωρίζεις με ταπείνωση και φόβο Θεού, χωρίς να υπερηφανευθείς αν γίνει δεκτός ο λόγος σου, ούτε να λυπηθείς αν δεν γίνει δεκτός• διότι αυτός είναι ο δρόμος του Θεού. Για να μη θεωρηθείς όμως ότι είσαι σιωπηλός, πες από μόνος σου μερικά που τα γνωρίζεις και με συντομία και απαλλάσσεσαι έτσι από την πολυλογία και την άκαιρη δόξα.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομοι 18Β, 18Γ, σελ. Β,129, Β.133-135. Β,137. Γ,259. Γ,313)

160- Ο ΑΡΙΘΜΟΣ. Πολλοί εκπλήσσονται γιατί στην εξομολόγησι τους ρωτούν πόσες φορές διέπραξαν την ίδια αμαρτία.

Νομίζουν πως δεν έχει σημασία, αν δίνουν ένα ή δέκα χαστούκια στον Εσταυρωμένο την ημέρα.

163- Η ΟΛΕΘΡΙΑ ΔΟΚΙΜΗ. Παρακάλεσε η Σεμίραμις το βασιλιά τον Ασσυρίων να της επιτρέψη να βασιλέψη για μια μόνο μέρα. Έπειτα από πολλές αντιρρήσεις δέχτηκε ο βασιλιάς.

Μόλις όμως αυτή πήρε στα χέρια της την εξουσία τα πράγματα άλλαξαν. Παρευθύς βγάζει διαταγή να συλλάβουν και να θανατώσουν το βασιλιά. Και αφού τον θανάτωσαν έμεινε για πάντα βασίλισσα.

Έτσι και η αμαρτία πολιτεύεται με την ψυχή. Ζητά να βασιλέψη μόνο μια στιγμή, για δοκιμή, και μόλις πάρη τη συγκατάθεσί της την αλυσοδένει και την θανατώνει.

164- Η ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΑ ΛΕΠΡΑ. Η αγία Φραγκίσκα ντέ Σαντάλ τακτοποιούσε στο φέρετρο ένα φτωχό λεπρό που είχε πεθάνει, όταν κάποιος προσεπάθησε να την εμποδίση, από φόβο μην κολλήση από την καταραμένη αρρώστια.

-Δεν φοβούμαι παρά μόνο τη λέπρα της αμαρτίας! απάντησε θαρραλέα η αγία.

166- Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΦΟΒΟΣ. Ο αυτοκράτωρ της Κωνσταντινουπόλεως Αρκάδιος, είχε εξοργισθή φοβερά εναντίον του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Μια μέρα εξέφρασε αυτό το μίσος του μπροστά σε μια παρέα αυλικών του που ήσαν όλοι διεστραμμένοι. Πέντε από αυτούς έδωκαν τη γνώμη τους.

Ο πρώτος του είπε να τον εξορίση ώστε να μη τον ξαναϊδή. Ο δεύτερος είπε να του δημεύση όλα τα αγαθά. Ο τρίτος να τον φυλακίση. Και ο τέταρτος βρήκε σα μόνη λύσι να τον φονεύση για να απαλλαχθή οριστικά. Ο πέμπτος όμως που ήταν πιο έξυπνος και πιο διεστραμμένος, τους είπε:

-Πλανάσθε όλοι. Με τίποτα από αυτά δεν μπορούμε να εκδικηθούμε τον επίσκοπο Ιωάννη. Όπου και να τον εξορίσουμε θα είναι η πατρίδα του. Αν του δημεύσουμε τα αγαθά, το κακό θα το πάθουν οι φτωχοί του. Αν τον φυλακίσουμε, θα του ανοίξουμε τους ουρανούς. Μόνο μια εκδίκησι υπάρχει γι’ αυτόν. Βρήτε τρόπο να τον εξαναγκάσετε να αμαρτήση. Τον ξέρω καλά. Αυτός ο άνθρωπος δε φοβάται τίποτε άλλο στον κόσμο αυτόν παρά μόνο την αμαρτία.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 81-82)

Ο ΟΣΙΟΣ Ποιμήν ασκήτευε μαζί με τους τέσσερις αδελφούς του στην αιγυπτιακή έρημο. Ο Παΐσιος, ο νεώτερος αδελφός, δεν είχε ακόμη κατορθώσει να διορθώσει τις αδυναμίες του και στενοχωρούσε με τις αταξίες του τους άλλους.

- Αυτός ο μικρός δεν μας αφήνει σε ησυχία, είπε μια μέρα στενοχωρημένος στον μεγαλύτερο αδελφό του ο Αββάς Ποιμήν. Έλα να φύγουμε από το μέρος αυτό, να ηρεμήσει ο λογισμός μας.

Πήραν τον δρόμο κι έψαχναν να βρουν τόπο κατάλληλο για να μείνουν. Ο Παΐσιος όμως κατάλαβε πως τα αδέλφια του τον άφησαν κι έφυγαν και βγήκε να τους γυρεύει.

Ο Αββάς Ποιμήν τον είδε από μακριά να έρχεται και είπε στον Αββά ανούβ, τον μεγαλύτερο:

- Ας περιμένουμε τον αδελφό που κοπιάζει να μας φθάσει.

Τέλος, πλησίασε εκείνος και τους παραπονέθηκε:

- Που πηγαίνετε και με αφήνετε μόνο;

Φεύγουμε να βρούμε ησυχία.Εσύ διαρκώς μας θλίβεις με τις απερισκεψίες σου, του είπε ο Αββάς Ποιμήν.

- Ναι, ναι, πάμε όλοι μαζί όπου θέλετε, είπε με αφέλεια ο νέος.

Βλέποντας την ακακία του ο Αββάς Ποιμήν, είπε στον μεγάλο του αδελφό:

- Ας γυρίσουμε πίσω, Ανούβ. Νομίζω πως άθελά του ατακτεί ο νεαρός αυτός ή ο Θεός επιτρέπει έτσι, για να δει την υπομονή μας.

Επέστρεψαν λοιπόν στο κελλί τους και έζησαν όλοι μαζί μέχρι τέλους.

Ο ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ κάποιου Γέροντα έμενε σε μια καλύβα δέκα μίλια μακριά από την σκήτη. Μια μέρα θέλησε να τον ειδοποιήσει ο Γέροντας να πάει να πάρει το ψωμί του.'Ύστερα όμως σκέφθηκε: Για λίγα ψωμιά να κάνω τον αδελφό να περπατήσει δέκα μίλια; ας του τα πάω μόνος. Έβαλε το ταγάρι στον ώμο και ξεκίνησε. Πηγαίνοντας, σκόνταψε σε μια πέτρα κι έκανε τέτοια πληγή στο πόδι, που ήταν αδύνατον να σταματήσει το αίμα. από τον υπερβολικό πόνο που ένιωσε, άρχισε να κλαίει.

- Γιατί κλαίς, Αββά; άκουσε πίσω του μια γλυκειά φωνή να τον ρωτά.

Έστρεψε το κεφάλι και είδε έναν ωραίο Άγγελο. Δεν φοβήθηκε, αλλά του έδειξε με το δάχτυλο την πληγή.

- Παύσε να κλαίς γι’ αυτό το τιποτένιο πράγμα, τον πρόσταξε ο Άγγελος. Τα βήματα που κάνεις για την αγάπη του αδελφού τα έχω μετρημένα και θα πάρεις την αμοιβή σου από τον Θεό.

Ο Γέροντας πήρε θάρρος και χαρούμενος συνέχισε τον δρόμο του. από τότε προθυμοποιήθηκε να εξυπηρετεί τους αδελφούς.

Μια μέρα πήρε πάλι ψωμιά να τα πάει σ’ άλλον Ερημίτη, που έμενε πολύ πιο μακριά. Συνέβη όμως να έρχεται κι εκείνος με τον ίδιο σκοπό και συναντήθηκαν στον δρόμο.

- Αδελφέ μου, είπε πρώτος ο Γέροντας, με κόπο απέκτησα έναν μικρό θησαυρό και πρόλαβες εσύ να μου τον πάρεις.

- Μήπως η στενή πύλη χωράει μόνο εσένα, Αββά; Κάνε λίγο τόπο να περάσουμε κι εμείς, του αποκρίθηκε ο αδελφός.

Ενώ έλεγαν αυτά, ήρθε πάλι ο Άγγελος και τους είπε:

- Αυτή η φιλονικία σαν ευωδιαστό λιβάνι ανεβαίνει στον ουρανό.

ΌΤΑΝ ο Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος ήταν υποτακτικός στο μοναστήρι του αγίου Ευθυμίου, πολύ νέος ακόμη στην ηλικία, του είχαν αναθέσει να ετοιμάζει το ψωμί των αδελφών. Μια βροχερή ημέρα, ενώ ζύμωνε, μπήκε ένας αδελφός στον φούρνο και άφησε τα βρεγμένα ρούχα του να στεγνώσουν. Ο Σάββας που δεν είχε δει τι είχε κάνει ο άλλος, άναψε τον φούρνο. Εν τω μεταξύ ήρθε κι εκείνος να τα πάρει και όταν είδε τον φούρνο αναμμένο, από την λύπη του κόντευε να κλάψει, γιατί δεν είχε αλλά ρούχα και εκείνα που φορούσε ήταν δανεικά.

Βλέποντας ο Σάββας την στενοχώρια του αδελφού, δεν έχασε καιρό. Με ένα πήδημα βρέθηκε μέσα στον φούρνο και μάζεψε τα ρούχα.

Και τι θαύμα! Ούτε τα ρούχα είχαν πειραχθεί καθόλου από την φωτιά ούτε ο συμπαθέστατος νέος έπαθε τίποτε. Δεν τον έθιξαν οι φλόγες όχι για την ευσέβειά του, όπως τους τρεις Παίδες, αλλά για την φιλαδελφία του.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 13-15 )

Η ευχή της αναφοράς
Στα μέρη της Απάμειας, στη δεύτερη επαρχία των Σύρων, υπήρχε ένα χωριό που λεγόταν Γοναγόν.
Κάποτε, σε απόσταση ενός μιλίου από το χωριό, μερικά παιδιά έβοσκαν τα ζώα τους.
Ενώ έπαιζαν, συμφώνησαν μεταξύ τους να τελέσουν τη θεία λειτουργία, όπως έβλεπαν να γίνεται από τον ιερέα στο ναό. Ανέδειξαν λοιπόν έναν «πρεσβύτερο» και δύο άλλους «διακόνους».
Ύστερα πλησίασαν σ’ ένα λείο βράχο, όπου σαν σε θυσιαστήριο τοποθέτησαν άρτους κι ένα πήλινο δοχείο με κρασί.
Ο «πρεσβύτερος» στάθηκε στη μέση και οι «διάκονοι» δεξιά κι αριστερά του.
Άρχισε λοιπόν να λέει την ευχή της αναφοράς, ενώ οι «διάκονοι» έκαναν αέρα με τα φακιόλια τους αντί για ριπίδια .
Ο μικρός «πρεσβύτερος» ήξερε την ευχή της αναφοράς, γιατί συνήθιζε στις άγιες συνάξεις να στέκεται
— όπως όλα τα παιδιά — μπροστά στο άγιο βήμα, κι έτσι ν’ ακούει και να μαθαίνει τις ευχές.
Αφού έγιναν όλα σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη κι ενώ ετοιμάζονταν να τεμαχίσουν τους άρτους, συνέβη κάτι φοβερό:
Έπεσε φωτιά από τον ουρανό κι έκανε στάχτη όλα όσα είχαν προσκομίσει και τον ίδιο το βράχο.
Δεν έμεινε το παραμικρό ίχνος!
Τα παιδιά από τον τρόμο τους έπεσαν κάτω κι έμειναν εκεί μισοπεθαμένα, χωρίς να μπορούν ν’ αρθρώσουν λέξη.
Οι γονείς ανησύχησαν με την καθυστέρησή τους. Ψάχνοντας, τα βρήκαν σ’ αυτή την κατάσταση και τα μετέφεραν στο χωριό. Ρωτούσαν επίμονα να μάθουν ποιά ήταν η αιτία της εκστάσεώς τους, αλλά δεν έπαιρναν απάντηση.
Όταν αργότερα τα παιδιά συνήλθαν, διηγήθηκαν όσα έκαναν και έπαθαν.
Σύντομα πληροφορήθηκε το θαυμαστό γεγονός ο επίσκοπος, που πήγε με όλους τους κληρικούς στον τόπο του θαύματος και είδε τα σημάδια της ουράνιας φωτιάς.
Τότε λοιπόν έβαλε τα παιδιά σε μοναστήρι, ενώ πάνω στον τόπο της φωτιάς έχτισε εκκλησία και γύρω απ’ αυτήν μία ωραία μονή.
[25]
(Θαύματα και αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία εκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου, σελ…..)

   Οι πατέρες είπαν, ότι το να ομιλεί κανείς για το Θεό είναι καλό και το να σιωπά για το Θεό είναι καλό. Ο λόγος των πατέρων λοιπόν σημαίνει αυτό. Εκείνος που ομιλεί, όπως σου είπα, χωρίς πάθος, κάνει καλό, διότι ομιλεί για το Θεό, και εκείνος που βλέπει ότι πρόκειται να μιλήσει κατά πάθος και σιωπά, κάνει καλό, διότι εσιώπησε για τον Θεό• εάν πρόκειται να ομιλείς όπως είναι αρεστό στο Θεό, να μη μεριμνάς τι θα πεις, διότι καταργείς την εντολή, αλλά άφησε το πράγμα στο Θεό, και θα δώσει στο στόμα σου τι να πεις για το συμφέρον. Ο Θεός γνωρίζει να περιζώσει εμάς τους ασθενείς με δύναμη και αυτός είθε να σε ενδυναμώσει, αδελφέ. ...
... Το να λέγεις κάτι με ταπείνωση, σημαίνει να μη ομιλείς σαν να διδάσκεις, αλλά σαν να άκουσες από τον αββά ή τους πατέρες. Εάν όμως το πράγμα έχει ωφέλεια με το να πεις στον αδελφό και σε πολεμεί η κενοδοξία της ευχαριστήσεως, πρόσεχε τον εαυτό σου, διότι θέλει να εμποδίσει να ωφεληθεί ο αδελφός. Και αν ακούσεις αυτήν, ο αδελφός δεν ωφελείται ποτέ από σένα. Επιτίμησε λοιπόν την κενοδοξία και περιφρόνησε την. Και μετά από εκείνο που θα πεις μετανόησε στο Θεό, λέγοντας, ‘συγχώρεσε με, διότι μίλησα με κενοδοξία’. Και για το επόμενο το ίδιο.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18B, σελ.123.129)