483. Είμαι εν Θεώ, με τον Θεό, ενώπιον του Θεού, κάτω από τον Θεό. Αυτός είναι η ζωή μου. Για την υλική ζωή μου, μου δίνει τον αέρα να αναπνέω, τα προϊόντα της γης για να τρέφωμαι, το νερό για να πίνω. Ενώ για την ψυχή, ο Ίδιος είναι «πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν». Είναι ο αέρας μου, η αμβροσία, το νέκταρ μου. Είτε στέκομαι, είτε περπατώ, είτε κάθομαι, είτε κοιμάμαι, είτε τρώγω, είτε βρίσκομαι οπουδήποτε, πάντοτε ο Θεός με περιβάλλει με την αγάπη του τη ζωοδότειρα. Ας αφήσω λοιπόν για χάρι του κάθε ψεύδος, κάθε αμφιθυμία, κάθε γήϊνη προσκόλλησι. Σ’ Αυτόν ανήκω, σ’ Αυτόν χρωστώ τα πάντα.

484. Η μεγαλύτερη πλάνη μας, που πρέπει να την πολεμούμε σε όλη την επίγειο ζωή μας αδιάκοπα, μέρα και νύκτα, είναι η ιδέα ότι μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς τον Θεό. Πρέπει λοιπόν να στερεώσουμε την καρδιά μας στον Θεό και μην αφήνουμε τους λογισμούς της να του ξεφύγουν. Πραγματικά προοδεύει στη χριστιανική ζωή όποιος μπορεί να αναφωνή, μαζί με την Άννα, τη μητέρα του Σαμουήλ: «Ἐστερεώθη καρδία μου ἐν Κυρίῳ, ὑψώθη κέρας μου ἐν Θεῷ μου, ἐπλατύνθη ἐπ᾿ ἐχθρούς μου τὸ στόμα μου, εὐφράνθην ἐν σωτηρίᾳ σου» (Α’ Βασιλ. β’ 1).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 203-204)

Όταν άλλαξε το ημερολόγιον και η Εκκλησία ακολούθησε το νέον ημερολόγιον, το Άγιον Όρος, ένεκα της παραδόσεως διετήρησε την χρήσιν του παλαιού ημερολογίου, χωρίς όμως να διακόψη καί την επικοινωνίαν και εξάρτησίν του από το Οικουμενικόν Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως. Μερικοί αγιορείτες μοναχοί, αυτοτιτλοφορούμενοι ”ζηλωτές”, εξ αιτίας της αλλαγής του ημερολογίου διέκοψαν την πνευματικήν επικοινωνίαν τους με το Πατριαρχείον και το υπόλοιπο Άγιο Όρος. Δεν συμμετείχον εις τα Λειτουργίας, τας πανηγύρεις, ούτε και επικοινωνούσαν με τους υπόλοιπους πατέρας. Ο Γέροντας Ιωσήφ ελυπείτο πολύ δι’ αυτήν την κατάστασιν.
Με πολύ πόνον έκρουε την θύραν του θείου ελέους και ο Πανάγαθος Θεός δεν παρέβλεψε την ταπεινήν δέησίν του.
Εις την έντονην αυτήν προσευχήν, διηγείται ο μακάριος Γέροντας Ιωσήφ, με επήρε ο ύπνος.
“Τότε βρέθηκα ξαφνικά μόνος μου, επάνω εις ένα μικρό κομμάτι βράχου του Αγίου Όρους, μέσα εις την θάλασσαν, που ταλαντευόταν από στιγμή σε στιγμή να βυθισθεί καί νά μέ πνίξει… Τρόμαξα και σκέφτηκα, ότι αφού αυτό αποκόπηκε από το σύνολον και ταλαντεύεται, σε λίγο θα βυθισθή και εγώ θα χαθώ. Τότε με ένα δυνατόν πήδημα βρέθηκα εις το σταθερόν μέρος του βουνού. Πράγματι, το μικρόν κομμάτι του βράχου που ευρισκόμουν, το κατέπιε η θάλασσα και εγώ εδόξασα τον Άγιον Θεόν, που με έσωσεν από τον όλεθρον! Αμέσως συνέδεσα το όνειρον με το θέμα που με απασχολούσε και παρακαλούσα Τον Κύριον, ώστε να μη με αφήσει να πλανηθώ εις την κρίσιν μου”. Τότε, άκουσα μία Θεία φωνή να μού λέγει:
”Η Εκκλησία ευρίσκεται εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως”.
Αυτό συνετέλεσε στήν επιστροφή τού Γέροντος Ιωσήφ μαζί μέ τους άλλους Αγιορείτες Πατέρες, αφήνοντας τούς ακραίους ζηλωτές…
Αλλά καί ό γνωστός Αγιορείτης πνευματικός παπα Εφραίμ ο Κατουνακιώτης διηγείτο, ότι έβλεπε πάντοτε την θείαν Χάριν εις την Θείαν Λειτουργίαν να καθαγιάζει τα Τίμια Δώρα, σε Σώμα και Αίμα του Χριστού. Όμως, όσον διάστημα ήταν με τους ζηλωτές έβλεπε κάτι σάν κάλυμμα μπροστά του, το οποίον τον εμπόδιζε να βλέπει ευκρινώς την θείαν Χάριν. Το κάλυμμα αυτό έφυγε, όταν ό ίδιος επανήλθεν εις την ζώσαν Εκκλησίαν τού Αγιορείτικου Παλαιού Ημερολογίου, απομακρυνόμενος οριστικά από τούς ζηλωτές…. (Πνευματικαί εμπειρίαι Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΡΑΚΑΛΛΟΥ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ)Έκδοσις ”ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ” 2005. (σελ. 200).

    «Ο πολύ αγαθός μας Θεός, βλέπων την άγνοια όπου είχον, δεν με άφησεν εις το σφάλμα, αν και κάθε ολίγον ήρχοντο οι του Ματθαίου (αρχηγός της ακραίας παράταξης των Ζηλωτών[Παλαιοημερολογιτών]) και μου έλεγαν τα συνήθη.
    Ενώ εγώ αντιθέτως τούς έλεγα ότι το σχίσμα είναι χειρότερο όλων, η δε ομόνοια είναι Θεού εντολή και φέρει καλά αποτελέσματα. Τέλος, βλέποντας ο Θεός την ψυχή μου ζωηράν και φαεινοτέραν του ηλίου, μού υπέδειξεν, ότι είμαι έξω πεσμένος και ότι όλοι αυτοί του Ματθαίου και οι λοιποί όπου εχωρίσθησαν, είναι εσφαλμένοι και δημιουργούν ανόνητον (=ανώφελο) σχίσμα εις βάρος της υπερηφάνου ψυχής των. Καθότι, άλλο δεν είναι το αίτιον, ει μη ο εγωισμός των.
    Δεν έχω καιρόν να σας γράψω το θαύμα που έγινε εις εμένα. Ως εκ τούτου εφώναξα τον πάτερ Αντώνιον να με εξηγήσει πώς έχει το πράγμα και είδον αληθώς ότι έσφαλα εξ’ αγνοίας. Βλέπεις λοιπόν την αγαθότητα του Κυρίου μας; Ότι ο άνθρωπος πολλάκις εξ’ αγνοίας πλανάται, ή άλλοι τον παρασύρουν. Αλλά όταν είναι ευθείας ψυχής, δεν αφήνει ο Κύριος, αλλά πολλαχώς θα τον φέρει να τον φωτίσει» (Επιστολές και Ποιήματα σελ. 125)

Η λαχτάρα για την προσευχή

- Γέροντα, πώς πρέπει να προσεύχομαι;

Να αισθάνεσαι σαν μικρό παιδί, και τον Θεό να Τον αισθάνεσαι
Πατέρα σου και να Τον παρακαλάς για ό,τι έχεις ανάγκη.
Μιλώντας έτσι με τον Θεό, δεν θα θέλης μετά να ξεκολλήσεις
από κοντά Του, γιατί μόνο στον Θεό βρίσκει κάνεις την ασφάλεια,
την παρηγοριά, την ανέκφραστη αγάπη με την θεία στοργή.
Προσευχή είναι να βάλουμε τον Χριστό μέσα στην καρδιά μας,
να Τον αγαπήσουμε με όλο μας το είναι,
«Αγαπήσεις Κύριον τον Θεό σου εξ’ όλης της καρδίας σου
και εξ’ όλης της ψυχής σου και εξ΄όλης της ισχύος σου
και εξ’ όλης της διανοίας σου», λέει η Αγία Γραφή.
Όταν ο άνθρωπος αγαπήσει τον Θεό και έχει επικοινωνία μαζί Του,
δεν τον συγκινεί τίποτε το γήινο. Γίνεται σαν τρελός.
Βάλε σε έναν τρελό την καλύτερη μουσική δεν συγκινείται.
Δείξε τους καλυτέρους ζωγραφικούς πίνακες δεν δίνει καμμιά σημασία.
Δώσε τα καλύτερα φαγητά, τα καλύτερα ρούχα, τα καλύτερα αρώματα
δεν τα προσέχει, είναι στον κόσμο του. Έτσι κάνει όποιος
έχει επικοινωνία με τον ουράνιο κόσμο, είναι κολλημένος εκεί
και δεν ξεκολλάει με τίποτε. Όπως δεν μπορείς να ξεκολλήσεις
το παιδί από την αγκαλιά της μάνας, έτσι δεν μπορείς να ξεκολλήσεις
από την προσευχή και τον άνθρωπο που έχει καταλάβει το νόημά της.
Τι αισθάνεται το παιδάκι στην αγκαλιά της μητέρας του;
Μόνον όποιος νιώθει την παρουσία του Θεού και τον εαυτό του μικρό παιδί,
μπορεί να το καταλάβη αυτό.
Έχω γνωρίσει ανθρώπους που, όταν προσεύχωνται, νιώθουν σαν μικρά παιδιά.
Και αν τους ακούση κανείς την ώρα που προσεύχονται, θα πει ότι είναι μικρά παιδιά.
Εάν δει και τι κινήσεις κάνουν, θα πει ότι παλάβωσαν!
Όπως το παιδάκι τρέχει, πιάνει τον πατέρα του από το μανίκι
και του λέει: «δεν ξέρω τι θα κάνεις, αλλά θα μου το κάνεις αυτό που σου ζητώ»,
με τέτοια απλότητα και παρρησία παρακαλούν και αυτοί οι άνθρωποι τον Θεό.

-Γέροντα, η επιθυμία για προσευχή είναι δυνατόν να δημιουργηθή
από μια συναισθηματική ανάγκη για επικοινωνία, για παρηγοριά;

Κι αν δημιουργηθή από μια καλή συναισθηματική ανάγκη για τον Θεό,
καλό δεν είναι; Φαίνεται όμως ότι εσύ ξεχνιέσαι,
και μόνο στην ανάγκη τρέχεις στην προσευχή. Φυσικά, γι’ αυτό ο Θεός
επιτρέπει τις διάφορες ανάγκες και δυσκολίες, για να καταφεύγουμε σ’ Αυτόν,
αλλά πιο καλό είναι από αγάπη να τρέχει το παιδί στον πατέρα ή στην μάνα.
Φαντάζεσαι ένα παιδί που ξέρει πόσο το αγαπούν οι γονείς του,
να το σπρώχνουν με το ζόρι να πάει στην αγκαλιά της μάνας ή του πατέρα του;
Ο Θεός είναι στοργικός Πατέρας κα μας αγαπάει. Γι’ αυτό πρέπει να λαχταράμε
πότε θα έρθει η ώρα της προσευχής και να μη χορταίνουμε να μιλάμε μαζί Του.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 24-26)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 14

Στίχ. 1-6. Η θεραπεία του υδρωπικού.
14.5 καὶ αποκριθείς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν(1), Τίνος ὑμῶν(2)
υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ εμπεσεῖται(3), καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει(4)
αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;
5 Ύστερα τους είπε: «Ποιος από σας, όταν πέσει το παιδί του ή το βόδι του
στο πηγάδι το Σάββατο δε θα το ανασύρει αμέσως;»
(1) Υπάρχει και η γραφή: Και προς αυτούς είπε, όπου παραλείπεται
το αποκριθείς. «Επειδή από δυστροπία σιώπησαν, διαλύει ο Χριστός
την άθραυστη αναισχυντία τους, χρησιμοποιώντας για αυτό συλλογισμούς
αναγκαίους» (Κ) και «διδάσκοντας ότι ο νόμος διέταξε να σαββατίζουν,
δηλαδή να απέχουν, από τα βιοτικά έργα, όχι όμως και από τα πνευματικά» (Ζ).
(2) Με έμφαση μπαίνει μπροστά το ὑμῶν =Πώς ενεργείτε εσείς όταν πρόκειται
για τα συμφέροντά σας; (p). Δεν ωθούνταν κυρίως από λόγους συμπαθείας
προς τα άρρωστα ζώα, αλλά από λόγους συμφέροντος, όταν έσπευδαν
να βοηθήσουν αυτά όταν κινδύνευαν. Αυτό όμως έκανε ολοφάνερη
την υποκρισία τους. Επρόκειτο για το δικό τους βόδι.
Και προκειμένου να προλάβουν τη ζημιά του χρήματος, η οποία θα ερχόταν
σε αυτούς, εάν το βόδι πέθαινε, δεν εύρισκαν ότι παραβιάζεται το Σάββατο
με τις βαριές προσπάθειες τις οποίες θα κατέβαλλαν για να το διασώσουν.
Προκειμένου όμως για τη θεραπεία του άρρωστου ανθρώπου,
με την οποία θα δοξαζόταν ο Θεός, εύρισκαν ότι παραβιάζεται το Σάββατο,
έστω και αν με κανένα σωματικό κόπο, αλλά με απλό λόγο επιτυγχανόταν αυτή.
(3) «Σχεδόν λέει στους Φαρισαίους τα εξής: Αν έχει εμποδίσει ο νόμος
να κάνει κάποιος πράξεις ελέους το Σάββατο, δεν θα φροντίσεις τον γιο σου
αν κινδυνεύει το Σάββατο; Και τι λέω τον γιο; Τη στιγμή που ούτε βόδι
δεν θα εγκαταλείψεις αβοήθητο, αν το δεις να κινδυνεύει.
Πώς λοιπόν δεν είναι ανόητο να εξετάζετε την θεραπεία του υδρωπικού το Σάββατο;» (Θφ).
(4) =ανασύρει (δ), με πολύ κόπο και εργασία (b).

14.6 καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι(1) αυτώ πρὸς ταῦτα(2).
6 Και δεν μπόρεσαν να δώσουν απάντηση σ’ αυτά.
(1) Ανταποκρίνομαι=απαντώ με τη σειρά μου (δ). Μόνο εδώ και στο Ρωμ. θ 20.
(2) «Αφού ήταν φανερή η αλήθεια» (Ζ).

Το παρακάτω περιστατικό συνέβη σ΄ένα ορφανοτροφείο στη Ρωσία, όπου περιθάλπονται μικρά παιδάκια, εγκαταλελειμμένα και κακοποιημένα. Στο ορφανοτροφείο, λοιπόν, αυτό, πήγε παραμονές Χριστουγέννων ένας καθηγητής να μιλήσει στα παιδιά για τη μεγάλη αυτή γιορτή. Τα περισσότερα απ’ αυτά άκουγαν για πρώτη φορά για το Χριστό και για τη Γέννηση του. Ένα αγοράκι έξι χρονών, ο Μίσα, άκουγε με ιδιαίτερη προσοχή τα λόγια του καθηγητή.

Στη συνέχεια δόθηκαν στα παιδιά υλικά για να φτιάξουν τη σπηλιά, τη φάτνη και όλα τα σχετικά.

Παρακολουθώντας ο καθηγητής τα χειροτεχνήματα των παιδιών, πρόσεξε κάτι που του έκαμε εντύπωση σε εκείνο του Μίσα. Μέσα στη φάτνη τοποθέτησε δύο μωρά.

– Ο ένας είναι ο Χριστός, του είπε ο καθηγητής. Ποιο είναι το άλλο παιδάκι στην κούνια;

Τότε ο μικρός Μίσα άρχισε να του λέγει την ιστορία της Γέννησης του Χριστού που πριν λίγο είχε ακούσει από το στόμα του καθηγητή, προσθέτοντας, όμως, και κάτι δικό του. Όταν έφτασε στο σημείο όπου η Θεοτόκος τοποθέτησε το βρέφος στη φάτνη συνέχισε με αυτά τα λόγια: «Τότε ο μικρός Χριστός γύρισε, με κοίταξε και με ρώτησε αν είχα ένα μέρος να μείνω. Εγώ του είπα ότι δεν έχω ούτε μητέρα, ούτε πατέρα, ούτε πουθενά για να μείνω. Τότε ο Χριστός μου είπε να μείνω μαζί Του.

Εγώ τότε σκέφτηκα πως δεν είχα κανένα δώρο να του δώσω, όπως οι άλλοι. Πώς θα με κρατούσε μαζί Του;

Το μόνο δώρο που μπορούσα να του προσφέρω ήταν να Τον κρατήσω ζεστό. Γι΄ αυτό τον ρώτησα:

Αν σε κρατάω ζεστό, είναι για σένα αυτό ένα καλό δώρο; Ο Ιησούς μου απάντησε:

– Αν με κρατήσεις ζεστό, αυτό θα είναι το καλύτερο δώρο που μου έχει δώσει κανείς ποτέ.

Έτσι μπήκα στη μικρή κούνια, κι αφού γύρισε και με κοίταξε ο Ιησούς μου είπε ότι μπορούσα να μείνω μαζί Του για πάντα».

Όταν τέλειωσε την ιστορία ο μικρός Μίσα, τα μάτια του ήταν γεμάτα δάκρυα που έτρεχαν ασυγκράτητα στα μαγουλάκια του. Έσκυψε πάνω στο τραπέζι, κάλυψε το πρόσωπο με το χέρι κι έκλαιγε γοερά. Το μικρό ορφανό είχε βρει, επιτέλους, κάποιον που δε θα τον εγκατέλειπε ποτέ, που δε θα τον κακοποιούσε. Κάποιον που θα του έλεγε να μείνει μαζί Του για πάντα.

(πηγή: Περιοδικό «Παρά την Λίμνην», Μηνιαία έκδοση Εκκλησίας Αγίου Δημητρίου Παραλιμνίου, Δεκέμβριος 2008)

Κρυπτοχριστιανοί

Είναι νύχτα Χριστουγέννων. Χτυπούν οι καμπάνες της εκκλησιάς και οι Χριστιανοί ξυπνούν, σηκώνονται και πάνε να λειτουργηθούν.
Ξυπνά και ο Μουσταφάς, που είναι Χρήστος. Ξυπνά αθόρυβα και τη φαμελιά του, χωρίς ν’ ανάψει φως –τη γυναίκα του την Εμινέ, που είναι Μαρία, και την κόρη του την Φατμέ, που είναι Ελένη και τον γιο του τον Χασάνη, που είναι Γιώργος. Μαζεύονται σε κάποιο κατώγι του σπιτιού. Σηκώνουν κάτι σακιά μέσα σ’ ένα αμπάρι και βγάζουν τα κονίσματα. Τα στήνουν εκεί μπροστά τους, γονατίζουν κάνουν το σταυρό τους κι ανάβουν από ένα κερί. Ο Μουσταφάς παίρνει στο χέρι του μία σύνοψη. Την ανοίγει-δεν ξέρει να διαβάσει κάποιο τροπάρι, σιγομουρμουρίζει ψαλμουδιστά με τα σπασμένα Ελληνικά του. Κάνουν το σταυρό τους και πάλι. Λένε σιγανά όλοι τους το «Η γέννησίς σου…». Με βουρκωμένα μάτια, με σφιγμένη την καρδιά φιλιούνται και ανεβαίνουν στον οντά τους να ξαπλώσουν. Η πίστη των ανθρώπων αυτών έχει έναν πόνο, που αληθινά, δε λέγεται. Μα έχει και τόση αλήθεια, όση ίσως δεν έχει η πίστη των άλλων Χριστιανών, αυτών που λειτουργούνται την ίδια ώρα στις εκκλησιές τους”.

(από το βιβλίο: «Ημεροδρόμιο Χριστουγέννων» Εκδόσεις Ακρίτας. – Κρυπτοχριστιανοί, Νίκου Μηλιώρη, εκδόσεις Τσουκάτου, 2017)