Άρρωστα παιδάκια
-Γέροντα, αυτό το άρρωστο παιδάκι, που έφεραν σήμερα οι γονείς του, πολύ ταλαιπωρείται.
-Έ, σιγά-σιγά θα ξεπεράση την αρρώστια του, αλλά θα του μείνη μια ευαισθησία,
για να θυμάται την αρρώστια του, και αυτή η ευαισθησία θα το βοηθάη πνευματικά.
-Και τα παιδάκια, Γέροντα, που έχουν λευχαιμία πολύ υποφέρουν.
-Αυτά πολύ τα βοηθάει η Θεία Κοινωνία. Πολλά παιδάκια ξεπέρασαν την αρρώστια
τους με την Θεία Κοινωνία. Όταν διαβάζουμε τον 145ο Ψαλμό,
με τον οποίο παρακαλούμε τον Θεό να σταματήσουν οι αιμορραγίες,
να προσευχώμασε να βοηθήση ο Θεός τα παιδάκια που έχουν λευχαιμία,
αλλά και να υπάρχη αίμα στα νοσοκομεία για τα παιδιά που έχουν μεσογειακή αναιμία.
Τα παιδιά αυτά περνούν μαρτύριο μεγαλύτερο και από το μαρτύριο των παιδιών που έσφαξε ο Ηρώδης.
Τα παιδάκια έχουν καθαρό μισθό από την ταλαιπωρία της αρρώστιας, γιατί δεν έχουν αμαρτίες.
Πόσα μικρούτσικα παιδιά θα δούμε στην άλλη ζωή να είναι με το μαρτυρικό, το αγγελικό,
τάγμα εκείνων των νηπίων! Μωρά δύο μηνών, να τα εγχειρίζουν, να τους βάζουν ενέσεις, ορούς!
Που να βρουν φλέβα στα καημένα! Τα τρυπούν από δώ-από κεί...
Να βλέπης παιδάκι να έχη όγκο στο κεφάλι και να του κάνουν ακτίνες,
να βάζουν κάτι καλώδια σε ένα τόσο δά κεφαλάκι. Εδώ ένας μεγάλος
δεν μπορεί να αντέξη, που να αντέξουν τα παιδάκια!
-Αυτά τα παιδάκια, Γέροντα, τελικά θεραπεύονται ή πεθαίνουν;
-Έ, πολλά φυσικά πεθαίνουν, αλλά και οι γονείς πώς να τα αφήσουν;
-Γέροντα, αξίζει τον κόπο οι παιδίατροι να προσπαθούν να διατηρήσουν στην ζωή τα πρόωρα βρέφη;
-Οι γιατροί πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν και παράλληλα να προσεύχωνται γι’ αυτά.
«Θεέ μου, να λένε, αν είναι αυτό το παιδί να ζήση και να υποφέρη σε όλη του την ζωή,
τότε, Σε παρακαλώ, να το πάρης». Να φροντίζουν όμως να βαπτίζωνται τα βρέφη,
και τότε θα τους προϋπαντήσουν στον Παράδεισο με αναμμένη λαμπάδα.
Και όταν είναι μεγαλύτερα τα παιδιά, πρέπει οι γιατροί πολύ να προσέξουν
πώς θα πούν την διάγνωση. Οκτώ χρονών παιδάκι του είπε ο γιατρός: «Θα τυφλωθής».
Έρχεται και μου λέει και ο πατέρας μπροστά στο παιδί: «Το πήγαμε στο εξωτερικό
για εξετάσεις και μας είπαν ότι θα τυφλωθή».
Και καλά να είναι το παιδί, η στενοχώρια μπορεί να το χτυπήση όπου έχει ευαισθησία,
πόσο μάλλον αν είναι άρρωστο!

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 226-227)

"Να ακολουθείς το ημερολόγιο του τόπου"
Ένας μοναχός ζήτησε από τον Παππούλη να του πεί ποιό ημερολόγιο
να ακολουθήσει, το παλιό ή το νέο, και ο Γέροντας του είπε: "Άκουσε να δείς.
Αν πρόκειται να ζήσεις στον κόσμο, να ακολουθείς το ημερολόγιο
που έχει η Εκκλησία, για να μη φέρνεις αναστάτωση στον κόσμο,
εκτός και επιθυμείς να ζήσεις στο Άγιον Όρος".
[Τζ 172]

"Με το νέο ή με το παλιό ημερολόγιο, Γέροντα;"
Όταν τον ρωτούσε κανείς ποιό είναι το σωστό ημερολόγιο,
το παλιό ή το νέο συνήθιζε να απαντάει ότι αυτό είναι
επιστημονικό θέμα, να πάτε στους επιστήμονες να σας πούν.
Κι έλεγε ότι ο ίδιος ποτέ δεν θα έφευγε από την Εκκλησία,
οτιδήποτε κι αν συνέβαινε, και συμβούλευε μερικούς κληρικούς,
που είχανε διαφορές με την επίσημη Εκκλησία,
να κάνουν το παν να γεφυρώσουν την διαφορά και να επιστέψουν στην Εκκλησία.
Έλεγε μάλιστα: προτιμώ να πλανώμαι μέσα στην Εκκλησία,
παρά να φύγω από την Εκκλησία. Κι έλεγε ότι δεν θα ήθελε να σωθεί μόνος του,
δίχως την Εκκλησία κι ότι δεν θα εγκατέλειπε το πλοίο της Εκκλησίας,
γιατί έπαθε ρωγμή ή γιατί κινδύνευε.
[Πορ. 44]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.195)

Από το Βίο του….

«Ασχολούμενος με το διακόνημα του κελλαρίτη ο Αρσένιος, μία ημέρα έπλυνε σιτάρι με νερό και το άπλωσε στον πρόναο, αφού άφησε ανοικτή μία από τις θύρες για ν’ αερίζεται. Κουρούνες που επέταξαν μέσα, κατέφαγαν, όσο μπορούσαν, το σιτάρι κι’ εφώναζαν από χαρά. Όταν λοιπόν άκουσε τις φωνές ο Αρσένιος, έτρεξε αμέσως και ευρήκε αυτές μεν με τα στόματα γεμάτα σιτάρι, το δε σιτάρι σκορπισμένο εδώ κι εκεί. Καθώς λοιπόν είδε τούτο, έκλεισε την θύρα γεμάτος θυμό εναντίον των πτηνών και τις έρριψε όλες στο έδαφος συντρίβοντάς τις με κοντάρι. Σαν να είχε κάμει μάλιστα μεγάλο κατόρθωμα ανήγγειλε το γεγονός στον μακάριο Συμεών. Αυτός δε, προφασισμένος ότι ενέκρινε την πράξη, λέγει· «ας πάμε, να ιδώ και εγώ πόσο καλά έκανες που τις σκότωσες». Καθώς λοιπόν επήγε ο άγιος και είδε τα πτηνά να είναι στρωμένα στο έδαφος νεκρά, σκυθρώπασε από λύπη για τον παράλογο θυμό τούτου και προσκαλώντας έναν από τους υφισταμένους του πρόσταζε να φέρει σχοινί, να δεθούν όλες οι κουρούνες και να κρεμασθούν στον τράχηλο του Αρσενίου. Καθώς δε το πρόσταγμα εκτελέσθηκε γρηγορότερα από λόγο, διατάσσει να σύρουν τούτον και να τον περιφέρουν στο μοναστήρι, για να θεατρίζεται στο μέσο των μοναχών. Αυτός δε υπέμεινε την αισχύνη της πράξεως με τόσο καταβεβλημένο φρόνημα, ώστε να χύνει ποταμούς δακρύων και ν’ αποκαλεί τον εαυτό του φονέα» (εκδ.ΕΠΕ τ.19Α, σελ.113-115).

«(συμβουλεύει νέο Ηγούμενο). Αν δε καμμία φορά χρειασθεί να κινηθείς και κατά των ατάκτων σε εύλογο θυμό με παιδευτική ράβδο, για να ανακόψεις κάπως το κακό και αναστείλεις φαύλη συνήθεια, ούτε αυτό δεν είναι ξένο προς την Eκκλησία των πιστών· διότι κάθε πράξη μας που αναστέλλει την κακία και βοηθάει την δικαιοσύνη και αρετή είναι επαινετή και θεάρεστη» (τ.19Α, σ.139).

«Να μη καταφρονήσεις ένα δήθεν μικρό πράγμα που έγινε προς εξύβριση του ευαγγελικού βίου και της μοναχικής καταστάσεως, με προσποίηση πραότητος για έπαινο των ανθρώπων, αλλά, μιμούμενος τον Χριστό και Θεό αγανακτώντας και ταρασσόμενος απαθώς, να εκδικείσαι τις εντολές του Θεού» (τ.19Α, σ.141).

«Πρέπει όλους τους λογισμούς που μας έρχονται να τους εξετάζομε με προσοχή και να τους αντιπαραβάλλουμε με τις μαρτυρίες από τις θεόπνευστες Γραφές και από την διδασκαλία των πνευματικών και άγιων πατέρων, και εάν τους ευρίσκομε να συμφωνούν με αυτές και να είναι ισοδύναμοι, να τους κρατάμε με κάθε δύναμη και να φιλοδοξούμε να τους κάνουμε έργο. Εάν όμως τους ευρίσκομε να μη συμφωνούν με το λόγο της αληθείας, να τους διώχνομε από μέσα μας με πολλή οργή, σύμφωνα με αυτό που έχει γραφεί «να οργίζεσθε και να μη αμαρτάνετε». Διότι, σαν μόλυσμα και κεντρί του θανάτου, έτσι πρέπει ν’ αποφεύγομε την προσβολή που γίνεται μέσα μας από τους εμπαθείς λογισμούς» (19Γ 357-359)

«Να μη φέρεσαι με θυμό και οργή και κραυγή εναντίον των τέκνων και αδελφών σου χωρίς αιτία που προκαλεί κίνδυνο στην ψυχή, αλλά να τους διδάξεις με ήπιο λόγο και ομιλία, πώς πρέπει να περπατεί ο καθένας τους και να συναναστρέφεται μέσα στην αδελφότητα» (τ.19Δ, σ.201).

«Εάν χρειασθεί ποτέ ν’ αντιμετωπίσεις από εύλογο θυμό με ράβδο και βακτηρία τους άτακτους, για να κάνεις κάποια ανακοπή του κακού και ν’ αναστείλεις λοιμώδη φθορά σ’ αυτούς, ώστε να μην επεκταθούν προς το χειρότερο τα της φαύλης εργασίας και διαθέσεως, ούτε αυτό κρίθηκε ασύμφωνο από τους αποστόλους στις διατάξεις τους και από τους θεοφόρους πατέρες μας. Διότι κάθε κίνηση και κάθε πράξη μας, που περιορίζει και απομακρύνει την κακία και βοηθάει τη δικαιοσύνη και την αρετή, είναι επαινετή και θεάρεστη και ευπρόσδεκτη από όλους τους δικαίους. Και μάρτυρας είναι ο Ιησούς, που χτύπησε με φραγγέλιο τους σκληρούς Ιουδαίους, οι οποίοι είχαν μεταβάλει σε οίκο εμπορίου τον οίκο προσευχής, και ανέτρεψε τις τράπεζες των χρηματιστών. Μην αδιαφορήσεις λοιπόν και για ασήμαντο πράγμα, που έγινε παρά την εντολή του Θεού προς καταστροφή των αποστολικών κανόνων και διατάξεων και ύβρη του ευαγγελικού βίου και της τάξεως των μοναχών, με πρόφαση πραότητας και με σκοπό τον έπαινο μόνο από τους ανθρώπους, αλλά μιμούμενος τον δικό σου Ιησού και Θεό, επιτιμώντας με αυστηρότητα και εκταράσσοντας τον εαυτό σου χωρίς πάθος, κάνε εκδίκηση των εντολών του Θεού και των θεσμοθετημένων κανόνων υπό των αποστόλων του» (τ.19Δ, σελ.201-203).

«Ποιο επίσης είναι το όφελος της νηστείας, πες μου, εάν δεν συνοδεύεται από πραότητα;… εκείνος που ανέχεται με μακροθυμία εκείνον που βλασφημεί προς το Θεό, αμαρτάνει μαζί με τον βλάσφημο σαν να συνευχαριστιέται και να συναποδέχεται αυτόν με τη νομιζόμενη μακροθυμία» (τ.19Δ, σ.349).

«Ποιος λοιπόν που πενθεί καθημερινά θα συνεχίσει να ζει οργιζόμενος και δεν θα γίνει πράος; Διότι, όπως ακριβώς η φλόγα της φωτιάς σβήνει από το νερό, έτσι και ο θυμός της ψυχής σβήνει από το πένθος και τα δάκρυα· και σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε, αν περάσει κανείς πολύ χρόνο σ’ αυτή την κατάσταση, να μετατεθεί το θυμικό της ψυχής του και να περιέλθει σε ακινησία» (τ.19Δ, σ.443).

ΠΡΟΣΘΗΚΗ (τα παρακάτω, υπάρχουν και στο θέμα «Αγάπη». Παρατίθενται και εδώ διότι σχετίζονται άμεσα και με το θέμα «Θυμός»):

«Όταν κάποτε τελείωσε η πρωινή δοξολογία καθώς άρχισε κατά την συνήθειά του ο μακάριος να κατηχή τους μαθητάς και σύμφωνα με την παραίνεσι του αποστόλου να νουθετή, να ελέγχη, να παρηγορή, ξαφνικά κάπου τριάντα από τους μοναχούς διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά τους, όπως παλαιά οι γύρω από τον Άννα και Καϊάφα, κινήθησαν με άναρθρες κραυγές και φονικές διαθέσεις, διετάραξαν όλη την εκκλησία, και εσήκωσαν αυθαδώς τα άνομα χέρια τους κατά του πατρός των, για να τον συλλάβουν και τον διασπαράξουν σαν θηρία. Αυτός δε, μόλις είδε την αλλαγή των και την αποξένωσί τους από τον διδάσκαλο και πατέρα τους, έδεσε τα χέρια του και εσήκωσε την σκέψι τoυ προς τον ουρανό· με αυτόν τον τρόπο έμεινε επί τόπου ακίνητος χαμογελώντας και ατενίζοντας χαρούμενα προς τους μιαρούς. Καθώς δε ώρμησαν εναντίον του και με τις άναρθρες κραυγές και βλασφημίες επέδειξαν μανία και αναίδεια σκύλων που υλακτούσαν, εμποδίσθηκαν άνωθεν να επιβάλουν επάνω του τα άνομα χέρια διότι η χάρις που ενοικούσε στον Συμεών τους εκρατούσε μακριά και τους απέπεμπε. Απορώντας δε τι να πράξουν, εξέρχονται τρέχοντος από την εκκλησία και, αφού έσπασαν τα κλείθρα της πύλης του μοναστηριού, εγκαταλείποντας μόνον τον μακάριο μαζί μ’ εκείνους που εζούσαν μ’ ευλαβική διαγωγή. Καθώς δε επέρασαν άοπλοι την πρώτη πύλη της μεγάλης του Θεού Εκκλησίας και άρχισαν να ενοχλούν με τις κραυγές τον αρχιερέα —που ήταν ο Σισίννιος— από κάτω, τους εκάλεσε ο πατριάρχης και, αφού έμαθε την αιτία της ταραχής και την εκ μέρους των ραδιουργία κατά του αγίου, τους απέδωσε δεινή μανία, και εκάλεσε την επομένη ημέρα τον άγιο. Όταν λοιπόν ο μακάριος εισήλθε με σεμνό ήθος και ιλαρό παρουσιαστικό προς αυτόν, ο πατριάρχης ερωτά για την αιτία της εναντίον του μανίας των μοναχών. Όταν δε εκείνος διηγήθηκε με τον νόστιμο χαριτωμένο λόγο όλα τα σχετικά προς την συνηθισμένη ομιλία και κατήχησι και έπειτα, τα της αναιδείας και της φονικής εξορμήσεώς των, και πώς έφυγαν συντρίβοντας τα κλείθρα και τους μοχλούς των πυλών, ο πατριάρχης εξεπλάγη και αντιλαμβανόμενος τον φθόνο και την μανία των ασυνέτων, καταλήφθηκε από δίκαιο θυμό και τους κατεδίκασε όλους σε εξορία. Εάν βέβαια ήταν κάποιος άλλος αυτός που έπαθε αυτά από εκείνους, δεν θα ικανοποιώταν από την απόφασι; Δεν θα ευφραινόταν κατά τον βιβλικό λόγο, όταν είδε τέτοια καταδίκη; Δεν συνέβηκε όμως αυτό στον καλό ποιμένα και ακριβέστατο μιμητή του πρώτου ποιμένος. Όταν δηλαδή είδε τους φύλακες έτοιμους να συλλάβουν τους αποστάτες, πίπτει πρηνής και εγγίζει τα πατριαρχικά εκείνα πόδια ο ηγούμενος με την ευαίσθητη ψυχή, την οποία προσφέρει υπέρ των προβάτων του, και με θρήνους ζητεί συγγνώμην. Ο πατριάρχης κάμπτεται με δυσκολία και λόγω των παρακλήσεων ανακαλεί την απόφασι περί εξορίας, δεν τους επιτρέπει όμως να εισέλθουν πάλι στην μονή. Αμέσως λοιπόν απελαύνονται όλοι από την εκκλησία και γεμάτοι μανία σκορπίζονται ακολουθώντας ο καθένας το θέλημά του. Άλλοι κατατάχθηκαν ανάμεσα στα κατηχουμενεία των εκκλησιών, άλλοι ερρίφθηκαν σε άλλες μονές, όσοι δε ανήκαν στην κατώτερη και ευτελέστερη μοίρα διασκορπίσθηκαν όπου έτυχε ο καθένας, εδώ κι εκεί. Τι έπραξε λοιπόν ο ποιμήν ο καλός; Eπιστρέφει μόνος του στο μοναστήρι, σπαρασσόμενος εσωτερικά για την στέρησι των προβάτων του Χριστού και χύνοντας άφθονα δάκρυα. Και, παρακαλώ, παρατηρήσατε ακεραιότητα άγιας ψυχής και ανεξικακία δικαίου ανδρός. Eπειδή δεν υπέφερε να βλέπη αδειανή την αυλή των προβάτων, τι κάμνει ο καθ’ όλα σοφός και γενναίος, για να συμφιλιώση το ποίμνιο προς τον εαυτό του και τον Θεό και να το συναθροίση κοντά του; Ερευνά για τους τόπους της πόλεως όπου εζούσε ο καθένας τους κατά την θέλησί του. Όταν τους έμαθε, στέλλει στον καθένα τα απαιτούμενα για την συντήρησί του, συνοδεύοντας την προσφορά με παρηγορητικούς λόγους που εμάλασσαν την καρδιά τους. Καθώς αυτό εγινόταν επί πολλές ημέρες και ο πραγματικά καλός ποιμήν ερχόμενος με ταπεινή εμφάνισι, εκαθόταν μαζί με τον καθένα τους, τους απηύθυνε λόγια αγάπης και εζητούσε την επιστροφή τους μαζί με την συγγνώμη, σαν να τους είχε αδικήσει μάλλον παρά να είχε αδικηθή από αυτούς· με διδακτικούς λόγους εμαλάκωσε την στυγνότητα και σκληρότητα της καρδιάς τους. Έτσι σε σύντομο χρόνο τους συνάθροισε όλους ο καλός ποιμήν, που εισήλθε στην αυλή των προβάτων δια της θύρας του Ιησού και δεν ανέβηκε σ’ αυτήν από άλλο σημείο, και εγέμισε πάλι την αυλή του με τα ήμερα πρόβατα που προ ολίγου είχαν αγριεύσει» (τ.19Α, σελ.97-101).

«άλλοτε μεν τον έπλυναν με ύβρεις και λοιδορίες και τον ονείδιζαν πικρά, μερικές φορές εσήκωναν και χέρια επάνω του, αν και ήταν γέρων και αδύνατος ήδη, και τον έρριπταν κατά γης (ώ, πόση ανοχή και πόση άφατη μακροθυμία έχεις, Χριστέ) με φονικό χέρι, άλλοτε δε ελιθοβολούσαν τον δίκαιο. Ένας από αυτούς μάλιστα κάποια φορά έλαβε λίθο, όσον μεγάλο μπορούσε να χωρέσει το χέρι του, και τον πετά δυνατά προς τον τόπο, όπου συνήθιζε να κάθεται ο άγιος και να γράφη τα λόγια της θείας χάριτος. Ο λίθος, αφού συνέτριψε το υαλωτό, διέρχεται κατά του μήνιγγος του αγίου, και πέφτει αντίκρυ από την όψι του και με μόνο το ορμητικό κτύπημα εγέμισε ζάλη το σεβαστό κεφάλι του· αν είχε κτυπήσει σ’ αυτό κατά την φορά του, τίποτε δεν θα εμπόδιζε να στείλη τον άγιο την ίδια στιγμή στον θάνατο. Τι πράττει λοιπόν τότε ο μιμητής του ειπόντος, «να μη ανταποδώσης κακό για κακό»; Αντάμειψε με αγαθά τόσο αυτόν όσο και όλους τους άλλους που τον κακοποιούσαν· γι’ αυτό φωνάζει με γαλήνια λαλιά τον μαθητή του Συμεών και λέγει· «βλέπεις την εναντίον μας απειλή, αδελφέ;» και του υπέδειξε τον λίθο. «Αλλά πήγαινε και σβήσε τον εναντίον μας θυμό του ανθρώπου με το έλεος της φιλανθρωπίας, χορηγώντας σ’ αυτόν αφθόνως τα αναγκαία για την θεραπεία από το υστέρημά μας» (τ.19Α, σ.231).

«Άλλο είναι το να μην αγανακτούμε γι’ ατιμίες και ύβρεις, για πειρασμούς και θλίψεις, και άλλο το να ευχαριστούμαστε γι’ αυτά και να ευχόμαστε υπέρ εκείνων που το προκαλούν σ’ εμάς· άλλο είναι το να τους αγαπούμε από ψυχή και άλλο υπεράνω αυτού το να αποτυπώνωμε νοερώς το πρόσωπο του καθενός από αυτούς και να τους καταφιλούμε απαθώς ως γνησίους φίλους με δάκρυα ειλικρινούς αγάπης, οπότε φυσικά δεν ευρίσκεται καθόλου ούτε ίχνος αηδίας στην ψυχή. Ανώτερο δε από αυτά που αναφέραμε είναι, όταν ακόμη και στον καιρό των πειρασμών έχει κανείς ίση και όμοια αναλλοιώτως διάθεσι προς εκείνους που τον λοιδορούν κατά πρόσωπο και τον διαβάλλουν, τον κατακρίνουν και τον καταδικάζουν, τον υβρίζουν και τον εμπτύουν, αλλ’ επίσης και προς εκείνους που εξωτερικά τηρούν το πρόσχημα φιλίας, κρυφά δε διαπράττουν τα όμοια χωρίς να διαφεύγουν την προσοχή· ασυγκρίτως δε ανώτερο τούτων πάλι θεωρώ ότι είναι το να λησμονήση κανείς τελείως όσα έχει υποφέρει και να μη τα θυμάται, είτε παρόντες είτε απόντες είναι αυτοί που τον έθλιψαν, να προσδέχεται δε και αυτούς ομοίως με τους φίλους στις συναναστροφές και συνεστιάσεις χωρίς ανάμνηση των συμβάντων» (τ.19Α, σ.451).

«Εάν σε υβρίσει κανείς δικαίως ή αδίκως ή σε κακολογήσει ή σε διαβάλλει, και δεν υποφέρεις με πραότητα την ατιμία, ή όταν λυπηθείς και δαγκωθείς στην καρδιά, δεν βαστάξεις και δεν χαλιναγωγήσεις τις κινήσεις της ψυχής σου, αλλά υβρίσεις αυτόν που σε ύβρισε ή τον κακολογήσεις ή πράξεις κάτι ενάντιο σ’ αυτόν, ή πάλι δεν κάνεις τίποτε από αυτά σ’ εκείνον, αλλά φύγεις έχοντας στην καρδιά σου μίσος εναντίον του και δεν τον συγχωρήσεις με όλη την ψυχή σου και δεν προσευχηθείς γι’ αυτόν από την καρδιά σου, να, εστρατεύθηκες κατά του Χριστού, ενεργώντας αντίθετα από τα προστάγματά του, κι έγινες πολέμιός του, έχασες επίσης και την ψυχή σου, επισφραγίζοντας και επικυρώνοντας τις προϋπάρχουσες αμαρτίες σου και καθιστώντας τις ανεξάλειπτες. Εάν πάλι κάποιος σε ραπίσει στο δεξί σαγόνι κι έπειτα δεν του στρέψεις και το άλλο, αλλά μάλλον τον κτυπήσεις κι εσύ, έγινες στρατιώτης και βοηθός του αντικειμένου Σατανά κι εκτύπησες όχι μόνο τον αδελφό, αλλά δι’ αυτού κι αυτόν που σου είπε να μη κτυπήσεις, αλλά να στρέψεις μάλλον και το άλλο σαγόνι σ’ αυτόν. Και εάν κάποιος σου αφαιρέσει χρυσό ή κάτι άλλο λαθραία ή φανερά, δανειζόμενος τυχόν ή αρπάζοντάς το, έπειτα δεν θελήσει να σου το δώσει, κακοπραγώντας ή εξ αιτίας φτώχειας, κι εσύ δεν το υποφέρεις με ευχαρίστηση και αμνησικακία, αλλά σύρεις εκείνον που το άρπαξε στα δικαστήρια και μισθώσεις συνηγόρους, ζητώντας βοήθεια από τους ανθρώπους, και παρουσιάζεσαι στο δικαστήριο στενοχωρούμενος, λυπούμενος, οδηγώντας και σύροντας τον αδελφό σε δίκη, χρησιμοποιώντας όρκους και ψευδορκίες και αναγκάζοντάς τον να ορκίζεται και να επιορκεί και να ψεύδεται, πράγμα που είναι χειρότερο όλων των άλλων, και μαζί μ’ αυτά τον παραδώσεις στις φυλακές και ενεργείς και πράττεις τα πάντα, ώστε να λάβεις όσα σου χρωστάει, πώς δεν είσαι φανερώς πολέμιος και του εαυτού σου;» (τ.19Γ, σ.219).

   «Πώς όσα αφάνισες παλιά, ζουν πάλι σ’ εμένα και με γεμίζουν, Θεέ μου, από σκοτάδι και θλίψη; Πάθη έξαψης και οργής που μου ανεβάζουν ένα θόλωμα μέσα μου κι αχλύ στην κεφαλή μου και ανάπηρα μου αφήνουν της ψυχής τα μάτια» (19^Ε, 121, στίχ. 1-5)

(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)

2,16-17. «Μη ουν τις υμάς κρινέτω εν βρώσει ή εν πόσει ή εν μέρει εορτής ή νουμηνίας ή σαββάτων, α έστι σκιά των μελλόντων, το δε σώμα Χριστού».

Οι χριστιανοί είναι αθάνατοι και στον κόσμο αυτό, γιατί και οι σκέψεις τους και οι φροντίδες τους αναφέρονται στο αθάνατο, στο ένθεο και στο άφθαρτο. Και όλα μέσα στον κόσμο τα μετρούν με αυτό το μέτρο, με το μέτρο του αθάνατου και του ένθεου. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα βρίσκουν την αληθινή άξια και έννοια σε κάθε τι το γήινο, το φθαρτό και το πρόσκαιρο.

Και είναι σε θέση να διακρίνουν, είναι σε θέση να ξεχωρίζουν την σκιά από την πραγματικότητα, το πρόσκαιρο από το αιώνιο, το φθαρτό από το άφθαρτο.

Και «στηριζόμενοι» στις άφθαρτες πραγματικότητες, θωρακίζουν τον εαυτό τους με αυτές και οικοδομούν έτσι σταθερά την ζωή τους.

Έτσι βλέπουν καθαρά, όπως για παράδειγμα στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουν την σκιά έναντι της πραγματικότητας, της «χάριτος του Χριστού».

Γιατί πραγματικά, όλη η Παλαιά Διαθήκη ήταν σαν σκιά του Θεού Λόγου.

Όλος ο κόσμος της Π.Δ., πήγε μπροστά απ’ Αυτόν σαν κάποια τεράστια σκιά, η οποία πηγαίνει πριν από το σώμα.

Όλη η παλαιοδιαθηκική θρησκεία, είναι θρησκεία σκιάς, μετά την οποία έρχεται, φανερώνεται το σώμα της: O Ενσαρκωμένος Θεός Λόγος, το Θεανθρώπινο σώμα του, η Εκκλησία.

Και πραγματικά έτσι είναι: όλος ο ορατός κόσμος δεν είναι τίποτε άλλο από σκιά, η οποία παρουσιάζει και διασαφηνίζει αυτό που πηγαίνει μαζί της, την ενσάρκωση του Θεού Λόγου.

Μόνο με την Δική του ενσάρκωση και με την Εκκλησία, η οποία είναι σώμα του, «ανακαλύπτεται», «αποκαλύπτεται» η αληθινή ύπαρξη των δημιουργημένων κόσμων, το περιεχόμενό τους, η έννοια και ο σκοπός τους.

Στο Θεανθρώπινο σώμα της Εκκλησίας, όχι μόνο οι ορατοί αλλά και οι αόρατοι κόσμοι, λαμβάνουν το «σώμα» τους, λαμβάνουν την δική τους πιο «διαρκή» και πιο «έλλογη» ύπαρξη και οντότητα.

Και το «παν» που στον «παλαιό», τον προχριστιανικό κόσμο ήταν το ανώτερο, δηλαδή η πίστη του περιούσιου λαού και οι ύψιστες δυνατότητές της και αγιότητες, οι προφήτες και οι πατριάρχες, όλα ήσαν σκιές αυτής της μοναδικής πραγματικότητας, η οποία ήδη εμφανίσθηκε με την Ενσάρκωση του Θεού Λόγου, με το σώμα του, την Εκκλησία.

Όλος ο δεκάλογος, όλοι οι νόμοι, όλες οι «γραφές», όλες οι Ιεροτελεστίες, που οδήγησαν σε αυτή την μοναδική πραγματικότητα, ήσαν «παιδαγωγός εις Χριστόν» (Γαλ. 3,24), ήσαν οδηγός προς τον Χριστό, ήσαν δρομοοδηγός, ο οποίος τα πάντα οδήγησε στον Θεάνθρωπο Χριστό, σαν την παν-ύπαρξη, σαν την παν-σκέψη, σαν τον παν-σκοπό όλων των κόσμων.

("Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου", Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σελ. 95-97)

181. Τι φρονούν περί του θυτήριου χαρακτήρα της ευχαριστίας οι Διαμαρτυρόμενοι;

Οι Διαμαρτυρόμενοι, θέλοντας να πολεμήσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του ιερατείου, που προφανώς συνδέεται με την ιδέα της ευχαριστίας ως θυσίας, πολέμησαν σφοδρώς το δόγμα το υπό των Ορθοδόξων και των Ρωμαιοκαθολικών πρεσβευόμενο, φρονώντας ότι η εκδοχή της ευχαριστίας ως θυσίας ζημιώνει την έννοια της μεγάλης θυσίας του Γολγοθά και εξασθενίζει τη δύναμη και την άξια της.
Δεν έχουν όμως δίκαιο. Οι λόγοι του Αποστ. Παύλου: «Ουχί οι εσθίοντες τας θυσίας κοινωνοί του θυσιαστηρίου είσιν;», «ου δύνασθε τραπέζης Κυρίου μετέχειν και τραπέζης δαιμόνιων», «έχομεν θυσιαστήριον εξ ου φαγείν ουκ έχουσιν εξουσίαν οι τη σκηνή λατρευοντες», όπου ο ιερός συγγραφέας αντιβάλλει το θυσιαστήριο της τραπέζης του Κυρίου προς το ειδωλολατρικό θυσιαστήριο των εθνικών, καμία αμφιβολία δεν αφήνουν ότι το θυσιαστήριο της Εκκλησίας είναι πραγματικό και ότι η προσφερόμενη σ’ αυτό θυσία είναι θυσία πραγματική. Το ίδιο πράγμα εξαιρούν και οι μαρτυρίες των εκκλησιαστικών ανδρών (Ιουστίνου, Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Χρυσοστόμου κ.ά.), όπως και οι αρχαίες λειτουργίες, που αναμφισβήτητα παριστάνουν την ευχαριστία ως πραγματική θυσία. Είναι ενδεικτικό δε, ότι και οι Δοκήτες που αρνούνταν την πραγματική παρουσία του Χριστού στην ευχαριστία, συναπέρριπταν και τον χαρακτήρα της ευχαριστίας ως θυσίας.

Η θεία ευχαριστία είναι άφ’ ενός αναπαράσταση της σταυρικής θυσίας του Γολγοθά, καθόσον δια του καθαγιασμού των τιμίων δώρων παριστά ή συμβολίζει την εν αίματι θυσία του Χριστού επάνω στο σταυρό, άφ’ έτέρου δε πραγματική θυσία στην οποία ο Χριστός παρίσταται ως αρχιερέας τελών επί της γης ό,τι τελεί και στον ουρανό.
Ούτε είναι σωστή η αιτίαση ότι, αποδεχόμενοι την ευχαριστία ως θυσία, προσκρούουμε στη θυσία του Γολγοθά, δια της οποίας «άπαξ επί συντελείς των αιώνων εις αθέτησιν αμαρτίας δια της θυσίας αυτού πεφανέρωται», «μια γαρ προσφορά τετελείωκεν εις το διηνεκές τους αγιαζομένους. Όπως προειπώθηκε, και στις δύο θυσίες ο θυόμεν0ς είναι ο ίδιος, στη μεν θυσία του Γολγοθά προσφερθείς υπέρ πάντων, στη θυσία δε της ευχαριστίας προσφερόμενος για την προσωπική οικείωση των από του σταυρού αγαθών. Όχι μόνο δεν μειώνεται η μεγάλη θυσία του Γολγοθά, αλλά τουναντίον δια της ευχαριστίας αποκαλύπτεται ο ανεξάντλητος πλούτος της χάριτος στην ολότητά του και στην πρώτη ζωηφόρο στο σταυρό παράστασή του.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 252-253)

Η Εκκλησία

σώμα κοινό
Εκκλησία είναι οι πιστοί όλοι της οικουμένης. Και αυτοί που τώρα είναι, και οι άλλοι που θα γίνουν, και οι επόμενοι. Έχει μια κεφαλή. Και εφ’ όσον έχει μια κεφαλή, ένα είναι και το σώμα. Το σώμα της Εκκλησίας αποτελείται και από σημαίνοντες και από ασήμους... Πολλοί μέσα στην Εκκλησία έχουν υψηλή θέσι, σαν να είναι κεφαλή, σαν να είναι τα μάτια στην κεφαλή. Άλλοι δε κατέχουν χαμηλή θέσι, σαν να είναι τα πόδια. Πόδια που πατούν τη γη, αλλ’ είναι υγιή πόδια. Δεν είναι κακό να περπατούν τα πόδια στη γη. Κακό είναι να τρέχουν για πονηρά πράγματα.
Ε.Π.Ε. 20,668-670
και συναγωγή
«Ας ευφρανθής εσύ η στείρα, που δεν γεννάς. Ας κραυγάσης και ας φωνάξης εσύ που κοιλοπονάς, διότι πιο πολλά θα είναι τα παιδιά της ερημωμένης, παρά εκείνης που έχει άνδρα». Ποια είναι η στείρα και έρημη πριν; Ασφαλώς είναι η εξ εθνών εκκλησία, που ήταν μακρυά από τη γνώσι του Θεού. Ποια είναι αυτή που έχει τον άντρα; Ασφαλώς η εβραϊκή συναγωγή. Και όμως σε τεκνογονία η έρημη ξεπέρασε την έχουσα τον άντρα. Διότι η συναγωγή περιελάμβανε ένα έθνος. Τα παιδιά όμως της Εκκλησίας έχουν γεμίσει την Ελλάδα, τις βαρβαρικές χώρες, τη γη, τη θάλασσα, ολόκληρη την οικουμένη.
Ε.Π.Ε. 20,340
σχίσμα, φοβερό κακό
Τίποτε δεν μπορεί να διαιρέση τόσο πολύ την Εκκλησία, όσο ο εγωισμός και η φιλαρχία. Και τίποτε δεν παροξύνει τόσο πολύ το Θεό, όσο η διαίρεσις στην Εκκλησία. Και αν ακόμα επιτελέσουμε μύρια καλά έργα, δεν θα δώσουμε μικρότερο λόγο από αυτούς που κατακόπτουν το σώμα, όσοι κομματιάζουμε το εκκλησιαστικό πλήρωμα.
Ε.Π.Ε. 20,706
χειρότερο από αίρεσι
Λέω και φωνάζω: Το να σχίση κάποιος την Εκκλησία δεν είναι μικρότερο κακό από του να εμπέση σε αίρεσι.
Ε.Π.Ε. 20,712
πατρικό σπίτι
Σπίτι πατρικό είναι η Εκκλησία. Είναι ένα σώμα, ένα πνεύμα.
Ε.Π.Ε. 20,714
χτυπιέται από κύματα
Και μεγάλοι ακόμα άνδρες ταράζονται και κινδυνεύουν, όταν αναλαμβάνουν το πηδάλιο, τη διακυβέρνησι της Εκκλησίας. Χτυπιούνται από όλες τις πλευρές από κύματα διαφόρων καταστάσεων.
Ε.Π.Ε. 23,458
ισότιμα τα μέλη της
Η Εκκλησία δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε κυρίους και υπηρέτες. Τον καθένα τον διακρίνει από τα πνευματικά του κατορθώματα κι από τα αμαρτήματά του. Αν, λοιπόν, είναι το σπίτι σου εκκλησία, να μη δυσανασχετήσης που συγκαταλέγεται μαζί σου και ένας δούλος.
Ε.Π.Ε. 24,150
ουρανός
Η Εκκλησία είναι ουράνιος. Τίποτε άλλο δεν είναι, παρά ουρανός.
E.Π.E. 24,546
γελοιοποιείται
Γέμισε η Εκκλησία από γέλια. Αν ο τάδε πη κάποιο αστείο, αμέσως προκαλούνται γέλια σ’ εκείνους που κάθονται. Και το παράξενο είναι, ότι πολλοί δεν σταματάνε να παίζουν και να γελάνε ακόμα και κατά την ώρα της προσευχής (στο ναό). Παντού χορεύει ο Διάβολος. Όλους τους επηρεάζει. Όλους τους εξουσιάζει. Ο Χριστός ατιμάζεται, περιφρονείται. Πουθενά δεν υπάρχει εκκλησία!
Ε.Π.Ε. 24,578
και ψωριασμένα πρόβατα
Στο κοπάδι υπάρχουν πολλά πρόβατα υγιή, αλλά και πολλά ψωριασμένα. Τα τελευταία πρέπει να διαχωριστούν από τα υγιή. Το ίδιο και στην Εκκλησία. Άλλα πρόβατα είναι υγιή, άλλα υποφέρουν από κάποια αρρώστια. Λέγοντας ο ιερεύς, «Τα άγια τοις αγίοις», διαχωρίζει αυτά από εκείνα. Με τη φοβερή του κραυγή καλεί και προσελκύει τους αγίους, όσους έχουν φόβο Θεού και είναι προετοιμασμένοι.
Ε.Π.Ε. 25,40
πλοίο
Ως πλοίο μέσα σε θάλασσα μοιάζει η Εκκλησία. Την άφησε ο Χριστός να ταξιδεύη στην οικουμένη. Δεν εξαφάνισε την ταραχή, αλλά την διέσωσε από την ταραχή. Δεν εξαφάνισε τη θάλασσα, αλλ’ ασφάλισε το πλοίο της Εκκλησίας (ο Χριστός). Παντού οι πολλοί επανίσταντο κατά της Εκκλησίας, όπως κύματα άγρια. Παντού την πολεμούσαν τα πονηρά πνεύματα, όπως φοβεροί άνεμοι. Από παντού άγριος εμφανιζόταν χειμώνας. Και όμως ο Χριστός χάριζε πολλή τη γαλήνη. Και το πιο θαυμαστό είναι, ότι όχι μόνο η αγριότητα δεν κατέλυσε την Εκκλησία, αλλά το πλοίο της κατέλυσε τη θαλασσοταραχή!
Ε.Π.Ε. 26,238
διωκομένη
Η Εκκλησία πάντοτε διώκεται. Σαν να βρίσκεται σε θάλασσα, που μαίνεται και γεννά φοβερά ναυάγια. Τίποτε ευνοϊκό δεν βρίσκεται στον κόσμο.
Ε.Π.Ε. 26,494
νύμφη
Όπως ακριβώς ο νυμφίος (ο γαμπρός) αφήνει τον πατέρα του και έρχεται προς τη νύμφη, έτσι και ο Χριστός. Άφησε τον πατρικό θρόνο και ήρθε προς τη νύμφη. Δεν κάλεσε εμάς να πάμε στον ουρανό. Ο ίδιος ήρθε σε μας. Και όταν ακούς, ότι «άφησε», μη σκεφτής κάποια μετακίνησί Του. Πρόκειται για συγκατάβασι. Πραγματικά, και όταν ήταν μαζί μας, βρισκόταν με τον Πατέρα Του.
Ε.Π.Ε. 27,172
ομόνοια
Εκκλησία σημαίνει συμφωνία και ομόνοια.
Ε.Π.Ε. 30,174

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 129-131)

384. Έχουμε εικόνες στα σπίτια μας και τις τιμάμε. Μ’ αυτό, εκτός από άλλα, δείχνουμε ότι τα μάτια του Θεού και όλων των κατοίκων του Παραδείσου είναι πάντοτε στραμμένα προς εμάς και βλέπουν όχι μόνο τις πράξεις μας, αλλά και τους λογισμούς και τις επιθυμίες μας.

385. «Πιστεύω εις Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολική Εκκλησίαν». Πιστεύεις ότι όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι μέλη ενός και του αυτού σώματος και ότι, επομένως, όλοι πρέπει να «τηρώμεν την ενότητα του Πνεύματος εν τω συνδέσμω της ειρήνης» (Εφεσ. δ’ 3), να φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο, να βοηθούμε ο ένας τον άλλο; Πιστεύεις ότι οι Άγιοι είναι και αυτοί μέλη του σώματος του Χριστού, δηλαδή της Εκκλησίας, και είναι αδελφοί μας που μεσιτεύουν για μας ενώπιον του Υψίστου; Σέβεσαι κάθε χριστιανό σαν μέλος του Χριστού, σαν αδελφό του κατά την ανθρώπινη φύσι; Αγαπάς τον καθένα σαν τον εαυτό σου, σαν την ίδια σου τη σάρκα και το ίδιο σου το αίμα; Έχεις την ανωτερότητα να συγχωρής εκείνους που σε αδικούν; Βοηθείς τους άλλους στις ανάγκες τους; Διδάσκεις όποιον έχει άγνοια; Προσπαθείς να μεταστρέψης στον δρόμο του Χριστού τον αμαρτωλό από τα μονοπάτια της πλάνης; Στηρίζεις και παρηγορείς όσους βρίσκονται σε θλίψι; Η πίστις στη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία σε εμπνέει και σε υποχρεώνει να τα κάνης όλα αυτά. Και για όλα αυτά ο Αθλοθέτης Κύριος, η Κεφαλή της Εκκλησίας, σου ετοιμάζει στεφάνους αμαράντους.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 163-164)

180. Μπορεί να τελείται πολλές φορές η θυσία της ευχαριστίας από τον ίδιο ιερέα στην ίδια εκκλησία και πάνω στο ίδιο θυσιαστήριο;

Φυσικά όχι. Ως λογική λατρεία και προσφορά προς το Θεό, στην οποία μετέχει ως σύνολο το σώμα του Χριστού (κλήρος και λαός) μια φορά μόνο μπορεί να τελεσιουργείται. Αντίθετα η Λατινική Εκκλησία, αποκλίνουσα από το έθος και την πράξη της αρχαίας Εκκλησίας, επιτρέπει την καθημερινή τέλεση πολλών θυσιών στο ίδιο θυσιαστήριο και στον ίδιο ναό και μάλιστα από τον ίδιο ιερέα και χωρίς τη συμμετοχή του λαού του Θεού. Είναι φανερό ότι στην πράξη αυτή αποσκοπείται η έξαρση του κλήρου, ως μεσίτη μεταξύ Θεού και ανθρώπων, υπέρ τον λαόν, πράγμα σύμφωνο προς το γενικότερο κληρικοκρατικό πνευμα της Εκκλησίας αυτής.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 251-252)

«Η περηφάνια προηγείται του ολέθρου» (Παρ. 16:18)

Ο άνθρωπος είναι πολύ εύκολο να περηφανευτεί και να φτάσει στο σημείο να μην ξέρει τι λέει. Αυτό συνέβη και στο Ναπολέοντα Βοναπάρτη, μετά από τις αμέτρητες νίκες του στις μάχες που έδινε στην Ευρώπη. Την παραμονή της μάχης του Βατερλό, όπως λέει η ιστορία, αφού έδωσε και τις τελευταίες εντολές στους αξιωματικούς του για την άλλη μέρα, κατέληξε λέγοντας: «Αύριο βράδυ ο Ουέλιγκτον (ο Άγγλος στρατηγός) θα βρίσκεται στα χέρια μου αιχμάλωτος». Κάποιος από τους επιτελείς του πρόσθεσε: «Στρατηγέ, αν θέλει ο Θεός». Κι ο Ναπολέων γεμάτος περηφάνια απάντησε: «Ποιος Θεός! Εγώ εξουσιάζω το στρατό μου και όχι άλλος».
Η μέρα ξημέρωσε. Η μάχη άρχισε. Η ραγδαία βροχή και οι λάσπες του έδεσαν τα χέρια. Τα πράγματα αντιστράφηκαν. Βρέθηκε αυτός αιχμάλωτος και τα έχασε όλα «εις μίαν και μόνην ώραν».
«Ο Θεός στους περήφανους εναντιώνεται, ενώ στους ταπεινούς δίνει χάρη» (Α’ Πέτρ. 5:5). «Τεθείτε λοιπόν με ταπείνωση κάτω από το στιβαρό χέρι του Θεού, ώστε να σας υψώσει, όταν έρθει η κατάλληλη γι’ αυτό ώρα» (εδ. 6).

«… στις έσχατες μέρες… οι άνθρωποι θα είναι εγωιστές… αλαζόνες, περήφανοι…» (Β’ Τιμοθέου 3:1-2)

Θα έχετε ακούσει βέβαια για το Νάρκισσο που ήταν ένας νέος πανέμορφος. Γι’ αυτό και ήταν εγωκεντρικός. Όλα τα κορίτσια ήταν ερωτευμένα μαζί του. Μα αυτός έμενε ασυγκίνητος. Ένα από τα κορίτσια παρακάλεσε τη θεά Νέμεση να τον κάνει να την αγαπήσει, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και καταράστηκε το Νάρκισσο να γνωρίσει την απόρριψη. Μια μέρα ο Νάρκισσος είδε το είδωλό του στα νερά μιας πηγής. Μαγεμένος από την ομορφιά του έσκυψε να φιλήσει το είδωλό του, αλλά εκείνο εξαφανιζόταν! Ο αυτοερωτισμός του αυτός άρχισε να τον βασανίζει, γιατί δεν έβρισκε ανταπόκριση. Τελικά πέθανε από θλίψη, καθώς δεν μπορούσε ν’ αγκαλιάσει το αντικείμενο της αγάπης του, τον εαυτό του!

Ο ναρκισσισμός είναι ένας ψυχολογικός θάνατος. Αυτό είναι το δίδαγμα αυτού του μύθου. Αν επικεντρώσω την προσοχή μου στον εαυτό μου θα καταστραφώ. Και ο απλός λόγος είναι ότι ο Θεός έκανε τον άνθρωπο για να έχει κοινωνία και σχέση με άλλους. Θέλεις ν’ αρχίσεις μια νέα ζωή, να είσαι χαρούμενος κι ευτυχισμένος; Πάρε τα μάτια σου από τον εαυτό σου και στρέψε τα σ’ Εκείνον που έδωσε τον εαυτό Του για σένα κι άρχισε να ενδιαφέρεσαι για τους άλλους.
(Γ.Σ.Κ.)

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

382. Η Εκκλησία είναι ο βέβαιος δρόμος για την αιώνιο ζωή. Μην ξεστρατίσης απ’ αυτόν, παίρνοντας τα μονοπάτια της σοφιστείας και της απιστίας, που φέρουν στην απώλεια. «Εγώ ειμί η οδός καί η αλήθεια καί η ζωή».

383. Ο Διάβολος καλλιεργεί σε μερικές ψυχές την οκνηρία για κάθε έργο πίστεως και ευσεβείας. Έτσι τις κάνει ψυχρές στην προσευχή, δυσκίνητες στην αγαθοποιΐια. Αλλά η Γραφή μας προτρέπει να είμαστε «τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ κυρίῳ δουλεύοντες» (Ρωμ. ιβ’ 11).
Επίσης ο Πονηρός επιδίδεται στο να κάνη τις καρδιές μας ευέξαπτες. Δεν ανεχόμαστε τότε την παραμικρά αντίρρησι, το κάθε εμπόδιο, πνευματικό ή υλικό. Τότε όμως είναι ο κατάλληλος καιρός για να δείξουμε αντοχή στους χειμάρρους της κακίας και της ανυπομονησίας. «Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν» (Λουκ. κα’ 19). Αλλά τι θα συμβή τότε; Τι θα συμβή με τον άνθρωπο, όταν ο Διάβολος του επιτίθεται με τους χειμάρρους των πειρασμών και με τον άνεμο των επηρεασμών; Αν ο χριστιανός στέκη στερεά στην πέτρα, που είναι ο Χριστός, δεν θα πέση. Αν όμως στέκη στην άμμο των παθών και του εγώ, η πτώσις του είναι βεβαία.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 162-163)