ΕΦΡΑΙΜ Ο ΣΥΡΟΣ (306-373)
     «Αλλοίμονο σε εκείνους που μολύνουν την αγία πίστη με αιρέσεις ή συγκαταβαίνουν στους αιρετικούς» (Εφραίμ ο Σύρος τόμος Δ, σελ. 26)
«Όπως είναι το κεφάλι προτιμότερο από όλα τα μέλη του σώματός σου, και αν κατευθυνθεί εναντίον σου πέτρα ή ρόπαλο ή ξίφος, προβάλλεις τα άλλα μέλη του σώματος, θέλοντας να αποφύγεις το χτύπημα στο κεφάλι επειδή γνωρίζεις ότι χωρίς αυτό δεν είναι δυνατό να ζήσεις σε αυτή τη ζωή, έτσι να είναι σε σένα προτιμότερη από όλα η πίστη της Αγίας και ομοουσίου Τριάδος, διότι χωρίς αυτή είναι αδύνατο να ζήσει κανείς την πραγματική ζωή» (Εφραίμ Σύρος, τόμος Γ σελ. 23)
ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ (+387)
«Η λέξη ὅμως ἐκκλησία ἔχει πολλές χρήσεις, ὅπως π.χ. ἔχει χρησιμοποιηθεῖ στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν ᾿Αποστόλων, ὅπου ὁ συγγραφέας λέγοντας ἐκκλησία ἀναφέρεται στόν ὄχλο τῶν ᾿Εφεσίων, πού ἦταν συγκεντρωμένος στό θέατρο: «᾿Αφοῦ εἶπε αὐτά, ἀπέλυσε τήν ἐκκλησία» (Πράξ. 19, 41). Κατά κυριολεξία βέβαια θά μποροῦσε κανείς πραγματικά νά ὀνομάσει «ἐκκλησία πονηρευομένων» τίς συνάξεις τῶν αἱρετικῶν, ἐννοῶ τίς συγκεντρώσεις τῶν ὀπαδῶν τοῦ Μαρκίωνα, τοῦ Μάνη, καί ὅλων τῶν ἄλλων. Γι᾿ αὐτό καί τό Σύμβολο τῆς Πίστεως, γιά νά εἶσαι σίγουρος ὅτι μιά ἀνθρώπινη συγκέντρωση εἶναι ἐκκλησία17, σοῦ παρέδωσε κι αὐτό πού ἀναφέρει τό ἴδιο ἄρθρο στή συνέχεια, δηλαδή τό «εἰς Μίαν ῾Αγίαν, Καθολικήν ᾿Εκκλησίαν», ὥστε νά ἀποφεύγεις τίς μιαρές συγκεντρώσεις τῶν αἱρετικῶν καί νά παραμένεις ἰσόβια μέλος τῆς ῾Αγίας, Καθολικῆς ᾿Εκκλησίας, στούς κόλπους τῆς ὁποίας ἀναγεννήθηκες. Κι ἄν καμιά φορά βρεθεῖς σέ ξένη πόλη, ὅποια καί ἄν εἶναι, νά μή ρωτᾶς ἁπλῶς ποῦ εἶναι ὁ Ναός -γιατί καί οἱ ἄλλοι ἀσεβεῖς αἱρετικοί τολμοῦν νά ἀποκαλοῦν τίς σπηλιές τους Ναούς- οὔτε νά ρωτᾶς ἁπλῶς ποῦ εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία, ἀλλά νά ζητᾶς νά μάθεις «ποῦ βρίσκεται ἡ Καθολική ᾿Εκκλησία»18. Γιατί αὐτό εἶναι τό ἰδιαίτερο ὄνομα πού χαρακτηρίζει αὐτήν τήν ῾Αγία Μητέρα ὅλων μας» (Κυρίλλου Ιεροσολύμων Κατήχηση 18,26 μετάφρ. Εκδ. Ετοιμασία)
ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ (310/320- 402)
«Όταν (μέσα στη φυλακή) είδε ο αρχιεπίσκοπος Πέτρος (ο Ορθόδοξος) ότι ο Μελήτιος (ο σχισματικός επίσκοπος) και οι οπαδοί του αντιστάθηκαν στην θέλησή του να υπάρξει φιλανθρωπία ανάμεσά τους, επειδή έδειχναν περισσότερο θεϊκό ζήλο, ο ίδιος ο Πέτρος έκανε παραπέτασμα (χώρισμα) στο μέσο της φυλακής, απλώνοντας ρούχο, κλινοσκέπασμα, δηλαδή ύφασμα και διακήρυξε μέσω διακόνου ότι, όσοι συμφωνούν με τη δική μου γνώμη ας έλθουν σε μένα και όσοι με του Μελητίου, ας πάνε με τον Μελήτιο. Και διαχωρίστηκε το μεν πλήθος, με τον Μελήτιο επίσκοποι και μοναχοί και πρεσβύτεροι και άλλα τάγματα και πολύ λίγοι με τον Πέτρο τον αρχιεπίσκοπο, επίσκοποι και άλλοι λίγοι. Και λοιπόν αυτοί προσεύχονταν μόνοι τους και οι άλλοι μόνοι τους και τις άλλες ιερουργίες επίσης ο καθένας τις τελούσε ξεχωριστά… Ούτε, μετά, στα καταναγκαστικά έργα των μεταλλείων είχαν κοινωνία μεταξύ τους, ούτε συμπροσεύχονταν» (Επιφανίου Κατά αιρέσεων 2,2,3 PG 42, 188B,189AB)
ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ (373-397 επίσκοπος)
«Αρνείται τον Χριστό εκείνος, ο οποίος δεν ομολογεί όλα τα του Χριστού» (Αμβρόσιος,PL 15,1611)
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ (+430)
«Στους αιρετικούς εκείνους που αποκαλούν τους εαυτούς τους Χριστιανούς, ο Χριστός είναι παρών με το όνομα μόνο, στην πραγματικότητα όμως και αληθινά δεν είναι ανάμεσά τους» (Αυγουστίνος,PL 40,233)
«Θα μπορούσε κάποιος να επιτελεί οποιοδήποτε λειτούργημα και να ενεργεί οποιοδήποτε διακόνημα, ουδέποτε όμως θα μπορούσε να τύχει της σωτηρίας, παρά μόνο εντός της καθολικής εκκλησίας. Δηλαδή εκτός της Εκκλησίας είναι δυνατόν να έχει τα πάντα πλην της σωτηρίας» (Αυγουστίνος PL 43,695)

Όταν δεν καταλαβαίνουμε την υπερηφάνεια

- Εγώ, Γέροντα, δεν καταλαβαίνω να υπερηφανεύωμαι για κάτι συγκεκριμένο.
-    Τότε θα υπάρχη μέσα σου μια γενική υπερηφάνεια. Πολλές φορές ο διάβολος τα παρουσιάζει όλα καμουφλαρισμένα και δεν παίρνει ο άνθρωπος είδηση, όταν ενεργή υπερήφανα. Αν όμως παρακολουθή και εξετάζη τον εαυτό του, βλέπει που ενήργησε με υπερηφάνεια. Μπορεί να μην καταλαβαίνη όλη την υπερηφάνεια που έχει, αλλά λίγο θα την καταλαβαίνη. Θα δη ότι νιώθει μέσα του μια εγωιστική ικανοποίηση, μια υπεροχή απέναντι στους άλλους.
-    Και όταν, Γέροντα, κάποιος δεν μπορή να καταλάβη καθόλου ότι έχει υπερηφάνεια, τί γίνεται;
-    Τότε λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι. Υπερηφανεύεται, πέφτει και ταπεινώνεται. Ξανά υπερηφανεύεται, πάλι πέφτει, πάλι ταπεινώνεται. Και συνεχίζεται η ίδια κατάσταση σε όλη του την ζωή, υπερηφάνεια-ταπείνωση, υπερηφάνεια-ταπείνωση. Αυτή η ταπείνωση δεν είναι αρετή· είναι το αποτέλεσμα των πνευματικών νόμων που λειτουργούν. Ταπεινώνεται δηλαδή ο άνθρωπος, χωρίς να το θέλη και χωρίς να βγαίνη τίποτε. Υπάρχει μια στασιμότητα· του δίνεται μόνον η ευκαιρία να καταλάβη ότι δεν πάει καλά. Λέω, ας πούμε, σε μια αδελφή: «Αυτήν την εικόνα την έκανες καλή». Αν υπερηφανευθή, όταν πρόκειται να κάνη άλλη εικόνα, θα πή: «Αυτήν την εικόνα θα την κάνω πιο καλή από την προηγούμενη, για να μου πη ο Γέροντας πάλι "μπράβο"». Και βλέπεις, μετά κάνει μια καρικατούρα. Την διορθώνω καί, επειδή πάλι λέει μέσα της: «τώρα θα την κάνω όπως ακριβώς μου είπε ο Γέροντας, για να μου πη "μπράβο"», κάνει πάλι καρικατούρα.
-    Μπορεί όμως, Γέροντα, η ίδια να την θεωρή καλή;
-    Πώς δεν μπορεί; Την καρικατούρα μπορεί να την θεωρήση αριστούργημα και να έρθη με χαρά να μου πή: «Πώς σάς φαίνεται, Γέροντα, τώρα; Είναι καλή;». Θα της αποδείξω ότι είναι καρικατούρα και τότε θα καταλάβη.
-    Κι αν δεν το καταλάβη;
-    Τότε η υπερηφάνειά της έχει πιάσει πουρί και θα συνεχίζη να κάνη τα ίδια λάθη. Ό,τι και να πής, δεν θα βγαίνη από το δικό της.
-    Εάν, Γέροντα, με τον νού μου πιάνω την υπερηφάνεια, αλλά η καρδιά μου μένει σκληρή;
-    Από κεί θα αρχίσης και σιγά-σιγά θα έρθη η θεραπεία. Ο γιατρός πρώτα κάνει την διάγνωση και ύστερα προχωρεί στην θεραπεία.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 60-61)

ΈΝΑΣ ΑΠΟ,ΤΟΥΣ Γέροντες της σκήτης αρρώστησε κάποτε και επιθύμησε, σαν άνθρωπος, να φάει λίγο ζεστό ψωμί. Πού να βρεθεί όμως τέτοιο πράγμα σ’ εκείνη την έρημο;
Όταν το έμαθε ένας από τους νέους μοναχούς, έβαλε στο δισάκι του όλα τα ξερά ψωμιά που είχε και ξεκίνησε για την Αλεξάνδρεια. Η πόλη απείχε δύο ημερών δρόμο από την έρημο. Ο καλός νέος αψήφησε τον κόπο. Κατέβηκε, άλλαξε τα ψωμιά κι επέστρεψε όσο πιο γρήγορα μπορούσε στην σκήτη.
- Που βρήκες φρέσκο ψωμί; τον ρωτούσαν με απορία οι αδελφοί.
- Στην Αλεξάνδρεια, απαντούσε με πολλή φυσικότητα εκείνος, σαν να επρόκειτο για το γειτονικό χωριό.
Όταν το άκουσε ο Γέροντας, δεν ήθελε με κανένα τρόπο να το κρατήσει.
- Πώς να το φάω; έλεγε. Αυτό είναι το αίμα του αδελφού μου. Οι άλλοι όμως τον ανάγκασαν να το φάει για να μην πάει χαμένη η θυσία του αδελφού.

ΈΝΑΣ ΆΓΙΟΣ Ερημίτης βρήκε μια φορά στον δρόμο έναν δυστυχισμένο επιληπτικό, που ούτε να νηστέψει ούτε να προσευχηθεί μπορούσε. Ο Άγιος τον συμπόνεσε και παρακάλεσε τον Θεό να επιτρέψει να μπει σ’ αυτόν το δαιμόνιο και να ελευθερώσει εκείνον τον δυστυχισμένο. Ο Θεός άκουσε την προσευχή του κι έκανε όπως του ζήτησε. Όσο λοιπόν το πονηρό πνεύμα τον βασάνιζε, τόσο ο Άγιος διπλασίαζε την νηστεία και την προσευχή του. Και ο Θεός, αμείβοντας την αυταπάρνηση του, τον απάλλαξε ύστερα από λίγο καιρό από την τυραννία του διαβόλου.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 74-75)

ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ-ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ-ΣΤΕΝΟΧΩΡΙΑ

¨Οικογενειακές στενοχώριες και αγιασμός"
Για να διορθώσει σ' έναν αδελφό τα πολλά ελαττώματά του, όπως και σε όλους μας, έπαιρνε ο Γέροντας
παραδείγματα από τη φύση και τη ζωή του και του έλεγε :
"Να ξέρεις, παιδί μου, τίποτα δεν έγινε εική και ως έτυχε. Όλα έχουν το σκοπό τους.
Και τίποτα δεν γίνεται χωρίς να υπάρχει αιτία. Ούτε μία πευκοβελόνα δεν πέφτει από το πεύκο αν δεν θέλει
ο Θεός. Γι'αυτό θα πρέπει να μη στεναχωριέσαι για ό,τι σου γίνεται. Έτσι αγιαζόμαστε.
Να! εσύ στεναχωριέσαι με τα πρόσωπα του σπιτιού σου
και βασανίζεσαι πότε με τη γυναίκα σου και πότε με τα παιδιά σου. Αυτά είναι όμως που σε κάνουν και ανεβαίνεις πνευματικά ψηλά.
Αν δεν ήσαν αυτοί, εσύ δεν θα προχωρούσες καθόλου. Σου τους έχει δώσει ο Θεός για σένα.
Μα θα μου πεις -συνέχισε ο Γέροντας- είναι καλό να υποφέρουμε από τους αγαπημένους μας; Έ! έτσι το θέλει ο Θεός.
Και εσύ είσαι ευαίσθητος πολύ και από τη στεναχώρια σου, σου πονάει το στομάχι σου και η κοιλιά σου εκεί χαμηλά.
Έτσι δεν είναι;"
Ναι, μα είναι κακό Παππούλη, τον ρωτάει ο αδελφός, να είναι κανείς ευαίσθητος;
"Ναι, του απαντάει ο Γέροντας, είναι κακό να είναι κανείς πολύ ευαίσθητος σαν εσένα,
γιατί με τη στεναχώρια δημιουργείς διάφορες σωματικές αρρώστιες. Δεν ξέρεις ακόμα ότι και όλες τις ψυχικές αρρώστιες είναι δαιμόνια;"
Όχι, του λέει ο αδελφός.
"Έ! μάθε το τώρα από μένα" κατέληξε ο Γέροντας.
[Τζ 159π.]

"Θα στεναχωρηθούν αν η αγάπη τους είναι ανθρώπινη"

Με πόση χαρά μιλούσε τον τελευταίο καιρό για το Όρος.
-Τώρα πια μόνο μία ημέρα την εβδομάδα μένω εδώ (στο Μήλεσι). Τις υπόλοιπες εκεί, στο ασκητήριό μου.
Νομίζω ότι έχω συνηθίσει το κλίμα. Σε λίγο θα φύγω για τη Σκήτη της μετανοίας μου.
Με περιμένουν εκεί άλλα καλογέρια, καλά και πνευματικά. Να με αξιώσει ο Θεός εκεί να κλείσω τα μάτια μου.
-Δε θα στενοχωρηθούν, Γέροντα, οι αδελφές εδώ, που τόσο σας αγαπούν;
-Θα στεναχωρηθούν, αν η αγάπη τους είναι ανθρώπινη. Όταν η αγάπη μας είναι εν Χριστώ,
θέλουμε εκείνο που επιθυμεί το πρόσωπο που αγαπούμε. Κι εγώ έχω την πληροφορία, ότι ο
Χριστός θέλει να γυρίσω στη Μονή της Μετανοίας μου.
[Ά 100π.]
(σελ.76-77)

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.76-77)

Αγορά
του ουρανού
Όσο βρισκόμαστε σε τούτη τη ζωή, ας αποκτήσουμε ελεημοσύνες.
Ή καλύτερα, ας αγοράσουμε τη σωτηρία μας με την ελεημοσύνη.
Όταν ντύνης φτωχό, τον ίδιο το Χριστό ντύνεις.
Ε.Π.Ε. 30,272

αγοραπωλησίες Εκκλησιαστικές
Αυτοί είναι οι θησαυροί και τα κειμήλια της Εκκλησίας.
Εκείνο το «Πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασε τα στους φτωχούς και έλα να μ’ άκολουθήσης» (Ματθ. ιθ' 21),
που είπε ο Χριστός, καιρός να λεχτή και πρός τους προεστώτες της Εκκλησίας, για τα κτήματα της Εκκλησίας.
Δεν μπορούν οι της Εκκλησίας ν’ ακολουθούν το Χριστό, αν έχουν φροντίδες για πλούτη και βιοτικά.
Δυστυχώς τώρα λειτουργοί του Θεού, αφιερωμένοι, ασχολούνται με τρύγους και θερισμούς, με αγοροπωλησίες και με έσοδα.
Ε.Π.Ε. 12,292

Άγρα
ευλογημένη για σωτηρία
Ας μου φέρουν ψυχές, ώστε την επομένη να δώ το ευλογημένο θήραμα μέσα στα δίχτυα
και να παραθέσω για σας την ημέρα εκείνη το πιο ωραίο τραπέζι, ψυχών.
Ε.Π.Ε 34,140

ψυχών
Εύχομαι με τις ευχές των αγίων, κι οι πλανεμένοι να σωθούν, αφού σείς φροντίσετε να τους βρήτε και να τους επαναφέρετε.
Ε.Π.Ε. 34,224

Άγραφη
παράδοσις
Οι απόστολοι δεν μας τα παρέδωσαν όλα με επιστολή. Πολλά τα παρέδωσαν άγραφα.
Είναι κι αυτά εξ ίσου μ’ εκείνα αξιόπιστα. Επομένως και την παράδοσι της Εκκλησίας να την θεωρούμε αξιόπιστη.
Παράδοσις είναι να μη ζητάς τίποτε πιο πολύ. Φαίνεται, ότι πολλοί ήσαν εκείνοι που διασάλευαν με δικές τους γνώμες.
Ε.Π.Ε. 23,74

Άγριος
γίνεται άγιος
Όταν δουν ανθρώπους αγρίους, να χαλιναγωγούνται απ’ το κήρυγμα και να γίνονται σεμνότατοι και πραότατοι,
οι άλλοι θα θαυμάσουν την αλήθεια της πίστεως μας.
Ε.Π.Ε 24,84

Αγρυπνία
προσευχής μοναχών
Οι μοναχοί κάνουν τις νύχτες ήμερες, περνώντας τον καιρό με ευχαριστίες και ψαλμωδίες.
Κι όχι μόνο οι άντρες, αλλά και γυναίκες ασκούν τη ζωή αυτή.
Νικάνε την ασθένεια της φύσεως, με την υπέρμετρη προθυμία.
Ε.Π.Ε. 11,238

προσευχής
Βλέπεις ψυχή, που νήφει και προσέχει; Μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά και τα κορίτσια υμνούν το Θεό.
Η νύχτα δεν δόθηκε για να κοιμώμαστε συνεχώς και να τεμπελιάζουμε.
Ε.Π.Ε. 16α,94

ο Χριστός διανυκτέρευε
Γιατί ο ίδιος ο Χριστός διανυκτέρευε στο όρος; Ασφαλώς για να είναι το πρότυπο μας.
Τη νύχτα κυρίως αναπνέουν τα φυτά. Τότε κυρίως και η ψυχή περισσότερο από τα δέντρα δροσίζεται.
Ε.Π.Ε. 16,102

του διαβόλου
Ας συγκρίνουμε τη νύχτα του Παύλου με τις νύχτες, όπου συμβαίνουν γλέντια, μεθύσια, ασέλγειες.
Σ’ αυτές παρατηρείται ύπνος, που δεν διαφέρει από το θάνατο. Οι αγρυπνίες τους είναι φοβερότερες απ’ τον ύπνο.
Διότι εκείνοι μεν κοιμούνται χωρίς να γίνωνται αντιληπτοί, ενώ αυτοί ξαγρυπνούν κατά τρόπο ελεεινό και άθλιο.
Ξαγρυπνούν μηχανευόμενοι πονηρίες και ραδιουργίες. Φροντίζουν για χρήματα, πώς ν’ αντιμετωπίσουν όσους τους αδικούν.
Μελετούν εχθρότητες και ανταλλάσσουν καθημερινά λόγια υβριστικά.
Μ’ αυτό τον τρόπο υποδαυλίζουν τη φωτιά της οργής, διαπράττοντας πράγματα ανυπόφορα.
Ε.Π.Ε. 16α,360

νήφοντες
Είναι δυνατόν να κοιμάται κάποιος κι όταν είναι άγρυπνος, αν δεν πράττη κάποιο αγαθό έργο.
Η νήψις επαυξάνει την επαγρύπνηση.
Ε.Π.Ε. 23,74

προσευχής
Πάντοτε βέβαια, αλλά κυρίως τότε πρέπει να θυμώμαστε το Θεό, όταν η σκέψις μας ησυχάζη.
Κατά τη διάρκεια της μέρας έρχονται στο νου κι άλλες φροντίδες και θόρυβοι και απομακρύνουν το Θεό απ’ τη σκέψι μας.
Στη διάρκεια όμως της νύχτας μπορούμε να Τον θυμόμαστε διαρκώς, τότε που η ψυχή γαληνεύει και αναπαύεται σαν σε ήρεμο λιμάνι.
Ε.Π.Ε. 24,558

Αγύρτες
εκμεταλλεύονται τα πάντα
Και τα χρήματα και τα σώματα σας και την ελευθερία σας τους τα παραδώσατε.
Διότι αυτό είναι το σπουδαιότερο από όσα παίρνουν, το ότι, δηλαδή, δεν παίρνουν μόνο την περιουσία σας,
αλλά γίνονται κύριοι και του εαυτού σας.
Ε.Π.Ε. 19,622

απατεώνες
Δεν κολακεύσαμε, κάτι που κάνουν οι απατεώνες, εκείνοι, που θέλουν να εξουσιάσουν και να επικρατήσουν.
Ε.Π.Ε. 22,382

μάντεις και μάντισσες
Να μη δίνουμε σημασία στους μάντηδες, ούτε στους μελλοντολόγους, ούτε στους αγύρτες, αλλά να προσέχουμε σ’ όσα λέει ο Θεός,
που όλα σαφώς τα γνωρίζει, που έχει πλήρη γνώσι των πάντων.
Ε.Π.Ε. 23,628

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 80-83)

Περιπτώσεις ατεκνίας

-Γέροντα, μας ρώτησε κάποιο ανδρόγυνο, που έχουν και οι δύο στίγμα μεσογειακής αναιμίας, αν πρέπη να κάνουν παιδιά.
Τους είπαμε να ρωτήσουν τον Πνευματικό τους.
-Οι Πνευματικοί δεν μπορούν να πούν σ’ αυτά τα ανδρόγυνα να μην κάνουν παιδιά.
Πρέπει να τους καλλιεργήσουν το φιλότιμο, ώστε να κάνουν έναν αγώνα να εγκρατεύωνται, και με διάκριση να τους οικονομούν.
-Γέροντα, είναι ανδρόγυνα πού, ενώ ζουν πολύ πνευματικά και θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, δεν μπορούν.
-Ο Θεός σε πολλούς δεν δίνει παιδιά, για να αγαπήσουν τα παιδιά όλου του κόσμου σαν δικά τους και να βοηθήσουν για την πνευματική τους αναγέννηση.
Κάποιος δεν είχε παιδιά, αλλά, όταν έβγαινε από το σπίτι του, όλα τα παιδιά της γειτονιάς έτρεχαν κοντά του και τον περιτριγύριζαν με πολλή αγάπη.
Δεν τον άφηναν να πάη στην δουλειά του. Βλέπετε, ο Θεός δεν του έδωσε δικά του παιδιά, αλλά του χάρισε την ευλογία να τον αγαπούν σαν πατέρα
όλα τα παιδιά της γειτονιάς του και με τον τρόπο του να τα βοηθάη πνευματικά. Τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσος.
Αλλοτε πάλι ο Θεός δεν δίνει παιδιά, για να βολεύεται και κανένα ορφανό.
Είχα γνωρίσει κάποτε έναν καλό Χριστιανό, που εξασκούσε το επάγγελμα του δικηγόρου. Όταν πέρασα μια φορά από την πόλη που έμενε,
τον επισκέφτηκα και η πολλή καλωσύνη του με έκαμψε να παραμείνω και να φιλοξενηθώ μια μέρα στο σπίτι του.
Γνώρισα και την σύζυγό του που του έμοιαζε και αυτή στις αρετές. Και από μεν την σύζυγο έμαθα για την πνευματική ζωή του συζύγου,
από δε τον σύζυγο για την πνευματική κατάσταση της συζύγου. Αργότερα έμαθα γι’ αυτούς και από πολλούς Χριστιανούς που τους γνώριζαν
και τους είχαν ευεργετήσει. Ο άνθρωπος αυτός του Θεού εξασκούσε τίμια το επάγγελμα του δικηγόρου.
Εάν έβλεπε ότι κάποιος ήταν απατεώνας, όχι μόνο δεν αναλάμβανε την υπόθεση, αλλά και τον ήλεγχε αυστηρά, για να συνέλθη.
Εάν έβλεπε ένοχο, αλλά μετανοιωμένο, προσπαθούσε να συμβιβάση κάπως τα πράγματα ή να ελαττωθή η ποινή.
Εάν έβλεπε φτωχό αδικημένο, δεν έπαιρνε καθόλου χρήματα και προσπαθούσε στην δίκη να δικαιωθή.
Ζούσε πολύ απλά, και έτσι τα λίγα χρήματα που έβγαζε του έφθαναν, ακόμη και για να βοηθάη φτωχές οικογένειες.
Το σπίτι του πιστού δικηγόρου ήταν μια πραγματική πνευματική όαση μέσα στην Σαχάρα της πόλεως.
Εκεί μαζεύονταν άνθρωποι πονεμένοι, φτωχοί, άνεργοι, με οικογενειακά προβλήματα, στους οποίους συμπαραστεκόταν σαν καλός πατέρας.
Είχε και γνωστούς σε διάφορες θέσεις και, όποιον έπαιρνε τηλέφωνο, για να εξυπηρετήση κάποιον για καμμιά δουλειά, για αρρώστιες κ.λπ.,
κανείς δεν του έλεγε "όχι", γιατί όλοι τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν.
Με τον ίδιο τρόπο εργαζόταν και η γυναίκα του. Βοηθούσε φτωχά παιδιά ή νέους που είχαν δυσκολίες στις σπουδές τους.
Σαν μάνα την είχαν. Κάποια στιγμή όμως μου εξέφρασε ένα παράπονο. «Όταν παντρεύτηκα, Πάτερ, μου είπε, αμέσως παραιτήθηκα από καθηγήτρια,
γιατί είπα να γίνω μια καλή μητέρα. Ζητούσα από τον Χριστό να μου δώση ακόμη και είκοσι παιδιά, αλλά δυστυχώς ούτε ένα δεν μου έδωσε».
Τότε της είπα: «Εσύ, αδελφή, έχεις περισσότερα από πεντακόσια παιδιά, και ακόμη παραπονιέσαι;
Ο Χριστός είδε την αγαθή σου προαίρεση και θα σε ανταμείψη γι’ αυτήν.
Τώρα που βοηθάς για την πνευματική αναγέννηση τόσων παιδιών, γίνεσαι καλύτερη μητέρα από πολλές μητέρες και ξεπερνάς και όλες τις πολύτεκνες μητέρες.
Θα έχης και μεγαλύτερο μισθό, γιατί με την πνευματική αναγέννηση εξασφαλίζονται τα παιδιά πνευματικά στην αιώνια ζωή».
Είχαν εν τω μεταξύ υιοθετήσει μια κοπέλα και της είχαν γράψει την περιουσία τους.
Αυτή τους γηροκόμησε καί, όταν αναπαύτηκαν, πήγε σε μοναστήρι - αν και το σπίτι τους ήταν σαν μοναστήρι, γιατί διαβάζονταν όλες οι ακολουθίες.
Στον εσπερινό και στο απόδειπνο είχαν και άλλους εν Χριστώ αδελφούς, μεσονυκτικό και όρθρο τα διάβαζαν οι τρείς.
Οι ευλογημένες αυτές ψυχές πολλές ψυχές πονεμένων ανέπαυσαν. Ο Θεός να αναπαύση και αυτούς.
Γι’ αυτό λέω ότι ο μεγαλύτερος και καλύτερος πολύτεκνος είναι ο άνθρωπος που αναγεννήθηκε πνευματικά
και βοηθάει για την πνευματική αναγέννηση των παιδιών όλου του κόσμου, για να εξασφαλίσουν τις ψυχές τους στον Παράδεισο.
-Μερικοί, Γέροντα, που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, σκέφτονται να υιοθετήσουν κάποιο παιδάκι.
-Ναί, καλύτερα να υιοθετήσουν. Δεν πρέπει να επιμένουν. Αυτό που θέλει ο άνθρωπος δεν είναι πάντοτε και το θέλημα του Θεού.
-Γέροντα, οι θετοί γονείς πρέπει σε κάποια ηλικία να πούν στο παιδί ότι το έχουν υιοθετήσει;
-Έ, το καλύτερο είναι να το πούν στο παιδί σε κάποια ηλικία. Αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να αγαπούν πολύ και σωστά το παιδί.
Υπάρχουν παιδιά που ζουν με τους πραγματικούς γονείς τους και αγαπούν άλλους ανθρώπους πιο πολύ, γιατί οι γονείς δεν έχουν αγάπη.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 70-73)

Η ομορφιά της φύσης 

Όλη η ομορφιά της φύσης έρχεται από το μυστήριο του Μυστικού. Δίχως αυτό το μυστήριο του Μυστικού η φύση δεν θα μπορούσε ούτε για μια στιγμή να κρατήσει εκείνη την ήσυχη και αγνή ομορφιά, που μέσα της λάμπει.
Όλη η πλάση είναι ένα σύννεφο, που κρατά δυνατό φώς και ηρεμεί τη θεϊκή φλόγα.
Η πυκνότητα αυτού του σύννεφου εξαρτάται από την πνευματική μας όραση. Για ευγενή πνεύματα τούτο το σύννεφο είναι λεπτό και διαυγές, για τους τραχείς είναι παχύ και σκοτεινό.

(Στοχασμοί περί καλού και κακού, Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, σελ. 36)

Μια μέρα ο Πέτρος ρώτησε τον Ιησού: «Κύριε, πόσες φορές μπορεί να με βλάψει ο αδερφός μου κι εγώ να τον συγχωρήσω; Μήπως επτά φορές;» Ο Ιησούς του απάντησε «Όχι επτά, αλλά εώς εβδομήντα φορές το επτά να τον συγχωρήσεις», δηλαδή αναρίθμητες φορές.’ Και ακολούθως αφηγήθηκε την παραβολή του άσπλαχνου οφειλέτη στην οποία εμείς τώρα διαβάζουμε για έναν επίγειο βασιλέα ο οποίος έδειξε έλεος σε έναν δούλο του που δεν είχε να πληρώσει και του χάρισε το δάνειο του που ήταν και αρκετά μεγάλο. Όμως αυτός μετά δεν έδειξε την ανάλογη επιείκεια σε έναν συνδούλο του που του χρωστούσε ένα μικρό ποσό και τον οδήγησε στα δικαστήρια και τον έριξε στη φυλακή. Όταν όμως ο βασιλιάς πληροφορήθηκε αυτή τη συμπεριφορά του δούλου του τον ξανακάλεσε και τον παρέδωσε στους βασανιστές για να τον τιμωρήσουν μέχρι να εξοφλήσει τελικά το χρέος του που αρχικά του είχε χαριστεί! «Δεν έπρεπε να λυπηθείς κι εσύ και να δείξεις έλεος όπως σου έδειξα κι εγώ;» Τον ρώτησε ο βασιλιάς…( Ματθ. ιη΄,21-35)
Έτσι θα ρωτήσει κι εμάς ο δικός μας Βασιλιάς, ο επουράνιος Πατέρας μας όταν σταθούμε ενώπιον Του τη φοβερή ώρα της Κρίσης! Εμάς που είμαστε οφειλέτες αναρίθμητου χρέους σ’Αυτόν και γι’αυτό καλούμαστε να συγχωρούμε όχι μόνο με το στόμα αλλά με την καρδιά μας τον αδερφό μας που μας ζημίωσε με οποιοδήποτε τρόπο. Γιατί στη Βασιλεία του Θεού θα εισέλθουν εκείνοι που μετανοούν και ζητούν συγχώρεση από το Θεό αλλά στη συνέχεια κι αυτοί με τη σειρά τους συγχωρούν όσους τους έβλαψαν! Εξάλλου όλοι μας είμαστε αμαρτωλοί ενώπιον του Θεού! Αυτός είναι ο μόνος Αναμάρτητος… Όλοι εμείς πρέπει να συμπονούμε, να συμπάσχουμε, να κατανοούμε και να δικαιολογούμε τις αδυναμίες και τις πτώσεις ο ένας του άλλου και να τον βοηθάμε να ξανασηκωθεί και όχι να του δίνουμε μια για να πάει ακόμα πιο χαμηλά. Η ευσπλαχνία και η καλοσύνη είναι τα φάρμακα και τα αντίδοτα στον ιό της αμαρτίας! Και όλα αυτά όχι μόνο σκεπτόμενοι ότι με το μέτρο που κρίνουμε θα κριθούμε αλλά και γιατί το έλεος, η συγχώρεση και η αγάπη που όλα τα σκεπάζει όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος, μαλακώνουν την καρδιά, μας γεμίζουν με ειρήνη και χαρά ενώ αντίθετα η μνησικακία δημιουργεί μέσα μας αρνητικά και άσχημα συναισθήματα που βαραίνουν την ψυχή μας. Άρα λοιπόν η συγχώρεση πρώτα εμάς ωφελεί και ύστερα τον αδερφό!
Πώς όμως θα μπορέσουμε να είμαστε κι εμείς συγχωρητικοί; Ο δρόμος φυσικά περνάει μέσα από το Χριστό που είναι η Συγχώρεση! Θα ζητάμε από Εκείνον να γεμίζει την καρδιά μας με έλεος και αγάπη για τον αδερφό και να μας βοηθά να επικεντρωνόμαστε στα δικά μας ανομήματα και έτσι με μαλακή καρδιά και την αδιάλειπτη αυτομεμψία μας θα κάπτονται όλες οι αντιστάσεις μας του εγωισμού και της υπερηφάνειας που μπαίνουν εμπόδιο ανάμεσα σε μας και στους αδερφούς μας. Κι όπως ο Χριστός είναι πάντα πρόθυμος να μας δικαιολογεί και να μας συγχωρεί κάθε στιγμή έτσι κι εμείς με την ίδια ετοιμότητα και διάθεση να σπεύδουμε να συγχωρούμε αυτόν που μας έφταιξε για να μπορούμε να ονομαζόμαστε γνήσια τέκνα του Θεού και όταν σταθούμε μια μέρα απέναντι Του να μας καλέσει για να πάμε κοντά Του και να μη μας αποστραφεί! (Α.Κ.Β)

1,3. «Ευχαριστούμεν τω Θεώ και Πατρί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού πάντοτε περί υμών προσευχόμενοι». 

Η πίστη στον Χριστό εξάγει την ψυχή από κάθε θάνατο, από κάθε κόλαση, από κάθε διαβολισμό, και την εισάγει στην αθανασία, στον παράδεισο, στην χώρα των Αγγέλων. Και αυτό η πίστη το πετυχαίνει με την αγάπη, με την προσευχή, με την ελπίδα, με την μετάνοια, με την νηστεία, με την ταπείνωση, με την ταπεινοφροσύνη, με την πραότητα, με τα σπλάχνα των οικτιρμών και με τις λοιπές πνευματικές ασκήσεις και αρετές.
Τέτοια πίστη στους χριστιανούς «ερεθίζει», στην αποστολική χριστοαγαπώσα ψυχή τους, την προσευχητική ευχαριστία και θερμαίνει την καυτή προσευχή. Και ο άγιος Απόστολος «πάντα» προσεύχεται για τους χριστιανούς. Γιατί; Διότι αυτοί είναι πάντα περιτριγυρισμένοι από τους πολλούς πειρασμούς του κόσμου, οι οποίοι αδιάκοπα τους πολεμούν για να μειώσουν την πίστη τους ή να την αδυνατίσουν ή και να την εξαφανίσουν, να την καταστρέψουν ακόμη.
Στον αγώνα της πίστεως, ο άνθρωπος είναι ολοκληρωτικά στον δρόμο προς τον Θεό, γι’ αυτό και του «επιτίθενται» όλοι αυτοί που είναι εναντίον του Θεού, όλα τα κακά, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο, ακόμη και ο ίδιος ο διάβολος.
Οι κίνδυνοι της πίστεως είναι άπειροι και τεράστιοι, γιατί τα κακά της απιστίας είναι άπειρα και τεράστια. Αυτό γίνεται γύρω από το πιο σπουδαίο και το πιο κεφαλαιώδες στον δικό μας γήινο κόσμο: γύρω από την Θεοειδή ψυχή του ανθρώπου. Γύρω από αυτήν γίνεται ο πιο μεγάλος πόλεμος, η πιο φοβερή μάχη, που κρατάει μέχρι το φοβερό κριτήριο· μάχη μεταξύ των φωτεινών Αγγέλων του ουράνιου καλού και των σκοτεινών δαιμόνων του κακού της κολάσεως. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο η ψυχή του ανθρώπου να είναι «διαρκώς» περιτειχισμένη από τις προσευχές των αγίων, οι οποίες έχουν την δύναμη να σκοτώσουν κάθε δύναμη του κακού, που εφορμά εναντίον της.

(Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου, Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σελ. 17-18)

Η εμφάνισις του Τιμίου Προδρόμου. 

Ο ίδιος ο π. Βησσαρίων διηγήθηκε μια εμφάνιση του Τιμίου Προδρόμου δύο χρόνια μετά την αποκάλυψι του θαμμένου ναού στο διονυσιακό μετόχι των Μαριανών Χαλκιδικής:
«Μια ημέρα δύο χωριάτες ήλθαν στα παζάρια και ο ένας αγόρασε την φοράδα του άλλου. Εκείνος που την αγόρασε, επήγε εις την εκκλησίαν και επροσκύνησε. Άφησε δε εμπρός εις την εικόνα του Τιμίου Προδρόμου και μερικά χρήματα και μου είπε ν’ ανάψω ένα κερί. Εγώ άναψα το κερί, είδα και τα χρήματα που ήταν αρκετά, δεν τα επήρα, τα άφησα εμπρός εις την εικόνα. Κατά το βράδυ επήγα ν’ ανάψω τα καντήλια και βλέπω να λείπουν τα χρήματα! Πόση στενοχωρία μου ήλθεν τότε… Ο πειρασμός μ’ εσκλήρυνε και επήγα εμπρός στην εικόνα του αγίου και του λέγω:
-Άγιε Πρόδρομε, δεν είσαι εδώ; Γιατί αφήνεις και σου παίρνουν τα χρήματα εμπρός από την εικόνα σου; Ααα, δεν σου ανάβω το καντήλι!
Έτσι άναψα μόνο της Παναγίας το καντήλι και έφυγα. Ναι, αλλά μέσα μου όμως η καρδιά μου κτυπούσε λιγάκι. Επήγα στον μύλο, ανέβηκα επάνω στο σπίτι, έφαγα λίγο ψωμί, αλλά συγχυσμένος. Ενεθυμούμην ότι το καντήλι του αγίου το είχα σβηστό, αλλά ο κοτσονούρης δεν με άφηνε, πολύ με εσκλήρυνε. Έλεγα μέσα μου: «Αϊ να δούμε τι θα γίνη. Δεν το ανάβω το καντήλι απόψε».
Εκοιμήθηκα λοιπόν με την σύγχυσιν όπου είχον, όμως επέμενα στην γνώμην μου. Έτυχε να είναι πανσέληνος, το φεγγάρι σαν ήλιος και από το παράθυρο του κελλιού μου έμπαινε μέσα το φως. Καθώς λοιπόν εκοιμώμην, κατά τα μεσάνυκτα, αισθάνομαι μια σκουντιά. Ξυπνώ και βλέπω έναν γίγαντα μπροστά μου, με τα μαλλιά ξέπλεκα. Από τον φόβο μου άρχισα να τρέμω και μόλις ημπόρεσα να του ειπώ:
-Πώς ήλθες εδώ;
Εις απάντησιν, μου λέγει με ύφος σοβαρόν:
-Το πώς ήλθα μη ερωτάς, αλλά ειπέ μου, γιατί δεν ανάβεις το καντήλι;
Και αμέσως με πολύν φόβον, με τρέμουσαν φωνήν, με δάκρυα στους οφθαλμούς λέγω:
-Να με σχωρέσης, άγιε. Έσφαλα.
Του έβαλα τρεις μετάνοιες κλαίοντας εις τα ποδάρια του, και τον παρακαλούσα να με συγχωρέση. Τότε ακούω τον Τίμιον Πρόδρομον με γλυκείαν και ήμερον φωνήν και μου λέγει:
-Παιδί μου Βησσαρίων, λέγεις ότι δεν είμαι εδώ; Και αν εγώ δεν είμαι εδώ, τότε ποιος σε φυλάγει εδώ τόσα χρόνια, σ’ αυτήν την ερημιά από τους ληστές και τα άλλα κακοποιά στοιχεία;
- Άγιε μου, του λέγω, σε παρακαλώ να με σχωρέσης. Δεν το ξανακάμω!
- Πήγαινε ν’ ανάψης το καντήλι στην εικόνα μου, και να το κηρύττης και εις τους άλλους ότι κάμουν θαύματα οι εικόνες, διότι πολλοί εδώ άρχισαν να λέγουν ότι δεν θαυματουργούν οι εικόνες.
Αυτά μου είπεν ο άγιος και έγινε άφαντος. Εγώ αμέσως, εκείνη την ώρα, επήγα στην εκκλησία και, ω του θαύματος! Βλέπω όλα τα χρήματα στον ίδιο τόπο, όπως ήσαν, μπροστά στην εικόνα του αγίου! Ποιος να ξέρη τι λαχτάρα να ετράβηξε εκείνος ο κλέπτης και τα έφερε αυτήν την ίδια νύκτα τα χρήματα στην εικόνα…»

(Διονυσιάτικες διηγήσεις)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 95-97)