Η αιωνιότης της ψυχής

Ω ψυχή αγία σπίθα,
του Νοητού Ήλιου,
ανεκτίμητο κειμήλιο του κόσμου
και των αγγέλων τιμιωτέρα!

Όλη η ορατή δημιουργία
κι ο ουρανός με τα στολίδια του
στολίσθηκαν για σένα,
Ω ψυχή, θησαυρέ μου!

Εάν χαθή το παν στον κόσμο
τίποτε δεν έχασα εγώ,
διότι όλα δεν είναι τόσο ακριβά
όσο είσαι εσύ, ψυχή μου.

Αλλά (αλλοίμονο)! εάν στερηθώ εσένα
τότε τα πάντα έχασα:
και την προετοιμασμένη δόξα στους ουρανούς
και ό,τι καλό είχα!

Εξαγορασμένη από την καταδίκη
με το θεϊκό Αίμα,
είσαι καλεσμένη να ευωδιάσης
με την ευωδία του «ουρανίου Μύρου».

Με το «μυστικό ενέχυρο»,
που σου εμπιστεύθηκε στο βάπτισμα,
θα κληθής την ημέρα του γάμου,
σ’ Αυτόν να παρουσιασθής.

Θα παρέλθη ο ουρανός και η γη
και συ θα παραμένης πάντοτε,
διότι, ψυχή μου, συ είσαι η εικόνα
του προαιώνιου Θεού!

Αγίου Ιωάννου του νέου Χοζεβίτου
("Ο βίος του Αγ. Ιωάννου του νέου Χοζεβίτου", Αρχιμ. Κωνσταντίνου, σελ. 153-154)

    Όλοι γνωρίζουμε πως η αιτία της εξόδου των Πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο ήταν η ανυπακοή τους στην εντολή του Θεού! Αυτή όμως δεν ήταν το μόνο λάθος τους. Αν ο Αδάμ και η Εύα είχαν αναγνωρίσει το λάθος τους με συντριβή και ζητούσαν συγνώμη, τότε δεν ξέρουμε αν ο Θεός θα έπαιρνε την ίδια απόφαση. Οι περισσότεροι μεταξύ σοβαρού και αστείου κατηγορούν την Εύα ότι ξεγελάστηκε από το διάβολο. Ποια ήταν όμως η αντίδραση του Αδάμ; Είπε στο Θεό ‘δε φταίω εγώ… η γυναίκα που μου έδωσες!’ Πού ήταν η αγάπη του Αδάμ στο Θεό; Έφτασε στο σημείο να τον κατηγορήσει εμμέσως πλην σαφώς! Πού ήταν η αγάπη του προς την Εύα; Απ’ τα πλευρά του τη δημιούργησε ο Κύριος κι όμως αυτός αντί να πάρει το φταίξιμο πάνω του, αντί να δείξει αγάπη, την κατηγόρησε. Την κατηγόρησε για να δικαιολογηθεί! Και μ’ αυτή τη δικαιολογία ο Θεός αναγνώρισε ότι το δημιούργημα Του έπαθε σοβαρότατη βλάβη και δεν μπορούσε πια να είναι σε κοινωνία μαζί Του!
     Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια, ήρθε ο κατακλυσμός, οι Δέκα Εντολές, οι Προφήτες, ο ίδιος ο Χριστός και η Εκκλησία Του, η Χάρις του Αγίου Πνεύματος αλλά ο άνθρωπος συνεχίζει τα ίδια! Δικαιολογίες, δικαιολογίες, δικαιολογίες… Αντί να δούμε την αλήθεια κατάματα, πόσο πολύ μηδαμινοί είμαστε, πόσο ανεπαρκείς, πόσο φταίμε ενώπιον του Χριστού και έτσι να έλθουν τα δάκρυα, η ταπείνωση και το θείο Έλεος, αβασάνιστα αυτοαθωωνόμαστε και ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους. Δικαιολογούμε τον εαυτό μας σε όλα… ‘ δε φταίω εγώ που δεν πηγαίνω στη Θεία Λειτουργία, οι παπάδες την κάνουν πολύ πρωί’, ‘δε φταίω εγώ που δεν μπορώ να συγχωρήσω, αυτοί φταίνε για το κακό που μου έκαναν’, ‘δε φταίω εγώ που μοίχευσα, δεν με ικανοποιούσε η σύζυγος’ και άλλες φτηνές δικαιολογίες μέχρι και ‘ δε φταίω εγώ που δεν αγαπάω πολύ, έτσι με έφτιαξε ο Θεός!’ Ο άγιος Πορφύριος έλεγε ‘ ο χριστιανός πάντα φταίει’ και ο άγιος Παΐσιος πως οι δικαιολογίες δεν έχουν θέση στη ζωή του χριστιανού!
      Εμείς όμως προτιμάμε το Θεό των ψυχολόγων που δεν πιέζει, δε μαλώνει, δε ζητάει τίποτε! Λένε ‘ μην έχεις ενοχές, οι άλλοι φταίνε , όχι εσύ. Μην αυτοβασανίζεσαι. Αγάπα τον εαυτό σου!’ Ωραία αγάπη… βολικά όλα, Χριστός βολικός. Χρειάζεται γενναιότητα να είσαι χριστιανός. Να πεις ‘ Ναι, φταίω, δεν έχω δικαιολογίες. Είμαι αναπολόγητος αλλά ελπίζω σε Σένα Χριστέ μου!’ Τότε θα έρθει και θα μας σκεπάσει η θεία Χάρις και θα είμαστε πάλι σε κοινωνία με την Αγία Τριάδα και θα καταλάβουμε πως άλλο είναι η ψευτοπαρηγοριά των φίλων που μας χαϊδεύουν τα αυτιά και μας λένε ‘ έχεις δίκιο’ και άλλο η παρηγοριά του Θεού. Εμείς διαλέγουμε! Τί προτιμάμε ; τη δικαιολογία και την αυτοδικαίωση ή τη Θεοκοινωνία; Όποιος επιλέγει τη δικαιολογία απομακρύνεται από την αυτογνωσία, χάνει την ταπείνωση και απωθεί τη Χάρη του Θεού. Όποιος επιλέγει τη θυσία, ακόμα κι αν έχει εκατό δικαιολογίες , βαδίζει στα χνάρια του Χριστού, μαζί με το Χριστό και το Άγιο Πνεύμα! Ας αποφασίσουμε λοιπόν… και τα δύο μαζί δε γίνεται!(Κ.Δ.Κ)

Υπάρχουν στιγμές στην πνευματική μας ζωή που μας παίρνει ο κατήφορος… είτε από παρατεταμένη αμέλεια, είτε από την ψυχική μας διάθεση, είτε από εξωτερικούς παράγοντες, είτε από συνδυασμό πολλών παραγόντων. Το ένα λάθος διαδέχεται το άλλο, τα πάθη διεγείρονται και οι αμαρτίες μάς γίνονται συνήθεια. Η Χάρις του Θεού απομακρυσμένη και ο Χριστός παραμελημένος. Έρχεται το σκοτάδι μέσα μας και ο διάβολος μάς ψιθυρίζει ασταμάτητα: ‘ Παράτα τα! Βλέπεις πως δεν μπορείς να είσαι χριστιανός; Ό,τι θέλω σε κάνω! Κι έλεγες πως θέλεις να γίνεις άγιος, τρομάρα σου…’
Τότε τί κάνουμε; Πώς θα συνεχίσουμε όταν μας πλακώνουν λάθη βαριά και η εξομολόγηση φαίνεται βουνό; ‘ Κι αν ξανακάνω πάλι τα ίδια; Ως πότε θα πέφτω και θα σηκώνομαι; Μήπως να σταματήσω την πνευματική ζωή και να γυρίσω πάλι στα παλιά, μακριά από το Χριστό; Μακριά από το Χριστό; Ε, όχι, αυτό δε γίνεται! Και πού να πάω; Καλύτερα να πεθάνω!’ Ε ναι, αυτό να κάνουμε… να πεθάνουμε! Και να πεθαίνουμε κάθε μέρα! Νομίζω αυτή είναι η λύση… να στεκόμαστε τη νύχτα αναπολόγητοι στην προσευχή μας και να Του λέμε ‘ Κύριε, τα έκανα θάλασσα! Δε μου αξίζει η Βασιλεία Σου γιατί Σε προδίδω συνέχεια. Όμως σπλαχνίσου με και δώσε μου ακόμα μια ημέρα να κάνω αρχή, να πάω ξανά στον πνευματικό μου, όπως την πρώτη φορά, να Σε αγαπήσω από την αρχή, να μάθω από τα λάθη μου, να συγχωρήσω όλους όσους με έβλαψαν, να μισήσω την αμαρτία, να πεθάνω γι’ αυτήν, να αγαπήσω Εσένα μ’ όλη τη δύναμη της ύπαρξης μου και για Σένα να ζω…
‘ Έλα Κύριε και βοήθησε με και δώσε μου ακόμα μια ημέρα μετανοίας αληθινής, έστω μια ακόμα ημέρα μαζί Σου’. Κι όταν το πρωί σηκωθούμε, θα ξέρουμε ότι σηκωθήκαμε όχι από άλλη αιτία αλλά γιατί ο Χριστός μας εμπιστεύθηκε ακόμα μια ημέρα Του, γιατί μας αγαπάει και σήμερα και ακόμα ελπίζει σε μας. Και να Τον δοξολογούμε γι’ αυτό και να προσπαθούμε κάθε λεπτό να Τον ευχαριστούμε και να κρατάμε τις υποσχέσεις μας όπως Αυτός κρατάει τις δικές Του! Να ζούμε την κάθε ημέρα μας σαν μια καινούρια αρχή. Και όταν έλθει η νύχτα να θάψουμε τη μνησικακία και την απελπισία, να ευγνωμονούμε για τον πόνο, να μαθαίνουμε από τα λάθη, να ταπεινωνόμαστε από τις πτώσεις και να δοξολογούμε το Θεό για όλα!
Να ζούμε λοιπόν την κάθε μας ημέρα σαν να είναι η πρώτη, η μόνη και η τελευταία! Και ας αποφασίζουμε το βράδυ λίγο πριν κλείσουμε τα μάτια μας σε ποιον θα αφιερώσουμε την ημέρα που θα ξημερώσει… στο Χριστό, στον εαυτό μας ή στο διάβολο;(Κ.Δ.Κ)

86. «Επορεύθη εις την ορεινήν και ησπάσατο την Ελισάβετ»
(Λουκ. α΄ 40).
Υπό την πίεση όλων αυτών των εντυπώσεων και των συναισθημάτων η Παρθένος Μαρία αναζητεί κάποια διέξοδο. Κάποια εκτόνωση. Η σκέψις της σταματά σ’ ένα συγγενικό πρόσωπο που της το θύμησε μάλιστα το αγγελικό μήνυμα: «Ελισάβετ η συγγενής σου» (Λουκ. α' 36) . Αυτό ήταν! Χωρίς να χάση καιρό, ρίχνει επάνω της ένα ιμάτιο —ήταν ακόμη χειμώνας— και παίρνει τον ανηφορικό δρόμο για τα ορεινά μέρη της Ιουδαίας. Σκοπός της να συναντήση την Ελισάβετ και να της εκμυστηρευθή το μεγάλο της μυστικό.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που δέχονται την κλήσι του Θεού είναι, ότι το Πνεύμα του Θεού τους σπρώχνει να συναντηθούν με άλλους που έχουν τις ίδιες πνευματικές εμπειρίες. Η Παρθένος οδηγείται στην Ελισάβετ. Ο Φίλιππος στέλνεται να βρει τον Ναθαναήλ (Ιω. α' 44 - 52), ο Βαρνάβας «εξέρχεται αναζητείσαι Σαύλον» (Πραξ. ια' 25) και ο Παύλος οδηγείται στα Ιεροσόλυμα «ιστορήσαι Πέτρον» (Γαλ. α΄ 18) . Οι άνθρωποι που ένοιωσαν τις ίδιες συγκινήσεις έχουν πολλά να πουν. Αισθάνονται την ανάγκη ν’ ανοίξουν την καρδιά τους, να εκμυστηρευθούν τις εμπειρίες τους, να ανακοινώσουν τα μυστικά τους σε μια αδελφή ψυχή.
Τι ευλογημένες στιγμές μας έκανε να ζήσωμε η κλήσις του Θεού! Εφηβικές και νεανικές καρδιές ανταμώναμε με την ίδια φωτιά, με την ίδια γεύση, με τους ίδιους παλμούς... Τι γλυκές βραδιές, τι όμορφα πρωινά, τι μέρες γεμάτες ατέλειωτες συζητήσεις, τραγούδια και «εκ βαθέων» προσευχές σε πόλεις, σε χωριά, σε νησιά, σε ακρογιαλιές και βουνοπλαγιές! Μόνο όσοι έζησαν μαζί τέτοιες αλησμόνητες στιγμές μπορούν να νοιώσουν τη γλυκειά νοσταλγία, με την οποία γράφονται οι γραμμές αυτές...
87. «Εσκίρτησε το βρέφος εν τη κοιλία αυτής» (Λουκ. α΄ 41).
Το σκίρτημα των βρεφών στις εγκυμονούσες μητέρες είναι συνηθισμένο φαινόμενο, κατά και μετά τον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης (ΥΛ, 60). Στην περίπτωση όμως αυτή το «σκίρτημα» του κυοφορουμένου βρέφους της Ελισάβετ είχε ιδιάζουσα σημασία. Γράφει σχετικά ο Ωριγένης: «Άμα τω λόγω του ασπασμού Μαρίας... ήκουσεν ο πρόδρομος τη ενεργεία του Αγίου Πνεύματος κινούμενος τον ασπασμόν της Μαρίας και εσκίρτησεν εν αγαλλιάσει το βρέφος εν τη κοιλία και οιονεί ήρξατο έκτοτε προφήτην αυτόν ποιείν ο Ιησούς» (ΥΛ, 60) . Έτσι άλλωστε ερμήνευσε και η Ελισάβετ το σκίρτημα του βρέφους της: «Ιδού γάρ ως εγένετο η φωνή του ασπασμού σου εις τα ώτα μου εσκίρτησε το βρέφος εν αγαλλιάσει εν τη κοιλία μου (στιχ. 44) . Ο Ιωάννης με τον τρόπο αυτό προφητεύει «εκ κοιλίας μητρός αυτού» περί του Ιησού και η Ελισάβετ αναδεικνύεται η πρώτη που απέδωσε προσκύνησι και τιμή στον «ερχόμενο» Κύριο και την Μητέρα του.
Τον πρώτο χαιρετισμό στον Ερχόμενο Λυτρωτή του κόσμου τον απηύθυνε το κυοφορούμενον βρέφος Ιωάννης, εκ μέρους όλων των εμβρύων και των βρεφών των ανθρώπων. Διότι ο κυοφορούμενος Ιησούς ήταν ιδίως γι' αυτά ο κατ’ εξοχήν Σωτήρ! Ο κόσμος των εμβρύων, το μόνο που γνώριζε, προ Χριστού, ήταν το μαχαίρι του αφανισμού «Η άωρος ηλικία των βρεφών πικρώς κατεθερίζετο» (Μ .Ο.) . Εγνώριζαν τον θάνατο πριν γνωρίσουν τη ζωή.
Τον Ιησού δεν τον περίμενε μόνο ο κόσμος των γεννημένων, αλλά και ο κόσμος των αγέννητων. Από τα εκατομμύρια ανθρώπινα έμβρυα που κυοφορήθηκαν πριν έλθη, πολλά δεν γεννήθηκαν στη ζωή, καθώς επίσης και αναρίθμητα βρέφη που κυοφορήθηκαν μετά τη δική του σύλληψη, κυοφορία και γέννησι. Γι’ αυτό κυοφορήθηκε ο Ιησούς. Για να γίνη Σωτήρ και των κυοφορουμένων ανθρώπων. Προσέλαβε την μορφή του εμβρύου για να λυτρώση τα έμβρυα. Ο Ιησούς άρχισε να λυτρώνη την ανθρώπινη φύσι από την εμβρυώδη κατάστασί της. Αυτή είναι η απάντησις στην απορία γιατί ο Χριστός δεν ήλθε στη γη σαν ώριμος άνθρωπος, αλλά διάλεξε τον μακρύ δρόμο της κυοφορίας και της γεννήσεως. Διότι έπρεπε να σώση τον άνθρωπο «εκ κοιλίας μητρός αυτού».

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη )

85. «Αναστάσα Μαριάμ» (Λουκ. α΄39).

Όσο διαρκούσε η συνομιλία με τον Αρχάγγελο, η Παρθένος διατηρούσε την ψυχική της ηρεμία. Όταν όμως «απήλθε ο άγγελος απ’ αυτής», τότε η υπαρξίς της αναστατώνεται. Μέσα στο εσωτερικό της ξεσπά θύελλα εντυπώσεων, σκέψεων και συναισθημάτων. Η καρδιά της χτυπά δυνατά και γρήγορα, μη μπορώντας ακόμα να συνέλθη από το συγκλονισμό του αγγελικού δράματος. Το μυαλό της βουίζει απ’ το περιεχόμενο του θείου μηνύματος. Την αγνή της ύπαρξη είχε πυρπολήσει η φωτιά της κλήσεως και της αγάπης του Θεού: «Α ν α σ τ ά σ α Μαριάμ»!
Η κλήσις του Θεού στον άνθρωπο είναι μια φωτιά που πυρπολεί την καρδιά κι αναστατώνει το νου. Είναι ένας σφοδρός άνεμος που φυσάει ξαφνικά και σπρώχνει το ιστιοφόρο της ανθρωπίνης υπάρξεως βαθειά μέσα στο πέλαγος των μεγάλων περιπετειών. Ένας από τους κλητούς του Θεού, ο προφήτης Ιερεμίας, περιγράφει πολύ χαρακτηριστικά την κατάσταση αυτή του καλουμένου ανθρώπου: «Και εγένετο πυρ καιόμενον φλέγον εν τοις οστέοις μου, και παρείμαι πάντοθεν και ου δύναμαι φέρειν» (Κ' 9) .
Το ίδιο συναίσθημα νοιώθουν και οι δύο μαθηταί του Ιησού που αξιώθηκαν να τον έχουν συνοδοιπόρο το δειλινό της μεγάλης εκείνης μέρας της Αναστάσεως, πηγαίνοντας προς Εμμαούς: «Ουχί η καρδία ημών καιομένη ην εν ημίν, ως ελάλει ημίν εν τη οδώ και διήνοιγεν ημίν τας γραφάς»; (Λουκ. κδ' 32) .
Τα χρόνια πέρασαν, αλλ’ η καρδιά δεν μπορεί να λησμονήση τις μεγάλες εκείνες στιγμές της κλήσεως του Θεού. Την ατμόσφαιρα της ιερής εξάρσεως που ζήσαμε, την αποδίδουν οι πιο κάτω «σκέψεις» του Πασκάλ. Τις έγραψε τη νύχτα που ένοιωσε κι' αυτός την κλήση του Θεού:

«Έτος χάριτος 1654. Δευτέρα 23 Νοεμβρίου...
Από τας 10.30 μ.μ. περίπου μέχρι 12.30 περίπου.
Πυρ! Θεός του Αβραάμ, Θεός του Ισαάκ, Θεός του Ιακώβ.
Όχι φιλόσοφοι και επιστήμονες.
Βεβαιότης, βεβαιότης, συναίσθημα, χαρά, ειρήνη.
Ο Θεός του Ιησού Χριστού.
«Θεόν μου και Θεόν υμών».
Ο Θεός σου Θεός μου.
Λησμοσύνη του κόσμου και των πάντων, εκτός του Θεού.
Δεν ευρίσκεται παρά μόνον με τας οδούς που διδάσκει το Ευαγγέλιον.
Μεγαλείον της ανθρωπίνης ψυχής

«Πάτερ δίκαιε, και ο κόσμος σε ουκ έγων, εγώ δε σε έγνων»...
Χαρά, χαρά, χαρά, δάκρυα χαράς.
Εχωρίσθην απ’ αυτού...
Είθε να μη χωρισθώ απ’ αυτού εις τον αιώνα.
«Αυτή εστίν η αιώνιος ζωή, ίνα γιγνώσκωσί σε τον μόνον αληθινόν Θεόν
και ον απέστειλας Ιησούν Χριστόν».
Ιησούς Χριστός, Ιησούς Χριστός...
Αυταπάρνησις ολοκληρωτική και γλυκεία.
Πλήρης υποταγή εις τον Ιησούν Χριστόν· και εις τον πνευματικόν μου.
Αιωνίως εν χαρά διά μίαν ημέραν ασκήσεως επί της γης.
«Τα δικαιώματά σου ουκ επελαθόμην». Αμήν».
(βλ. οι Θεμελιωταί των Επιστημών, 1950, σελ. 24)

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 113-114 )

84. «Γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (Λουκ. 38).

Η δήλωσις της Παρθένου, κατά την υπογραφή του συμφώνου συνεργασίας με τον Θεό έχει ιδιαίτερη σημασία. Αν και η τιμή ήταν πρωτοφανής —η υπογραφή της ήταν ακόμη νωπή δίπλα στην υπογραφή του Θεού— ωστόσο η Θεοτόκος δεν ξιππάζεται. Δεν μιλάει για το τι «θα κάνη» και πώς «θα εργασθή» αυτή για να «φέρη σε πέρας το μεγάλο έργο που της ανέθεσε ο Θεός»! Δεν αναφέρεται σε τυχόν «σχέδιά της», δεν εκθέτει τις «επιδιώξεις» της, δεν αναλύει τους «δραματισμούς» της... Τίποτα απ’ ολα αυτά. Γιατί αυτά είναι, για τους μικρούς, τους κούφιους, τους μηδαμινούς που, οταν ξαφνικά βρεθούν στην κορυφή της πυραμίδος, παθαίνουν ίλιγγο και μιλάνε συνεχώς για τον εαυτό τους, τις ικανότητές τους, τις σπουδές τους, τα έργα τους, που τα ανεγνώρισαν οι άνθρωποι και τα βράβευσεν ο Θεός!!
Η Θεοτόκος, αντίθετα, εύχεται για την πραγματοποίησι του θείου σχεδίου στο πρόσωπό της. Αυτή απλώς προσφέρεται. Ο Θεός είναι Εκείνος που θα εργασθή και θα δράση. Αυτή είναι μόνο ενα άγραφο χαρτί που προσφέρεται στον Κύριο για να γράψη επάνω του ο,τι Εκείνος θέλει: «Πίναξ ειμί γραφόμενος, ο βούλεται ο γραφεύς γραφέτω. Ποιείτω ο θέλει ο του παντός Κύριος». ( Ωριγένης, ΓΛ. 58)!
Η δήλωσις αυτή της Παρθένου είναι μοναδική και φανερώνει τον τρόπο, με τον όποιο οι κλητοί του Θεού πρέπει να αποδέχωνται την θεϊκή κλήσι. Όχι με μεγαλόστομες δηλώσεις αυτοπροβολής και ματαιόδοξης επιδείξεως, αλλά με σιωπηλή υποταγή στο θέλημά Του. Εκείνο που προέχει στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι τοσο ο καλούμενος ανθρωπος και τα τυχόν «προσόντα» του, όσο η συγκατάβασις του καλούντος Θεού. Όταν παρίσταται ο Κύριος, τότε ο ταπεινός και αληθινός άνθρωπος σωπαίνει και νιώθοντας την απέραντη αδυναμία του ομολογεί: «νυν ηρξάμην λαλήσαι προς τον Κύριόν μου, εγώ δε είμι γη και σποδός». (Γεν. ιη' 27) .
Μόλις η Παρθένος έδωσε την απάντησί της στο Θεό, δέχεται αμέσως από αυτόν το Πνεύμα, που δημιουργεί την ομόθεη εκείνη σάρκα... Και πλάθεται έτσι με λόγο μητρικό ο του Πατρός Λόγος. Και κτίζεται με τη φωνή του κτισματος ο Δημιουργός.
"Ω φωνή ιερή!
”Ω λόγια πού κατορθώσατε περίσσιο μεγαλείο!
"Ω γλώσσα ευλογημένη που ανακάλεσες με μιας από την εξορία ολόκληρη τήν οικουμένη!
Ω θησαυρέ ψυχής αγνής, που με τα λίγα λόγια της σκόρπισε σε μας τέτοια αφθονία αγαθών!
Γιατί αυτά τα λόγια μετέτρεψαν τη γη σε ουρανό κι αδειασαν τον Άδη ελευθερώνοντας τους φυλακισμένους. Έκαμαν να κατοικηθεί από ανθρώπους ο ουρανός και φέρνοντας τόσο κοντά τους Αγγέλους στους ανθρώπους συνέπλεξαν το ουράνιο και το ανθρώπινο γένος ένα μοναδικό χορό γύρω από Αυτόν που είναι ταυτόχρονα και τα δύο, Αυτόν που «όντας Θεός, έγινε άνθρωπος».

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη )

76. «Ιδού συλλήψη εν γαστρί» (Λουκ. α «51).

Η Παρθένος Μαρία ακούει πια καθαρά το ειδικό θέλημα του Θεού για το πρόσωπό της. Καλείται να πατήση το πρώτο σκαλοπάτι της «Κλίμακος» πού θα την ανεβάση στον ουρανό. Από μικρή παιδούλα μέσα στο ναό προσευχόταν να γίνη το θέλημα του Θεού στη ζωή της. Ο Κύριος την άκουε μα δεν απαντούσε ακόμα. Τα χρόνια περνούσαν στη σιωπή της προσευχής και της αφοσιώσεως στον Κύριο. Τώρα ομως η Θεοτόκος παίρνει συγκεκριμένη απάντησι των προσευχών της...
Ο καθένας μας προσεύχεται να γίνη το θέλημα του Θεού στη ζωή του: «Γενηθήτω το θέλημά σου», είναι το συνηθισμένο αίτημα των προσευχών μας. Ο Θεός δεν απαντά συνήθως αμέσως. Έρχεται ομως κάποια στιγμή που μας αποκαλύπτεται καθαρά το ειδικό θέλημα του Θεού για την προσωπική μας ζωή. Υπάρχει μια «Ώρα» οπως λένε στη στρατιωτική γλώσσα για τον καθένα μας. Είναι «η Ώρα του». Είναι η στιγμή που μαθαίνει ή συνειδητοποιή πιο καθαρά το ειδικό θέλημα του Θεού και που καλείται ν’ αναλάβη μια υπεύθυνη και συγκεκριμένη αποστολή στη ζωή του. Ο Θεός μιλάει συνήθως με τα γεγονότα ή τα πρόσωπα και ο άνθρωπος ακούει. Όλα τα εσωτερικα δώματα της υπάρξεώς του δονούνται απ’ τη φωνή του Θεού.
Μεγάλες και ευλογημένες στιγμές της ζωής μας! Ποτέ άλλοτε δεν νοιώθουμε τόσο πολύ την παρουσία του Θεού, αλλά και τον εαυτό μας, οσο αυτές τις μεγάλες, ωραίες και ανεπανάληπτες στιγμές της προσωπικής μας κλήσεως! Οσοι από μας ζήσαμε τέτοιες στιγμές δεν μπορούμε να τις λησμονησωμε ποτέ. Ευλογητός ο Θεός!

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη )

74. «Διεταράχθη υπό τον λογο αυτού».

Η Παρθένος Μαρία, οταν άκουσε τα εγκώμια και τις φιλοφρονήσεις του Αγγέλου «διεταράχθη». Ίσως ήταν η πρώτη φορά που άκουγε τέτοια λόγια και τόσους επαίνους για τον εαυτό της. Είναι ομως χαρακτηριστικό οτι ενώ ταράχθηκε εσωτερικά δεν έκανε καμμιά εξωτερική εκδήλωσι. Δεν είπε τίποτε, δεν έκανε καμμιά έκφρασι αποδοκιμασίας ή επιδοκιμασίας, ούτε άλλη κίνησι ή χειρονομία. Μόνο «διελογίζετο». στοχαζόταν τα λόγια που άκουσε και προσπαθούσε ν΄ ανακαλύψη το νόημά τους: «διελογίζετο ποταπος είη (=ποιά να είναι η έννοια). « Δεν είναι απιστία ούτε καν ολιγοπιστία εκείνο που κάμνει την Παρθένον να είναι επιφυλακτική. Ότι είναι πρόθυμος να πιστεύση και να υπακούση εις το θέλημα του Θεού, το δείχνει ευθύς αμέσως. Η Εύα, χωρίς να λάβη κανένα προφυλακτικόν μέτρον, χωρίς να εξετάση τους σκοπούς του αρχεκάκου όφεως, έσπευσε να παραβή το θέλημα του Θεού. Η Παρθένος, οταν επείσθη οτι ο Γαβριήλ δεν ήτο ο αποστάτης διάβολος, αλλ’ ο παραστάτης άγγελος... και όταν επληροφορήθη πλήρως, οτι δεν διατρέχει κανένα κίνδυνον η αγιότης της, τότε πείθεται και ειρηνεύει, πιστεύει και υπακούει» (X, 68).

Η συναισθηματική ωριμότης της Θεοτόκου εντυπωσιάζει. Δεν δέχεται αμέσως τις φιλοφρονήσεις έστω κι' αν προέρχωνται από αγγελικά χείλη, αλλά ούτε και τις αποδοκιμάζει αμέσως, πράγμα που θα φανέρωνε μια επιπόλαια και κούφια σεμνοτυφία. Ο,τι άκουσε και ο,τι είδε διετάραξε βέβαια την ήρεμη εσωτερική της ισορροπία, χωρίς ομως να την καταστρέψη. Η Θεοτόκος απεδείχθη κυρίαρχη του συναισθηματικού της κόσμου.

Το συνηθισμένο χαρακτηριστικό των νεαρών κοριτσιών και γυναικών δεν είναι μόνον το συναίσθημα, αλλά και η ταχύτης, με την οποία αντιδρούν συναισθηματικά μπροστά στις διάφορες καταστάσεις: Ένας κολακευτικος λόγος για το πρόσωπό τους, για τα ψυχοσωματικά τους προσόντα, είναι ικανος να τις αναστατώση συναισθηματικά, ιδίως οταν οι φιλοφρονήσεις αυτές προέρχονται απο εκπροσώπους του ανδρικού φύλου. Είναι δε εκπληκτικο το γεγονός, οτι πολλές νέες κοπέλλες και γυναίκες μπλέκονται συναισθηματικά μόνο και μόνο επειδή είδαν για μια φορά ένα ωραίο ανδρικό πρόσωπο ή άκουσαν τη φωνή του και τα κολακευτικά λόγια του... Το δυσάρεστο είναι οτι πολλοί άνδρες εκμεταλλεύονται δυστυχώς την αδυναμία αυτή των γυναικών για να ικανοποιήσουν άνομα συμφέροντα και αμαρτωλά πάθη...

Κάθε κορίτσι και κάθε γυναίκα ας πάρη απο το πρόσωπο της Θεοτόκου το μάθημα της συναισθηματκής ισορροπίας και ωριμότητος.

75. «Μη φοβού Μαριάμ» (Λουκ. α' 30).

Ενώ η Παρθένος Μαρία δεν είπε τίποτα και δεν έκανε τίποτα παρά μόνο «εταράχθη» εσωτερικά, ωστόσο ο Άγγελος διεπίστωσε την εσωτερική αυτή ταραχή και γι αυτό σπεύδει να την καθησυχάση, βεβαιώνοντάς την, οτι ο χαιρετισμός προερχόταν από τον ίδιο τον Θεό, ο οποιος της επεφύλασσε εξαιρετική χαρα και εύνοια.

Ο Θεός δεν επιτρέπει η ταραχή της Παρθένου να μεταβληθή σε φόβο. Ο φόβος βασίζεται συνήθως στην ενοχή. Ο Αδάμ, μετά την πτώσι, φοβήθηκε και κρύφθηκε: «Της φωνής σου ήκουσα... και εφοβήθην... και εκρύβην» (Γεν. γ' 10) . Στην καρδιά της Πανάγνου δέν υπήρχε η προϋπόθεσις αυτή του φόβου, η ενοχή. Αντίθετα υπήρχε η αγάπη του Θεού, η οποία «έξω βάλλει τον φόβον», οπως βεβαιώνει ο Ευαγγελιστής της Αγάπης (Ίω. δ' 18) . Γι’ αυτό και στην καρδιά της Θεοτόκου επικρατούσε η χαρά, που είναι καρπός του Αγ. Πνεύματος και συνέπεια της αγάπης (Γαλ. ε' 22) . Με το «μη φοβου» λοιπόν που είπε ο Αγγελος στην Παρθένο την καλουσε να διατηρήση στην καρδιά της την χαρά της αγάπης προς τον Θεό που κανείς δεν μπορουσε να της αφαιρέση (Ιω. ιστ' 22).

Για να υπερνικάμε το φόβο, ένας μόνο τρόπος υπάρχει: να αγαπάμε τον Θεό. Μέχρι την Ενσάρκωσι του Θεανθρώπου, η σχέσις ανθρώπου και Θεού βασιζόταν στον φόβο. Ο φόβος και ο τρόμος ήταν τα συναισθήματα του ανθρώπου μπροστά στο μυστήριο του Θεού, που ήταν MΙSTERIUM TREMENDUM( = φρικτόν) . Μπροστά σ’ ένα Θεό που ήταν «τερπικέραυνος», κατά τον Όμηρον, ο άνθρωπος δεν μπορούσε παρά να φοβάται.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη )

69. «Κεχαριτωμένη» (Λουκ. α 28).
Ο ευγενής επισκέπτης του Ουρανού αρχίζει τον διάλογο με τον συνομιλητή του, χρησιμοποιώντας φιλοφρονητικά λόγια. Οι πρώτες λέξεις του Θεού προς την Παρθένο είναι έπαινοι και εγκώμια γι’ αυτήν. Ο Κύριος προσφωνεί την Θεοτόκο «Κεχαριτωμένη». Ο Νυμφίος απευθύνεται πια καθαρά στη Νύμφη, λέγοντάς της: «Ιδού ει καλή, η πλησίον μου, ιδού ει καλή» (Ασμα Ά. δ' 1) ! Η Θεοτόκος ήταν ο πιο χαριτωμένος άνθρωπος. Ο Θεός της είχε δώσει τις πιο μεγάλες δωρεές, έμελλε δε να της δώση και την ακόμα μεγαλύτερη, να γίνη δηλαδή μητέρα του Γιού του. Κανείς άνθρωπος δεν έλαβε τόσες δωρεές όσες η Θεοτόκος. Το δοχείο της υπάρξεώς της ήταν γεμάτο από τα χαρίσματα του Θεού. Προσφωνόντας επομένως ο Θεός την Παρθένο «Κεχαριτωμένη», (GRATIA ΡΕΕΝΑ) της απέδιδε τον τίτλο που της ταίριαζε ακριβώς.
Η προσφώνησις του ανθρώπου με τον τίτλο του τιμά τον προσφωνούμενο, αλλά και τον συνομιλητή του. Οταν κάποιος προσφωνήται με τον τίτλο του, φιλοτιμείται να φανή άξιος του τίτλου του. Και σε περίπτωσι που η συμπεριφορά του ανθρώπου δεν είναι ανάλογη με τον τίτλο του, η προσφώνησις του με τον τίτλο του τον βοηθεί να σκεφθή και ίσως να διορθωθή... Πολλοί σήμερα, βουτυγμένοι στη ρουτίνα της καθημερινότητος λησμονούν ότι είναι άνθρωποι! Όταν λοιπόν σ’ ένα απ’ αυτούς πης «Κύριε», τότε βλέπεις στο πρόσωπό του να ζωγραφίζεται ένα χαμόγελο ικανοποιήσεως. Ο εξαθλιωμένος, ο κουρασμένος, ο ταπεινωμένος, ο περιφρονημένος θυμάται οτι είναι Άνθρωπος, Κύριος και όχι δούλος της ζωής και του κόσμου...
Ας μη διστάζωμε να προσφωνούμε τους ανθρώπους με τους τίτλους των. Οι προσαγορεύσεις καθιερώθηκαν για να μας τιμούν, να μας ανεβάζουν, για να μη λησμονούμε τον προορισμό μας. Για να μας δείχνουν το τι πρέπει ακόμα να γίνωμε...

Η Παρθένος είναι το κέντρο της χαράς του κόσμου. Οι πατέρες μας, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και έπειτα, όταν γιόρταζαν γεγονότα χαράς (ονομαστική γιορτή, αρραβώνες, γάμο κλπ.) ένοιωθαν πως ο Χριστός και η Παναγία βρίσκονταν ανάμεσά τους, όπως στο Γάμο της Κανά. Γι΄ αυτό και το πρώτο επιτραπέζιο τραγούδι, με το οποίο άρχιζαν το γλέντι της χαράς τους έλεγε χαρακτηριστικά :
«Σε τούτ’ την τάβλα πούμαστε, σε τούτο το τραπέζι,
τον Άγγελο φιλεύουμε και τον Χριστό κερνάμε και την Παρθένα Δέσποινα τη διπλοχαιρετάμε, να μας χαρίση τα κλειδιά, του Παραδείσου...
Κάποτε οι άνθρωποι χαίρονταν, έχοντας ανάμεσά τους τον Χριστό, την Παναγία, τους Αγγέλους και τους Αγίους. Γι’ αυτό και η χαρά τους είχε, βαθύτητα, αγνότητα και διάρκεια. Σήμερα πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να διασκεδάσουν μόνοι τους. Χωρίς αναφορά στο κέντρο και την πηγή της χαράς. Ξεκομμένοι από τα πρόσωπα και τα πράγματα του Θεού και της αιωνιότητος. Γι’ αυτό και η διασκέδασίς τους είναι κακή, στιγμιαία και πολλές φορές επιλήψιμη...
Όποιος αληθινα πιστεύει και κάνει την πιστι του βίωμα, αυτός μπορεί να χαίρεται πραγματικά. Πρέπει να νοιώθωμε ευτυχείς γιατί η Ορθοδοξία μας έμαθε όχι μόνο πως να πιστεύωμε αληθινά στον Θεό, αλλά και το πως να χαιρόμαστε κοντά στον Θεό, μαζί με την Παναγία και τους Αγίους της Εκκλησίας μας...
Ο Αρχάγγελος, διαβιβάζοντας το προσωπικό μήνυμα του Θεού προς την Παρθένο τη βεβαιώνει, ότι ο Κύριος είναι μαζί της.
Η Θεοτόκος αγαπούσε τον Θεό. Ήταν η Νύμφη του. Εκείνο που περίμενε ήταν να μάθη αν στα ειλικρινή αισθήματα της ανταποκρινόταν και ο Νυμφίος της Ψυχής της και Θεός της. Και η απάντησις ήλθε: «Ναι! ο Κύριος σε αγαπά και είναι πάντα μαζί σου»!
'Οσοι αγαπούμε τον Θεό, ας μάθωμε να τον περιμένωμε, όπως η μνηστή περιμένει νέα απ’ τον μνηστήρα της. Ας κυττάζωμε στο δρόμο, στον ουρανό, στους ανθρώπους... απο κάπου θα προβάλη ο αγγελιοφόρος του Θεού, φέρνοντας το μήνυμα της αγάπης του. Κι όταν το μήνυμα δεν έρχεται, ας μην αποθαρρυνόμαστε (Λουκ. ιβ' 1). Αντίθετα, ας κρατάμε την αγάπη μας για Εκείνον αναμμένη. Ας την συνδαυλίζωμε να μη αποσβυστή.
Κι όταν η αγάπη μας θα έχη δοκιμασθή, θα έχη σφυρηλατηθή στο καμίνι και το αμόνι των πειρασμών και θ’ αποδειχθή γνήσια και σταθερή, τότε ο Θεός θα στείλη το μήνυμά του, βεβαιώνοντάς μας για τη δική του απέραντη αγάπη. Στις σχέσεις μας με τον Θεό, εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι η δική μας αγάπη. Γι’ αυτό και εκείνο που πρέπει να μας ανησυχή είναι αν η αγάπη μας για τον Θεό παραμένη ζωντανή, θερμή και μεγάλη. Διότι η Αγάπη του Θεού για μας είναι γνωστή. Είναι δεδομένη. Όταν υπάρχη αυτή η προϋπόθεσις της δικής μας αγάπης, Εκείνος δεν θ’ αργήση να μας βεβαιώση για την αμέριστη αγάπη του στο πρόσωπό μας.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ")

68. «Προς Παρθένον μεμνηστευμένην ανδρί, ω όνομα Ιωσήφ» (Λουκά 27)

Η Παρθένος Μαρία, λοιπόν, τη στιγμή του Ευαγγελισμού ήταν μνηστευμένη με τον Ιωσήφ. Μεταξύ μνηστείας και γάμου μεσολαβούσε συνήθως ένα έτος. Στο χρονικό αυτό διάστημα η μνηστευμένη κόρη έμεινε σπίτι της ή σε συγγενικό ή φιλικό σπίτι (ΓΛ, 50). Ο Ευαγγελισμός επομένως έγινε στο διάστημα αυτό μεταξύ μνηστείας και γάμου. Εφ’ όσον δε ο Ιωσήφ παρέλαβε την Θεοτόκο από τους ιερείς σε ηλικία 15 περίπου ετών και την εμνηστεύθη, άρα η Θεοτόκος κατά τη στιγμή του Ευαγγελισμού θα ήταν 15-16 ετών.

Η μνηστεία με τον Ιωσήφ άνοιξε στην Παρθένο Μαρία τον δρόμο του γάμου και της συζυγικής ζωής. Ο γάμος ήταν συνηθισμένος δρόμος ζωής για κάθε νέο κορίτσι. Γι’ αυτό και οι ιερείς που είχαν αναλάβει την ανατροφή της Παναγίας δεν δυσκολεύθηκαν να αποφασίσουν την μνηστεία της με τον Ιωσήφ. Ο Θεός όμως παρεμβαίνει και αλλάζει προσανατολισμό στη ζωή της Θεοτόκου κατά 180°! Την οδηγεί σε νέο και άγνωστο δρόμο: στο δρόμο της ισοβίου Παρθενίας!

Η μνηστεία και ο γάμος είναι ο συνηθισμένος δρόμος ζωής για όλα σχεδόν τα νέα κορίτσια. Και οι γονείς που φροντίζουν για την αποκατάστασί τους εκπληρώνουν μία από τις βασικές υποχρεώσεις έναντι των παιδιών τους.

Από τον καιρό όμως της Παρθένου Μαρίας και του Κυρίου, ο Θεός, πλάι στο γάμο καθιέρωσε και την Παρθενία σαν τρόπο ζωής ωρισμένων ανθρώπων, ανδρών και γυναικών. Ο Κύριος, όταν οι μαθηταί τον ρώτησαν αν ο τρόπος αυτός της ζωής, δηλαδή η Παρθενία, ήταν πια ο μόνος ή ο προτιμότερος για τους ανθρώπους, δήλωσε κατηγορηματικά: «ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ’ οίς δέδοται... ο δυνάμενος χωρείν χωρείτω» (Ματθ. ιθ' 11-12). Αυτό σημαίνει οτι η Παρθενία δεν είναι για όλους. Είναι ειδική κλήσις, για μερικούς. Είναι μια κλήσις τιμητική, αλλά αγωνιστική. Για την κλήσι της Παρθενίας, τα προβλήματα και την δεοντολογία της θα μας δοθή η ευκαιρία νά μιλήσωμε και σε άλλα σημειώματα πιο κάτω.

«Χαίρε» (Λουκ. α΄ 28)

Η πρώτη λέξις του μηνύματος του Θεού προς την Παρθένο Μαρία ήταν «Χαίρε», δηλαδή ένας χαρούμενος χαιρετισμός. Η προστακτική αυτή αποτελεί προτροπή για χαρά, αλλα και απλό χαιρετισμό δυο προσώπων που συναντιώνται.

Η χαρά του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι το αντίθετο της λύπης και της καταδίκης της Εύας. «Διά του χαίρε λύει τον δεσμόν της λύπης» (ΓΛ, 51).

Το «Χαίρε» της Παρθένου έμελλε να είναι «των δακρύων της Εύας η λύτρωσις».

Το «Χαίρε» είναι η πρώτη λέξις της Κ. Διαθήκης και απ' την λέξι αυτή το μήνυμα του Θεού προς την Ανθρωπότητα ωνομάσθηκε «Ευαγγελισμός» και λόγος του Θεού προς τον άνθρωπο «Ευαγγέλιον»!

Το «Χαίρε» του Θεού προς την Παρθένο είναι μαζί και χαιρετισμός κατά την συνάντησι ενός προσώπου προς το άλλο.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)