132. Τα λόγια της θείας λατρείας δεν είναι όλα καταληπτά από όλους. Ο εχθρός προσπαθεί να μας πείση ότι είναι μάταιο να ακούωνται, ότι η Εκκλησία χάνει τον καιρό της μ’ αυτά. Πρόκειται για αβάσιμο σκέψι. Το Πνεύμα το Άγιο θα μείνη αδρανές; Δεν θα φωτίση τις καρδιές; Δεν έχεις και συ ο ίδιος πείρα από τον φωτισμό της καρδιάς σου με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος; Άλλοτε, δεν καταλαβαίνεις μερικές λέξεις και εκφράσεις. Δεν εύρισκαν απήχησι μέσα σου. Ξάφνου όμως, το Άγιο Πνεύμα σε φώτισε και τα λόγια αυτά μίλησαν μέσα σου καθαρά. Ας μην αμφιβάλλουμε λοιπόν. Η Εκκλησία σπέρνει και ο Θεός κάνει να βλασταίνη ο σπόρος.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 74)

46. «Ρημάτων δεήσεως, Ιωακείμ συν Άννη βοά, συ επήκουσας μόνος, ο Ποιητής και Θεός και της ατεκνίας την λύσιν, συ παρασχών» (ΜΔ).
Οι Θεοπάτορες Ιωακείμ, και Άννα έκαναν την ατεκνία τους θέμα προσευχής, κατά την παράδοσι των ευσεβών ατέκνων συζύγων της Π. Διαθήκης (πρβλ. την περίπτωσι της Άννας, μητέρας του προφήτου Σαμουήλ, Α' Βασ. Α’ 19, της Ελισάβετ, μητέρας του Βαπτιστού Ιωάννου, Λουκ. κα' 15 κλπ.). Ο Θεός άκουσε τις προσευχές τους και με θαυματουργικό τρόπο έλυσε τη στείρωσι της Άννας.
Ο Ι. Δαμασκηνός, προσπαθώντας να ερμηνεύση το θαύμα, γράφει: «Για ποιο λόγο γεννήθηκε η Μητροπάρθενη από γυναίκα στείρα; Γιατί έπρεπε, αυτό πούναι το μοναδικό καινούργιο κάτω από τον ήλιο, η βάση και το αποκορύφωμα των θαυμάτων (η εκ παρθένου δηλ. γέννηση του Ιησού) ν’ ανοίγη το δρόμο του με θαύματα και σιγά - σιγά από τα πιο ταπεινά νάρθουν τα πιο μεγάλα» (Δ, 67). Και πιο κάτω: «Το λευτέρωμα από την ακαρπία φανέρωνε ολοκάθαρα πως η στειρότητα του κόσμου σε αγαθά θα λυθή και θα γεννηθή ο κορμός της άφραστης μακαριότητος» (Δ, 117) .
Η θαυμαστή σύλληψις της Θεοτόκου από την Αγία Άννα φανερώνει, ότι η υπερνίκησις της στειρότητος —μερικές φορές— δεν είναι παρά ζήτημα πίστεως και θερμής καταφυγής στον Θεό: ότι είναι μια ευκαιρία μετανοίας, εξαγνισμού και πνευματικής εξάρσεως των συζύγων. Διότι, πρέπει να σημειωθή, ότι η απαιδία δεν είναι αποκλειστικό θέμα της συζύγου. Είναι μια κατάστασις που αναφέρεται στο ανδρόγυνο και γι’ αυτό πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται και από τους δύο συζύγους, με την ίδια πίστι και την ίδια θερμή προσευχή.
Η εμπειρία των ορθοδόξων πιστών σε σχετικές περιπτώσεις είναι χαρακτηριστική: όπου υπάρχει θερμή πίστις, το θαύμα γίνεται. Έτσι, στα ιερά προσκυνήματα της χώρας μας συναντά κανείς πολλές μητέρες που κρατούν στην αγκαλιά τους την απόδειξι της πίστεως που «νικά την τάξι της φύσεως» — το παιδί της προσευχής και των δακρύων τους!
Όλην μου την ζωήν διακυβέρνησον, Παρθένε.
Τα τραύματα θεράπευσον της ψυχής μου, Πάναγνε.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 71 )

1291. ΠΩΣ ΚΑΤΑΚΤΑ Η ΠΡΑΟΤΗΣ.
Ο Φραγκίσκος Σαλέσιος, επίσκοπος Λωζάνης και γνωστός για την πραότητα του χαρακτήρος του, είχε ένα υπηρέτη που συχνά μεθούσε. Οι παρατηρήσεις του αφεντικού του δεν τον συγκινούσαν καθόλου. Κάποιο βράδυ, έπειτα από την προσευχή στο παρεκκλήσιο του αγίου επισκόπου, που γινόταν από κοινού, βγήκε κρυφά και πήγε στην ταβέρνα.
Κατά τα μεσάνυχτα γύρισε μεθυσμένος. Επειδή η πόρτα ήταν κλειστή και κανείς δεν σηκώθηκε να του ανοίξει, αναγκάστηκε να κοιμηθεί κάτω στο κατώφλι. Ο Φραγκίσκος όμως άκουσε τον θόρυβο και πήγε προς συνάντηση του. Κοιμισμένος όπως τον βρήκε, τον πήρε στο δωμάτιο του και τον έβαλε στο δικό του κρεβάτι, κι ο ίδιος αναγκάστηκε να κοιμηθεί σε άλλο δωμάτιο, αφού προηγουμένως προσευχήθηκε για την σωτηρία της ψυχής του μέθυσου υπηρέτου.

1295. Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ.
Ένας απλός μοναχός έλεγε μια μέρα σε ένα ιερομόναχο, του οποίου είχε διαβάσει τα σοφά συγγράμματα:
- Πάτερ μου, με τα βιβλία σου θα αποκτήσεις εξάπαντος μια μεγάλη θέση στον Παράδεισο.
- Στο δικαστήριο του θεού, απάντησε εκείνος, τα συγγράμματα μου και η σκούπα σου θα έχουν την ίδια αξία. Κι αν όταν σκουπίζεις, η πρόθεσης σου είναι αγνοτέρα από την δική μου, όταν συγγράφω, τότε μάλιστα θα λάβεις μεγαλύτερη ανταμοιβή από τον Θεό και καλύτερη θέση στον Παράδεισο από μένα.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 586)

ΈΝΑΣ μοναχός ρώτησε τον Γέροντά του από ποιά αφορμή γεννιέται στον άνθρωπο ο πόλεμος της σαρκός.
- Από την πολυφαγία και την πολυυπνία κυρίως, του αποκρίθηκε εκείνος. Η φύση επιθυμεί την ηδονή, η άσκηση όμως μαραίνει την επιθυμία.

ΚΑΠΟΙΟΣ Χριστιανός πήγε δώρο ένα φλασκί κρασί στους Ερημίτες πάνω στο βουνό του Αγίου Αντωνίου. Ο Πρεσβύτερος, που έκανε την διανομή, έδωσε ένα ποτήρι και στον Όσιο Σισώη. Εκείνος το ήπιε, αλλά ο Πρεσβύτερος, επειδή ήταν πολύ ηλικιωμένος, ετοιμάστηκε να του δώσει και δεύτερο.
- Πάψε να με βάζεις σε πειρασμό, αδελφέ, του είπε τότε αυστηρά ο Γέροντας. Ή μήπως λησμόνησες πως υπάρχει και διάβολος;

ΓΙΟΡΤΗ για τον πνευματικό άνθρωπο, γράφει ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος, είναι η τήρηση των θείων εντολών και παρηγοριά του η αποχή από το κακό. Καύχημά του ο φόβος του Θεού και πραγματική του ευφροσύνη η ημέρα που θα τον προσκαλέσει ο ουράνιος Βασιλεύς να κληρονομήσει τα αιώνια αγαθά Του.

ΤΑ ΜΑΤΙΑ του χοίρου, λέει κάποιος Πατήρ, είναι έτσι φτιαγμένα που βλέπουν μόνο στην γη. Το ίδιο παθαίνει κι ο άνθρωπος που έχει κυριευθεί από την επιθυμία των φαγητών. βλέπει όλο προς τα κάτω και δεν είναι ικανός για τίποτε υψηλό.

ΓΙΑΤΙ σε τρέμουν τα δαιμόνια, Αββά; ρώτησε τον Όσιο Ισίδωρο τον Πηλουσιώτη κάποιος νέος μοναχός.
- Γιατί, αφ’ ότου έγινα καλόγερος, του αποκρίθηκε ο Όσιος, δεν επέτρεψα στον λάρυγγά μου καμιά απόλαυση.

ΈΝΑΣ σοφός Γέροντας δίνει την παρακάτω συμβουλή στους μοναχούς και μάλιστα στους νέους:
- Απόφευγε, αδελφέ, να τρως τα φαγητά της αρεσκείας σου, αλλά προτίμα τα ευτελέστερα και ευχαρίστησε τον Θεό που σου τα στέλνει κι αυτά.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 91-92 )

Λειτουργικά βιώματα
Ο ιερομόναχος Ιωακείμ Σπετσιέρης ( 1858-1943) διηγείται τις ακόλουθες εμπειρίες του από την περίοδο της παραμονής του στη μονή του αγίου Σάββα, στα Ιεροσόλυμα:
‘‘ Την τέταρτη Κυριακή της μεγάλης σαρακοστής του 1888 λειτουργούσε στο καθολικό ο ιερομόναχος Γερμανός. Ήταν τύπος αληθινού μοναχού, απλός, άκακος, απονήρευτος, μειλίχιος και ταπεινός.
’’Μετά την μεγάλη είσοδο, όταν βγήκε στην ωραία πύλη για να ευλογήσει το εκκλησίασμα, μου φάνηκε το πρόσωπό του σαν μια πύρινη φλόγα.
’’- Τί έπαθε ο παπα- Γερμανός; Ρώτησα τον π. Κύριλλο, νομίζοντας ότι κάτι δυσάρεστο του συνέβη.
’’- Σώπα, μου λέει, μεταρσιώθηκε από τη θεία χάρη. Πνευματικά δεν ζει πλέον στον κόσμο, βρίσκεται στον ουρανό. Δεν βλέπεις, που κινείται μηχανικά σαν να είναι αφηρημένος; Αυτό συμβαίνει κάθε φορά που λειτουργεί’’.
‘‘ Όταν έγινα ιερέας, μια μέρα ρώτησα τον παπα- Γερμανό:
’’- Πάτερ Γερμανέ, έχω διαβάσει ότι παλαιότερα πολλοί ιερείς, όταν έκαναν τη μεγάλη είσοδο, κρατώντας τα τίμια Δώρα, δεν πατούσαν στη γη. Υπάρχουν τέτοιοι ιερείς σήμερα;
’’- Μην αμφιβάλλεις, μου είπε, μήπως συμβεί και σε σένα κάτι τέτοιο!
’’ Πραγματικά, την επόμενη Κυριακή ήμουν εφημέριος. Όταν λοιπόν βγήκα για τη μεγάλη είσοδο κρατώντας τα Άγια, σήκωνα τα πόδια μου, γιατί δεν έβρισκα στερεό έδαφος να πατήσω. Αργότερα με επισκέφθηκε στο κελλί μου ο παπα-Γερμανός και με ρώτησε:
’’- Γιατί σήμερα, την ώρα της μεγάλης εισόδου, σήκωνες τα πόδια σου;
’’- Δεν ξέρω τί έπαθα, δεν εύρισκα στερεό έδαφος να πατήσω.
’’- Ακριβώς. Βρισκόσουν στον αέρα, γιατί σε κρατούσαν θείοι άγγελοι. Πίστευε λοιπόν και μη ερεύνα, γιατί το μυστήριο της θείας ευχαριστίας, είναι μεγάλο.
’’- Μόνο στη μεγάλη είσοδο κρατούν το λειτουργό οι θείοι άγγελοι στον αέρα;
’’- Ναι, γιατί τότε φέρει επάνω του τα τίμια Δώρα. Όταν τα αποθέσει, τότε η χάρη ενεργεί στο πνεύμα του, που το μεταρσιώνει στον φωτεινό και ουράνιο κόσμο’’.
(Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία, Ι. Μονή Παρακλήτου, σελ.89-90)

Η σαλή και ο τσάρος
Η Πάσσα Σαρόφσκαγια ήταν μια δια Χριστόν σαλή. Ωνομάσθηκε Σαρόφσκαγια γιατί είχε περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής της στα δάση του Σάρωφ, που ήταν γεμάτα θηρία. Σαν κι αυτά έβρισκε καταφύγιο μέσα σε σπηλιές. Σαν κι αυτά ζούσε στο ύπαιθρο υποφέροντας το κρύο και την πείνα. Καμμιά φορά, ερχόταν στο Ντιβέγιεβο, στο γυναικείο μοναστήρι του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ, και δούλευε στον μύλο.
Ήταν όμορφη, ψηλή, αδύνατη, ηλιοκαμμένη, ξυπόλητη. Ντυνόταν μ’ ένα αντρικό πουκάμισο και προξενούσε φόβο σ’ όσους δεν την γνώριζαν.
Η ζωή της όμως προκαλούσε και τον σεβασμό! Αργότερα μιλούσαν για την διορατικότητα της και άκουγαν με ευλάβεια τις συμβουλές που έδινε.
Έπειτα από καιρό άφησε την ζωή της στο δάσος και εγκαταστάθηκε στο Ντιβέγιεβο. Οι μοναχές την δέχθηκαν με πολλή χαρά. Της ετοίμασαν ένα πεντακάθαρο κελλί και την φρόντιζαν όσο το δυνατόν περισσότερο. Σ’ αυτό το κελλί δεχόταν τους επισκέπτες, που ήθελαν να την συμβουλευθούν.
Μέσα στο μοναστήρι, ηλικιωμένη πια, φορούσε ρούχα νεανικά, με φανταχτερά χρώματα. Όταν κάποτε της ανήγγειλαν ότι θα την επισκεπτόταν ο τσάρος Νικόλαος ο Β΄, ντύθηκε αμέσως με κουρέλια! Οι αδελφές τα ’χασαν. Την έντυσαν με το ζόρι μ’ ένα ωραίο φόρεμα. Αλλά όταν ο τσάρος, που γύριζε από την τελετή της αγιοποιήσεως του οσίου Σεραφείμ ( 1903), μπήκε στο κελλί της, βρέθηκε πάλι ντυμένη με παλιά ρούχα.
Η Πάσσα είχε συνηθίσει να προσφέρη τσάι στους επισκέπτες της. Παρηγορούσε μάλιστα, αυτούς που θ’ αντιμετώπιζαν στο μέλλον μια δυστυχία, βάζοντας πολλή ζάχαρη στο φλυτζάνι τους. Στο φλυτζάνι του τσάρου έβαλε τόση ζάχαρη που το τσάι ξεχείλισε. Ο Νικόλαος ζήτησε να της μιλήση ιδιαιτέρως. Όταν βγήκε από το κελλί της, η τσαρική συνοδεία έμεινε κατάπληκτη από τα αλλοιωμένα χαρακτηριστικά και την χλωμάδα του! Δεν απεκάλυψε σε κανέναν όσα η σαλή Πάσσα του είχε προβλέψει.
Ένα χρόνο αργότερα γεννήθηκε ο πολυπόθητος, πλην όμως, όπως αποδείχθηκε, αιμοφιλικός τσάρεβιτς, ο διάδοχος του θρόνου.
Τον ίδιο χρόνο η Ρωσία ηττήθηκε από την Ιαπωνία ( 1904).
Δυο χρόνια αργότερα ξέσπασε η εξέγερσις της Κροστάνδης ( 1905).
Ακολούθησαν μετά ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, η κομμουνιστική επανάστασις και η δολοφονία της τσαρικής οικογένειας.
( Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄,σελ.142-143)

" Κι αυτά ορφανά είναι ! "
Ήμασταν μία συντροφιά, κι ο Γέροντας κουβέντιαζε μαζί μας.
Μας μιλούσε για την τραγωδία της έλλειψης αγάπης στην εποχή μας,
που δημιουργεί τη μοναξιά, την κατάθλιψη, την ανασφάλεια, το άγχος, τις φοβίες.
Μας έλεγε : " Σύρτε, μωρέ, σ' ένα ορφανοτροφείο,
να δείτε εκεί τα καημένα τα ορφανά παιδάκια, πώς κάνουν,
σαν τα αρνάκια που έχασαν τη μάνα τους,
και ψάχνουν ποιος επισκέπτης θα τους δείξει λίγη αγάπη,
να πάνε να κολλήσουν απάνω του και να μη φεύγουν.
Σύρτε να δείτε πώς διψούνε για αγάπη ".
Και κατέληξε : " Άλλα νομίζετε, ότι τα παιδάκια, που έχουν τους γονείς τους κι αυτοί δεν τ' αγαπούνε, διαφέρουν καθόλου από τα ορφανά ;
Κι αυτά ορφανά είναι ".
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.291)

Ένας επίσκοπος κάποτε, περιοδεύοντας τα χωριά της επαρχίας του, έφτασε σ’ ένα πολύ μακρινό χωριουδάκι. Ζήτησε να δη τον ιερέα. Ύστερα από αρκετή ώρα παρουσιάστηκε μπροστά του ένας απλοϊκός χωρικός, μόλις είχε γυρίσει από το χωράφι και φορούσε τα ρούχα της δουλειάς. Ήταν ο ιερέας του χωριού! Ο επίσκοπος δεν έμεινε ικανοποιημένος. Ήθελε πιο ευπαρουσίαστο τον λειτουργό του Υψίστου.
Η άλλη μέρα ήταν Κυριακή. Ο ιερέας ετοιμάστηκε να λειτουργήση κι ο επίσκοπος δεν τον άφηνε από τα μάτια του. Ήθελε να τα παρακολουθήση όλα. Θα έβρισκε ίσως πολλά σφάλματα στον αγροίκο εκείνο χωρικό.
Παράδοξο όμως! Από τη στιγμή που άρχισε η θεία λειτουργία, ο ιερέας κυκλώθηκε από μια θεϊκή φλόγα που τον θέρμαινε και τον λάμπρυνε χωρίς να τον καίη! Κι αυτό κράτησε ως το τέλος της λειτουργίας.
Αφού μοίρασε ο ιερέας το αντίδωρο στους χωρικούς, τον φώναξε ο επίσκοπος στο άγιο βήμα και πέφτοντας στα γόνατα, του ζήτησε να τον ευλογήση. Ο ταπεινός κληρικός σάστισε.
-Πώς είναι δυνατόν ο ανώτερος να ευλογηθή από τον κατώτερο του; Εσύ ευλόγησε με, άγιε δέσποτα.
-Αδύνατον να ευλογήσω εκείνον που στέκεται μέσα σε θεϊκή φλόγα και προσφέρει την αναίμακτη θυσία. « Το έλαττον υπό του κρείττονος ευλογείται».
-Υπάρχει τάχα, άγιε δέσποτα, επίσκοπος ή πρεσβύτερος ή και διάκονος ακόμη που να πλησιάζη το άγιο θυσιαστήριο και να μην περικυκλώνεται από ουράνιο φως; είπε με απορία ο απλοϊκός ιερέας.
Τί να απαντήση ο επίσκοπος σ’ εκείνον που έβλεπε το υπερφυσικό σαν το φυσικώτερο πράγμα του κόσμου; Θαύμασε την καθαρότητα της καρδιάς του και έφυγε από το μικρό χωριό ωφελημένος.

( Γεροντικόν )

( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄, σελ.211-213)

Τη Μεγάλη Σαρακοστή κυρίως ψάλλουμε αυτή την υπέροχη προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, που ξεκινάει « Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου…» και συνηθίζεται να κάνουμε και τις απαραίτητες μετάνοιες. Προς το τέλος αυτή η προσευχή λέει στον Κύριο « δώρισε μου να κοιτάω τα δικά μου σφάλματα και να μην κατακρίνω τον αδελφό μου». Φέτος όμως σαν να μας έκανε κάποιος φάρσα, στις δύσκολες στιγμές, την ουσία αυτής της προσευχής την ξεχάσαμε εντελώς! Οι περισσότεροι δικαιώσαμε τους εαυτούς μας και κατηγορήσαμε τους άλλους… και συνεχίζουμε ακάθεκτοι. Πόσο μεγάλη είναι η αρετή της αυτομεμψίας και πόσο δύσκολη, όσο και η λέξη. Προέρχεται από το ρήμα ‘μέμφομαι’ που σημαίνει κατηγορώ. Δυστυχώς όμως η συντριπτική πλειοψηφία προτιμάμε την αυτοδικαίωση! Όταν υπάρχει μια δυσκολία, ένα πρόβλημα, παίρνουμε μια θέση και χωρίς να πολυεξετάζουμε σε βάθος και πολύπλευρα αυτή τη στάση μας, δικαιώνουμε τον εαυτό μας. Από εκεί ξεκινούν όλα τα άσχημα. Αφού δεν βλέπουμε τα δικά μας λάθη, η Χάρη του Θεού απομακρύνεται με άμεση συνέπεια να κατηγορήσουμε τους άλλους. Αφού εγώ έχω δίκιο όποιος δεν συμφωνεί μαζί μου έχει άδικο. Την επιείκεια την εξαντλήσαμε όλη στον εαυτό μας.
Όταν λένε οι άθεοι για να καλύψουν τις αμαρτίες τους « ο Θεός είναι αγάπη, το λέει και το Ευαγγέλιο», έτσι κι εμείς οι χριστιανοί ψάχνουμε φράσεις από το Ευαγγέλιο και τους Πατέρες για να δικαιώσουμε τις πράξεις ή τις παραλείψεις μας. Πόσο οδυνηρό είναι αυτό… να κάνει κανείς συνένοχο του το Λόγο του Θεού, τον οποίο ερμηνεύει κατά βούληση και αποσπασματικά όπως ακριβώς κάνουν και οι αιρετικοί, τους οποίους ψέγουμε. Στους εαυτούς μας δε βρήκαμε λάθη. Στους άλλους όμως; Εκεί εξαντλούμε πολύ εύκολα και επιπόλαια όλη μας την αυστηρότητα και την ειρωνεία μας, χωρίς να μπούμε στη θέση τους, χωρίς να προσευχηθούμε γι’ αυτούς, χωρίς Αγάπη Χριστού… Αν το δηλητήριο της κατηγορίας το ρίχναμε στον εαυτό μας, το Άγιο Πνεύμα θα ερχόταν να μας παρηγορήσει και να επουλώσει τις πληγές μας και ερχόμενο θα μας απάλλασσε από το σκοτάδι της κοσμικής λογικής και θα μας ενίσχυε με το Φως της Αλήθειας. Αν βγάζουμε όμως όλη τη χολή μας στους αδερφούς, η Χάρη του Θεού μας εγκαταλείπει άμεσα και το σκοτάδι βαθαίνει…
Η πανσοφία της Εκκλησίας μάς προετοιμάζει πριν από κάθε Σαρακοστή για όλα αυτά με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου ( Κατά Λουκά, ιη΄9-14). Ο Φαρισαίος δοξολογούσε το Θεό ή ίσως τον εαυτό του που τα έκανε όλα όπως πρέπει. Λάθη αυτός δεν είχε. Και φυσικό και επόμενο ήταν να κατηγορήσει τον Τελώνη που δεν του έμοιαζε. Αυτό όμως που δε γνώριζε ο Φαρισαίος και εμείς γνωρίζουμε αλλά ξεχνάμε, είναι πως ο Χριστός ήταν εκεί δίπλα του και τον έβλεπε και τον άκουγε. Ξεχνάμε πάνω στο πάθος της αυταρέσκειας και της φιλαρέσκειας την παρουσία του Χριστού. Και ο Χριστός φυσικά δικαίωσε τον ταπεινό Τελώνη και όχι τον υπερήφανο Φαρισαίο. Ας μην ξεχνάμε την αυτομεμψία μας λοιπόν γιατί οι εκκλησίες ξανανοίγουν αλλά για να ανοίξει η Πύλη της Βασιλείας των Ουρανών πρέπει επιτέλους να έχουμε αληθινή μετάνοια. Γιατί χωρίς μετάνοια, οι μετάνοιες είναι απλή γυμναστική!(Κ.Δ.Κ)

Όταν φέρνουμε υπερήφανο λογισμό, τα κάνουμε θάλασσα

-    Γέροντα, είμαι πολύ απρόσεκτη· όλο ζημιές κάνω.
-    Φαίνεται, θα υπάρχη μέσα σου κρυφή υπερηφάνεια. Επειδή ο Θεός σε αγαπάει, λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι1· κάνεις μια ζημιά και ταπεινώνεσαι. «Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται» .
-    Γέροντα, φοβάμαι να ξανασιδερώσω, γιατί έκαψα ένα ξένο ράσο.
-    Να κάνης τον σταυρό σου και να σιδερώνης.
-    Μήπως ήταν του πειρασμού;
-    Σπάνια μια ζημιά είναι από φθόνο του διαβόλου· συνήθως είναι από υπερήφανο λογισμό. Όταν φέρνουμε υπερήφανο λογισμό, τα κάνουμε θάλασσα. Κι εσύ, φαίνεται, έφερες υπερήφανο λογισμό.
-    Γιατί κάηκε το ράσο και δεν έπαθα εγώ ζημιά;
-     Γιατί το ράσο πήγε στον άλλον, έγινε γνωστή η ζημιά, οπότε έτσι ρεζιλεύτηκες και ταπεινώθηκες. Ενώ, αν πάθαινες εσύ κάτι, δεν θα ρεζιλευόσουν. Γιατί εξομολογείται κανείς; Για να θεατρινισθή η αμαρτία· έτσι σκάζει ο διάβολος.
-    Όταν, Γέροντα, πάη κάποιος να κάνη μια δουλειά και τελικά γίνεται ζημιά, τί συμβαίνει; Δεν δούλεψε σωστά; δεν είχε καθαρή διάθεση;
-    Είναι πολλές περιπτώσεις. Πρέπει να εξετάση από που ξεκίνησε.
-    Μπορεί, Γέροντα, κάποιος να κάνη ζημιές από αφηρημάδα;
-    Τί θα πη αφηρημάδα; Αν εξετάσης, θα δής ότι τις περισσότερες φορές οι ζημιές στην υπερηφάνεια οφείλονται. Αν σε μια νοικοκυρά περάση ο λογισμός ότι καμμιά άλλη δεν πλένει τα πιάτα τόσο καλά όσο αυτή, μπορεί να ρίξη όλο το ράφι με τα πιάτα και να σπάσουν όλα. Μια φορά κάποια που εργαζόταν σε ένα υαλοπωλείο σκέφθηκε: «Τί εύκολα κατεβάζω τα κουτιά με τα ποτήρια!». Μόλις έβαλε αυτόν τον λογισμό, της έφυγαν τα κουτιά από τα χέρια και έσπασαν όλα τα ποτήρια. Ή, ας πούμε, ένας οδηγός βλέπει ένα γεροντάκι ανήμπορο και το παίρνει να το πάη στον προορισμό του. Αν του περάση ο λογισμός: «γιά δές, άλλος θα το έκανε αυτό; τί καλά λόγια θα λέη τώρα το γεροντάκι για μένα!», θα τον εγκαταλείψη η Χάρις του Θεού και μπορεί να πέση πάνω σε καμμιά κολόνα ή να ανεβή πάνω στο πεζοδρόμιο, να χτυπήση και κανέναν!

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 80-82)