«Μη μεροληπτείτε μεταξύ σας. Μην είστε ακατάδεκτοι αλλά να ελκύεστε από το παράδειγμα των ταπεινών. Μην περνάτε τους εαυτούς σας για σοφούς» (Ρωμαίους 12:16)

Ο περίφημος Ρώσος συγγραφέας, Λέων Τολστόι, απαρνήθηκε τη δόξα των ανθρώπων. Κάποια μέρα προσπέρασε δυο ζητιάνους. Ο ένας τον αναγνώρισε κι έτρεξε πίσω του και του μίλησε. Όταν γύρισε πίσω, το πρόσωπό του έλαμπε. «Λοιπόν, σου ‘δωσε τίποτα;» τον ρώτησε ο άλλος ζητιάνος. «Όχι, δεν είχε χρήματα να μου δώσει, αλλά με είπε αδελφό!».
Ο Τολστόι γνώριζε τι ζητούν οι φτωχοί και ταπεινοί. Υπάρχει περισσότερη πείνα για αγάπη και εκτίμηση σ’ αυτόν τον κόσμο παρά για ψωμί. Ας αγαπούμε τον πλησίον μας, στη γειτονιά και στην εκκλησία. Ας τους σεβόμαστε όπως είναι κι όχι όπως θα θέλαμε να είναι. Ας μην ξεχνάμε: «Αγαπητοί, αφού ο Θεός μας αγάπησε μ’ έναν τέτοιο τρόπο, οφείλουμε κι εμείς να αγαπούμε ο ένας τον άλλο» (Α’ Ιωάννου 4:11).
Κύριε, Σ’ ευχαριστώ γιατί με αγαπάς τόσο πολύ. Βοήθησέ με ν’ αγαπώ κι εγώ τον πλησίον μου όπως είναι!

«Καλά δεν είναι για κανέναν να του λείπει η γνώση» (Παροιμίες 19:2)

- Μαθαίνουμε να είμαστε σοφοί περισσότερο από τις αποτυχίες μας παρά από τις επιτυχίες.
- Με την προσευχή φέρνουμε τα προβλήματά μας στο Θεό. Με την πίστη τ’ αφήνουμε σ’ Αυτόν.
- Ο Θεός απαντάει σε όλες τις προσευχές. Απλά, τις απαντάει άλλοτε με «ναι», άλλοτε με «όχι».
- Οι απαντήσεις του Θεού στις προσευχές μας είναι σοφότερες από τα αιτήματά μας.
- Μπορείς είτε να ανησυχείς είτε να προσεύχεσαι. Δεν μπορείς να κάνεις και τα δύο.
- Η ζωή είναι εύθραυστη. Χειρίσου την με προσευχή.
- Όσοι γνωρίζουν το Θεό νιώθουν ταπεινοί. Κι όσοι γνωρίζουν τον εαυτό τους δεν μπορούν να νιώθουν περήφανοι.
- Όσο περισσότερα γνωρίζεις τόσο πιο ταπεινός γίνεσαι.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

510. Ο Κύριος έχει μεγάλη υπόληψι για τη φύσι, που ο ίδιος δημιούργησε, καθώς και για τους νόμους της, που θέσπισε η άπειρος σοφία του. Γι’ αυτόν τον λόγο συνήθως πραγματοποιεί τη θέλησί του μέσω της φύσεως και των νόμων της. Λόγου χάριν, όταν τιμωρή ή ευλογή τους ανθρώπους. Έτσι, ας μη του ζητούμε θαύματα, χωρίς να υπάρχη άκρα ανάγκη.

511. Ο Κύριος εκτιμά πολύ τα έργα των χεριών του, που τα προίκισε με λογικό και ελευθέρα θέλησι, δηλαδή τους Αγγέλους και τους Αγίους, ενεργεί δε μέσω αυτών τον αγιασμό και τη σωτηρία μας. Μη λες λοιπόν: «Θα ζητήσω τη βοήθεια μόνο του Θεού για τις ανάγκες μου». Κάποτε είναι ανάγκη για σένα να προστρέξης και στους Αγίους του σαν όργανά του. Ο ίδιος ο Θεός δεν επιθυμεί, οι ναοί αυτοί της χάριτός του, του Αγίου του Πνεύματος, να μένουν αδρανείς στο έργο της σωτηρίας μας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 212-213)

Πρώτον διαλλαγή
Γέροντα, αν από απροσεξία κάνω ένα σφάλμα και δεν το καταλάβω,
για να ζητήσω συγχώρηση από την αδελφή την οποία λύπησα,
μπορεί στην προσευχή να έχω επικοινωνία με τον Θεό;
Για να επικοινωνήσεις με τον Θεό και να βρής ανάπαυση,
πρέπει να παρακολουθείς τον εαυτό σου και να έχης συνεχή εγρήγορση,
για να καταλαβαίνεις τα σφάλματά σου, να μετανοείς και να ζητάς συγχώρηση.
Διαφορετικά, ακόμη κι αν νιώθεις κάποια χαρά στην προσευχή,
αυτή δεν θα είναι χαρά πνευματική. Δεν θα έχης μέσα σου το
πνευματικό φτερούγισμα που προέρχεται από την επικοινωνία με τον Θεό.
Καμμιά φορά, Γέροντα, όταν πάω να προσευχηθώ, έχω μέσα μου μια ανησυχία.
Αν έχεις ανησυχία εσωτερική ή νιώθεις την καρδιά σου σκληρή,
να ξέρεις ότι κάποια αδελφή θα πλήγωσες και γι’ αυτό νιώθεις ένοχη.
Αν της ζητήσης συγχώρηση, θα φύγει η ανησυχία.
Η προσευχή, Γέροντα, δεν μπορεί να διώξει αυτήν την ανησυχία;
Χρειάζεται οπωσδήποτε να ζητήσω συγχώρηση;
Κοίταξε, αν στενοχωρήσεις μια αδελφή, δεν μπορείς να το τακτοποιήσεις
αυτό μόνο με την προσευχή. Πρέπει να πάς να της βάλης μετάνοια και
να της ζητήσης συγγνώμη. Αν δεν βάλης μετάνοια στην αδελφή,
και τριακόσιες μετάνοιες να κάνεις στο κελλί σου, δεν πιάνουν.
Δεν τακτοποιούνται έτσι αυτά τα πράγματα. «Πρώτον διαλλάγηθι τω αδελφώ σου»,
λέει το Ευαγγέλιο, και ύστερα πρόσφερε το δώρο σου.
Εκτός εάν δεν μπορείς να την βρεις εκείνη την ώρα, αλλά έχεις μετανοιώσει
για το σφάλμα σου και είσαι αποφασισμένη, μόλις την συναντήσεις,
να της ζητήσεις συγγνώμη τότε η προσευχή σου γίνεται δεκτή από τον Θεό.
Γέροντα, αν γίνη μια παρεξήγηση με κάποια αδελφή, όταν πάω στο κελλί μου,
ειρηνεύω και μπορώ να προσευχηθώ. Μετά, όμως, όταν συναντήσω
την αδελφή, είμαι σκληρή απέναντί της και μπορεί να την αποφύγω.
Δεν το καταλαβαίνω αυτό. Αν παρεξηγηθείς με μια αδελφή, πώς πας στο κελλί
σου και ειρηνεύεις; Αν δεν της βάλεις μετάνοια, πώς μπορείς
να ειρηνεύσεις και να προσευχηθείς; Αν είχες μέσα σου την ειρήνη του Θεού,
η καρδιά σου θα είχε μαλακώσει μετά την προσευχή που έκανες στο κελί και,
μόλις θα συναντούσες την αδελφή, θα το θεωρούσες ευλογία
από τον Θεό και δεν θα την απέφευγες.
Μήπως, Γέροντα, δικαιολογώ το σφάλμα μου και έτσι μπορώ και προσεύχομαι;
Τι προσευχή είναι αυτή; Μόνον αν ο άνθρωπος πάρει το σφάλμα επάνω του
και πει «ευλόγησον», έρχεται η Χάρις του Θεού, και μπορεί να επικοινωνήσει με τον Θεό.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.43-45)

"Βγάλ' το από τη σκέψη σου το θέμα αυτό"

Φίλος, μου τηλεφώνησε, για να με ειδοποιήσει ότι ο Γέροντας
θέλει να επικοινωνήσει μαζί μου, διότι "είδε στη σκέψη μου"
κάτι που τον ανησύχησε. Τον επισκέφθηκα επειγόντως και μου είπε:
"Χθες είδα τη σκέψη σου να απασχολείσαι πολύ μ' εκείνο το θέμα,
που είπαμε να μην το σκέπτεσαι πλέον, διότι σου προκαλεί πνευματική ζημία.
Γι' αυτό ανησύχησα και είπα του φίλου σου να σε ειδοποιήσει,
για να σου πώ να το προσέξεις. Βγάλ' το, μωρέ, από τη σκέψη σου, το θέμα
αυτό, μην ταλαιπωρείσαι άσκοπα". Έμεινα έκπληκτος για πολλοστή φορά.
Πράγματι έτσι ήταν η αλήθεια, όπως μου την είπε.
Κατάλαβα το λάθος μου και τον ευχαρίστησα.
Μου έδωσε συμπληρωματικές οδηγίες, πώς να πολεμώ τους πειρασμούς
με μεγαλύτερη επιτυχία. Ήταν φανερό, ότι ο Γέροντας λειτουργούσε
σαν υπερτηλεόραση, που έπιανε όχι μόνο τις φυσικές, αλλά και
τις πνευματικές εικόνες.
[Γ 114π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, ΆγιοςΠορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως,
Μήλεσι, σελ.247)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 14

Στίχ. 15-24. Η παραβολή του μεγάλου δείπνου.
14.16 ὁ δὲ εἶπεν(1) αὐτῷ(2), ῎Ανθρωπός(3) τις ἐποίησε(4) δεῖπνον μέγα(5),
καὶ ἐκάλεσεν πολλούς(6),
16 Κι ο Ιησούς του είπε: «Ένας άνθρωπος ετοίμασε μεγάλο δείπνο και κάλεσε πολλούς.
(1) «Είναι διαφορετική αυτή η παραβολή από εκείνη στο Ματθαίο (κβ 1-14).
Διότι εκεί μεν αναφέρεται βασιλιάς και γάμοι γιου του βασιλιά και
πολλοί που καλούν, και οι καλεσμένοι δεν πήγαν, αλλά και τους δούλους
έβρισαν και τους φόνευσαν και αναφέρεται και στράτευμα που κινήθηκε
εναντίον αυτών που σκότωσαν τους δούλους και γίνεται λόγος και για αυτόν
που διώχτηκε από το γάμο λόγω του βρώμικου χιτώνα. Εδώ όμως εισάγεται
στη διήγηση άνθρωπος απλός και απλό δείπνο και ένας στέλνεται να καλέσει
και οι καλεσμένοι αρνούνται μόνο την πρόσκληση προσποιούμενοι ασχολία…
Και εκείνη μεν η παραβολή λέχθηκε στο ιερό προς τους αρχιερείς
και πρεσβυτέρους του λαού, ενώ αυτή στη Γαλιλαία στο σπίτι
κάποιου άρχοντα Φαρισαίου» (Ε).
(2) Ο Ιησούς βρέθηκε μπροστά σε άνθρωπο που αγνοούσε τους ηθικούς όρους
τους αναγκαίους, για να γίνει κάποιος δεκτός στο ουράνιο δείπνο.
Και με την παραβολή του δείπνου, σχεδόν λέει σε αυτόν:
Ναι· είναι μακάριος αυτός. Πρόσεξε όμως, μήπως απωθήσεις αυτήν
την μακαριότητα, τη στιγμή που εξαίρεις το μεγαλείο της. Δεν αρκεί η από τον
Θεό κλήση στο ουράνιο δείπνο. Πρέπει η κλήση αυτή να γίνει δεκτή και από σένα (g).
Ο συνομιλητής του Κυρίου αντιλαμβανόταν τη μεσσιακή βασιλεία σύμφωνα
με τις παχυλές ιδέες που επικρατούσαν τότε στο Ισραήλ. Προκειμένου λοιπόν
ο Κύριος να επανορθώσει αυτές τις πλάνες, σύμφωνα με τις οποίες
αναμενόταν μεγάλη περίοδος εθνικής ευδαιμονίας και δόξας, της οποίας
τα αγαθά θα απολάμβαναν όλοι οι σαρκικοί απόγονοι του Αβραάμ,
είπε την παραβολή αυτή. Δείχνει λοιπόν σε αυτήν ευκρινέστατα, ότι εκείνοι
οι οποίοι φαίνονταν να έχουν πρώτοι δικαιώματα να παρακαθίσουν στο δείπνο
και οι οποίοι πρώτοι κλήθηκαν, αποκλείστηκαν τελικά από αυτό,
για να απολαύσουν αυτό άλλοι, οι οποίοι παρουσιαζόταν τελείως απίθανο
ότι θα μετείχαν σε αυτό (ο).
(3) «Επομένως ο μεν άνθρωπος θα μπορούσε να εννοηθεί ότι είναι ο Θεός και Πατέρας» (Κ),
«επειδή είναι φιλάνθρωπος» (Ζ). «Διότι οι εικόνες σχηματίζονται ώστε να πλησιάζουν
την αλήθεια, οπωσδήποτε όμως δεν είναι αυτές η αλήθεια» (Κ).
(4) Υπάρχει και η γραφή εποίει=Περικλείει την ιδέα, ότι το δείπνο ετοιμαζόταν
και παρέμεινε σε εκκρεμότητα λόγω της αργοπορίας του να έλθουν οι καλεσμένοι (g).
(5) Και μεγαλοπρεπές, αλλά και που μπορούσε να ικανοποιήσει άφθονα πολλούς (b).
Λέει «δείπνο μέγα» υποδηλώνοντας την πλούσια πνευματική προμήθεια των αγαθών,
την οποία ο Θεός έκανε για διατροφή, αναψυχή, ευφροσύνη και χορτασμό των
φτωχών ψυχών στην επουράνια βασιλεία του. «Έκανε οικουμενικό πανηγύρι
και είναι φανερό ότι πρόκειται για το πανηγύρι του Χριστού…
Διότι δείπνο έχει εύλογα ονομαστεί η πρόσκληση του Χριστού» (Κ)
και «το λογικό συμπόσιο σε όλη την οικουμένη των ιερών και θείων τροφών
οι οποίες παραδίδονται με τα θεόπνευστα αναγνώσματα· από εδώ λοιπόν πρέπει να μεταβεί
η σκέψη στην αναμενόμενη βασιλεία των ουρανών· και φέρε στη σκέψη σου το τότε
μεγάλο όντως δείπνο, στο οποίο θα αναπαυτούν μαζί με τους αγγέλους
και τις θείες ουράνιες δυνάμεις, οι ψυχές των μακάριων» (Ε).
Ονομάζει αυτό δείπνο, διότι στις χώρες εκείνες ο χρόνος του απογευματινού φαγητού,
κατά τον οποίο σταμάταγε η εργασία της ημέρας, ήταν ο καταλληλότερος χρόνος
για παράθεση πλούσιου και παρατεταμένου συμποσίου. Η πλήρης απόλαυση των αγαθών
της χάρης στον ουρανό επιφυλάσσεται στους εκλεκτούς στο τέλος της ημέρας
του επίγειου βίου τους.
(6) «Δηλαδή τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. Διότι αυτές πριν από όλα τα έθνη
ήταν καλεσμένες, ως λαός εξαίρετος του Θεού» (Ζ). Το «πολλούς» ανταποκρίνεται
εξ’ ολοκλήρου στην πραγματικότητα, παρόλο που εφαρμόζεται σε μόνο τον Ισραηλιτικό λαό.
Διότι η πρόσκληση αυτή εκπροσωπεί όλες τις θείες προσκλήσεις που έγιναν
στον Ισραήλ σε όλη την ιστορία του (g). Αλλά η κλήση του Θεού απευθύνεται
και σε κάθε άνθρωπο και αποσκοπεί στο να καταστήσει αυτόν μακάριο αιωνίως.
Η κλήση λοιπόν αυτή ταυτίζεται με την κλήση του να γίνει ο άνθρωπος άγιος,
διότι η αγιότητα και μακαριότητα είναι ένα και το αυτό για το Θεό,
όπως είναι ένα και το αυτό και για τα παιδιά του. Η μακαριότητα δηλαδή
είναι αχώριστη από την αγιότητα και η αγιότητα είναι ενωμένη αδιάσπαστα
με την μακαριότητα. Και η κλήση αυτή του Θεού δεν γίνεται σε μας με θαύμα
ούτε με κάποια φωνή από τον ουρανό, αλλά εν μέρει μεν με τις περιστάσεις
της εποχής μας και τα εξωτερικά γεγονότα της ζωής μας, τις γνωριμίες μας,
τις σχέσεις μας, με κάποιο εποικοδομητικό ανάγνωσμα ή με κάποια ακρόαση
που αφυπνίζει και κατανύσσει κλπ., εν μέρει δε με διάφορες ικανότητες
και διαθέσεις της διάνοιάς μας και της καρδιάς μας ή με κάποιες σκέψεις,
οι οποίες φαίνονται αυτόματα να ανεβαίνουν στο εσωτερικό μας ή και με τύψεις
στη συνείδησή μας και κάποιες εσωτερικές μυστικές φωνές που αντηχούν
στα μύχια των καρδιών μας. «Ελάτε», λέει σε μας ο Θεός. «Είναι όλα έτοιμα».
Τι φοβερή τύχη μας αναμένει, εάν αρχίσουμε και εμείς να αρνούμαστε προβάλλοντας
προφάσεις ανόητες και αβάσιμες. «Κανείς από τους ανθρώπους εκείνους τους καλεσμένους
δεν θα γευτεί το δείπνο μου». Απόφαση του δίκαιου Κριτή φοβερή που μας αποξενώνει
αιώνια από την αιώνια μακαριότητα.

«Παρακαλώ υμάς… περιπατήσαι μετά πάσης ταπεινοφροσύνης και πραότητος ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη» (Έφεσ. Δ’ 1 – 2). «Σας παρακαλώ να φέρεσθε με πραότητα, με μακροθυμία, ανεχόμενοι με αγάπη, ο καθένας τα ελαττώματα των άλλων».

Η συγκλονιστική μακροθυμία του Αγίου Μελετίου Αντιοχείας

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει το ακόλουθο παράδειγμα από τη ζωή του Αγίου Μελετίου, το οποίο δείχνει την απέραντη αρχοντιά αυτού του μεγάλου ιεράρχου. «Θα ήταν άδικο να παραλείψουμε αυτό που συνέβη, όταν ο Μελέτιος εκδιώχθηκε από την Αντιόχεια για να οδηγηθεί στην εξορία. Όταν ο διοικητής κάθισε στην άμαξα και έβαλε τον άγιο να καθίσει πλάι του, άρχισε να την οδηγεί με μεγάλη ταχύτητα καθώς περνούσε μέσα από την πλατεία. Οι πολίτες έβγαιναν από όλες τις πλευρές και πετούσαν πέτρες σαν χαλάζι στο κεφάλι του κυβερνήτη, επειδή δεν μπορούσαν να χωριστούν εύκολα από τον ιεράρχη τους και όλοι ήταν έτοιμοι να αποχωριστούν τη ζωή τους μάλλον παρά τον άγιο!

Τι έκανε τότε ο ευλογημένος αυτός άνθρωπος; Βλέποντας τις πέτρες να εκσφενδονίζονται προς το μέρος τους, κάλυψε την κεφαλή του κυβερνήτη με το μανδύα του, και έτσι νίκησε τους αντιπάλους του με την τεράστια του μακροθυμία και, με αυτό, δίδαξε ένα μάθημα τους πιστούς του για το είδος της συγχώρεσης που πρέπει να δείχνουμε σε όσους μας προσβάλλουν. Τους έδειξε ότι δεν αρκεί να αποφύγουμε να τους κάνουμε κακό, αλλά με όλη μας τη δύναμη να απομακρύνουμε κάθε κίνδυνο που τους απειλεί».

Σχετικά με την εξωτερική εμφάνιση του οσίου Μελετίου, ο άγιος Χρυσόστομος λέει τα εξής: « Ήταν πραγματικά, μέγιστη απόλαυση να αντικρίζεις το ιερό του πρόσωπο. Όχι μόνο όταν δίδασκε ή κήρυττε, αλλά και όταν απλώς τον κοίταζαν οι άνθρωποι, ενστάλαζε στις ψυχές τους κάθε αρετή».

(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο πρόλογος της Αχρίδος», εκδ. Άθως)

Ομιλία για την υπερηφάνεια, Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

«προ συντριβής ηγείται ύβρις, προ δε πτώματος κακοφροσύνη» (Παροιμίες 16:18)

Τι άραγε υπάρχει στις τέσσερις γωνιές της γης, θνητέ άνθρωπε, το οποίο μπορεί να μας κάνει περήφανους, παρεκτός ανοησίες και δαιμονικές ψευδαισθήσεις; Μήπως δεν ήρθαμε στον κόσμο γυμνοί κι ανήμποροι; Και με τον ίδιο τρόπο δεν θα αναχωρήσουμε απ’ τον κόσμο; Ό,τι έχουμε, δεν το έχουμε δανειστεί; Με το θάνατό μας δεν θα επιστρέψουμε όλα τα δανεικά; Ω, πόσες φορές έχει ειπωθεί αυτό και αγνοηθεί;
Ο σοφός απόστολος λέει: «Γιατί τίποτε δε φέραμε μαζί μας όταν ήρθαμε στο κόσμο κι είναι φανερό πως ούτε μπορούμε να βγάλουμε τίποτα φεύγοντας» (Α’ Τιμόθεον 6:7). Όταν προσφέρουμε τη θυσία μας στο Θεό, το κοινό ψωμί και το κρασί, λέμε: Τα Σα εκ των Σων Σοι προσφέρομεν. Διότι τίποτε απ’ όσα έχουμε εδώ στον κόσμο δεν είναι δικά μας, ούτε καν ένα ψίχουλο ψωμί ή μια σταγόνα κρασί· στ’ αλήθεια δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι του Θεού. Πραγματικά η υπερηφάνεια είναι θυγατέρα της ανοησίας, η θυγατέρα ενός σκοτισμένου νου, γεννημένη από φαύλους δεσμούς με τους δαίμονες.
Η υπερηφάνεια είναι ένα ορθάνοιχτο παράθυρο, μέσα από το οποίο όλες οι αρετές -και τα καλά έργα ακόμη- εξανεμίζονται. Τίποτε δεν μας κάνει τόσο κενούς ενώπιον των ανθρώπων και τόσο ανάξιους ενώπιον του Θεού, όσο η υπερηφάνεια. Αν ο Κύριος δεν είναι υπερήφανος, γιατί να είμαστε εμείς; Ποιος να έχει περισσότερο δίκαιο να είναι υπερήφανος από τον ίδιο τον Κύριο, ο Οποίος δημιούργησε τον κόσμο και ο Οποίος τον συντηρεί με τη δύναμή Του; Δείτε! Εκείνος ταπεινώνει τον Εαυτό Του σαν δούλος και υπήκοος, ο οποίος διακονεί όλο τον κόσμο· υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού!

Ω, ταπεινέ Κύριε, κάψε μέσα στις καρδιές μας με τη φωτιά του Αγίου Σου Πνεύματος το σπόρο της υπερηφάνειας, που σπέρνει ο διάβολος και φύτεψε μέσα της τον ευγενικό σπόρο της ταπείνωσης και της πραότητας.

Ότι Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ημερολόγιο – Ο Πρόλογος της Αχρίδος, μήνας Φεβρουάριος, εκδόσεις Άθως)