ΤΟ ΔΗΛΗΤΉΡΙΟ ΤΗΣ ΖΉΛΕΙΑΣ

Ζηλεια-Θυμός-Λύπη
«Όταν ο άνθρωπος φθάση να χαίρεται


γιά την πρόοδο των άλλων,
τότε ο Χριστός θα του δώση όλη την πρόοδο των άλλων


καί θα χαίρεται όσο χαίρονται όλοι οι άλλοι,


καί τότε φυσικά θα είναι πολλη και η πρόοδός του και η χαρά του».

Η ζήλεια είναι από τα μεγαλύτερα πάθη

-    Γέροντα, ζηλεύω μια αδελφή.
-    Ξέρω ποιά αδελφή ζηλεύεις... Έμαθα όμως ότι κι εκείνη ζηλεύει εσένα! Εγώ θα εύχωμαι και οι δυο σας να ζηλεύετε τον ζηλωτή Ηλία και εκείνος να σάς διώξη την ζήλεια και να σάς δώση από τον δικό του θείο ζήλο. Αμήν.
-    Όταν, Γέροντα, ζηλεύω, προσπαθώ να τοποθετηθώ λογικά.
-    Αν εξ αρχής προσπαθήσης να μη ζηλέψης, δεν είναι πιο καλά; Η ζήλεια είναι γελοίο πράγμα. Λίγη σκέψη χρειάζεται, για να ξεπεράση την ζήλεια κανείς· δεν χρειάζεται να κάνη μεγάλους αγώνες και πολλή άσκηση, γιατί είναι ψυχικό πάθος. Πρόσεξε, μην αφήσης ποτέ το πάθος της ζήλειας να σε κυριέψη, γιατί είναι ένα από τα μεγαλύτερα πάθη. Ξέρεις από την ζήλεια που μπορεί να φθάση ο άνθρωπος; Στον φθόνο και στην διαβολή. Και οι διαβολές κάνουν πολύ μεγαλύτερο κακό από τον φθόνο.
-    Γέροντα, τί έχει μέσα η ζήλεια;
-     Και τί δεν έχει!... Υπερηφάνεια έχει, εγωισμό έχει, φιλαυτία έχει... Δεν έχει αγάπη ούτε φυσικά και ταπείνωση.
-    Δηλαδή, Γέροντα, αν κανείς ζηλεύη, αποκλείεται να έχη αγάπη;
-    Και βέβαια αποκλείεται! Δεν είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχη συγχρόνως ζήλεια και αγάπη. Κι αν ακόμη έχη λίγη αγάπη, η αγάπη του δεν είναι καθαρή, γιατί μέσα στην αγάπη του είναι ο εαυτός του. Η ζήλεια μουρνταρεύει την αγάπη και την καλωσύνη, όπως το ψόφιο ποντίκι μουρνταρεύει όλο το λάδι, όταν πέση μέσα στο πιθάρι.
-    Γέροντα, εγώ νομίζω ότι ζηλεύω, επειδή μέσα μου δεν νιώθω γεμάτη.
-    Πώς να νιώθης γεμάτη, όταν τα θέλης όλα δικά σου;
-    Όταν όμως επιθυμώ κάτι που δίνεται σε μια άλλη αδελφή;
-    Αφού ο Θεός είπε: «ουκ επιθυμήσεις όσα τω πλησίον σου εστι»1, πώς να επιθυμήσουμε κάτι που έχει ο άλλος; Ούτε τις βασικές εντολές να μην τηρήσουμε; Μετά η ζωή μας γίνεται κόλαση. «Έκαστος πειράζεται υπό της ιδίας επιθυμίας» , λέει ο Αγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος. Αυτές οι επιθυμίες θα βασανίζουν τις ψυχές και στην κόλαση. Κι αν μας πάρη ο Θεός στον Παράδεισο, χωρίς να έχουμε απαλλαγή από την ζήλεια, και εκεί δεν θα βρούμε ανάπαυση, γιατί θα έχουμε τις ίδιες παράλογες επιθυμίες.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 117-121)

ΈΝΑΣ ΑΓΙΟΣ Ερημίτης κάποτε έγινε δια της βίας Επίσκοπος. Από την μεγάλη του ταπείνωση και πραότητα δεν επιτιμούσε ποτέ κανένα.
Μερικοί κληρικοί μια φορά κατηγόρησαν τον Οικονόμο πως δεν διαχειριζόταν καλά τα χρήματα της εκκλησίας.
Αλλά ο Επίσκοπος ανέβαλλε διαρκώς την επιτίμηση.Μια μέρα, βλεποντας τους κατηγόρους του Οικονόμου να έρχονται σ’ αυτόν γεμάτοι θυμό και αγανάκτηση,
πρόλαβε και κρύφτηκε μέσα σ’ ένα ντουλαπι. Εκείνοι όμως έψαξαν παυτού και στο τέλος ανακάλυψαν την κρυψώνα του Επισκοπου.
- Γιατί κρύβεσαι από μας, Άγιε Δέσποτα; τον ρώτησαν.
- Πιστέψτε, παιδιά μου, τους αποκρίθηκε ο άνθρωπος του Θεού, πως φοβάμαι εσάς περισσότερο από τον Οικονόμο,
γιατί βαλθήκατε, σ΄αυτό το μικρό διάστημα, να μου αφαιρέσετε ό,τι κατόρθωσα να αποκτήσω παρακαλώντας μέρα-νύχτα τον Θεό
εξήντα ολόκληρα χρόνια στην έρημο.

ΌΠΟΙΟΣ δεν κατορθώνει να συγκροτεί την γλώσσα του όταν θυμώνει, έλεγε ο Αββάς Υπερέχιος, είναι ανίκανος να συγκροτήσει και όλα τα αλλά πάθη.

ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ ολόκληρα χρόνια αγωνίστηκα σκληρά και προσευχόμουν μέρα-νύχτα στον Θεό να με βοηθήσει να νικήσω το πάθος του θυμού, έλεγε ο Αββάς Αμμωνάς.


(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ.143-144)

Σεβασμός των παιδιών προς τους γονείς και τους μεγαλυτέρους

Το παιδί, όταν είναι μικρό, δεν κάνει τίποτε, και οι γονείς του το φροντίζουν για το φαγητό του,
για το ντύσιμό του κ.λπ. Το βοηθούν από αγάπη, χωρίς αυτό να κοπιάζη. Αυτό μόνον καμμιά δουλίτσα κάνει.
Και μήπως έτσι ξεπληρώνει τον κόπο ή τα έξοδα που κάνουν οι γονείς γι’ αυτό;
Αλλά, όταν το παιδί μεγαλώση και δεν καταλαβαίνη τί του πρόσφεραν οι γονείς του, αυτό είναι πολύ βαρύ!
Παλιά οι γονείς έδερναν το παιδί και εκείνο το δεχόταν χωρίς λογισμούς. Πολλές φορές ούτε καταλάβαινε γιατί το έδερναν.
Σήμερα τα παιδιά είναι όλο «γιατί και γιατί;» και αντιλογία. Δεν έχουν απλότητα. Όλα τα περνάνε από το κόσκινο.
Δεν έρχεται όμως έτσι η θεία Χάρις. Όταν το παιδί δεν νιώθη τον πατέρα του ως πατέρα και δεν δέχεται την παιδαγωγία του πατέρα,
είναι νόθο παιδί. Μερικά παιδιά, αν τους κάνουν οι γονείς μια μικρή παρατήρηση, «θα κόψω τις φλέβες», λένε αμέσως.
Τι να τα κάνουν τότε και οι γονείς; Υποχωρούν, και τελικά τα παιδιά καταστρέφονται.
Το παιδί πρέπει να καταλάβη ότι, εάν οι γονείς καμμιά φορά του δίνουν κανένα σκαμπίλι, δεν το κάνουν από κακότητα,
αλλά από αγάπη, για να διορθωθή, να γίνη καλύτερο και να χαίρεται αργότερα.
Εμείς, όταν ήμασταν μικρά, είτε μας χάιδευαν οι γονείς μας, είτε μας έδερναν, είτε μας φιλούσαν, όλα τα δεχόμασταν.
Καταλαβαίναμε ότι όλα τα έκαναν για το καλό μας. Είχαμε μεγάλη εμπιστοσύνη.
Μερικές φορές μάλιστα η μητέρα μου άλλο παιδί έφταιγε και άλλο μάλωνε, γιατί δεν προλάβαινε να κάνη ...δικαστήριο.
Ο ένοχος όμως, όταν έβλεπε ότι μάλωσε τον άλλον που δεν έφταιγε, επειδή τον πείραζε η συνείδηση, έλεγε «εγώ έφταιγα», και ο άλλος δικαιωνόταν.
Στην οικογένεια οι μικροί πρέπει να έχουν σεβασμό και προς τους γονείς και προς τους μεγαλυτέρους.
Να αισθάνωνται ως ανάγκη τον σεβασμό, την υποταγή και την ευγνωμοσύνη προς τον μεγάλο.
Οι μεγαλύτεροι πάλι να έχουν αγάπη προς τους μικρούς, να τους βοηθούν και να τους προστατεύουν.
Όταν ο μικρός σέβεται τον μεγάλο και ο μεγάλος αγαπάη τον μικρό, δημιουργείται μια όμορφη οικογενειακή ατμόσφαιρα.
Ο πατέρας μου έλεγε: «Υπακοή στον μεγάλο αδελφό σας». Εμείς ξέραμε ότι ο πατέρας μας αγαπάει όλους και είχαμε πιο πολύ θάρρος στον πατέρα.
Στον μεγάλο αδελφό, που δεν βρίσκαμε την αγάπη του πατέρα, κάναμε μεγαλύτερη υπακοή.
Όταν οι σύζυγοι έχουν σεβασμό μεταξύ τους και τα παιδιά έχουν σεβασμό προς τους γονείς, η ζωή στην οικογένεια είναι ειρηνική, πάει ρολόι.
Ποτέ σε μια τέτοια οικογένεια ο μεγάλος γιός δεν λέει στην μητέρα του «κοίταξε εδώ, μάνα, αυτό μην το ξανακάνης»
ή «γιατί το έκανες αυτό έτσι και εκείνο αλλιώς;», αλλά ούτε ο πατέρας στην μάνα μιλάει με τέτοιον τρόπο.
Ο μεγάλος μπορεί να αστειεύεται με τον μικρό, για να τον κάνη να χαρή,
αλλά ο μικρός δεν πρέπει να αποκτήση παρρησία με την χαρά που νιώθει από τα πειράγματα του μεγάλου.
Όταν ήμουν στην Μονή Στομίου και κατέβαινα καμμιά φορά να ψωνίσω διάφορα υλικά, ένα παιδάκι, που το σπίτι του
ήταν πάνω στον δρόμο, μόλις με έβλεπε, ερχόταν κοντά μου και εγώ του φιλούσα το χέρι.
Ύστερα συνήθισε και έτρεχε και μου έδινε μόνο του το χέρι του να το φιλήσω! Εγώ πάλι του το φιλούσα.
Μετά μου είπαν οι γονείς του: «Μην του φιλάς, Πάτερ, το χέρι, γιατί τρέχει στους παπάδες και δίνει το χεράκι του να το φιλήσουν
καί, άμα δεν το φιλήσουν, βάζει τα κλάματα».

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 133-135)

Ακοή
και υπακοή
Όλοι μεν άκουγαν, αλλά δεν υπάκουαν όλοι.
Διότι όλοι αγαπάμε ν’ ακούμε και να βλέπουμε,
αλλά φιλάρετοι δεν είμαστε όλοι.
Ε.Π.Ε. 9,260

παρακοή
Πάντοτε μεν ακούουμε, αλλά και πάντοτε παρακούουμε.
Ε.Π.Ε. 13,278

γιατί δόθηκε;
Μας έδωσε την ακοή ο Θεός για ν’ ακούμε όχι βλάσφημα λόγια,
αλλά σωτήριες αλήθειες. Έτσι, όταν η ακοή δεχτεί κάτι κακόηχο,
ταράζεται η ψυχή και το σώμα. Αν ακούσουμε άγρια πράγματα, σκληρά, φρίττουμε.
Αν όμως ακούσουμε κάτι όμορφο και καλό, τότε αγαλλόμαστε και χαιρόμαστε.
Ε.Π.Ε. 18α,28-30

αισθησιακά τραγούδια
Το μάτι βλέπει τα σώματα, τα κάλλη, τα χρήματα, αυτά που είναι απ’ τη γη.
Μ’ αυτά ευχαριστείται. Το αυτί ηδονίζεται με το αισθησιακό τραγούδι,
με την κιθάρα και τον αυλό και την αισχρολογία.
Αυτά όλα έχουν σχέση με τη γη.
Ε.Π.Ε. 22,244

να μάθουμε ν’ ακούμε
Ας γυμνάσουμε την ακοή μας, ώστε να μη φαινόμαστε δειλοί.
Απ’ την ακοή θα φτάσουμε στις ποικίλες ενέργειες.
Αν συνηθίσουμε ν’ ακούμε φοβερά πράγματα,
τότε θα συνηθίσουμε να υπομένουμε και τα φοβερά της ζωής.
Ε.Π.Ε.23,38

να βουλώσουμε τα αυτιά
Ας κλείνουμε τ’ αυτιά μας στις ανόητες συζητήσεις. Δεν πρόκειται για μικρό κακό.
Απ’ αυτό προέρχονται πολλά κακά.
Αν το μυαλό μας είχε συνηθίσει να προσέχει σε θεία λόγια,
δεν θα ‘ταν δυνατόν να προσέχει σε άλλα. Ε.Π,.Ε 23,38-40

Ακοίμητο
το μάτι του Θεού
Κάνε το καθήκον, που επιβάλλει ο νόμος κυρίως με το φόβο του Χριστού.
Διότι, κι αν ακόμα τ’ αφεντικό σου δεν βλέπει και συ ενεργείς τα δέοντα
και εκείνα που αρέσουν στ’ αφεντικό σου,
μη ξεχνάς, ότι όλα τα κάνεις για το ακοίμητο μάτι του Θεού.
Ε.Π.Ε. 22,282

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 128-129)

1,25. «ης εγενόμην εγώ διάκονος κατά την οικονομίαν του Θεού την δοθείσαν μοι εις υμάς, πληρώσαι τον λόγον του Θεού». 

Τι είναι Απόστολος; Υπηρέτης της Εκκλησίας. Τι είναι αποστολικότητα; Υπηρεσία στην Εκκλησία, «κατά την οικονομίαν του Θεού». «Τοιαύτη» είναι η Θεανθρώπινη οικονομία της σωτηρίας του κόσμου. Γιατί και η σωτηρία είναι υπηρεσία στην Εκκλησία. Και η υπηρεσία αυτή συνίσταται στην υπακοή της Εκκλησίας.

Γιατί στην Εκκλησία βρίσκονται όλες οι άγιες δυνάμεις της σωτηρίας, «των οποίων» αστείρευτη Θεϊκή πηγή αποτελεί Αυτός ο Κύριος της σωτηρίας: Ο ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ.

Εξαιτίας Αυτού, η Εκκλησία είναι η πιο εξαιρετική οντότητα σε όλους τους κόσμους. Αυτή (η Εκκλησία), κατά θεϊκά θαυμαστό και μυστηριώδη τρόπο, είναι ο Θεάνθρωπος Χριστός, με το «πλήρωμα» όλων των Θεανθρωπίνων του χαρακτηριστικών και τελειοτήτων.

Γι’ αυτό και αυτή είναι μυστήριο μυστηρίων, αγιότης αγιοτήτων, ευαγγελία ευαγγελίων· είναι παν-μυστήριο, παν-αγιότης, πανευαγγελία.

(Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου, Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σ. 58-59)

ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΟΜΗΣ ΤΗΣ ΤΙΜΙΑΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ 

Για τον άγιο Ιωάννη έχει μαρτυρηθεί από τον ίδιο τον Κύριο ότι υπήρξε ο μεγαλύτερος από όλους τους ανθρώπους και περισσότερο από προφήτης. Είναι αυτός που σκίρτησε ήδη μέσα από τη γαστέρα της μητέρας του και κήρυξε και στους ανθρώπους εδώ, αλλά και στον Άδη. Ήταν υιός του αρχιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ, γεννημένος από υπόσχεση του αρχαγγέλου Γαβριήλ. Η αποτομή της τιμίας κεφαλής του έγινε από τον Ηρώδη, λόγω της παράνομης σχέσης που είχε αυτός με την Ηρωδιάδα. Ο άγιος Ιωάννης ήταν αυτός που είχε αγιωσύνη ήδη από την κοιλία της μητέρας του, που είχε ως κατοικία του την αγνότητα, που ακολούθησε τη σωφροσύνη, που άσκησε τη νηστεία, που απομακρύνθηκε από κάθε ανθρώπινη συναναστροφή και έκανε πόλη του την έρημο, που ζούσε με τα θηρία, έχοντας ως ένδυμα τρίχες καμήλου και δερμάτινη ζώνη στη μέση του, που έτρωγε σαν πουλάκι του ουρανού, ενώ μελετούσε διαρκώς τον νόμο του Θεού, χάριν του οποίου και φυλακίστηκε, θεωρώντας τη φυλάκισή του ως κάτι δεύτερο και μηδαμινό. Ήταν αυτός που ξεπέρασε τους όρους της φύσεως και βάπτισε τον απόλυτα καθαρό και αμόλυντο και πέραν από κάθε φύση Χριστό. Λοιπόν ο πολύ ακόλαστος Ηρώδης, τετράρχης του Ιουδαϊκού εδάφους, ήθελε να έλθει σε γάμο με τη γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου. Από θείο ζήλο λοιπόν κινούμενος ο Προφήτης και με όπλο την αλήθεια, έλεγε προς τον τύραννο: "Δεν σου επιτρέπεται να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου Φιλίππου". Γι’ αυτόν τον λόγο, η μανιώδης γυναίκα παρέσυρε τον εραστή της, ώστε να φυλακίσει τον άγιο. Λοιπόν: όταν τελούνταν τα γενέθλια του Ηρώδη και το πολύ και παρωθητικό προς φιληδονία κρασί τον είχαν οδηγήσει σε παραφροσύνη, γίνεται χορός ενός πορνιδίου, με τίμημα τον φόνο του Προφήτη. Αμέσως λοιπόν έφεραν σε πιάτο την κεφαλή του Δικαίου, η οποία και παραδόθηκε στη μοιχαλίδα γυναίκα, ενώ ακόμη έσταζε το αίμα, και η οποία δεν έπαυε, έστω και έτσι, να κηρύσσει τα ίδια. Αυτά πραγματοποιήθηκαν στη Σεβαστή, μία πόλη που απείχε από τα Ιεροσόλυμα δρόμο μίας ημέρας. Εκεί και ο τετράρχης που ηγεμόνευσε μετά από εκείνον, έφτιαξε τα ανάκτορα, εκεί έγινε και η γιορτή, που οδήγησε στο θάνατο του προφήτη. Εκεί αποκρύφθηκε και το άγιο σώμα του προφήτη, το οποίο μάζεψαν οι δικοί του μαθητές.

Αν δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος ιστορικός λόγος, τον οποίο αγνοούμε, συνιστά κατά πρώτον παραδοξότητα το γεγονός ότι η σημερινή ημέρα είναι ημέρα αυστηρής νηστείας: δεν επιτρέπεται η κατάλυση ούτε ελαίου ούτε οίνου. Και τούτο διότι το μαρτυρικό τέλος ενός αγίου θεωρείται η δόξα και η τιμή του, αφού τότε εισάγεται θριαμβευτικά στη Βασιλεία του Θεού και τότε, θα λέγαμε, με τη χάρη του Θεού, ῾κατακτά᾽ τον Παράδεισο. Πώς λοιπόν η ημέρα της δόξας και του θριάμβου για τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, η οποία προκαλεί ύμνους και πανηγυρισμούς για τους αγγέλους και όλη την Εκκλησία, είναι συνδεδεμένη με κάτι πένθιμο, όπως είναι η νηστεία; Μία εξήγηση ίσως είναι ότι η Εκκλησία μας, ναι μεν τονίζει τον θρίαμβο εισόδου του αγίου Ιωάννου στη Βασιλεία του Θεού, δια του μαρτυρίου του που επιβεβαιώνει την απόλυτη πιστότητά του στον νόμο του Θεού, από την άλλη όμως θέλει να προβάλει την πολλαπλάσια, σε σχέση με τους άλλους αγίους, αγιότητά του, σχετίζοντας το τέλος του με το τέλος του ίδιου του Κυρίου πάνω στο Σταυρό. Θέλουμε να πούμε ότι όπως η σταυρική θυσία του Χριστού, παρόλο ότι τότε ουσιαστικά σωθήκαμε - αφού εκεί ο Κύριος ῾κατήργησε το σώμα της αμαρτίας᾽, οπότε έπειτα ήλθε η Ανάστασή Του ως ανάσταση και των ανθρώπων - δεν παύει να είναι ημέρα πένθους με αυστηρότατη νηστεία, κατά τον ίδιο τρόπο, τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών, και με τον Ιωάννη: ναι μεν εισέρχεται μετά δόξης στη Βασιλεία του Θεού, η ημέρα όμως του μαρτυρίου του είναι ημέρα πένθους. Κι ίσως συνηγορεί σ’ αυτήν την εξήγηση και αυτό που η Εκκλησία μας εξαγγέλλει για την ημέρα, μέσα ιδίως από το κοντάκιο, ότι δηλαδή ῾η του Προδρόμου ένδοξος αποτομή οικονομία γέγονέ τι θεϊκή, ίνα και τοις εν Άδη του Σωτήρος κηρύξη την έλευσιν᾽. Ήταν σχέδιο του Θεού η αποτομή της κεφαλής του, ώστε να προλάβει με το κήρυγμα στον Άδη, την εκεί έλευση του Σωτήρος Χριστού, όταν τέθηκε στον τάφο και μέχρις ότου έλθει η Ανάστασή του εκ των νεκρών.

Με την αποτομή της κεφαλής του αγίου Ιωάννου η Εκκλησία μας εξαγγέλλει δύο κυρίως πράγματα: Πρώτον, όπως συμβαίνει σε κάθε βεβαίως εορτή του αγίου Ιωάννου, τη μεγάλη αγιότητά του. Δεν προσφέρουμε κάτι καινούργιο, αν υπενθυμίσουμε ότι ο άγιος Ιωάννης υπερακοντίζει κατά πολύ τα μέτρα και των μεγάλων αγίων ακόμη της Εκκλησίας μας. Μόνον η Παναγία Μητέρα του Κυρίου θεωρείται από αυτήν, την Εκκλησία, ως μεγαλύτερη ακόμη και από εκείνον. Διότι πρόκειται για ῾την τιμιωτέραν των Χερουβίμ και την ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφίμ᾽. Και δικαιολογημένα: υπήρξε το καλύτερο άνθος της ανθρωπότητας, αφού δι’ αυτής εισήλθε στον κόσμο ως άνθρωπος ο ίδιος ο Θεός. Αλλά τα περί αγιότητας του αγίου Ιωάννου συνιστούν περίσσια λόγων, όταν έχουμε εκφρασμένη, όπως ήδη αναφέραμε, τη γνώμη του ίδιου του Θεού μας, του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κι αυτό σημαίνει ότι ο άγιος Ιωάννης έχει τεράστια παρρησία ενώπιον του Θεού, ώστε να πρεσβεύει υπέρ ημών, είναι λοιπόν συμφέρον μας να τον επικαλούμαστε συχνά-πυκνά, αλλά και λόγω της μεγάλης χάρης του Θεού που έχει, έχει και τεράστια αγάπη προς τον λαό του Θεού. Άλλωστε ο βαθμός αγιότητας ενός αγίου από αυτό φαίνεται: από το πόσο αγαπά τον άνθρωπο και συμπάσχει στα διάφορα και ποικίλα προβλήματά του.

Δεύτερον, με τη μνήμη της αποτομής του αγίου, η Εκκλησία μας τονίζει το μέγεθος της ανθρώπινης άνοιας και φρενοβλάβειας, καθώς το βλέπουμε στα πρόσωπα του Ηρώδη, κυρίως όμως της Ηρωδιάδας και της κόρης της Σαλώμης. Ο υμνογράφος πράγματι αδυνατεί να κατανοήσει λογικά αυτό που συνέβη: ο πλέον αξιοσέβαστος σε όλον τον Ισραήλ, αυτός τον οποίο φοβούνταν και οι άρχοντες, αυτός στον οποίο έκλιναν ευλαβικό γόνυ και οι άγγελοι, πεθαίνει μαρτυρικά, από το ῾καπρίτσιο᾽ ενός πορνιδίου και του εγωισμού μίας εξίσου πόρνης γυναίκας, η οποία δεν άντεχε τον λόγο της αλήθειας: τον έλεγχό της, με βάση τον νόμο του Θεού, για τις παρανομίες και τις αμαρτίες της. Στις διάφορες μάχες που διεξάγονται, θεωρείται τιμή για έναν μαχητή να πέσει ηρωικά από το όπλο ενός εξίσου σπουδαίου μαχητή. Υπάρχει εκεί πράγματι ένας ηρωισμός και μία δόξα. Ο Έκτορας, για παράδειγμα, που φονεύθηκε σε μάχη με τον Αχιλλέα. Και η ήττα εκεί ισοδυναμεί σχεδόν με νίκη, γιατί είναι σπουδαίος ο αντίπαλος. Εδώ όμως στον άγιο Ιωάννη; Ο μεγαλύτερος και αγιότερος άνθρωπος ῾πέφτει᾽ από μία πόρνη, που ῾εκβιάζει᾽ τον θάνατό του. Αλλά ίσως και αυτό αναδεικνύει ακόμη περισσότερο τον άγιο Ιωάννη, λόγω της ταπείνωσης που περικλείει. Σημασία πάντως έχει ότι ο υμνογράφος δεν μπορεί να κατανοήσει τα γενόμενα: ῾ώ, του παραδόξου θαύματος! Την ιεράν κεφαλήν και αγγέλοις αιδέσιμον, ασελγές ακόλαστον περιέφερε κόριον᾽. Ώ, της υπέρ νουν εκπλήξεως! Των προφητών η σφραγίς, ο επίγειος Άγγελος, πορνικής ορχήσεως αναδείκνυται έπαθλον!᾽ Όντως πρόκειται περί ανοίας και φρενοβλαβείας, μάλλον όμως περί δαιμονοπληξίας. Όταν ο άνθρωπος έχει χάσει τον Θεό από τη ζωή του, τα πάντα τότε μπορεί να τα επιτελέσει. Γίνεται ένας δεύτερος σατανάς.

π. Γεώργιος Δορμπαράκης

Στην θύρα του ελέους
(Προσευχή προς την θεομήτορα)

Παναγία Μητέρα και Παρθένε,
ελπίς της ψυχής μου
συ είσαι η μεσίτριά μου
στον ελεήμονα Θεό.

Εάν δεν είχε στους ουρανούς ο κόσμος
συγγένεια από την γη
τότε ήθελε ερημωθή η ζωή,
όπως ακριβώς ένα μνήμα.

Εάν δεν ήσουν εσύ η άνοιξις
του νοητού αιώνος
θα ήταν πάντοτε χειμώνας
κι ο ήλιος δεν θα χαμογελούσε.

Εάν δεν ανέτελλες εσύ την χαραυγή
στον κοιμισμένο κόσμο,
τότε η σκιά του θανάτου
θα ήταν παντοτεινή.

Και σήμερα, Πανάχραντε,
που όλοι ακολουθούμε το κακό,
εάν Συ δεν προσευχηθής θερμά
μας εγκαταλείπει ο Υιός Σου.

Στείλε σημεία μετάνοιας
στον ταραγμένο λαό
και δυνάμωσε μας την πίστι
στην πλανεμένη μας ψυχή.

Λύσε, Πανάμωμε Μητέρα,
τα δεσμά της δουλείας
και δώρισε υπομονή
στους βασανισμένους χριστιανούς!

Αγίου Ιωάννου του νέου Χοζεβίτου
("Ο βίος του Αγ. Ιωάννου του νέου Χοζεβίτου", Αρχιμ. Κωνσταντίνου, σελ. 225-226)

Του Αββά Μωύσέως
α΄ . Πολεμήθηκε κάποτε πολύ ο Αββάς Μωυσής από τον πειρασμό της σαρκικής αμαρτίας. Και μη μπορώντας πλέον να μείνη στο κελλί του, πήγε και ανεκοίνωσε το πράγμα στον Αββά Ισίδωρο. Και του σύστησε ο γέρων να γυρίση στο κελλί του.  Αλλά αρνήθηκε, λέγοντας: «Δεν μπορώ, Αββά». Τον πήρε τότε μαζί του, τον άνέβασε στο δώμα και του λέγει: «Κοίταξε προς τα δυτικά». Και κοιτάζοντας, είδε αναρίθμητο πλήθος δαιμόνων. Και ήταν ταραγμένοι και έκαναν θόρυβο, έτοιμοι για πόλεμο. Του λέγει πάλι ο Αββάς Ισίδωρος: «Κοίταξε τώρα και προς την ανατολή». Και κοίταξε. Και είδε αναρίθμητα πλήθη άγιων Αγγέλων δοξασμένων. Και είπε ο Αββάς Ισίδωρος: «Να, αυτοί είναι οπού στέλνονται από τον Κύριο σε βοήθεια των αγίων. Εκείνοι δε, στα δυτικά, είναι όπου τους πολεμούν. Περισσότεροι λοιπόν είναι οι μαζί μας». Και έτσι, αφού ευχαρίστησε ο Αββάς Μωυσής τον Θεό, πήρε θάρρος και γύρισε στο κελλί του.
β'. 'Ένας αδελφός έπεσε κάποτε σε αμαρτία, σε Σκήτη. Και αφού έγινε συνέδριο, έστειλαν και φώναξαν τον Αββά Μωυσή. Αυτός όμως δεν ήθελε να έλθη. Του εμήνυσε λοιπόν ο πρεσβύτερος, λέγοντας: «Έλα, γιατί όλοι σε περιμένουν». Και εκείνος σηκώθηκε και ήλθε. Και παίρνοντας ένα ζεμπίλι τρύπιο, το γέμισε με άμμο και το φορτώθηκε στον ώμο. Εκείνοι δε, βγαίνοντας σε συνάντηση του, του λέγουν: «Τι σημαίνει αυτό, πάτερ;». Τους είπε τότε ο γέρων: Έχω πίσω μου τις αμαρτίες μου οπού ξεχύνονται, αλλά δεν τις βλέπω. Και ήλθα εγώ σήμερα να κρίνω αμαρτίες άλλων». Και αυτοί, ακούοντας, τίποτε δεν είπαν στον αδελφό.  Αλλά τον συγχώρησαν.
γ΄. Άλλοτε, καθώς έγινε συνέδριο στη Σκήτη, θέλοντας οι πατέρες να τον δοκιμάσουν, του φέρθηκαν πολύ περιφρονητικά, λέγοντας: «Τι θέση έχει ανάμεσά μας αυτός ο Αράπης;». Και εκείνος, ακούοντας, σιώπησε. Όταν δε διαλύθηκε η σύναξη, του λέγουν: «Αββά, δεν ταράχθηκες;». Και τους λέγει: «Ταράχθηκα, αλλά δεν μίλησα».
δ'. Έλεγαν για τον Αββά Μωυσή, ότι έγινε κληρικός και του φόρεσαν το άμφιο. Και του λέγει ο Αρχιεπίσκοπος: «Να, έγινες ολόλευκος, Αββά Μωυσή». Του λέγει ο γέρων: «Άρα, δεσπότη μου, μόνο απ’ έξω ή και από μέσα;». Θέλοντας δε ο Αρχιεπίσκοπος να τον δοκιμάση, λέγει στους κληρικούς: Όταν εισέρχεται ο Αββάς  Μωυσής στο ιερό βήμα, διώξετε τον και πάρτε τον από πίσω για να ακούσετε τι  λέγει». Εισήρθε λοιπόν ο γέρων. Και τον επέπληξαν και τον έδιωξαν, λέγοντας: «Πήγαινε έξω, Αράπη». Και αυτός, βγαίνοντας, έλεγε στον εαυτό του: «Καλά σου έκαμαν, σταχτόδερμε μαύρε. Μη όντας άνθρωπος, τί μπαίνεις ανάμεσα σε ανθρώπους;».
ε΄.  Δόθηκε κάποτε σε Σκήτη εντολή: «Να νηστεύσετε αυτή την εβδομάδα». Έτυχε λοιπόν τότε να επισκεφτούν κάποιοι αδελφοί από την Αίγυπτο τον Αββά Μωυσή. Και τους έκαμε λίγο μαγειρευτό φαγητό. Και βλέποντας οι γείτονες τον καπνό, το ανέφεραν στους κληρικούς: «Να, ο Μωυσής κατέλυσε τη νηστεία, μαγειρεύοντας φαγητό». Και εκείνοι είπαν: Όταν θα έλθη, εμείς θα του μιλήσουμε». Και σαν συμπληρώθηκε η εβδομάδα, βλέποντας οι κληρικοί τη θαυμαστή συμπεριφορά του Μωυσέως, του έλεγαν ενώπιον όλων: «Ω Αββά Μωυσή, παρεβίασες την εντολή των ανθρώπων και τήρησες την εντολή του Θεού».
στ'. Ένας αδελφός πήγε στον Αββά Μωυσή, σε Σκήτη, ζητώντας του ψυχωφελή λόγια. Του λέγει λοιπόν ο γέρων: «Πήγαινε, μείνε στο κελλί σου και το κελλί σου θα σου τα μάθη όλα».
ζ΄. Είπε ο Αββάς Μωυσής: «Ο άνθρωπος όπου φεύγει, μοιάζει με ώριμο σταφύλι. Αυτός δε όπου μένει ανάμεσα στους ανθρώπους, σαν αγουρίδα είναι».
η'. Άκουσε κάποτε ο αρχών για τον Αββά Μωυσή και πήγε σε Σκήτη, για να τον δη. Και πληροφόρησαν κάποιοι τον γέροντα για το ζήτημα. Και σηκώθηκε να φύγη στο έλος. Και τον συνάντησαν και του είπαν: «Πες μας, γέροντα, που είναι το κελλί του Αββά Μωυσέως;». Και τους λέγει: «Τι θέλετε απ’ αυτόν; Άνθρωπος μωρός είναι». Και φθάνοντας ο αρχών στην εκκλησία, λέγει στους κληρικούς: Εγώ, ακούοντας για τον Αββά Μωυσή, κατέβηκα να τον δω. Και να, μας συνάντησε ένας γέρων πηγαίνοντας στην Αίγυπτο και του είπαμε: Πού είναι το κελλί του Αββά Μωυσέως; Και μας λέγει: Τι θέλετε απ’  αυτόν; Μωρός είναι». Ακούοντας δε οι κληρικοί, λυπήθηκαν και είπαν: «Πώς ήταν ο γέρων όπου είπε αυτά εναντίον του αγίου;». Και, εκείνοι αποκρίθηκαν: «Γηραιός, φορώντας παλαιά, ψηλός και μαύρος». Και αυτοί είπαν: «Ήταν ο Αββάς Μωυσής ο ίδιος. Και σας μίλησε έτσι για να μη γνωρισθή μαζί σας». Και πολύ έχοντας ωφεληθή ο αρχών, έφυγε.
θ’. Έλεγε ο Άββας Μωυσής, σε Σκήτη: Αν τηρήσουμε τις εντολές των πατέρων μας, εγώ σας εγγυώμαι ενώπιον Του Θεού, ότι βάρβαροι δεν έρχονται εδώ. Αν όμως δεν τις τηρήσουμε, ο τόπος αυτός έχει να ερημωθή».
ι’. Ενώ κάθονταν κάποτε οι αδελφοί γύρω του, τους έλεγε: «Να, βάρβαροι σήμερα στη Σκήτη έρχονται. Σηκωθήτε λοιπόν και φύγετε». Του λέγουν: « Αλλά συ δεν φεύγεις, Αββά;». Και τους απαντά: «Εγώ τόσα χρόνια περιμένω αυτή τη μέρα. Για να πραγματοποιηθή ο λόγος Του Κυρίου Ιησού Χριστού, οπού είπε: Πάντες οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται». Του λέγουν: «Ούτε εμείς φεύγουμε, αλλά μαζί σου θα πεθάνουμε». Και εκείνος τους είπε: Εμένα δεν μου πέφτει λόγος. Ο καθένας ας κοιτάξη πώς θα μείνη». Ήταν δε εφτά αδελφοί και τους λέγει: «Να, οι βάρβαροι πλησιάζουν στην πόρτα». Και μπαίνοντας, τους θανάτωσαν. Ένας δε απ’ αυτούς, έχοντας φοβηθή, έφυγε πίσω από την πλεξούδα. Και είδε εφτά στεφάνους να κατεβαίνουν και να τους στεφανώνουν.
ια΄ Ένας αδελφός συμβουλεύτηκε τον Αββά Μωυσή, λέγοντας: «Βλέπω μπροστά μου κάτι και δεν μπορώ να το πιάσω». Του λέγει ο γέρων: Αν δεν γίνης νεκρός όπως όσοι βρίσκονται σε τάφο, δεν μπορείς να το πιάσης».
ιβ'. Είπε ο Αββάς Ποιμήν, ότι ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Μωυσή, σε Σκήτη, με ποιόν τρόπο νεκρώνει τινάς τον εαυτό του απέναντι του πλησίον. Και του είπε ο γέρων, ότι, αν δεν βάλη τινάς στην καρδιά του ότι έχει ήδη τον εαυτό του τριήμερο σε τάφο, δεν φθάνει σ’ αυτό το κατόρθωμα.
ιγ . ’Έλεγαν για τον Αββά Μωυσή, σε Σκήτη, ότι, καθώς πήγαινε για την Πέτρα, κουράστηκε στον δρόμο. Και έλεγε μέσα του: «Πώς μπορώ εδώ να συνάξω το νερό όπου μου χρειάζεται;». Και του ήλθε φωνή όπου έλεγε: «Εισήλθε και καθόλου να μη φροντίσης». Εισήλθε λοιπόν. Και τον επισκέφθηκαν μερικοί πατέρες και δεν είχε παρά ένα μονάχα λαγήνι νερό. Και παίρνοντας απ’ αυτό με μικρό τάσι, σώθηκε το νερό. Ο δε γέρων στενοχωριόταν. Μπαίνοντας λοιπόν και βγαίνοντας, προσευχόταν στον Θεό.
Και να, σύννεφο βροχής ήλθε ακριβώς πάνω στην Πέτρα. Και γέμισε όλα του τα αγγεία. Και λέγουν ύστερα στον γέροντα: «Πες μας, γιατί έμπαινες και έβγαινες;». Και τους απαντά ο γέρων: «Παραπονιόμουν στον Θεό, λέγοντάς του, ότι με έφερε εδώ και να, δεν έχω νερό για να πιουν οι δούλοι σου. Γι’ αυτό έμπαινα και έβγαινα, παρακαλώντας τον Θεό, ωσότου μας έστειλε νερό».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)

Ένας άνθρωπος πριν λίγα χρόνια, όταν ξεκίνησα να του λέω κάποια πράγματα που έχω ζήσει και υπό ποιες συνθήκες, με κοίταζε σιωπηλός και απορημένος. Διέκοψα την εξιστόρηση μου και του λέω ‘ μήπως θέλετε να μου πείτε κάτι;’ Και μου λέει με πόνο ‘ πώς άντεξες τόσα χρόνια παιδί μου;’ Αυθόρμητα έδειξα πίσω του μια εικόνα του Χριστού και του είπα γελώντας ‘Αυτός ξέρει μόνο’. Πάντως αυτή η ερώτηση έγινε και δική μου ερώτηση. ‘ Αλήθεια, Κύριε, πώς άντεξα;’ Το ήξερα ότι κάποια μέρα θα μου απαντούσε. Σκεφτόμουν ότι από τότε που είχα αυτοκαταστροφικές τάσεις και δεν άφηνα τίποτα όρθιο – δεν ξέρω αν ήταν ηθελημένα ή όχι- γιατί δυστυχώς δεν όριζα και πολύ τον εαυτό μου αλλά πλήγωνα και κατέστρεφα κάθε κομμάτι του, και το σώμα και την ψυχή μου. Όμως θυμάμαι ότι υπήρχε ένα κομμάτι μου που ένιωθα πως εκεί δεν μπορώ να πάω, σαν να το φύλαγε ο Χριστός, το καταλάβαινα ακόμα και τότε πολύ έντονα, αλλά δεν φανταζόμουν τί ήταν!
Σήμερα απ’ το πρωί συνεχώς ρωτούσα τον Κύριο να μου πει γι’ αυτό. Και φτάνει το ηλιοβασίλεμα , βγήκα έξω στο μπαλκόνι και κοίταζα με βαθιά μελαγχολία τον ήλιο που έδυε. Εκείνη την ώρα η σύζυγος μου που σπάνια ακούει τραγούδια, μου λέει ‘άκου αυτό’! Ήταν ένα πολύ ωραίο τραγούδι του Μάνου Λοΐζου που λέγεται ‘Η μέρα εκείνη δε θ’ αργήσει’ και σε ένα σημείο λέει ‘ Η μέρα εκείνη δε θ’ αργήσει, κυνηγημένο μου πουλί, σε πήρε κάποτε η δύση, σε ξαναφέρνει η ανατολή’. Τότε συνειρμικά θυμήθηκα και πήρα την απάντηση στην ερώτηση μου. Θυμήθηκα πως όταν ήμουν πολύ μικρός 5-6 χρονών, όταν έδυε ο ήλιος νόμιζα πως ο Θεός έφευγε από τους ανθρώπους, πήγαινε να κοιμηθεί και έπαιρνε και τον ήλιο για να σκεπαστεί! Κι εγώ στενοχωριόμουν κι έλεγα ‘Μη φεύγεις Θεούλη μου, τί σου κάναμε;’ Και θυμήθηκα μια προσευχή που έκανα τότε και έλεγα ‘ Θεέ μου, θέλω να έρθει μια μέρα που να μη φύγεις ποτέ. Να είσαι συνέχεια εδώ και να είναι πάντα μέρα, να μην υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι και καθόλου χρήματα, ούτε αρρώστιες και θάνατοι και ούτε καμία στενοχώρια αλλά όλοι να είμαστε αγαπημένοι και χαρούμενοι. Κι αν καμιά φορά πάμε να μαλώσουμε ή να στενοχωρηθούμε να κοιτάζουμε το πρόσωπο σου κι αμέσως να είμαστε τρισευτυχισμένοι. Γι’ αυτό να είσαι εδώ. Άμα Σε βλέπουμε θα είμαστε ευτυχισμένοι και εμείς κι Εσύ που μας αγαπάς θα χαίρεσαι και θα χαμογελάς. Πρέπει Θεέ μου να φτιάξεις μια καινούρια χώρα που θα είσαι Συ Βασιλιάς!’
Αυτή ήταν η προσευχή της καρδιάς μου, αυτή είναι ακόμα η προσευχή της καρδιάς μου, αυτή η ελπίδα με κράτησε, αυτή η προσμονή του Χριστού! Αυτό το παιδί ο Κύριος το προστάτεψε και δεν με άφησε να το σκοτώσω μέσα μου. Αυτό με κράτησε ως τώρα και μακάρι να με κρατάει όσο ζω… αυτό μου δίνει δύναμη να προχωρήσω, η απλότητα ενός παιδιού που περιμένει τον Κύριο. Έναν Κύριο που μ’ αγαπάει τόσο πολύ όπως και τόσα άλλα παιδιά , μικρά και μεγάλα, που έχουν την ίδια προσμονή! Ο Κύριος πραγματοποίησε την ευχή μου’ : ‘ Και ο ίδιος ο Θεός θα σκηνώσει μαζί τους’( Αποκ. Ιω. κα΄3) ‘ Και θα εξαλείψει απ’ αυτούς κάθε δάκρυ και θάνατος δεν θα υπάρχει, ούτε πένθος, ούτε κραυγή, ούτε πόνος…( Αποκ. Ιω. κβ΄4) ‘ Και νύχτα δεν θα υπάρχει πια’’( Αποκ.Ιω.κβ΄22). Ας διαβάσουμε τα κεφάλαια κα΄ και κβ΄ της Αποκάλυψης. Η μέρα εκείνη δε θ’ αργήσει! (Κ.Δ.Κ)