Ο λεπρός αξιωματικός
Ο όσιος Λουκάς ο Στυλίτης (879-980) γεννήθηκε στη Φρυγία της Μ. Ασίας από πλουσίους γονείς. Αφού ασκήθηκε στην κοινοβιακή και ερημητική ζωή πήγε στην Κωνσταντινούπολι, πέρασε στην άλλη ακτή του Βοσπόρου, κοντά στην Χαλκηδόνα, και επί σαράντα τέσσερα χρόνια έζησε πάνω σ’ ένα στύλο. Η φήμη του ως χαρισματούχου απλώθηκε στην γύρω περιοχή.
Ο αξιωματικός Φλώρος, που καταγόταν από μια ονομαστή οικογένεια, αρρώστησε με την φοβερή ασθένεια της λέπρας. Έχοντας πίστι στην θαυματουργική προσευχή του οσίου Λουκά, έρχεται και του φανερώνει την δοκιμασία του, δείχνει τα συμπτώματα, διεκτραγωδεί την κατάστασι του και τον παρακαλεί με δάκρυα στα μάτια να τον θεραπεύση. Εκείνος, βλέποντας τα απαίσια σημάδια της ανίατης τότε ασθένειας, αναγνωρίζοντας την άθλια κατάστασι του αξιωματικού και ακούοντας τους θρήνους του, προσπάθησε να τον ενθαρρύνη και να τον πείση να μην απελπίζεται. Ύστερα του έδωσε την άδεια να μείνη μερικές ημέρες κοντά στον στύλο του.
Στις ημέρες αυτές χρησιμοποίησε αρχικά το πιο δραστικό φάρμακο, την θερμή και καθαρή προσευχή. Στην συνέχεια το καθαγιασμένο με την ευλογία του νερό. Πρόσταξε τον ασθενή να το παίρνη καθημερινά και να το βάζη στα καταπληγωμένα από την λέπρα μέλη του σώματος του.
Μέσα σε επτά μέρες το σώμα καθαρίσθηκε από τα φρικτά σημάδια. Όταν θεραπεύθηκε τελείως, γύρισε ο αξιωματικός στο σπίτι του, δοξολογώντας τον Θεό και ευχαριστώντας τον όσιο που πέρα από κάθε ανθρώπινη δυνατότητα τού χάρισε την υγεία.
( Βίοι των οσίων Αλυπίου και Λουκά…)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ. 163-164)

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΙΝΑΪΤΗΣ (+649)
«Είναι αδύνατον από το χιόνι να προέλθει φλόγα, ακόμα πιο αδύνατο όμως είναι να υπάρξει ταπεινοφροσύνη στους ετεροδόξους» (Κλίμαξ Λόγος ΚΕ,31)
«Ως ξένους και εχθρούς του Θεού θα εννοήσουμε εκείνους που βλέπουμε να είναι ή αβάπτιστοι ή να μην έχουν ορθή πίστη» (Κλίμαξ Λόγος Α,2).
«όποιος δεν έχει πίστη ορθή, αλλά πράττει ίσως κάποια καλά, μοιάζει με εκείνον που αντλεί νερό και το αδειάζει σε τρυπημένο πιθάρι» (Κλίμαξ Λόγος ΚΣΤ,Γ 43)
ΜΑΞΙΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ (+662)
«Και δεν τα γράφω αυτά, μη γένοιτο, επειδή θέλω οι αιρετικοί να θλίβονται και νιώθοντας χαρά για την κακοποίησή τους, αλλά πιο πολύ γιατί χαίρομαι και αγάλλομαι μαζί τους για την επιστροφή τους. Γιατί τι είναι πιο ευχάριστο για τους πιστούς από το να βλέπουν τα σκορπισμένα παιδιά του Θεού να μαζεύονται όλα μαζί; Ούτε για να σας παρακινήσω να δείξετε τη σκληρότητα του φιλάνθρωπου. Να μη συμβεί τέτοια τρέλα… Και επιθυμώ και εύχομαι να είστε σκληροί απόλυτα και αμείλικτοι μόνο στο να μη συμπράξετε με τους αιρετικούς στη συγκρότηση της φρενοβλαβούς δοξασίας τους, γιατί εγώ ορίζω ως μισανθρωπία και χωρισμό από τη θεία αγάπη την προσπάθεια να ενισχυθεί η πλάνη για περισσότερη καταστροφή εκείνων που έχουν ήδη πέσει σε αυτήν». (Μαξίμου Ομολογητού ΕΠΕ 15Β, σελ.165)
«Κάθε λέξη και λόγος που δεν έχει ειπωθεί από τους πατέρες, αποτελεί ολοφάνερα καινοτομία» (Μαξίμου Ομολογητού PG 91,216C)

" Έκλαιε απελπισμένη όλο το βράδυ "
Αντιμετώπιζε η Θ.Σ. μιά φορά ένα σοβαρό πρόβλημα, για το οποίο συνεχώς και για καιρό μιλούσε με το Γέροντα Πορφύριο. Εκείνος πάντοτε την καθησύχαζε και την διαβεβαίωνε ότι, τελικά, το πρόβλημά της θα είχε αίσια λύση - αυτή, που επιθυμούσε η ίδια - ενώ τα γεγονότα έδειχναν, ακριβώς το αντίθετο.
Η Θ.Σ., όμως έβλεπε ότι, όσο περνούσε ο καιρός, τα πράγματα χειροτέρευαν, αντί να βελτιώνονται. Κι ένα βράδυ, όταν πλέον πληροφορήθηκε ότι τις επόμενες ημέρες θα συνέβαινε αυτό ακριβώς που φοβόταν, ενώ ο Γέρων Πορφύριος δε σταματούσε να τη διαβεβαιώνει ότι δε θα συνέβαινε, ένιωσε τόση δυστυχία και τόση απελπισία, που πέρασε όλο το βράδυ κλαίγοντας και φωνάζοντας : " Παππού, παππού. Γιατί παππού ; Εσύ δε μου έλεγες ότι όλα θα πήγαιναν καλά ; Και τώρα, παππού, εγώ τί κάνω " ; Αυτά έλεγε και έκλαιγε όλο το βράδυ. Μόλις ξημέρωσε, κτυπά το τηλέφωνο του σπιτιού της και, κατάπληκτη, ακούει τη φωνή του Γέροντος Πορφυρίου : " Έλα, παιδί μου, τί κάνεις έτσι ; Όλο το βράδυ μου φώναζες και δε μ' άφησες να ησυχάσω. Γιατί κάνεις έτσι ; Αφού σου είπα ότι όλα θα πάνε καλά ".
Η Θ.Σ. έμεινε εμβρόντητη. Πώς γνώριζε ο Γέρων Πορφύριος ότι όλο το βράδυ τον φώναζε ; Και πώς συνέχιζε να επιμένει ότι όλα θα πήγαιναν καλά ;
Ο Θεός τον είχε, φυσικά, βοηθήσει και σ' αυτή την περίπτωση να προΐδει σωστά. Το πρόβλημα της Θ.Σ. λύθηκε μέσα σε λίγες ημέρες κι όλα έγιναν όπως τα είχε προείπει ο Γέρων Πορφύριος.
[Ί 274]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.353)

Επισκέφθηκα κάποτε, διηγήθηκε ο όσιος Σισώης, τον άρρωστο αββά Ωρ και τον αββά Αθρέ, που τον περιέθαλπε. Έμεινα μερικές μέρες κοντά τους για να διδαχθώ από τις αρετές τους. Μια φορά που κάποιος τους έφερε ένα μικρό ψάρι, ο αββάς Αθρέ θέλησε να το μαγειρέψη για τον αββά Ωρ. Κρατούσε το μαχαίρι κι έκοβε το ψάρι, όταν ο γέροντας τον κάλεσε. Εκείνος άφησε αμέσως το μαχαίρι, έτσι όπως το είχε μέσα στο ψάρι, χωρίς να κόψη το υπόλοιπο, κι έτρεξε γρήγορα κοντά του! Είδα και εθαύμασα τη μεγάλη υπακοή του, γιατί δεν είπε: « Περίμενε μια στιγμή, να κόψω το ψάρι». Ρώτησα τότε τον αββά Αθρέ:
-Πώς απέκτησες τέτοια υπακοή;
-Δεν είναι δική μου, απάντησε. Είναι του γέροντα.
Με τράβηξε λίγο παράμερα μετά, και μου λέει:
-Έλα να δης και μόνος σου τη μεγάλη υπακοή του. Παίρνει ένα κομμάτι ψάρι, το βάζει στη φωτιά και το αφήνει λίγο να καή. Το δίνει έπειτα στον γέροντα, κι εκείνος το τρώη χωρίς να πη τίποτε. Στο τέλος τον ρωτά:
-Ήταν καλό, γέροντα;
-Πολύ καλό, απάντησε.
Ύστερα του φέρνει άλλο ψάρι, πολύ προσεκτικά ψημένο, και του λέει:
-Αυτό το έκαψα λίγο, γέροντα.
-Ναι, το έκαψες λίγο, είπε εκείνος.
Μου λέει τότε ο αββάς Αθρέ:
-Είδες που, καθώς σου έλεγα, η υπακοή είναι του γέροντα;
Έφυγα τότε. Και ό,τι είδα τις ημέρες που έμεινα κοντά τους, προσπάθησα όσο μπορούσα να το φυλάξω και να το εφαρμόσω σε όλη μου τη ζωή.

( Έαρ της ερήμου)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄, σελ. 256-257)

Έχω διαπιστώσει και από τη δική μου εργασία και από συζητήσεις με τους αδελφούς ότι στις δουλειές μας οι εργοδότες εστιάζουν πάρα πολύ στα λάθη μας ακόμα και στα πιο μικρά, ενώ είναι πολύ φειδωλοί στους επαίνους όσο κι αν προσπαθούμε! Είναι ένα μόνιμο παράπονο των εργαζομένων « ό,τι κι αν κάνουμε, μόνο τα λάθη μας κοιτάνε!» Είναι μια θλιβερή πραγματικότητα, δεν πειράζει όμως! Το θέμα είναι για ποιον εργαζόμαστε… Οι χριστιανοί έχουμε τον ουράνιο εργοδότη μας, το Χριστό ο οποίος κάνει το ακριβώς αντίθετο. Κοιτάζει τα σωστά που κάνουμε και δεν μας τονίζει τα λάθη μας. Είναι επιεικής και ευσπλαχνικός και όταν βλέπει πως έχουμε μετανιώσει, τα ξεχνάει όλα σαν να μην έχουν γίνει. Ο Απόστολος Πέτρος τον αρνήθηκε τρεις φορές. Και ήταν αυτός που έλεγε στο Χριστό « και τη ζωή μου θα θυσιάσω για σένα» ( Ιω. ιγ΄,37). Ο Κύριος του το είχε πει « προτού λαλήσει ο πετεινός, θα με αρνηθείς τρεις φορές» ( Ιω.ιγ΄,38) Και ο Πέτρος έπεσε και έκλαψε πικρά.
Ύστερα, αφού αναστήθηκε ο Χριστός και συναντήθηκε με τον Πέτρο και τους άλλους μαθητές στη λίμνη της Τιβεριάδος, δεν του είπε « στα έλεγα εγώ», δεν τον μάλωσε αλλά με πολλή αγάπη και διακριτικότητα τον ρώτησε τρεις φορές αν τον αγαπάει, μόνο και μόνο για να τον αποκαταστήσει στο αποστολικό αξίωμα και στα μάτια των συμμαθητών του. ( Ιω. κα΄15-17) Τέτοιο Θεό έχουμε, φιλεύσπλαχνο, συγχωρητικό, μακρόθυμο. Κι εμείς που φέρουμε το όνομα Του και λεγόμαστε χριστιανοί, έτσι πρέπει να είμαστε! Δεν χρειάζεται να εστιάζουμε στα λάθη του άλλου, αλλά στα όμορφα πράγματα που έκανε. Έτσι του δείχνουμε πως τον αγαπάμε, πως πιστεύουμε σ’ αυτόν και τον ωθούμε να καλλιεργήσει τα λουλούδια της ψυχής του, όχι τα αγκάθια. Προσωπικά, όταν έχω κάνει κάποιο λάθος σοβαρό και ο άλλος το παραβλέπει και ούτε που το αναφέρει και φιλοτιμούμαι και βάζω τα δυνατά μου να μην το ξανακάνω! Αν είμαστε έτσι μεταξύ μας, επιεικείς και εν αγάπη, έτσι θα είναι και ο Κύριος μαζί μας. Γιατί μας το είπε « εν ω μέτρω μετρείτε, μετρηθήσεται υμίν» ( Ματθ.ζ΄,2) Δηλαδή «Αν κρίνετε ασυμπαθώς και αυστηρά τους άλλους, έτσι θα μετρηθεί και σε σας η ζωή και η συμπεριφορά σας από το Θεό».
Όταν είμαι στην εξομολόγηση και ο πνευματικός μου μού διαβάζει τη συγχωρητική ευχή, ευχαριστώ τον Κύριο και τον ευγνωμονώ γιατί χάρη στη δική Του Αγάπη και επιείκεια μπορώ να ξανασηκωθώ και να συνεχίσω τη ζωή μου. Αυτή την αίσθηση ευγνωμοσύνης, όταν είμαι γονατιστός ενώπιον του Θεού, πρέπει να την κρατάω και όταν σφάλλει ο αδερφός μου κι αν δω ότι έχει φιλότιμο, να πάω να του δείξω πόσο τον αγαπώ και να του θυμίσω όλα τα καλά που έχει κάνει για μένα, πριν τον κυριεύσει η λύπη. Άλλωστε λάθη όλοι κάνουμε! Οι μόνοι που δεν κάνουν λάθη είναι οι πεθαμένοι. Το να πεις « δεν πειράζει» είναι δυο απλές λέξεις που δύσκολα λέγονται αλλά έχουν πολύ μεγάλη δύναμη. Ωθούν τον αδελφό μας προς την αρετή, προσελκύουν τη θεία Χάρη στην καρδιά μας και στερεώνουν την Αγάπη του Θεού ανάμεσα στους αδελφούς. Μακάρι να τις λέμε πιο συχνά! Κι αν μας αρέσει να εστιάζουμε σε λάθη, ας πάρουμε καθρέφτη και όχι κιάλια! (Κ.Δ.Κ)

35. Τί είναι το «κατ’ εικόνα» και «καθ’ όμοίωσιν» με τα οποία πλάστηκε ο πρώτος άνθρωπος;

Κατά την Γραφή ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα» και «ομοίωσιν» αυτού.

Το «κατ’ είκόνα» σημαίνει ότι ο άνθρωπος εικονίζει το Θεό στη φύση του. Ο Θεός είναι το πρότυπο και ο άνθρωπος η εικόνα του. Η εικόνα φυσικά δεν αναφέρεται στο σώμα του ανθρώπου, γιατί ο Θεός, ως άπειρη πνευματική ουσία, δεν έχει σώμα αισθητό για να τον εξεικονίζει το υλικό σώμα του ανθρώπου. Αν ορισμένοι Πατέρες βάζουν το ανθρώπινο σώμα στο θείο εξεικονισμό, αυτό σημαίνει ότι το σώμα με τη βασιλική του παράσταση και μεγαλοπρέπεια εκφράζει τον όλο άνθρωπο ως εικόνα του Θεού.

Είναι φανερό, οτι τη θεία εικόνα στον άνθρωπο εκφράζει το πνευματικό του στοιχείο, η λογική, νοερά και ελεύθερη ψυχή του, κάτι που σε απόλυτο βαθμό έχει ο Θεός. Ο άνθρωπος εικονίζει το Θεό ως άυλη πνευματική οντότητα, ως ψυχή δηλαδή λογική και ελεύθερη. Η θεία εικόνα νοείται βέβαια, στη θετική της φορά προς το Θεό και το αγαθό. Είναι ελεύθερη στροφή εν αγάπη προς το θείο αρχέτυπό της.

Μία άλλη όψη της θείας εικόνας στον άνθρωπο είναι η κυριαρχία του λογικού πλάσματος επί των άλλων ζώων και της φυσικής κτίσεως. Αυτό το προνόμιο το έδωσε ο ίδιος ο Θεός στο λογικό του πλαστούργημα: «Και ηυλόγησεν αυτούς (το πρωτόπλαστο ζεύγος) ο Θεός λέγων· αύξανεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής και άρχετε των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και πάντων των κτηνών και πάσης της γης και πάντων των ερπετών των ερπόντων επί της γης».

Το «καθ’ ομοίωσιν» δε, ήταν μια δυνητική και εξελικτική κατάσταση. Η λογική εικόνα έπρεπε βαθμηδόν να γίνει ομοίωση Θεού. Αυτό θα γινόταν με τη σταθερή στροφή των λογικών και ηθικών δυνάμεων του ανθρώπου προς το Θεό, με τη βοήθεια πάντοτε της θείας χάριτος. Ο άνθρωπος δηλαδή έπρεπε με την επίμονη κατεργασία του αγαθού να πετύχει την ηθική του ατρεψία και να θεωθεί, μοιάζοντας με τον πανάγαθο πλαστουργό του.
Απο όσα ανωτέρω ειπώθηκαν, γίνεται σαφής η σχέση της εικόνος προς τη θεία ομοίωση. Η εικόνα είναι η ομοίωση δυνάμει. Σ’ αυτήν έπρεπε σιγά σιγά να καταλήξει διαπράττοντας το αγαθό. Ενώ η ομοίωση είναι η εικόνα εν ενεργεία, όταν δηλαδή η τελευταία θα έφθανε στα τέλεια ηθικά μέτρα της.

36. Πώς ζούσε στον παράδεισο ο πρωτόπλαστος;

Η ζωή του πρωτόπλαστου στον Παράδεισο ήταν ειρηνική και ευτυχής. Στον παράδεισο δεν υπήρχε το κακό που προκαλεί αναστατώσεις στη ζωή των ανθρώπων. Ο Αδάμ ειρήνευε με τον εαυτό του. Δεν υπήρχε στη φύση του ο πόλεμος της κατώτερης σφαίρας προς την ανώτερη, η διαπάλη σάρκας και πνεύματος, η οποία καθιστά δύσκολη την ανθρώπινη ζωή. Επίσης ειρήνευε με το φυσικό περιβάλλον του. Η γη τον υπηρετούσε στις ανάγκες του. Τα ζώα υποτάσσονταν πειθήνια στην κυριαρχία του. Η γη δεν είχε ταραχθεί ακόμα από την αμαρτία. Όλα ήταν ήρεμα στη ζωή του πρώτου ανθρώπου. Ο παράδεισος ήταν τόπος γαλήνης, χαράς και ευτυχίας. Τέλος ο άνθρωπος ειρήνευε με το Θεό, με τον οποίο είχε ελεύθερη επικοινωνία, σαν παιδί προς τον πατέρα του, και εντρυφούσε στις θείες δωρεές του.

Ο πρωτόπλαστος ζούσε στον παράδεισο της τρυφής αμέριμνος και άλυπος, χωρίς το μόχθο και το άγχος της μεταπτωτικής καθημερινότητας, χωρίς τη σωματική κάκωση και τις ασθένειες που κατέκλυσαν το βίο του ανθρώπου ευθύς μετά την πτώση του.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 52-54)

Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα

-    Γέροντα, τί θα με βοηθήση να μην κατακρίνω;
-    Όλα είναι πάντοτε έτσι όπως τα σκέφτεσαι εσύ;
-    Όχι, Γέροντα.
-     Έ, τότε να λές: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά· πολλές φορές κάνω λάθος. Νά, στην τάδε περίπτωση σκέφθηκα έτσι και βγήκε ότι είχα άδικο. Στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον. Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο-πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρη στον νού του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγη την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να είχε δίκαιο, που ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.
Κι εγώ, όταν ήμουν νέος, είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβεια, ό,τι μου φαινόταν στραβό, το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζη κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπη πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπη αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά να βλέπη τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνη. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατάει έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι...».
Ξέρετε τί είχα πάθει μια φορά; Είχαμε πάει με έναν γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στον ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλη, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη· παρακολουθούσα κι έψελνα σιγανά. Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της· με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της... Είχα αγανακτήσει. «Βρέ, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τί σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τί κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά στο σπίτι και έκαναν παράπονα στην μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δεν μου μίλησε!». «Καλά, μου έλεγε μετά η μητέρα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στον δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πώ, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η αδελφή σου και να μην της μιλάς! Τέλος πάντων... Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πη να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ με το παιδί της που είχε σκοτωθή στον πόλεμο! Όταν πήγα στο σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της· πραγματικά, μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία πώς κοιτάζει». Ώ, μετά ξέρετε πώς με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δές, είπα, εσύ να έχης τέτοιους λογισμούς, ότι ποιός ξέρει τί γυναίκα είναι και μέσ’ στην εκκλησία να μη ντρέπεται καθόλου..., και αυτή η φουκαριάρα να έχη χάσει το παιδί της και να έχη τον καημό της!».
Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι· τί έγιναν τα μπετόνια;». «Μά, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες και τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς τόκανε αυτό, να πάρη λάδι από τον στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα... Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσης από την νεωκόρο της κάτω εκκλησίας»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά, είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη την φουκαριάρα· τώρα τον αδελφό σου. Αλλη φορά τίποτε-τίποτε!». Θέλω να πώ, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Αλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στην θέση του. «Αλλη φορά, είπα, δεν θα κρίνης καθόλου. Τελεία-παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνης σωστός άνθρωπος». Και μετά, όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα: «Κάτι καλό θα είναι, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω· όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα· για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθή τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.

                                                                                                             Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση.
                                                                                                                                   Λοιπόν: Καλή Αρχή.
                                                                                                            Καλή εξάγνιση του νού και της καρδιάς. Αμήν.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 113-116)

ΘΥΜΩΔΗΣ άνθρωπος και νεκρό ακόμη αν αξιωθεί ν’ αναστήσει, έλεγε ο Αββάς Αγάθων, δεν θα γίνει δεκτός στην Βασιλεία των Ουρανών.

ΜΟΝΑΧΟΣ μεμψίμοιρος, θυμώδης κι εκδικητικός, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει, έλεγε ο Αββάς Ποιμήν. Όσοι δηλαδή έχουν αυτά τα ελαττώματα,
δεν είναι στην πραγματικότητα μοναχοί, έστω κι αν φορούν το σχήμα


ΌΤΑΝ ΗΜΟΥΝ νέος, διηγείται ο Αββάς Ισίδωρος, κατέβηκα κάποτε στην πόλη να πουλήσω τα καλάθια μου και νιώθοντας τον θυμό να με κυριεύει,
παράτησα στην αγορά τα καλάθια και γύρισα τρέχοντας στο κελλί μου.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ.143)

Ακαθαρσία
Πάσα αμαρτία
Μπορεί κανείς και χωρίς να κάνει τίποτε, να είναι πονηρός,
όπως όταν έχει φθόνο, απιστία, πονηριά, όταν χαίρεται για τη δυστυχία του άλλου,
όταν δεν είναι φιλάνθρωπος, όταν έχει διεστραμμένες ιδέες.
Όλα αυτά είναι εσωτερικά. Εξαρτώνται από την καρδιά.
Ε.Π.Ε. 18α,680

Άκαιρη
η μετάνοια μετά θάνατον
Μετά την αναχώρηση μας απ’ την παρούσα ζωή, δεν ισχύει η μετάνοια.
Διότι και ο πλούσιος της παραβολής στην άλλη ζωή έδειχνε μετάνοια και εξομολογείτο,
αλλά καμία ωφέλεια δεν είχε. Ήταν άκαιρη και ανώφελη η μετάνοιά του.
Και οι παρθένες πάλι θέλησαν να επανορθώσουν το λάθος τους, να λάβουν έλαιο, μα ήταν αργά.
Σε τούτη τη ζωή, ας καθαρίσουμε τα αμαρτήματα μας,
ώστε να χουμε παρρησία στο φοβερό βήμα του Κριτού.
Ε.Π.Ε. 5,262

Άκαρδος
ο Αβεσσαλώμ
Ο ουρανός δεν δεχόταν τον Αβεσσαλώμ. Αν τον πρώτο αντάρτη, το διάβολο, τον γκρέμισε,
πώς θα δεχόταν τον δεύτερο; Και η γη τον αποστρεφόταν. Δεν υπέφερε τα βήματα του πατροκτόνου...
Ενώ, βρισκόταν κρεμασμένος σε υψηλό δέντρο, πήγε ο αρχιστράτηγος Ιωάβ και έπηξε τρία βέλη στην καρδιά του άκαρδου.
Τον έπληξε στην καρδιά, που βρισκόταν η αποθήκη της ανομίας.
Ε.Π.Ε. 5,114

Ακαριαίως
η κρίσις και η ανάστασις
Τόσο πολλά και τόσο καταπληκτικά πράγματα, που υπερβαίνουν κάθε σκέψη και νουν,
γίνονται σε μια στιγμή, δηλαδή, άκαριαίως. Και για να δηλώσει αυτό σαφέστερα, λέει:
«Σέ όσο χρόνο χρειάζεται για ν’ άνοιγοκλείση κανείς το μάτι», ν’ ανοιγοκλείσει το βλέφαρο.
Ε.Π.Ε. 18α,704

Ακηλίδωτος
ο άνθρωπος
Ας παραμείνουμε καθαροί. Ας μη δεχτούμε βρωμιά.
Ας έχουμε την ομορφιά, που μας στόλισε ο Θεός.
Και ας φροντίζουμε να διατηρούμε την ευπρέπεια τόσο αμόλυντη και καθαρή,
ώστε να μην έχει καμία κηλίδα ή ρυτίδα ή κάτι τέτοιο.
Ε.Π.Ε. 24,222

Ακίνδυνος
βίος ανησυχητικός
Να μη ζητάς ακίνδυνη ζωή, χωρίς φροντίδες και ταλαιπωρίες.
Να ζητάς ζωή με κινδύνους, χωρίς όμως να παρασύρεσαι απ’ αυτήν.
Δεν είναι το ίδιο πράγμα να έχει αράξει κάποιος σε λιμάνι και να επιδεικνύει τη ναυτική του τέχνη,
με τον άλλον που σαλεύεται στο πέλαγος. Ο πρώτος γίνεται νωθρός, αποχαυνώνεται, δεν έχει ενεργητικότητα.
Ο άλλος, αφού πέρασε τόσους υφάλους και τόσες πέτρες και βράχους,
κι αφού αντιμετώπισε την ορμή τόσων ανέμων και τόσα άλλα της θάλασσας κακά, καθιστά την ψυχή του ισχυρότερη.
Άλλωστε γι’ αυτό ήρθες στον κόσμο, όχι για να ‘σαι αδρανής, ούτε για να χάνεις το θάρρος σου μπροστά στις δυσκολίες,
ούτε για να μην υποφέρεις κάποιο κακό, αλλά για να γίνεσαι λαμπρότερος με όσα παθαίνεις.
Ε.Π.Ε. 7,8

χριστιανισμός
«Αγάπησε τον παρόντα κόσμο».
Δηλαδή, αγάπησε την άνεση, το ακίνδυνο και τη δική του ασφάλεια,
ή, καλύτερα, προτίμησε να καλοπερνά στο σπίτι του,
παρά να ταλαιπωρείται μαζί μου.
Ε.Π.Ε. 23,650

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 126-128)

Οι δυσκολίες των παιδιών στις σπουδές τους

Παιδιά που έχουν κρίση και εξυπνάδα, έχουν μερικές φορές προβλήματα και βασανίζονται.
Θέλουν να τα τακτοποιήσουν όλα με το μυαλό τους και ζητούν να κάνουν πράγματα πάνω από τις δυνάμεις τους.
Έχουν δυνατό μυαλό, αλλά δεν ξέρουν να βάζουν φρένο. Κάνουν πειράματα με τον εαυτό τους, λές και θέλουν να δούν πόσο αντέχουν,
και ταλαιπωρούνται. Αν ταπεινωθούν, η κρίση τους τα βοηθάει να προκόψουν.
Παιδιά που δεν έχουν τέτοια κρίση και εξυπνάδα, δεν έχουν και προβλήματα, αλλά ούτε προβληματίζονται με την καλή έννοια.
Πόσοι φοιτητές, ενώ έχουν διαβάσει και ξέρουν τα μαθήματα, φοβούνται ότι δεν θα γράψουν καλά και δεν πάνε να δώσουν εξετάσεις!
Ενώ τα καταφέρνουν, δημιουργούν μόνοι τους από δειλία μια κατάσταση πανικού.
Αν όμως πούν ταπεινά: «ευχηθήτε να πάω καλά, γιατί μόνος μου δεν θα τα καταφέρω, αλλά με την ευχή σας θα προσπαθήσω»,
τότε με την ταπείνωση θα δεχθούν και την Χάρη του Θεού και τον θείο φωτισμό. Ύστερα, πριν αρχίσουν να γράφουν στις εξετάσεις,
ας προσευχηθούν στον προστάτη τους Άγιο, και εκείνος θα τους βοηθήση ανάλογα με την πίστη και την ευλάβεια που έχουν.
-Γέροντα, μου έγραψε μια κοπέλα που σπουδάζει στο εξωτερικό: «Έχω τον λογισμό πώς ποτέ δεν θα μπορέσω να προχωρήσω περισσότερο πνευματικά».
Καλά, η ευλογημένη ψυχή από την Ευρώπη βγάζει αυτό το συμπέρασμα; Εκεί δεν πήγε για να προχωρήση πνευματικά ούτε για να κοινοβιάση,
αλλά για να πάρη αυτά που της χρειάζονται για την επιστήμη της.
Ας προσπαθή να διατηρή αυτήν την πνευματική κατάσταση που έχει και να μη ζητά εκεί πνευματική πρόοδο.
Αλλωστε και οι Ευρωπαίοι στις επιστήμες είναι προοδευμένοι και όχι στα πνευματικά.
Να μην πιέζη τον εαυτό της περισσότερο από όσο αντέχει και να μην τα παίρνη κατάκαρδα.
Δεν αξίζει ο κόπος να δίνη κανείς την καρδιά του και να υποφέρη γι’ αυτά. Ας το θεωρήση σαν μια στρατιωτική θητεία.
Στον στρατό υπομένει κανείς πολύ κόπο, κουράζεται, και του φέρονται μερικές φορές πολύ σκληρά,
ενώ εκεί τουλάχιστον οι άνθρωποι φέρονται και με μια ευγένεια, έστω και εξωτερική, υποκριτική, με την νοοτροπία την ευρωπαϊκή.
Επόμενο ήταν να συναντήση αυτές τις δυσκολίες, γιατί βλέπουμε και στην Ελλάδα παρόμοια.
Μόνον που στην Ελλάδα, σαν Ορθόδοξο έθνος που είναι, υπάρχει και βοήθεια πνευματική για όσους έχουν ενδιαφέροντα πνευματικά.
Με λίγη υπομονή και λίγη προσοχή θα περάσουν οι δυσκολίες.
Μια που βρέθηκε εκεί, ας αξιοποιήση τις ελεύθερες ώρες της στην μελέτη και στην προσευχή, για να τρέφεται και πνευματικά.
Η προσπάθεια την οποία θα καταβάλη για την πρόοδο στα μαθήματα θα την βοηθήση να απορροφηθή από αυτήν και να αποξενωθή από κάθε λογισμό κακό ή πειρασμό νεανικό.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 130-132)