Το φθινόπωρο του 371 οι ορθόδοξοι της Καππαδοκίας αποτελούσαν ένα νησάκι μέσα στον ωκεανό των αρειανών. Ο αυτοκράτωρ Ουάλης προσπαθούσε ν’ απλώση την αίρεση του Αρείου παντού. Και τώρα πολιορκούσε ασφυκτικά την Καισάρεια, που ήταν η μητροπολιτική έδρα του Μ. Βασιλείου.
Τα άλλα κέντρα της αυτοκρατορίας υποτάχτηκαν στη θέληση του. Αυτό όμως έγινε με διωγμούς, δημεύσεις περιουσιών, βασανιστήρια, ακόμη και με θανατώσεις. Η Καππαδοκία απέμεινε τελευταίο φρούριο αντιστάσεως της Ορθοδοξίας. Ο αυτοκράτωρ έστειλε τότε εναντίον του Μ. Βασιλείου τον έπαρχο Μόδεστο. Ο Μόδεστος πήρε αρκετούς πραιτωριανούς, μπήκε στην Καισάρεια, εγκαταστάθηκε στο διοικητήριο της και διέταξε να παρουσιαστή την επόμενη μέρα ο επίσκοπος ενώπιον του.
Ο Μ. Βασίλειος, έπειτα από μια νύχτα αγρυπνίας και φλογερής προσευχής, ξεκίνησε… Το κρύο του πρωινού περόνιαζε το ασθενικό του σώμα, η ψυχή του όμως ήταν θερμή. Βάδιζε γαλήνιος και αποφασιστικός για τη μεγάλη αναμέτρηση. Τον ακολουθούσαν αρκετοί αφοσιωμένοι πιστοί. Οι πραιτωριανοί όμως του Μοδέστου πρότειναν τα δόρατα και άφησαν να περάση ο επίσκοπος μόνος.
Ο έπαρχος τον περίμενε με ύφος προκλητικό και απειλητικό στην επίσημη αίθουσα. Τον περιστοίχιζαν αξιωματούχοι και φρουροί. Με φωνή βαριά είπε:
-Βασίλειε, πώς τολμάς – μόνον εσύ – να εναντιώνεσαι στο θέλημα του βασιλιά; Πώς τολμάς να τον περιφρονής; Ποιος νομίζεις ότι είσαι;
Ο άγιος δεν δείλιασε με όσα έβλεπε και άκουγε. Με απόλυτη ηρεμία ρώτησε:
-Για ποιο πράγμα με κατηγορείς; Ποιο είναι το σφάλμα μου;
-Δεν ακολουθείς την πίστη του βασιλιά. Είσαι ο μόνος ανυπότακτος.
-Ο βασιλιάς δεν έχει τη σωστή πίστη! Πιστεύει πως ο Υιός του Θεού είναι κτίσμα. Εγώ όμως προσκυνώ τον Υιό σαν Θεό.
-Τότε εμείς τί είμαστε, που ακολουθούμε τον αυτοκράτορα;
-Αιρετικοί!
Ο έπαρχος τα είχε κυριολεκτικά χαμένα. Δεν περίμενε τέτοια παρρησία από τον Μ. Βασίλειο.
-Μα δεν θέλεις να είσαι με το μέρος μας; Να μας έχης φίλους;
-Σαν χριστιανός που είμαι, θέλω να έχω φίλους με πίστη, όχι με αξιώματα.
-Δεν φοβάσαι την εξουσία μου;
-Μα γιατί να φοβηθώ; Τί μπορείς να μου κάνης;
-Τί μπορώ; έκανε εξαγριωμένος. Δήμευση της περιουσίας σου, εξορία, βασανιστήρια, θάνατο!
-Αυτά δεν τα φοβάμαι. Τί άλλο έχεις;
-Δεν τα φοβάσαι; Γιατί;
-Η μόνη μου περιουσία είναι λίγα τριμμένα ρούχα και κάτι παλαιά βιβλία. Γι’ αυτό δεν φοβάμαι τη δήμευση. Η εξορία πάλι δεν με τρομάζει. « Του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής». Άλλωστε, σ’ αυτή τη γη είμαι πάροικος και παρεπίδημος. Όσο για τα βασανιστήρια, μάθε ότι το σώμα μου είναι πολύ ασθενικό και σύντομα θα υποκύψη. Με απειλείς τέλος με τον θάνατο; Θα μου γίνης ευεργέτης! Αυτόν ποθώ κι εγώ, για να ενωθώ το συντομώτερο με τον Θεό μου.
Ο έπαρχος έπεσε σε βαθιά συλλογή. Κατόπιν σήκωσε αργά το κεφάλι και ομολόγησε:
-Βασίλειε, κανείς επίσκοπος δεν μου μίλησε μέχρι τώρα με τόσο θάρρος.
-Ναι, γιατί ποτέ μέχρι τώρα δεν συνάντησες αληθινό επίσκοπο!
Ο Μόδεστος βρέθηκε σε δύσκολη θέση και αναγκάστηκε ν’ αφήση τον άγιο ελεύθερο. « Μεγαλειότατε, ηττηθήκαμε!» ομολόγησε αργότερα στον αυτοκράτορα Ουάλη.

( Η ζωή ενός μεγάλου )

( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄,σελ.68-70)

69. Πώς κατέληγαν στις κακοδοξίες τους οι αιρετικοί;

Κατέληγαν στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν δια του λόγου τα ακατανόητα και ανερμήνευτα. Δεν μπορεί να κατανοήσει κανείς τα δόγματα της πίστεως, γιατί αυτά είναι αλήθειες μυστηριακές, που υπερβαίνουν την ανθρώπινη κατάληψη. Ο άνθρωπος με μόνο το μυαλό του αδυνατεί να τις προσεγγίσει. Μόνο με την πίστη φωτιζόμενη από το Πνεύμα του Θεού, μπορεί να έχει κάποια πρόσβαση στο μυστήριο του Θεού. Χωρίς αυτήν επιχειρεί το ακατόρθωτο. Προσπαθεί να χωρέσει στο μυαλό του το άπειρο και απερίληπτο.

Αυτό πάθαιναν οι αιρετικοί. Εμπιστευόμενοι τις ανθρώπινες δυνάμεις τους, προσπαθούσαν να κατανοήσουν την υπερβατική αλήθεια του Θεού. Το εγχείρημά τους ήταν άνισο, όπως άνιση είναι η σχέση κτιστού και άκτιστου, πεπερασμένου και απείρου. Με την έλλειψη αισθήσεως των δυσαναλογιών και με πνεύμα φίλαυτο και εγωιστικό, αντί να ερμηνεύσουν τα δόγματα τα παραμόρφωναν και τα διέλυαν. Με το όχημα του φυσικού λόγου τους δεν έφθαναν ποτέ στο τέρμα του δρόμου τους, λοξοδρομούσαν και χάνονταν. Εγωπαθείς δε και εριστικοί, δημιουργούσαν κόμματα στην Εκκλησία, τη ζωή της οποίας έβλαπταν αφάνταστα. Κατέλυαν την αγάπη, την ενότητα και την ειρηνική συμβίωση του σώματος του Χριστού. Οι αιρέσεις είναι ο χειρότερος εχθρός της Εκκλησίας, τα ζιζανια που σπείρει ο εχθρός στη φυτεία της θείας βασιλείας.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 98)

Αλέξανδρος Μέγας
και Ιησούς Χριστός
Στους ελληνολάτρες αν πεις ότι ο Εσταυρωμένος ζει,
αμέσως γελάνε, μολονότι το φωνάζει όλη η οικουμένη, και παλαιά και τώρα.
Τότε μεν με τα καταπληκτικά θαύματά Του, τώρα δε με τις αθρόες μεταστροφές
και μεταμορφώσεις ανθρώπων. Αυτά δεν μπορεί να ναι κατορθώματα ενός νεκρού.
Αν όμως του πεις, ότι ο Αλέξανδρος ζει, το πιστεύει, μολονότι δεν έχει καμιά απόδειξη.
Φυσικά δεν είναι σπουδαίο το ότι ο Αλέξανδρος όταν ζούσε έκανε πολέμους και πετύχαινε νίκες.
Το να πετυχαίνονται όμως τόσο θαυμαστά πράγματα υστέρα από το σταυρό και την ταφή,
από τον Ιησού, αυτό γεννάει έκπληξη και φανερώνει τη θεία και απερίγραπτη δύναμη Του.
Ε.Π.Ε. 20,50έξ.

βασιλιάς των Μακεδόνων
Ο Αλέξανδρος, ο βασιλιάς των Μακεδόνων, αφού νίκησε το βασιλιά των Περσών Δαρείο,
συγκέντρωσε στον εαυτό του όλη την εξουσία.
Ε.Π.Ε. 34,258

ο Δανιήλ περί αυτού
Μιλάει ο Δανιήλ ο προφήτης για τον Αλέξανδρο το βασιλιά...
Υστέρα αναφέρει τη συνάντηση του Αλεξάνδρου με το Δαρείο και τη νίκη του κατά κράτος...
Κι υστέρα μιλάει για το θάνατο του Αλεξάνδρου και τη διαδοχή του από τους τέσσερις βασιλείς.
Ε.Π.Ε. 34,260

διάδοχοι του
Ο προφήτης Δανιήλ άρχισε από τη βασίλεια του Αλεξάνδρου,
και υστέρα, στο τέλος του βιβλίου του διηγήθηκε τα διατρέξαντα στο μεταξύ,
δηλαδή, όσα έκαναν οι Πτολεμαίοι και οι Σέλευκοι, που συνεπλάκησαν μεταξύ τους,
όσα δημιούργησαν οι στρατηγοί τους, τις δολοπλοκίες τις νίκες,
τις στρατιωτικές παρατάξεις, τις ναυμαχίες, τις πεζομαχίες.
Κι όταν φτάνει στον Αντίοχο, τελειώνει.
Ε.Π.Ε. 34,262

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 137-138)

Να βάλουμε στην ζωή μας κυβερνήτη τον Θεό

-Γέροντα, γιατί η Βασιλεία του Θεού στο Ευαγγέλιο παρομοιάζεται με κόκκο σινάπεως «ός όταν σπαρη επί της γης,
μικρότερος πάντων των σπερμάτων εστί των επί της γης• και όταν σπαρη, αναβαίνει και γίνεται μείζων πάντων των λαχάνων»;
-Το σινάπι σαν σπόρος είναι πολύ μικρός, αλλά, όταν σπαρή, γίνεται ολόκληρος θάμνος.
Ακόμη και τα πουλάκια πηγαίνουν και κάθονται στα κλαδιά του. Ο λόγος του Θεού παρομοιάζεται με τον σπόρο του,
γιατί από έναν μικρό ευαγγελικό λόγο ο άνθρωπος αναπτύσσεται και καταλαβαίνει την Βασιλεία του Θεού.
-Γέροντα, πώς νιώθει κανείς αυτό που λέει η Αγία Γραφή: «Η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστιν»;
-Ευλογημένη, όταν μέσα μας είναι ένα μέρος της χαράς του Παραδείσου, τότε «η βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί».
Και το αντίθετο, όταν έχουμε άγχος, τύψεις συνειδήσεως, τότε μέσα μας υπάρχει ένα μέρος της κολάσεως.
Είναι μεγάλο πράγμα ο άνθρωπος από τούτη την ζωή να νιώθη μέσα του ένα μέρος της χαράς του Παραδείσου.
Δεν είναι δύσκολο να το πετύχουμε αυτό• δυστυχώς όμως ο εγωισμός μας εμποδίζει από το πνευματικό αυτό μεγαλείο.
Ο άνθρωπος μόνος του μπορεί να κάνη την ζωή του παραδεισένια, εάν δέχεται να τον κυβερνάη ο Θεός σαν καλός Πατέρας.
Πρέπει να έχη εμπιστοσύνη στον Θεό, να ελπίζη σ’ Αυτόν για ό,τι επιχειρεί να κάνη και να Τον δοξάζη για όλα.
Να μην έχει άγχος. Το άγχος φέρνει ένα τσάκισμα στην ψυχή, την παραλύει.
Όταν ζητάει την Βασιλεία των Ουρανών, όλα τα άλλα έρχονται. Λέει το Ευαγγέλιο: «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού»,
αλλά και «την βασιλείαν του Θεού αρπάζουν οι βιασταί» .
Οι άνθρωποι σήμερα δυσκόλεψαν την ζωή τους, γιατί δεν αρκούνται στα λίγα, αλλά κυνηγούν συνέχεια τα υλικά αγαθά.
Όσοι όμως θέλουν να ζήσουν γνήσια πνευματική ζωή, πρώτα-πρώτα πρέπει να αρκεσθούν στα λίγα.
Όταν η ζωή τους είναι απλοποιημένη, χωρίς πολλές σκοτούρες, και ελευθερωμένοι θα είναι από το κοσμικό πνεύμα,
και χρόνος θα τους περισσεύη και για πνευματικά. Αλλιώς θα κουράζωνται προσπαθώντας να ακολουθήσουν την μόδα,
θα χάνουν την γαλήνη τους και θα κερδίζουν το μεγάλο άγχος.
Και βλέπω, πώς οι άνθρωποι μερικές φορές κάνουν μαρτυρική την ζωή τους!
Σήμερα καθώς ερχόμουν με κάποιον από την Ουρανούπολη, με παρακάλεσε να περάσουμε λίγο από το σπίτι του.
Επειδή επέμενε, δεν θέλησα να του χαλάσω το χατίρι.
Μόλις φθάσαμε στην εξώπορτα, τον βλέπω, βγάζει τα παπούτσια του και μπαίνει μέσα πατώντας στις μύτες.
«Τί έπαθες και περπατάς έτσι;», τον ρωτάω. «Τίποτε, Γέροντα, μου λέει, περπατάω προσεκτικά, για να μη χαλάσω το παρκέ».
Τί να πής; Βασανίζονται χωρίς λόγο.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 148-150)

Ο Θεός σέβεται την ελευθερία του διαβόλου
Όταν, μετά από λίγες μέρες, τον επισκέφθηκα, ο Γέροντας προχώρησε περισσότερο.
Μου είπε:" Ο διάβολος είναι προσωπικότητα και γι' αυτό ο Θεός σέβεται την ελευθερία".
Αυτό δεν το είχα φανατασθεί. Να σεβασθεί ο Θεός την ελευθερία των αγγέλων που δεν αμαρτάνουν,
να σεβασθεί την ελευθερία των ανθρώπων που αμαρτάνουν και μετανοούν, μου ήταν κατανοητό.
Να σεβασθεί όμως την ελευθερία και των ασεβών δαιμόνων, που αμαρτάνουν και δε μετανοούν,
μου ήταν ακατανόητο. Μέχρι ποιό σημείο η αγάπη του Θεού σέβεται την ελευθερία των λογικών πλασμάτων Του;
Μήπως δεν υπάρχει οριακό σημείο; Όμως τότε, πώς γίνεται η μυστική επέμβασή της,
κατά τη διαβεβαίωση του Γέροντα; Μυστήριο, καθ' ο μυστική.
Κι αφού είναι μυστήριο, είναι προτιμότερο να δέχομαι, απλά, ό,τι γίνεται, παρά να ματαιοπονώ ερευνώντας,
περίεργα, πώς γίνεται. Μου αρκεί που γνωρίζω ότι γίνεται από αγάπη.[Γ 285]

Ο σατανάς θέλει φασαρία μέσα στο σπίτι
Για τις σχέσεις του ανδρογύνου; Πώς να συμπεριφέρεσαι; Τί σου έλεγε; -Μου έλεγε πολλά.
Έλεγε, δηλαδή, ότι πρέπει να συννεννοούμαστε, να προσευχόμαστε μαζί.
Αυτό μου τόνισε πολλές φορές. Η προσευχή πρέπει να είναι κοινή.Όταν τα παιδιά μου ήταν φοιτητές,
του έλεγα ότι προσεύχομαι για να περάσουν τις εξετάσεις.
Μάλιστα, μιά φορά, ο γιός μου, αν και ήταν καλός φοιτητής, σε κάποιες εξετάσεις δυσκολευόταν• τότε μου είπε ο Γέροντας:
"δε θα περάσει τις εξετάσεις" .Πράγματι δεν τις πέρασε. Και όταν ξαναπήγα, μου είπε:
"Δε θα περάσει γιατί του φωνάζεις και να, ο σατανάς θέλει να κάνει φασαρία μέσα στο σπίτι και είσαι συ το όργανό του.
Να μη μιλάς"."Να σου πώ κάτι άλλο" μου 'λεγε. "Όταν γίνεται η προσευχή από κοινού, τότε να δείς πώς γίνεται το θαύμα".
Και του λέω: "Μα να πώ στον άντρα μου, έλα να γονατίσουμε να κάνουμε προσευχή να περάσουν τα προβλήματα;"
-"Σου είπα εγώ έτσι; Εγώ σου είπα να κάνετε προσευχή. Απ' εκεί και πέρα βρέστε τα μόνοι σας".
-Το να μη φωνάζετε στα παιδιά σας το τοποθετούσε ειδικά στην περίοδο των εξετάσεων; -Πάντα.
Και για τη νηστεία και για την προσευχή και για έξω πού βγαίνανε. -Καμιά παρατήρηση. -Όχι, όχι.
-Πές μου, κυρία Ξένια, για το θέμα του σατανά, που σας είπε ότι γίνεστε όργανό του κάποτε.
Τον ερώτησες τίποτε; -Έλεγε ότι ο σατανάς δεν μπορεί να βλέπει τις οικογένειες να 'ναι γαλήνιες
και να περνούν καλά και σε συννενόηση μεταξύ τους. Βρίσκει έναν απ' όλους, έναν πού να μπορεί να τον παρασύρει.
-Έναν ευάλωτο, ας πούμε. -Ναί. Και σ' αυτή την περίπτωση "εσύ είσαι", μου είπε.
Και για το παιδί του έλεγα: "Αφού τον βλέπω ότι τα παρατάει και φεύγει". Μου απάντησε: "Είδες τί κάνει ο σατανάς;
βάζει εσένα να κάνεις καβγά και να ευχαριστηθεί αυτός".
Ύστερα όταν επρόκειτο να τελειώσει ο γιός μου τις σπουδές του και να πάρει το πτυχίο του, μου είπε:
"Τώρα θα περάσει, τώρα θα περάσει • είδες τώρα πού δεν μιλάς; Τώρα θα περάσει".
[Γερ. 99π]

Όταν ο πονηρός δεν θα μπορεί να μας νικήσει εσωτερικά
Γύριζα χαρούμενος μια μέρα, μετά από μιά πολύ ωραία και ωφέλιμη περιοδεία που είχα με τον Παππούλη,
όταν σ' ένα δρόμο, πρίν φθάσω στο σπίτι μου, πέφτει επάνω μου, χωρίς εγώ να φταίω,
καθώς ήμουν σταματημένος στο φανάρι, ένα μηχανάκι που είχε πάνω δύο άτομα,
και κυριολεκτικά χάθηκαν και οι δύο κάτω από το δεξιό μέρος του αυτοκινήτου μου.
Βγήκα έξω τρομαγμένος για το συμβάν και έναν έναν τους τράβηξα από κάτω χωρίς να έχουν πάθει απολύτως τίποτα και οι δύο,
εκτός από υλικές ζημιές στο αυτοκίνητο και στο μηχανάκι. -Δόξα σοι ο Θεός, είπα.
Σας βοήθησε ο Χριστός και η Παναγία και δεν πάθατε τίποτα κακό.
Τους φίλησα και τους δύο και μετά από μιά μικρή διαδικασία που είχα με την τροχαία τους αποχαιρέτησα.
Αμέσως πήρα τηλέφωνο τον Παππούλη και του είπα τί μου συνέβη και ότι εκτός από τις υλικές ζημιές και την ταραχή μου,
για όλα τα άλλα δεν είχα κανένα πρόβλημα.Τότε μου είπε:
"Να ξέρεις, παιδί μου, ότι ο πονηρός όταν δεν μπορεί να μας νικήσει εσωτερικά, τότε μας κάνει αυτές τις εξωτερικές επιθέσεις με διάφορα συμβάντα,
που επιτρέπει ο Θεός, για να μας φοβίσει. Η συμπεριφορά σου στους δύο που έπεσαν πάνω σου ήταν πολύ καλή.
Να έχεις την ευχή του Κυρίου".
[Τζ 105π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.148-150)

                                                   Η σωτηρία των ναυτικών

Ο αέρας σφύριζε δυνατά μια παγερή νύχτα και άγρια κύματα ξεσπούσαν πάνω σ’ ένα χιώτικο καράβι. Κάθε ελπίδα σωτηρίας είχε πια χαθή! Το καράβι σαν καρυδότσουφλο ανέβαινε και κατέβαινε κάνοντας διαρκώς νερά.

Στο μοναστήρι του αγίου Μάρκου γινόταν ακολουθία. Οι ναυτικοί που κινδύνευαν, ήταν από τους πιο μεγάλους φίλους της μονής αυτής του οσίου Παρθενίου του Χίου (1815- 1883).

Ο καπετάνιος Ζανάρας από τον Βροντάδο, γνωστός του οσίου, είπε με σφιγμένη καρδιά:

-          Θεέ μου, σώσε μας με την ευχή του γέροντα Παρθενίου και ό,τι φορτίο έχει το καράβι θα το πάμε στο μοναστήρι του.

Ο όσιος εκεί που διάβαζε τον κανόνα μένει ξαφνικά ακίνητος! Καρφώνει τα μάτια του στην εικόνα του Χριστού, σηκώνει τα χέρια του σε στάσι προσευχής και βρίσκεται σε έκστασι. Οι μοναχοί τον βλέπουν χωρίς να μιλούν και σημειώνουν την ημέρα και την ώρα της εναγωνίου αυτής προσευχής. Δεν είχε προλάβει ο καπετάνιος Ζανάρας να ολοκληρώση την προσευχή του και ένας μοναχός κρατούσε το τιμόνι του καραβιού. Τα ράσα του και το κομποσχοίνι του ανέμιζαν στον βοριά και τα άσπρα του γένια σκορπούσαν. Τους κοίταζε μ’ ένα ενθαρρυντικό χαμόγελο.

-          Ο Παρθένιος! φώναξαν όλοι, ο γέροντας του αγίου Μάρκου.

Το καράβι άρχισε να κλυδωνίζεται όλο και πιο λίγο. Ο αέρας σταμάτησε να φυσά. Έγινε μεγάλη γαλήνη. Ο όσιος Παρθένιος εξαφανίσθηκε!

Μετά λίγες ημέρες το πλήρωμα του καραβιού ξεκινούσε για τον άγιο Μάρκο. Όπως είχαν υποσχεθή, φόρτωσαν το φορτίο του καραβιού σε μουλάρια και πήγαιναν στο μοναστήρι. Πρώτα θα ευχαριστούσαν τον Θεό και τον όσιο για τη σωτηρία τους και μετά θα πήγαιναν στα σπίτια τους.

Με φόβο Θεού και ευλάβεια οι διασωθέντες διηγήθηκαν στους μοναχούς το μεγάλο θαύμα. Κοίταξαν και εκεί που είχαν σημειώσει οι μοναχοί την ημέρα και την ώρα που ο όσιος προσευχόταν ακίνητος, εκστατικός και εξαϋλωμένος: Ήταν εκείνη που έγινε το θαύμα!

(Όσιος Παρθένιος ο Χίος)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 157-158)

2,1 «Θέλω γαρ υμάς ειδέναι ηλίκον αγώνα έχω περί υμών και των εν Λαοδικεία και όσοι ουχ εωράκασι το πρόσωπόν μου εν σαρκί».

Τι ευαισθησία είναι αυτή και τι ένθεη συν-ευαισθησία! Ο Απόστολος φέρνει στην καρδιά του χριστιανούς, τους οποίους ποτέ δεν είδε (με τους σωματικούς του οφθαλμούς), και η φιλάνθρωπη καρδιά του, σαν να «ξεριζώθηκε και έφυγε» απ’ αυτόν και να μετοίκησε σε όλους αυτούς (τους χριστιανούς), τους διασκορπισμένους μέσα στον κόσμο.

Στον εαυτό του ο άγιος Απόστολος ανήκει πάρα πολύ λίγο! Όλος διακατέχεται από φροντίδες για όλες τις Εκκλησίες. Η χριστοειδής αγάπη του, τον κάνει να είναι ευαγγελικά «παντού παρών», με ένα θαυμαστό τρόπο.

Και αυτός αγωνίζεται, μάχεται για τους πάντες και για τον καθένα χωριστά, γιατί τον καθένα θέλει να «παραστήσει τέλειον εν Χριστώ Ιησού» (Κολ. 1,28).

Η μάχη είναι αδιάκοπη, συνεχής και δυνατή, και αυτή γίνεται για την σωτηρία τόσων ανθρώπων, γίνεται για να υπερνικηθούν οι εχθροί της σωτηρίας τους!

Αυτή η μάχη είναι τόσο σπουδαία, τόσο αναγκαία και απαραίτητη, ώστε και αυτός ακόμη ο παγκόσμιος υπηρέτης του Χριστού, είναι αναγκασμένος να φανερώσει γι’ αυτήν. «Θέλω γαρ υμάς ειδέναι ηλίκον αγώνα έχω περί υμών και των εν Λαοδικεία και όσοι ουχ εωράκασι το πρόσωπόν μου εν σαρκί».

Με ποιον, ενάντια σε ποιους γίνεται η μάχη; Ενάντια σε όλους τους εχθρούς, τους πιο φοβερούς εχθρούς του ανθρώπου, που είναι: οι πειρασμοί, οι αμαρτίες, τα πάθη, οι θάνατοι, οι διάβολοι.

Όλοι αυτοί οι εχθροί, «χωρίς Αναπνοή» και «αιμοχαρώς» πολεμούν εναντίον των χριστιανών και της σωτηρίας τους.

Γι’ αυτό και οι χριστιανοί είναι διαρκώς «υπό τα όπλα» και στο πεδίο της μάχης. Και πολεμούν χωρίς «εφησυχασμό και ανάπαυλα». Εκεί είναι οι πληγές, εκεί ακούγονται οιμωγές (θρηνώδεις κραυγές), εκεί κλονίζονται, πέφτουν, «εκπίπτουν».

Αλλά το κεφαλαιώδες είναι ένα, να μη αποκάμνει στον αγώνα (ο πιστός), να μη αναπαύεται και αδρανεί. Και πάνω απ’ όλα, να οπλίζεται με υπομονή, για να είναι η νίκη σίγουρη.

Ιδού, γιατί μάχεται για όλους τους χριστιανούς, ο πρωτομαχητής και «πάντα νικών», ο δυνατός «εν Χριστώ» και ισχυρός «εν Αυτώ» Απόστολος Παύλος.

(Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου, Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σ. 67-68)

«Oμολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών.

Το βάπτισμα δεν είναι ένα πλύσιμο που ορίζει ο μωσαϊκός νόμος,

ούτε οι θυσίες των αλόγων ζώων, οι οποίες αν και τελούνταν

πολλές φορές δεν μπορούσαν να καθαρίσουν τον άνθρωπο.

Διότι, δεν είχε φανεί η αλήθεια του αναμάρτητου Χριστού,

και δεν είχε προσφερθεί η ζωντανή θυσία του σώματός Του μέσω του Σταυρού,

γι΄ αυτό δεν υπήρχε ούτε τέλεια κάθαρση, ούτε ανακαίνιση.

Έγινε όμως για χάρη μας η θυσία του Χριστού κι απ’ την πλευρά Του

έτρεξε το νερό και το αίμα, με τα οποία και αναμορφωνόμαστε.

Και με το μεν αίμα ζούμε δια της Θείας Κοινωνίας,

με το δε νερό, όταν βυθιστούμε τρεις φορές σ' αυτό,

καθαριζόμαστε όταν επικαλούμαστε την, δημιουργό των όλων, Άγια Τριάδα».

(Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης, Ερμηνεία εις το Σύμβολον της Πίστεως P.G. 155, 796 D - 797 A)

Του Αββά Νετρά
 Διηγήθηκαν για τον Αββά Νετρά, τον μαθητή του Αββά Σιλουανού, ότι όταν έμενε στο κελλί του, στο όρος Σινά, κανόνιζε τη ζωή του σύμμετρα με τις χρείες του σώματος. Όταν δε έγινε επίσκοπος στη Φοράν, πολύ πίεζε τον εαυτό του στη σκληραγωγία. Και του λέγει ο μαθητής του: « Αββά, όταν είμαστε στην έρημο, δεν έκανες τόση άσκηση ». Και του λέγει ο γέρων: « Εκεί έρημος ήταν και ανέχεια και ήθελα να διαφεντεύω το σώμα, για να μη ασθενήσω και ζητήσω αυτά όπου δεν είχα. Τώρα δε κόσμος είναι και αφορμές είναι. Και να ασθενήσω εδώ, θα βρεθή ένας να με περιποιηθή. Για να μη χάσω τον μοναχό ».
Του Αββά Νικήτα
 Έλεγε ο Αββάς Νικήτας για δυο αδελφούς, όπου πήγαν μαζί θέλοντας να συνοικούν. Είπε δε ο ένας μέσα του: « Ό,τι θέλει ο αδελφός μου, αυτό θα κάνω ». Το ίδιο και ο άλλος είπε μέσα του : «Θα κάνω το θέλημα του αδελφού μου». Και έζησαν πολλά χρόνια με μεγάλη αγάπη. Βλέποντάς το ο εχθρός, πήγε με σκοπό να τους χωρίση. Στάθηκε λοιπόν έξω από την πόρτα τους και φαινόταν στον ένα σαν περιστέρι και στον άλλο σαν κουρούνα. Λέγει ο ένας: « Βλέπεις εκείνο το περιστέρι ; ». Απαντά ο άλλος: « Κουρούνα είναι ». Και άρχισαν να φιλονεικούν, λέγοντας ο ένας αντίθετα από τον άλλο. Ήλθαν έτσι στα χέρια μέχρις αίματος, προς μεγάλη χαρά του εχθρού. Και χωρίσθηκαν. Αλλά μετά τρεις μέρες, ανένηψαν και συνήλθαν. Και ζητώντας ο ένας συγχώρηση από τον άλλο, ωμολογούσαν τι νόμιζε ο καθένας τους ότι ήταν το πουλί όπου είδαν. Και καταλαβαίνοντας τον πόλεμο του εχθρού, έμειναν έως το τέλος αχώριστοι.
Του Αββά Ξοΐου
α΄. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ξόϊο, λέγοντας: « Αν βρεθώ κάπου κάποτε και φάγω τρία ψωμιά, μή πολύ είναι; ». Του λέγει ο γέρων : « Στο αλώνι ήλθες, αδελφέ ; ». Και είπε πάλι: « Αν πιω τρία ποτήρια κρασί, μή πολύ είναι; ». Του λέγει: « Αν δεν είναι δαίμων, δεν πρόκειται για πολύ. Αν ναι, είναι πολύ. Γιατί το κρασί δεν ταιριάζει στους μοναχούς οπού ζουν κατά Θεόν ».
β΄. Έλεγε κάποιος από τους πατέρες για τον Αββά Ξόϊο τον Θηβαίο, ότι πήγε κάποτε στο όρος Σινά. Και καθώς έφευγε από εκεί, τον συνάντησε κάποιος αδελφός και στενάζοντας έλεγε: « Έχουμε θλίψη, Αββά, για την αναβροχιά ». Του λέγει ο γέρων: «Και γιατί δεν παρακαλείτε με προσευχή τον Θεό;». Του αποκρίνεται ο αδελφός: «Και προσευχόμαστε και κάνουμε λιτανείες, αλλά δεν βρέχει». Του λέγει ο γέρων: « Πάντως δεν προσεύχεσθε με επιμονή. Θέλεις δε να μάθης ότι αυτό είναι αλήθεια; ». Άπλωσε τότε τα χέρια στον ουρανό και προσευχήθηκε. Και ευθύς έβρεξε. Βλέποντας δε ο αδελφός, φοβήθηκε. Και πέφτοντας με το πρόσωπο στη γη, τον προσκύνησε. Ο γέρων τότε έφυγε. Ο δε αδελφός ανακοίνωσε σε όλους το γεγονός. Και ακούοντας το, δόξασαν τον Θεό. 
Του Αββά Ξανθία
α΄. Είπε ο Αββάς Ξανθίας: « Ο ληστής στον σταυρό ήταν και με ένα λόγο του δικαιώθηκε. Και ο Ιούδας συγκαταριθμημένος με τους αποστόλους ήταν και μέσα σε μια νύχτα έχασε όλο τον κόπο και βρέθηκε από τον ουρανό στον άδη. Γι’ αυτό, κανείς ας μή καυχάται όταν κάνη το καλό. Γιατί όλοι όσοι είχαν πεποίθηση στον εαυτό τους, έπεσαν ».
β'. Ανέβηκε κάποτε ο Αββάς Ξανθίας από Σκήτη στο Τερενούθι. Και εκεί όπου κατέλυσε, καταβεβλημένος καθώς ήταν από την άσκηση, του έφεραν λίγο κρασί. Ακούοντας δε μερικοί, του έφεραν ένα δαιμονισμένο άνθρωπο. Και άρχισε ο δαίμων να λοιδορή τον γέροντα: « Σ’ αυτόν τον οινοπότη με φέρατε ; ». Και ο μεν γέρων δεν ήθελε να τον βγάλη. Για δε τον ονειδισμό, έλεγε: « Έχω εμπιστοσύνη στον Χριστό, ότι, πρίν πιω έως το τέλος αυτό το ποτήρι, θα βγής ». Και σαν άρχισε ο γέρων να πίνη, φώναξε ο δαίμων, λέγοντας : « Με καις, με καις ! ». Και πριν εκείνος το πιή όλο, βγήκε με τη χάρη του Χριστού.
γ΄. Ο ίδιος είπε : « Το σκυλί καλύτερο μου είναι. Γιατί και αγάπη έχει και σε κρίση δεν έρχεται».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)

68. Ποιά ήταν η επίδραση των αρχαίων θεολογικών σχολών Αλεξανδρείας και Αντιοχείας στη διαμόρφωση των χριστολογικών αιρεσεων;

Ως γνωστόν, η αρχαία Αλεξανδρινή Σχολή είχε ιδιαίτερες θεωρητικές τάσεις και προκαταλήψεις. Οι θεολόγοι της τόνιζαν πιο πολύ το θείο στοιχείο στο Χριστό, αφήνοντας στη σκιά το ανθρώπινο. Ομοίως εξηγούσαν αλληγορικά τις Γραφές (έβλεπαν συμβολική έννοια σε πολλές από τις διηγήσεις της) και έμεναν αδιάφοροι στην ιστορική γραμματική ερμηνεία του κειμένου της. Από τους κόλπους της προήλθαν αιρετικοί, οι οποίοι είτε αρνούνταν την πραγματικότητα, είτε την ολοκληρία της ανθρώπινης φύσεως του Χριστού. (Δοκήτες, Απολλινάριος, Μονοφυσίτες, Άφθαρτοδοκήτες).

Στο αντίθετο άκρο βρισκόταν η Αντιοχειανή Σχολή, της οποίας οι θεολόγοι είχαν πρακτικότερες τάσεις. Τόνιζαν πιο πολύ το ανθρώπινο στοιχείο στο Χριστό, και άφηναν στο περιθώριο το θείο. Οι Αντιοχείς θεολόγοι ερμήνευαν τις Γραφές χρησιμοποιώντας την ιστορικογραμματική μεθοδο και αποστρεφόμενοι την αλληγορία. Από τις τάσεις της Σχολής προήλθε ο Νεστοριανισμός.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 97-98)