Το τελευταίο χειρόγραφο του αειμνήστου μεγάλου Θεολόγου Καθηγητού Παναγιώτου Τρεμπέλα (1886-1977)

1) Η επισημοτέρα ώρα του Χριστιανού είναι η ώρα του Βαπτίσματος (καθ' ην γίνεται υιοθεσία υπό του Θεού).

2) Η ιεροτέρα στιγμή της ζωής του είναι η της Θείας Κοινωνίας.

3) Η ευτυχεστέρα ώρα του πιστού αγωνιστού είναι η του θανάτου, καθ' ην απολαμβάνει την μακαρία αιωνιότητα εν Χριστώ Ιησού.

                                                                                                                                                          Π.Τρεμπέλας 

Δε με άκουσε, την... έντυσε καλόγρια !
Μερικές φορές το " μπέρδεμα " ήταν βαθύτερο και η λύση του δεν ήταν υπόθεση απλώς ορθών χειρισμών ενός εξωτερικού προβλήματος, αλλά οδυνηρής αυτογνωσίας εσωτερικής προβληματικότητας. Μου διηγήθηκε ο Γέροντας:
" Ερχόταν σε μένα, κάπου κάπου μια κοπέλα. Από την πρώτη στιγμή είδα την ψυχή της. Επισκέφθηκε μια φορά κι ένα γυναικείο Μοναστήρι. Μια ημέρα μου ήρθε η Ηγουμένη.
Τί να κάνω Γέροντα, μ' αυτή την κοπέλα, μου λέει • έχει μεγάλο πόθο να γίνει μοναχή. Της απάντησα : Μην την κάμεις μοναχή. Δε με άκουσε, ξανάρθε η Ηγουμένη, πολύ στεναχωρημένη. Μεγάλο λάθος έκανα, που δε σ' άκουσα, μου λέει. Εκείνη η κοπέλα πέταξε τα ράσα και την είδαν να χορεύει με κοσμικά ρούχα σ' ένα πανηγύρι. "Τί να σου κάμω τώρα ; " της λέω.
Πέρασαν μέρες, κι ένα απόγευμα, να σου και μου 'ρχεται και η κοπέλα. Είμαι απελπισμένη, μου λέει, αμφιταλαντεύομαι, δεν ξέρω αν κάνω για καλόγρια ή για γάμο. Της λέω : Εσύ δεν κάνεις, ούτε για καλόγρια, ούτε για γάμο • εσύ κάνεις για τα Μάταλα, κάνεις για ό,τι βρεθεί μπροστά σου. Γιατί ; με ρώτησε θυμωμένη. Γιατί, της λέω, δεν είσαι σταθερή, είσαι σαν τον ανεμόμυλο, που γυρίζει όπου φυσάει ο άνεμος.
Με χριστιανές βρέθηκες, έκανες τη χριστιανή, με τους κοσμικούς την κοσμική • αν βρισκόσουν με τους χίπηδες, θα πήγαινες μαζί τους και στα Μάταλα. Πηγαίνεις πότε εδώ, πότε εκεί, γιατί δεν έχεις αποκτήσει δική σου πίστη " .
[ Γ 362 ]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.262-263)

" Άσ' τα, δεν είναι για σένα ! "
Για αρκετό καιρό με βασάνιζαν λογισμοί,
γιατί να μη γίνω κι εγώ μοναχός να αφιερωθώ τελείως στο Θεό,
αλλά παντρεύτηκα και με τα παιδιά που έκανα δεσμεύτηκα
και δεν μπορώ να κάνω τίποτα καλό για το Θεό.
Με αυτές και περισσότερες σκέψεις, πήγα μια μέρα στον παππούλη
κι αφού εξομολογήθηκα τις διάφορες αμαρτίες που είχα, γιατί όλο αμαρτίες έκανα και κάνω,
μου λέει, χωρίς να του πω τίποτα γι' αυτό το θέμα :
" Άντε φύγε τώρα και μη τα σκέπτεσαι αυτά.
Ασ' τα, δεν είναι για σένα. Μοναστήρι είναι και το σπίτι σου αν θες.
Δε διαφέρει σε τίποτα απ' αυτό. Αρκεί να κάνεις αυτά που σου λέω.
Δεν είναι ο χώρος που κάνει το Μοναστήρι. Είναι ο τρόπος.
Πήγαινε, να προσεύχεσαι και να κάνεις υπομονή σε όλα".
Όλα τα έβλεπε με τη Χάρη του Θεού και απαντούσε σε όλους τους λογισμούς μας.
Ήταν κάτι που σε κρατούσε σε συνεχή εγρήγορση όσο καιρό ήσουν μαζί του
και σε προστάτευε από κάθε είδους πονηρούς λογισμούς.
[ Τζ 104π. ]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 265)

-    Τι φταίει, Γέροντα, και δεν είμαι πάντοτε ειρηνική;
-    Δεν ελευθερώθηκες από τον εαυτό σου, είσαι σκλάβα στον παλαιό σου άνθρωπο. Κοίταξε να πετάξης τον εαυτό σου, γιατί, αν δεν πετάξης τον εαυτό σου, θα σε πετάξη ο εαυτός σου. Όποιος έχει φιλαυτία, δεν μπορεί να έχη ανάπαυση, ειρήνη ψυχής, γιατί δεν είναι εσωτερικά ελεύθερος. Είναι σαν την χελώνα και το περπάτημά του είναι σαν της χελώνας. Βγάζει ελεύθερα το κεφάλι της η χελώνα; Τον περισσότερο καιρό μένει κλεισμένη στο καβούκι της.
-    Νομίζω, Γέροντα, ότι θεωρητικά πιάνω τον εαυτό μου, στην πράξη όμως...
-    Η εφαρμογή είναι δύσκολη· εκεί ζορίζεται ο παλαιός άνθρωπος. Αν όμως δεν ζορίσουμε φιλότιμα τον παλαιό μας άνθρωπο, θα μας ανατινάξη την πνευματική μας οικοδομή.
-    Γέροντα, πώς είναι η κόλαση;
-    Θα σου πω μια ιστορία που είχα ακούσει. Κάποτε ένας απλός άνθρωπος παρακαλούσε τον Θεό να του δείξη πώς είναι ο Παράδεισος και η κόλαση. Ένα βράδυ λοιπόν στον ύπνο του άκουσε μια φωνή να του λέη: «Έλα, να σου δείξω την κόλαση». Βρέθηκε τότε σε ένα δωμάτιο, όπου πολλοί άνθρωποι κάθονταν γύρω από ένα τραπέζι και στην μέση ήταν μια κατσαρόλα γεμάτη φαγητό. Όλοι όμως οι άνθρωποι ήταν πεινασμένοι, γιατί δεν μπορούσαν να φάνε. Στα χέρια τους κρατούσαν από μια πολύ μακριά κουτάλα· έπαιρναν από την κατσαρόλα το φαγητό, αλλά δεν μπορούσαν να φέρουν την κουτάλα στο στόμα τους. Γι’ αυτό άλλοι γκρίνιαζαν, άλλοι φώναζαν, άλλοι έκλαιγαν... Μετά άκουσε την ίδια φωνή να του λέη: «Έλα τώρα να σου δείξω και τον Παράδεισο». Βρέθηκε τότε σε ένα άλλο δωμάτιο όπου πολλοί άνθρωποι κάθονταν γύρω από ένα τραπέζι ίδιο με το προηγούμενο και στην μέση ήταν πάλι μια κατσαρόλα με φαγητό και είχαν τις ίδιες μακριές κουτάλες. Όλοι όμως ήταν χορτάτοι και χαρούμενοι, γιατί ο καθένας έπαιρνε με την κουτάλα του φαγητό από την κατσαρόλα και τάιζε τον άλλον. Κατάλαβες τώρα κι εσύ πώς μπορείς να ζης από αυτήν την ζωή τον Παράδεισο;
Όποιος κάνει το καλό, αγάλλεται, διότι αμείβεται με θεϊκή παρηγοριά. Όποιος κάνει το κακό, υποφέρει και κάνει τον επίγειο παράδεισο επίγεια κόλαση. Έχεις αγάπη, καλωσύνη; Είσαι άγγελος και, όπου πας ή σταθής, μεταφέρεις τον Παράδεισο. Έχεις πάθη, κακία; Έχεις μέσα σου τον διάβολο και, όπου πας ή σταθής, μεταφέρεις την κόλαση. Από εδώ αρχίζουμε να ζούμε τον Παράδεισο ή την κόλαση.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σ. 47-48)

Όταν η οσία αρχόντισσα της Ρώμης Μελάνη η Πρεσβυτέρα (349-410) έκανε περιοδεία στις σκήτες της Αιγύπτου , επισκέφτηκε και τον όσιο Παμβώ, φημισμένο για την ακτημοσύνη του.
Επειδή ο πρεσβύτερος της σκήτης της Νιτρίας Ισίδωρος της είχε μιλήσει για την αρετή του, του προσέφερε μια θήκη με τριακόσιες λίτρες ασημικά ! Ο όσιος, καθώς ήταν καθισμένος και έπλεκε βλαστούς φοινίκων, αρκέστηκε να την ευλογήση και να της πεί:
- Ο Θεός να σε ανταμείψη.
Έπειτα πρόσταξε στον οικονόμο του Ωριγένη
- Πάρε αυτά τα ασημικά και μοίρασέ τα σε όλες τις αδελφότητες της Λιβυής και των νησιών, γιατί αυτές έχουν περισσότερο ανάγκη. Να μην τα μοιράσεις σε αδελφότητες της Αιγύπτου, γιατί βρίσκονται σε εύφορη χώρα και δεν έχουν ανάγκη.
Η μακαρία Μελάνη περίμενε σαν άνθρωπος, να τιμηθή και να επαινεθή από τον όσιο Παμβώ για το πολύτιμο δώρο που του έκανε. Αφού όμως δεν άκουσε τίποτε, είπε η ίδια
- Για να ξέρεις γέροντά μου, τα ασημικά είναι τριάντα λίτρες.
Και ο όσιος της αποκρίθηκε:
- Εκείνος στον οποίο τα δώρισες, δεν έχει ανάγκη από ζυγαριά. Αυτός που ζυγίζει τα βουνά, γνωρίζει καλύτερα από εσένα την ποσότητα των ασημικών. Αν τα δώριζες σε εμένα καλά θα έκανες να μου πης την ποσότητά τους. Αφού τα δωρίζεις όμως στο Θεό, δεν χρειάζεται να πης τίποτε.

(Λαυσαϊκή Ιστορία)

(Χαρίσματα και χαρισματούχοι, Ι.Μ.Παρακλήτου, τόμος γ΄, σελ. 62-63)

Αν έχω εξασφαλίσει το ψωμί της ημέρας, έλεγε ο Όσιος Μακάριος, και μου φέρει κανείς, και μάλιστα κοσμικός, κι αλλά τρόφιμα, καταλαβαίνω πως από τον πειρασμό γίνεται τούτο, που θέλει να με ρίξει στην απληστία, και δεν τα δέχομαι. Αν καμιά φορά βρίσκομαι σε πραγματική ανάγκη, ο Θεός μου στέλνει, με κάποιον καλό άνθρωπο, εκείνα που χρειάζομαι, όπως έστειλε στον Δανιήλ, στον λάκκο των λεόντων, τροφή με τον προφήτη Αββακούμ. Όταν έχω χρήματα και τα κρατώ, ενώ περιμένω να με συντηρούν οι άλλοι, μοιάζω με τον Ιούδα τον Ισκαριώτη, που περιφρόνησε την Χάρη Του Χριστού για την αγάπη των χρημάτων.

ΛΕΝΕ για κάποιο πολύ φτωχό Ερημίτη πως, όταν του πήγαινε κανένας αδελφός λίγο φαί και τύχαινε να του πάει κι άλλος την ίδιά μέρα, δεν κρατούσε το δεύτερο, λέγοντας:
- Μ’ έθρεψε σήμερα ο Κύριός μου. Μου αρκεί αυτό.

ΑΝ ο Κύριός μου θέλει να ζω, συνήθιζε να λέει ο Αββάς Φορτάς, που ήταν χρόνια κατάδικος από βασανιστική αρρώστια, ξέρει πως να με οικονομεί. Αν πάλι δεν θέλει, μου είναι περιττή η ζωή. Έτσι ζούσε με μεγάλη στέρηση και δεν έπαιρνε από κανένα ελεημοσύνη.
Όταν κάποιος μου κάνει μια δωρεά, έλεγε άλλη φορά, όχι για την αγάπη του Θεού αλλά από καθήκον, αν την πάρω αδικώ τον δωρητή, γιατί ούτε εγώ μπορώ να την ανταποδώσω ούτε από τον Θεό έχει άμοιβή.

ΚΑΘΩΣ περπατούσε στην έρημο ένας νέος υποτακτικός, βρήκε ένα ξύλο, που πριν από λίγο είχε πέσει από μια φορτωμένη καμήλα.
Το σήκωσε και το πήγε στην καλύβα του.
- Πού το βρήκες; τον ρώτησε ο Γέροντάς του.
- Στον δρόμο, αποκρίθηκε ο νέος.
- Αν το έφερε μπροστά στα πόδια σου τυχαία ο άνεμος, έχει καλώς, του είπε ο Γέροντας. Αν όμως το έχασε κανένας άνθρωπος, πήγαινε να το ρίξεις εκεί που το βρήκες, για να μην καταδικαστείς με τους άδικους.
Έτσι, ο νέος το πήγε πίσω στην θέση που το είχε βρει.

Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 49-50)

Τα παιδιά των διαλυμένων οικογενειών

-Γέροντα, όταν ο άνδρας έχη κάποιο πάθος, αναγνωρίζη ότι φταίει, εξομολογήται κ.λπ.,
αλλά δέχεται ακόμη επιδράσεις και λέη στην γυναίκα του: «σας παιδεύω, κι εσένα και τα παιδιά, καλύτερα να φύγω,
να σας στέλνω χρήματα από μακριά, για να μην ταλαιπωρήσθε», τί πρέπει να κάνη η γυναίκα;
-Αν ο άνδρας νιώθη πράγματι έτσι όπως λέει, αυτό δείχνει ότι έχει πολύ φιλότιμο και η γυναίκα πρέπει να κάνη υπομονή.
Όμως καλό είναι να μην πιστεύη εύκολα αυτά που ακούει, να βλέπη βαθύτερα.
Γιατί καμμιά φορά μπορεί ο άνδρας να λέη δήθεν από αρχοντιά: «να φύγω, να μη σας παιδεύω»,
ενώ θέλει στα αλήθεια να φύγη, γιατί έχει μπλέξει με άλλη.
Σήμερα ο γάμος, όπως κατήντησε, έχει χάσει το νόημά του. Διαλύονται οικογένειες στα καλά καθούμενα.
Ήρθε τις προάλλες στο Καλύβι κάποιος τελείως ζαλισμένος. Είχε δύο παιδιά από μια φιλενάδα.
Παντρεύτηκε μία άλλη, έκανε ένα παιδί και την χώρισε.
Μετά ξαναπαντρεύτηκε κάποια άλλη, η οποία ήταν χωρισμένη και είχε δύο παιδιά από τον πρώτο γάμο της και ένα παιδί από έναν φίλο.
Έκανε και μ’ αυτήν άλλα δύο. «Για βάστα, του λέω, από πόσες μανάδες είναι αυτά τα παιδιά και από πόσους πατεράδες;».
Έτσι καταστρέφονται τα ταλαίπωρα τα παιδιά.
Όσα είναι ευαίσθητα και δεν μπορούν να ξεπεράσουν την στενοχώρια, απελπίζονται και μερικά αυτοκτονούν.
Άλλα πίνουν, για να ξεχνούν, άλλα μπλέκονται με τα ναρκωτικά. Που τα βρίσκουν τα χρήματα;
Η πιο μικρή δόση ηρωίνης στοιχίζει τέσσερις χιλιάδες δραχμές. Η μεγάλη έξι ή επτά χιλιάδες.
Και αυτά τα παιδιά είναι από τα ζωηρά της προηγούμενης γενιάς.
Τα άλλα από το αυτόματο διαζύγιο, που είναι ακόμη μικρά, τί θα γίνουν;
Φέτος το καλοκαίρι πόσα παιδιά πέρασαν από το Καλύβι που έπαιρναν ναρκωτικά!
Τα περισσότερα, τα κακόμοιρα, ήταν από διαλυμένες οικογένειες.
Να βρίσκωνται σε τέτοια κατάσταση στην ηλικία των είκοσι επτά ετών και να ζητούν βοήθεια!
Και να δης, τα παιδιά από τις διαλυμένες οικογένειες φαίνονται από μακριά.
Στο Καλύβι έχω τα λουκούμια έξω. Όταν έρχωνται, πριν προλάβουν να φάνε το λουκούμι, τρέχουν να με φιλήσουν.
Με κάνουν με την ζάχαρη χάλια! Τους έχει λείψει η αγάπη, η στοργή.
Αυτά τα παιδιά είτε έχουν τα καημένα γονείς, είτε δεν έχουν, το ίδιο τους είναι.
Είτε έρχεται ο πατέρας στο σπίτι, είτε φεύγει, είτε είναι εκεί, είτε δεν είναι, το ίδιο τους κάνει.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 54-55)

Η Εκκλησία δεν είναι κάποιο φιλανθρωπικό σωματείο. Είναι Θεανθρώπινος οργανισμός. Η φιλανθρωπία είναι μια από τις βασικές της ιδιότητες, όχι ο σκοπός της. Νομίζω η ανώτερη πράξη φιλανθρωπίας είναι η ενότητα! Το να ενωνόμαστε μεταξύ μας με την Αγάπη του Χριστού, να γινόμαστε ένα για το Χριστό μας με τη βοήθεια Του! Πολλά αδέρφια από άλλες ενορίες με ρωτούν πώς και ενώ είμαστε τόσα νέα παιδιά στην ενορία μας δεν έχουμε οργανωθεί ώστε να κάνουμε μαζί φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Από παλαιότερα όμως το είχα σκεφτεί αυτό ήδη και είχα καταλάβει πως εμείς προσπαθούμε μια ιδιαίτερης μορφής φιλανθρωπία. Το να γίνουμε ένα, όπως προσευχήθηκε για μας ο Χριστός στον Ουράνιο Πατέρα Του στην αρχιερατική προσευχή Του [ Ιω. Ιζ΄1-26]. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι το πιο σπουδαίο αλλά και το πιο δύσκολο που μπορεί να προσπαθήσει ένας χριστιανός! Μέσα από την ένωση μας θα φανεί η αγάπη μας για το Χριστό, μέσα από την αγάπη μας και την ένωση μας κηρύττουμε την Αγία Τριάδα και ότι ‘ο Θεός Αγάπη εστί’[ Α΄Ιω. δ,16].
Φιλανθρωπίες μπορούν να κάνουν όλοι οι καλοί άνθρωποι. Να αγαπούν όμως τον πλησίον τους όπως τον εαυτό τους είναι γνώρισμα των χριστιανών! Να αγαπώ τον αδερφό μου τόσο πολύ ώστε να μην τον ξεχωρίζω από μένα, να είναι μέσα μου όταν προσεύχομαι, όταν εργάζομαι, όταν ανασαίνω! Να μην προστρέχω απλώς στη λύπη του ή στη χαρά του αλλά η λύπη του και η χαρά του να γίνονται δικές μου. Λεγόμαστε αδέρφια πνευματικά γιατί έχουμε γεννηθεί από την ίδια μήτρα, τη μήτρα της Εκκλησίας. Στον ίδιο Θεό βαπτισθήκαμε όλοι και τον ίδιο Θεό ενδυθήκαμε, το ίδιο Αίμα και Σώμα κοινωνούμε όλοι μας από την ίδια λαβίδα και είμαστε όλοι μας ένα σώμα! Το σώμα του Χριστού! Αυτό σημαίνει να είμαστε Εκκλησία! Να είμαστε ένα! Είναι λυπηρό να μη γνωρίζω το διπλανό μου, είναι θλιβερό να μην τον αγαπάω, να μην τον βάζω μέσα μου, να τον χάνω… αυτός που δεν επιθυμεί την ένωση με τον αδερφό του νομίζω εμποδίζει τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος να περάσει μέσα του. Είναι κακός αγωγός της Αγάπης του Θεού που μας ενοποιεί! Στην ουσία αδέρφια είμαστε όταν επιθυμούμε τα ίδια πράγματα, όταν επιθυμούμε την ένωση με το Χριστό μας πρώτα και πάνω απ’όλα!
Όπως στη Θεία Λειτουργία, τότε που είμαστε όλοι στραμμένοι προς τον Εσταυρωμένο! Τότε που οι καρδιές μας, οι προσευχές μας και οι επιθυμίες μας ενώνονται! Μακάρι πάντα να ήμαστε έτσι… η Θεία Λειτουργία να μην τελείωνε ποτέ! Όταν δύο αδερφοί ενώνονται τότε τα θαύματα έρχονται! Αδύνατο δεν υπάρχει! Η προσευχή ρέει ασταμάτητα μέσα του, όπου είναι ο ένας βρίσκεται και ο άλλος γιατί είναι συνδεδεμένοι με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος! Όταν είμαστε στην καρδιά του αδερφού μας, είμαστε παντού μαζί του… στο ναό, στην καφετέρια, στην εργασία, σε άλλη πόλη, σε άλλη χώρα ακόμα και στον ουρανό! Παντού είναι απλωμένα τα αδέρφια μας ! Όταν είμαστε ενωμένοι εν αγάπη, ελεεί ο αδερφός μας , ελεούμε κι εμείς, υπομένει αυτός υπομένουμε κι εμείς, προσεύχεται αυτός κι εμείς μαζί του. Πολλοί μου έχουν πει ότι σε δύσκολες στιγμές τους σκέφτονται τους αδερφούς τους, μια κουβέντα τους, ένα χαμόγελο τους, μια σιωπή τους και τότε πλημμυρίζονται από τη Χάρη του Κυρίου και έτσι νικάνε τη δυσκολία και συνεχίζουν!
Όπως έλεγε και ο Μέγας Αντώνιος ‘ είδες τον αδερφό σου, είδες το Θεό σου’. Και ποιος είναι αυτός που θα δει δύο αδερφούς να ομονοούν στο όνομα του Χριστού και δε θα προστρέξει σ’ Αυτόν που είναι ο λόγος και η αιτία της ένωσης τους; Χαίρομαι γιατί εμείς το προσπαθούμε αυτό! Κι αν ο διάβολος έχει κερδίσει πολλές μάχες, τον πόλεμο δε θα τον κερδίσει! Μακάρι όλοι μας να βάλουμε τα δυνατά μας, δηλαδή τα δυνατά Του και να τα καταφέρουμε να γίνουμε αδέρφια πραγματικά! Ενωμένα κάτω από το Σταυρό του Χριστού μας με ένα φρόνημα, μια θέληση και μια ψυχή! Η ένωση μας είναι το κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες… και στη γη και στους ουρανούς! Αμήν! (K.Δ.Κ)

"Να δέχεσαι την προσφορά της αγάπης"

Ήμουν πάντα επιφυλακτικός την αποδοχή προσφορών, ακόμα και εκ μέρους φίλων, με
αποτέλεσμα να τους πληγώνω, άθελα μου. Ο Γέροντας είδε αυτή την αδυναμία μου που,
μέσα στην εξιδανίκευση της, έκρυβε στοιχεία εκλεπτυσμένης υπερηφάνειας και θέλησε να την
μεταμορφώσει. Ενώ δεν του είχα κάνει ποτέ λόγο για αυτήν, σε μία συζήτηση μας, μου είπε
ξαφνικά: "Ξέρεις, όταν σου προσφέρουν κάτι από αγάπη, εσύ πρέπει να το δέχεσαι". Ήταν μια
άμεση και εύστοχη παρέμβαση του, με την οποία μου ξαναθύμιζε μια ξεχασμένη φράση, που με
είχε συγκινήσει στα εφηβικά μου χρόνια : "Ματαιότητα ό,τι παίρνεις από εγωισμό. Αιωνιότητα,
ό,τι αποδέχεσαι με αγάπη, για να δώσεις τη χαρά της αμοιβαιότητας σ' αυτόν που σου
προσφέρει από αγάπη".
[Γ 283]

"Φιλανθρωπία"

Φίλος των ασκητικών τάσεων επιθυμούσε να κρατήσει για τις ατομικές του ανάγκες ένα μικρό
χρηματικό ποσό και τα υπόλοιπα χρήματα, που έβγαζε από την εργασία του, να τα μοιράζει σε
ελεημοσύνες, όμως δίσταζε να μένει με τόσα λίγα χρήματα. Είπε το λογισμό του στο Γέροντα κι
εκείνος του απάντησε: "Ευλογημένε, κάθεσαι και ασχολείσαι με τέτοιες λεπτομέρειες! Κράτα
για τον εαυτό σου όσα χρήματα θέλεις, και δώσε όλη την προσπάθεια σου στο πώς να
αγαπήσεις περισσότερο τον Χριστό κι όλα αυτά τα ζητήματα θα λυθούν μόνα τους".
[Γ 349]

"Καλοί λογισμοί"
Κάποια μέρα, που ήμασταν μαζί στο αυτοκίνητο φίλου, περνούσαμε έξω από μια κατασκήνωση
τσιγγάνων. Τη γνωστή εικόνα της κατασκηνώσεως τους την πλαισίωναν μαγνητόφωνα, που
έπαιζαν στη διαπασών λαϊκά τραγούδια της προτιμήσεως των τσιγγάνων. Ο Γέροντας
σιωπούσε, ενώ εγώ, με το λογισμό μου, ταλάνιζα τους ανθρώπους αυτούς, γενικά για το
πολιτιστικό τους επίπεδο και ειδικότερα για τις ακουστικές τους επιλογές. Τότε άκουσα το
Γέροντα να διακόπτει τους λογισμούς μου, με τα λόγια: "Οι καημένοι οι τσιγγάνοι, τί να κάνουν,
βάζουν τα τραγούδια αυτά, για να παρηγορηθούν από τα βάσανα τους". Εγώ απόρησα.
Αποδέχεται λοιπόν, σκέφθηκα, ο Γέροντας τις μουσικές προτιμήσεις τους; Κι ο Γέροντας, πάλι
"γνούς τους διαλογισμούς μου", είπε: "Δεν λέω βέβαια ότι είναι καλά αυτά τα τραγούδια".
[Γ 364π.]

"Ο Θεός δεν τιμωρεί"
Ο Γέροντας ζούσε την αγάπη της Καινής Διαθήκης και με το κριτήριο της αγάπης αυτής τα
αξιολογούσε όλα. Κάποτε του μιλούσα για την ηθική κρίση της εποχής μας, η οποία, με τα
εκπληκτικά οπτικοακουστικά μέσα τηλεπικοινωνίας, έχει πάρει τη μορφή παγκόσμιας επιδημίας
δαιμονικής αποστασίας, που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία, από πλευράς εκτάσεως και
βάθους της. Ο Γέροντας συμφωνούσε λυπημένος και δε μιλούσε. Μόλις όμως του είπα, ότι
φοβούμαι, πώς ο Θεός θα επιτρέψει σκληρότατες τιμωρίες για να συνετισθούμε, αντέδρασε με
τα λόγια: "Όχι, ο Θεός δεν τιμωρεί, ο άνθρωπος αυτοτιμωρείται, απομακρυνόμενος από τον
Θεό. Είναι, ας πούμε: Εδώ νερό, εκεί φωτιά. Είμαι ελεύθερος να διαλέξω. Βάζω το χέρι μου στο
νερό, δροσίζομαι, το βάζω στη φωτιά, καίγομαι".
[Γ 383π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.64-66)

οι καθαροί
Άγιος είναι ο καθαρός.
Καθαρός θα μπορούσε να γίνη κανείς αν αποφύγη όχι μόνο την πορνεία,
αλλά και την πλεονεξία και το φθόνο και τον παραλογισμό και τη ματαιοδοξία,
και προ πάντων τη ματαιοδοξία, που πρέπει πάντοτε βέβαια ν’ αποφεύγουμε,
αλλά πολύ περισσότερο όταν δίνουμε ελεημοσύνη.
Γιατί, αν έχη αυτή την αρρώστια, δεν είναι ελεημοσύνη, αλλά είναι επίδειξις και σκληρότητα.
Ε.Π.Ε. 19,372

δια θλίψεως
Όταν και οι μεν και οι δέ κατ’ ανάγκην θλίβωνται, γιατί να μη προτιμήσουμε να μιμηθούμε αυτούς,
που η ζωή της θλίψεως τους αποφέρει μύριους στεφάνους;
Διότι και τους αγίους όλους ο Θεός έτσι τους ωδήγησε δια θλίψεως και στενοχώριας.
Και τους άγιους με τις θλίψεις ωφελεί, αλλά και τους άλλους, αφού τους συγκρατεί με τις θλίψεις
στο να μη έχουν μεγαλύτερη ιδέα για τον εαυτό τους.
Ε.Π.Ε. 20,46-48

πρεσβεύουν
Ακόμα κι αυτός, που φοράει τη βασιλική πορφύρα τρέχει να προσκυνήση στα μνήματα των αγίων.
Αποβάλλοντας τη μεγαλοπρέπεια, στέκει προσευχόμενος στους αγίους, ώστε να σταθούν πρεσβευτές υπέρ αυτού ενώπιον του Θεού.
Ο βασιλιάς χρειάζεται προστάτες ένα σκηνοποιό (τον Παύλο) κι ένα ψαρά (τον Πέτρο), παρ’ ότι έχουν πεθάνει.
Θα τολμήσης, λοιπόν, να πης νεκρό τον Κύριο τους, αφού οι δούλοι Του, καίτοι νεκροί, είναι προστάτες των βασιλέων κι όλης της οικουμένης;
Ε.Π.Ε. 20,52

δύναμις
Είδες τη δύναμι, που έχουν οι άγιοι, καίτοι έχουν πεθάνει;
Είδες την αδυναμία των αμαρτωλών, καίτοι είναι ζωντανοί;
Ν’ αποφεύγης, λοιπόν, την κακία για να τους υπερνικάς. Και να επιδιώκης μ’ όλο σου το ζήλο την αρετή.
Ε.Π.Ε. 20,56

βαρείς και βλεπόμενοι
Στον κλέφτη εχθρός είναι το φως. Και στους ασεβείς ανυπόφορος είναι ο άγιος, και μόνο που τον βλέπουν.
Δεν αντέχουν στη λάμψι της ζωής του, όπως τα αρρωστημένα μάτια δεν αντέχουν στις ακτίνες του ήλιου.
Σε πολλούς δε πονηρούς όχι μόνο βαρύς είναι ο άγιος και βλεπόμενος, αλλά και ακουόμενος.
Ε.Π.Ε. 20,94

πάσχουν, δεν αδικούν
Μετά τη δοκιμασία και τα βάσανα έρχονται τα στεφάνια, τα βραβεία και η αναγνώρισις.
Αυτό το συναντάμε σ’ όλους τους αγίους. Κι αφού έτσι στεφανώθηκαν και αναγνωρίστηκαν, κι εμείς αυτό το δρόμο ας ακολουθούμε.
Βεβαίως δεν ευχόμαστε να μπαίνουμε σε περιπέτειες.
Αν όμως έρθουν οι δοκιμασίες, ας στεκώμαστε με πολλή ανδρεία.
Ας δείχνουμε την πρέπουσα προθυμία.
Ε.Π.Ε. 20,100

οι χριστιανοί
Αγίους ονομάζει ο απόστολος Παύλος άντρες, που είχαν και γυναίκα και παιδιά και υπηρέτες...
Ας σκεφτούμε πόση αδιαφορία επικρατεί σήμερα για τα πνευματικά,
αφού τόσο σπανίζουν έργα αρετής και πόση τότε ήταν η τάσις των εναρέτων,
ώστε ακόμα και κοσμικοί να καλούνται άγιοι και πιστοί.
Ε.Π.Ε. 20,416

στα μάτια του Θεού
Άγιος είναι όποιος μετέχει της πίστεως, ο άμεμπτος, όποιος έχει βίο ανεπίληπτο.
Δεν ζητεί απλώς την αγιότητα και το ανεπίληπτο, αλλά και το να δείχνουμε σ’ Εκείνον, ότι είμαστε τέτοιοι.
Διότι υπάρχουν νομιζόμενοι από τους ανθρώπους άγιοι και άμεμπτοι.
Κι αυτοί μοιάζουν με τάφους, που έχουν μόνο εμφάνισι εξωτερική καλή, όπως κι εκείνοι, που ντύνονται με προβιές προβάτων.
Ε.Π.Ε. 20,424

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ.65-67)