Ο μοναχός Σίλβεστρος

Ο π. Σίλβεστρος της μονής του Ντουράου, καταγόταν από την επαρχία Νεάμτσς της Ρουμανίας. Ήταν τόσο ταπεινός και υπάκουος, ώστε όλους τους ωφελούσε με την πραότητα και τη μοναχική διαγωγή του. Γράμματα δεν γνώριζε. Προσευχόταν διαρκώς και εργαζόταν στον κήπο. Είχε μεγάλη ευλάβεια στην Υπεραγία Θεοτόκο. Στην εικόνα της προσευχόταν κάθε μέρα λέγοντας:

- Μητέρα του Κυρίου, βοήθησε με τον αμαρτωλό! Κυρία Θεοτόκε, δος μου καλό τέλος!

Κατόπιν ασπαζόταν την εικόνα της και πήγαινε στο διακόνημα του.

Όταν έγινε ενενήντα ετών έχασε την ακοή του. Αλλά από την εκκλησία ποτέ δεν απουσίαζε. Μια μέρα τον ρώτησαν οι πατέρες:

- Πώς σηκώνεσαι τη νύχτα στον όρθρο, π. Σίλβεστρε, αφού δεν ακούς την καμπάνα;

- Έχει για μένα τον αμαρτωλό πρόνοια η Υπεραγία Θεοτόκος. Όταν κατακλιθώ λέω: Κυρία Θεοτόκε, σήκωσε με για την αγία προσευχή! Και τα μεσάνυχτα, όταν χτυπάη το σήμαντρο για τον όρθρο, κάποιος με αγγίζει λίγο και αμέσως σηκώνομαι!

Μερικές φορές έλεγε στους πατέρες:

- Άραγε γιατί δεν έρχεται πια σε μένα ο θάνατος; Φαίνεται ότι, σαν αμαρτωλός που είμαι, δεν με έχει συγχωρήσει ακόμη ο Θεός! Πατέρες, προσευχηθήτε για μένα.

Και λέγοντας αυτά έκλαιγε.

Αγωνίσθηκε στο μοναστήρι του Ντουράου περισσότερο από είκοσι χρόνια. Τον αγαπούσαν όλοι, γιατί ήταν ενάρετος και άκακος. Και όπως αγία ήταν η ζωή του, το ίδιο ήταν και το τέλος του.

Το φθινόπωρο του 1919, όταν ήσαν όλοι στον όρθρο και έψαλλαν «Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ…», ο π. Σίλβεστρος έκανε μετάνοιες, όπως συνήθιζε, στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Κατόπιν γονάτισε με το πρόσωπο στο έδαφος. Οι πατέρες νόμισαν ότι τον πήρε ο ύπνος. Στο τέλος της ακολουθίας τον πλησίασαν και του είπαν:

- Σήκω, π. Σίλβεστρε, τελείωσε ο όρθρος!

Αλλά ο π. Σίλβεστρος είχε παραδώσει το πνεύμα του μπροστά στην εικόνα της Παναγίας Παρθένου!

Τότε οι πατέρες τον τύλιξαν με τον μανδύα, τον έβαλαν στο μέσο της εκκλησίας και την τρίτη μέρα τον κατευόδωσαν για την αιώνια πατρίδα.

(Ρουμανικό Γεροντικό)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 235-236)

"Φυλάξου από το πνεύμα της ακηδίας, γιατί αυτό γεννά κάθε κακό"

Ακηδία: Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ συμβουλεύει για την μελαγχολία και την ακηδία.

Υπάρχει λόγος να σκεφθούμε ότι το πνεύμα της ακηδίας του έκανε επίθεση στην αρχή της μοναχικής του ζωής.

«Είναι δύσκολο», λέει, «να αποφύγει αυτήν την ασθένεια κάποιος που μόλις έχει αρχίσει την μοναχική του ζωή, διότι είναι η πρώτη που του επιτίθεται. Επομένως, πριν από όλα πρέπει κανείς να φυλάγεται από αυτήν».

«Συμβαίνει μερικές φορές κάποιος που βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση του πνεύματος να σκέφτεται ότι θα ήταν πιο εύκολο για αυτόν να καταστραφεί ή να στερηθεί από κάθε αίσθημα και συνείδηση, παρά να παραμείνει περισσότερο σε αυτήν την ανεξήγητα βασανιστική κατάσταση του πνεύματος.

Πρέπει να προσπαθήσει κανείς να βγει από αυτήν όσο το δυνατόν συντομότερα. Φυλάξου από το πνεύμα της ακηδίας, γιατί αυτό γεννά κάθε κακό». «Χιλιάδες πειρασμοί πηγάζουν από αυτό: ταραχή, θυμός, μομφή, γογγυσμός του ανθρώπου για την μοίρα του, ρυπαροί λογισμοί, συνεχής αλλαγή τόπου»…

…«Η ψυχή, γεμάτη από την λύπη και γινόμενη ως παράφρων και έξω από τα λογικά της, είναι ανίκανη να δεχθεί με ηρεμία μία καλή συμβουλή ή να απαντήσει ταπεινά σε ερωτήσεις που της γίνονται».

Ίσως σκεφθούμε ότι το κακό πνεύμα της μελαγχολίας (ακηδίας) επιτέθηκε ακόμα και στον Όσιο. Αλλά αυτός αμέσως και αποφασιστικά βρήκε τον τρόπο να διαφύγει από αυτό. Το πρώτο «φάρμακο» «με την βοήθεια του οποίου σύντομα βρίσκει κανείς παρηγοριά στην ψυχή του» είναι «η πραότητα της καρδιάς», όπως διδάσκει ο Άγ. Ισαάκ ο Σύρος.

Άλλη θεραπεία βρήκε στην εργασία και στους αγώνες. «Αυτή η αρρώστια θεραπεύεται με προσευχή, αποχή από την αργολογία, με εργόχειρο, ανάλογα με τη δύναμη του καθενός, με την ανάγνωση του Λόγου του Θεού και με την υπομονή· γιατί γεννιέται από την δειλία, την ραθυμία και την αργολογία».

Και οι δύο αυτοί τρόποι οδηγούν πάνω απ’ όλα στην απλή, αγόγγυστη εκπλήρωση της υπακοής. Εδώ υπάρχει και ταπείνωση και αγώνας. «Πάνω απ’ όλα», έλεγε ο Όσιος, «ο δόκιμος πρέπει να καταπολεμά την μελαγχολία (ακηδία) με αυστηρή και άνευ αντιρρήσεων εκπλήρωση όλων των καθηκόντων που του έχουν αναθέσει.

«Όταν οι ασχολίες σου μπουν σε πραγματική σειρά, τότε η ανία δεν θα βρει πουθενά τόπο στην καρδιά σου. Οι άνθρωποι που έχουν πλήξη είναι εκείνοι που η ζωή τους δεν είναι σε τάξη. Και έτσι η υπακοή είναι το καλύτερο φάρμακο εναντίον αυτής της επικίνδυνης αρρώστιας». Και όλα αυτά μαζί οδηγούν στην τελευταία θεραπεία των πνευματικών ασθενειών – την απάθεια.

«Όποιος έχει νικήσει τα πάθη του έχει κατανικήσει και την θλίψη»…

(από το βιβλίο «Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ – Πνευματική Βιογραφία» – Αρχιμανδρίτου π. Λάζαρου Μουρ, Εκδόσεις Άθως)

“Μετανοείτε”
                                       (Ματθ. δ΄ 17, Μαρκ. α΄ 15)

“Η μετάνοια, όπως νομίζω, δεν περιορίζεται ούτε σε

χρονικά διαστήματα ούτε σε πράξεις, αλλά καλλιεργείται

με την τήρηση των εντολών του Χριστού. Μερικές εντολές,

όπως π.χ. η αγάπη, είναι πιο περιεκτικές, καθώς περιέχουν

πολλές από τις μεμονωμένες, και με ένα πρόσταγμα κόβουν

πολλές κακίες. Γι’ αυτό και όσοι αγαπούν τον Θεό και έχουν

ακλόνητη πίστη, σπεύδουν να κάνουν τις περιεκτικές εντολές,

αλλά δεν προσπερνούν και τις μεμονωμένες, όταν τύχει να τις

συναντήσουν”.

                 (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής, Ευεργετινός Β΄ σελ. 126)

111. «Τέξεται δε υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούς» (Ματθ. α' 21).

Ο Αρχάγγελος καθορίζει ακόμα και τον ρόλο του καθενός στο μυστήριο της Ενσαρκώσεως: η Παρθένος θα γεννήση και ο Ιωσήφ θα ονομάση το θείο Βρέφος, δίδοντας του το όνομα Ιησούς!
Έτσι ο Ιωσήφ συνειδητοποιεί ότι τα γεγονότα τον ξεπερνούν. Δεν είναι αυτός ο αίτιος του κυοφορούμενου βρέφους. Στην αρχή νόμισε ότι η Παρθένος τον προσέβαλε προσωπικά. Τώρα πείθεται σιγά σιγά ότι και αυτός και η Μαριάμ εκλήθηκαν να παίξουν ένα ρόλο σε γεγονότα που τους ξεπερνούν. Δεν ήταν δική τους εκλογή. Δεν τα πρακάλεσαν οι ίδιοι. Η πηγή και η αιτία των εκπληκτικών αυτών γεγονότων ήταν ο Κύριος! Αυτοί δεν ήταν παρά υπηρέτες των μεγαλείων Του Θεού!
Μακρυά απ’ τη διάστασι του Θεού ο άνθρωπος φαντάζει σαν γίγας! Ο άνθρωπος νομίζει ότι είναι Κύριος της ζωής και της τύχης του εαυτού του, των άλλων και του κόσμου ολοκλήρου. Όταν όμως πέφτη επάνω του η σκιά του Θεού, τότε ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την πραγματική του διάστασι. Μπροστά σ’ ένα φυσικό φαινόμενο, μπροστά σ’ ένα ιστορικό γεγονός, μέσα στο μυστηριώδες σύμπαν του Θεού ο άνθρωπος εξαφανίζεται κυριολεκτικά.
Ο Ιωσήφ, μπροστά στη διαδικασία της Ενσαρκώσεως ανακαλύπτει την πραγματική του διάστασι. Συνειδητοποιεί ότι το γεγονός των γεγονότων τον ξεπερνά. Δεν προέρχονται απ’ αυτόν, δεν ρυθμίζονται απ’ αυτόν, δεν μπορεί να τα ελέγξη, να τα αλλάξη, να τα σταματήση.
Ο άνθρωπος θα ήταν αδύνατο να συνειδητοποιήση τη θέσι και τον ρόλο του στη ζωή και την ιστορία, αν δεν υπήρχαν οι επεμβάσεις του Θεού. Ό,τι καθώρισε τον άνθρωπο και τον ρόλο του ήταν η παρουσία του Θεού στα γεγονότα της Ιστορίας. Χωρίς τις θεοφανίες, ο άνθρωπος θα εξελισσόταν σ΄ένα ανθρωπόμορφο δεινόσαυρο· ό,τι τον κράτησε στις διαστάσεις του και στα δημιουργικά του πλαίσια ήταν η παρουσία της αγάπης του Θεού, που σαν φιλανθρωπία εκδηλώθηκε και εκδηλώνεται σ’ όλα τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας.
Αν ο σύγχρονος άνθρωπος κινδυνεύη να αφανισθή είναι γιατί έχασε την δυνατότητα συγκρίσεώς του με τη διάστασι του Θεού και γι΄ αυτό τείνει να εκφυλισθή από γιγαντισμό. Αυτό είναι ένα γεγονός — σημείον που μας λέει, ότι δεν απέχομε πολύ από μια νέα Θεοφανία, που θα σώση τον άνθρωπο από τον επερχόμενο —διαφορετικά— ολοκληρωτικό αφανισμό του...

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 137-138)

134. Ποιά είναι τα έργα τα οποία οφείλει να τελεί ο αναγεννημένος πιστός;

α) Αυτά που είναι υποχρεωτικά για όλους τους πιστούς. Είναι οι εντολές του Θεού που υπάρχουν στις δύο Διαθήκες του, κυρίως στο Δεκάλογο της Π. Διαθήκης. Ο κάθε πιστός πρέπει, κατά το μέτρο των δυνάμεων και των δυνατοτήτων του, να τηρεί το νόμο του Θεού, να μη φονεύει, να μη μοιχεύει, να μην κλέβει, να αγαπά, το Θεό και τον πλησίον του κ.λπ. Η καταπάτηση των εντολών του Θεού συνεπάγεται την τιμωρία του ανθρώπου, σε ακραίες δε περιπτώσεις και αν δεν διορθωθεί εν τω μεταξύ, μπορεί ο αμαρτωλός τελικά να κατακριθεί και να χάσει την ψυχή του.

β) Τα έργα που δεν είναι υποχρεωτικά για όλους, η πλήρωση των οποίων αφήνεται στην ελεύθερη προαίρεση του ανθρώπου. Τα έργα αυτά ονομάζονται ευαγγελικές παραινέσεις (συμβουλές). Αυτές είναι συνήθως τρείς: η παρθενία, η ακτημοσύνη και ο μοναχικός βίος. Τα έργα αυτά δεν δεσμεύουν όλους τους πιστούς, αλλά μόνον ολίγους, αυτούς που θέλουν ελεύθερα να τα αναλάβουν.

Οι ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι καθ’ εαυτές αξιόμισθες. Είναι μεν έργα επαινετά, όχι όμως και αξιόμισθα. Η αξίωση, λόγου χάρη, ότι το να μένει κανείς άγαμος και να νηστεύει κάνει κάτι αξιόμισθο ενώπιον του Θεού είναι επικίνδυνη, γιατί υποτιμά τον γάμο σαν κάτι ακάθαρτο και διακρίνει τις τροφές σε κατακριτέες και μη, κάτι που αντιβαίνει στο γενικότερο πνεύμα του Ευάγγελου. Εντούτοις, αν οι ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι αξιόμισθες, είναι ωστόσο μέσα αξιόλογα να πράττει κανείς ευχερέστερα την αρετή και να διακονεί απερίσπαστα τον Κύριο· εκ του λόγου τούτου είναι προτιμητέες και για ορισμένους ανθρώπους και σε ορισμένες περιπτώσεις, αναγκαίες και επιβαλλόμενες. Οτι οι παραινέσεις δεν είναι υποχρεωτικές για όλους, δηλώνουν τα λόγια του Κυρίου προς τον πλούσιο νεανίσκο: «εί θέλεις τέλειος είναι ύπαγε πώλησόν σου τά ύπάρχοντα και δός τοις πτωχοϊς ... και δός τοίς πτωχοϊς και έξεις θησαυρόν έν ούρανώ και δεύρο άκολούθει μοι», όπου η τέλεια ακτημοσύνη και η αποστολική μαθητεία αφήνονται στην προαίρεση του νεανίσκου, όπως και το παράδειγμα του Ζακχαίου, ο οποίος έγινε δεκτός από τον Κύριο ως υιός Αβραάμ με την προαιρετική προσφορά του μισού μέρους της περιουσίας του. Ότι όμως οι περιπτώσεις των Αποστόλων και άλλων ασκητών και αγίων, οι οποίοι, εγκαταλείψαντες τα πάντα αφιερώθηκαν ολόψυχα στη διακονία του Κυρίου, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη συμπεριφορά του νεανίσκου του μη δυναμένου ν’ αποκολληθεί από τα υπάρχοντά του, είναι φανερόν.

Ενδεικτικές επίσης είναι και οι παραινέσεις του Απ. Παύλου: «Λέγω δέ τοῖς ἀγάμοις καί ταῖς χήραις καλόν αὐτοῖς, ἐάν μένωσιν ὡς κἀγώ»192. Εδώ ο Απόστολος προτείνει απλώς την αγαμία σαν κάτι που διευκολύνει την απερίσπαστη διακονία του Ευαγγελίου, δεδομένου μάλιστα ότι ο «γαμήσας μεριμνά τα του κόσμου, όσα αρέσει τη γυναικί». Από την άλλη ο αυτός Απόστολος τοποθετεί την αγαμία πιο πάνω από τον γάμο: «ὁ ἐκγαμίζων καλῶς ποιεῖ, ὁ δὲ μὴ ἐκγαμίζων κρεῖσσον ποιεῖ». Τότε μόνον είναι προτιμότερος ο γάμος όταν ο άνθρωπος δεν αντέχει την πύρωση της σάρκας: «Κρείσσον γαρ έστιν γαμήσαι ή πυρούσθαι».

Υπάρχει βέβαια και η αντίληψη, ότι η διάκριση των απλών καθηκόντων από τις ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι σωστή, ένεκα των εκτάκτων δώρων και δυνάμεων με τις οποίες είναι εφοδιασμένοι οι αναλαμβάνοντες τις ευαγγελικές συμβουλές, οι οποίες είναι σ’ αυτή την περίπτωση απλά καθήκοντα για τους δυναμένους. Η άποψη όμως αυτή δεν είναι σωστή. Τα μεγάλα από το Θεό δώρα δεν αρκούν πάντοτε για την ανάληψη των ευαγγελικών παραινέσεων, αλλ΄ απαιτείται παράλληλα και η ελεύθερη θέληση του ανθρώπου, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε, όπως μαρτυρεί η ιστορική πείρα. Υπάρχουν δηλαδή άνθρωποι, που αν και έλαβαν έκτακτα χαρίσματα από το Θεό, όμως δεν ανέλαβαν τις ευαγγελικές παραινέσεις, πολλές δε φορές περιήλθαν στην ηθική κατάπτωση και τη διαφθορά.

Το πράγμα βέβαια διαφέρει, αν μελετηθεί από την υποκειμενική του πλευρά. Όσο περισσότερο προχωρεί κανείς στο στάδιο της ηθικής τελειώσεως, τόσο περισσότερο συνειδητοποιεί την πνευματική του κατάσταση και εκείνο που οι πολλοί θεωρούν ως έκτακτο έργο και υψηλή αποστολή, αυτός το θεωρεί ως απλό χρέος και επιταγή, ως καθήκον το οποίον οφείλει να επιτελέσει ως «αχρείος δούλος». Αυτό όμως δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και την εξ αντικειμένου εξάλειψη της διακρίσεως των απλών εντολών από τις ευαγγελικές παραινέσεις.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 194-196)

Δουλεία

σχετικά με την αμαρτία

Όταν παρεισέφρυσε η αμαρτία, κατέστρεψε την ελευθερία και τη φυσική της αξία, και εισήγαγε τη δουλεία.

Ε.Π.Ε. 3,252

η αμαρτία

Αυτό είναι πραγματική ελευθερία, όταν κανείς και ως δούλος διαλάμπη. Τέτοι­ος είναι ο Χριστιανισμός: Χαρίζεται ελευθερία στους δούλους, έστω κι αν παραμένουν δούλοι. Αυτή, αγαπητέ, η δου­λεία δεν βλάπτει· εκείνη που βλάπτει είναι η φυσική, η δουλεία της αμαρτίας. Διότι, πες μου, ποιο το όφελος, όταν δεν είσαι μεν δούλος ανθρώπου, όμως υποδουλώνης τον εαυτό σου στα πάθη;

Ε.Π.Ε. 18,540

καταργήθηκε

Γι’ αυτό μας έδωσε ο Θεός χέρια και πόδια, για να μη χρειαζώμαστε υπηρέτες. Δεν χρειαζόταν να υπάρχουν δούλοι, αφού και αυτοί είναι πλάσματα του Θεού σαν τον Αδάμ. Ο δε Χριστός κατάργησε και τη δουλεία. Δεν υπάρχει, λοιπόν, ανάγκη να έχη κάποιος δούλους. Τι χρειάζονται τα κοπάδια των δούλων; Όπως οι έμποροι προβάτων και οι σωματέμποροι, έτσι και οι πλούσιοι πηγαίνουν στο λουτρό ή στην αγορά με τη συνοδεία δούλων!

Ε.Π.Ε. 18α,666

κατ’ όνομα μόνο

Να μη λυπάσαι, επειδή βρίσκεσαι σε υποδεέστερη θέσι και από τη γυναίκα και από τα παιδιά. Η δουλεία είναι μόνο κατ’ όνομα. Και η εξουσία του αφεντικού κατά το φαινόμενο, πρόσκαιρη και σύντομη.

E.Π.E. 21,270

και ελευθερία

Να δουλεύετε με προθυμία, όχι από ανάγκη. Αν δουλεύης με αυτό τον τρόπο, δεν είσαι δούλος, αν βέβαια το κάνης για το Χριστό. Διότι τέτοια δουλειά εργαζόταν και ο Παύλος, ο όντως ελεύθερος.

Ε.Π.Ε. 21,274

την γεννά η πλεονεξία

Τη δουλεία τη γέννησε η πλεονεξία, η σκληρότητα, η απληστία.

Ε.Π.Ε. 21,278

πότε είναι ελευθερία;

Μη νομίσης, πως επειδή είσαι πιστός, είσαι και ελεύθερος. Ελευθερία αυτό στην πραγματικότητα είναι, το να γίνεσαι υπηρέτης και διάκονος.

Ε.Π.Ε. 23,410-412

τα πάθη

Ποιο το όφελος να εξουσιάζη κάποιος ολόκληρα έθνη και να κυριεύεται από τα πάθη;

Ε.Π.Ε. 23,450

επαίσχυντη

Αν η φυλάκισις του Παύλου για το Χριστό δεν είναι ντροπή, αλλ’ είναι και καύχημα, πολύ περισσότερο η δουλεία δεν είναι επονείδιστη.

Ε.Π.Ε. 24,146

όχι διακρίσεις στην εκκλησία

Η Εκκλησία δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε κυρίους και υπηρέτες. Τον καθένα τον διακρίνει απ’ τα πνευματικά του κατορθώματα κι από τα αμαρτήματά του. Αν, λοιπόν, είναι το σπίτι σου εκκλησία, να μη δυσανασχετήσης που θα συγκαταλέγεται μαζί σου και ένας δούλος.

Ε.Π.Ε. 24,150

δουλέμποροι

Οι πατέρες κάνουν το αντίθετο από όσα κάνουν οι δουλέμποροι. Στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, ορίζουν παιδαγωγούς, τα απειλούν ότι θα τα τιμωρήσουν, τα φοβερίζουν. Και όταν περάσουν την πρώτη ηλικία, τότε, αφού αποκτήσουν πείρα της ζωής, τότε τους δίνουν τιμές και αξιώματα και ανέσεις και την περιουσία. Και ο Θεός ενεργεί όχι όπως οι δουλέμποροι, που στην αρχή τάζουν κι ύστερα βασανίζουν, αλλ’ όπως οι πατέρες. Μας βάζει πρώτα στα λυπηρά, μας παραδίνει σε θλίψεις, σαν να μας εμπιστεύεται σε παιδαγωγούς. Και όταν ασκηθούμε και σωφρονισθούμε, να δείξουμε υπομονή και να επιδείξουμε αγία ζωή. Και όταν εδραιωθούμε σ’ αυτά, τότε μας κάνει κληρονόμους της βασιλείας των ουρανών.

Ε.Π.Ε. 32,496

και ελευθερία

Τα ονόματα δούλος και ελεύθερος είναι απλά ονόματα, χωρίς να φανερώνουν κάτι ξεχωριστό. Η δουλεία όμως είναι καθωρισμένης· είναι αμαρτία. Η ελευθερία είναι η αρετή.

Ε.Π.Ε. 33,242

του Ισραήλ

Ο Θεός καθώρισε και το πόσα χρόνια θα βρίσκονταν οι Ιουδαίοι στα δεινά, όπως ακριβώς καθώρισε στην πρώτη δουλεία τετρακόσια χρόνια και στη δεύτερη εβδομήντα.

Ε.Π.Ε. 34,264

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 82-85)

323. Η πηγή κάθε αληθινής χαράς, κάθε αληθινής ειρήνης βρίσκεται στον ναό. Εκεί ενισχυόμαστε στην αρετή. Εκεί η χάρις του Θεού μας απαλλάσσει από την αμαρτία. Υπόσχονται πολλά και οι τόποι της κοσμικής χαράς, όπως τα άσεμνα θεάματα και τα κέντρα διασκεδάσεων. Αλλά ό,τι προσφέρουν, ούτε από μακριά δεν μπορεί να συγκριθή με αυτό που μας χαρίζει ο εκκλησιασμός. Η Εκκλησία αναπαύει την ανθρώπινη ψυχή όπως η μητέρα αναπαύει το παιδί στα γόνατά της. Πόσο θα έπρεπε να αγαπάμε την Εκκλησία σαν τόπο, σαν κτίριο! Και αυτό κάνουν όσοι αναγνωρίζουν την αξία της. Και η Εκκλησία δέεται: «Ὑπὲρ ῶν μετὰ πίστεως, εὐλαβείας καὶ φόβου εἰσιόντων. Υπὲρ τῶν κοπιώντων εν αυτή». Υπέρ των αγαπώντων την ευπρέπειαν αυτής».

324. Ο Σταυρός αγιάσθηκε από τον Χριστό, που πέθανε επάνω του και έχυσε το Αίμα του για μας. Γι’ αυτό η θέα ή η παρουσία του Σταυρού είναι φοβερή στους δαίμονες. Γι’ αυτό και η Εκκλησία αγιάζει τα ύδατα, βυθίζοντας σ’ αυτά τον Σταυρό. Με τον Αγιασμό, χαρίζει στους πιστούς υγεία σωματική και πνευματική και τρέπει σε φυγή τους δαίμονες.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 138-139)

133. Είναι δυνατή η πλήρωση του ευαγγελικού νόμου;

Ο ευαγγελικός νόμος εκφράζει το θέλημα του Θεού, όπως αυτό καταγράφτηκε στις δυο διαθήκες του, την Παλαιά και την Καινή. Εφόσον δε το θέλημα του Θεού είναι άγιο, έτσι και ο νόμος ο εκφράζων αυτό είναι άγιος. Ο νόμος εκφράζεται με τη μορφή εντολών, τις οποίες ο πιστός καλείται να εκτελεί. Με την τέλεση των εντολών εμπνεομένων από την πίστη και τη ζωογόνο πνοή της χάριτος, ο χριστιανός πιστοποιεί την κλήση του, εκφράζει την αυτοσυνειδησία του ως ζωντανό μέλος του σώματος του Χρίστου, προάγεται στην αρετή και την πνευματική του τελείωση και γίνεται άξιος της βασιλείας των ουρανών. Δια της πιστής τηρήσεως των εντολών του Θεού ο άνθρωπος σώζεται. Αντίθετα, αν παραλείπει την τήρηση του νόμου του Θεού ή και καταπατεί αυτόν, ως συνέπεια θα έχει την απώλεια της ψυχής του.

Είναι όμως εφικτή η πλήρης και τέλεια πλήρωση του νόμου του Θεού; Όπως και σε όλες τις άλλες καταστάσεις, το απόλυτο και τέλειο διαφεύγει τις ανθρώπινες δυνατότητες. Το τέλειο είναι μόνο για τον τέλειο Θεό, όχι για τον πεπερασμένο άνθρωπο. Αν όμως το απολύτως τέλειο ισχύει μόνο για το Θεό, για τα πλάσματα ισχύει το σχετικώς τέλειο. Ο άνθρωπος δηλαδή πράττοντας το νόμο του Θεού μπορεί να απομάξει το ευαγγελικό ιδεώδες το σύμμετρο προς τις ηθικοπνευματικές του δυνάμεις, τελώντας ελεύθερα το νόμο του Θεού και επικουρούμενος από την τελειωτική χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όσοι ισχυρίζονται ότι στα σχετικά ανθρώπινα πλαίσια είναι αδύνατη η πλήρωση του ευαγγελικού ιδεώδους δεν έχουν δίκαιο. Αυτό θ’ αποτελούσε κατασυκοφάντηση του Αγίου Θεού που επιτάσσει στους ανθρώπους εντάλματα, τα οποία αδυνατούν να εκτελέσουν. Φυσικά η πλήρωση του νόμου του Θεού δεν είναι πάντοτε εύκολη, αδύνατη δε στις δυνάμεις του φυσικού ανθρώπου. Μόνο στο πεδίο της χάριτος μπορεί να εκπληρώσει ο πιστός τα εντάλματα του Θεού. Αυτό θα εξαρτηθεί από την ιδιοφυία και τις όποιες άλλες δυνατότητες ταυ. Άλλοι μεν, οι άγιοι, φθάνουν στην τελείωση τους, άλλοι απλώς την πλησιάζουν, ενώ άλλοι μένουν μακριά. Εν πάση όμως περιπτώσει η κατά το δυνατόν πλήρωση του νόμου του Θεού είναι για όλους εφικτή και επιτακτική.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 193-194)

«Πολλοί θα μου πουν εκείνη την ημέρα: Κύριε, Κύριε, στο δικό σου όνομα δεν κηρύξαμε και στο δικό σου όνομα δε βγάλαμε δαιμόνια;… Και τότε θα τους πω: Ποτέ δε σας γνώρισα…» (Ματθαίος 7:22-23)

Ο Ουμπέρτο Έκο γράφει: «Ανατράφηκα ως Καθολικός και, παρ΄ότι έχω εγκαταλείψει τη θρησκεία, το Δεκέμβριο θα στολίσω ως συνήθως μια χριστουγεννιάτικη φάτνη για τον εγγονό μου». Πολλοί που ανατράφηκαν σε «χριστιανικές» χώρες, σήμερα είναι αγνωστικιστές κι εγκατέλειψαν τη θρησκεία τους. Κρατούν μόνο «τη φάτνη», το περίβλημα, χωρίς την ουσία. Η θρησκεία πολλών μοιάζει με μια καλοστολισμένη βιτρίνα με χριστουγεννιάτικο διάκοσμο. Μην καυχάσαι για το δόγμα σου, αν η ζωή σου είναι αντίθετη με το πιστεύω σου. Τότε είσαι σαν το κάλπικο νόμισμα, που είναι κατάλληλο μόνο για το καλάθι των αχρήστων. Ο Χριστός είπε, να μην Τον λέμε Κύριε, αν δεν κάνουμε αυτά που μας παραγγέλλει. Ο Χριστός δε θέλει απαθείς θεατές της πολυθρόνας, αλλά ακολούθους πρόθυμους να περπατήσουν στα ίχνη Του. Και πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι ένας άλλος –ισμός, αλλά είναι μια σχέση με το Χριστό.
Έχεις εσύ αυτή την προσωπική σχέση με το Θεό, που έγινε άνθρωπος στο πρόσωπο του Χριστού για να μας σώσει από την αμαρτία;

«Όμως αυτά που ήταν για μένα κέρδη, αυτά ακριβώς τα θεώρησα ζημία σε σύγκριση με το Χριστό…για τον οποίο τα απαρνήθηκα όλα. Και πραγματικά τα θεωρώ ότι είναι σκουπίδια για πέταμα προκειμένου να κερδίσω το Χριστό και να βρεθώ ενωμένος μαζί του..» (Φιλιππησίους 3:7-9)

Ο Γερμανός πρίγκηπας Nicolas Ludwig Zinzendorf (1700-1760) ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Halle όταν αποφάσισε ν’ αφιερώσει τη ζωή του και τα πλούτη του στο Θεό και στο έργο Του. Μια μέρα πήγε να επισκεφτεί μια πινακοθήκη, όπου την προσοχή του την έλκυσε ένας πίνακας που παρουσίαζε το σταυρικό θάνατο του Χριστού. Κάτω από τον πίνακα διάβασε τη φράση: «Να τι έκανα για σένα, εσύ τι έκανες για μένα;». Αυτό ήταν που τον έκανε να καταλάβει ότι η ζωή του ανήκε στο Θεό κι έπρεπε να την επενδύσει για το σκοπό Του. Μετά την αποφοίτησή του απ’ το Πανεπιστήμιο, οδήγησε εκατοντάδες νέους στην ιεραποστολή και ήταν το όργανο που χρησιμοποίησε ο Θεός για να ιδρυθεί μια τεράστια ιεραποστολική κίνηση το 16ο αιώνα που έστειλε κάπου 3.000 ιεραποστόλους σε πολλά μέρη της γης! Δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι σαν αυτόν τον νέο, αλλά μας καλεί όλους ο Θεός να Τον υπηρετήσουμε με κάποιον τρόπο. Εκείνος μας κάνει ικανούς και μας έχει δώσει μερικά ιδιαίτερα χαρίσματα που είναι μοναδικά. Αυτά πρέπει να επενδύσουμε στην υπηρεσία Του και να μην τα σπαταλήσουμε άδικα.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

321. Πολλές ευκαιρίες προσφέρει η ζωή στον θυμό, χάρις στις απειράριθμες ατέλειες που έχουν οι άνθρωποι μεταξύ τους. Ο θυμός δεν δίνει λύσι στα προβλήματα. Τα χειροτερεύει, όπως η καθημερινή πείρα μαρτυρεί. Είναι λοιπόν προτιμότερο να έχουμε συμπεριφορά ειρηνική στις κοινωνικές μας σχέσεις. Ο άνθρωπος δεν είναι άγγελος. Κάθε μέρα πέφτει σε αμαρτίες, ακόμη και παρά τη θέλησί του.
«Οὐ γὰρ ὃ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλ᾿ ὃ οὐ θέλω κακὸν τοῦτο πράσσω» (Ρωμ. ζ’ 19). Και ο Κύριος μας εντέλλεται να είμαστε επιεικείς στα πταίσματα των άλλων: «ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν» (Ματθ. ζ’ 12). Και: «Πάντα οὖν ὅσα ἂν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς» (Ματθ. ζ’ 12). Και ποιος από μας δεν θέλει να του συμπεριφέρωνται οι άλλοι με επιείκεια και υπομονή, όταν τους στενοχωρή με τις ανάγκες του και τις πτώσεις του; Γι’ αυτό και ο Απόστολος πάλι μας διδάσκει να είμαστε μακρόθυμοι και επιεικείς: «ἡ ἀγάπη», λέγει ο θείος Παύλος, «μακροθυμεῖ, χρηστεύεται … οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, [13.6] οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικία, πάντα ὑπομένει … ουδέποτε εκπίπτει» (Α’ Κορ. ιγ’ 4-8).

322. Τι πνευματικές τρικυμίες, θύελλες και καταιγίδες βρίσκουν συχνά τον καλό ποιμένα, που έργο του είναι να σώση όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και πολλούς άλλους! Μονάχα χάρις στο έλεος του Θεού το σκάφος της ζωής μας δεν ανατρέπεται και δεν βουλιάζει μέσα σε τόσες αντιξοότητες.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 137-138)