114. Κατά την προσευχή, μας είναι απαραίτητο το ταπεινό φρόνημα. Αυτό το φρόνημα, όταν είναι γνήσιο και άδολο, κατατροπώνει τον εχθρό. Ώ, πόση κρυφή υπερηφάνεια είναι ταμιευμένη μέσα μας! Αυτό, δεν είναι για μένα. Το άλλο, μου είναι περιττό. Σ’ αυτό, δεν έφταιξα. Το εγώ μας είναι πράγματι ο πιο μεγάλος σοφιστής.

115. Κάθε αμάρτημα υπαγορεύεται από το ίδιο το κακό. Όποιος αμαρτάνει, είναι δούλος της αμαρτίας, βασανίζεται από την αμαρτία. Ας μην είμαστε λοιπόν τόσο αυστηροί κριταί όποιου αμαρτάνει, έχοντας υπ’ όψι μας την κοινή ανθρώπινη αδυναμία. Σπλαχνίσου τον αμαρτωλό, βλέποντάς τον σαν άρρωστο ή σαν άνθρωπο που έχασε τον δρόμο του και περπατεί μέσα στο σκοτάδι ή σαν βαρειά σιδηροδέσμιο ή σαν παράφρονα αξιολύπητο. Όλες αυτές οι ιδιότητες ταιριάζουν στον αμαρτωλό.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 67)

Πολύ θα ήθελα αυτές τις μέρες να κάθομαι σπίτι και όλη μέρα να ησυχάζω, να προσεύχομαι και να μελετώ. Δυστυχώς ή ευτυχώς όμως εργάζομαι σε σούπερ μάρκετ και όχι μόνο δεν προβλέπεται να κάτσω σπίτι αλλά αντίθετα πρέπει να δίνω εκεί όλη μου την ενέργεια. Τον πρώτο καιρό στενοχωριόμουν που ερχόμουν σπίτι κατάκοπος. Σκεφτόμουν ότι έχανα το χρόνο μου. Έκατσα και σκέφτηκα να ζητήσω στην προσευχή μου να μου δώσει ο Κύριος την ευκαιρία να έχω χρόνο και ενέργεια για τις πνευματικές μου ασχολίες. Όταν τελείωσα όμως την προσευχή είχα καταλάβει πως για κάποιο λόγο δουλεύω εκεί, σε ένα τόσο απαιτητικό μαγαζί. Κι αντί να κάνω προσευχή, θα μπορούσα να είμαι προσευχή και να προσφέρω τον εαυτό μου στους συνανθρώπους μου, τους συναδέλφους και τους πελάτες, εργαζόμενος έτσι για το Χριστό!
Κι έτσι άλλαξε αμέσως η ψυχολογία μου! Παραμερίζοντας την προσωπική μου θλίψη, ήμουν ένα χαμόγελο για τον κόσμο, τους έλεγα αστεία, αισιόδοξα πράγματα αλλά και τους μιλούσα για το Χριστό και για την ψυχή τους, ανάλογα με την οικειότητα που είχα με τον καθένα και με διάκριση κάθε φορά, προσεκτικά. Και μέχρι σήμερα αυτό κάνω. Τα πράγματα όμως δεν είναι εύκολα. Οι άνθρωποι είναι πολύ τρομαγμένοι… ανθρώπους που τους ξέρω πέντε χρόνια τους βλέπω τώρα πολύ διαφορετικούς. Είναι μέρες που ψάχνω απεγνωσμένα να δω κάποιον να χαμογελάει, να μην έχει τον τρόμο και την απόγνωση στα μάτια του, να μην έχει χάσει την ψυχραιμία του. Τα λόγια τους : ‘ τί κακό μας βρήκε; τί θα γίνουμε; πού καταντήσαμε;’ Και ο Θεός μόνο στη φράση ‘μας τιμωρεί ο Θεός’. Όπως κι αν τους αναφέρω το Χριστό, είναι σαν να τους μιλάω για ένα φάντασμα, ένα σούπερ ήρωα όπως ο σούπερμαν που τον επινοήσαμε για να μας δίνει μια ψεύτικη παρηγοριά. Σαν να μην είναι ο Χριστός ο Δημιουργός, ο Θεός μας που μας αγαπάει τόσο!
Φόβος και απόγνωση, μπλοκάρισμα του μυαλού, κλείσιμο της καρδιάς… οι εξαιρέσεις ελάχιστες. Κάθε βράδυ τα μαζεύω όλα αυτά μέσα μου και τα δίνω στο Χριστό. Και ο Κύριος μου δίνει δύναμη γιατί τις περισσότερες φορές με παίρνει από κάτω. Οι νέοι μού λένε: ‘ ευτυχώς που έχουμε και τη συνδρομητική τηλεόραση’, οι μεγαλύτεροι μού λένε : ‘ τί δόξα τω Θεώ αγόρι μου, δε βλέπεις τί γίνεται;’ Μάταια αναζητώ κάποιον να μιλήσει για μετάνοια, ελπίδα στο Χριστό και αλλαγή πλεύσης! Όλοι περιμένουν να περάσει η μπόρα και να κάνουν ό,τι έκαναν με μεγαλύτερο ζήλο! Και μου έρχεται συνέχεια στο μυαλό η κουβέντα του Πόντιου Πιλάτου όταν είδε τον Ιησού καταμαστιγωμένο, ραπισμένο και ταπεινωμένο ‘ Ίδε ο άνθρωπος’ ( Ιωαν.ιθ,6) κι όπως το μεταφράζει ο μακαριστός Τρεμπέλας ‘Κοίτα σε ποια άθλια κατάσταση κατάντησε ο άνθρωπος’. Τι ειρωνία! Ο Θεός να γίνεται άνθρωπος και να σταυρώνεται και να ανασταίνεται για να γίνουμε εμείς Θεοί κι εμείς να είμαστε απελπισμένοι, χωρίς Θεό και έχοντας απαξιώσει και περιφρονήσει μια τέτοια δωρεά! Κρίμα!(Κ.Δ.Κ)

«Η κεφαλή ολόκληρη είναι άρρωστη κι όλη η καρδιά υποφέρει…» Ησαΐας 1:5-6

Η αιτία του κακού
    Σ’ ένα χωριό ξέσπασε επιδημία τύφου. Έψαξαν πολύ και τελικά βρήκαν πως λίγο έξω από το χωριό ο κεντρικός σωλήνας που έφερνε το νερό στο χωριό είχε σαπίσει. Έσκαψαν και ανακάλυψαν πως από κάτω υπήρχε ένας παλιός εγκαταλειμμένος βόθρος από παλιό βουστάσιο. Το νερό περνούσε από εκεί φέρνοντας στους κατοίκους το θάνατο. Είχαν βρει την αιτία του κακού.
    Το ίδιο συμβαίνει και στην πνευματική ζωή μας. Οι σωλήνες της ανθρώπινης ζωής είναι γεμάτοι με το μικρόβιο της αμαρτίας. Ένα μικρόβιο που με τίποτα δεν εξουδετερώνεται παρά μονάχα με το λυτρωτικό αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αυτό είναι το μοναδικό φάρμακο και όσοι το δοκίμασαν βρήκαν τη γιατρειά τους. Το φάρμακο αυτό το προσφέρει δωρεάν ο χριστός σε κάθε άνθρωπο που Του το ζητάει με μετάνοια και πίστη.
    Αν δεν το πήρες αυτό το φάρμακο, τίποτα δε σε γλιτώνει από τον αιώνιο θάνατο. Πάρε το σήμερα και ζήσε. Γιατί να μένεις νεκρός;
Σ.Α.Ι.

«Αφήστε τους αυτούς. Είναι τυφλοί οδηγοί τυφλών ανθρώπων. Κι όταν τυφλός οδηγεί τυφλό και οι δύο θα πέσουν σε λάκκο» Ματθαίος 15:14

    Ένας πίνακας του Μπρυγκέλ, Φλαμανδού ζωγράφου του 16ου αιώνα, απεικονίζει πολλούς τυφλούς που περπατούν κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου ή στηριζόμενοι στα μπαστούνια τους. Πλησιάζουν σ’ ένα βάλτο μέσα στον οποίο ο πρώτος ήδη έχει πέσει, ενώ οι άλλοι, μη έχοντας συναίσθησι του κινδύνου, κινδυνεύουν κι εκείνοι να πέσουν μέσα. Το να είναι πολλοί μαζί, μπορεί να δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας στους ανθρώπους, ενώ το αντίθετο θα έπρεπε να σκέφτονται. Ο Χριστός είπε: «Είναι πλατιά η πύλη και ευρύχωρος ο δρόμος που οδηγεί στο χαμό, και πολλοί είναι εκείνοι που μπαίνουν σ’ αυτήν» (Ματθ. 7:13). Ο δρόμος με το πολύ πλήθος μπορεί να αναγνωριστεί ως δρόμος της απώλειας. Βέβαια αν καταλήξεις στην κόλαση, δε θα είσαι εκεί μόνος, αλλά τις αιώνιες τύψεις σου θα τις υπομένεις εντελώς μόνος. Μην περιμένεις σ’ έναν τέτοιο τόπο κανένα είδος αλληλεγγύης και συμμερισμού. Άκουσε τώρα τον Ιησού που διακηρύττει: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου. Όποιος ακολουθεί εμένα, δε θα περπατήσει στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως της ζωής» (Ιωάν. 7:12).
Ξ.Π.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

112. Να είσαι όσο μπορείς πιο πράος, πιο ταπεινός και πιο απλός κατά τη συμπεριφορά σου και τις σχέσεις σου προς τους άλλους. Πρόσεχε όμως από την υποκρισία της κούφιας ταπεινολογίας. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα αμαρτήματα. Να παραδέχεσαι με βαθειά συναίσθησι και όχι απλώς να λες, ότι είσαι ο πρώτος των αμαρτωλών και άρα ο έσχατος των ανθρώπων. Από την υπερηφάνεια προέρχεται η αυτοϊκανοποίησις, η ψυχρότης και η ανειλικρίνεια στη συμπεριφορά μας ή προς όσους δεν είναι σε θέσι να ικανοποιήσουν τη δική μας ανάγκη.

113. Πόσο δυσκίνητοι είμαστε στο καλό και πόσο επιρρεπείς στο κακό! Τώρα θέλω να κάμω καλό στον εχθρό μου, αλλά πριν ετοιμάσω γι’ αυτό την καρδιά μου, γίνομαι κακός. Θέλω να είμαι υπομονετικός, αλλά πριν στερεώσω την καρδιά μου στην υπομονή, με κυριεύουν η ανυπομονησία και η έξαψις. Θέλω να είμαι ταπεινός, αλλά ο εωσφορικός εγωϊσμός κατέχει μέγα μέρος της καρδιάς μου. Θέλω να είμαι ελεήμων και σπλαχνικός, αλλά η απληστία και η φιλαργυρία, σαν πεινασμένα θηρία, με εμποδίζουν. Θέλω να είμαι απλός, αληθινά πιστός, αλλά η αμφιβολία με κλυδωνίζει δεινά. Θέλω να είμαι συγκεντρωμένος στην προσευχή, απορροφημένος από τη λατρεία, αλλά η απροσεξία και η περιπλάνησις της σκέψεως δεν με αφήνουν να το επιτύχω. Θέλω να αποσπασθώ από τα γήϊνα αγαθά, να είμαι εγκρατής στην τροφή και στο ποτό, αλλά μόλις βρεθώ μπροστά σ’ ένα τραπέζι με ελκυστικά εδέσματα και ποτά, απλώνω το χέρι μου σ’ αυτά, υποδουλωμένος στις απατήσεις του σαρκίου. Εύκολα τρώγω και πίνω πιο πολύ από ό,τι είναι ανάγκη και ξεχνώ την ωφέλεια της νηστείας.
    Έτσι, μοιάζω με τον αδύναμο σωματικά άνθρωπο, που κειτόταν στο κρεββάτι του παράλυτος επί τριάντα οκτώ έτη και βρέθηκε πολλές φορές μπροστά στη στέρνα της Βηθεσδά, που γιάτρευε όποιον προλάβαινε να μπη σ’ αυτήν μετά το ανατάραγμα των νερών της από τον Άγγελο, αλλά, «ενώ ήρχετο εκείνος, άλλος προ αυτού κατέβαινε» (Ιω. ε’ 7). Και όταν, όντας σαν παράλυτος εξαιτίας των αμαρτιών μου, προσπαθώ να συνέλθω, να μετανοήσω, να βυθισθώ στα νάματα της μετανοίας και της ανανήψεως, κάποιος άλλος, ο Διάβολος και το κακό, με προλαβαίνει στην προσωπική μου κολυμβήθρα της Βηθεσδά, μην αφήνοντάς με να απολαύσω την Πηγή της Ζωής, τον Κύριο. Δεν με αφήνει να βυθισθώ στην εξαγνιστική πηγή της πίστεως, της ταπεινοφροσύνης, της συντριβής.
    Ποιος μπορεί λοιπόν να με κάμη καλά; Ο Ιησούς χριστός μόνος. Όταν ακούση τη θερμή μου προσευχή, όταν δη τον πόθο μου να γίνω καλά από την πνευματική μου αρρώστια, θα μου πη: «Άρον τον κράββατόν σου και περιπάτει» (Ιω. ε’ 8). Και τότε θα σηκωθώ από το κρεββάτι της πνευματικής μου ασθενείας και θα περπατήσω. Η χάρις του Χριστού θα με ελευθερώση από τα πάθη μου και θα με αξιώση να βαδίσω στον δρόμο της αρετής.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 65-67)

37. "Ως θρόνος περιέχεις τον Θεόν"

Η εικόνα του «Θρόνου» προέρχεται από το όραμα του προφήτου Ησαΐου: «Είδον τον Κύριον καθήμενον επί θρόνου υψηλού και επηρμένου» (στ΄ 1). Η ίδια εικόνα ενέπνευσε και τον υμνολόγο του Ακαθίστου: «Χαίρε θρόνε πύρινε του παντοκράτορος» (Ω) και τον υμνογράφο Κοσμά στον χριστουγεννιάτικο κανόνα: «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον! Θρόνον χερουβικόν την παρθένον»! (ΜΔ).

Η Θεοτόκος έγινε θρόνος του Θεού. Οι ειδωλολατρικοί λαοί έφτιαχναν τους θρόνους των θεών των, σμιλεύοντας το μάρμαρο, πελεκώντας το βράχο ή το ξύλο. Όταν όμως «ήλθε το πλήρωμα του χρόνου» και ο Θεός αποκάλυψε στους ανθρώπους το «μυστήριον χρόνοις αιωνίοις σεσιγημένον» (Ρωμ. ιστ΄ 23), τότε οι άνθρωποι είδαν ότι ο «Θεός ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί» (Πραξ. ιζ' 24) και δεν κάθεται πάνω σε πέτρινους ή ξύλινους, αλλά σε λογικούς και έμψυχους θρόνους. Πρώτος απ’ αυτούς υπήρξεν η Θεοτόκος που αξιώθηκε να γίνη έμψυχος θρόνος του ενανθρωπήσαντος Δεσπότου.

Με την εκλογή της Θεοτόκου, έδειξε ο Θεός ότι, για θρόνο Του θέλει τον ίδιο τον άνθρωπο και όχι τα άψυχα κτίσματα. «Δος μοι, υιέ, σην καρδίαν» (Παρ. ηγ' 26). «Δος μου αυτό που είσαι και όχι αυτό που έχεις», ζητάει ο Θεός από τον άνθρωπο. «Δος μου ό,τι είναι δικό σου και όχι ό,τι είναι ξένο για σένα». Χρειάσθηκε να ζήση πολλές χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος για να μάθη το δύσκολο μάθημα της προσφοράς του εαυτού του στον Θεό. Η Θεοτόκος άνοιξε την νέα εποχή της ιστορίας, όπου οι άνθρωποι καλούνται να προσφέρουν τον εαυτό τους θρόνο και κατοικία του Θεού. «Καθώς είπεν ο Θεός ότι ενοικήσω εν α υ τ ο ί ς και εμπεριπατήσω» (Β' Κορ. στ' 16).

39. «Νεφέλη ολόφωτε, η τους πιστούς απαύστως επισκιάζουσα»

Ο υμνωδός δανείζεται την εικόνα απ’ τον προφήτη Ησαΐα: «πάντα τα περικύκλω (Σιών) σκιάζει νεφέλη... και πάση τη δόξη σκεπασθήσεται και έσται... εν σκέπη» (δ' 5 – 6) για να προεικονίση την ακαταμάχητη σκέπη και προστασία της Θεοτόκου. Στην Π. Διαθήκη, εξάλλου, η Θεοτόκος προτυπώνεται επανειλημμένα ως «νεφέλη», κάθε φορά υπό διαφορετική σημασία. Έτσι στην «νεφέλη» της Εξόδου προτυπώνεται η Παναγία η Οδηγήτρια: «Ο Θεός ηγείτο (των Εβραίων), ημέρας μεν εν στύλω νεφέλης, δείξαι αυτοίς την οδόν» (ιγ' 21). Ενώ στον Ησαΐα πάλι η Θεομήτωρ προεικονίζεται σαν «κούφη νεφέλη» (= ελαφρυά και ευκίνητη), σε σχετική προφητεία της φυγής εις Αίγυπτον: «Ιδού Κύριος καθήται επί νεφέλης κούφης και ήξει εις Αίγυπτον και σεισθήσεται τα χειροποίητα της Αιγύπτου από προσώπου αυτού» (ιθ 1. βλ. και Ακάθιστον Υμνον, Ωδή δ' και Οίκον Λ).

Η Θεοτόκος υπήρξε η κατ’ εξοχήν προστάτις και οδηγήτρια των πιστών.
Σήμερα, η ανθρωπότης ζητάει καταφύγιο και προστασία κάτω – αλλοίμονο! – από την «πυρηνική ομπρέλλα»! Εμείς όμως οι ορθόδοξοι Έλληνες που πολύ πρόσφατα, το 1940 – 48, γνωρίσαμε την ακαταμάχητη Σκέπη της Παναγίας δεν έχομε κανένα λόγο ν’ αμφιβάλλωμε για την προστασία της Θεομήτορος. Αυτή υπήρξε η Οδηγήτρια και η Προστάτις του Έθνους μας. Σ’ αυτήν και τώρα ας στηρίξωμε τις ελπίδες μας για προστασία και καθοδήγησι.

Έχοντές σε, Θεοτόκε, ελπίδα και προστασίαν,
εχθρών επιβουλάς ου πτοούμεθα, ότι σκέπεις τας ψυχάς ημών

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, "Η Πρώτη", εκδ. Γρηγόρη, σελ. 61-64)

Αυτό που πρέπει να προσέξη, είναι να μη δικαιολογή τον εαυτό του κατά την εξομολόγηση. Εγώ, όταν πάω να εξομολογηθώ και πω λ.χ. «θύμωσα» - άσχετα αν χρειαζόταν να δώσω και σκαμπίλι -, δεν αναφέρω το θέμα, για να μη μου δώση ελαφρυντικά ο πνευματικός. Όποιος εξομολογείται και δικαιολογεί τον εαυτό του, δεν έχει ανάπαυση εσωτερική, όσο ασυνείδητος και αν είναι. Τα ελαφρυντικά που χρησιμοποιεί στην εξομολόγησή του γίνονται επιβαρυντικά για την συνείδησή του. Ενώ, όποιος υπερβάλλει τα σφάλματά του, γιατί έχει λεπτή συνείδηση, και δέχεται και μεγάλο κανόνα από τον πνευματικό, αυτός νιώθει ανέκφραστη αγαλλίαση. Υπάρχουν άνθρωποι πού, αν κλέψουν λ.χ. μια ρώγα, νιώθουν σαν να πήραν πολλά καλάθια σταφύλια και σκέφτονται συνέχεια το σφάλμα τους. Δεν κοιμούνται όλη την νύχτα, μέχρι να το εξομολογηθούν. Και άλλοι, ενώ έχουν κλέψει ολόκληρα καλάθια σταφύλια, δικαιολογούν τον εαυτό τους και λένε πώς πήραν ένα τσαμπί. Αυτοί όμως που όχι μόνο δεν δικαιολογούν τον εαυτό τους, αλλά μεγαλοποιούν το παραμικρό σφάλμα τους και στενοχωριούνται και υποφέρουν πολύ για μια μικρή τους αταξία, ξέρετε τί θεία παρηγοριά νιώθουν; Εδώ βλέπεις την θεία δικαιοσύνη, πώς ο Καλός Θεός ανταμείβει.
Έχω παρατηρήσει ότι όσοι εκθέτουν τα σφάλματά τους ταπεινά στον πνευματικό και εξευτελίζονται, λάμπουν, γιατί δέχονται την Χάρη του Θεού. Ένας απόστρατος με πόση συντριβή μου διηγήθηκε ό,τι είχε κάνει από οκτώ χρόνων παιδάκι. Ένα τόπι είχε πάρει από ένα παιδάκι για μια μόνο νύχτα - την άλλη μέρα του το έδωσε - και έκλαιγε, γιατί το στενοχώρησε. Όταν αποστρατεύθηκε, έψαξε και βρήκε όσους είχε λυπήσει, όταν υπηρετούσε - άσχετα αν εκτελούσε καθήκον της υπηρεσίας του -, και τους ζήτησε συγγνώμη! Μου έκανε εντύπωση! Όλα τα έπαιρνε επάνω του. Μένει τώρα σε ένα χωριό και τα χρήματά του τα δίνει ελεημοσύνη. Υπηρετεί και την ηλικιωμένη μάνα του, ενενήντα πέντε χρόνων, κατάκοιτη με ημιπληγία καί, επειδή βλέπει το σώμα της, όταν την φροντίζη, τον πειράζει ο λογισμός. «Αν ο Χάμ που είδε την γύμνωση του πατέρα του τιμωρήθηκε , λέει, τότε εγώ...». Συνέχεια έκλαιγε. Το πρόσωπό του ήταν αλλοιωμένο. Πόσο διδάχθηκα από την συντριβή του!
- Μπορεί, Γέροντα, να μεγαλοποιή κανείς τα σφάλματά του, για να δείξη ότι κάνει λεπτή εργασία;
- Εκείνο είναι άλλο· τότε υπερηφανεύεται από την ταπείνωση. (Λόγοι τόμος Γ σελ, 263-264)

Να προσπαθής επίσης να είσαι συγκεκριμένη στην εξομολόγησή σου. Δεν φθάνει να πη κανείς λ.χ. «ζηλεύω, θυμώνω κ.λπ.», αλλά πρέπει να πη τις συγκεκριμένες πτώσεις του, για να βοηθηθή. Καί, όταν πρόκειται για κάτι βαρύ, όπως η πονηριά, πρέπει να πη και πώς σκέφθηκε και πώς ενήργησε· αλλιώς κοροϊδεύει τον Χριστό. Αν ο άνθρωπος δεν ομολογή την αλήθεια στον πνευματικό, δεν του αποκαλύπτη το σφάλμα του, για να μπορέση να τον βοηθήση, παθαίνει ζημιά, όπως και ο άρρωστος κάνει μεγάλο κακό στην υγεία του, όταν κρύβη την πάθησή του από τον γιατρό. Ενώ, όταν εκθέτη τον εαυτό του όπως ακριβώς είναι, τότε ο πνευματικός μπορεί να τον γνωρίση καλύτερα και να τον βοηθήση πιο θετικά...
Δεν χρειάζεται ώρα πολλή, για να δώσω εικόνα του εαυτού μου. Όταν η συνείδηση δουλεύη σωστά, δίνει ο άνθρωπος με δυο λόγια εικόνα της καταστάσεώς του. Όταν όμως υπάρχη μέσα του σύγχυση, μπορεί να λέη πολλά και να μη δίνη εικόνα. Νά, βλέπω, μερικοί μου γράφουν ολόκληρα τετράδια, είκοσι-τριάντα σελίδες αναφοράς με μικρά γράμματα, και μερικές σελίδες υστερόγραφο... Όλα αυτά που γράφουν, μπορούσαν να τα βάλουν σε μια σελίδα. (Λόγοι τόμος Γ, σελ. 261-262)

520- ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΑΓΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
Συνέβηκε σε κάποιον, που είχε πολλά πλούτη, αλλά λίγο μυαλό, να τα χάση όλα σε λίγο διάστημα. Απελπισμένος όπως ήταν άρχισε να γυρνά τα χωριά για να βρη τρόπο να ξανακάνη τα πλούτη του. Περνώντας από ένα χωριό είδε ένα χωρικό, που ανασκάλιζε το γρασίδι με το δίκρανο.
-Γιατί, τον ρωτά, δεν αφήνεις ήσυχο το γρασίδι σου;
-Για να μη μουχλιάση, του απαντά ο χωρικός.
Πάει πιο κάτω και βρίσκει ένα γεωργό που ζευγάριζε.
-Γιατί ανοίγεις τα σπλάγχνα της γης; Τον ρωτά.
-Δεν καταλαβαίνεις; του απαντά εκείνος. Για να αερισθή το χώμα, να το δη ο ήλιος και πιο εύκολα να μπορέσω να σπείρω.
Πάει ακόμα πιο πέρα και βλέπει ένα αμπελουργό να κλαδεύη τα αμπέλια του.
-Τι κάνεις αυτού; τον ρωτά.
-Δεν βλέπεις; του απαντά. Αφαιρώ ό,τι άχρηστο υπάρχει σε κάθε κλήμα και το κλαδεύω για να ξεπετάξη την άνοιξι πιο μεγάλα και δυνατά κλαδιά.
Τότε άνοιξαν τα μάτια του απελπισμένου. «Θεέ μου, φώναξε, εγώ είμαι το χορτάρι, που ανασηκώνεις για να μη μουχλιάσω. Εγώ είμαι το χώμα, που σκάβεις για να με ετοιμάσης να δεχθώ τη χάρι σου. Εγώ είμαι το κλήμα, που περιποιείσαι για να δώση περισσότερο και καλύτερο καρπό».

527- ΘΝΗΤΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕΣ.
Ο Φίλιππος ο Μακεδών είχε διατάξει ένα δούλο του να παρουσιάζεται μπροστά του πολλές φορές την ημέρα και να του λέγη: «Φίλιππε, να θυμάσαι ότι θνητός γεννήθηκες».

589- ΣΤΙΓΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ.
Οι μεγάλοι άνδρες με το να έχουν ένα-δυο ελαττώματα δεν παύουν να είναι μεγάλοι και αν έπαυαν να έχουν ελαττώματα, θα έπαυαν να είναι και άνθρωποι.
Ο ήλιος εθεωρείτο από πολλούς αιώνες ότι είναι ένα ολοφώτεινο σώμα, έως ότου ο Γαλιλαίος ανεκάλυψε τις πελώριες κηλίδες του, παρ’ όλα αυτά όμως, δεν παύει να θεωρήται ένα από τα πιο φωτεινά άστρα.

593- ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΝ ΕΓΩΙΣΜΟ.
Μια κυρία ζητούσε τη συμβουλή του αγίου Φραγκίσκου Σαλεσίου, για τις ατέλειες που της διέφευγαν. Και ο άγιος της έγραψε:
«Θα προτιμούσατε να δήτε τον εαυτό σας χωρίς ατέλειες και ελαττώματα, κι εγώ θα το ήθελα, κι έτσι θα βρισκόμασταν στον Παράδεισο. Αλλά η ανησυχία που έχετε επειδή δεν μπορείτε να φθάσετε στην τελειότητα σ’ αυτή τη ζωή, με κάνει ν’ αμφιβάλλω για την αξία της συντριβής σας, για ό,τι σας ανησυχεί.
Να μισήτε τα ελαττώματά σας, σαν ελαττώματα, αλλά να τα αγαπάτε, γιατί σας διδάσκουν ότι είσθε μηδέν και είναι για σας ευκαιρία να εξασκηθήτε στην αρετή και στο Θεό δίνουν την ευκαιρία να σας δείξη ευσπλαχνία.

883. ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΩΡΑ ΚΑΙΡΟ.
Στον Αρχία, βασιλιά της Θήβας, ένα βράδυ, ενώ διασκέδαζε με τους φίλους του, ένας αγγελιαφόρος έφερε ένα γράμμα εξαιρετικά επείγον. Εκείνος όμως δεν έδωσε σημασία και το άφησε κατά μέρος λέγοντας: «Άυριον τα σπουδαία γράμματα. Τώρα δεν έχω καιρό». Την επομένη όμως ήταν πολύ αργά, γιατί με το γράμμα τον ειδοποιούσαν για μια συνωμοσία εναντίον του και εκείνος δεν έλαβε τα μέτρα του και έπεσε θύμα.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως)

- Γέροντα, όταν δεν αισθάνωμαι την ανάγκη για εξομολόγηση, τί φταίει;
- Μήπως δεν παρακολουθείς τον εαυτό σου; Η εξομολόγηση είναι μυστήριο. Να πηγαίνης και απλά να λές τις αμαρτίες σου. Γιατί, τί νομίζεις; Πείσμα δεν έχεις; Εγωισμό δεν έχεις; Δεν πληγώνεις την αδελφή; Δεν κατακρίνεις; Μήπως εγώ τί πηγαίνω και λέω; «Θύμωσα, κατέκρινα...» και μου διαβάζει ο πνευματικός την συγχωρητική ευχή. Αλλά και οι μικρές αμαρτίες έχουν και αυτές βάρος. Όταν πήγαινα στον Παπα-Τύχωνα να εξομολογηθώ, δεν είχα τίποτε σοβαρό να πω και μου έλεγε: «Αμμούδα, παιδάκι μου, αμμούδα»! Οι μικρές αμαρτίες μαζεύονται και κάνουν έναν σωρό αμμούδα, που είναι όμως βαρύτερη από μια μεγάλη πέτρα. Ο άλλος που έχει κάνει ένα αμάρτημα μεγάλο, το σκέφτεται συνέχεια, μετανοεί και ταπεινώνεται. Εσύ έχεις πολλά μικρά. Εάν όμως εξετάσης τις συνθήκες με τις οποίες εσύ μεγάλωσες και τις συνθήκες με τις οποίες μεγάλωσε ο άλλος, θα δής ότι είσαι χειρότερη από εκείνον. (Λόγοι τόμος Γ σελ. 260-261)

- Γέροντα, μερικοί από φιλότιμο δεν πάνε να εξομολογηθούν. «Αφού μπορεί να ξανακάνω το ίδιο σφάλμα, λένε, για ποιό λόγο να πάω να το εξομολογηθώ; για να κοροϊδεύω τον παπά;».
- Αυτό δεν είναι σωστό! Είναι σαν να λέη ένας στρατιώτης, όταν τραυματίζεται: «Αφού ο πόλεμος δεν τέλειωσε και μπορεί πάλι να τραυματισθώ, γιατί να δέσω το τραύμα μου;». Αλλά, αν δεν το δέση, θα πάθη αιμορραγία και θα πεθάνη. Μπορεί από φιλότιμο να μην πηγαίνουν να εξομολογηθούν, τελικά όμως αχρηστεύονται. Ο διάβολος, βλέπεις, εκμεταλλεύεται και τα χαρίσματα. Αν δεν καθαρίζουμε με την εξομολόγηση την ψυχή μας, όταν πέφτουμε και λερωνώμαστε, με τον λογισμό ότι πάλι θα πέσουμε και θα λερωθούμε, προσθέτουμε λάσπες πάνω στις παλιές λάσπες και είναι δύσκολο μετά να καθαρίσουν.(Λόγοι τόμος Γ σελ 257-258)