Τα πουλιά και οι λύκοι
Στα μέσα του περασμένου αιώνος ασκήτευε στο δάσος της ρωσικής περιοχής Όπτινα μια ευλογημένη μορφή. Λεγόταν π. Ελισσαίος. Χαρακτηριζόταν για την πραότητα, την απλότητα, την αθωότητα και την βαθειά ταπείνωσι.
Από την πολλή του ταπείνωσι δεν θέλησε να γίνη μοναχός και έτσι έμεινε για πενήντα δύο ολόκληρα χρόνια δόκιμος! Οι μοναχοί του μοναστικού κέντρου της Όπτινα τον τιμούσαν υπερβολικά και τον αποκαλούσαν «πάτερ», ενώ δεν είχε καρή μοναχός.
Απομονωμένος στο ήσυχο δάσος, με το διακόνημα του δασοφύλακος, και βυθισμένος στην προσευχή, εξαϋλώθηκε. Τόση παιδική και αγγελική χάρι είχε πάνω του, που τα ζώα του δάσους τον αγαπούσαν. Τον χειμώνα όταν χιόνιζε, έβγαινε έξω από το κελλί του, έριχνε στο κεφάλι, στους ώμους, στα γένεια και στα χέρια του καναβούρι και έδινε το σύνθημα:
-Πτίτσκι, πτίτσκι, πτίτσκι! ( Πουλάκια, πουλάκια,πουλάκια!)
Και αμέσως ακούγονταν αναρίθμητα φτερουγίσματα και σφυρίγματα χαράς. Το κεφάλι του, το πρόσωπό του, τα χέρια του γέμιζαν πουλιά. Ο χαριτωμένος ερημίτης, οι φτερωτοί φίλοι του που τσιμπούσαν με λαιμαργία τους σπόρους, το χιόνι που εξακολουθούσε να πέφτη, τα λευκοντυμένα δέντρα… αποτελούσαν μια εξωτική σκηνή! Πολλοί αδελφοί της Όπτινα, που έτυχε ν’απολαύσουν αυτό το θέαμα, νόμιζαν πως αντίκρυζαν θεϊκή οπτασία.
Κάποια φορά, προχωρώντας ο π. Ελισσαίος στο δάσος, βρέθηκε αντιμέτωπος με λύκους! Τον προσπέρασαν σαν γνώριμο φίλο τους, χωρίς να τον ενοχλήσουν καθόλου! Στον ταπεινό ειρηνικό ερημίτη, έμψυχα και άψυχα, ήμερα και άγρια, όλα του φέρονταν ειρηνικά. Γράφει σχετικά ο αββάς Ισαάκ: « Ειρήνευσον εν σεαυτώ και ειρηνεύσει σοι ο ουρανός και η γη».
( Στάρετς Αμβρόσιος)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ.267-268)

106. Η ύπαρξη του «βασιλείου ιερατεύματος» δεν αναιρεί την ύπαρξη του ιερατείου;

Όχι, δεν την αναιρεί, γιατί άλλο πράγμα είναι το ένα και άλλο το άλλο. Το βασίλειο ιεράτευμα είναι η καθολική ιερωσύνη που αποδίδεται γενικά σε όλους τους πιστούς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τη Γραφή «γένος εκλεκτόν, βασίλειον ιεράτευμα, εθνος άγιον, λαός εις περιποίησιν...». Η γενική ιερωσύνη η εκφραζόμενη δια του βασιλείου ιερατεύματος είναι δίδαγμα σωστό. Το σώμα των πιστών βάσει των μυστηρίων του βαπτίσματος και του χρίσματος δια των οποίων ενσωματώνονται στο μυστικό σώμα του Χριστού, μετέχουν, όπως και οι κληρικοί, κατά ειδικό βέβαια τρόπο, στο λυτρωτικό αξίωμα του Χριστού, όντας διδάσκαλοι, ιερείς και βασιλείς στην προσωπική τους ζωή και στον ειδικό χώρο της λειτουργικότητας τους. Αυτή όμως η γενικότερη και ευρύτερη ιεροσύνη δεν καθιστά περιττή ούτε αντικαθιστά την ειδική ιερωσύνη, η οποία ανήκει αυστηρά σε ορισμένη τάξη χριστιανών, τους κληρικούς. Οι δύο ιερωσύνες, η ειδική και η γενική συνυπάρχουν παράλληλα στην Εκκλησία, χωρίς η μία να καταργεί την άλλη.

Είναι ενδεικτικό ότι και στην Π. Διαθήκη, όπου ο περιούσιος λαός του Θεού χαρακτηριζόταν ως «βασίλειον ιεράτευμα», παράλληλα με την γενική αυτή ιερωσύνη υπήρχε και το ειδικό ιερατείο του Ααρών. Τόσο δε αυστηρό και προσωπικό ήταν το ιερατείο αυτό, ώστε όταν ο βασιλιάς Όζίας τολμησε να προσφέρει θυμίαμα στο ναό κτυπήθηκε από το Θεό με λέπρα, τους δε εκ της φυλής του Ρουβήμ και του Λευΐ, οι οποίοι αμφισβήτησαν την ιεροσύνη του οίκου του Ααρών, άνοιξε και τους κατάπιε η γη. Επομένως δεν έχουν δίκιο οι Διαμαρτυρόμενοι, οι οποίοι με βάση τη γενική ιεροσύνη του λαού αρνούνται το ειδικό ιερατείο της Εκκλησίας.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 150-151)

Η μακροθυμία του οσίου
Την περίοδο που ο όσιος Δωρόθεος διακονούσε στο νοσοκομείο της μονής του αββά Σερίδου στη Γάζα, κάποιος αδελφός τον έβρισε χωρίς καμμιά αφορμή. Ο όσιος δεν παραπονέθηκε καθόλου. Δεν του είπε ούτε μια λέξη!
Ο ηγούμενος Σέριδος πληροφορήθηκε για τη συμπεριφορά του αδελφού και θέλησε να τον τιμωρήση. Τότε ο ανεξίκακος όσιος Δωρόθεος έπεσε στα πόδια του λέγοντας:
-Μη, γέροντα μου… Μη, για την αγάπη του Χριστού… Εγώ έσφαλα. Δεν φταίει ο αδελφός!
Άλλοτε, μερικοί αδελφοί έρχονταν κάθε μέρα και τίναζαν τις γεμάτες κοριούς ψάθες τους μπροστά στο κελλί του οσίου Δωροθέου. Από την ανυπόφορη ζέστη οι κοριοί ήταν αναρίθμητοι και δεν προλάβαινε να τους σκοτώνη. Πήγαινε το βράδυ, κατάκοπος από το διακόνημα του νοσοκόμου, να κοιμηθή, και μαζεύονταν όλοι πάνω του. Από την πολλή κόπωση τον έπαιρνε ο ύπνος και ξυπνούσε με το σώμα καταφαγωμένο. Ποτέ όμως δεν είπε σε κανένα από τους αδελφούς: « Μην κάνης έτσι», ή « Σταμάτα να μ’ ενοχλής», ή « Γιατί το κάνεις αυτό;».
Ποτέ δεν παραπονέθηκε σε κανένα! Ούτε είπε κάτι που θα υποτιμούσε ή θα πλήγωνε κάποιον!
(Αββάς Δωρόθεος)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄, σελ.85-86)

Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί

Το μέσον, με το οποίο ο Γέροντας βίωνε το θείο έρωτα και την εν Χριστώ ανθρώπινη αγάπη, σαν ζωντανό μέλος του σώματος του Χριστού, της εκκλησίας Του, ήταν η προσευχή. Η εκούσια, η αδιάλειπτη, η φλογερή, η νοερά προσευχή του Ιησού. Οι λέξεις "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με" ήταν το παραδείσιο λουλούδι, που άνθιζε στα χείλη του Γέροντα, χειμώνα καλοκαίρι, νύχτα και μέρα. Η προσευχή του συνεχιζόταν όπως η αναπνοή του, κι όταν ήταν ξυπνητός κι όταν κοιμόταν, σαν το βιβλικό: "Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί".
[Γ 47π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.360)

105. Τί είναι η εκκλησιαστική ιεραρχία;

Είναι το διοικητικό σύστημα της Εκκλησίας (ο κλήρος γενικά), το οποίο ασκεί το τρισσό λυτρωτικό αξίωμα του Χριστού, κηρύσσοντας το λόγο του Θεού (προφητικό), τελώντας τα ιερά μυστήρια (αρχιερατικό) και διοικώντας πνευματικά τους πιστούς (βασιλικό). Η ιεραρχία ανάγει την αρχή της στον Κύριο, ο οποίος εξέλεξε τους δώδεκα Αποστόλους (και τους Εβδομήκοντα) στους οποίους έδωσε το δικό του κύρος και την αυθεντία, εφοδιάσας αυτούς με τη δύναμη του Παναγίου Πνεύματος. Αυτοί με τη σειρά τους διώριζαν εν Αγίω Πνεύματι τους διαδόχους των επισκόπους στις κατά τόπους Εκκλησίες, χειροτονώντας συγχρόνως πρεσβυτέρους και διακόνους για την πνευματική διαποίμανση των πιστών. Έτσι το σώμα της Εκκλησίας διαιρέθηκε σε δύο τάξεις, τον ιερό κλήρο (την ιεραρχία με την ευρύτερη έννοια) και τον λαό.
(Περί ιεραρχίας θα μιλήσουμε και στη συνέχεια, εξετάζοντας το μυστήριο της Ιεροσύνης).

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 149-150)

"Να ζυγίζουμε καλά το καλό που θα κάνουμε"

Έλεγε ο π. Πορφύριος ότι πολλοί άνθρωποι, πολλές φορές,
θέλουν να κάνουν το καλό, αλλά από την ενέργειά τους
αντί να γίνει καλό, βγαίνει κακό.
Πρέπει, έλεγε, να ζυγίζουμε τα πράγματα και μία και δύο και δέκα φορές
και να βεβαιωνόμαστε ότι η πράξη κι η ενέργειά μας
δεν πρόκειται να φέρει αντίθετα αποτελέσματα.
Κι αν αμφιβάλλουμε ότι η ενέργειά μας δεν θα φέρει το καλό,
θα πρέπει να συμβουλευθούμε ανθρώπους έμπειρους επί του θέματος
κι ακόμη να πάρουμε και την ευλογία του πνευματικού μας,
όπως κάνουν και οι μοναχοί στα Μοναστήρια, γιατί, έλεγε,
κι εμείς στον κόσμο ζούμε κι ενεργούμε σαν σε Μοναστήρι με γεροντάδες και πνευματικούς.
Αυτή είναι η σειρά της Εκκλησίας κι η Ορθοδοξία.
[Πορ. 37]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 162)

Ο αγιασμός της εργασίας
Ο καθένας πρέπει με την προσευχή του, με την ζωή του,
να αγιάζει την εργασία του και να αγιάζεται.
Αλλά, αν είναι αφεντικό και έχει ευθύνη, να βοηθάει πνευματικά και τους υπαλλήλους του.
Αν έχει καλή εσωτερική κατάσταση, αγιάζει και την δουλειά του.
Όταν λ.χ. πηγαίνουν νέοι σε έναν τεχνίτη να τους μάθει την δουλειά, παράλληλα
πρέπει να βοηθηθούν να ζουν πνευματικά. Αυτό θα ωφελήσει και τον ίδιο
και τους υπαλλήλους και τους πελάτες του, γιατί ο Θεός θα ευλογει την εργασία του.
Το κάθε επάγγελμα αγιάζεται. Ένας γιατρός λ.χ. δεν πρέπει να ξεχνάει ότι στην ιατρική
αυτό που βοηθάει πολύ είναι η Χάρις του Θεού. Γι’ αυτό να προσπαθήσει να γίνει δοχείο της θείας Χάριτος.
Ο γιατρός που είναι καλός Χριστιανός, παράλληλα με την επιστήμη του, βοηθάει τους αρρώστους
με την καλωσύνη και με την πίστη του, γιατί τους ενθαρρύνει να αντιμετωπίζουν την αρρώστια τους με πίστη.
Σε μια σοβαρή αρρώστια μπορεί να πει στον άρρωστο: «Μέχρις εδώ έχει προχωρήσει η επιστήμη.
Από δώ και πέρα όμως υπάρχει και ο Θεός που κάνει θαύματα».
Ή ένας δάσκαλος πρέπει να προσπαθήσει να κάνει την διακονία του δασκάλου με χαρά
και να βοηθάει τα παιδιά για την πνευματική αναγέννηση, πράγμα που δεν έχουν την δυνατότητα
όλοι οι γονείς να το κάνουν, έστω και αν έχουν καλή διάθεση.
Να φροντίσει παράλληλα με τα γράμματα που μαθαίνουν τα παιδιά να γίνουν και σωστοί άνθρωποι.
Διαφορετικά, τί θα τους ωφελήσουν τα γράμματα; Η κοινωνία έχει ανάγκη από σωστούς ανθρώπους,
οι οποίοι, όποιο επάγγελμα κι αν κάνουν, θα το κάνουν καλά.
Ο δάσκαλος δεν πρέπει να κοιτάζει μόνον αν οι μαθητές ξέρουν καλά το μάθημα,
αλλά να λαμβάνει υπ’ όψιν του και άλλα καλά που έχουν τα παιδιά, όπως την ευλάβεια,
την καλωσύνη, το φιλότιμο. Οι βαθμοί του Θεού δεν συμφωνούν πάντοτε με τους βαθμούς των δασκάλων.
Μπορεί το τέσσερα ενός παιδιού για τον Θεό να είναι δέκα και μπορεί το δέκα ενός άλλου για τον Θεό να είναι τέσσερα.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 173-174)

Αμαρτωλός
Με το Χριστό μεταβάλλεται
«Δεν ήρθα στον κόσμο (λέει ο Κύριος)
για να παραμείνουν οι άνθρωποι αμαρτωλοί,
αλλά για να μετανοήσουν και να γίνουν καλύτεροι».
Ε.Π.Ε. 10,314

να μη γίνη χειρότερος
Πρέπει να προλάβουμε, για να μη γίνει χειρότερο το τραύμα.
Αλλά και εκείνο, που κερδίσαμε, να μη το χάσουμε με την αμετρία.
Ε.Π.Ε.19,134

νεκρός
Ο Παύλος λογίζεται ως νεκρό και κοιμισμένο τον άνθρωπο της αμαρτίας.
Είναι αλήθεια, ότι αποπνέει δυσοσμία, όπως ο νεκρός.
Είναι αδρανής, όπως ο κοιμισμένος.
Όπως ο κοιμισμένος τίποτε δεν βλέπει,
παρά μόνο βλέπει όνειρα και φαντάζεται.
Ε.Π.Ε. 20,144

σύγκριση με αγίους και αγγέλους
Οι άνθρωποι, συγκρινόμενοι με τους αγγέλους είναι αμαρτωλοί,
κι όταν ακόμα είναι ενάρετοι.
Ε.Π.Ε. 20,144

πρώτος
Αν ο Παύλος, που είχε εκτελέσει όλες τις εντολές του νόμου,
έλεγε ότι ήταν ο πρώτος των αμαρτωλών,
πώς άραγε θα μπορούσε να ονομαστεί δίκαιος;
Ε.Π.Ε. 23,182

αδιόρθωτος
Τι σημαίνει «προοδεύουν σε κρίση»;
Σημαίνει αυτόν που ξαναπέφτει στα ίδια αμαρτήματα,
αυτόν που παραμένει αδιόρθωτος,
αυτόν που ενώ υπάρχει ελπίδα να σωθεί,
δεν κάνει τίποτε.
Ε.Π.Ε. 23,412

συγκεκριμένα
Αν κάποιος σκέπτεται κάθε μέρα τα δικά του αμαρτήματα,
οπωσδήποτε θα φτάσει και στη γιατρειά τους.
Αν όμως λέει, «είμαι αμαρτωλός», αλλά δεν τα σκέπτεται
ένα ένα χωριστά και δεν λέει «έκανα αυτό κι αυτό»,
ποτέ δεν θα σταματήσει μεν να ομολογεί πώς είναι αμαρτωλός,
αλλά και ποτέ δεν θα φροντίσει για τη διόρθωση του.
Ε.Π.Ε. 24,442

συγκεκριμένα, κατά είδος
Ας πείθουμε τους εαυτούς μας, ότι αμαρτήσαμε.
Κι ας μη το λέμε μόνο με τη γλώσσα, αλλά και με τη διάνοια.
Ας μην αποκαλούμε απλώς τους εαυτούς μας αμαρτωλούς,
αλλά κι ας αναλογιζόμαστε και τ’ αμαρτήματα μας,
εξετάζοντας τα ένα προς ένα.
Ε.Π.Ε. 25,318

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 159-161)

Ο αββάς Μιχαήλ

Στην περιοχή του Αρσελάου κοντά στη μονή του Σινά, κατοίκησε ο αββάς Μιχαήλ ο Ιβηρίτης. Είχε κι ένα μαθητή που τον έλεγαν Ευστάθιο. Όταν κάποτε αρρώστησε βαριά ο γέροντας, τον παράστεκε κλαίγοντας ο υποτακτικός του. Το κοιμητήρι των πατέρων που βρίσκεται εκεί, είχε δύσκολη και επικίνδυνη κατάβασι λαξευμένη σε πλαγιά με λείες πέτρες. Λέει λοιπόν ο αββάς Μιχαήλ στον υποτακτικό του:

- Παιδί μου, φέρε μου να πλυθώ και να κοινωνήσω.

Κι όταν έγιναν αυτά, πάλι του λέει:

- Παιδί μου, ξέρεις καλά ότι η κατηφοριά για το κοιμητήρι είναι επικίνδυνη και ολισθηρή, κι όταν πεθάνω πώς θα με σηκώσης μόνος σου; Φοβάμαι μήπως γλιστρήσης και σκοτωθής. Γι’ αυτό λοιπόν ας πάμε σιγά-σιγά.

Όταν κατέβηκαν, προσευχήθηκε ο γέροντας, ασπάσθηκε τον αδελφό και του ευχήθηκε:

- Η ειρήνη του Θεού να σε σκεπάζη! Να εύχεσαι για μένα…

Και αφού ξάπλωσε μέσα στον τάφο γεμάτος χαρά και αγαλλίασι, έφυγε για τον Κύριο.

(Γεροντικόν του Σινά)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 202)

[…] Πρέπει να στεκόμαστε ενώπιον του Θεού με πλήρη σιωπή, νηφαλιότητα, αγρυπνία και ηρεμία. Μπορεί να περιμένουμε ώρες ή μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά θα έρθει μια στιγμή που η επαγρύπνησή μας θα λάβει την ανταμοιβή της, γιατί κάτι θα συμβεί. Επίσης όταν είμαστε ξάγρυπνοι και έτοιμοι πάνω στη σκοπιά, προετοιμαζόμαστε για καθετί που πιθανόν να παρουσιαστεί και όχι για ένα ιδιαίτερο πράγμα ή γεγονός. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε από το Θεό οποιαδήποτε εμπειρία και αν μας στείλει. Όταν έχουμε προσευχηθεί αρκετά μια μέρα και έχουμε αισθανθεί κάποια θερμότητα, πέφτουμε πολύ εύκολα στον πειρασμό να προσπαθήσουμε να προσευχηθούμε την επόμενη ημέρα με την προσδοκία να μας συμβεί το ίδιο. Αν έχουμε στο παρελθόν προσευχηθεί με θερμότητα ή με δάκρυα, με συντριβή ή χαρά, πλησιάζουμε Το Θεό αποβλέποντας σε μια εμπειρία που ήδη είχαμε. Και πολύ συχνά, επειδή αναζητάμε την παλιά εμπειρία, χάνουμε τη νέα επαφή με το Θεό.

Ο Θεός μπορεί να μας πλησιάσει με πολλές μορφές και κατά πολλούς τρόπους. Ίσως να έρθει μέσα από τη χαρά, το φόβο, τη συντριβή ή μέσα από κάτι διαφορετικό. Πρέπει πάντα να έχουμε στο νου μας πως η εμπειρία που μπορεί να μας χαριστεί σήμερα ασφαλώς θα είναι άγνωστη σε μας. Γιατί ο Θεός μπορεί αύριο να μας αποκαλυφθεί με τρόπο πολύ διαφορετικό από εκείνο που μας αποκαλύφθηκε χθες.

("Ζωντανή Προσευχή», Αρχιεπ. Antony Bloom, σ. 118)