«Ποία αληθώς γλυκύτης εν τω Ιησού Χριστώ!Ποία αγνότης ηθών!Ποία χάρις συγκινούσα εις την διδασκαλίαν του!Ποίον υπέροχον ύφος εις τα παραγγέλματά του!Ποίον βάθος σοφίας εις τους λόγους του;Ποία λεπτότης και ποία ακρίβεια εις τας πλήρεις πνεύματος αποκρίσεις του!
    Να είπωμεν ότι η ιστορία του Ευαγγελίου επινοήθηκε;Φίλε μου, δεν επινοούν κατ’ αυτόν τον τρόπον.Θα ήτο περισσότερο ακατανόητο το να συμφωνήσουν πολλοί άνθρωποι για να κατασκευάσουν το βιβλίο αυτό, παρά το να υπήρξε πραγματικά ένας, ο οποίος να παρέσχε δια του βίου του το αντικείμενο της συγγραφής των βιβλίων τούτων.Ποτέ συγγραφείς Ιουδαίοι δεν θα ήταν δυνατόν να επινοήσουν την ηθική αυτή·και το Ευαγγέλιο έχει χαρακτήρες αλήθειας τόσο μεγάλους και τόσο εμφανείς και τόσο αμίμητους, ώστε ο επινοητής τους θα εξέπληττε περισσότερο από τον ήρωα, ο οποίος επετέλεσε τα εν τω Ευαγγελίω αναφερόμενα» (Ρουσσώ Αιμίλιος 4)

Να διαβάζεις, όσο πιο πολύ μπορείς.
Και να μαθαίνεις, όσα πιο πολλά μπορείς.
Ο ύπνος να σε βρίσκει να κρατάς το βιβλίο.
Και όταν το πρόσωπο σου γείρει,
να ακουμπάει επάνω σε ιερή σελίδα…
Προσεύχεσαι; Μιλάς στον Νυμφίο.
Μελετάς; Σου μιλάει Εκείνος.
(άγιος Ιερώνυμος)

(διηγείται ο άγιος Ιερώνυμος). Τώρα τελευταία είδα στην βασιλική του αγίου Πέτρου μια από τις πιο ευγενείς κυρίες της Ρώμης – δεν λέγω το όνομα της, για να μη νομίσεις πως θέλω να την γελοιοποιήσω. Μπροστά επήγαιναν μερικοί ευνούχοι. Και αυτή από πίσω μοίραζε με τα ίδια της τα χέρια – γιατί αυτό θεωρείται «πιο θρησκευτικό»- μερικά ψιλονομίσματα στους φτωχούς! Και να ξαφνικά – εύκολα το καταλαβαίνει κανείς, γιατί είναι τόσο συνηθισμένο- μια γριούλα φορτωμένη χρόνια και ξεροκόμματα μπαίνει πάλι στην σειρά να πάρει και άλλη δεκαρούλα! Μα όταν ήλθε η σειρά της, αντί για δεκάρα, της κοπάνησε μια καρπαζιά! Και η ένοχη, για το… μεγάλο αυτό κρίμα, πλημμύρισε στο αίμα!... (Αγίου Ιερωνύνου, Περί παρθενίας,εκδ. Ι.Μ. Νικοπόλεως, σελ.100)

Εγώ λοιπόν, παρ’ ότι ο φόβος της γέενας με έκαμε και κλείστηκα σε τέτοια κάτεργα (στην έρημο ως ασκητής), και είχα τώρα παρέα μου τους σκορπιούς και τα αγρίμια, εγώ, με τον λογισμό μου έτρεχα και ευρισκόμουν ανάμεσα σε κοπέλες που χόρευαν!
Η όψη μου είχε γίνει κατακίτρινη από την πολλή νηστεία. Και όμως! Ο νους μου πυρακτωνόταν από τις επιθυμίες που φούντωναν στο παγωμένο σώμα μου! Και παρ’ όλο που – χωρίς ακόμη να έχω πεθάνει εγώ – η σάρκα μου ήταν σχεδόν ψόφια, η φλόγα των σαρκικών επιθυμιών τριζοβολούσε μέσα μου!
Είναι φυσικό, ότι στην κατάσταση αυτή έχασα κάθε ελπίδα, ότι κάτι θα μπορούσε να με βοηθήσει! Έτσι, πρόστρεξα και έπεσα στα πόδια του Ιησού. Τα πότισα με τα δάκρυα μου. Τα εσφόγγισα με τα μαλλιά μου. Και προσπάθησα να δαμάσω την ατίθαση σάρκα μου με την πλήρη αποφυγή τροφής για εβδομάδες.
Δεν εντρέπομαι τόσο για την δυστυχία μου, όσο θρηνώ και κλαίω, γιατί δεν είμαι πια εκείνο που ήμουν λίγο παλαιότερα. Θυμάμαι, ότι τότε συχνά, όταν άρχιζα να προσεύχωμαι, άρχιζα ενωρίς το πρωί και τελείωνα νύχτα! Και δεν σταματούσα να χτυπώ το στήθος μου, μέχρι να ξυπνήσει ο Κύριος και να ξαναγίνει γαλήνη (Λουκ. 8,24). Και είχα αρχίσει, να φοβούμαι το κελλί μου, που ήξερε τους ρυπαρούς λογισμούς μου, να τα βάζω με τον εαυτό μου και να τρέχω, αδυσώπητος εναντίον του εαυτού μου, μόνος μου βαθιά μέσα στην έρημο. Και όπου έβλεπα βαθιά κοιλάδα, άγριο βουνό, απότομο βράχο, έκανα το μέρος εκείνο τόπο της προσευχής μου, εργαστήριο για επεξεργασία του αθλίου μου σώματος.
Και μάρτυς μου ο Θεός, μετά τα τόσα δάκρυα, μετά από τόση ανάταση των οφθαλμών μου στον ουρανό, άρχισα πια να βλέπω τον εαυτό μου ανάμεσα σε στρατιές αγγέλων! Και γεμάτος χαρά και ευφροσύνη έψαλλα: «Εις οσμήν μύρων Σου, οπίσω Σου, δραμούμαι» ( Άσμα 1,3).(Αγίου Ιερωνύνου,Περί παρθενίας,εκδ. Ι.Μ. Νικοπόλεως, σελ.29-30)

Ξεκίνησα να πάω στην Ιερουσαλήμ, μου φαινόταν ότι θα μου ήταν αδύνατο να στερηθώ την τεράστια εκείνη βιβλιοθήκη μου, που με τόσο κόπο και τόση φροντίδα είχα δημιουργήσει στην Ρώμη. Ήμουν δε τόσο ταλαίπωρος και ανόητος, που νήστευα προκειμένου να διαβάσω τον Τούλλιο ( Κικέρωνα)!
Νύχτες ολόκληρες τις περνούσα άγρυπνος και έκλαιγα με δάκρυα που έβγαιναν από μέσα από τα σπλάγχνα μου, όταν θυμόμουν τις αμαρτίες μου. Και μετά; Άρπαζα στα χέρια μου τον Πλαύτο (λατίνος κωμικός)! Και όταν «ερχόμενος εις εαυτόν», συνερχόμουν και άρχιζα να διαβάζω κάποιον προφήτη, ο ακαλλιέργητος λόγος του με έκανε να φρίττω! Και, μια και δεν έβλεπα το φως με τα στραβά μου, φανταζόμουν ότι το λάθος ήταν του ήλιου, και όχι των ματιών μου!...
Ενώ λοιπόν όφις ο αρχαίος κάπως έτσι έπαιζε με εμένα, ακριβώς στη μέση της Σαρακοστής, με έπιασε ένας γερός πυρετός, που κυριολεκτικά «εισέβαλε» (=έκαμε εισβολή) στο εξαντλημένο μου σώμα και - πράγμα τόσο απίστευτο, που να μην τολμάει κανείς ούτε να το ειπεί! – κατέφαγε τόσο πολύ τα ταλαίπωρα μέλη μου, που μόλις και διατηρούσα τα κόκκαλα! (Στο μεταξύ οι άλλοι ετοίμαζαν την κηδεία μου)! Ενώ λοιπόν οι άλλοι είχαν αρχίσει να ετοιμάζουν την κηδεία μου και στο ολοκληρωτικά πια παγωμένο μου σώμα μόλις γινόταν αισθητή, σε κάποια άκρη μόνο από το στήθος μου, η ζωτική θέρμη της ψυχής, να, ξαφνικά αρπάγηκα εν πνεύματι και μεταφέρθηκα στο βήμα του Κριτή!Και εκεί, μέσα στο τόσο φως, μέσα στην όση λάμψη εκείνων που έστεκαν τριγύρω του, εγώ έπεσα κάτω, μη τολμώντας να στρέψω το βλέμμα μου προς τα άνω. Και άκουσα την ερώτηση:
-Τί ιδιότητα έχεις; Απάντησα:
-Χριστιανός είμαι.
Αλλά Εκείνος, που καθόταν στον Θρόνο, είπε:
-Ψεύδεσαι. Κικερωνιανός είσαι. Όχι Χριστιανός. Όπου ο θησαυρός σου, εκεί είναι και η καρδιά σου.
Έμεινα άναυδος! Μα ανάμεσα στους ραβδισμούς της συνείδησης μου, (γιατί διάταξε να μου τις βρέξουν!), άρχισε να με βασανίζει πιο πολύ ακόμη από το πυρ εκείνο της κολάσεως ο στίχος : « εν δε τω άδη τις εξομολογήσεται σοι» ( Ψαλμ.6,6). Και τον έλεγα μέσα μου συνεχώς.Και μετά άρχισα να φωνάζω και λέγω με λυγμούς: «Ελέησον με, ο Θεός, ελέησον με» (Ψαλμ.56,2). Τα λόγια αυτά αντηχούσαν μετά από κάθε μου ξυλιά!Τελικά, εκείνοι που έστεκαν γύρω από τον Θρόνο, έπεσαν στα γόνατα του Καθήμενου και Τον παρακαλούσαν, να συγχωρήσει ένα άμυαλο παιδί και να του δώσει καιρό μετανοίας, να διορθώσει το λάθος του. Και Του έλεγαν:
-Αν ξαναδιαβάσει ποτέ στο μέλλον βιβλίο «εθνικό» (= με περιεχόμενο παγανιστικό), θα εκτίσει την ποινή του «μετά»!
Εγώ, στριμωγμένος σε μια κατάσταση τόσο πικρή, θα ήθελα να υποσχεθώ ακόμη σοβαρότερα πράγματα! Και άρχισα να ορκίζωμαι και να λέγω ομνύοντας στο όνομα Του:
-Κύριε, αν στο μέλλον πιάσω ποτέ στα χέρια μου βιβλία κοσμικά, αν τα ξαναδιαβάσω, να Σε αρνήθηκα!
Στα λόγια αυτά του όρκου μου, με άφησαν και ξαναγύρισα στον επάνω κόσμο. Και ανοίγω τα μάτια μου (τόσο πνιγμένα στα δάκρυα και τόσο πονεμένα που έπειθαν ακόμη και τους απίστους!) Και τους είδα όλους κατάπληκτους!
Δεν επρόκειτο για ύπνο! Ούτε για κάποιο κούφιο όνειρο, από εκείνα που μας δημιουργούν αυταπάτες.
Μάρτυς μου το Βήμα, μπροστά στο οποίο βρέθηκα!Μάρτυς μου η Κρίση, που φοβήθηκα!Είθε ποτέ πια, να μη μου συμβή, να μου απευθύνουν τέτοια ερώτηση.Η πλάτη μου ήταν πρησμένη από το ξύλο. Και αισθανόμουν από τις πληγές τον πόνο, και αφού συνήλθα!Από τότε, μελετώ τα βιβλία του Θεού πολύ περισσότερο, απ’ ό,τι διάβαζα πριν τα βιβλία των θνητών ανθρώπων.
(Αγίου Ιερωνύμου,Περί παρθενίας.εκδ.Ι.Μ. Νικοπόλεως,σελ.93-96)

Αλήθεια
και παραμύθια
Όποιος θέλει να πει ψέματα και να συρράψει δολιότητες,
σκέψου τί επιχειρεί, τι μηχανορραφίες χρειάζεται,
τί λόγια προσποιείται, τί δεινότητα.
Όποιος όμως λέει την αλήθεια, δεν χρειάζεται κόπο, μήτε δυσκολία,
μήτε υποκρισία, μήτε τεχνάσματα, μήτε άλλο παρόμοιο,
διότι η αλήθεια ακτινοβολεί μόνη της.
Διότι, όπως ακριβώς τα άσχημα σώματα έχουν ανάγκη
από εξωτερικούς τεχνητούς στολισμούς, για να καλύπτουν τη φυσική ασχήμια,
ενώ τα όμορφα εκ φύσεως, λάμπουν μόνα τους,
έτσι βλέπουμε κι ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια,
ανάμεσα στην κακία και την αρετή.
Ε.Π.Ε. 2,16-18

όχι σκιά
Γιατί τρέχεις πίσω απ’ τη σκιά και δεν αγκαλιάζεις την αλήθεια;
Ε.Π.Ε. 8α,278

Ισχυρή
Τίποτε δεν λάμπει πιο πολύ απ’ την αλήθεια ούτε είναι ισχυρότερο της.
Η αλήθεια παρουσιάζεται γυμνή σε όλους εκείνους,
που θέλουν να δουν την ωραιότητά της.
Δεν θέλει να κρυφτεί ούτε φοβάται τον κίνδυνο, ούτε τρέμει τις συκοφαντίες,
ούτε επιθυμεί τη δόξα των πολλών, ούτε υπακούει στα ανθρώπινα.
Είναι υπεράνω όλων. Δέχεται μύριες πολεμικές, κι όμως παραμένει ακαταγώνιστος.
Ε.Π.Ε. 13,186

σκιάζεται απ’ τα πάθη
Γιατί τρέχεις πίσω από τη σκιά και δεν αγκαλιάζεις την αλήθεια;
Ε.Π.Ε. 16β,106

Σε ανθρώπους καθαρού βίου
Η βρώμικη ζωή στέκει εμπόδιο για τα υψηλά δόγματα,
διότι δεν αφήνει να λειτουργεί η διορατική δύναμις της διανοίας.
Όποιος επιδιώκει την αλήθεια, οφείλει να καθαριστεί προηγουμένως από τα πάθη.
Ε.Π.Ε. 18,222

και παραμύθια
Αν πιστεύεις στην αλήθεια, τί εισάγεις άλλα,
σαν να μην αρκεί η αληθινή πίστης για τη σωτηρία σου;
Ε.Π.Ε. 24,62

αληθοφάνεια (απάτη)
Κανένα έργο καλό δεν έχει να δείξει ο διάβολος, ούτε μικρό ούτε μεγάλο.
Όμως με λόγια σπουδαία που φώναξε με το στόμα της μαντευομένης
και με τις μάταιες ελπίδες του, θέλησε να εξαπατήσει.
Ε.Π.Ε. 31,118

φως που δεν σβήνει
Η δύναμις της αλήθειας δεν έχει ανάγκη καμιάς βοήθειας.
Κι αν ακόμα μυριάδες προσπαθούν να την σβήσουν, δεν εξαφανίζεται.
Ε.Π.Ε. 34,424

τίποτε ισχυρότερο
«Της αλήθειας ισχυρότερον ούδέν»
Ε.Π.Ε. 34,434

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 138-139)

Ο πόνος για τον πλησίον βοηθάει την οικογένεια

Όσο πιο πολλά αγαθά αποκτούν σήμερα οι άνθρωποι, τόσο πιο πολλά προβλήματα έχουν.
Ούτε τον Θεό ευχαριστούν για τις ευεργεσίες Του, ούτε την δυστυχία των συνανθρώπων τους βλέπουν,
για να κάνουν καμμιά ελεημοσύνη. Σπαταλούν και δεν σκέφτονται τον άλλον που δεν έχει να φάη.
Πώς να έρθη μετά η Χάρις του Θεού; Εδώ και οικογενειάρχης να είναι κανείς,
πρέπει από κάπου να κόβη και να οικονομάη κάτι, για να κάνη κάποια ελεημοσύνη.
Να πη στην γυναίκα του και στα παιδιά του ότι στο τάδε μέρος υπάρχει κάποιος άρρωστος εγκαταλελειμμένος
ή κάποια φτωχή οικογένεια που έχει μεγάλη ανάγκη. Εάν δεν έχουν χρήματα να δώσουν, ας τους πή:
«Ας δώσουμε τουλάχιστον ένα χριστιανικό βιβλίο, αφού έχουμε πολλά». Δίνοντας σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη,
κάνει καλό και στον εαυτό του αλλά και στην οικογένειά του.
Εκεί στην Ρωσία οι καημένοι οι πιστοί πόσο στερούνται! Έδωσα μια φορά σε έναν Ρώσο παπά ένα κουτάκι λιβάνι
και του είπα: «Ένα φτωχό δώρο». «Φτωχό είναι αυτό; μου λέει. Τα λιβάνια τα δικά μας είναι... βήχα-βήχα».
Κι εδώ στην Ελλάδα πόσο ταλαιπωρούνται οι πρόσφυγες! Στην Χαλκιδική είδα κάποιον πρόσφυγα που έστρωνε σχιστόπλακες
και έπαιρνε τριακόσιες δραχμές το τετραγωνικό μέτρο και έλεγε: «Δόξα Σοι ο Θεός, που έχουμε ψωμί».
Γι’ αυτό, όταν μου είπε ένας εργολάβος ότι μέσα στην δουλειά φορτώνεται αμαρτίες,
του είπα: «Αν φορτωθής αυτούς τους πρόσφυγες και τους οικονομήσης, θα ξεφορτωθής από τις αμαρτίες σου.
Δεν έχουν που να μείνουν. Εν συγκρίσει με αυτούς εσύ είσαι Ωνάσης».
Ο Θεός, για να ασκήσουμε τις αρετές, επέτρεψε να υπάρχουν οι άρρωστοι, οι φτωχοί κ.λπ.
Μπορούσε και τους αρρώστους και τους φτωχούς, όλους να τους οικονομήση, αλλά τότε θα είχαμε την ψευδαίσθηση ότι είμαστε ενάρετοι.
Θα λέγαμε λ.χ. ότι είμαστε ελεήμονες, χωρίς να είμαστε, ενώ τώρα τα έργα μας φανερώνουν τις αρετές μας.
Δόξα τω Θεώ, υπάρχουν άνθρωποι που θυσιάζονται για τον συνάνθρωπό τους.
Γνώρισα κάποιον πού, μόλις απολύθηκε από τον στρατό, δέχθηκε να καταδικασθή άδικα με μεγάλη ποινή, για να σώση μια οικογένεια.
Δεν σκέφθηκε ούτε το ρεζίλι, ούτε την σταδιοδρομία του.
Πάντως, βλέπω πώς οικονομάει ο Θεός, ώστε τουλάχιστον ένας από κάθε οικογένεια να έχη πίστη,
ευλάβεια, για να βοηθιούνται και οι υπόλοιποι! Γνώριζα στην Κόνιτσα μια οικογένεια που όλοι ήταν αδιάφοροι προς την Εκκλησία.
Μόνο μια κόρη ξεχώριζε. Μόλις άκουγε την καμπάνα, πετούσε την ποδιά, άφηνε όλες τις δουλειές στην μέση και πήγαινε στην εκκλησία.
Ακόμη και όταν ήρθαν οι Γερμανοί και χτυπούσε ο νεωκόρος την καμπάνα, για να φύγη ο κόσμος από τα σπίτια,
αυτή πήγε στην εκκλησία για εσπερινό! Ήταν και πολύ πονόψυχη, ενώ οι γονείς της πολύ τσιγγούνηδες.
Ο πατέρας της, αντί να φάη φαγητό, έπαιρνε και έτρωγε ένα ξεροκόμματο που το βουτούσε στο νερό.
Η δε μάνα της ήταν πολύ σφιχτή! Αν και τα παιδιά της είχαν μεγάλες θέσεις και περιουσία,
εκείνη έψαχνε να βρη κανένα αναμμένο καρβουνάκι στο τζάκι και με το θειαφοκέρι έπαιρνε από αυτό φωτιά, για να μη χαλάση ένα σπίρτο!
Για καφέμπρικο είχε ένα τενεκεδάκι από κονσέρβα! Όταν ήμουν στην Μονή Στομίου, επειδή η μάνα της με αγαπούσε,
αν ήθελε η κόρη να πάρη κάτι από το σπίτι τους για κανέναν φτωχό και δυσκολευόταν να το βγάλη κρυφά,
της έλεγε: «Μητέρα, ο καλόγερος το θέλει αυτό». «Δώσ’ το, δώσ’ το», της έλεγε εκείνη.
Μόνο για τον καλόγερο η μάνα της δεν αντιδρούσε. Αλλά και τότε στην Κατοχή η κόρη αθόρυβα βοηθούσε τους φτωχούς.
Έβγαζε με τρόπο σιτάρι από την αποθήκη τους, το φορτωνόταν, το πήγαινε στον μύλο, το άλεθε και μοίραζε το αλεύρι στις φτωχές οικογένειες.
Την έπιασε μια φορά η μάνα της και τί είχε τραβήξει!
Τότε έταξε: «Θεέ μου, βοήθησέ με να βρω μια δουλειά και θα δίνω όλον τον μισθό μου ελεημοσύνη».
Την άλλη μέρα την ζήτησαν σε κάποιο ίδρυμα. Ώ, χαρά που είχε! Και κράτησε το τάμα της•
ούτε ένα ζευγάρι κάλτσες δεν αγόρασε από τον μισθό της για τον εαυτό της• όλα τα έδινε ελεημοσύνη.
Πόσοι τωρα λένε: «Θεός σχωρέσοι• ν’ αγιάσουν τα κόκκαλα των γονέων σου!». Γι’ αυτό ο Θεός οικονόμησε μετά και την μάνα της.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 150-152)

Τί, πότε, πώς μιλούσε ο Γέροντας

Εκείνο που ήταν πραγματικά θαυμαστό, ήταν η διάκριση που είχε.
Γνώριζε ανά πάσα στιγμή τί έπρεπε να πεί στον καθένα,
ανάλογα με το πόσο δεκτικός ήταν ο καθένας μας στη δεδομένη στιγμή.
Όταν έβλεπε ότι δεν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε αυτά που ήθελε να μας πεί,
έλεγε πολύ λίγα πράγματα και πρόσθετε: "Καλά, θα τα ξαναπούμε".
Χρησιμοποιούσε πάρα πολύ τα παραδείγματα.
Πολλές φορές, αντί να μας πεί απ' ευθείας ό,τι θα μας έλεγε, μας το έλεγε με παραδείγματα:
"Μια κυρία, που είχε αυτά τα προβλήματα με τα παιδιά της … " , ή "μια κοπέλα, που αντιμετώπιζε αυτό το πρόβλημα … " κ.ο.κ.
Γενικεύοντας το θέμα, δεχόταν ο καθένας μας πιό εύκολα αυτό που ήθελε να μας πεί ο Γέρων Πορφύριος,
ο οποίος είχε πραγματική μέσα του τη σοφία, που του έδινε ο Θεός.
[ Ί 167π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.151)

Πάνω απ' τον γκρεμό

Όπως τα αμέριμνα παιδιά ούτε καν διαισθάνονται την άγρια μάχη της ζωής, στην οποία βρίσκεται ο κόσμος γύρω τους, έτσι και πολλοί ενήλικοι άνθρωποι ούτε καν διαισθάνονται, όπως και τα παιδιά, τη φοβερή πνευματική μάχη, την οποία ο Χριστός, με τα στρατεύματα των αγγέλων του και των αγίων του κάνει ενάντια στις σκοτεινές δυνάμεις στον κόσμο.
Μόνο για τον πνευματικό άνθρωπο μπορεί να λεχθεί ότι βγήκε από την εποχή της παιδικότητας, όσο κι αν αυτός παραμένει ένα μεγάλο παιδί κατά μια άλλη έννοια. Γι’ αυτό ο πνευματικός άνθρωπος κοιτάζοντας, βλέπει την ανθρωπότητα - όπως η μητέρα ένα άμυαλο παιδί - περιτριγυρισμένο από φοβερούς κινδύνους.
Και όπως το παιδί, συχνά δεν κατανοεί τις συμβουλές και τις προειδοποιήσεις των γονέων, οι οποίοι με ξάγρυπνο μάτι παρακολουθούν το παιδί που βρίσκεται σε κίνδυνο, έτσι πολλοί, πάρα πολλοί άνθρωποι δεν κατανοούν τις συμβουλές και τις προειδοποιήσεις των πνευματικών ανθρώπων. Επειδή για πολλούς παραμένουν για πάντα αόρατα και απίστευτα τα οράματα, που έχουν οι πνευματικοί άνθρωποι και αόρατος ο γκρεμός πάνω από τον οποίο κοιμούνται.

(Στοχασμοί περί καλού και κακού, Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, σελ. 102-103)

Δικαστήρια
κοσμικά
Πώς δεν είναι άτοπο το να θέλης εχθρός να σε συμφιλιώση με το φίλο, που έδειξε μικροψυχία; Πώς δεν κοκκινίζεις από ντροπή, όταν ένας ειδωλολάτρης κάθεται να δικάση ένα χριστιανό;
Ε.Π.Ε. 18,444
για τα χρήματα
Καλύτερα είναι να συμφιλιωθή κανείς προ της δίκης. Αλλ’ αφήνουν τα χρήματα, ή μάλλον η μανία των χρημάτων; Όλα τα έχει ανατρέψει και όλα τα έχει ξευτελίσει.
Ε.Π.Ε. 18,460
από την πλεονεξία
Ποιο κακό δεν προέρχεται από τη μανία των χρημάτων; Απ’ αυτήν γεννιώνται και οι πλεονεξίες και οι κλεψιές... Μήπως και τα δικαστήρια γι’ αυτό δεν λειτουργούν;
Ε.Π.Ε. 24,434-436
Δίκες
για... λάσπες!
Λάσπη είναι το χρυσάφι, και μάλιστα πεταμένη στην αυλή σου, όχι στο σπίτι σου. Διότι το σπίτι σου είναι ο ουρανός. Για τη λάσπη, λοιπόν, πηγαίνεις στο δικαστήριο; Θα σε περιγελούν οι άγγελοι. Θα σε διώξουν από την πατρίδα τους την ουράνια, εσένα τον άθλιο και τον ευτελισμένο, που προτιμάς να φιλονικής για λίγη λάσπη.
Ε.Π.Ε. 25,184
για την πλεονεξία
Φοβερό πράγμα τα χρήματα, ή μάλλον ο αμαρτωλός έρωτας των χρημάτων. Διότι αυτός ανέτρεψε τα πάντα και τα κατέστρεψε. Και όλα τα καθ’ ημάς φαίνονται φλυαρίες και φαντασίες, εξ αίτιας των χρημάτων.
Ε.Π.Ε. 18,460
για εκκλησιαστικές υποθέσεις
Άτοπο πράγμα είναι: Για όσους μεν τσακωμούς γίνονται στο σπίτι, δεν καλούνται οι εξωτερικοί, αλλά ντρέπονται οι ένοικοι, να μη μάθουν οι άλλοι τα του σπιτιού τους. Όταν όμως πρόκηται για υποθέσεις της Εκκλησίας, όπου ο θησαυρός των απορρήτων μυστηρίων, όλα τα βγάζουμε στη φόρα!
Ε.Π.Ε. 18,452
αναπολόγητος κρίνεται;
Με έδιωξαν αδίκως, λέει ο Χρυσόστομος, χωρίς να μου δοθούν υπομνήματα ούτε λίβελλοι και χωρίς να εμφανιστούν κατήγοροι.
Ε.Π.Ε. 38,30
ούτε Σκύθες και Σαυρομάτες
Ούτε στα κοσμικά δικαστήρια συνέβησαν ποτέ τέτοια πράγματα, ή μάλλον ούτε σε βαρβαρικό δικαστήριο. Ούτε οι Σκύθες ούτε οι Σαυρομάτες δίκασαν έτσι, κρίνοντας μονόπλευρα, με απόντα τον κατηγορούμενο, ο οποίος δεν αποφεύγει τη δίκη.
Ε.Π.Ε. 38,30-32

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 61-62)