Να κάνουμε την ίδια ώρα την νοερή προσευχή
Κάθε βράδυ το χρονικό διάστημα μεταξύ δέκα και δέκα και τέταρτο το είχε ορίσει σαν ώρα συνάντησης και γνωριμίας των πνευματικών του παιδιών και μας είχε πει, όπου και να βρισκόμαστε τότε, να κάνουμε τη νοερή προσευχή λέγοντας την ευχή " Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με "
γιατί μας έλεγε ότι, όταν άλλοι είναι στην Κρήτη, άλλοι στην Πελοπόννησο, άλλοι στη Θεσσαλονίκη, και άλλοι σε διάφορα άλλα μέρη της Ελλάδος ή του κόσμου και προσευχόμεθα, ανταμώνουμε όλοι μαζί με την προσευχή ζώνοντας και όλους τους άλλους, τους μη προσευχόμενους.
Μετά το, φυσικό μόνο, χωρισμό του Παππούλη μας, ας συνεχίζουμε όλα τα πνευματικά του παιδιά, και όχι μόνο, την ωραία αυτή η υποθήκη που μας είχε δώσει, όταν τον είχαμε κοντά μας, και αυτός από τον ουρανό που μας βλέπει και μας παρακολουθεί, θα μας παρέχει κάθε πνευματική και υλική βοήθεια που έχουμε ανάγκη, γιατί έχει πολλή παρρησία ενώπιον του Θεού.
[Τζ 126]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.389-390)

Μη λες όλη την ώρα :" Θέε μου είμαι αμαρτωλός "!
Τον Οκτώβριο του 1990 βρέθηκα, λόγω διαφόρων προβλημάτων, σε μία όχι καλή πνευματική κατάσταση και δοκίμασα αφόρητους πειρασμούς. Μη έχοντος ούτε τη δύναμη να προσευχηθώ -ήταν ένα πολύ παράδοξο πράγμα - περιορίστηκα για κάμποσες ημέρες, αντί άλλης προσευχής, να λέω: " Θεέ μου, είμαι αμαρτωλός, δεν έχω τρόπο να μιλήσω μαζί σου ". Και θυμόμουν το Γέροντα, ο οποίος πολλές φορές μου είχε πεί : " Ξέρεις, Νίκο, πόσο μεγάλη δωρεά είναι το ότι μας έδωσε ο Θεός το δικαίωμα να του μιλούμε κάθε ώρα και κάθε στιγμή και σε οποιαδήποτε θέση και αν βρισκόμαστε, κι εκείνος να μας ακούει ; Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή που έχουμε. Γι' αυτό πρέπει ν' αγαπήσουμε το Θεό ".
Ευρισκόμενος, λοιπόν, σ' εκείνη την πνευματική κατάπτωση που σας είπα, πήγα με τρεις φίλους μου να συναντήσω το Γέροντα Πορφύριο. Μπήκαν πρώτα οι άλλοι και τελευταίος μπήκα εγώ.
Μόλις μπήκα μέσα, μου λέει : " Κάθισε, αμαρτωλέ ".
Μόλις μου το είπε αυτό, κατάλαβα ότι όλο αυτό τον καιρό παρακολουθούσε την κατάσταση στην οποία είχα περιέλθει.
Κι όπως ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ασθενής, με τις πολυπληθείς ασθένειες που είχε, βρήκε τη δύναμη, σηκώθηκε και σαν θυμωμένος μου είπε : " Πές, Νίκο, τίποτε άλλο, παρά όλη την ώρα λές : είμαι αμαρτωλός ". Και συνέχισε το ίδιο σαν θυμωμένος : " Πές τίποτε άλλο στο Θεό. Κάνε προσευχή. Δεν κατάλαβες ότι αυτό ήταν πειρασμός και δεν μπόρεσες ν' αντισταθείς; " Βγαίνοντας έξω, ο ένας από τους τρεις φίλους, μαζί με τους οποίους είχα πάει εκείνη την ημέρα στο Γέροντα και στον οποίο αφηγήθηκα τί μου είχε πει ο Γέρων Πορφύριος, μου είπε ότι εκείνου του είχε διορθώσει και μία λέξη στην προσευχή που έκαμνε. Του είπε : " Γιάννη, αυτή τη λέξη να μη τη λες έτσι, αλλά να τη λες έτσι ".
[Ί 160]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.376-377)

… Καταφθάνει με μιά παρέα χίπηδες
Ο Γέροντας μου διηγήθηκε : " Μία φορά με επισκέφθηκε ένας χίπις. Ήταν ντυμένος με κάτι πολύχρωμα, παράξενα ρούχα, φορούσε χαϊμαλιά και κοσμήματα και ζητούσε να με δει. Οι μοναχές ανησύχησαν, ήρθαν και με ρώτησαν και είπα, ας περάσει. Μόλις κάθισε απέναντί μου είδα την ψυχή του. Είχε καλή ψυχή, αλλά πληγωμένη και γι' αυτό επαναστατημένη. Του μίλησα με αγάπη κι εκείνος συγκινήθηκε. Γέροντα, μου λέει, κανείς μέχρι σήμερα δε μου μίλησε έτσι. Είπα το όνομά του κι εκείνος παραξενεύθηκε, πώς το γνώριζα. Ε, του λέω, ο Θεός φανέρωσε και τ' όνομά σου και ότι ταξίδεψε μέχρι την Ινδία και γνώρισες εκεί τους γκουρού και τους ακολούθησες. Απόρησε πιο πολύ. Του είπα κι άλλα πράγματα για τον εαυτό του, κι έφυγε ευχαριστημένος. Την άλλη εβδομάδα, να 'σου και καταφθάνει ο ίδιος με μία παρέα χίπηδες. Ήταν όλοι μαζί στο κελί μου και κάθισαν γύρω μου. Ήταν μαζί τους και μία κοπέλα. Τους συμπάθησα πολύ. Ήταν καλές ψυχές, αλλά πληγωμένες. Δεν τους μίλησα για τον Χριστό, γιατί είδα ότι δεν ήταν έτοιμοι ν' ακούσουν.
Τους μίλησα στη γλώσσα τους, για πράγματα που τους ενδιέφεραν. Όταν τελειώσαμε και σηκώθηκαν να φύγουν, μου είπαν : Γέροντα, θέλουμε μια χάρη : Να μας επιτρέψεις να σου φιλήσουμε τα πόδια. Εγώ ντράπηκα, αλλά τί να κάνω, τους άφησα. Μετά μου έδωσαν δώρο μία κουβέρτα. Θα φωνάξω να τη φέρουν, να τη δεις. Είναι πολύ ωραία. Έπειτα από καιρό με επισκέφθηκε η κοπέλα, η χίπισσα, μόνη της. Την έλεγαν Μαρία. Είδα ότι η Μαρία ήταν πιο προχωρημένη στην ψυχή από τους φίλους της και τις πρωτομίλησα για το Χριστό. Δέχτηκε τα λόγια μου. Ήρθε κι άλλες φορές, έχει πάρει καλό δρόμο. Είπε μάλιστα η Μαρία στους φίλους της : " Βρε παλιόπαιδα, δεν φαντάσθηκα ποτέ, ότι θα γνώριζα το Χριστό, μέσα από μία χίπικη παρέα ".
Μου έκανε εντύπωση στο περιστατικό. Το διορατικό και ποιμαντικό χάρισμα του Γέροντα συνεργάσθηκαν για να ελκύσουν, με την αληθινή αγάπη, τα παραστρατημένα, αλλά αξιοσυμπάθητα αυτά παιδιά, που ίσως κάποιες πιετιστές θα τα αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση. Τα παιδιά αυτά ζήτησαν από το Γέροντα κάτι, που μ' έκανε να ντραπώ για τον εαυτό μου : Να φιλήσουν τα πόδια του • και ήταν η πρώτη τους επίσκεψη. Εγώ τόσα χρόνια πηγαινοερχόμουν και δεν είχα την ταπείνωση να διανοηθώ κάτι τέτοιο. Τα παιδιά, σαν την αμαρτωλή, που Έ
έπλυνε τα πόδια του Χριστού με το μύρο και τα σκουπίσε με τα μαλλιά της, φίλησαν τα πόδια του Γέροντα και του χάρισαν και μιά κουβέρτα. Ο Γέροντας χαιρόταν το δώρο τους σαν παιδί, όχι βέβαια για την υλική αξία του, αλλά για ό,τι πνευματικό συμβόλιζε. Θαύμασα τους απίθανους δρόμους που ακολουθεί η θεία χάρη, για να σώσει ψυχές. Από την ημέρα εκείνη φιλούσα κι εγώ τα πόδια του Γέροντα, όπως ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι, χωρίς να τον ερωτώ.
[Γ 102-4]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.322-324)

Θα τη δείρει αύριο ο ναρκομανής γιός της και δεν μπορώ να βοηθήσω… !
Το χάρισμά του τον έκανε περισσότερο ευαίσθητο απέναντι στον ανθρώπινο πόνο. Ένα σούρουπο διέκοψαν την καρδιολογική του εξέταση οι μοναχές, γιατί έξω είχαν συγκεντρωθεί πολλοί άνθρωποι και περίμεναν να πάρουν την ευχή του πριν νυχτώσει. Εγώ βγήκα έξω από το κελί και οι επισκέπτες φίλησαν απλώς το χέρι του. Ήταν κουρασμένος και δε μίλησε σε κανέναν. Η τελευταία κυρία βγήκε κλαίγοντας. Όταν ξαναμπήκα, βρήκα το Γέροντα να κλαίει. " Αυτά παθαίνω πάντα ", μου είπε. " Είδα τώρα αυτή τη μητέρα να τη δέρνει αύριο ο ναρκομανής γιος της, για να του δώσει χρήματα. Και η καημένη ασφαλώς θα σκανδαλίσθηκε, που έχει τέτοιο πρόβλημα και έφυγε χωρίς βοήθεια… Τί μπορείς εσύ να κάνεις, φτωχέ Πορφύριε !... Κύριε Ιησού… "
Κι επανέλαβε πολλές φορές ότι ψιθυριστά τη λέξη " Ιησού ".
[Ί 223]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.317)

Ένας αρρωστημένος δεσμός
Ο Γέροντας βοηθούσε να ομαλοποιηθούν
" μπερδεμένες " καταστάσεις, με την απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση, ότι θα συνεργαζόταν και ενδιαφερόμενος. Μία φορά, ένας νέος ήθελε να δημιουργήσει σωστή οικογένεια και σκεπτόταν ν' απευθυνθεί σε κάποια σοβαρή νέα, για να τη ζητήσει σε γάμο. Θεώρησε όμως απαραίτητο, πριν από κάθε ενέργειά του, να ρωτήσει τον Γέροντα και τον επισκέφθηκε. Εκείνος, αφού τον άκουσε, του είπε : " Βλέπω ότι βρίσκεσαι σε ψυχική ακαταστασία. Διατηρείς σε εκκρεμότητα έναν παλιό αρρωστημένο δεσμό, με μία ασταθή κοπέλα. Όταν είσαι κοντά της, σε βαριέται, σε περιφρονεί και σε διώχνει. Όταν απομακρύνεσαι, σε ζηλεύει, σε επιθυμεί και σε καλεί. Αν δεν ξεκόψεις οριστικά μαζί της, δε δεν θα ελευθερωθείς, για να κάνεις την οικογένεια που επιθυμείς. Τώρα σε έχει διωγμένο. Αν σε καλέσει, για να σου δώσει εξηγήσεις, δήθεν μετανοημένη, μην πας, διότι θα μείνεις πάλι κοντά της, για να συνεχίσετε την ίδια ιστορία, χωρίς τέλος ". Ο νέος δεν τον άκουσε. Στην πρώτη πρόσκλησή της πήγε, με αυτοπεποίθηση, για να ξεκαθαρίσει την υπόθεση προσωπικά, με αποτέλεσμα να ξαναμείνει κοντά της και να επαληθεύσει την πρόβλεψη του Γέροντα.
[Γ 360π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.319-320)

Να κάνεις τη φτωχειά
Συμβούλευσε ο Γέροντας μία χήρα : Να εργάζεσαι και να προσεύχεσαι. Να μη σκορπίζεις τα χρήματά σου. Να κάνεις τη φτωχειά, να παίρνεις τα ρέστα που σου δίνουν, όταν αγοράζεις στη λαϊκή αγορά. Να μη λες στα παιδιά " έχουμε χρήματα ", να τους δίνεις λίγα, κι αν σου παραπονούνται να τους λες " πρέπει να κάνουμε οικονομία, γιατί θα μας
τελειώσουν ".
Για θέματα χρημάτων, να μην έχεις εμπιστοσύνη ούτε στον αδελφό σου.
[Γ 348]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.319)

Δείχνεις ιδιαίτερη αγάπη στο ένα από τα δύο σου παιδιά !
Ο Γέροντας μεταξύ άλλων είχε πει :
-Ο σκοπός των χαρισμάτων του Θεού είναι, για να βοηθεί ο Θεός τον άνθρωπο μ' αυτά.
Κι εξηγούσε :
-Και σ' εμένα καμιά φορά εκδηλώνεται η Χάρη Του.
Όμως μόνο τότε, όταν πρόκειται να βοηθήσει κάποια ψυχή. Να, πριν λίγο καιρό με πήρε ένας από την Αμερική, για να με ρωτήσει για κάποιο σοβαρό θέμα, που τον απασχολούσε.
Εμένα όμως με πληροφόρησε η Χάρη για ένα άλλο σοβαρό θέμα, που του συνέβαινε, αλλά που αυτός δεν το είχε επισημάνει.
Του είπα, λοιπόν :
" Πρόσεξε, γιατί δείχνεις πολύ μεγάλη και ιδιαίτερη αγάπη στο ένα από τα δύο παιδιά σου και ασχολείσαι συνέχεια μ' αυτό λόγω αδυναμίας. Όμως με την στάση αυτή έχεις προκαλέσει σοβαρά τραύματα στην ψυχή του άλλου μικρού παιδιού σου, του κοριτσιού • και ζηλεύει. Του έχουν δημιουργηθεί μεγάλα ψυχολογικά προβλήματα κι αν δεν το προσέξεις τώρα αυτό που σου λέω, θα του κάνεις μεγάλη ζημιά και υπεύθυνος θα είσαι εσύ. Πρόσεξε, λοιπόν, τί κάνεις ! "
[Χρ 356.358]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 318-319)

Πώς θα φερθείς τα παιδιά σου
Άρχισε ο Γέροντας, μ' ένα πολύ φυσικό τρόπο, ν' αναφέρεται σε γεγονότα της ζωής μου, να μου μιλά για την οικογένειά μου και να μου υποδεικνύει τρόπους ενέργειας απέναντι στα παιδιά μου, από τα οποία τα δύο μεγαλύτερα βρίσκονταν τότε στην εφηβική ηλικία.
Μου είπε συγκεκριμένα : " Το πρώτο σου παιδί, η κόρη σου, θέλει αυτή την αντιμετώπιση, ενώ το δεύτερό σου παιδί θέλει εκείνη την αντιμετώπιση. Το μικρό σου παιδί, ο μικρός σου γιος, είναι ακόμη μικρός και δεν έχει προβλήματα ". Είχε, δηλαδή, ενώπιόν του όλη την εικόνα της οικογένειάς μου.
Όλα αυτά ο Γέρων Πορφύριος δεν τα έκαμνε, για να επιδειχθεί • του έρχονταν αυθόρμητα. Αυτές είναι οι ενέργειες των αγίων μέσα στην Εκκλησία μας. Ο Θεός συνετέλεσε, ώστε ν' αποκτήσω κι εγώ εμπειρία της χάριτος, που υπάρχει μέσα σ' αυτά τα πρόσωπα.
Ο Γέρων Πορφύριος, λοιπόν, στη διάρκεια εκείνης της συνάντησής μας, μου περιέγραψε το χαρακτήρα της θυγατέρας μου και του μεγαλύτερου γιού μου. Εγώ ένιωθα να πέφτω από τα σύννεφα, διότι ήταν ωσάν να είχε ζήσει τα παιδιά μου όσα χρόνια τα έζησα εγώ.
Μου είπε, λοιπόν, για το ένα μου παιδί ότι πρέπει να το αντιμετωπίζω με περισσότερη προσευχή. Μου είπε συγκεκριμένα γι' αυτό το παιδί μου : " Όσο θα έλεγες σ' αυτό το παιδί σου, αφού έχεις κάποιες αντιδράσεις λόγω του χαρακτήρα του, να τα λες στο Θεό. Γονάτιζε στο Θεό και δια της χάριτος του Θεού, τα λόγια σου θα μεταβιβάζονται στο παιδί σου ". Για το άλλο παιδί μου είπε : " Αυτό το παιδί σου δέχεται τα λόγια σου, αλλά να προσέξεις. Δέχεται μεν τα λόγια σου, αλλά εύκολα τα ξεχνά. Επομένως, πάλι θα γονατίζεις και θα ζητάς τη χάρη του Θεού, ώστε ο πατρικός λόγος σου να πέφτει σε γη αγαθή, για να μπορεί να καρποφορήσει ".
[Ί 63π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.317-318)

«όταν ανακληθείς, να υπακούσεις αμέσως διότι ο Θεός με τίποτε άλλο δεν ευφραίνεται τόσο, όσο με την ταχύτητά μας» (τ. 19Α, σ.403).

«Αλλά Κύριε, εσύ ο οδηγός των πλανωμένων, η απλανής οδός εκείνων που έρχονται προς εσένα, επίστρεψε όλους εμάς και τοποθέτησέ μας μπροστά σ’ αυτήν την κλίμακά σου και, προκειμένου να κρατήσουμε αυτήν, κατεύθυνε με το χέρι σου τα χέρια μας και ενίσχυσέ μας να σηκωθούμε από την γη και ν’ ανεβούμε στην πρώτη βαθμίδα, ώστε να μπορέσομε να συνειδητοποιήσουμε ότι πιασθήκαμε κάποτε από κάπου και σηκωθήκαμε για λίγο από την γη. Διότι πρέπει πρώτα εμείς ν’ ανέλθουμε λίγο προς εσένα, για να κατέλθεις εσύ ο καλός Δεσπότης πολύ και να ενωθείς μαζί μας» (τ.19Γ, σ. 185).

«να μην υστερήσομε από τους πατέρες μας τους αγίους, αλλά με τη φροντίδα για τα καλά και την εργασία των εντολών του Χριστού να φθάσουμε σε τέλειον άνδρα από άποψη πνευματική, στα μέτρα της πνευματικής ωριμότητας κατά την οποία αποκτά κανείς την τελειότητα του Χριστού. Διότι τίποτε δεν υπάρχει που να μας εμποδίζει, αρκεί μόνο να θελήσουμε» (τ. 19Δ, σ. 61).

«"γίνεσθε άγιοι, διότι εγώ είμαι άγιος". Εάν όμως δεν θέλεις και δεν γίνεσαι, γνώριζε ότι εσύ καταδίκασες τον εαυτό σου, επειδή ούτε θέλησες ούτε προτίμησες να γίνεις· διότι, εάν θέλεις να γίνεις, μπορείς» (τ.19Δ, σ.491).

(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 13

Στίχ. 1-5.Προτροπή για μετάνοια.
13.1 Παρῆσαν(1) δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ(2) ἀπαγγέλλοντες αὐτῷ περὶ τῶν Γαλιλαίων(3)
ὧν τὸ αἷμα Πιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν(4) αὐτῶν.
1 Εκείνο τον καιρό πήγαν στον Ιησού μερικοί και του αφηγήθηκαν για τους Γαλιλαίους,
τους οποίους σκότωσε ο Πιλάτος την ώρα που πρόσφεραν θυσία, κι έτσι το αίμα τους
ανακατεύτηκε με το αίμα των ζώων που θυσιάζονταν.
(1) Μάλλον με την έννοια του ήλθαν. Οι πληροφορητές αυτοί δεν ήταν από το πλήθος,
στο οποίο ο Κύριος είχε απευθύνει τα προηγούμενα λόγια, αλλά έφεραν την είδηση μετά από αυτά (p).
(2) Επίκαιρα ήλθαν (b), την ώρα που μιλούσε για τα σημάδια των καιρών.
Ίσως είχαν ακούσει και τα τελευταία λόγια του Κυρίου και νόμισαν, ότι η αφήγησή τους
θα θεωρούνταν ως ένα από τα σημάδια (p).
(3) Ο ταραχώδης χαρακτήρας των Γαλιλαίων και η σκληρότητα του Πιλάτου εγγυώνται
για την ακρίβεια του γεγονότος. Τρομερές σφαγές αναφέρονται από τον Ιώσηπο
(Αρχ. ΧVΙΙ. 9,3. ΧVΙΙΙ. 3,1 ΧΧ. 5,3. Ιουδ.
Πολιτ. ΙΙ 3.3, 9.4 V.1.5). Για το γεγονός όμως αυτό δεν έχουμε κάποια ξεκάθαρη μαρτυρία.
Μερικοί συμπέραναν ότι πρόκειται για τη στάση «του Ιούδα του Γαλιλαίου,
τον οποίο ανέφερε και ο Λουκάς στις Πράξεις των αποστόλων» (Κ),
ο οποίος «έπεισε πολλούς και άλλους Γαλιλαίους να παρασυρθούν στη δική του διδασκαλία» (Θφ),
οι οποίοι «κατηγορήθηκαν ως αποστάτες του Καίσαρα» (Ζ).
Αλλά η στάση αυτή του Ιούδα σημειώθηκε πολλά έτη νωρίτερα (το 6 μ.Χ.), ενώ οι «απαγγέλλοντες»
αυτού του σ. μιλούν για πρόσφατο συμβάν (p).
(4) Επρόκειτο για προσκυνητές που ήλθαν από τη Γαλιλαία στα Ιεροσόλυμα σε μία από τις γιορτές,
πιθανώς τη Σκηνοπηγία, οι οποίοι συγκρούστηκαν με τους Ρωμαίους, αφού επαναστάτησαν εναντίον τους από φανατισμό.
Ο σκληρός επίτροπος της Ρώμης, που βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ για την τήρηση της τάξης κατά την γιορτή,
έστειλε στρατιώτες εναντίον τους, την ώρα που προσέφεραν τις θυσίες τους στο ναό και έτσι το αίμα τους
αναμίχθηκε με το αίμα των σφαγμένων ζώων (p). Με το γεγονός αυτό μπορεί να συγκριθεί το γεγονός
που αναφέρεται κατά την άλωση του ναού από τον Πομπήιο, κατά το οποίο παρ’ όλα όσα συνέβαιναν στην άλωση,
αυτοί που πρόσφεραν εξακολουθούσαν τις θυσίες τους και οι εχθροί «έσφαζαν αυτούς που ήταν στο ιερό,
ενώ αυτοί που έκαναν τις θυσίες δεν σταματούσαν να ιερουργούν…» (Αρχ. ΧΙV,4.3)(L).

13.2 καὶ ἀποκριθεὶς ο Ιησούς εἶπεν αὐτοῖς, Δοκεῖτε ὅτι οἱ Γαλιλαῖοι οὗτοι ἁμαρτωλοὶ παρὰ πάντας
τοὺς Γαλιλαίους ἐγένοντο, ὅτι ταῦτα πεπόνθασιν(1);
2 Ο Ιησούς τους είπε: «Νομίζετε ότι αυτοί οι Γαλιλαίοι, επειδή τα ’παθαν αυτά,
ήταν πιο αμαρτωλοί από όλους τους άλλους Γαλιλαίους;
(1) Δεν ζητούσαν οι πληροφοριοδότες αυτοί να μπει ο Κύριος αρχηγός νέας στάσης
για εκδίκηση των σφαγμένων ή ως Γαλιλαίος να διαμαρτυρηθεί εναντίον της, αλλά μάλλον,
όπως άλλοτε οι φίλοι του Ιώβ, υποστήριζαν την άποψη, ότι η συμφορά αυτή υπήρξε τιμωρία του Θεού,
που ήλθε εναντίον τους λόγω της κακίας τους (Ιώβ δ 7,η 4,20,κβ 5. Δες Ιω. θ 1,2)(p).
Ζητούσαν λοιπόν «να μάθουν, αν ως αμαρτωλοί περισσότερο από όλους τους συμπατριώτες τους,
έπαθαν τέτοια πράγματα. Διότι έτσι νόμιζαν αυτοί» (Ζ).

13.3 οὐχί, λέγω ὑμῖν(1), ἀλλ᾽ ἐὰν μὴ μετανοῆτε(2) πάντες(3) ωσαύτως(4) ἀπολεῖσθε.
3 Σας βεβαιώνω πως όχι· αν όμως δε μετανοήσετε, θα χαθείτε όλοι σας με τον ίδιο τρόπο.
(1) Ο Κύριος βεβαιώνει και εκφέρει αυτό από τον θησαυρό της θείας του γνώσης.
Και με την απάντησή του αυτή μάς διδάσκει, ότι οφείλουμε να παρατηρούμε όχι τόσο αυτά
που συμβαίνουν στους άλλους και γιατί αυτά συμβαίνουν σε αυτούς, αλλά τι μπορεί να συμβεί
και σε μας και τι πρέπει να γίνει από εμάς (b). Ο Κύριος δεν αρνείται ότι οι άνθρωποι
που σφάχτηκαν ήταν ένοχοι, έχει όμως την πρόθεση να επανορθώσει την πλάνη στο λαό,
ότι οι Γαλιλαίοι εκείνοι υπήρξαν περισσότερο αμαρτωλοί από τους άλλους που διέφυγαν τη σφαγή.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι μερικοί άνθρωποι κάποιες φορές πάσχουν από τις γενικές αμαρτίες
της κοινωνίας μέσα στην οποία ζουν. Αμαρτίες του έθνους τιμωρούνται συχνά σε άτομα που ανήκουν στο έθνος αυτό (ο).
(2) «Ενώ όλοι γενικώς ήταν αμαρτωλοί, μόνοι εκείνοι έπαθαν, έτσι ώστε και αυτοί να τιμωρηθούν
και όσοι έμειναν να διδαχτούν. Εάν λοιπόν δεν μεταβληθείτε από κακία σε αρετή, όλοι όμοια θα χαθείτε» (Ζ).
«Με το να πει όμως ότι «εάν δεν μετανοήσετε και εσείς ομοίως θα χαθείτε»,
έδειξε ότι και εκείνους επέτρεψε να πάθουν για τον εξής λόγο, έτσι ώστε δηλαδή οι ζωντανοί,
αφού φοβηθούν και μετανοήσουν από αυτά που συνέβησαν στους άλλους, να γίνουν κληρονόμοι της βασιλείας.
Τι λοιπόν; Για να γίνω εγώ καλύτερος, θα πει κάποιος, τιμωρείται εκείνος;
Όχι για αυτό, αλλά τιμωρείται μεν λόγω της δικής του αμαρτίας, αλλά γίνεται σε μεγάλο βαθμό, σε όσους προσέχουν,
αφορμή σωτηρίας, αφού με τον φόβο για όσα συνέβησαν σε αυτόν, τους κάνει καλύτερους.
Έτσι κάνουν και οι δεσπότες· αφού, πολλές φορές, μαστίγωσαν έναν δούλο, έκαναν με τον φόβο
σωφρονέστερους τους υπόλοιπους» (Χ). Η κρίση του Θεού που έρχεται εναντίον των άλλων,
είναι κραυγή του και προς εμάς, η οποία μας καλεί σε μετάνοια.
Η μετάνοια λοιπόν είναι το μέσο, με το οποίο συγχωρούνται οι αμαρτίες μας και αποφεύγουμε με ασφάλεια
την οργή και καταδίκη του Θεού για αυτές.
(3) Ο Κύριος με το προφητικό του βλέμμα διακρίνει τη σημασία του γεγονότος που αναγγέλθηκε.
Στην σφαγή αυτή που προήλθε από το μαχαίρι του Πιλάτου, βλέπει τον πρόλογο εκείνου,
το οποίο επρόκειτο μετά από κάποια έτη να συντελεστεί σε όλη την αγία Γη και ιδιαίτερα στον ίδιο το ναό,
στον οποίο πάρα πολλοί θα κατέφευγαν σαν σε έσχατο άσυλο του έθνους.
Σοβαρή επιστροφή και μετάνοια, ατομική μαζί και εθνική, θα ήταν μόνη ικανή να προλάβει την καταστροφή (g).
(4) «Δηλαδή και εσείς οι ίδιοι θα φονευτείτε στις θυσίες, για τις οποίες καμαρώνετε και καυχιέστε.
Και έγινε έτσι. Διότι στη γιορτή του Πάσχα αφού πολιορκήθηκαν, φονεύτηκαν από τους Ρωμαίους» (Ζ),
την ώρα που διεξαγόταν η προσφορά των θυσιών, με το ίδιο και αυτοί μαχαίρι (b)
και «έπεσαν μπροστά στα θύματα [θυσιασμένα ζώα]… και λίμναζε στις θείες αυλές αίμα κάθε είδους πτωμάτων»
(Ιωσ. Ιουδ. Πολ. V,1,3).