Η ίδρυση του μυστηρίου της ιερωσύνης από τον Κύριο απέβλεπε να καλύψει μια βαθιά ανάγκη της ζωής και της υπόστασης της Εκκλησίας. Ώς γνωρίζουμε, η Εκκλησία δεν είναι μόνο θείος οργανισμός αλλά και ανθρώπινος, δηλαδή θεανθρώπινος. Τη θεία της πλευρά απαρτίζει ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος ιδρυτής της, και το Πνεύμα το Άγιο αποτελεί τη ζωογόνο πνοή και την αγιαστική της αρχή. Από τη θεία της πλευρά εξεταζόμενη η Εκκλησία αποτελεί καθίδρυμα πνευματικό και αόρατο, προσιτό στον άνθρωπο μόνο δια της πίστεως, ενώ από την ανθρώπινή της πλευρά παρουσιάζεται ως καθίδρυμα ιστορικό και καταστηματικό, του οποίου μέλη είναι άνθρωποι συγκεκριμένοι και ιστορικοί. Στην τελευταία της διάσταση, ως εξωτερικής κοινωνίας ανθρώπων, έχει ανάγκη, όπως και κάθε άλλη ιεραρχημένη κοινωνία ανθρώπων, μιας ειδικής τάξεως μελών της, του ιερατείου, το οποίο με τη δύναμη και την εξουσία που έχει από τον ιδρυτή της να κηρύσσει το λόγο του Θεού, να τελεί τα ιερά μυστήρια, να ποιμαίνει πνευματικά τα μέλη της και να διοικεί το σώμα της. Όλα αυτά επιτυγχάνονται δια του ιερού μυστηρίου της ιεροσύνης. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι το μυστήριο της ιεροσύνης είναι η θεοσύσταση εκείνη τελετή κατά την οποία δι’ ορισμένης ευχής και της επιθέσεως των χειρών του επισκόπου στις κεφαλές των προχειριζομένων κατέρχεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία αναδεικνύει τον υποψήφιο σε ένα από τους τρεις ιερατικούς βαθμούς, το διάκονο, τον πρεσβύτερο και τον επίσκοπο. Η χάρη του Κυρίου, αν και ενιαία, όμως κατά διαφορετικό τρόπο καθιερώνει τους υποψήφιους στον αντίστοιχο ιερατικό τους βαθμό. Άλλη είναι η χάρη του διακόνου, άλλη του πρεσβυτέρου και άλλη του επισκόπου.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 272-273)

Σύμφωνα με τις βασικές αντιλήψεις τους περί δικαιώσεως και εκκλησιαστικού ιερατείου, οι Διαμαρτυρόμενοι δεν δέχονται την μετάνοια ως μυστήριο, της οποίας απορρίπτουν τα βασικά στοιχεία, την εσωτερική από αγάπη και πίστη συντριβή της ψυχής για τα αμαρτήματά της και την εξώτερη εξομολόγηση στο λειτουργό της Εκκλησίας. Κατ’ αυτούς στο μυστήριο του ιερού βαπτίσματος σφυρηλατείται ακατάλυτος δεσμός μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ώστε οποιαδήποτε αμαρτία μετά το βάπτισμα, μικρή ή μεγάλη, να μην μπορεί να διαλύσει το δεσμό αυτό και να τον αφανίσει. Βεβαίως οι μετά το βάπτισμα αμαρτάνοντες έχουν ανάγκη μετάνοιας· όμως η μετάνοιά τους αυτή, ως επάνοδος στη δια του βαπτίσματος χορηγηθείσα άφεση, δεν αποτελεί ιδιαίτερο μυστήριο, αλλά ζωογόνηση του μυστηρίου του βαπτίσματος.

Την εξομολόγηση απορρίπτουν οι Προτεστάντες σύμφωνα με τη βασική τους αντίληψη να λαμβάνουν άφεση αμαρτιών όχι μέσω της Εκκλησίας της οποίας αρνούνται τον ορατό χαρακτήρα, αλλ΄ απ’ ευθείας από το Θεό. Η εξομολόγηση, που δεν έχει διαταχθεί κατ’ αυτούς από τον Κύριο, είναι το πολύ ανεκτή περισσότερο για λόγους ψυχολογικούς. Ο ποιμένας αναγγέλλει στον εξομολογούμενο την υπόσχεση απλώς του Θεού περί αφέσεως των αμαρτιών, για να μην αποκάμει και απελπισθεί αμφιβάλλοντας αν οι αμαρτίες του είναι συγχωρημένες στον ουρανό. Ότι στο πνεύμα αυτό της εξομολογήσεως της στερούμενης του ιερατικού στοιχείου και κριτηρίου είναι δυνατό να χορηγήσει εν ανάγκη άφεση αμαρτιών και ένας λαϊκός, δεν είναι δύσκολο να κατανοηθεί.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 272)

Η προσευχή και τα μνημόσυνα για τους κεκοιμημένους

-Γέροντα, οι υπόδικοι νεκροί μπορούν να προσεύχωνται;
-Έρχονται σε συναίσθηση και ζητούν βοήθεια, αλλά δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους.
Όσοι βρίσκονται στον Αδη μόνον ένα πράγμα θα ήθελαν από τον Χριστό: να ζήσουν πέντε λεπτά,
για να μετανοήσουν. Εμείς που ζούμε, έχουμε περιθώρια μετανοίας, ενώ οι καημένοι οι κεκοιμημένοι
δεν μπορούν πια μόνοι τους να καλυτερεύσουν την θέση τους, αλλά περιμένουν από μας βοήθεια.
Γι’ αυτό έχουμε χρέος να τους βοηθούμε με την προσευχή μας.
Μου λέει ο λογισμός ότι μόνον το δέκα τοις εκατό από τους υπόδικους νεκρούς βρίσκονται
σε δαιμονική κατάσταση καί, εκεί που είναι, βρίζουν τον Θεό, όπως οι δαίμονες. Δεν ζητούν βοήθεια,
αλλά και δεν δέχονται βοήθεια. Γιατί, τί να τους κάνη ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται
από τον πατέρα του, σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει τον πατέρα του.
Έ, τί να το κάνη αυτό ο πατέρας του; Οι άλλοι όμως υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο,
αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες τους. Ζητούν να βοηθηθούν
και βοηθιούνται θετικά με τις προσευχές των πιστών. Τους δίνει δηλαδή ο Θεός μια ευκαιρία,
τώρα που είναι υπόδικοι, να βοηθηθούν μέχρι να γίνη η Δευτέρα Παρουσία. Και όπως σ’ αυτήν την ζωή,
αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσολαβήση και να βοηθήση έναν υπόδικο,
έτσι και αν είναι κανείς «φίλος» με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήση στον Θεό με την προσευχή του
και να μεταφέρη τους υπόδικους νεκρούς από την μια «φυλακή» σε άλλη καλύτερη, από το ένα «κρατητήριο»
σε ένα άλλο καλύτερο. Ή ακόμη μπορεί να τους μεταφέρη και σε «δωμάτιο» ή σε «διαμέρισμα».
Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κ.λπ. που τους πηγαίνουμε,
έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για την ψυχή τους.
Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους και τα μνημόσυνα είναι η τελευταία ευκαιρία
που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν, μέχρι να γίνη η τελική Κρίση.
Μετά την δίκη δεν θα υπάρχη πλέον δυνατότητα να βοηθηθούν.
Ο Θεός θέλει να βοηθήση τους κεκοιμημένους, γιατί πονάει για την σωτηρία τους, αλλά δεν το κάνει,
γιατί έχει αρχοντιά. Δεν θέλει να δώση δικαίωμα στον διάβολο να πή: «Πώς τον σώζεις αυτόν,
ενώ δεν κοπίασε;». Όταν όμως εμείς προσευχώμαστε για τους κεκοιμημένους, Του δίνουμε το δικαίωμα να επεμβαίνη.
Περισσότερο μάλιστα συγκινείται ο Θεός, όταν κάνουμε προσευχή για τους κεκοιμημένους παρά για τους ζώντες.
Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας έχει τα κόλλυβα, τα μνημόσυνα. Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος
για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Έχουν την δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν την ψυχή.
Κι εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία να διαβάζετε κόλλυβο για τους κεκοιμημένους. Έχει νόημα το σιτάρι.
«Σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία», λέει η Γραφή. Στον κόσμο μερικοί βαριούνται
να βράσουν λίγο σιτάρι και πηγαίνουν στην εκκλησία σταφίδες, κουραμπιέδες, κουλουράκια,
για να τα διαβάσουν οι ιερείς.
Και βλέπεις, εκεί στο Αγιον Όρος κάτι γεροντάκια τα καημένα σε κάθε Θεία Λειτουργία κάνουν κόλλυβο
και για τους κεκοιμημένους και για τον Αγιο που γιορτάζει, για να έχουν την ευλογία του.
-Γέροντα, αυτοί που έχουν πεθάνει πρόσφατα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από προσευχή;
-Έμ, όταν μπαίνη κάποιος στην φυλακή, στην αρχή δεν δυσκολεύεται πιο πολύ; Να κάνουμε προσευχή
για τους κεκοιμημένους που δεν ευαρέστησαν στον Θεό, για να κάνη κάτι και γι’ αυτούς ο Θεός.
Ιδίως, όταν ξέρουμε ότι κάποιος ήταν σκληρός - θέλω να πώ, ότι φαινόταν σκληρός, γιατί μπορεί να νομίζουμε
ότι ήταν σκληρός, αλλά στην πραγματικότητα να μην ήταν - και είχε και αμαρτωλή ζωή, τότε να κάνουμε πολλή προσευχή,
Θείες Λειτουργίες, Σαρανταλείτουργα για την ψυχή του και να δίνουμε ελεημοσύνη σε φτωχούς
για την σωτηρία της ψυχής του, για να ευχηθούν οι φτωχοί «ν’ αγιάσουν τα κόκκαλά του», ώστε να καμφθή ο Θεός
και να τον ελεήση. Έτσι, ό,τι δεν έκανε εκείνος, το κάνουμε εμείς γι’ αυτόν. Ενώ ένας άνθρωπος που είχε καλωσύνη,
ακόμη και αν η ζωή του δεν ήταν καλή, επειδή είχε καλή διάθεση, με λίγη προσευχή πολύ βοηθιέται.
Έχω υπ όψιν μου γεγονότα που μαρτυρούν πόσο οι κεκοιμημένοι βοηθιούνται με την προσευχή πνευματικών ανθρώπων.
[...] -Όταν, Γέροντα, πεθάνη κάποιος και μας ζητήσουν να προσευχηθούμε γι’ αυτόν, είναι καλό να κάνουμε
κάθε μέρα ένα κομποσχοίνι μέχρι τα σαράντα;
-Αμα κάνης κομποσχοίνι γι’ αυτόν, βάλε και άλλους κεκοιμημένους. Γιατί να πάη μια αμαξοστοιχία στον προορισμό της
με έναν μόνον επιβάτη, ενώ χωράει και άλλους; Πόσοι κεκοιμημένοι έχουν ανάγκη οι καημένοι και ζητούν βοήθεια
και δεν έχουν κανέναν να προσευχηθή γι’ αυτούς! Μερικοί κάθε τόσο κάνουν μνημόσυνο μόνο για κάποιον δικό τους.
Με αυτόν τον τρόπο δεν βοηθιέται ούτε ο δικός τους, γιατί η προσευχή τους δεν είναι τόσο ευάρεστη στον Θεό.
Αφού τόσα μνημόσυνα έκαναν γι’ αυτόν, ας κάνουν συγχρόνως και για τους ξένους.
-Γέροντα, με απασχολεί μερικές φορές η σωτηρία του πατέρα μου, γιατί δεν είχε καμμιά σχέση με την Εκκλησία.
-Δεν ξέρεις την κρίση του Θεού την τελευταία στιγμή. Πότε σε απασχολεί; κάθε Σάββατο;
-Δεν έχω παρακολουθήσει, αλλά γιατί το Σάββατο;
-Γιατί αυτήν την ημέρα την δικαιούνται οι κεκοιμημένοι.
-Γέροντα, οι νεκροί που δεν έχουν ανθρώπους να προσεύχωνται γι’ αυτούς βοηθιούνται από τις προσευχές εκείνων
που προσεύχονται γενικά για τους κεκοιμημένους;
-Και βέβαια βοηθιούνται. Εγώ, όταν προσεύχωμαι για όλους τους κεκοιμημένους, βλέπω στον ύπνο μου τους γονείς μου,
γιατί αναπαύονται από την προσευχή που κάνω. Κάθε φορά που έχω Θεία Λειτουργία, κάνω και γενικό μνημόσυνο
για όλους τους κεκοιμημένους και εύχομαι για τους βασιλείς, για τους αρχιερείς κ.λπ.
και στο τέλος λέω «καί υπέρ ών τα ονόματα ουκ εμνημονευθησαν». Αν καμμιά φορά δεν κάνω ευχή για τους κεκοιμημένους,
παρουσιάζονται γνωστοί κεκοιμημένοι μπροστά μου.[...] Κι εσείς στην Αγία Πρόθεση να μη δίνετε να
μνημονευθούν μόνον ονόματα ασθενών, αλλά και ονόματα κεκοιμημένων, γιατί μεγαλύτερη ανάγκη έχουν οι κεκοιμημένοι.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 274-279)

Προτροπή για μετάνοια (Κατά Λουκάν κεφ.13, στιχ. 31-35)
ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Στίχ. 31-35. Απειλές του Ηρώδη. Θρήνος για την Ιερουσαλήμ.
13.31 ᾽Εν αὐτῇ τῇ ημέρα(1) προσῆλθον τινες Φαρισαῖοι(2) λέγοντες αὐτῷ,
῎Εξελθε καὶ πορεύου ἐντεῦθεν(3), ὅτι ῾Ηρῴδης θέλει σε ἀποκτεῖναι(4).
31 Εκείνη την ημέρα πλησίασαν μερικοί Φαρισαίοι και του έλεγαν:
«Απομακρύνσου απ’ αυτή την περιοχή, γιατί ο Ηρώδης θέλει να σε σκοτώσει».
(1) Διαφορετική γραφή: ᾽Εν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ.
(2) Όχι από ειλικρινές ενδιαφέρον για την ασφάλεια της ζωής του, λένε αυτά σε αυτόν οι Φαρισαίοι.
«Επειδή έλιωναν από το φθόνο… επιχειρούν να φοβίσουν τον Κύριο και του φέρνουν ως απειλή τον Ηρώδη» (Θφ).
«Και υποκρινόμενοι εύνοια, τον συμβουλεύουν να βγει και να αναχωρήσει· με πρόφαση μεν, να μην φονευτεί
από τον Ηρώδη, στην πραγματικότητα όμως για να μην δοξάζεται και ελκύει τον όχλο με το να είναι παρών
και να κάνει θαύματα» (Ζ). Η επιθυμία να διαταράξουν το έργο του Ιησού και να δημιουργήσουν πανικό
μεταξύ των ακολούθων του, ώθησε τους Φαρισαίους να ανακοινώσουν την απειλή του Ηρώδη στον Ιησού,
έστω και αν ακόμη δε είχαν την ελπίδα, ότι αυτός φεύγοντας από την περιοχή του Αντίπα
θα μετέβαινε στην Ιουδαία και θα περιερχόταν έτσι στη δικαιοδοσία του συνεδρίου και της ιουδαϊκής ιεραρχίας (p).
Ενδιαφέρονταν παρ’ όλα αυτά οι Φαρισαίοι και για τον τελευταίο αυτόν λόγο να καταφύγει ο Ιησούς στην Ιουδαία,
στην οποία εκτείνονταν τα δικαιώματα του συνεδρίου τους (g).
(3) Ο Κύριος πιθανώς βρισκόταν τώρα στην Περαία. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε βέβαιοι για αυτό.
Και οι δύο όμως επαρχίες, η Περαία δηλαδή και η Γαλιλαία, βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του Αντίπα (p).
(4) Από την απάντηση την οποία ο Κύριος δίνει στους Φαρισαίους βγαίνει ως συμπέρασμα φανερά, ό
τι η απειλή αυτή δεν ήταν επινόησή τους. Διότι διαφορετικά ο Κύριος θα έλεγχε την ψευδολογία τους
και δεν θα αποκαλούσε τον Ηρώδη αλεπού. Παρόλο που ο τετράρχης αυτός επιθυμούσε να δει τον Ιησού
να επιτελεί κάποιο θαύμα (Λουκ. κγ 8), πιθανότατα όμως τον θεωρούσε επικίνδυνο (p).
Αφενός μεν η από τα κηρύγματα και την παρουσία του Ιησού προκαλούμενη ζύμωση στο λαό ανησυχούσε τον Ηρώδη·
αφετέρου όμως δεν ήθελε στον θάνατο του Βαπτιστή που προηγήθηκε να προσθέσει και άλλον,
και για αυτό ενδιαφερόταν να δει τον Ιησού να αφήνει τα εδάφη της δικαιοδοσίας του (g)

13.32 καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι(1) ταύτῃ, ᾽Ιδοὺ ἐκβάλλω δαιμόνια(2)
αὶ ἰάσεις(3) επιτελώ(4) σήμερον καὶ αὔριον(5), καὶ τῇ τρίτῃ τελειοῦμαι(6).
32 Εκείνος τους είπε: «Πηγαίνετε να πείτε σ’ αυτήν την αλεπού πως σήμερα κι αύριο θεραπεύω δαιμονισμένους
και γιατρεύω ασθενείς· και την τρίτη μέρα θα φτάσει το έργο μου στο τέλος.
(1) «Παρομοιάζει τον άνθρωπο με την αλεπού· διότι αυτό το ζώο είναι πάντα κάπως πανούργο και δύστροπο» (Κ).
Η αλεπού εξεικονίζει την πανουργία σε όλες τις γλώσσες και μάλιστα στην ελληνική, όπου σχηματίστηκε
και το ρήμα αλωπεκίζω. Είναι σαν να έλεγε στον Ηρώδη: Επειδή δεν τολμάς να δείξεις τα δόντια του λιονταριού,
καταφεύγεις στις πανουργίες της αλεπούς. Κάποιοι από τους νεότερους επέκριναν τον ελάχιστα ευλαβή τρόπο,
με τον οποίο ο Κύριος επέκρινε τον άρχοντα του λαού του! Λησμόνησαν όμως, ότι ο Ηρώδης ήταν δημιούργημα
του Καίσαρα και δεν ήταν νόμιμος κληρονόμος του θρόνου του Δαβίδ. Εάν επίσης οι προφήτες της Π.Δ.
ως εντολοδόχοι του Θεού, έπαιρναν το θάρρος να μιλήσουν στους νόμιμους άρχοντες του λαού με τη γνωστή γλώσσα,
πόσο μάλλον ο Ιησούς, ο οποίος είχε συνείδηση ότι και ως άνθρωπος ήταν ο ίδιος ο Μεσσίας,
ο αληθινός βασιλιάς του Ισραήλ, είχε το δικαίωμα να χαρακτηρίσει την διαγωγή ενός βασιλιά που ήταν παρείσακτος
και παράνομα ανέβηκε στο θρόνο (g).
(2) Δεν προσθέτει «κηρύττω το ευαγγέλιο» διότι αυτό δεν θα κατανοούνταν από τον Ηρώδη.
Από τον ευεργετικό χαρακτήρα των πράξεων αυτών του Ιησού, γινόταν προφανές το αδικαιολόγητο και η κακεντρέχεια
των προθέσεων του Ηρώδη (b).
(3) Η λέξη υπάρχει μόνο εδώ και στο Πραξ. δ 22,30. Προφανώς είναι λέξη ιατρική, που δεν συναντιέται
όμως μαζί με το ρήμα αποτελώ (άλλη γραφή, αντί για επιτελώ) (L).
(4) Υπάρχει και η γραφή αποτελώ. Εφόσον όμως το αποτελώ είναι σπανιότερο από το επιτελώ, πιθανώς το τελευταίο
αυτό αντικατέστησε κατά την αντιγραφή το αποτελώ, το οποίο συναντιέται στα παλαιότερα χειρόγραφα (g)=φέρνω κάτι σε πλήρες τέλος.
(5) «Κάποιοι λένε ότι το «σήμερα και αύριο» το λέει για δύο ημέρες, κατά τις οποίες επρόκειτο εκεί να θαυματουργεί·
ενώ «τρίτη» εννοεί την μετά από αυτές, κατά την οποία λέει ότι θα τελειώσει, δηλαδή θα αρχίσει την πορεία
προς το θάνατο και θα βαδίσει προς τα Ιεροσόλυμα» (Ζ). Πιο σωστή ερμηνεία: «Το σήμερα και αύριο,
έστω και αν φαίνονται ότι δείχνουν μετρημένες ημέρες, φανερώνουν όμως στην πραγματικότητα συντομία καιρού.
Διότι συνηθίζουμε, όταν θέλουμε να δείξουμε τον λίγο καιρό, να λέμε «σήμερα και αύριο»» (Ζ).
(6) «Με το να πει «φθάνω στο τέλος», διαμηνύει τον θάνατό του και ότι πεθαίνει με τη θέλησή του
και ούτε ο Ηρώδης ούτε αυτοί θα μπορούσαν να κάνουν κάτι πριν τον κατάλληλο καιρό» (σχ.).
«Οπωσδήποτε δεν έδειξε αυτό, ότι δηλαδή αναγκαστικά την τρίτη ημέρα θα έφτανε στο τέλος, α
λλά δείχνει ότι ο θάνατός του θα γίνει σύντομα» (Θφ). «Υποδηλώνει ότι δεν θα πεθάνει μετά από πολύ καιρό» (Ζ).
Ή, είμαι στο τέλος τόσο της δράσης μου όσο και της ζωής μου. Ας μην ανησυχεί λοιπόν ο Ηρώδης (g).

"Ένας "μπερδεμένος" με τον ινδουισμό"

Το 1982 ο Θ.Α. οδήγησε στο Γέροντα ένα γνωστό του,
ηλικίας σαράντα ετών, επειδή ήταν "μπερδεμένος",
κατά τη συνήθη φράση του Γέροντα, με τον ινδουισμό (με διάφορους γκουρού)
και είχε μεταβεί και στις Ινδίες. Αφού ο Θ.Α. τον συνέστησε
στο Γέροντα Πορφύριο ως φίλο του, χωρίς να αναφέρει το όνομά του
ή άλλο τί, εκτός μόνο ότι ήταν "μπερδεμένος" με τον ινδουισμό
και ήθελε να τον βοηθήσει ο Γέροντας, ο Γέροντας Πορφύριος
τον προσφώνησε με το όνομά του και τον ρώτησε τί κάνουν η γυναίκα του
και τα δύο παιδιά του. Ακριβώς, η αποκάλυψη αυτή του Γέροντος,
τον συγκλόνισε και εξομολογήθηκε με ειλικρινεία,
επιστρέφοντας πλέον στην Ορθόδοξη πίστη με συνέπεια.
Όταν έφυγαν από το Γέροντα, τότε είπε στον Θ.Α.:
"Πράγματι, είμαι έγγαμος, με δύο παιδιά, αλλά δε σου είχα πεί τίποτε.
Μάλιστα είχα εγκαταλείψει τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου,
και ο Γέροντας το γνώριζε!"
[Ί 124]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.228-229)

Η Αγάπη δεν πηγάζει από τη γη, αλλά από τον ουρανό. Ο όσιος Κασσιανός λέει: «Η Αγάπη είναι χαρακτηριστικό του Θεού και χαρακτηριστικό εκείνων των ανθρώπων που πραγματικά υπηρετούν τον Θεό».

Για να κατανοήσουμε τον Θεό ως Αγάπη, πρέπει να κατανοήσουμε τον Θεό ως Αγία Τριάδα. Στην Τριαδικότητα του Θεού βρίσκεται το κλειδί του μυστηρίου του Θεού ως Αγάπη, κόρη μου. Φύλαγε αυτό το μυστικό διαρκώς στην καρδιά σου και πίστευε στα λόγια του μεγάλου Ισαάκ του Σύριου: «Η Αγάπη είναι πιο γλυκιά και από την ζωή». Και εγώ συμπληρώνω: «πως η Αγάπη είναι πιο δυνατή και από τον θάνατο».

Όταν μιλάμε για την Αγάπη που ενώνει την Αγία Τριάδα, πρέπει διαρκώς να έχουμε στο νου μας, ότι ο Θεός είναι πνεύμα και πως η θεϊκή Αγάπη είναι πνευματική.

(«Διδάγματα για την Χριστιανική αγάπη», Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη)

ισχυρότερη παρθενίας, ασκήσεως
Παρ’ όλο που η παρθενία και η νηστεία και το να κοιμάσαι στο χώμα είναι πιο κοπιαστικά και δύσκολα, εν τούτοις δεν είναι τόσο ισχυρά και δυνατά στο να σβήνη η φωτιά των αμαρτημάτων μας, όσο η ελεημοσύνη. Αυτή είναι ανώτερη από όλα. Οδηγεί τους φίλους της κοντά στον ουράνιο βασιλιά.
Ε.Π.Ε. 24,126
μητέρα της αγάπης
Η ελεημοσύνη είναι μητέρα της αγάπης· της αγάπης, που χαρακτηρίζει τους χριστιανούς· της αγάπης, που είναι ανώτερη από όλα τα θαύματα· της αγάπης, από την οποία διακρίνονται οι μαθητές του Χριστού. Η ελεημοσύνη είναι το φάρμακο για τις αμαρτίες μας· είναι εξάλειψις της βρώμας της δικής μας ψυχής· είναι η σκάλα, που στηρίζεται στον ουρανό. Η ελεημοσύνη συνενώνει όλους εκείνους, που συναποτελούν το σώμα του Χριστού.
Ε.Π.Ε. 24,128
και ταπείνωσις
Αν συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων, θα συγχωρηθούν και τα δικά μας. Αν κάνουμε ελεημοσύνες και αν είμαστε ταπεινοί, πάλι συγχωρούνται οι αμαρτίες μας. Αν είμαστε ταπεινοί και συντετριμμένοι, θα μπορέσουμε να ‘χουμε πολύ το έλεος του Θεού. Αν ομολογούμε τα αμαρτήματα μας και κατηγορούμε τους εαυτούς μας, θα ξεπλύνουμε το πλεόνασμα της βρωμιάς.
Ε.Π.Ε. 24,158
και στους ενόχους!
Αυτό είναι ελεημοσύνη, το να ελεής και τους αμαρτωλούς και τους ενόχους. Διότι ελεημοσύνη σημαίνει το να ελεή κανείς όχι μόνο τους ενάρετους, αλλά και τους αμαρτωλούς.
Ε.Π.Ε. 24,464
απλόχερα και ευχάριστα
Ο απ. Παύλος ονομάζει την προσφορά απλότητα, που ετοιμάζει ευχαριστία στο Θεό. Διότι δεν αρκεί μόνο να γίνεται η ελεημοσύνη, αλλά πρέπει να γίνεται και υπόθεσις πολλής ευχαριστίας.
Ε.Π.Ε. 24,464
χωρίς εξέτασι
Αν δης κάποιον να υποφέρη, να μη περιεργάζεσαι να μάθης το ποιος είναι. Δικαιούται τη βοήθειά σου, αφού υποφέρει. Αν ένα γαϊδούρι, που κινδυνεύει, το σηκώνης χωρίς να εξετάζης τίνος είναι, πολύ περισσότερο έναν άνθρωπο· μην έρευνας το που ανήκει. Στο Θεό ανήκει, είτε είναι ειδωλολάτρης είτε είναι Ιουδαίος. Και αν ακόμα είναι άπιστος, έχει ανάγκη βοήθειας.
Ε.Π.Ε. 24,466
θυσία που ανεβαίνει στον ουρανό
Η ελεημοσύνη είναι καλή θυσία, που δεν έχει ανάγκη την παρουσία ιερέως, αλλά μόνο εκείνου που την προσφέρει. Είναι καλή θυσία, που τελείται μεν κάτω στη γη, αλλ’ αμέσως ανεβαίνει στον ουρανό.
Ε.Π.Ε. 24,482
σε ποιους;
Τι λες, άνθρωπέ μου; Για λίγο ψωμί και ένα ρούχο, που ο άλλος σου ζητάει, τον αποκαλείς απατεώνα; «Ναι, γιατί αμέσως το πουλάει αυτό που του έδωσα». Σε ερωτώ: Εσύ όλα τα δικά σου τα χειρίζεσαι σωστά; Για πες μου: Όσοι είναι φτωχοί, το οφείλουν στην τεμπελιά τους; Κανένας δεν είναι φτωχός από κάποιο ναυάγιο της ζωής; Κανένας από ποικίλες συμφορές; Κανένας από δικαστήρια που τά χασαν όλα; Κανένας από κλοπή που του έκαναν; Κανένας από αρρώστιες; Κανένας από άλλη περίστασι;
Ε.Π.Ε. 24,484
όχι εξεταστές
Δεν μας έχει καταστήσει ο Θεός ανακριτές της ζωής των άλλων. Γιατί έτσι κανένα δεν θα ελεήσουμε. Γιατί εσύ, όταν παρακαλής τον Θεό, λες: «Κύριε, να μη θυμηθής τις αμαρτίες μου»;
Ε.Π.Ε. 24,488

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 181-183)

«Γι’ αυτό σαν δέντρο γίνεται (ο ευσεβής) που είναι φυτεμένο εκεί που τρέχουν τα νερά. Δίνει τους καρπούς του στον καιρό του, το φύλλωμά του δε μαραίνεται ποτέ και πετυχαίνει το καθετί που κάνει» (Ψαλμ. 1:3)

«Ένα δέντρο είναι κι ο χριστιανός», έλεγε ένας πιστός, «όπως όλα τ’ άλλα, με μια μόνο βασική διαφορά. Ενώ όλα τα δέντρα έχουν τις ρίζες τους βαθιά μέσα στη γη, ο χριστιανός τις έχει βαθιά πάνω στον ουρανό. Είναι ένα δέντρο δηλαδή αναποδογυρισμένο, που παίρνει ζωή από το Θεό και δίνει τα φύλλα του και τον καρπό του σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο».
Ίσως σ’ αυτή ακριβώς τη στάση οφείλεται και η τόση αντίθεση του χριστιανού με το περιβάλλον του. Αυτό κάνει τη διαφορά, μια διαφορά που δεν μπορεί να καταλάβει ο φυσικός άνθρωπος που ζει έξω από το Θεό. «Έγιναν όλ’ αυτά σ’ αυτόν;», αναρωτιέται. «Πώς άλλαξε έτσι; Πώς τα κατάφερε να νικήσει τον εγωϊσμό, το κρασί, το τσιγάρο, τη βλαστήμια, την κακία, τα πάθη; Πώς μπορεί να ‘ναι πάντα ήρεμος και ατάραχος;».
Αν είναι ειλικρινής θα βρει το πώς. Θα διαπιστώσει στην περίπτωσή του ένα δέντρο ανάποδο, με τις ρίζες του ψηλά, ριζωμένες βαθιά στο Θεό, το Δημιουργό και Σωτήρα του.

«Εγώ η Σοφία, κατοικώ με τη φρόνηση, του στοχασμού τη γνώση την κατέχω» (Παροιμίες 8:12)

- Αν ζεις για τον εαυτό σου, τότε κατάλαβέ το, δεν άρχισες ακόμη να ζεις.
- Μην ξεχνάς πως υπάρχει πάντα κάποιος πιο δυστυχισμένος από σένα.
- Κράτα το πρόσωπό σου πάντα στραμμένο στον ήλιο και οι σκιές θα πέφτουν πάντα πίσω σου.
- Οι άνθρωποι απορρίπτουν συνήθως την Αγία Γραφή, όχι γιατί δεν είναι ο αληθινός Λόγος του Θεού, αλλά γιατί φανερώνει τα σκοτεινά τους έργα.
- Ο άδειος τάφος αποδεικνύει την αλήθεια του Χριστού. Η άδεια εκκλησία την αρνείται.
- Μπορείς να δίνεις χωρίς ν’ αγαπάς. Δεν μπορείς όμως ν’ αγαπάς χωρίς να δίνεις.

Κύριε, δώσε μου απ’ τη σοφία Σου και κάνε με να τη ζω.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

450. Δόξα στην ακατανίκητο δύναμι του Τιμίου και Ζωοποιού σου Σταυρού, Κύριε! Όταν ο εχθρός με θλίβη με αμαρτωλές σκέψεις και αισθήματα και εγώ, έχοντας χάσει την ελευθερία της καρδιάς μου, κάνω πολλές φορές, με πίστι, το σημείο του Σταυρού, τότε η αμαρτία φεύγει προτροπάδην από μέσα μου, η ειρήνη επανέρχεται στην καρδιά μου και νοιώθω ξανά ελεύθερος. Δόξα σοι, Κύριε! Ας μη με απομακρύνη από σένα τιποτε το σαρκικό, το υλικό. Ας μείνω πάντοτε ενωμένος μαζί σου.

451. Ώ Κύριε! Μη με στερήσης των ουρανίων σου δωρεών, γιατί είσαι ο Κύριος και όλα τα μπορείς. ΄Ω Κύριε! Σώσε με από τις αιώνιες βασάνους, γιατί είσαι ο Κύριος και όλα τα μπορείς. ΄Ω Κύριε! Είτε «εν διανοία» είτε «εν έργω» αμάρτησα, συγχώρησέ με, λαμβάνοντας υπόψι την αδυναμία της ψυχής μου. Όλα μπορείς να τα κάμης για μένα, που προσπέφτω στα πόδια σου μετανοημένος και ζητώντας το έλεός σου.

Και συ, ώ βασίλισσα των Αγγέλων και των ανθρώπων, Παντάνασσα του κόσμου και φοβερά Προστασία των πιστών, σώσε μας από κάθε αμαρτία και στερέωσέ μας σε κάθε αρετή. Κάμε μας συμμόρφους με τον Υιό σου και Θεό μας. Ας μη μείνει το όνομά μας ως «χριστιανών» κενή λέξις, αλλά ας γίνουμε γνήσιοι μιμηταί του Χριστού, «του αρχηγού της πίστεώς μας» (Εβρ. ιβ’ 2). Ας είμαστε όλοι «λίθοι ζώντες… οίκος πνευματικός, ιεράτευμα άγιον, ανενέγκαι πνευματικάς θυσίας ευπροσδέκτους τω Θεώ» (Α’ Πετρ. β’ 5)

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 192-193)

447. Το αμάρτημα, στο οποίο δεν συγκατατίθεσαι, δεν θα σου το καταλογίσει ο Θεός, όπως λ.χ. μία ακουσία αφαίρεσι της σκέψεως κατά την προσευχή, ακαθάρτους και βλασφήμους λογισμούς, σκίρτημα επιθυμίας κ.λ.π. Όλα αυτά βρίσκονται έξω από τη θέλησί μας και δεν μας κάνουν ενόχους μπροστά στη θεία δικαιοσύνη. Προέρχονται ή υποκινούνται από το πονηρό πνεύμα. Εμείς πρέπει να κρατούμε σταθερά τη θέλησί μας προς το αγαθό, να προσευχώμαστε, να ταπεινώνουμε τον εαυτό μας και να αγαπάμε.

448. Ώ γλυκύτατο όνομα, ώ αγιώτατο όνομα, ώ παντοδύναμο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού! Θεέ μου, είσαι η νίκη μου, δόξα σοι! Κύριε, είμαστε τα μέλη σου, είμαστε ένα σώμα και συ η Κεφαλή μας. Κάμε, Κύριε, να φύγουν από μας όλα τα πάθη, όλοι οι δαίμονες. Δός μας τη χάρι της «ουδέποτε εκπιπτούσης» αγάπης. Κάμε μας, Κύριε, να δείχνουμε σεβασμό ο ένας στον άλλο, όπως και σε σένα, γιατί μας χαρίζεις το προνόμιο της θεώσεως.

449. Τι αγαθά θα απολαύσουν οι εκλεκτοί σου στους ουρανούς μαζί σου, Κύριε! Και τι καταστρεπτική για την καρδιά είναι κάθε, στιγμιαία έστω, προσκόλλησις στα γήινα! Όλη η ειρήνη, όλη η χαρά, όλο το φώς μας είσαι συ.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 191-192)