ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΝΟΕΜΒΡ.-ΔΕΚΕΜΒΡ.
π. Νικόλαος (ΧΩΡΙΣ ΡΑΝΤΕΒΟΥ)
Δευτέρα: 12.30-2 μ. & 7-10 μ.μ.
Τρίτη: 12.30-2 μ. & 8.40 - 10 μ.μ.
Τετάρτη: 8.40 - 10 μ.μ.
Πέμπτη: 12.30-2 μ. & 7-10 μ.μ.
Παρασκευή:12.30 -2 μ. & 7-10 μ.μ.
Σάββατο: 12.30-2.30μ. & 7-9.30 μ.μ.
Κυριακή: 8.20-9.30 βράδυ
Στιγμές ορθρινής ή εσπερινής ακολουθίας· στρέφεσαι και ευλογείς με το «ειρήνη πάσι» και συνειδητοποιείς ότι κοιτάζεις έναν άδειο από ανθρώπινη παρουσία ναό, που αποδέχεται τον εσπερινό ύμνο και αναπνέει παράλληλα το ευώδες θυμίαμα.
«Ειρήνη πάσι»... Το λες με συναίσθηση και δέος. Όμως, ποιοι το ακούνε άραγε, σε ποιους και γιατί απευθύνεται αυτή η ευλογία; Φυσικά εσύ το λες, εσύ το ακούς και μόνος σου διερωτάσαι, καθώς γυρίζεις και βλέπεις την εικόνα του Χριστού στο τέμπλο να φωτίζεται από το ταπεινό και ιλαρό φως του λαδοκάντηλου, ενώ σκέφτεσαι: ποια σημασία έχει να λέγεται, λοιπόν, η ειρήνευση αυτή, χωρίς να υπάρχει ούτε ένας πιστός στο ναό;
Κάπου απέξω ακούγονται φωνές και βηματισμοί. Στ' αντικρινά τα σπίτια ανάβουν τα φώτα, καθώς σιμώνει η νύχτα, ενώ κάποιες θύρες ανοιγοκλείνουν. Ο κόσμος της ενορίας ειν' αυτός λοιπόν, που δεν έρχεται τις καθημερινές στον εσπερινό και μόνο στις Κυριακάτικες λειτουργίες ακούει, τις περισσότερες φορές αδιάφορα, αυτή την ευλογία. «Ειρήνη πάσι». Κι εσύ το ξέρεις, το καταλαβαίνεις και σιωπάς πάντα, γιατί ό,τι και να πεις δε γίνεσαι κατανοητός. Γιατί, άραγε;
Ωστόσο στο περιθώριο των όσων βιώνεις την κάθε μέρα, σημειώνεις με βεβαιότητα και υπομονή κάποιες ταπεινές σκέψεις/προσευχές, τις οποίες και προσφέρεις, κάθε βράδυ με το εσπερινό θυμίαμα και κυρίως, για να έχεις τη δυνατότητα ν' αποδράσεις από την απόγνωση και την αθυμία.
Γι' αυτό, όταν λες «Ειρήνη πάσι», εκείνη τη στιγμή βιώνεις και συνειδητοποιείς, πως εσύ έκαμες το χρέος σου: έστειλες δηλαδή την ειρήνη και την ευλογία Εκείνου, όχι μονάχα στους άδειους χώρους του ναού, μα πέρα και έξω απ' αυτούς. Γιατί η ειρήνη πρέπει, αφού ξεπεράσει τα όρια του ναού, να εισοδεύσει στο σπίτι του άρρωστου που πασχίζει να βρει την ισορροπία του, στον κουρασμένο και αποκαμωμένο από το άγχος της καθημερινότητας ενορίτη, στο μαθητή που συλλαβίζει τη ζωή μέσα στα βιβλία του, στο ζεύγος των νέων παιδιών που πασχίζουν να βιώσουν το βαθύ μυστήριο της συζυγίας, αλλά και στο ζεύγος εκείνο που με ποικίλους τρόπους πασχίζει να αποτινάξει και να διαλύσει το ζυγό της συμβιώσεως, στο γέροντα και τη γερόντισσα που κοιτάζουν να βρουν μια σταγόνα υπομονής και στοργής απ’ τους άλλους, στο νέο ή τη νέα που σκοτεινιάζουν το νου και την ψυχή τους με ουσίες εφήμερης ή στιγμιαίας ευτυχίας, στο κάθε πιστό, στον κάθε κληρικό, στον κάθε αγωνιζόμενο μοναχό, στον κάθε άνθρωπο. Αυτή την ειρήνη στέλνει πρωί και βράδυ η Εκκλησία, άσχετα αν δεν την αφουγκράζεται ή δεν τη συνειδητοποιεί ο κόσμος.
Η Ειρήνη, η ειρήνη του Χριστού (πρβλ. Ιω. 14, 27) στέλνεται καθημερινά στον κόσμο, όπως στέλνεται το φως, η βροχή, ο άνεμος και συνδράμουν τη γη και τους ανθρώπους. Το ζητούμενο είναι πόσοι και γιατί δεν τη δέχονται. Ένα ζήτημα που διαφαίνεται από τα πρώτα της Δημιουργίας χρόνια, όπου η παρουσία του Θεού ήταν πάντα το χάδι, η στοργή, η ανάπαυση για τους πρωτόπλαστους. Μέχρι που εισήλθε ο εχθρός όλων αυτών των αγαθών, που δόθηκαν ως δωρεά από τον Δημιουργό για την ευτυχία και ευλογία του γένους των ανθρώπων, κατέλυσε με πονηρία και θράσος την ειρήνη μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων και την αντικατέστησε με την εγωπάθεια, την ισχυρογνωμία και τον σκληρό αρνητισμό.
Αφουγκράζεσαι, λοιπόν εδώ, στην τρυχία της εσπερινής ακολουθίας τους καημούς και τα βάσανα των ανθρώπων. Καημούς και βάσανα δηλαδή που, καθώς ανεβαίνεις καθημερινά για το ναό τα μαζεύεις, αφού καταλαβαίνεις, βλέπεις κι ακούς όταν περνάς μπροστά από τα σπίτια των ενοριτών σου και ξέρεις, το γιατί φωνάζει η μια γειτόνισσα στην άλλη, γιατί μαλώνει ο πατέρας του το Νίκο κι ακόμα γιατί, αφού διασταυρώθηκαν οι δύο πρώην φιλενάδες δε χαιρέτισε η μια την άλλη κι άλλα πολλά... Και σκέφτεσαι και παρακαλάς το Θεό να ευδοκήσει να βιώσουν την πάντιμο ειρήνη Του που τους στέλνει, για να ηρεμήσει η ψυχή τους, να χαμογελάσει το στόμα τους, να βρεθούν κοινοί τόποι συνεργασίας, φιλίας, αλληλοβοηθείας, φιλαδελφίας και φιλοτιμίας...
Στέκεις σκεφτικός μετά τον Εσπερινό και διερωτάσαι, αν πρέπει να πεις δυο λόγια μεθαύριο την Κυριακή σ' όλους αυτούς που θα ‘ρθουν, μη και καταλάβουν κάτι. Μόνο που κάποτε διστάζεις, γιατί φοβάσαι ότι κι εσύ ο ίδιος ακόμα δε βίωσες ικανά την Ειρήνη Του. Με λίγα λόγια δεν έφτασες στο ύψος το πνευματικό των μοναχών εκείνων του φιλόθεου Γεροντικού, που προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια «τεχνητή» φιλονικία κι όμως η ταπείνωση και η αληθινή φιλία (πρβλ. το: «ο Χριστός εν τω μέσω ημών» του ιερατικού συλλείτουργου) δεν τους το επέτρεψε.
«Ειρήνη πάσι»· «και πρώτα στον εαυτό μου, Κύριε», ψιθυρίζεις και κάνεις το σταυρό σου καθώς αναχωρείς απ’ το ναό κι απόψε...
π. Κων. Ν. Καλλιανός
(Π.Ν. Τρεμπέλα, Δογματική τόμος 3, σελ. 112-116, εκδ. ο Σωτήρ, μετάφραση στα νέα ελληνικά π. Νικόλαος Πουλάδας).
«Εάν δεν είναι βέβαιο, είναι όμως πολύ πιθανό, ότι από αυτήν την αποστολική εποχή γίνονταν δεκτά στο βάπτισμα και νήπια άμοιρα λογικής, που ανήκαν σε σπίτια που προσχώρησαν όλοι μαζί στο Χριστιανισμό. Έτσι τόσο οι Πράξεις των Αποστόλων, όσο και ο Παύλος κάνουν λόγο για ολόκληρες οικογένειες που δέχτηκαν το βάπτισμα. Ο Κορνήλιος και «όλος ο οίκος του», η Λυδία «και ο οίκος της», ο δεσμοφύλακας των Φιλίππων «και όλοι όσοι ήταν στο σπίτι του», ο Κρίσπος στην Κόρινθο «μαζί με όλο το σπίτι του» όπως και «οίκος του Στεφανά» πίστεψαν και βαπτίστηκαν όλοι, και πιθανότατα περιλαμβάνονταν στα σπίτια αυτά και νήπια, που έγιναν και αυτά δεκτά στο βάπτισμα τόσο μάλλον, όσο αυτό ήταν «η περιτομή του Χριστού», που αντικατέστησε την σαρκική περιτομή των Ιουδαίων, η οποία παρεχόταν στα νήπια την όγδοη ημέρα από τη γέννησή τους (σημειωση 54. Πραξ. ια 14,ιστ 15,33,ιη 8, Α΄Κορ. α 16, Κολ. β 11.)
Ο Leeming τονίζει πολύ το επιχείρημα από την σύγκριση στην Κ.Δ. του βαπτίσματος και της περιτομής. Ο θείος Παύλος αντιθέτοντας το βάπτισμα στην περιτομή και θεωρώντας αυτό ως αντίστοιχο και ως τελείωσή της υπονοεί, ότι οι Χριστιανοί καταλέγονταν στη χριστιανική κοινότητα με τελετή, η οποία ήταν όμοια με αυτήν του Παλαιού νόμου, αλλά διαφορετική ως προς το εξωτερικό σημάδι και τα αποτελέσματά της. Η μία ήταν φυσικό κόψιμο ανθρωπίνου δέρματος, η άλλη ήταν πνευματική αποκοπή της αμαρτίας. Η μία έδινε δικαιώματα νομικά, η άλλη εσωτερική ένωση με το Θεό. Εφόσον όμως είναι γνωστό και από αλλού, ότι οι αρχαίοι χριστιανοί ακολουθούσαν σε πολλά σημεία τις ιουδαϊκές παραδόσεις, ιδιαίτερα μάλιστα στις λειτουργικές τελετές, η τελετή της εισόδου στο χριστιανικό σώμα διαμορφώθηκε σύμφωνα με τα κατά την περιτομή κρατούντα στους Ιουδαίους, έτσι λοιπόν και τα νήπια των Χριστιανών βαπτίζονταν νωρίς, όπως περιτέμνονταν και τα των Ιουδαίων. Όπως σημειώνει ο ίδιος Leeming το επιχείρημα αυτό χαρακτηρίστηκε ως αποφασιστικό από τον Καλβίνο και τον Chemnitz.
Άλλωστε ο Κύριος διακήρυξε την αναγκαιότητα του βαπτίσματος ανεξαιρέτως για όλους, «εάν κάποιος δεν γεννηθεί από νερό και πνεύμα» λέγοντας, εκδήλωσε από την άλλη ιδιαίτερη συμπάθεια και προς τα μικρά παιδιά λέγοντας στους μαθητές που εμπόδιζαν τις μητέρες τους που έφερναν αυτά στον Κύριο «για να βάλει πάνω τους τα χέρια του και να προσευχηθεί»: «Αφήστε τα παιδιά και μην τα εμποδίζετε να έλθουν σε μένα». Δεν στερείται επίσης σημασίας, ότι με την ευκαιρία αυτή «έβαλε πάνω τους τα χέρια» (Ιω. γ 5, Ματθ. ιθ 13-15).
Από την άλλη τα λόγια του Παύλου στο Α΄Κορ. ζ 14, σύμφωνα με τα οποία τα παιδιά, τα προερχόμενα από ήδη υφιστάμενους μικτούς γάμους μεταξύ συζύγων, από τους οποίους ο ένας ή η μία προσχώρησαν ήδη στο Χριστιανισμό, «είναι άγια», όχι μόνο δεν μπορεί να προσαχθεί ως επιχείρημα εναντίον του νηπιοβαπτισμού, ότι μαρτυρούν ότι αυτά ως άγια ήδη δεν θα ήταν αναγκαίο να βαπτιστούν, αλλά αντιθέτως παρουσιάζουν αυτά επιδεκτικά και του αγιασμού από το βάπτισμα.
Και δεν αποδεικνύουν μεν τίποτα εναντίον του νηπιοβαπτισμού, διότι και για τον σύζυγο που δεν προσχώρησε στην πίστη βεβαιώνεται στα λόγια αυτά, ότι «έχει αγιαστεί ο άνδρας ο άπιστος μέσω της γυναίκας και έχει αγιαστεί η γυναίκα η άπιστη μέσω του άνδρα». Θα μπορούσε λοιπόν να λεχθεί για το άλλο μέλος που παρέμεινε στην απιστία, ότι δεν είχε ανάγκη του βαπτίσματος; Αποτελούν όμως τα λόγια αυτά επιχείρημα και υπέρ του νηπιοβαπτισμού, διότι υπαινίσσονται, ότι η πίστη και ο αγιασμός των γονέων δημιουργούν σε αυτά κατάσταση που κληρονομιέται σε κάποιο μέτρο και από τα παιδιά τους και που κάνει αυτά επιδεκτικά και μεγαλύτερου αγιασμού.
Στη μετέπειτα Χριστιανική γραμματεία διέκριναν τον πρώτο περί του νηπιοβαπτισμού υπαινιγμό σε κάποια λόγια του Ειρηναίου, σύμφωνα με τα οποία ο Χριστός ήλθε να σώσει όλους όσοι μέσω αυτού αναγεννιούνται σε Θεό, παιδιά, νήπια, νέους, γέροντες (56. ΙΙ 22,4 Μ. 7,784).
Σαφέστερα όμως για αυτόν μιλά ο Τερτυλλιανός, που κηρύσσεται εναντίον του και υποστηρίζει από τη μία μεν, ότι η αθωότητα των νηπίων κάνει περιττό το βάπτισμά τους, από την άλλη δε ότι αυτοί που λαμβάνουν το βάπτισμα πρέπει πρώτα να διδάσκονται τη χριστιανική αλήθεια. Διότι ναι μεν ο Κύριος είπε να μην εμποδίζουν τα παιδιά να έρχονται προς αυτόν, αλλά ας έρχονται αυτά, όταν γίνονται έφηβοι και όταν διδαχτούν. Ας γίνονται Χριστιανοί όταν θα μπορούν να γνωρίσουν το Χριστό (57. De Bapt. 18. M.L. 1, 1330).
Αντιθέτως όμως ο Κυπριανός λέει ότι δεν πρέπει να εμποδίζεται από το βάπτισμα το παιδί, το οποίο επειδή πρόσφατα γεννήθηκε δεν έχει καμία άλλη αμαρτία παρά το ότι αφού γεννήθηκε σαρκικά κατά τον Αδάμ κουβαλά τον μολυσμό του θανάτου της αρχαίας παράβασης, και το οποίο τόσο ευκολότερα πλησιάζει για να λάβει την άφεση των αμαρτιών, όσο σε αυτό όχι δικά του αλλά ξένα αμαρτήματα συγχωρούνται (58. Epist. 59,5 M.L. 3,1054).
Ο Ωριγένης επίσης έχοντας πριν από αυτόν να ισχύει ως καθεστώς τον νηπιοβαπτισμό παρατηρεί, ότι «τα παιδιά βαπτίζονται εις άφεσιν αμαρτημάτων». Θέτοντας όμως το ερώτημα «ποιων αμαρτημάτων; Διότι πότε αμάρτησαν;» απαντά «μη τυχόν, επειδή κανείς δεν είναι καθαρός από ρύπο, αλλά τον ρύπο τον διώχνει κάποιος με το μυστήριο του βαπτίσματος, για αυτό και τα παιδιά βαπτίζονται»
Αλλά αυτός που περισσότερο ασχολήθηκε με τον νηπιοβαπτισμό υπήρξε ο Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός: «Έχεις νήπιο;» ρωτά. «Μη δίνεις καιρό στην κακία», απαντά. «Από βρέφος ας αγιαστεί, ας αφιερωθεί από την τρυφερή ηλικία στο Πνεύμα». Και υπενθυμίζει την Άννα η οποία «και πριν να γεννηθεί ο Σαμουήλ, τον υποσχέθηκε στο Θεό και όταν γεννήθηκε αμέσως τον αφιέρωσε και τον μεγάλωσε με ιερατική στολή». Στρεφόμενος πάλι εναντίον ειδωλολατρικών εθίμων που επικρατούσαν τότε προσθέτει: «Δεν σου χρειάζονται καθόλου τα φυλακτά και τα μαγικά ψιθυρίσματα, μαζί με τα οποία εισέρχεται ο πονηρός, κλέβοντας το σεβασμό από το Θεό για τον εαυτό του στα μηδαμινότερα πράγματα. Δώσε στο παιδί σου την Τριάδα, το μέγα και καλό φυλακτό». Προχωρώντας παραπέρα διαπραγματεύεται την ένσταση, η οποία θα προβαλλόταν από το ότι τα νήπια δεν αισθάνονται ούτε τη ζημιά την οποία υφίστανται στερούμενα του βαπτίσματος, ούτε την χάρη την οποία λαμβάνουν όταν βαπτίζονται. Και εκφέρει μεν τη γνώμη, ώστε να αναμένεται στο παιδί η συμπλήρωση τριετίας, «ή λίγο λιγότερο ή περισσότερο», ώστε «όταν θα είναι δυνατόν να ακούσουν κάτι το μυστηριακό και να απαντήσουν, έστω και αν δεν κατανοούν πλήρως, αλλά τυπώνονται» στη μνήμη του μικρού παιδιού, «και έτσι αγιάζουν και τις ψυχές και τα σώματα με το μέγα μυστήριο της τελείωσης». Τονίζει όμως συγχρόνως, ότι ενδείκνυται να βαπτίζονται και τα νήπια, «εάν επείγει κάποιος κίνδυνος. Διότι είναι προτιμότερο να αγιάζονται χωρίς να το αισθάνονται παρά να φύγουν ασφράγιστα και αμύητα». Για απόδειξη του τελευταίου αυτού αναφέρεται στην «οκταήμερη περιτομή που ήταν μία τυπική σφραγίδα και δινόταν σε αυτούς των οποίων δεν είχε αναπτυχθεί ακόμη το λογικό». Υπενθυμίζει επίσης «και την επάλειψη των πορτών» με το αίμα του πασχάλιου αμνού κατά τη νύχτα της από την Αίγυπτο εξόδου του Ισραήλ, η οποία επάλειψη «με τα αναίσθητα» διαφύλαξε τα πρωτότοκα των Ιουδαίων (59. Λόγος Μ, παραγρ. 17 και 28).
Όπως επίσης παρατηρεί ο Leeming το ζήτημα του νηπιοβαπτισμού πήρε σοβαρότητα νωρίς τον τέταρτο αιώνα κατά τη σύγκρουση μεταξύ Αυγουστίνου και Πελαγιανών. Ο Αυγουστίνος αναζητούσε από το νηπιοβαπτισμό επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης του προπατορικού αμαρτήματος, εφόσον το βάπτισμα παρέχεται εις άφεσιν αμαρτιών. Κατ’ ακολουθίαν οι Πελαγιανοί, οι οποίοι αρνούνταν την κληρονομικότητα αυτού του αμαρτήματος, είχαν συμφέρον να αρνηθούν, ότι ο νηπιοβαπτισμός αποτελούσε καθολική και αρχαία της Εκκλησίας συνήθεια. Δεν το έπραξαν όμως, αλλά κατέφυγαν στη διάκριση μεταξύ «αιώνιας ζωής» και «βασιλείας ουρανών», ισχυριζόμενοι ότι τα νήπια βαπτίζονταν, όχι για να γίνουν από κακά καλά, αλλά από αγαθά, που ήταν, να γίνουν καλύτερα. Έτσι ώστε εάν πέθαιναν αβάπτιστα, δεν θα πήγαιναν μεν στη βασιλεία των ουρανών, θα εισάγονταν όμως στην αιώνια ζωή. Κατά τον τέταρτο λοιπόν αιώνα δεν αμφισβητήθηκε, ότι ο νηπιοβαπτισμός επικρατούσε σε όλη την Εκκλησία. Ο Πελάγιος και ο Κελέστιος είχαν ταξιδέψει και στην Παλαιστίνη και στην Αφρική και στην Ιταλία· ειδικά μάλιστα ο Πελάγιος πιθανότατα γνώρισε και τη Γαλλία και τη Βρεττανία. Εάν σε κάποια από τις επαρχίες αυτές και χώρες δεν υφίστατο νηπιοβαπτισμός, ασφαλώς θα προβαλλόταν αυτό».
(Π.Ν. Τρεμπέλα ,Δογματική τόμος 3, σελ. 112-116, εκδ. ο Σωτήρ, μετάφραση στα νέα ελληνικά π. Νικόλαος Πουλάδας)
Κατά Ματθαίον 12,40 ὥσπερ γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς ὁ προφήτης ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας(5).(=Διότι, όπως ακριβώς ο Ιωνάς ο προφήτης έμεινε εις την κοιλίαν του κήτους τρεις ημέρας και τρεις νύκτας, έτσι και ο υιός του ανθρώπου θα είναι μέσα στον τάφον και τον Αδην τρεις ημέρας και τρεις νύκτας).
(5) Αναμφίβολα ο Κύριος παρέμεινε στην καρδιά της γης τρεις ημέρες. Παρέμεινε όμως δύο νύχτες, εφόσον νύχτα σημαίνει το σκοτάδι που παρεμβλήθηκε μεταξύ ημέρας (της Παρασκευής προς το Σάββατο) και ημέρας (του Σαββάτου προς την Κυριακή). Και όμως ο αριθμός των τριών ημερών και των τριών νυχτών είναι σωστός, εάν δεν πάρουμε αυτόν με αστρονομική ακρίβεια, αλλά αναλύσουμε αυτόν κατά συνεκδοχή (δηλ. στενεύω ή διευρύνω τη σημασία μίας λέξης).
Δηλαδή αν θεωρήσουμε το ημερονύκτιο ως ενιαία και αδιαίρετη μονάδα και την εδώ φράση του Ματθαίου ερμηνεύσουμε: διάστημα τριών ημερονυκτίων.
Επιπλέον μπορεί με τη φράση να εννοείται το όλο πάθος δηλαδή από την αγωνία της Γεθσημανή, όπου ο Ιησούς έπεσε «στη γη» (Μάρκ. ιδ 35) «έπεσε με το πρόσωπο κατά γης προσευχόμενος» (Ματθ. κστ 39) και από τη σύλληψη, με την οποία οι Ιουδαίοι άρχισαν να επιχειρούν την καταστροφή του Ναού το σώματός του. Έτσι τα τρία ημερόνυκτα εκτείνονται από τα μεσάνυχτα της Πέμπτης προς την Παρασκευή μέχρι τον όρθρο της Κυριακής (b).
«Ο Κύριός μας… τρεις μέρες και τρεις νύχτες έμεινε κάτω από τη γη, την μεν Παρασκευή από το τέλος· το Σάββατο όλο· και την Κυριακή από την αρχή σύμφωνα με την αντίληψη των ανθρώπων. Όπως λοιπόν εμείς επιτελούμε την τριτη ημέρα των νεκρών, όχι όταν συμπληρωθούν ισόποσα οι τρεις ημέρες και οι τρεις νύχτες, αλλά θεωρούμε ως ημέρα μία και τέλεια εκείνη, κατά την οποία σε οποιαδήποτε ώρα πέθανε, αλλά θεωρούμε ως ημέρα και την άλλη, στις αρχές της οποίας πάμε στους τάφους των νεκρών, με την ίδια λοιπόν λογική και ο Κύριος έκανε στη γη τρεις μέρες και τρεις νύχτες» (Θεοδώρητος). Σύμφωνα με το ιεροσολυμιτικό Ταλμούδ ημέρα και νύχτα μαζί συναποτελούν ολόκληρη φυσική ημέρα και οποιοδήποτε τμήμα αυτής της περιόδου υπολογίζεται ως ολόκληρο (ο).
«Και αλλιώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε. Από την ημέρα που παραδόθηκε από τον Ιούδα στους θεοκτόνους Ιουδαίους, δηλαδή από την αγία Πέμπτη μπορούμε να αριθμήσουμε τις τρεις ημέρες σαν να σταυρώθηκε» (Ισίδωρος).
Ή, «το απόγευμα της Πέμπτης έκανε το δείπνο και έλεγε στους μαθητές: Πάρτε και φάτε το σώμα μου. Επομένως επειδή είχε εξουσία πάνω στον εαυτό του να θυσιάσει τη ζωή του, από τότε δηλαδή έσφαξε τον εαυτό του, από την ώρα που μοίραζε στους μαθητές του το σώμα. Διότι κανείς δεν τρώει κάτι, εάν δεν είναι προηγουμένως σφαγμένο. Μέτρησε λοιπόν· Το απόγευμα έδινε το σώμα του· η νύχτα εκείνη και η ημέρα της Παρασκευής μέχρι την έκτη ώρα (12 μ.), να το ένα ημερονύχτιο» (Θεοφύλακτος Βουλγαρίας στο Ματθ. κη 8).
(Π.Ν. Τρεμπέλα Υπόμνημα στο κατά Ματθαίον, εκδ. Σωτήρ, σελ. 244, μετάφραση στα νέα ελληνικά π. Νικόλαος Πουλάδας)
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο τρελο-Γιάννης».
Ονομάζομαι Γιώργος… Γεννήθηκα σε ένα χωριό της Μεσσηνίας αλλά από την εφηβική σχεδόν ηλικία ήρθα στην Αθήνα για να δουλέψω. Με το ζόρι τελείωσα την Γ’ τάξη Γυμνασίου.
Δεν τα αγαπούσα και πολύ τα γράμματα. Ένας θείος μου είχε κατάστημα στην κεντρική Λαχαναγορά στο Ρέντη και με πήρε στη δούλεψή του. Έπιανα δουλειά τα χαράματα και σχολούσα πριν το μεσημέρι. Είχαμε είδη μαναβικής.
Η καθημερινή ασχολία μου, εκτός της εργασίας, όμως, ήταν η ομάδα του Ολυμπιακού και οι γυναίκες.
Με την ποδοσφαιρική ομάδα του Ολυμπιακού είχα αναπτύξει μία ψυχική σύνδεση που επηρέαζε σχεδόν όλη τη ζωή μου. Η πορεία της ομάδας κατά κάποιο περίεργο τρόπο έπαιζε ουσιαστικό ρόλο στην καθημερινότητά μου. Χαιρόμουν και γλεντούσα με τις νίκες. Έπινα, χόρευα, φώναζα. Ένιωθα ευτυχής. Απογοητευόμουν και απελπιζόμουν με τις ήττες και τα έσπαγα. Τσακωνόμουν, απομονωνόμουν απ’ όλους. Και με το ζόρι πήγαινα ακόμη και στη δουλειά. Η άλλη ασχολία μου ήταν οι γυναίκες. Όλα σχεδόν τα χρήματα τα σπαταλούσα ως έφηβος σε επισκέψεις σε οίκους ανοχής και σε μπαρ με γυναίκες. Ο κοινωνικός περίγυρος των φίλων μου με είχε κάνει να βλέπω κάθε γυναίκα ως κινούμενο δοχείο ηδονής. Τη θεωρούσα αδύναμη και υποβαθμισμένη και δεν σας κρύβω πως πολλές φορές βιαιοπραγούσα πάνω της. Επίκεντρο στις σχέσεις που δημιουργούσα ήταν η επίδειξη δύναμης και ανδρικού εγωισμού.
«Αντιπολίτευση» η Εκκλησία
Όπως καταλαβαίνετε μ’ όλα αυτά ήταν φυσικό να βλέπω την Εκκλησία ως «αντιπολίτευση» στην άσωτη ζωή μου. Η όποια σχέση μου με την Εκκλησία οφείλεται στη μάνα μου και στη γυναίκα μου. «Δεν φοβάσαι το Θεό, βρε παιδί μου;» έλεγε η καημένη η μάνα μου, όταν καταλάβαινε πως παραστρατούσα. «Μείνε εσύ, ρε μάνα, μία ζωή με τα παραμύθια των παπάδων. Δεν βλέπεις πως η ζωή πάει μπροστά. Κοίταξε μωρέ να γλεντήσεις και να περνάς καλά και άσε τα περί του Θεού. Τον είδες μωρέ ποτέ το Θεό;» της απαντούσα. Εκείνη κουνούσε το κεφάλι και δεν μιλούσε. Μόνο με σταύρωνε. […]
Αργότερα ο Γιάννης παντρεύτηκε μία πολύ καλή κοπέλα με πνευματική ζωή, την Ελευθερία, αλλά έμεινε αδιόρθωτος και συνέχισε την ίδια άσωτη ζωή. Παρακολουθείστε τη συνέχεια εν συντομία:
[…]
Βέβαια το όλο σκεπτικό περί των γυναικών με εμπόδιζε να της συμπεριφέρομαι ισότιμα. Πολλές φορές ξέφευγα και την απατούσα. Έφθασα στο σημείο να δημιουργήσω ερωτική σχέση με την ξαδέλφη της, η οποία ήταν παντρεμένη! Τα ισοπέδωνα όλα μπροστά στο πάθος και στη νοοτροπία να αντιμετωπίζω κάθε γυναίκα ως δοχείο ηδονής. Αυτή ακριβώς την περίοδο άρχισαν και τα οικονομικά προβλήματα στο σπίτι, μιας και η ξαδέλφη ζητούσε συνεχώς χρήματα προκειμένου να δικαιολογείται στον άνδρα της ότι δήθεν εργάζεται ως πλασιέ! Με μαθητική ακρίβεια καταστρέφονταν δυο οικογένειες. Δεν σας κρύβω πως πέραν των κινδύνων της αποκάλυψης ένιωθα διαρκώς να με σφίγγει μία θηλιά στο λαιμό. Ήμουν για πρώτη φορά στη ζωή μου σε αδιέξοδο.
Και δεν έφθαναν όλα αυτά ήρθε και η αρρώστια της κόρης μου, η οποία εντελώς ξαφνικά παρουσίασε φύσημα στην καρδιά. Οι γιατροί στο Ωνάσειο (νοσοκομείο) μας έλεγαν πως δεν θα αποφύγει το χειρουργείο. Η γυναίκα μου όμως, είχε την ελπίδα της στον Χριστό και την Παναγία και προσευχόταν να μην μπει η Θεοδωρίτσα μας σ’ αυτή την περιπέτεια. Τελικά έγινε καλά προς έκπληξη όλων ακόμη και των γιατρών! Η Ουρανία μιλούσε για θαύμα αλλά εγώ απέδιδα τη θεραπεία της στα φάρμακα που της έδωσαν… Τόσο μυαλό είχα τότε!
Έβλεπα την καλοσύνη της Ουρανίας και έφτυνα τον ίδιο μου τον εαυτό. Προσπαθούσα απεγνωσμένα να βρω ελαττώματα στη γυναίκα μου για να δικαιολογήσω τις παράνομες πράξεις μου. Την άφηνα χωρίς λεφτά, λέγοντας πως δεν πάει η δουλειά καλά. Ξεσπούσα στα παιδιά χωρίς να φταίνε σε τίποτε. Και εκείνη η κακομοίρα έλεγε. «Δεν πειράζει Γιώργο, ο Θεός δεν θα μας εγκαταλείψει. Θα δώσει ο Θεός! Εσύ να είσαι καλά».
Και ο Θεός πράγματι έδωσε αυτό το ευλογημένο δρομολόγιο στη γειτονιά του αγγέλου Ιωάννη. Γιατί για μένα ο μακαρίτης ήταν ο φύλακας άγγελος που με τράβηξε μέσα από το βούρκο της ακολασίας. Μόνο τρελός δεν ήταν. Τετρακόσια τα είχε γιατί έβλεπε με άλλα μάτια. Η μόνη τρέλα του ήταν η αγάπη του προς τον Χριστό. […]
—Γιώργο από σήμερα φόρεσες για καλά τη φανέλα –όχι του Ολυμπιακού- αλλά του ουρανού. Το αν θα γίνεις καλός παίχτης και βάζεις γκολ εξαρτάται αποκλειστικά από σένα. Να πάρε αυτό το χαρτί. Περιγράφει τις μπάλες του ουρανού. Κοίταξε να παίζεις μ’ αυτές καλά και να γεμίσεις τα δίκτυα με πολλά γκολ. Το χαρτί έγραφε τις δέκα εντολές. Να ξέρεις ακόμη ότι τα πόδια σου γίνονται δυνατά και άτρωτα με την ταπείνωση και τη θυσία. Και την ταπείνωση και τη θυσία θα τη μάθεις από τον γέροντα προπονητή στη θεία εξομολόγηση και στη θεία Κοινωνία. Πιστεύω πως θα γίνεις πολύ δυνατός σέντερ-φορ!… […]
Από τότε ανέπτυξα μια πολύ καλή σχέση με τον μακαρίτη. Γνώρισε την Ουρανία και τα παιδιά. Τον είχα ρωτήσει μάλιστα πώς γνώριζε όλα αυτά που μου αποκάλυψε. Και εκείνος εντελώς φυσιολογικά απάντησε. —Να, είδα το φύλακα άγγελό σου, που στεκόταν απόμερα και έκλαιγε και τον ρώτησα, γιατί κλαίει… Τώρα όμως είναι πολύ χαρούμενος!
Πήγαινε συχνά ο διάβολος στη σπηλιά κάποιου Ερημίτη, για να τον τρομοκρατήσει και να τον κάνει να φύγει από εκεί.
Εκείνος όμως όχι μόνο δεν δείλιαζε, αλλά περιφρονούσε το πονηρό πνεύμα.
Τότε ο διάβολος, για να τον παραπλανήσει, του παρουσιάστηκε με τη μορφή του Χριστού.
- Είμαι ο Χριστός, του είπε.
Ο Ερημίτης έκλεισε τα μάτια του.
- Γιατί κλείνεις τα μάτια σου; του φώναξε ο διάβολος ερεθισμένος. Σου είπα πως είμαι ο Χριστός.
- Εγώ δεν θέλω να δω τον Χριστό σε αυτόν τον κόσμο,
αποκρίθηκε ο Ερημίτης, κρατώντας ακόμη τα μάτια του κλειστά.
Με τη θαρρετή απάντηση του ανθρώπου του Θεού ο διάβολος εξαφανίστηκε και δεν τόλμησε πια να τον πειράξει.
(Γεροντικόν, Θεοδώρας Χαμπάκη, εκδ. Λυδία, σελ. 399)
Σημείωση: οι παραλλαγές αναφέρονται στις λέξεις με bold.
20,1 Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων (άλλη γραφή[παραλλαγή] επόμενης ή προηγ. λέξης-λέξεων σε άλλα χειρογραφα,(στο εξής:α.γ.) Μαριαμ) Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον (προσθήκη λέξης-λέξεων στο σημειο αυτό σε κάποια χειρόγραφα,στο εξής προσθ. από της θυρας) ἐκ τοῦ μνημείου.
2 τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς (προσθ. τον) Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς καὶ λέγει αὐτοῖς• ἦραν τὸν κύριον ἐκ τοῦ μνημείου καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν.
3 Ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον.
4 ἔτρεχον δὲ (α.γ.και ετρεχον) οἱ δύο ὁμοῦ• (παραλείπεται η επόμενη ή προηγ. λέξη-λέξεις σε κάποια χειρόγραφα,στο εξης:παραλ.) καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμεν τάχιον τοῦ Πέτρου καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον,
5 καὶ παρακύψας βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια (α.γ.τα οθονια κείμενα (+ μονα στο χειρ. Ψ), οὐ μέντοι (προσθ. γε) εἰσῆλθεν.
6 ἔρχεται οὖν (παραλ.)καὶ Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα,
7 καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπι τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον.
8 τότε οὖν εἰσῆλθεν καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον καὶ εἶδεν καὶ ἐπίστευσεν•
9 οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι.
10 ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς (α.γ. εαυτους) αὐτοὺς οἱ μαθηταί.
11 (α.γ. Μαριαμ) Μαρία δὲ εἱστήκει (α.γ. εν) πρὸς τῷ μνημείῳ ἔξω κλαίουσα (α.γ.(1) κλαιουσα, α.γ.(2) κλαιουσα εξω). ὡς οὖν ἔκλαιεν, παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον
12 καὶ θεωρεῖ (παραλ.)δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζομένους (α.γ. καθεζομενους εν λευκοις), ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ.
13 (παραλ.) καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι• γύναι, τί κλαίεις; (προσθ.(1) τινα ζητεις; προσθ.(2) και) λέγει αὐτοῖς ὅτι ἦραν τὸν κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν.
14 (α.γ.(1) και ταυτα, α.γ.(2) ταυτα δε) Ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω καὶ θεωρεῖ τὸν Ἰησοῦν ἑστῶτα καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν.
15 λέγει αὐτῇ (προσθ. ο) Ἰησοῦς• γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς; ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστιν λέγει αὐτῷ• κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν, κἀγὼ αὐτὸν ἀρῶ.
16 λέγει αὐτῇ (προσθ. ο) Ἰησοῦς• (α.γ. Μαρια) Μαριάμ. στραφεῖσα (προσθ. δε) ἐκείνη λέγει αὐτῷ Ἑβραϊστί• (α.γ. ραββωνι) ραββουνι, ὃ λέγεται (προσθ. κυριε) διδάσκαλε (προσθ. και προσεδραμεν αψασθαι (αψεσθαι στο f13) αυτου).
17 λέγει αὐτῇ (προσθ. ο) Ἰησοῦς• μή μου ἅπτου (α.γ. μη απτου μου), οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα (προσθ. μου)• πορεύου (α.γ. ουν) δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς (παραλ.) μου καὶ εἰπὲ αὐτοῖς• ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν καὶ θεόν μου καὶ θεὸν ὑμῶν.
18 Ἔρχεται (α.γ. Μαρια) Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ (α.γ.(1)απαγγελουσα, α.γ.(2)αναγγελουσα) ἀγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι (α.γ.(1)εωρακεν, α.γ.(2)εωρακαμεν) ἑώρακα τὸν κύριον, καὶ ταῦτα εἶπεν αὐτῇ (α.γ. α ειπεν αυτή εμηνυσεν αυτοις).
19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ (α.γ.(1) μια, α.γ.(2) μιας, α.γ.(3)τη μια των) σαββάτων καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ (προσθ.(1) συνηγμενοι, προσθ.(2) αυτου συνηγμενοι) διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν (παραλ.) ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ λέγει αὐτοῖς• εἰρήνη ὑμῖν.
20 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν (προσθ.(1) και, προσθ.(2) αυτοις) τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν (α.γ. αυτου) αὐτοῖς. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν κύριον.
21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς (παραλ.)[ὁ Ἰησοῦς] πάλιν• εἰρήνη ὑμῖν• καθὼς ἀπέσταλκέν με ὁ πατήρ, κἀγὼ (α.γ.(1) πεμψω, α.γ.(2) αποστελλω) πέμπω ὑμᾶς.
22 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησεν καὶ λέγει αὐτοῖς• λάβετε πνεῦμα ἅγιον•
23 ἄν (α.γ. τινος) τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας (α.γ.(1)αφιενται, α.γ.(2) αφιονται, α.γ.(3) αφεθησεται) ἀφέωνται αὐτοῖς, ἄν (α.γ. τινος) τινων κρατῆτε κεκράτηνται.
24 Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν (προσθ. ο) Ἰησοῦς.
25 ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί• ἑωράκαμεν τὸν κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς• ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον (α.γ.(1) τον τοπον, α.γ.(2) τους τυπους) τῶν ἥλων καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου (α.γ. μου τον δακτυλον) εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων (α.γ (1) τον τοπον των ηλων, α.γ.(2) την χειραν αυτου) καὶ βάλω μου τὴν χεῖρα (α.γ.(1) την χειρα μου, α.γ.(2) την χειρα, α.γ.(3) μου τας χειρας) εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω.
26 Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν• εἰρήνη ὑμῖν.
27 εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ• φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ (α.γ. ισθι) γίνου ἄπιστος ἀλλὰ πιστός.
28 (προσθ. και) ἀπεκρίθη (προσθ. ο) Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ• ὁ κύριός μου καὶ ὁ θεός μου.
29 (α.γ. ειπεν (λεγει ο א2) δε) λέγει αὐτῷ (παραλ.) ὁ Ἰησοῦς• ὅτι ἑώρακάς με πεπίστευκας; μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες (προσθ. με) καὶ πιστεύσαντες.
30 Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν (παραλ.)[αὐτοῦ], ἃ οὐκ ἔστιν γεγραμμένα ἐν (παραλ.) τῷ βιβλίῳ τούτῳ•
31 ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα (α.γ. πιστευητε) πιστεύ[σ]ητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ χριστὸς ὁ υἱὸς (5 λεξεις που αλλαζει η σειρα τους, οι παραλλαγες των αριθμών δείχνουν τις παραλλαγες στη σειρα των λέξεων, στο εξης μονο οι αριθμοι, 3 5 1, 2 3 1 4 5, 1 4 5) τοῦ θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν (προσθ. αιωνιον) ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.
21,1 Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς (1-3 5, 3 1 2, 1 3 2 4 5, 1 2 4 5 3, 1 2 4 5) τοῖς μαθηταῖς (προσθ.(1) αυτου, προσθ.(2) αυτου εγερθεις εκ νεκρων) ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος• ἐφανέρωσεν δὲ οὕτως.
2 Ἦσαν ὁμοῦ Σίμων Πέτρος καὶ Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος καὶ Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ οἱ τοῦ Ζεβεδαίου (α.γ.(1) υιοι Ζεβεδαιου, α.γ.(2) του Ζεβεδαιου υιοι) καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο.
3 λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος• ὑπάγω ἁλιεύειν. λέγουσιν αὐτῷ• ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί. (α.γ.(1) και εξηλθον (ηλθον στο χειρ. Ρ), α.γ.(2) εξηλθον ουν) ἐξῆλθον καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον (προσθ. ευθυς), καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐπίασαν οὐδέν.
4 Πρωΐας δὲ ἤδη (α.γ. γινομενης) γενομένης ἔστη (προσθ. ο) Ἰησοῦς (α.γ. επι) εἰς τὸν αἰγιαλόν, οὐ μέντοι (α.γ. εγνωσαν) ᾔδεισαν οἱ μαθηταὶ ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν (παραλ.).
5 λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς (α.γ. Ιησους)• παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ• οὔ.
6 ὁ δὲ εἶπεν (α.γ. λεγει) αὐτοῖς• βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε.(προσθ. οι δε ειπον· δι ολης νυκτος εκοπιασαμεν (κοπιασαντες στο Ψ) και ουδεν ελαβομεν· επι δε τω σω ρηματι (ονοματι στο P66vid, sa) βαλουμεν) ἔβαλον οὖν (α.γ.(1) εβαλον ουν αυτό, α.γ.(2) οι δε εβαλον), καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι (α.γ. ισχυσαν) ἴσχυον ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων.
7 λέγει οὖν ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς τῷ Πέτρῳ• ὁ κύριός ἐστιν (προσθ. ημων). Σίμων οὖν Πέτρος ἀκούσας ὅτι ὁ κύριός ἐστιν τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο, ἦν γὰρ γυμνός, καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν,
8 οἱ δὲ ἄλλοι μαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον, οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς ἀλλ’ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων, σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων.
9 Ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.
10 λέγει αὐτοῖς (παραλ.) ὁ Ἰησοῦς• ἐνέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν.
11 ἀνέβη (παραλ.) οὖν Σίμων Πέτρος καὶ εἵλκυσεν τὸ δίκτυον εἰς τὴν γῆν (α.γ.(1) επι την γην, α.γ.(2) επι της γης) μεστὸν ἰχθύων μεγάλων ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν• καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ ἐσχίσθη τὸ δίκτυον.
12 Λέγει αὐτοῖς (παραλ.) ὁ Ἰησοῦς• δεῦτε ἀριστήσατε. οὐδεὶς (παραλ.) δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν• σὺ τίς εἶ; εἰδότες ὅτι ὁ κύριός ἐστιν.
13 ἔρχεται (προσθ.(1) ο, προσθ.(2) ουν ο) Ἰησοῦς καὶ λαμβάνει τὸν ἄρτον καὶ δίδωσιν (α.γ. ευχαριστησας εδωκεν) αὐτοῖς, καὶ τὸ ὀψάριον ὁμοίως.
14 τοῦτο (προσθ. δε) ἤδη τρίτον ἐφανερώθη (α.γ. ο) Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς (προσθ. αυτου) ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν.
15 Ὅτε οὖν ἠρίστησαν λέγει τῷ Σίμωνι Πέτρῳ ὁ Ἰησοῦς• Σίμων (α.γ. Ιωνα) Ἰωάννου, ἀγαπᾷς με πλέον τούτων; λέγει αὐτῷ• ναὶ κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ• βόσκε τὰ (α.γ. προβατα) ἀρνία μου.
16 (α.γ. παλιν λεγει αυτω) λέγει αὐτῷ πάλιν (α.γ.(1)το δευτερον, α.γ.(2) δευτερον ο κυριος) δεύτερον• Σίμων (α.γ. Ιωνα)Ἰωάννου, ἀγαπᾷς με; λέγει αὐτῷ• ναὶ κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ• ποίμαινε τὰ (α.γ. προβάτια) πρόβατά μου.
17 λέγει αὐτῷ τὸ τρίτον• Σίμων (α.γ. Ιωνα) Ἰωάννου, φιλεῖς με; ἐλυπήθη ὁ Πέτρος ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ τρίτον• φιλεῖς με; καὶ (α.γ. ειπεν) λέγει αὐτῷ• κύριε, πάντα σὺ οἶδας, σὺ γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ [ὁ Ἰησοῦς](α.γ. Ιησους)• βόσκε τὰ (α.γ.(1) προβατια, α.γ.(2) αρνια) πρόβατά μου.
18 Ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι, ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες• ὅταν δὲ γηράσῃς, ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς σου, καὶ ἄλλος σε ζώσει (α.γ.(1) άλλος ζωσει σε, α.γ.(2) αλλοι σε ζωσουσιν, α.γ.(3) αλλοι ζωσουσιν (ζωσωσιν στο C2) σε) καὶ οἴσει ὅπου (α.γ.(1) αποισουσιν (απαγουσιν στο D) σε οπου, α.γ.(2) οισουσιν οπου, α.γ.(3) ποιησουσιν σοι οσα, α.γ.(4) οισει σε οπου, α.γ.(5) εισι οπου συ, α.γ.(6) αποισει οπου) οὐ θέλεις.
19 τοῦτο δὲ εἶπεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ δοξάσει τὸν θεόν. καὶ τοῦτο εἰπὼν λέγει αὐτῷ• ἀκολούθει μοι.
20 Ἐπιστραφεὶς (προσθ. δε) ὁ Πέτρος βλέπει τὸν μαθητὴν ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς (παραλ.) ἀκολουθοῦντα, ὃς καὶ ἀνέπεσεν ἐν τῷ δείπνῳ ἐπὶ τὸ στῆθος αὐτοῦ καὶ εἶπεν• κύριε, τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς σε;
21 τοῦτον (παραλ.) οὖν ἰδὼν ὁ Πέτρος (α.γ. ειπεν) λέγει τῷ Ἰησοῦ• κύριε, οὗτος δὲ τί;
22 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς• ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν (προσθ. ουτως) ἕως ἔρχομαι, τί πρὸς σέ; σύ μοι ἀκολούθει (α.γ. ακολουθει μοι).
23 ἐξῆλθεν οὖν οὗτος ὁ λόγος εἰς τοὺς ἀδελφοὺς (προσθ. και εδοξαν) ὅτι ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος οὐκ ἀποθνῄσκει• οὐκ εἶπεν δὲ (α.γ. και ουκ ειπεν) αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ὅτι οὐκ ἀποθνῄσκει (α.γ. ουκ αποθνησκεις) ἀλλ’• ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν ἕως ἔρχομαι [,τί πρὸς σέ](α.γ. προς σε);
24 Οὗτός ἐστιν ὁ μαθητὴς ὁ (προσθ. και) μαρτυρῶν περὶ τούτων καὶ ὁ (α.γ.(1) ο και, α.γ.(2) και) γράψας ταῦτα, καὶ οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς αὐτοῦ ἡ μαρτυρία ἐστίν (4 2 3 1, 4 1-3, 1 4 2 3).
25 (παραλ. ολος ο στιχος στο א*) Ἔστιν δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ (α.γ. οσα) ἃ ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς, ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ’ ἕν, οὐδ’ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον (α.γ. χωρησειν) χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία.(προσθ. αμην)(προσθ. η περικοπή Ιωάννου 7,53-8,11 στο l 1582)
Υπόμνημα: Τα χειρόγραφα που συναντιούνται οι παραλλαγές (για συντομία περιοριζόμαστε μόνο σε 5 τουλαχιστον κάθε φορά)
αριθμοί=χειρόγραφα μικρογράμματα, 565=(9ος αιων), א =Σιναϊτικός κωδικας(4ος αιων), Α=Αλεξανδρινός(5ος αιών), Β=Βατικανός(μέσα 4ος αιών), C=Εφραιμ Σύρου(5ος αιών), D=Κώδικας Βέζα(5ος αιών), P=(6ος αιων), L=Κώδιξ Regious(8ος αιών), W=Washington(4ος αιων), Γ=(10ος αιων), Δ=(9ος αιων), Θ=Κώδιξ Koridethi (8ος αιων), Κ=Κώδιξ Κύπριος(9ος αιών), Ψ=Κωδιξ Athous Laurae(8ος αιων), a=ευαγγέλιο(4ος αιων), arm= αρμενική μετάφραση, aur=ευαγγλιο(7ος αιων), bo=Βοχαϊρική μετάφραση, pbo=πρωτοβοχαϊρική, c=ευαγγέλιο(12ος ), co=κοπτική μεταφραση, e=ευαγγελιο(5ος), f… με αριθμο=οικογένια χειρογραφων, ff1=ευαγγελιο(8ος αιων), ff2=ευαγγελιο(5ος αιων), GrNy=Γρηγοριος Νυσσης, h=ευαγγέλιο(5ος αιων), Ir=Ειρηναιος Λυων, it=ιτάλα αρχαία λατινικά χειρ., k=ευαγγελιο(4ος -5ος αιων), l=lectionaria (Εκλογάδια,Ευαγγέλια κλπ), lat=λατινικη μεταφραση, Mcion=Μαρκίων, n=ευαγγέλιο(5ος αιων), Or=Ωριγενης, P5=(3ος αιων), P66= (175-200 μ.Χ.), P75=Πάπυρος(τελη 2ου αρχες 3ου), P109=(3ος), P122=(4ος /5ος), q=ευαγγελιο(6ος /7ος αιων), r=ευαγγέλιο(7ος αιων) sa=σαχιδικη μετάφραση, sy=συριακή μετάφραση, vg=Βουλγάτα,
20.1 α.γ Μαριαμ א Α L W 1. (33), προσθ. από της θυρας א W (f1 565). 579. d f
2 προσθ. τον א 209
3/4 α.γ. και ετρεχον א*, παραλ. א*
5 α.γ. τα οθονια κειμενα (+ μονα Ψ) א Α Ν Ψ 0299 f1, προσθ. γε L Ψ 0299. 1. 33. 565
6 παραλ. A Ds K N Γ Δ Θ, γραφή κειμένου παρούσας έκδοσης Nestle-Aland 28,στο εξής txt P66 Σιναϊτικός2 Β L W Ψ 0299,
10 α.γ. εαυτους Σιναϊτικός2 Α Ds K N W, txt א* B L
11 α.γ. Μαριαμ P66c א Ψ 050 f1 33 565, α.γ. εν א, α.γ. κλαιουσα א* Α it sys.p, α.γ. κλαιουσα εξω Ds K Γ Θ Ψ , txt Σιναϊτικός2 B L N W Δ
12 παραλ. א* e, α.γ. καθεζομενους εν λευκοις א pbo bo,
13 παραλ. א lat sys, προσθ. τινα ζητεις; A* D 579. 1424 sys, α.γ. και Β
14 α.γ. και ταυτα Κ Γ Δ f13 700. 892s, α.γ. ταυτα δε L, txt א A B D N W Θ Ψ
15 προσθ. ο A D K N Γ Δ Θ Ψ, txt P66 א B L W
16 προσθ. ο א Α Κ Ν W Γ Δ Ψ, txt B D L Θ 050, α.γ. Μαρια A D K Γ Δ Θ Ψ, txt א B L N W 050, προσθ. δε א D N Θ it co, α.γ. ραββωνι D Θ latt pbo, προσθ. κύριε D (it), προσθ. και προσεδραμεν αψασθαι (αψεσθαι f13) αυτου Σιναϊτικός2a Θ Ψ f13 vgmss sy(s).h,
17 προσθ. ο א Α K N W Γ Δ Θ, txt B D L Ψ, α.γ. μη απτου μου Β, προσθ. μου P66 A K L N Γ Δ Θ Ψ, txt א B D W b e; Irlat, α.γ. ουν Σιναϊτικός2a D L 050, παραλ. א* D W e bomss; Irlat
18 α.γ. Μαρια A D K N W, txt P66 א B L 1. 33. 565, α.γ. απαγγελουσα P66c Σιναϊτικός2 D K L N , α.γ. αναγγελλουσα W Δ Ψ 33, txt P66* א* A B 078 a d e, α.γ. εωρακεν A D K L Γ Δ Θ Ψ, α.γ. εωρακαμεν 33, txt P66 א B N W 892s a aur vg, α.γ. α ειπεν αυτή… D (c e sys)
19 α.γ. μια א*, α.γ. μιας W, α.γ. τη μια των D K N Γ Δ Θ Ψ, txt Σιναϊτικός2 A B L 078. 33, προσθ. συνηγμενοι Σιναϊτικός1 K N Γ Θ f1.13, α.γ. αυτου συνηγμενοι L Δ Ψ 33 f sa, txt א* A B D W 078, παραλ. D 078
20 προσθ. και Α Β, α.γ. αυτοις Κ L Ν Γ Δ Θ Ψ, txt א D W 078 q, α.γ. αυτου P66vid K L Γ Δ Θ Ψ, txt א A B D W 078 q
21 παραλ. א D L W Ψ 050, txt A B K N Γ Δ Θ, α.γ. πεμψω א* f13 c bomss, α.γ. αποστελλω Σιναϊτικός2a D* L 050. 33, txt Σιναϊτικός2b A B D1 K N W
23 2 φορές το: τινος B a e f r1, α.γ. αφιενται Β2 Κ Ν W Γ Δ Θ 078, α.γ. αφιονται Β* Ψ, α.γ. αφεθησεται א* q sa ly pbo, txt Σιναϊτικός2 A D (L) 050 f1.13 565
24 προσθ. ο A K L W Γ Δ Θ Ψ, txt P5 א B D
25 α.γ. τον τοπον N f q sys.(p), α.γ. τους τυπους P66vid 565 sa ly, α.γ. μου τον δακτυλον א D L W 33, α.γ. τον τοπον των ηλων Α Θ 078 lat sy(s).h, α.γ.την χειραν αυτου א*, txt Σιναϊτικός2 B D K L N W, α.γ. την χειρα μου Α Κ Ν Γ Δ Θ Ψ, α.γ. την χειρα f1, α.γ. μου τας χειρας D bomss, txt א B L W
27 α.γ. ισθι D
28 προσθ. και A C3 K N Γ Δ, txt א B C* D L W, προσθ. ο א L
29 α.γ. ειπεν (λεγει Σιναϊτικός2) δε א W f13 samss, παραλ. P66 B, προσθ. με א* f13 209 vgms sy
30 παραλ. Α Β Κ Δ l 844., txt P66 C D L N W, παραλ. τω P66
31 α.γ. πιστευητε P66vid א* B Θ 892, txt Σιναϊτικός2 A C D K L N W, α.γ. 3 5 1 D (e), 2 3 1 4 5 W b (c) f, α.γ.1 4 5 Irlat, προσθ. αιωνιον א C(*).1 D L Ψ
21.1 α.γ. 1-3 5 B C, α.γ. 3 1 2 D, 1 3 2 4 5 Σιναϊτικος, 1 2 4 5 3 W Ψ, 1 2 4 5 1424 samss pbo boms, txt A K L N Γ Δ Θ, προσθ. αυτου C3 D Ψ 700. l 844., α.γ. αυτου εγερθεις εκ νεκρων Γ f13 1241. 1424
2 α.γ. υιοι Ζεβεδαιου א D sa? Bo?, α.γ. του Ζεβεδαιου υιοι C Θ 700. l 844 sa?
3 α.γ. και εξηλθον (ηλθον Ρ) Α Ρ Ψ l 2211 lat sy bo, α.γ. εξηλθον ουν א L N Θ 33, 209., txt B C D K W, προσθ. ευθυς A C3 K P Γ 700., txt א B C* D L N
4 α.γ. γινομενης A B C L, txt א D K N P W, προσθ. ο K L N Γ Δ Θ, txt א A B C D P W, παραλ. W, α.γ. επι א A D L Θ, txt B C K N P, α.γ. εγνωσαν P66 א L Ψ 33,
5 α.γ. Ιησους א Β, txt Ac C D K L N P
6 α.γ. λεγει Σιναϊτικός*.2b W l 844 it vgcl, προσθ. (L 5,5) οι δε ειπον· δι ολης (+της Σιναϊτικός1) νυκτος εκοπιασαμεν (κοπιασαντες Ψ) και (-Ψ) ουδεν ελαβομεν· επι δε τω σω ρηματι (ονοματι P66vid sa) βαλουμεν P66 Σιναϊτικός1 Ψ vgmss sa, α.γ. εβαλον ουν αυτό Θ, α.γ. οι δε εβαλον א* D W pbo bo, α.γ. ισχυσαν A K P (W) Γ Δ, txt א B C D L N
7 προσθ. ημων D
10 παραλ. Β
11 παραλ. A D K Ρ Γ Δ, txt א B C L N W, α.γ. επι την γην D f1.13 565 1424, α.γ. επι της γης Κ Γ 700. 892. Μ(majority text), txt P122vid א A B C L N P
12 παραλ. Β, παραλ. δε B C sa bo, txt א A D K L N W
13 προσθ. ο א C L Ψ 1. 33., α.γ. ουν ο Α Κ Ν Γ Δ Θ, txt P122 Β D W
13 α.γ. ευχαριστησας εδωκεν D f r1 vgmss (sys)
14 προσθ. δε א L N Θ 33. 700, α.γ. ο Ιησους א Α Κ (L) N Γ Δ Θ, txt B C D (insert P122), προσθ. αυτου D K Γ Δ Ψ, txt א A B C L N W
15 α.γ. Ιωνα A C2 K N Γ Δ, txt Σιναϊτικός1 B C* D L W, α.γ. προβατα C* D it
16 α.γ. παλιν (-D) λεγει αυτω א C D W Θ b f, α.γ. το δευτερον Σιναϊτικός1 1. 565, α.γ. δευτερον ο κυριος D, α.γ. Ιωνα A C2 K N Γ Δ Θ Ψ, txt א B C* D W, α.γ. προβατια B C 565 b, txt א A D K N W
17 α.γ. Ιωνα A C2 K N Γ, txt P59vid א B C* D W, α.γ. ειπεν B C K Γ Δ, txt א A D N W , α.γ. Ιησους B C, txt A K N Γ Δ Θ, α.γ. προβατια A B C 565, α.γ. αρνια 33, txt א D K N W
18 α.γ. άλλος ζωσει σε B C*vid, α.γ. αλλοι σε ζωσουσιν P59vid D W 1. 33, α.γ. αλλοι ζωσουσιν (ζωσωσιν C2) σε א C2, txt A K N Γ Δ Θ Ψ, α.γ. αποισουσιν (απαγουσιν D) σε (-1) όπου Σιναϊτικός1 D W 1. 33. 565, α.γ. οισουσιν οπου C2, α.γ. ποιησουσιν σοι οσα א*, α.γ. οισει σε οπου Α, α.γ. εισι οπου συ Θ, α.γ. αποισει οπου 892s, txt B C*vid K N Γ Δ Ψ
20 προσθ. δε P59vid א D K N, txt P109vid A B C W 33, παραλ. א* W ff2 pbo bopt
21 παραλ Α Κ W Γ Δ Θ, txt א B C D 33, α.γ. ειπεν א W f r vgcl
22 προσθ. ουτως D, α.γ. ακολουθει μοι C2 Κ Γ Δ Θ Ψ, txt P122vid א A B C* D W
23 προσθ. και εδοξαν D, α.γ. και ουκ ειπεν A D Κ Γ Δ Θ Ψ, txt P59.122vid א B C W 33 (c ), α.γ. ουκ αποθνησκεις D e r, α.γ. προς σε D, txt Σιναϊτικός1 A B C* K W
24 προσθ. και B C W; Or, α.γ. ο και Σιναϊτικός1 Θ f13 33. l 2211 c syh, α.γ. και א* Α C K W, txt B D, α.γ. 4 2 3 1 א Α C3 K Γ Δ Θ, α.γ. 4 1-3 D l 2211, α.γ. 1 4 2 3 33, txt B C* W
25 παραλ. א*, α.γ. οσα A C3 D K W, txt Σιναϊτικός1 B C* Ψ 33, α.γ. χωρησειν Σιναϊτικός1 Β C*, txt A C2 D K W, προσθ. αμην C2 K Γ Δ Θ Ψ, txt א A B C*.3 D W 1. προσθ. η περικοπη 7,52-8,11 add. 1. 1582
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 371-377)
Σημείωση: οι παραλλαγές αναφέρονται στις λέξεις με bold.
24,1 Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ (άλλη γραφή[παραλλαγή] επόμενης ή προηγ. λέξης-λέξεων σε άλλα χειρογραφα,(στο εξής:α.γ.) μνημειον) μνῆμα ἦλθον φέρουσαι ἃ ἡτοίμασαν (παραλείπεται η επόμενη ή προηγ. λέξη-λέξεις σε κάποια χειρόγραφα,στο εξης:παραλ.) ἀρώματα (προσθήκη λέξης-λέξεων στο σημειο αυτό σε κάποια χειρόγραφα,στο εξής προσθ.(1) και τινες συν αυταις, προσθ.(2) και τινες συν αυταις. ελογιζοντο δε εν εαυταις· τις αρα αποκυλισει (+ημιν στο χειρογραφο,στο εξης χειρ. 070) τον λιθον).
2 εὗρον δὲ (α.γ. ελθουσαι δε ευρον) τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου,
3 εἰσελθοῦσαι δὲ οὐχ εὗρον τὸ σῶμα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ (α.γ. του Ιησου).
4 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ (α.γ.(1) διαπορεισθαι, α.γ.(2) διαπορειν) ἀπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου καὶ (α.γ. αυτου) ἰδοὺ ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ (α.γ. εσθησεσιν αστραπτουσαις (λευκαις στο χειρ. L)).
5 ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὰ πρόσωπα (α.γ.(1) το προσωπον, α.γ.(2) τα προσωπα αυτων) εἰς τὴν γῆν εἶπαν πρὸς αὐτάς• τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν;
6 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ’ ἠγέρθη (α.γ.(1) ηγερθη εκ νεκρων, α.γ.(2) ουκ εστιν ωδε· ηγερθη, α.γ.(3) ηγερθη). μνήσθητε (α.γ. οσα) ὡς ἐλάλησεν ὑμῖν ἔτι ὢν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ
7 λέγων τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ὅτι δεῖ παραδοθῆναι (7 λεξεις που αλλαζει η σειρα τους, οι παραλλαγες των αριθμών δείχνουν τις παραλλαγες στη σειρα των λέξεων, στο εξης μονο οι αριθμοι, 5 6 1-4 7, 5-7 1-4) εἰς χεῖρας ἀνθρώπων (παραλ.) ἁμαρτωλῶν καὶ σταυρωθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι.
8 καὶ ἐμνήσθησαν τῶν ῥημάτων αὐτοῦ.
9 Καὶ ὑποστρέψασαι (παραλ.) ἀπὸ τοῦ μνημείου ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα (α.γ. παντα ταυτα) τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσιν τοῖς λοιποῖς.
10 (παραλ.) ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία (α.γ. Μαρια η Μαγδαληνη) καὶ Ἰωάννα καὶ Μαρία ἡ Ἰακώβου καὶ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς. (προσθ. αι) ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα,
11 καὶ ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα (α.γ. αυτων) ταῦτα, καὶ ἠπίστουν αὐταῖς.
12 (παραλ. όλος ο στίχος) Ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ μνημεῖον καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια (προσθ. κειμενα) (παραλ.) μόνα, καὶ ἀπῆλθεν πρὸς (α.γ. αυτόν) ἑαυτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός.
13 Καὶ ἰδοὺ δύο ἐξ αὐτῶν ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ἦσαν πορευόμενοι (α.γ.(1) ησαν δε δυο πορευομενοι εξ αυτων εν αυτή τη ημερα, α.γ.(2) και ιδου δυο εξ αυτων ησαν πορευομενοι εν αυτή τη ημερα (ωρα στα χειρ. Α 579)) εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους (προσθ. εκατον) ἑξήκοντα ἀπὸ Ἰερουσαλήμ, ᾗ ὄνομα Ἐμμαοῦς (α.γ. ονοματι Ουλαμμαους) ,
14 καὶ αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων.
15 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν καὶ αὐτὸς (α.γ.(1) αυτους, α.γ.(2) και ο, α.γ.(3) και αυτος ο) Ἰησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς,
16 οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν.
17 εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς (α.γ.(1) 1 3 4, α.γ.(2) ο δε ειπεν)• τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες; καὶ ἐστάθησαν (α.γ.(1) και εστε, α.γ.(2) και εστησαν) σκυθρωποί.
18 ἀποκριθεὶς δὲ (α.γ.(1) ο εις, α.γ.(2) εις εξ αυτων) εἷς (α.γ. ω ονομα) ὀνόματι Κλεοπᾶς εἶπεν πρὸς αὐτόν• σὺ μόνος παροικεῖς Ἰερουσαλὴμ καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόμενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις;
19 καὶ εἶπεν αὐτοῖς (α.γ. ο δε ειπεν αυτω)• ποῖα; (παραλ.) οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ• τὰ περὶ Ἰησοῦ τοῦ (α.γ. Ναζωραιου) Ναζαρηνοῦ, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ (α.γ. λογω και εργω) ἐναντίον τοῦ θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ,
20 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν (α.γ. ως τουτον παρεδωκαν) οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν.
21 ἡμεῖς δὲ (α.γ.(1) ηλπικαμεν, α.γ.(2) ελπιζομεν) ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός (α.γ. ην) ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ• ἀλλά γε καὶ σὺν πᾶσιν τούτοις τρίτην (παραλ.) ταύτην ἡμέραν ἄγει (προσθ. σημερον) ἀφ’ οὗ ταῦτα ἐγένετο.
22 ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν (παραλ.) ἐξέστησαν ἡμᾶς, γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον,
23 καὶ μὴ εὑροῦσαι τὸ σῶμα αὐτοῦ ἦλθον λέγουσαι (παραλ.) καὶ ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρακέναι, οἳ λέγουσιν αὐτὸν ζῆν.
24 καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡμῖν ἐπὶ τὸ μνημεῖον καὶ εὗρον οὕτως καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον (α.γ.(1) 1 3-5, α.γ.(2) ως ειπον αι γυναικες), αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον.
25 Καὶ αὐτὸς εἶπεν πρὸς αὐτούς• ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν (παραλ.) ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται (α.γ. ελαλησεν προς υμας)•
26 (α.γ. ότι) οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν χριστὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν (α.γ. βασιλειαν) δόξαν αὐτοῦ;
27 καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ Μωϋσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν (α.γ.(1) διερμηνευεν, α.γ.(2) διερμηνευειν) διερμήνευσεν (α.γ. ην αρξαμενος από Μωσεως και παντων των προφητων ερμηνευειν) αὐτοῖς (προσθ. τι ην) ἐν (παραλ.) πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ.
28 Καὶ (α.γ.ηγγικαν) ἤγγισαν εἰς (παραλ.) τὴν κώμην οὗ ἐπορεύοντο, καὶ αὐτὸς (α.γ. προσεποιειτο) προσεποιήσατο (α.γ. πορρωτερω) πορρώτερον πορεύεσθαι.
29 καὶ παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες• μεῖνον μεθ’ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν καὶ κέκλικεν (α.γ. κεκλικεν) (παραλ.) ἤδη ἡ ἡμέρα. καὶ εἰσῆλθεν τοῦ μεῖναι σὺν αὐτοῖς.
30 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν μετ’ αὐτῶν (παραλ.) λαβὼν (παραλ.) τὸν ἄρτον εὐλόγησεν καὶ (παραλ.) κλάσας (α.γ.(1) εδιδου, α.γ.(2) προσεδιδου) ἐπεδίδου αὐτοῖς,
31 αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ (α.γ. λαβοντων δε αυτων τον αρτον απ αυτου ηνοιγησαν οι οφθαλμοι αυτων) καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν• καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ’ αὐτῶν.
32 καὶ εἶπαν πρὸς ἀλλήλους• οὐχὶ ἡ καρδία ἡμῶν (α.γ. κεκαλυμμενη) καιομένη ἦν [ἐν ἡμῖν](παραλ.) ὡς ἐλάλει ἡμῖν ἐν τῇ ὁδῷ, (προσθ. και) ὡς διήνοιγεν ἡμῖν τὰς γραφάς;
33 Καὶ ἀναστάντες (προσθ. λυπουμενοι) αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ καὶ εὗρον (α.γ. συνηθροισμενους) ἠθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς,
34 (α.γ. λεγοντες) λέγοντας ὅτι ὄντως ἠγέρθη ὁ κύριος (2-4 1, 2-4) καὶ ὤφθη Σίμωνι.
35 καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ (α.γ. ότι) ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου.
36 Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων αὐτὸς (προσθ. ο Ιησους) ἔστη ἐν μέσῳ αὐτῶν (παραλ.) καὶ λέγει αὐτοῖς• εἰρήνη ὑμῖν (προσθ.(1): εγω ειμι μη φοβεισθε, προσθ.(2) μη φοβεισθε εγω ειμι)
37 (α.γ.(1) θροηθεντες, α.γ.(2) φοβηθεντες) πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν (α.γ. φαντασμα) πνεῦμα θεωρεῖν.
38 καὶ εἶπεν αὐτοῖς• τί τεταραγμένοι ἐστὲ καὶ διὰ τί (α.γ.(1) τι, α.γ.(2) ινατι) διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν (α.γ.(1) εν ταις καρδιαις, α.γ.(2) εις τας καρδιας);
39 ἴδετε τὰς χεῖράς μου καὶ τοὺς πόδας (παραλ.) μου ὅτι ἐγώ εἰμι αὐτός (α.γ.(1) αυτος εγω ειμι, α.γ.(2) εγω αυτος ειμι, α.γ.(3) εγω ειμι ο αυτος)• ψηλαφήσατέ (παραλ.) με καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει (α.γ.(1) και σαρκα και οστεα ουκ εχει, α.γ.(2) σαρκας και οστεα ουκ εχει, α.γ.(3) οστα ουκ εχει και σαρκας, α.γ.(4) 3-5) καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα.
40 (παραλ. όλος ο στίχος) καὶ τοῦτο εἰπὼν (α.γ. επεδειξεν) ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας.
41 ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων εἶπεν αὐτοῖς• ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;
42 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος (προσθ.(1) και από μελισσιου κηριου (κηριων στο l 2211), προσθ.(2) και από μελισσιου κηριον) •
43 καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν (α.γ.(1) λαβων ενωπιον αυτων εφαγεν και (+λαβων στο l 844) τα επιλοιπα εδωκεν αυτοις, α.γ.(2) φαγων ενωπιον αυτων λαβων τα επιλοιπα εδωκεν αυτοις) .
44 Εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς• οὗτοι οἱ λόγοι μου οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ἔτι ὢν (α.γ. εν ω ημην) σὺν ὑμῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωϋσέως καὶ (α.γ. εν τοις) τοῖς προφήταις καὶ ψαλμοῖς περὶ ἐμοῦ.
45 τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς•
46 καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι οὕτως γέγραπται (προσθ.(1) και ουτως εδει, α.γ.(2) εδει) παθεῖν τὸν χριστὸν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν (παραλ.) τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ,
47 καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μετάνοιαν (α.γ. και) εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν (α.γ. ως επι) εἰς πάντα τὰ ἔθνη. (α.γ.(1) αρξαμενον,α.γ.(2) αρξαμενων,α.γ.(3) αρξαμενος) ἀρξάμενοι ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ
48 ὑμεῖς μάρτυρες (α.γ.(1) υμεις δε εστε μαρτυρες, α.γ.(2) υμεις μαρτυρες εστε, α.γ.(3) και υμεις δε μαρτυρες) τούτων.
49 καὶ [ἰδοὺ] ἐγὼ (α.γ.(1) και εγω,α.γ.(2) καγω, α.γ.(3) και εγω ιδου) (α.γ.(1)εξαποστελλω, α.γ.(2) εξαποστελω) ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν (παραλ.) τοῦ πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς• ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει (προσθ. Ιερουσαλημ) ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν (α.γ. δυναμιν εξ υψους).
50 Ἐξήγαγεν δὲ αὐτοὺς [ἔξω] ἕως (α.γ.(1)εως, α.γ.(2) εξω) (α.γ. εις) πρὸς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς.
51 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς (α.γ. απεστη) διέστη ἀπ’ αὐτῶν καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν (παραλ.).
52 Καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτὸν (παραλ.) ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ μετὰ χαρᾶς (παραλ.) μεγάλης
53 καὶ ἦσαν διὰ παντὸς (παραλ.) ἐν τῷ ἱερῷ (α.γ.(1)αινουντες, α.γ.(2) αινουντες και ευλογουντες) εὐλογοῦντες τὸν θεόν.(προσθ. αμην)
Υπόμνημα: Τα χειρόγραφα που συναντιούνται οι παραλλαγές (για συντομία περιοριζόμαστε μόνο σε 5 τουλαχιστον κάθε φορά)
αριθμοί=χειρόγραφα μικρογράμματα, 565=(9ος αιων), א =Σιναϊτικός κωδικας(4ος αιων), Α=Αλεξανδρινός(5ος αιών), Β=Βατικανός(μέσα 4ος αιών), C=Εφραιμ Σύρου(5ος αιών), D=Κώδικας Βέζα(5ος αιών), P=(6ος αιων), L=Κώδιξ Regious(8ος αιών), W=Washington(4ος αιων), Γ=(10ος αιων), Δ=(9ος αιων), Θ=Κώδιξ Koridethi (8ος αιων), Κ=Κώδιξ Κύπριος(9ος αιών), Ψ=Κωδιξ Athous Laurae(8ος αιων), a=ευαγγέλιο(4ος αιων), arm= αρμενική μετάφραση, aur=ευαγγλιο(7ος αιων), bo=Βοχαϊρική μετάφραση, pbo=πρωτοβοχαϊρική, c=ευαγγέλιο(12ος ), co=κοπτική μεταφραση, e=ευαγγελιο(5ος), f… με αριθμο=οικογένια χειρογραφων, ff1=ευαγγελιο(8ος αιων), ff2=ευαγγελιο(5ος αιων), GrNy=Γρηγοριος Νυσσης, h=ευαγγέλιο(5ος αιων), Ir=Ειρηναιος Λυων, it=ιτάλα αρχαία λατινικά χειρ., k=ευαγγελιο(4ος -5ος αιων), l=lectionaria (Εκλογάδια,Ευαγγέλια κλπ), lat=λατινικη μεταφραση, Mcion=Μαρκίων, n=ευαγγέλιο(5ος αιων), Or=Ωριγενης, P5=(3ος αιων), P66= (175-200 μ.Χ.), P75=Πάπυρος(τελη 2ου αρχες 3ου), P109=(3ος), P122=(4ος /5ος), q=ευαγγελιο(6ος /7ος αιων), r=ευαγγέλιο(7ος αιων) sa=σαχιδικη μετάφραση, sy=συριακή μετάφραση, vg=Βουλγάτα,
24.1 α.γ. μνημειον P75 א C* Δ; Eus, παραλ. D it sys.c, προσθ. και τινες συν αυταις A C3 K W Γ Δ, προσθ.(2) και τινες συν αυταις ελογιζοντο… D 070 (c) sa, γραφή με bold κειμένου txt παρούσας έκδοσης Nestle-Aland 28,στο εξής txt P75 א B C* L 33
2 α.γ. ελθουσαι δε ευρον D 070 c sa
3 α.γ. του Ιησου 579. 1241 sys.c.p bons. α.γ. διαπορειν f1 2542, txt P75 א B C D L 070
4 α.γ. διαπορεισθαι A K W Γ Δ Θ Ψ, α.γ. διαπορειν f1 2542, txt P75 א B C D L, α.γ. αυτου D, α.γ. εσθησεσιν αστραπτουσαις (λευκαις L) A C K L W, txt P75 א B D lat sys.c.p
5 α.γ. το (-Δ) πρόσωπον A C3 K W Γ Δ, α.γ. τα προσωπα αυτων C*, txt P75 א B D L
6 α.γ. ηγερθη εκ νεκρων c, α.γ. ουκ εστιν ωδε·ηγερθη C* syp; GrNy, α.γ. ηγερθη Mcion, α.γ. οσα D c sys.c; McionT,E
7 άλλη σειρα των 7 λεξεων 5 6 1-4 7 Σιναϊτικός2 A C2 D K W, α.γ. 5-7 1-4 579, txt P75 א* B C*vid L 070, παραλ. D it
9 παραλ. D it, α.γ.παντα ταυτα א D K Γ Δ Θ, txt P75 A B L W Ψ
10 παραλ. A D W Γ 1241 sys.c, α.γ. 3 1 2 D 579. l 2211 lat co, προσθ. αι Σιναϊτικός2 K Θ Ψ 33. 565, txt P75 א* A B D L
11 α.γ. αυτων A K W Γ Δ Θ, txt P75 א B D L Ψ
12 παραλ. D it, προσθ. κειμενα A K (L) Γ Δ Θ, txt P75 א B W 070, παραλ. א* Α Κ 579. 2542, α.γ. αυτόν B L 070
13 α.γ. ησαν δε δυο… D (e), α.γ. και ιδου δυο… (ώρα Α 579) Α Κ L W Γ Δ, txt P75 (א) B sys.c.p, προσθ. εκατον א Κ* Ν Θ 079vid, α.γ. ονοματι Ουλαμμαους D
15 α.γ. αυτους Β*, α.γ. και ο D a, α.γ. και αυτος ο K N P W Γ Δ Θ, txt P75 א A B1 L
17 α.γ. 1 3 4 P75 samss boms, α.γ. ο δε ειπεν D, α.γ. και εστε Ac K N P W Γ Δ, α.γ. και εστησαν L, txt P75 א A* B 070
18 α.γ. ο εις Α Κ W Γ Δ 565, α.γ. εις (τις l 2211) εξ αυτων Ρ Θ f13 33. 579. 1241, txt P75 א B D L N, α.γ. ω ονομα A D K P W Γ Δ, txt P75 א B L N 070
19 α.γ. ο δε ειπεν αυτω D, παραλ. D, α.γ. Ναζωραιου A D K N P W Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א B L 070. 079., α.γ. λογω και εργω א D syp
20 α.γ. ως τουτον παρεδωκαν D it
21 α.γ. ηλπικαμεν P75, α.γ. ελπιζομεν א Ρ Δ Θ 579, txt A B(*).2 D K L N W, α.γ. ην D c e, παραλ. D, προσθ. σημερον A (D*) K P W Γ Δ Θ, txt P75 א B Dc L 070.
22 παραλ. D l 844
23 παραλ. D c e sy(s.c).p
24 α.γ. 1 3-5 P75 B, α.γ. ως ειπον αι γυναικες D c e
25 παραλ. D, α.γ. ελαλησεν (ελαλησα McionA,E)) προς υμας McionT,A,E
26 α.γ. ότι D, α.γ. βασιλειαν P75*
27 α.γ. ην αρξαμενος… D (it) vgms, α.γ. διερμηνευεν A K Ρ Γ Δ Θ Ψ, α.γ. (+ א*) διερμηνευειν א* D (cf) W samss, txt P75 Σιναϊτικός2 B L, προσθ. τι ην א L Θ f1 33. 892, παραλ. א D boms
28 α.γ. ηγγικαν P75 B, παραλ. Ρ75, α.γ. προσεποιειτο K P W Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א A B D L f1, α.γ. πορρωτερω א D K L P W, txt P75 A B 579
29 α.γ. κεκλικεν D it vgmss, παραλ. A D K P W Γ Δ Θ, txt P75 א B L T Ψ f1
30 παραλ. D e sys.c, παραλ. τον sa, παραλ. κλασας D, α.γ. εδιδου א, α.γ. προσεδιδου D
31 α.γ. λαβοντων δε… D c e
32 α.γ. κεκαλυμμενη D samss, παραλ. P75 B D c e sys.c, προσθ. και Α Κ P W Γ Δ Θ, txt P75 א B D L 33
33 προσθ. λυπουμενοι D c e sa, α.γ. συνηθροισμενους A K L P W Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א B D 33
34 α.γ. λεγοντες D, α.γ. 2-4 1 Α Κ Wc Γ Δ Θ, α.γ. 2-4 W*, txt P75 א B D L P
35 α.γ. ότι D c e
36 προσθ. ο Ιησους A K W Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א B D L 1241 it, παραλ. D it, προσθ. εγω ειμι μη φοβεισθε P (W) 1241 aur c f vg syp.h, α.γ. μη φοβεισθε… 579
37 α.γ. θροηθεντες P75 B 1241, α.γ. φοβηθεντες א W, txt A (D) K L P, α.γ. φαντασμα D
38 α.γ. τι P75 B syp, α.γ. ινατι D L, α.γ. εν ταις καρδιαις א Α Κ L W, α.γ. εις τας καρδιας 579, txt P75 B D it sa
39 παραλ. P75 L W Θ f13, α.γ. αυτος εγω ειμι Α Κ W Γ Δ Θ Ψ, α.γ.εγω αυτος ειμι D c e vgcl, α.γ. εγω ειμι ο αυτος 579, txt P75 א B L 33 it co, παραλ. με D W Θ lat sys.c, α.γ. και σαρκα… Β, α.γ. σαρκας και… P75 א*, α.γ. οστα ουκ… D, α.γ. 3-5 McionT,E, txt Σιναϊτικός2 A K L N W Γ Δ Θ Ψ
40 παραλ. D it sys.c, α.γ. επεδειξεν A K W Γ Δ Θ, txt P75 א B L N f1
42 προσθ. και από μελισσιου κηριου (κηριων l 2211) K N Γ Δ Ψ f1, α.γ. και από μελισσιου κηριον Θ f13 l 844, txt P75 א A B D L W
43 α.γ. λαβων ενωπιον… K f13 l 844. l 2211 (c r1 syc) bopt?, α.γ. φαγων ενωπιον… Θ aur vg (syh**) bopt?
44 α.γ. εν ω ημην D, α.γ. εν τοις א L, txt P75 B 579
46 προσθ. και ουτως εδει A C2vid K N W Γ Δ, α.γ. εδει 579, txt P75 א B C* D L it, παραλ. D sa
47 α.γ. και A C D K L N W, txt P75 א B syp co, α.γ. ως επι D, α.γ. αρξαμενον P75 A C3 K W Γ Δ, α.γ. αρξαμενων D lat, α.γ. αρξαμενος Θ Ψ 565, txt א B C* L N 33
48 α.γ. υμεις δε (- א L l 844) εστε μαρτυρες א Α Κ Λ Ν W, α.γ. υμεις μαρτυρες εστε C 579, α.γ. και υμεις δε μαρτυρες D, txt P75 B
49 α.γ. και εγω P75 D (καγω א L 33. 579) lat sy co, α.γ. και ιδου εγω W 1, txt A B C K N, α.γ. εξαποστελλω Σιναϊτικός2 Β Δ 33. l 2211, α.γ. εξαποστελω L 892, txt P75 א* A C D K N W, παραλ. D e, προσθ. Ιερουσαλημ A C2 K W Γ Δ, txt P75 א B C* D L lat, α.γ. δυναμιν εξ υψους Α C2 D K W, txt P75 א B C* L 33.
50 α.γ. εως P75 א B C* L 1., α.γ. εξω D lat, txt A C3 K W Γ Δ Θ Ψ, α.γ. εις Α C3 K Wc Γ Δ , txt P75 א B C* D L
51 α.γ. απεστη D, παραλ. א* D it sys
52 παραλ. D it sys, παραλ. μεγαλης Β*
53 παραλ. Α*, α.γ. αινουντες D it, α.γ. αινουντες και… Α C2 K W Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א B C* L sys, προσθ. αμην A B C2 K Γ Δ Θ Ψ, txt P75 א C* D L W 1. 33 it.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 286-291)
Σημείωση: οι παραλλαγές αναφέρονται στις λέξεις με bold.
16,1. (παραλ.) Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου (προσθήκη λέξης-λέξεων στο σημειο αυτό σε κάποια χειρόγραφα,στο εξής προσθ. η) Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία (άλλη γραφή[παραλλαγή] επόμενης ή προηγουμ. λέξης-λέξεων σε άλλα χειρογραφα,(στο εξής:α.γ.) α.γ.(1) η, α.γ.(2) του) ἡ [τοῦ] Ἰακώβου καὶ Σαλώμη (α.γ.(1) πορευθεισαι ηγορασαν, α.γ.(2) πορευθεισαι ητοιμασαν) ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν (α.γ.(1) αυτόν αλειψωσιν, α.γ.(2) εισελθουσαι αλειψωσιν αυτόν, α.γ.(3) ελθουσαι αλειψωσιν τον Ιησουν, α.γ.(4) ελθουσαι αλειψωσιν το σωμα του κυριου Ιησου).
2 καὶ λίαν πρωῒ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων ἔρχονται (α.γ.(1) και λιαν πρωι μια των σαββατων ερχονται, α.γ.(2) και λιαν πρωι της μιας σαββατων ερχονται, α.γ.(3) και ερχονται πρωι μιας σαββατου) ἐπὶ τὸ (α.γ. μνημα) μνημεῖον (α.γ. ανατελλοντος) ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου.
3 καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς• τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου;
4 καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι (α.γ. ανακεκυλισται) ἀποκεκύλισται ὁ λίθος• ἦν γὰρ μέγας σφόδρα (α.γ.(1) ην γαρ μεγας σφοδρα και ερχονται και ευρισκουσιν αποκεκυλισμενον τον λιθον, α.γ.(2) και αναβλεψασαι θεωρουσιν ανακεκυλισμενον τον λιθον· ην γαρ μεγας σφοδρα)
5 Καὶ (α.γ. ελθουσαι) εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν.
6 ὁ δὲ λέγει αὐταῖς• μὴ ἐκθαμβεῖσθε• Ἰησοῦν ζητεῖτε (παραλείπεται η επόμενη λέξη-λέξεις σε κάποια χειρόγραφα,στο εξης:παραλ.) τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον• ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε• ἴδε ὁ τόπος (α.γ.(1) ειδετε εκει τον τοπον αυτου, α.γ.(2) ειδετε εκει ο τοπος αυτου εστιν, α.γ.(3) ιδε εκει ο τοπος αυτου) ὅπου ἔθηκαν αὐτόν.
7 ἀλλ’ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι (α.γ.(1) ηγερθη από νεκρων και ιδου προαγει, α.γ.(2) ιδου προαγω) προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν• ἐκεῖ (α.γ. με) αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς (α.γ. ειρηκα) εἶπεν ὑμῖν.
8 Καὶ ἐξελθοῦσαι (α.γ.(1) κακουσασαι, α.γ.(2) και ακουσαντες, α.γ.(3) και ακουσασαι εξηλθον και) ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου, εἶχεν γὰρ αὐτὰς (α.γ. φοβος) τρόμος καὶ ἔκστασις• καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπαν• ἐφοβοῦντο γάρ.
[Πάντα δὲ τὰ παρηγγελμένα τοῖς περὶ τὸν Πέτρον συντόμως ἐξήγγειλαν. Μετὰ δὲ ταῦτα καὶ αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἀνατολῆς καὶ ἄχρι δύσεως ἐξαπέστειλεν δι’ αὐτῶν τὸ ἱερὸν καὶ ἄφθαρτον κήρυγμα τῆς αἰωνίου σωτηρίας. ἀμήν.]
[9 (προσθ. Εστιν δε και ταυτα φερομενα μετα το εφοβουντο γαρ) Ἀναστὰς δὲ (α.γ.(1) αναστας, α.γ.(2) αναστας δε ο Ιησους) πρωῒ πρώτῃ σαββάτου ἐφάνη πρῶτον (α.γ.(1) εφανη, α.γ.(2) εφανερωσεν πρωτοις) (α.γ. Μαριαμ) Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ, (α.γ. αφ) παρ’ ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιμόνια.
10 ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς μετ’ αὐτοῦ (α.γ.(1) τοις μαθηταις αυτου, α.γ.(2) αυτοις τοις μετ αυτου) γενομένοις πενθοῦσιν (παραλ.) καὶ κλαίουσιν•
11 κἀκεῖνοι ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη ὑπ’ αὐτῆς (α.γ. και ουκ επιστευσαν αυτή (αυτω στο χειρογρ. D*)) ἠπίστησαν.
12 Μετὰ δὲ ταῦτα δυσὶν ἐξ αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πορευομένοις εἰς ἀγρόν•
13 κἀκεῖνοι ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν τοῖς λοιποῖς• οὐδὲ ἐκείνοις ἐπίστευσαν.
14 Ὕστερον (παραλ.)[δὲ] ἀνακειμένοις (παραλ.) αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη καὶ ὠνείδισεν τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν καὶ σκληροκαρδίαν ὅτι τοῖς θεασαμένοις αὐτὸν ἐγηγερμένον (προσθ. εκ νεκρων) οὐκ ἐπίστευσαν.
15 καὶ εἶπεν αὐτοῖς (α.γ. αλλά)• πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει.
16 (προσθ. ότι) ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας (α.γ. κατακριθεις ου σωθησεται) κατακριθήσεται.
17 σημεῖα δὲ τοῖς πιστεύσασιν ταῦτα παρακολουθήσει (α.γ.(1) παρακολουθησει ταυτα, α.γ.(2) ακολουθησει ταυτα)• ἐν τῷ ὀνόματί μου δαιμόνια ἐκβαλοῦσιν, γλώσσαις λαλήσουσιν καιναῖς (α.γ. γλωσσαις λαλησουσιν),
18 (παραλ.)[καὶ ἐν ταῖς χερσὶν] ὄφεις ἀροῦσιν κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν οὐ μὴ αὐτοὺς βλάψῃ, ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν.
19 Ὁ μὲν (παραλ.) οὖν κύριος (α.γ. Ιησους Χριστός) Ἰησοῦς μετὰ τὸ λαλῆσαι αὐτοῖς ἀνελήμφθη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν (α.γ. εν δεξια) τοῦ θεοῦ.
20 ἐκεῖνοι δὲ ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ, τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων.(προσθ. αμην)]
Υπόμνημα: Τα χειρόγραφα που συναντιούνται οι παραλλαγές (για συντομία περιοριζόμαστε μόνο σε 5 τουλαχιστον κάθε φορά)
αριθμοί=χειρόγραφα μικρογράμματα, 565=(9ος αιων), א =Σιναϊτικός κωδικας(4ος αιων), Α=Αλεξανδρινός(5ος αιών), Β=Βατικανός(μέσα 4ος αιών), C=Εφραιμ Σύρου(5ος αιών), D=Κώδικας Βέζα(5ος αιών), P=(6ος αιων), L=Κώδιξ Regious(8ος αιών), W=Washington(4ος αιων), Γ=(10ος αιων), Δ=(9ος αιων), Θ=Κώδιξ Koridethi (8ος αιων), Κ=Κώδιξ Κύπριος(9ος αιών), Ψ=Κωδιξ Athous Laurae(8ος αιων), a=ευαγγέλιο(4ος αιων), arm= αρμενική μετάφραση, aur=ευαγγλιο(7ος αιων), bo=Βοχαϊρική μετάφραση, pbo=πρωτοβοχαϊρική, c=ευαγγέλιο(12ος ), co=κοπτική μεταφραση, e=ευαγγελιο(5ος), f… με αριθμο=οικογένια χειρογραφων, ff1=ευαγγελιο(8ος αιων), ff2=ευαγγελιο(5ος αιων), GrNy=Γρηγοριος Νυσσης, h=ευαγγέλιο(5ος αιων), Ir=Ειρηναιος Λυων, it=ιτάλα,αρχαία λατινικά χειρ., k=ευαγγελιο(4ος -5ος αιων), l=lectionaria (Εκλογάδια,Ευαγγέλια κλπ), lat=λατινικη μεταφραση, Mcion=Μαρκίων, n=ευαγγέλιο(5ος αιων), Or=Ωριγενης, P5=(3ος αιων), P66= (175-200 μ.Χ.), P75=Πάπυρος(τελη 2ου αρχες 3ου), P109=(3ος), P122=(4ος /5ος), q=ευαγγελιο(6ος /7ος αιων), r=ευαγγέλιο(7ος αιων) sa=σαχιδικη μετάφραση, sy=συριακή μετάφραση, vg=Βουλγάτα,
16.1 παραλ.διαγενομενου…Σαλώμη D (k) n, προσθ.η א2 B* L, γραφή με bold που υποστηριζεται από το κειμενο txt της παρούσας έκδοσης Nestle-Aland 28,στο εξής txt A B2 C K W Γ Δ, α.γ.η א* C W Γ Θ Ψ, α.γ.του L, txt א2 A B K Δ 33, α.γ.πορευθεισαι ηγορασαν D 2542s aur (c ff2 n) bopt, α.γ.πορευθεισαι ητοιμασαν Θ 565, α.γ.αυτόν αλειψωσιν D it bomss, α.γ.εισελθουσαι αλειψωσιν αυτόν W, α.γ.ελθουσαι αλειψωσιν τον Ιησουν Κ f13 892 vgcl, α.γ.ελθουσαι αλειψωσιν το σωμα του κυριου Ιησου 1241
2 α.γ.και λιαν… Β W f1, α.γ.και λιαν πρωι της… A C K Γ f13 28. 579., α.γ.και έρχονται… D, txt א L Δc Θ, α.γ.μνημα א* C* W Θ 565, txt א2 A B C3 D K L, α.γ.ανατελλοντος D c n q
3 δες πηγη 4 α.γ.ην γαρ… D Θ 565 c ff2 n, α.γ.και αναβλεψασαι… א, α.γ.ανακεκυλισται B L, txt A C K W Γ 5 α.γ.ελθουσαι Β 6 παραλ.א* D, α.γ.ειδετε εκει τον… D*.1 (c ff2), α.γ.ειδετε εκει ο… W, α.γ.ιδε εκει… Θ 565
7 α.γ.ηγερθη από… f1, α.γ ιδου προαγω D k, α.γ.με D k, α.γ.ειρηκα D k 8 α.γ.κακουσασαι Θ, α.γ.και ακουσαντες 565, α.γ.και ακουσασαι… W (099) sys.(p.hmg), α.γ.φόβος D W it sams
Εστιν δε και ταυτα… L Ψ 083. (099. l 1602 samss boms)
9 α.γ.αναστας C* 1, α.γ.αναστας δε (-f13) ο Ιησους f13 28. 1241 pm aur, α.γ.εφανη W, α.γ.εφανερωσεν πρωτοις D, α.γ.Μαριαμ C, α.γ.αφ A C3 K Γ Δ, txt C* D L W 083
10 α.γ.τοις μαθηταις αυτου Θ, α.γ.αυτοις τοις μετ αυτου D, παραλ. W 11 α.γ.και ουκ επιστευσαν αυτή (αυτω D*) D*.1
14 παραλ.C K L W Γ, txt A D Θ f1 565, παραλ.(2) L W 13, προσθ.εκ νεκρων A C* Δ f1.13 28, txt C3 D K L W 14 δες πηγη 15 α.γ. αλλα W 16 προσθ.ότι Ds 565, α.γ.κατακριθεις ου σωθησεται W
17 α.γ.παρακολουθησει ταυτα Α C2 099. 33. 1424, α.γ.ακολουθησει ταυτα C* L Ψ 579. 892, txt C3 Ds K W Γ, α.γ. γλωσσαις λαλησουσιν C* L Δ Ψ samss bo, txt A C2 Ds K W
18 παραλ.Α Ds K W Γ Θ, txt C L Δ Ψ 099 19 παραλ.C* L W l 844. l 1602, α.γ.Ιησους Χριστος W o bomss, txt C* K L Δ f1.13, α.γ.εν δεξια C Δ it; Irlat 20 προσθ.αμην C* Ds K L W Γ Δ Θ, txt A C2 f1 33. l 844. l 1602.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 173-175)
Σημείωση: οι παραλλαγές αναφέρονται στις λέξεις με bold.
28.1. Ὀψὲ (παραλείπεται η επόμενη λέξη-λέξεις σε κάποια χειρόγραφα,στο εξης:παραλ.) δε σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων ἦλθεν (άλλη γραφή[παραλλαγή] επόμενης λέξης-λέξεων σε άλλα χειρογραφα,(στο εξής:α.γ.) Μαρία), Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη (α.γ. Μαριάμ) Μαρία θεωρῆσαι τὸν τάφον.
2. καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας• ἄγγελος γὰρ κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ (παραλ.) καὶ προσελθὼν ἀπεκύλισεν τὸν λίθον (προσθήκη λέξης-λέξεων στο σημειο αυτό σε κάποια χειρόγραφα,στο εξής προσθ.(1) από της θύρας, προσθ.(2) από της θύρας του μνημείου) καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ.
3 ἦν δὲ ἡ (α.γ. ιδέα) εἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν (α.γ. ωσεί) ὡς χιών.
4 ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ (α.γ. εγένοντο) ἐγενήθησαν (α.γ. ωσεί) ὡς νεκροί.
5 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἄγγελος εἶπεν ταῖς γυναιξίν• μὴ φοβεῖσθε ὑμεῖς, οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυρωμένον ζητεῖτε•
6 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη γὰρ καθὼς εἶπεν• δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο (προσθ.(1) ο κύριος, προσθ.(2) το σώμα του κυρίου).
7 καὶ ταχὺ πορευθεῖσαι εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν (παραλ.), καὶ ἰδοὺ προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε• ἰδοὺ εἶπον ὑμῖν.
8 Καὶ (α.γ. εξελθουσαι) ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης ἔδραμον ἀπαγγεῖλαι τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ.
9 (προσθ. ως δε επορεύοντο (έδραμον στο χειρογραφο,στο εξης χειρ. 1424) απαγγειλαι τοις μαθηταις αυτου) καὶ ἰδοὺ (προσθ. ο) Ἰησοῦς (α.γ. απηντησεν) ὑπήντησεν αὐταῖς λέγων• χαίρετε. αἱ δὲ προσελθοῦσαι ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ.
10 τότε λέγει αὐταῖς ὁ Ἰησοῦς• μὴ φοβεῖσθε• ὑπάγετε ἀπαγγείλατε τοῖς ἀδελφοῖς μου (α.γ.(1) αδελφοις, α.γ.(2) μαθηταις μου) ἵνα ἀπέλθωσιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, κἀκεῖ με (α.γ. οψεσθε) ὄψονται.
11 Πορευομένων δὲ αὐτῶν ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν (α.γ. ανηγγειλαν) ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα.
12 καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις
13 λέγοντες• εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων.
14 καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο (α.γ. υπο) ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν (παραλ.)[αὐτὸν] καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν.
15 οἱ δὲ λαβόντες (παραλ.) τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ (α.γ. εφημισθη) διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον (παραλ.)[ἡμέρας].
16 Οἱ δὲ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς,
17 καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν (προσθ.(1) αυτω, προσθ.(2) αυτον), οἱ δὲ ἐδίστασαν.
18 καὶ προσελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων• ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν (α.γ. ουρανοις) οὐρανῷ καὶ ἐπὶ (παραλ.)[τῆς] γῆς. (προσθ. καθως απεστειλεν με ο πατηρ καγω αποστελω υμας)
19 πορευθέντες (α.γ. νυν) οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, (α.γ. βαπτισαντες) βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος,
20 διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν• καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι (α.γ. ειμι μεθ υμων) πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. (προσθ. αμην)
Υπόμνημα: Τα χειρόγραφα που συναντιούνται οι παραλλαγές (για συντομία περιοριζόμαστε μόνο σε 5 τουλαχιστον κάθε φορά)
αριθμοί=χειρόγραφα μικρογράμματα, 565=(9ος αιων), א =Σιναϊτικός κωδικας(4ος αιων), Α=Αλεξανδρινός(5ος αιών), Β=Βατικανός(μέσα 4ος αιών), C=Εφραιμ Σύρου(5ος αιών), D=Κώδικας Βέζα(5ος αιών), P=(6ος αιων), L=Κώδιξ Regious(8ος αιών), W=Washington(4ος αιων), Γ=(10ος αιων), Δ=(9ος αιων), Θ=Κώδιξ Koridethi (8ος αιων), Κ=Κώδιξ Κύπριος(9ος αιών), Ψ=Κωδιξ Athous Laurae(8ος αιων), a=ευαγγέλιο(4ος αιων), arm= αρμενική μετάφραση, aur=ευαγγλιο(7ος αιων), bo=Βοχαϊρική μετάφραση, pbo=πρωτοβοχαϊρική, c=ευαγγέλιο(12ος ), co=κοπτική μεταφραση, e=ευαγγελιο(5ος), f… με αριθμο=οικογένια χειρογραφων, ff1=ευαγγελιο(8ος αιων), ff2=ευαγγελιο(5ος αιων), GrNy=Γρηγοριος Νυσσης, h=ευαγγέλιο(5ος αιων), Ir=Ειρηναιος Λυων, it=ιτάλα αρχαία λατινικά χειρ., k=ευαγγελιο(4ος -5ος αιων), l=lectionaria (Εκλογάδια,Ευαγγέλια κλπ), lat=λατινικη μεταφραση, Mcion=Μαρκίων, n=ευαγγέλιο(5ος αιων), Or=Ωριγενης, P5=(3ος αιων), P66= (175-200 μ.Χ.), P75=Πάπυρος(τελη 2ου αρχες 3ου), P109=(3ος), P122=(4ος /5ος), q=ευαγγελιο(6ος /7ος αιων), r=ευαγγέλιο(7ος αιων) sa=σαχιδικη μετάφραση, sy=συριακή μετάφραση, vg=Βουλγάτα,
28.1 παραλ.L 33. 579. 1241. 1424, α.γ.Μαρία A B D K W, η γραφή bold που υποστηριζει το κειμενο txt της παρούσας έκδοσης Nestle-Aland 28,στο εξής txt א C L Δ Θ, α.γ.Μαριαμ L Δ Θ
2 παραλ.A D K Γ Δ, txt א B C L W 33., προσθ.από της θύρας A C K W Δ 579., προσθ.από της θυρας του μνημειου L Γ Θ f1.13 33. 565, txt א B D 700. 892
3 α.γ.ιδεα K L W Γ Δ Θ, txt א (*).1 A B C D, α.γ.ωσει A C L W Γ, txt P105vid א B D K f1 4 α.γ.εγενοντο A C3 K W Γ, txt P105 א B C* D, α.γ.ωσει Ac C Κ Γ Θ f13, txt א A* B D L W
6 προσθ.ο κυριος A C D K L W, προσθ.το σωμα του κυριου 1424, txt א B Θ 33. 892* 7 παραλ.D 565 lat sys arm 8 α.γ.εξελθουσαι A D K W Γ Δ 0148, txt א B C L Θ f13
9 προσθ.ως δε… A C K L Γ Δ 0148, txt א B D W Θ f13, προσθ.ο D L W Γ Θ, txt א A B C K Δ 565., α.γ.απηντησεν א2 Α D K L W, txt א* B C Θ f1.13
10 α.γ. αδελφοις א* α.γ.μαθηταις μου l 2211, α.γ.οψεσθε D e h 11 ανηγγειλαν א D Θ 565 14 α.γ.υπο B D 0148. 892, παραλ. Β Θ 33. l 844, txt A C D K L W
15 παραλ. א* Β* W 0234, txt א A B2 D K, α.γ. εφημισθη א Δ 33 Or, παραλ.(2) א Α Κ W Γ, txt B D L Θ lat 17 προσθ. αυτω A K W Δ Θ 0148, προσθ. αυτόν Γ 700*. 1241, txt א B D 33. l 844
18 α.γ.ουρανοις D, παραλ. א Α Κ W Γ, txt B D, προσθ. καθως… Θ syp 19 α.γ. νυν D it, txt B W Δ Θ f1 33., α.γ.βαπτισαντες B D 20 α.γ. ειμι… א D, προσθ.αμην Ac K Γ Δ Θ, txt א A* B D W f1
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 99-101)
Σημείωση: Κριτικό κείμενο σημαίνει το μέχρι τώρα οικουμενικά αποδεκτό πιθανότερο αυθεντικό κείμενο που πλησιάζει το πρωτότυπο, μετά την κριτική επιστημονική εξέταση όλων των υπαρχόντων έως τώρα χειρογράφων της Καινής Διαθήκης.
ΜΑΤΘΑΙΟΣ
28.1. Ὀψὲ δὲ σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων ἦλθεν Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία θεωρῆσαι τὸν τάφον.
2. καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας• ἄγγελος γὰρ κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ καὶ προσελθὼν ἀπεκύλισεν τὸν λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ.
3 ἦν δὲ ἡ εἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡς χιών.
4 ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγενήθησαν ὡς νεκροί.
5 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἄγγελος εἶπεν ταῖς γυναιξίν• μὴ φοβεῖσθε ὑμεῖς, οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυρωμένον ζητεῖτε•
6 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη γὰρ καθὼς εἶπεν• δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο.
7 καὶ ταχὺ πορευθεῖσαι εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ ἰδοὺ προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε• ἰδοὺ εἶπον ὑμῖν.
8 Καὶ ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης ἔδραμον ἀπαγγεῖλαι τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ.
9 καὶ ἰδοὺ Ἰησοῦς ὑπήντησεν αὐταῖς λέγων• χαίρετε. αἱ δὲ προσελθοῦσαι ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ.
10 τότε λέγει αὐταῖς ὁ Ἰησοῦς• μὴ φοβεῖσθε• ὑπάγετε ἀπαγγείλατε τοῖς ἀδελφοῖς μου ἵνα ἀπέλθωσιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, κἀκεῖ με ὄψονται.
11 Πορευομένων δὲ αὐτῶν ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα.
12 καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις
13 λέγοντες• εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων.
14 καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν [αὐτὸν] καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν.
15 οἱ δὲ λαβόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον [ἡμέρας].
16 Οἱ δὲ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς,
17 καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν, οἱ δὲ ἐδίστασαν.
18 καὶ προσελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων• ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ [τῆς] γῆς.
19 πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος,
20 διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν• καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 99-101)
ΜΑΡΚΟΣ
16,1. Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ [τοῦ] Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν.
2 καὶ λίαν πρωῒ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου.
3 καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς• τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου;
4 καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος• ἦν γὰρ μέγας σφόδρα.
5 Καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν.
6 ὁ δὲ λέγει αὐταῖς• μὴ ἐκθαμβεῖσθε• Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον• ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε• ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν.
7 ἀλλ’ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν• ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν.
8 Καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου, εἶχεν γὰρ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις• καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπαν• ἐφοβοῦντο γάρ.
Πάντα δὲ τὰ παρηγγελμένα τοῖς περὶ τὸν Πέτρον συντόμως ἐξήγγειλαν. Μετὰ δὲ ταῦτα καὶ αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἀνατολῆς καὶ ἄχρι δύσεως ἐξαπέστειλεν δι’ αὐτῶν τὸ ἱερὸν καὶ ἄφθαρτον κήρυγμα τῆς αἰωνίου σωτηρίας. ἀμήν.
9 Ἀναστὰς δὲ πρωῒ πρώτῃ σαββάτου ἐφάνη πρῶτον Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ, παρ’ ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιμόνια.
10 ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς μετ’ αὐτοῦ γενομένοις πενθοῦσιν καὶ κλαίουσιν•
11 κἀκεῖνοι ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη ὑπ’ αὐτῆς ἠπίστησαν.
12 Μετὰ δὲ ταῦτα δυσὶν ἐξ αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πορευομένοις εἰς ἀγρόν•
13 κἀκεῖνοι ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν τοῖς λοιποῖς• οὐδὲ ἐκείνοις ἐπίστευσαν.
14 Ὕστερον [δὲ] ἀνακειμένοις αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη καὶ ὠνείδισεν τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν καὶ σκληροκαρδίαν ὅτι τοῖς θεασαμένοις αὐτὸν ἐγηγερμένον οὐκ ἐπίστευσαν.
15 καὶ εἶπεν αὐτοῖς• πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει.
16 ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται.
17 σημεῖα δὲ τοῖς πιστεύσασιν ταῦτα παρακολουθήσει• ἐν τῷ ὀνόματί μου δαιμόνια ἐκβαλοῦσιν, γλώσσαις λαλήσουσιν καιναῖς,
18 [καὶ ἐν ταῖς χερσὶν] ὄφεις ἀροῦσιν κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν οὐ μὴ αὐτοὺς βλάψῃ, ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν.
19 Ὁ μὲν οὖν κύριος Ἰησοῦς μετὰ τὸ λαλῆσαι αὐτοῖς ἀνελήμφθη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ.
20 ἐκεῖνοι δὲ ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ, τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 173-175)
ΛΟΥΚΑΣ
24,1 Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ μνῆμα ἦλθον φέρουσαι ἃ ἡτοίμασαν ἀρώματα.
2 εὗρον δὲ τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου,
3 εἰσελθοῦσαι δὲ οὐχ εὗρον τὸ σῶμα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ.
4 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἀπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ.
5 ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὰ πρόσωπα εἰς τὴν γῆν εἶπαν πρὸς αὐτάς• τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν;
6 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ’ ἠγέρθη. μνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑμῖν ἔτι ὢν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ
7 λέγων τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ὅτι δεῖ παραδοθῆναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν καὶ σταυρωθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι.
8 καὶ ἐμνήσθησαν τῶν ῥημάτων αὐτοῦ.
9 Καὶ ὑποστρέψασαι ἀπὸ τοῦ μνημείου ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσιν τοῖς λοιποῖς.
10 ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία καὶ Ἰωάννα καὶ Μαρία ἡ Ἰακώβου καὶ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς. ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα,
11 καὶ ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα ταῦτα, καὶ ἠπίστουν αὐταῖς.
12 Ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ μνημεῖον καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια μόνα, καὶ ἀπῆλθεν πρὸς ἑαυτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός.
13 Καὶ ἰδοὺ δύο ἐξ αὐτῶν ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ἦσαν πορευόμενοι εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ Ἰερουσαλήμ, ᾗ ὄνομα Ἐμμαοῦς,
14 καὶ αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων.
15 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν καὶ αὐτὸς Ἰησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς,
16 οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν.
17 εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς• τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες; καὶ ἐστάθησαν σκυθρωποί.
18 ἀποκριθεὶς δὲ εἷς ὀνόματι Κλεοπᾶς εἶπεν πρὸς αὐτόν• σὺ μόνος παροικεῖς Ἰερουσαλὴμ καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόμενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις;
19 καὶ εἶπεν αὐτοῖς• ποῖα; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ• τὰ περὶ Ἰησοῦ τοῦ Ναζαρηνοῦ, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ ἐναντίον τοῦ θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ,
20 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν.
21 ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ• ἀλλά γε καὶ σὺν πᾶσιν τούτοις τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ’ οὗ ταῦτα ἐγένετο.
22 ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς, γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον,
23 καὶ μὴ εὑροῦσαι τὸ σῶμα αὐτοῦ ἦλθον λέγουσαι καὶ ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρακέναι, οἳ λέγουσιν αὐτὸν ζῆν.
24 καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡμῖν ἐπὶ τὸ μνημεῖον καὶ εὗρον οὕτως καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον, αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον.
25 Καὶ αὐτὸς εἶπεν πρὸς αὐτούς• ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται•
26 οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν χριστὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ;
27 καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ Μωϋσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν διερμήνευσεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ.
28 Καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώμην οὗ ἐπορεύοντο, καὶ αὐτὸς προσεποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι.
29 καὶ παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες• μεῖνον μεθ’ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν καὶ κέκλικεν ἤδη ἡ ἡμέρα. καὶ εἰσῆλθεν τοῦ μεῖναι σὺν αὐτοῖς.
30 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν μετ’ αὐτῶν λαβὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησεν καὶ κλάσας ἐπεδίδου αὐτοῖς,
31 αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν• καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ’ αὐτῶν.
32 καὶ εἶπαν πρὸς ἀλλήλους• οὐχὶ ἡ καρδία ἡμῶν καιομένη ἦν [ἐν ἡμῖν] ὡς ἐλάλει ἡμῖν ἐν τῇ ὁδῷ, ὡς διήνοιγεν ἡμῖν τὰς γραφάς;
33 Καὶ ἀναστάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ καὶ εὗρον ἠθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς,
34 λέγοντας ὅτι ὄντως ἠγέρθη ὁ κύριος καὶ ὤφθη Σίμωνι.
35 καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου.
36 Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων αὐτὸς ἔστη ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς• εἰρήνη ὑμῖν.
37 πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν.
38 καὶ εἶπεν αὐτοῖς• τί τεταραγμένοι ἐστὲ καὶ διὰ τί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν;
39 ἴδετε τὰς χεῖράς μου καὶ τοὺς πόδας μου ὅτι ἐγώ εἰμι αὐτός• ψηλαφήσατέ με καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα.
40 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας.
41 ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων εἶπεν αὐτοῖς• ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;
42 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος•
43 καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν.
44 Εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς• οὗτοι οἱ λόγοι μου οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ἔτι ὢν σὺν ὑμῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωϋσέως καὶ τοῖς προφήταις καὶ ψαλμοῖς περὶ ἐμοῦ.
45 τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς•
46 καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι οὕτως γέγραπται παθεῖν τὸν χριστὸν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ,
47 καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μετάνοιαν εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν εἰς πάντα τὰ ἔθνη. ἀρξάμενοι ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ
48 ὑμεῖς μάρτυρες τούτων.
49 καὶ [ἰδοὺ] ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς• ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν.
50 Ἐξήγαγεν δὲ αὐτοὺς [ἔξω] ἕως πρὸς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς.
51 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ’ αὐτῶν καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν.
52 Καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτὸν ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ μετὰ χαρᾶς μεγάλης
53 καὶ ἦσαν διὰ παντὸς ἐν τῷ ἱερῷ εὐλογοῦντες τὸν θεόν.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 286-291)
ΙΩΑΝΝΗΣ
20,1 Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου.
2 τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς καὶ λέγει αὐτοῖς• ἦραν τὸν κύριον ἐκ τοῦ μνημείου καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν.
3 Ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον.
4 ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁμοῦ• καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμεν τάχιον τοῦ Πέτρου καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον,
5 καὶ παρακύψας βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν.
6 ἔρχεται οὖν καὶ Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα,
7 καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον.
8 τότε οὖν εἰσῆλθεν καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον καὶ εἶδεν καὶ ἐπίστευσεν•
9 οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι.
10 ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς αὐτοὺς οἱ μαθηταί.
11 Μαρία δὲ εἱστήκει πρὸς τῷ μνημείῳ ἔξω κλαίουσα. ὡς οὖν ἔκλαιεν, παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον
12 καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζομένους, ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ.
13 καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι• γύναι, τί κλαίεις; λέγει αὐτοῖς ὅτι ἦραν τὸν κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν.
14 Ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω καὶ θεωρεῖ τὸν Ἰησοῦν ἑστῶτα καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν.
15 λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς• γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς; ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστιν λέγει αὐτῷ• κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν, κἀγὼ αὐτὸν ἀρῶ.
16 λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς• Μαριάμ. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ Ἑβραϊστί• ραββουνι, ὃ λέγεται διδάσκαλε
17 λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς• μή μου ἅπτου, οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα• πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς μου καὶ εἰπὲ αὐτοῖς• ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν καὶ θεόν μου καὶ θεὸν ὑμῶν.
18 Ἔρχεται Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ ἀγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι ἑώρακα τὸν κύριον, καὶ ταῦτα εἶπεν αὐτῇ.
19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ σαββάτων καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ λέγει αὐτοῖς• εἰρήνη ὑμῖν.
20 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῖς. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν κύριον.
21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς [ὁ Ἰησοῦς] πάλιν• εἰρήνη ὑμῖν• καθὼς ἀπέσταλκέν με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς.
22 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησεν καὶ λέγει αὐτοῖς• λάβετε πνεῦμα ἅγιον•
23 ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας ἀφέωνται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε κεκράτηνται.
24 Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν Ἰησοῦς.
25 ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί• ἑωράκαμεν τὸν κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς• ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων καὶ βάλω μου τὴν χεῖρα εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω.
26 Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν• εἰρήνη ὑμῖν.
27 εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ• φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος ἀλλὰ πιστός.
28 ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ• ὁ κύριός μου καὶ ὁ θεός μου.
29 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς• ὅτι ἑώρακάς με πεπίστευκας; μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.
30 Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν [αὐτοῦ], ἃ οὐκ ἔστιν γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ•
31 ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύ [σ]ητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.
21,1 Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος• ἐφανέρωσεν δὲ οὕτως.
2 Ἦσαν ὁμοῦ Σίμων Πέτρος καὶ Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος καὶ Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ οἱ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο.
3 λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος• ὑπάγω ἁλιεύειν. λέγουσιν αὐτῷ• ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί. ἐξῆλθον καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐπίασαν οὐδέν.
4 Πρωΐας δὲ ἤδη γενομένης ἔστη Ἰησοῦς εἰς τὸν αἰγιαλόν, οὐ μέντοι ᾔδεισαν οἱ μαθηταὶ ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν.
5 λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς• παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ• οὔ.
6 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς• βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε. ἔβαλον οὖν, καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυον ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων.
7 λέγει οὖν ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς τῷ Πέτρῳ• ὁ κύριός ἐστιν. Σίμων οὖν Πέτρος ἀκούσας ὅτι ὁ κύριός ἐστιν τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο, ἦν γὰρ γυμνός, καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν,
8 οἱ δὲ ἄλλοι μαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον, οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς ἀλλ’ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων, σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων.
9 Ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.
10 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς• ἐνέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν.
11 ἀνέβη οὖν Σίμων Πέτρος καὶ εἵλκυσεν τὸ δίκτυον εἰς τὴν γῆν μεστὸν ἰχθύων μεγάλων ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν• καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ ἐσχίσθη τὸ δίκτυον.
12 Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς• δεῦτε ἀριστήσατε. οὐδεὶς δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν• σὺ τίς εἶ; εἰδότες ὅτι ὁ κύριός ἐστιν.
13 ἔρχεται Ἰησοῦς καὶ λαμβάνει τὸν ἄρτον καὶ δίδωσιν αὐτοῖς, καὶ τὸ ὀψάριον ὁμοίως.
14 τοῦτο ἤδη τρίτον ἐφανερώθη Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν.
15 Ὅτε οὖν ἠρίστησαν λέγει τῷ Σίμωνι Πέτρῳ ὁ Ἰησοῦς• Σίμων Ἰωάννου, ἀγαπᾷς με πλέον τούτων; λέγει αὐτῷ• ναὶ κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ• βόσκε τὰ ἀρνία μου.
16 λέγει αὐτῷ πάλιν δεύτερον• Σίμων Ἰωάννου, ἀγαπᾷς με; λέγει αὐτῷ• ναὶ κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ• ποίμαινε τὰ πρόβατά μου.
17 λέγει αὐτῷ τὸ τρίτον• Σίμων Ἰωάννου, φιλεῖς με; ἐλυπήθη ὁ Πέτρος ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ τρίτον• φιλεῖς με; καὶ λέγει αὐτῷ• κύριε, πάντα σὺ οἶδας, σὺ γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ [ὁ Ἰησοῦς]• βόσκε τὰ πρόβατά μου.
18 Ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι, ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες• ὅταν δὲ γηράσῃς, ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς σου, καὶ ἄλλος σε ζώσει καὶ οἴσει ὅπου οὐ θέλεις.
19 τοῦτο δὲ εἶπεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ δοξάσει τὸν θεόν. καὶ τοῦτο εἰπὼν λέγει αὐτῷ• ἀκολούθει μοι.
20 Ἐπιστραφεὶς ὁ Πέτρος βλέπει τὸν μαθητὴν ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς ἀκολουθοῦντα, ὃς καὶ ἀνέπεσεν ἐν τῷ δείπνῳ ἐπὶ τὸ στῆθος αὐτοῦ καὶ εἶπεν• κύριε, τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς σε;
21 τοῦτον οὖν ἰδὼν ὁ Πέτρος λέγει τῷ Ἰησοῦ• κύριε, οὗτος δὲ τί;
22 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς• ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν ἕως ἔρχομαι, τί πρὸς σέ; σύ μοι ἀκολούθει.
23 ἐξῆλθεν οὖν οὗτος ὁ λόγος εἰς τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος οὐκ ἀποθνῄσκει• οὐκ εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ὅτι οὐκ ἀποθνῄσκει ἀλλ’• ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν ἕως ἔρχομαι τί πρὸς σέ];
24 Οὗτός ἐστιν ὁ μαθητὴς ὁ μαρτυρῶν περὶ τούτων καὶ ὁ γράψας ταῦτα, καὶ οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς αὐτοῦ ἡ μαρτυρία ἐστίν.
25 Ἔστιν δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ἃ ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς, ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ’ ἕν, οὐδ’ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία.
(Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, Deutsche Bibelgesellschaft, 28η Revised Edition,2012, σελ. 371-377)