Σκοπός της ασκήσεως: η απέκδυση από τον παλαιό μας άνθρωπο

-    Πώς, Γέροντα, θα ξεπεράσω την φιλαυτία; Οι σωματικές μου δυνάμεις είναι λίγες και δυσκολεύομαι στην αυταπάρνηση και στην θυσία.
-    «Θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένο καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει»1. Δεν ξεπερνάς την φιλαυτία σου με το να σηκώνης τον βαρύ τουρβά του άλλου - αυτό δεν θα το ζητήση από σένα ο Θεός, αφού δεν έχεις σωματικές δυνάμεις -, αλλά αν ταπεινώνεσαι και σηκώνης μια κουβέντα, μια αδικία. Κι αν προστεθή και λίγος σωματικός κόπος από αγάπη και καλωσύνη, ξέρεις πώς βοηθάει μετά ο Θεός;
-    Γέροντα, ο σωματικός κόπος και η άσκηση τί σχέση έχουν με την εκκοπή των παθών;
-    Ο σωματικός κόπος υποτάσσει το σώμα στο πνεύμα. Και η νηστεία και η αγρυπνία και κάθε άσκηση, όταν γίνωνται για την αγάπη του Χριστού, παράλληλα με τον αγώνα για την εκκοπη των ψυχικών παθών, βοηθούν. Γιατί, αν δεν κάνη κανείς αγώνα για να ξερριζώση τα ψυχικά πάθη, την υπερηφάνεια, την ζήλεια, τον θυμό, και κάνη μόνο μια ξερή σωματική άσκηση, θα θρέψη τα πάθη του με την υπερηφάνεια. Τα ψυχικά πάθη μας κάνουν μεγαλύτερο κακό από ό,τι το πάχος του σώματος· αυτό είναι καλοήθης όγκος, ενώ τα ψυχικά πάθη είναι κακοήθης όγκος. Δεν λέω να μην κάνη κανείς άσκηση, αλλά να μπή στο νόημα της ασκήσεως που σκοπός της είναι η απέκδυση από τον παλαιό μας άνθρωπο.
-    Πώς πρέπει, Γέροντα, να αγωνίζεται κανείς στην εγκράτεια;
-    Ο αγώνας πρέπει να γίνεται ως εξής: Ό,τι έχει ανάγκη ο οργανισμός να του το δίνη κανείς· ύπνο, φαγητό κ.λπ. Μετά θα έχη στόχο να κόβη τα ψυχικά πάθη: τις επιθυμίες του, τον εγωισμό του, την ζήλεια του κ.λπ. Και μετά να κάνη εγκράτεια στο φαγητό, στον ύπνο. Τότε θα έχη νόημα η σωματική άσκηση.
-    Γέροντα, πώς θα διακρίνη κανείς μέχρι που φθάνουν τα όρια της αντοχής του και από που ξεκινάει η φιλαυτία;
-    Πρέπει να παρακολουθή τον εαυτό του και να δοκιμάζη. Δοκιμάζοντας θα βρη τα δικά του μέτρα. Και ο μπακάλης στην αρχή που είναι άπειρος, όταν ζυγίζη, άλλοτε βάζει λίγο και άλλοτε πολύ. Όταν μετά αποκτήση πείρα, βάζει όσο χρειάζεται. Πάντως, όταν είναι νέος κανείς, μπορεί να κάνη περισσότερη άσκηση. Όσο περνάει η ηλικία, οι δυνάμεις κάμπτονται και δεν μπορεί να ζορίση πολύ τον εαυτό του. Αν τον ζορίση παραπάνω, μπορεί να βλάψη και την υγεία του. Γι’ αυτό κατά καιρούς χρειάζεται να κάνη μια αναθεώρηση των δυνάμεών του και να προσαρμόζεται ανάλογα με την νέα κατάστασή του.
-    Καμμιά φορά, Γέροντα, όταν αισθάνωμαι μία εξάντληση, με πιάνει μία δειλία και δεν μπορώ να κάνω τίποτε. Μήπως είναι φιλαυτία;
-    Όταν αισθάνεσαι εξάντληση, να εξετάζης εάν είναι από αρρώστια. Εάν δεν είναι από αρρώστια, δές μήπως σού λείπη ύπνος ή μήπως χρειαζόταν να φάς ή να ξεκουρασθής λίγο παραπάνω. Αν τίποτε από αυτά δεν συμβαίνη, τότε είναι του πειρασμού. Σήκω, άρχισε την δουλειά σου, και νικάς τον πειρασμό.
-    Πόσο πρέπει να επιμείνω, Γέροντα, στον κόπο; Μήπως με το να οικονομάω τον εαυτό μου διώχνω την Χάρη του Θεού;
-    Όχι, ευλογημένη! Θέλει να προσέχης και να σταματάς, πριν φθάσης να μην μπορης.
-    Όμως, Γέροντα, αισθάνομαι ότι ποτέ δεν εφάρμοσα αυτό που λένε οι Πατέρες: «Δώσε αίμα, για να λάβης πνεύμα».
 Τί αίμα να δώσης εσύ, αφού σού λείπει αίμα; Εσύ έχεις ανάγκη να σού δώσουν αίμα... Τα ψυχικά πάθη να προσέξης.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 49-51)

ΈΝΑΣ αδελφός από την έρημο πήγε στην πόλη να πουλήσει τα καλάθια του. Πλησιάζοντας στην αγορά, είδε πεσμένο κάτω ένα σακκούλι. Το σήκωσε και κατάλαβε από το βάρος πως είχε μέσα πάνω από χίλια χρυσά νομίσματα. Δεν το πείραξε όμως, περίμενε εκεί, με την σκέψη πώς θα έρθει να το αναζητήσει εκείνος που το έχασε.
Σε λίγο φάνηκε ένας άνθρωπος καταστενοχωρημένος και γύρευε το σακκούλι που είχε πέσει από την ζώνη του.
Ο αδελφός του το παρέδωσε αμέσως. Συγκινημένος ο άνθρωπος από την καλοσύνη του μονάχου, έβγαλε από το σακκούλι μια χούφτα χρυσά νομίσματα για να τον ανταμείψει.
- Δεν θέλω, φίλε μου, ανταμοιβή, του είπε ο αδελφός, γι΄ αυτό που ήταν καθήκον μου να κάνω.
Έκπληκτος ο άνθρωπος άρχισε να φωνάζει στους διαβάτες:
- Τρέξτε να δείτε αληθινά του Θεού άνθρωπο.
Στο μεταξύ όμως χάθηκε ο αδελφός ανάμεσα στο πλήθος, άφήνοντας και τα καλάθια του στην μέση, για να αποφύγει τον έπαινο.

ΚΑΘΩΣ γύριζαν μια μέρα στο κελλί τους ο Αββάς Αγάθων με τον υποτακτικό του, ο νέος βρήκε στον δρόμο ένα φρέσκο φασόλι:
- Να το πάρω, Αββά; ρώτησε τον Γέροντα.
Εκείνος του έριξε ένα βλέμμα αυστηρό κι ύστερα του είπε:
- Μήπως το έβαλες του λόγου σου εκεί;
- Όχι, Αββά.

ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ κάποτε την έρημο του Ιορδάνου, κάθισε κατάκοπος να ξεκουραστεί κάτω από μια συκιά ο Αββάς Ζήνων. Πεινασμένος καθώς ήταν, του έλεγε ο λογισμός του πως δεν ήταν σπουδαίο πράγμα να κόψει ένα σύκο για να φάει.
- Οι κλέφτες πάνε στην κόλαση, αποκρίθηκε σ’ αυτόν τον λογισμό ο Γέροντας. Δοκίμασε λοιπόν αν την υπομένεις, κι ύστερα κόβεις.
Πήρε το ραβδί του κι άρχισε να χτυπά τον εαυτό του αλύπητα.
- Αν δεν υποφἐρεις την τιμωρἰα, ταπεινἐ, μην τολμἀς να κλἐβεις εἰπε μὀνος του κι απἐφυγε τον πειρασμὀ.

Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 50-51)

Το «φταίξιμο» και το «δίκαιο» των συζύγων

Έχω παρατηρήσει ότι μερικοί Πνευματικοί λένε στους άνδρες που έχουν προβλήματα με τις γυναίκες τους: «Κάνε υπομονή, αυτός είναι ο σταυρός σου.
Τί να κάνουμε; Θα έχης μισθό από τον Θεό».
Πάνε μετά οι γυναίκες και λένε και σ’ αυτές: «Κάνε υπομονή, για να έχης μισθό από τον Θεό».
Δηλαδή μπορεί να φταίνε και οι δύο και να λέη και στους δύο ο Πνευματικός: «Κάνε υπομονή».
Ή μπορεί να φταίη ο ένας και να του λέη ο Πνευματικός: «Κάνε υπομονή».
Οπότε αυτός που φταίει αναπαύει τον λογισμό του ότι ανέχεται τον άλλον, ενώ κάθε μέρα τον σκάζει.
Μια φορά ήρθε στο Καλύβι κάποιος και μου είπε ότι είχε προβλήματα με την γυναίκα του.
Πήγαιναν για χωρισμό. Δεν ήθελε να δη ο ένας τον άλλον. Ήταν και οι δύο δάσκαλοι, είχαν και δύο παιδάκια.
Δεν έτρωγαν ποτέ στο σπίτι. Σε άλλο εστιατόριο έτρωγε ο ένας μετά το σχολείο, σε άλλο ο άλλος, και αγόραζαν και κάτι σάντουιτς,
για να φάνε τα παιδιά. Τα καημένα, όταν οι γονείς γύριζαν στο σπίτι, πήγαιναν και έψαχναν στις τσέπες και στις τσάντες τους,
για να δούν τί τους έφεραν απ’ έξω να φάνε. Περνούσαν μεγάλο δράμα! Αυτός έκανε και τον ψάλτη.
Σε άλλη εκκλησία πήγαινε η γυναίκα του, σε άλλη έψαλλε αυτός. Τόσο πολύ! «Τί να κάνω, Πάτερ, μου λέει, σηκώνω μεγάλο σταυρό, πολύ μεγάλο.
Κάθε μέρα έχουμε φασαρίες στο σπίτι». «Πήγες στον Πνευματικό;», τον ρωτάω. «Ναί, πήγα, μου λέει, και μου είπε: "Υπομονή να κάνης, σηκώνεις μεγάλο σταυρό"».
«Για να δώ, του λέω, ποιός σηκώνει μεγάλο σταυρό. Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Όταν παντρευτήκατε, μαλώνατε έτσι;». «Όχι, μου λέει. Οκτώ χρόνια ήμασταν πολύ αγαπημένοι.
Λάτρευα την γυναίκα μου περισσότερο από τον Θεό! Μετά εκείνη άλλαξε. Έγινε γκρινιάρα, ιδιότροπη...».
Ακούς; Την Λάτρευε περισσότερο από τον Θεό! «Έλα εδώ, του Λέω. Λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από τον Θεό! Η γυναίκα σου φταίει τώρα ή εσύ,
που φθάσατε σ’ αυτήν την κατάσταση; Εξ αιτίας σου πήρε την Χάρη Του ο Θεός από την γυναίκα σου. Και τί σκέφτεσαι να κάνης τώρα;», τον ρωτάω.
«Μάλλον να χωρίσουμε», μου Λέει. «Μήπως έμπλεξες και με καμμιά άλλη;». «Ναί, έχω υπ’ όψιν μου κάποια», μου λέει.
«Βρέ, δεν καταλαβαίνεις ότι εσύ είσαι ο φταίχτης; Να ζητήσης πρώτα συγχώρεση από τον Θεό, γιατί λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από Εκείνον.
Μετά να πας να ζητήσης συγχώρεση από την γυναίκα σου.
"Να με συγχωρέσης, να της πής, εγώ έγινα αιτία να δημιουργηθή αυτή η κατάσταση στο σπίτι και να ταλαιπωρούνται και τα παιδιά".
Έπειτα να πας να εξομολογηθής και να λατρεύης τον Θεό σαν Θεό και να αγαπάς την γυναίκα σου σαν γυναίκα σου, και θα δής, τα πράγματα θα πάνε καλά».
Τον τράνταξα. Αρχισε να κλαίη. Μου υποσχέθηκε πώς θα με ακούση. Ήρθε μετά από λίγο καιρό χαρούμενος.
«Σ’ ευχαριστώ, Πάτερ, μας έσωσες, μου λέει. Είμαστε μια χαρά, κι εμείς και τα παιδιά μας». Βλέπεις;
Να είναι αυτός ο φταίχτης και να νομίζη κιόλας ότι σηκώνει πολύ μεγάλο σταυρό!
Κι εσείς ποτέ να μη δικαιολογήτε τις γυναίκες που έρχονται και σάς κάνουν παράπονα για τους άνδρες.
Εγώ ούτε τους άνδρες δικαιολογώ ούτε τις γυναίκες, αλλά τους προβληματίζω.
Μου λέει, ας υποθέσουμε, η γυναίκα: «Ο άνδρας μου πίνει, γυρίζει στο σπίτι αργά το βράδυ, βρίζει...».
«Κοίταξε, της λέω, όταν γυρίζη στο σπίτι την νύχτα μεθυσμένος, να του φέρεσαι με καλωσύνη.
Αν αρχίζης εσύ και γκρινιάζης "γιατί άργησες; τί ώρα είναι αυτή που ήρθες; δεν θα αλλάξης επιτέλους;
τί κατάσταση είναι αυτή; δεν είναι μια μέρα, δεν είναι δύο, πόσο θα κάνω υπομονή;" και κατεβάζης τα μούτρα,
ο διάβολος θα του πή: "Βρέ, χαμένος είσαι που κάθεσαι μ’ αυτήν την χαζή! Δεν πας να γλεντάς με καμμιά άλλη;".
Μπορεί να έχης δίκαιο, αλλά ο διάβολος θα τον μπλέξη αλλού. Ενώ, όταν εσύ του φερθής με καλωσύνη και κάνης λίγη υπομονή και προσευχή,
χωρίς να παραπονήσαι για το τί κάνει εκείνος, θα δη λίγο λιακάδα, θα προβληματισθή και θα διορθωθή».
Έρχεται μετά ο άνδρας και μου λέει: «Η γυναίκα μου γκρινιάζει, φωνάζει». «Βρέ, σε περιμένουν τα παιδιά και η φουκαριάρα η γυναίκα σου με λαχτάρα μέχρι τα μεσάνυχτα,
του λέω, κι εσύ γυρνάς στο σπίτι μεθυσμένος και αρχίζεις να βρίζης! Είναι ντροπή!
Για να βασανίζης την οικογένεια παντρεύτηκες;».
Υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να έχη και ο ένας και ο άλλος δίκαιο.
Κάποτε έλεγα σε μια συντροφιά πόσο αγνός ήταν ο Μακρυγιάννης. Είχε και σωματική και ψυχική αγνότητα.
Οπότε πετάγεται κάποιος και μου λέει: «Όχι, να θέλουν να παρουσιάσουν τον Μακρυγιάννη και για άγιο!».
«Γιατί όχι;», τον ρωτάω. «Γιατί έδερνε την γυναίκα του», μου απαντάει. «Κοίταξε να σου πω τί συνέβαινε:
Ο Μακρυγιάννης, όταν τύχαινε να έχη κανένα τάλληρο και ερχόταν καμμιά χήρα που είχε παιδιά, της το έδινε.
Η γυναίκα του, η καημένη, γκρίνιαζε. "Μα κι εσύ παιδιά έχεις, του έλεγε, γιατί το έδωσες;".
Κι εκείνος της έδινε κανένα μπάτσο και της έλεγε. "Εσύ έχεις τον άνδρα σου που θα σε οικονομήση.
Αυτή η καημένη δεν έχει άνδρα, ποιός θα την οικονομήση;". Δηλαδή και οι δύο είχαν δίκαιο».
Ύστερα, αν ο ένας από τους δύο συζύγους ζη πνευματικά, τότε και δίκαιο να έχη, δεν έχει κατά κάποιον τρόπο δίκαιο.
Γιατί, σαν πνευματικός άνθρωπος που είναι, πρέπει να αντιμετωπίση μια αδικία πνευματικά.
Να τα αντιμετωπίζη δηλαδή όλα με την θεία δικαιοσύνη, να βλέπη τί αναπαύει τον άλλον.
Γιατί, αν μια ψυχή είναι αδύνατη και σφάλλη, έχει κατά κάποιον τρόπο ελαφρυντικά.
Ο άλλος όμως, που είναι σε καλύτερη πνευματική κατάσταση και δεν δείχνει κατανόηση, σφάλλει πολύ περισσότερο.
Όταν και οι πνευματικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πράγματα κοσμικά, με την κοσμική, την ανθρώπινη, δικαιοσύνη, τί γίνεται μετά;
Πρέπει να πηγαίνουν συνέχεια στα κοσμικά δικαστήρια. Γι’ αυτό και βασανίζονται οι άνθρωποι.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 55-58)

ΑΓΙΑΣΜΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ

"Οι εμπειρίες του Γέροντα"
Μας έλεγε ο Γέρων ότι, οσάκις πήγε σε αγιασμένους χώρους, όπως είναι το όρος Σινά, το
Σπήλαιο της Αποκαλύψεως στη νήσο Πάτμο ή τα Ιεροσόλυμα, αισθανόταν απερίγραπτα
βιώματα. Πάντοτε τόνιζε ότι υπάρχει αγιασμός των τόπων, ότι οι τόποι αγιάζουν, ότι είναι
διαποτισμένοι από τη χάρη του Θεού.
Μας έλεγε χαρακτηριστικά ότι, όταν αγωνιζόταν σε κάποιο μέρος, προκειμένου να φτάσει σε μια
πνευματική κατάσταση με την προσευχή, χρειαζόταν λ.χ. ενός τετάρτου ή μισής ώρας αγώνα.
Αλλά όταν αυτό γινόταν σε αγιασμένο τόπο, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. "Μπαίνω για
παράδειγμα", μας έλεγε,"μέσα σ'ένα άγιο σπήλαιο, όπως το σπήλαιο του Αγίου Νήφωνος ή
του Αγίου Νείλου στο Άγιον Όρος ή στο Σπήλαιο της Αποκαλύψεως και δεν προλαβαίνω ν'
αρχίσω να προσεύχομαι κι αμέσως ο αγιασμένος χώρος με ανεβάζει στα ύψη".
[Ί 94π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος,
σελ. 66-67)

ΑΔΙΚΙΑ

"Άδικα τον απέλυσες, δεν ήταν κλέφτης"
Ο Γέρων Πορφύριος είπε σε κάποιον επισκέπτη του ότι έβλεπε πώς κάτι κακό είχε κάνει στη
ζωή του.
Εκείνος του απάντησε ότι δεν ένιωθε να τον ηή συνείδηση του σε οτιδήποτε κι ότι τριάντα
τόσα χρόνια που βρισκόταν στήν Αθήνα, όπου είχε ένα έμπορικό κατάστημα, ύπηρξε ένας
τίμιος έμπορος. Δεν θυμόταν ο άνθρωπος να είχε κάνει οποιοδήποτε κακό.
"Στο χωριό σου", τον ρωτά ο Γέρων Πορφύριος, "δεν έκανες κανένα κακό;", "Όχι", απάντησε
εκείνος. "Είμαστε πλούσια οικογένεια. Ο πατέρας μου πέθανε και μου άφησε όλη την περιουσία του.
Και για να καταλάβετε ότι είμαι καλός άνθρωπος, θα σας πω ένα παράδειγμα.
Μια φορά μας έκλεψε ο επιστάτης μας ένα μεγάλο για την εποχή εκείνη ποσό.
Κι εγώ δεν τον κατάγγειλα στην αστυνομία. Αλλά βέβαια, τον απέλυσα, διότι δεν μπορούσα ν' αφήσω έναν κλέφτη
στα κτήματά μας".
Τον ρωτά οό Γέρων Πορφύριος: "Τον είδες εσύ ο ίδιος να κλέβει το ποσό αύτό;" "Όχι",
απάντησε εκείνος, "αλλά ήμουν σίγουρος ότι αυτός το είχε κλέψει, διότι μόνο εκείνος ήξερε που είχαμε τα χρήματα".
Του λέει τότε ο Γέρων Πορφύριος "Όχι, δέν ήταν αυτός που τα έκλεψε . Κι εσύ, απολύοντάς τον, αμαύρωσες το δικό του όνομα και ολόκληρης της
οικογενείας του. Κι εκείνη η πράξη σου σ'εμποδίζει τώρα να δεχθείς το σώμα και το αίμα του Χριστού μας".
Ο πραγματικός ένοχος ήταν άλλος. Τότε, πήγε στο χωριό του και ενώπιον των συγχωριανών
του, αποκατέστησε τον επιστάτη τους, τον οποίο είχε τόσο πολύ αδικήσει, εν αγνοία του βέβαια.
Κι αμέσως μετά, πήγε και κοινώνησε.
[Ί 180]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ. 67-68)

μεσιτεύουν
Είναι καλό να απολαμβάνουμε την προσευχή των αγίων,
αλλ’ εφ’ όσον κι εμείς είμαστε ενεργητικοί.
Και τί μου χρειάζεται, λέει, η προσευχή του άλλου, όταν εγώ είμαι ενεργητικός;
Και βέβαια δεν θέλω να έρθης σε ανάγκη, αλλά πάντοτε βρισκόμαστε σε ανάγκη,
αν το σκεφθούμε καλά... Και αν ακόμα γίνης Παύλος, θα έχης ανάγκη της προσευχής των άλλων.
Μην έχης μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, διότι θα ταπεινωθής...
Αν όμως παραμένουμε αδρανείς, κανένας δεν μπορεί να μας ωφελήση.
Ε.Π.Ε. 22,366

ως ήλιοι, ακατηγόρητοι
Όπως δεν μπορεί κανείς να πή για τον ήλιο ότι είναι σκοτεινός, ούτε αυτός ακόμα ο τυφλός,
έτσι και τον πολύ καλό άνθρωπο δεν θα μπορούσε κανείς να κατηγορήση.
Για την πίστι τους βέβαια πολλές φορές οι ειδωλολάτρες θα μπορούσαν να κατηγορήσουν τους χριστιανούς.
Για την ορθή όμως ζωή τους καθόλου. Μαζί με τους άλλους κι αυτοί τους θαυμάζουν και εκπλήττονται.
Ε.Π.Ε. 23,282

όσοι έχουν πίστι και βίο
Άγιοι είναι όλοι όσοι έχουν ορθή πίστι με ζωή ενάρετη.
Έστω κι αν δεν κάνουν θαύματα και δεν βγάζουν δαιμόνια, είναι άγιοι.
Ε.Π.Ε. 23,366

άγγελοι στη γη
Όλη η κατάστασις οφείλεται στην ευταξία της ψυχής.
Πραγματικά αυτοί είναι άγιοι άγγελοι ανάμεσα στους ανθρώπους. Και μην απορής γι’ αυτά.
Διότι ο πολύς φόβος του Θεού δεν τους αφήνει να κατέλθουν στα βάθη του ύπνου
και να βουτηχτή το μυαλό τους σε άτοπα, αλλ’ έρχεται απαλός μόνο και μόνο για να ξεκουραστούν.
Ε.Π.Ε. 23,368

και μέσα στον κόσμο
Ναι είναι δυνατό, και πάρα πολύ δυνατόν (να υπάρχουν και σήμερα άγιοι).
Επειδή διηγηθήκαμε τη ζωή των παλαιών αγίων,
ας μη καταφρονούμε τους αγίους που και σήμερα είναι στην εκκλησία.
Πολλές φορές υπάρχουν κρυμμένοι. Ας μη τους καταφρονούμε, επειδή κατοικούν στα σπίτια ή κυκλοφορούν στην αγορά,
ούτε επειδή είναι προϊστάμενοι.
Ε.Π.Ε. 23,374

άνθρωποι σαν κι εμάς
Οι άγιοι, ενώ κι αυτοί ήσαν σαν κι εμάς άνθρωποι, κατώρθωσαν όσα κατώρθωσαν.
Ε.Π.Ε. 23,410

φίλοι του Θεού
«Φίλοι του Δεσπότου οι τρεις παίδες»
Ε.Π.Ε. 24,132

λεπτομέρειες με σημασία
Τί έφαγαν (οι απόστολοι) και πότε έφαγαν, πότε κάθισαν και που βάδισαν, και τί έπραξαν κάθε μέρα.
Όλα όσα έκαναν εκείνοι είναι για μας γεμάτα ωφέλεια...
Όταν κάποιος ζή πνευματικά, και το ντύσιμο και το βάδισμα και τα λόγια
και τα πράγματα κι όλα γενικά αυτού του ανθρώπου ωφελούν τους ακροατές.
Τίποτε απ’ αυτά δεν τους εμποδίζει, δεν γίνεται κώλυμα στην πορεία τους.
Ε.Π.Ε. 24,140

όλοι οι πιστοί
Ας διακονούμε τους αγίους. Κάθε πιστός είναι άγιος, αφού είναι πιστός.
Κι αν είναι λαϊκός, όμως είναι άγιος.
Ε.Π.Ε. 24,462

όχι μόνο στην έρημο (μοναχοί)
Ας μην ενδιαφερώμαστε μόνο για τους μοναχούς.
Άγιοι κι αυτοί και ως πρός την πίστι και ως πρός τη ζωή,
αλλά άγιοι και οι χριστιανοί του κόσμου ως πρός την πίστι, πολλοί δε και ως πρός το βίο.
Γιατί, δηλαδή, όταν μάθουμε ότι μοναχός είναι για το Χριστό φυλακισμένος, τον επισκεπτόμαστε,
κι έναν απλό χριστιανό δεν τον επισκεπτόμαστε;
Και αυτός είναι άγιος και αδελφός.
Ε.Π.Ε. 24,462

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ.67-70)

Από τον ορίζοντα εξαρτάται η ησυχία. 

Όσο πιο στενός ο ορίζοντας, τόσο πιο μεγάλη η ανησυχία. Όσο πιο εκτενής ο ορίζοντας, τόσο πιο μικρή η ανησυχία. Εκτενέστατος ορίζοντας, απεριόριστη θεϊκή ησυχία.
Όσο πιο στενός ο ορίζοντας, τόσο πιο μεγάλη η αξία του εαυτού μας. Όσο πιο εκτενής ο ορίζοντας, τόσο πιο μικρή η αξία του εαυτού μας. Eκτενέστατος ορίζοντας, ελαχιστότατη η αξία του εαυτού μας.
Εάν ο υπερήφανος βάτραχος από το πηγάδι σταθεί δίπλα στον ωκεανό, θα χάσει αμέσως την υπερηφάνειά του.

(Στοχασμοί περί καλού και κακού, Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, σελ. 34).

Ευεργετεί και συκοφαντείται

Διηγήθηκε ο Γέροντας: «Έκανα έρανο μεταξύ των στρατιωτών και αγόρασα καντήλια και μανουάλια για κάποιο εξωκκλήσι του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Εκεί κοντά είχε καταυλισμό η διλοχία μας.
»Ήρθαν χειμώνα καιρό οι μεταγωγικοί (χωρικοί, κυρίως γυναίκες και παιδιά) με τα ζώα και μας έφεραν προμήθειες. Επειδή χάλασε ο καιρός και άρχισε να χιονίζη, κάθησαν να διανυκτερεύσουν σε πρόχειρες ελάτινες σκηνές.
«Κάποιος Ανθυπολοχαγός κτηνώδης ενωχλούσε μια νέα. Εκείνη η καημένη προτίμησε να πεθάνη παρά να αμαρτήση. Έφυγε και την ακολούθησε και μια ηλικιωμένη. Βάδιζαν μέσα στα χιόνια και βρέθηκαν στο εξωκκλήσι, αλλά η πόρτα ήταν κλειστή. Έμειναν έξω, κάτω από το υπόστεγο τρέμοντας από το κρύο.
»Την ίδια νύχτα μου ήρθε ξαφνικά ένας επίμονος λογισμός να πάω στο εξωκκλήσι να ανάψω τα καντήλια. Το χιόνι είχε φθάσει τα ογδόντα εκατοστά περίπου. Πήγα και χωρίς να γνωρίζω τι προηγήθηκε, βρήκα έξω από το εξωκκλήσι τις δύο γυναίκες μελανιασμένες από το κρύο. Τις έδωσα από ένα γάντι, άνοιξα την πόρτα, μπήκαν μέσα και αφού συνήλθαν κάπως, διηγήθηκαν τα σχετικά. "Εγώ", είπε η νέα, "έκανα ό,τι μπορούσα. Από εκεί και πέρα, ας κάνη και ο Θεός τα υπόλοιπα".
»Τις συμπόνεσα τις καημένες και αυθόρμητα τις είπα: "Τελείωσαν τα βάσανά σας. Αύριο θα πάτε στα σπίτια σας", όπως και συνέβη».
Ο Ανθυπολοχαγός όταν έμαθε ότι ο Αρσένιος τις βοήθησε και σώθηκαν, ίσως για να καλύψη την ενοχή του, διέδιδε συκοφαντικά ότι ο Εζνεπίδης έβαλε στην Εκκλησία τους μεταγωγικούς με τα μουλάρια. Τον κάλεσε ο Διοικητής σε απολογία. «Τόσο ασυνείδητος είμαι, κ. Διοικητά, να βάλω τους μεταγωγικούς με τα μουλάρια μέσα στην Εκκλησία;», είπε. Όμως δεν φανέρωσε την υπόθεση του ένοχου ανθυπολοχαγού· απολογήθηκε μόνον επειδή τον κατηγόρησαν για καταφρόνηση του οίκου του Θεού.

(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 70-71).

Η θαυμαστή επίσκεψις

Μια άλλη νύχτα, το έτος 1388, ο όσιος Σέργιος του Ραντονέζ στεκόταν μπροστά στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και προσευχόταν:
-Παναγία, Μητέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ελπίδα και προστασία των πιστών, γίνε μεσίτρια για μας τους αναξίους. Ικέτευε τον Υιό και Θεό σου να εκδηλώση την ευσπλαχνία του στον άγιο αυτό τόπο. Εσένα, τη Μητέρα του γλυκύτατου Χριστού, καλούμε σε βοήθεια οι δούλοι σου, γιατί εσύ είσαι για όλους μας καταφυγή και δύναμις.
Τελειώνοντας την προσευχή αυτή κάθησε για λίγο να πάρη μια ανάσα. Ξαφνικά λέει στον υποτακτικό του Μιχαία:
-Παιδί μου, μείνε άγρυπνος αυτή τη νύχτα.
Μόλις πρόλαβε να προφέρη τα λόγια αυτά, ακούσθηκε μια φωνή:
-Ιδού, έρχεται η Πανάχραντη!
Ο άγιος βγήκε γρήγορα από το κελλί του στον προθάλαμο, όπου τον περιέβαλε ένα φως! Αξιώθηκε να δη ολοφώτεινη τη Μητέρα του Θεού συνοδευόμενη από τον Απόστολο Πέτρο και τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Μη μπορώντας ν’ αντέξη την εκτυφλωτική λαμπρότητα του οράματος, ο όσιος έπεσε καταγής. Η Υπεραγία Θεοτόκος έσκυψε, τον άγγιξε με τα χέρια της και του είπε:
-Μη φοβάσαι! Ήρθα να σ’ επισκεφθώ, γιατί άκουσα τις προσευχές που κάνεις για το μοναστήρι και τους αδελφούς. Μη λυπάσαι και μην ανησυχής λοιπόν για τη μονή αυτή. Από τώρα και στο εξής θα έχη κάθε ευλογία! Δεν θα παύσω να φροντίζω για τον τόπο αυτό και τώρα που ζης, αλλά και μετά την εκδημία σου.
Η υπερκόσμια λάμψις έσβησε και ο άγιος παρέμεινε άναυδος. Μόλις συνήλθε βλέπει τον μαθητή του ακίνητο σαν νεκρό από το φόβο και την έκπληξι. Τον βοήθησε να συνέλθη. Εκείνος έπεσε στα πόδια του οσίου λέγοντας:
-Πάτερ, για χάρι του Χριστού, μίλησε μου γι’ αυτό το θαυμαστό όραμα. Με συγκλόνισε τόσο που ένιωσα την ψυχή μου να χωρίζεται από το σώμα.
-Παιδί μου, περίμενε λίγο, γιατί κι εγώ δεν μπορώ ακόμα να συνέλθω.
Έπειτα διέκοψε τη σιωπή:
-Eιδοποίησε να έρθη εδώ ο π. Ισαάκ και ο π. Συμεών.
Όταν ήρθαν οι πατέρες, τους διηγήθηκε με λεπτομέρειες τη θαυμαστή επίσκεψι της Υπεραγίας Θεοτόκου και των δύο αποστόλων. Οι καρδιές όλων πλημμύρισαν από συγκίνηση και χαρά. Έψαλλαν την παράκλησι προς την Παναγία και ο όσιος παρέμεινε όλη τη νύχτα άγρυπνος συλλογιζόμενος το όραμα και ευγνωμονώντας την Πανάχραντη.

(Όσιος Σέργιος του Ραντονέζ)

(Χαρίσματα και χαρισματούχοι, Ι.Μ. Παρακλήτου,τόμος Β΄, σελ. 65-67).

683-     ΤΑ ΑΔΕΙΑ ΧΕΡΙΑ ΤΙΜΩΡΟΥΝΤΑΙ.
Είδα στ’ όνειρο, έγραφε ένας πνευματικός, ένα άνθρωπο, που παρουσιάσθηκε στο δικαστήριο του Θεού. «Βλέπεις, Θεέ μου, του λέγει, ετήρησα το Νόμο σου. Δεν έπραξα καμιά ατιμία ή ασέβεια. Κύριε, τα χέρια μου είναι αγνά.
            -Αναμφιβόλως, αναμφιβόλως, του απήντησε τότε ο καλός Θεός, αλλά είναι άδεια και γι’ αυτό σε καταδικάζω.
689-     ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ.
Απ’ έξω από την εκκλησία γινόταν η συζήτησις:
            -Έχω μοναδική επιθυμία να μ’ αξιώση ο Θεός να πάω κάποτε ν’ ανεβώ στο όρος Σινά και να διαβάσω από εκεί απάνω τις δέκα εντολές.
            -Μπα, εγώ σου λέω καλύτερα να μείνης σπίτι σου και να προσπαθήσης να τις εκτελής.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 313-314)

μη πολυπραγμόνει
Ας θέσουμε χαλινάρι στις σκέψεις μας. Ας μην υπερβαίνουμε τα όρια και τα μέτρα, που έχουν δοθή για την ανθρώπινη γνώσι... Προσπάθησε, άνθρωπε, να μάθης τα ευρισκόμενα στη γη και να μη περιεργάζεσαι ούτε να καταπιάνεσαι με τον ουρανό. Και μακάρι μόνο με τον ουρανό, αλλά συ καταπιάνεσαι και με τον Κύριο του ουρανού. Τη γη δεν γνωρίζεις, απ’ την όποια γεννήθηκες, στην οποία τράφηκες, την οποία κατοικείς, την οποία πατείς, χωρίς την όποια δεν μπορείς ούτε ν’ αναπνεύσης, και καταπιάνεσαι να εξηγήσης όσα απέχουν τόσο πολύ;
Ε.Π.Ε. 22,496-498
(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 27