Κάθε ΚΥΡΙΑΚΗ τελείται
στον Άγιο Σώστη
και
ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΣΤΙΣ 10.30 - 11.40 Π.Μ.
Με Χορωδία & σύντομο Κήρυγμα
ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-
Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα
Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας
Κεφάλαιο 16
Στίχ. 14-18. Επιτίμηση των Φαρισαίων.
16.14 ῎Ηκουον δὲ(1) ταῦτα πάντα και(2) οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι
ὑπάρχοντες(3), καὶ ἐξεμυκτήριζον(4) αὐτόν.
14 Όλα αυτά τα άκουγαν οι Φαρισαίοι, που ήταν φιλάργυροι, και τον χλεύαζαν.
(1) Οι σ. 14-18 αποτελούν εισαγωγή στην ακόλουθη παραβολή του πλουσίου
και του Λαζάρου (p). Εκ πρώτης όψεως τα λόγια σε αυτούς τους σ. φαίνονται
άσχετα μεταξύ τους. Κατά βάθος όμως στην εισαγωγή αυτή υπάρχουν
δύο ιδέες: η καταδίκη των Φαρισαίων και το αιώνιο κύρος του νόμου.
Στην ακόλουθη λοιπόν παραβολή οι δύο αυτές ιδέες παρουσιάζονται.
Η μία στην καταδίκη του πλουσίου, πιστού Φαρισαίου («πάτερ Αβραάμ» σ. 24,27,30),
η άλλη στα λόγια του Αβραάμ που τονίζει το κύρος του νόμου
(«Έχουν τον Μωϋσή και τους προφήτες…»). Η σχέση μεταξύ των δύο αυτών
ιδεών μπορεί να διατυπωθεί σύμφωνα με το Ιω. ε 45: «ο Μωϋσής στον οποίο
εσείς ελπίσατε» αυτός «είναι που σας κατηγορεί» (g).
(2) Τα προηγούμενα λόγια απευθύνονταν προς τους μαθητές (ιστ 1).
Τα άκουγαν όμως και οι Φαρισαίοι (g).
(3) Τα τελευταία αυτά λόγια του Ιησού για το ασυμβίβαστο της δουλείας του Θεού
και του μαμωνά έπεφταν αμέσως εναντίον των Φαρισαίων·
διότι οι φαινομενικοί αυτοί δούλοι του Ιεχωβά ήταν οι περισσότεροι
λάτρεις του μαμωνά (g).
(4) Με σύσφιξη της μύτης (g) χλεύαζαν το Χριστό και εξέφραζαν περιφρόνηση προς αυτόν.
Η φιλαργυρία τους δικαιολογούνταν από τους ίδιους με την ιδέα,
ότι ο πλούτος δινόταν σε αυτούς ως ευλογία για την από αυτούς επιμελή τήρηση
του νόμου (p). Βασίζονταν στο ότι ο μωσαϊκός νόμος υποσχόταν επίγεια αγαθά
σε αυτούς που τον τηρούσαν και εφόσον είχαν την ιδέα ότι αυτοί τηρούσαν το νόμο,
θεωρούσαν τα πλούτη ως ανταμοιβή που παρεχόταν από το Θεό (L).
Πιθανότατα οι σαρκασμοί των Φαρισαίων κατευθύνονταν και προς την φτώχια
του Ιησού και των μαθητών του=Είναι εύκολο να μιλάς εσύ με περιφρόνηση
για τα χρήματα, αφού δεν έχεις τίποτα και είσαι φτωχός
και εσύ και οι μαθητές σου (g). Όσοι δεν είναι διατεθειμένοι να συμμορφωθούν
με το λόγο του Θεού και να καταστήσουν αυτόν κανόνα και ρυθμιστή της ζωής τους,
καταλήγουν στο να επικρίνουν και να χλευάζουν αυτόν.
Αυτός, ο οποίος μίλησε όπως κανείς ποτέ δεν μίλησε, χλευάζεται και εμπαίζεται.
Όχι διότι τα λόγια του έπαψαν να είναι λόγια ζωής, αλλά διότι η αμαρτία
και η διαφθορά κάνει κουφούς και αναίσθητους τους επικριτές του.
Συγχωρώ… κάνω χώρο στην καρδιά μου να χωρέσω με σένα,
με τον άλλο, με τον άλλο…
Κάνω χώρο να χωρέσουμε μαζί.
Συγχωρώ, σημαίνει βλέπω τον άλλο όπως είναι,
με την αμαρτία του και την ανυπόφορη πλευρά του,
με όλα τα βαρίδια του και τα ελαττώματά του, και λέω :
– θα σε κουβαλήσω, όπως ένα σταυρό,
θα σε κουβαλήσω μέχρι Τη Βασιλεία Του Θεού,
είτε το θέλεις είτε όχι.
Και είτε είσαι καλός είτε είσαι κακός,
θα σε κουβαλήσω στους ώμους μου,
θα σε φέρω μπροστά Στον Κύριο και θα πω:
Κύριε, όλη μου τη ζωή κουβάλησα αυτόν τον άνθρωπο,
γιατί φοβόμουνα μήπως χαθεί.
Τώρα είναι δικό Σου το θέμα να τον συγχωρήσεις,
στο όνομα της δικής μου συγχώρεσης,
με Το Άπειρο Έλεός Σου, και να τον δεχθείς
στην αγκαλιά Της Αγάπης Σου!“.
Πόσο όμορφο θα ήταν αν μπορούσαμε να σηκώνουμε έτσι «αλλήλων τα βάρη» και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο, χωρίς να προσπαθούμε να λησμονήσουμε το αδύνατο σημείο του ενός, την αμαρτία του άλλου ή την κατάσταση εκείνου που περνά δύσκολες ώρες!
Πράττοντας δε αναλόγως να μην τον αφήνουμε να γονατίσει υπό το βάρος του πειρασμού αλλά αντίθετα να τον προστατεύουμε, ώστε να εμποδίζουμε την παράδοσή του σε αυτό ακριβώς που θα μπορούσε να τον κάνει να γονατίσει. Αν περιβάλαμε τον αδύνατο με άγρυπνη και τρυφερή αγάπη, πόσοι άνθρωποι δε θα ξαναέβρισκαν το νου τους και πόσοι δε θα γίνονταν άξιοι συγχώρησης– μιας συγχώρησης που θα τους δινόταν δωρεάν!
(από το βιβλίο ” Το Μυστήριο της ίασης ” , του Μητροπολίτη Anthony Bloom , εκδ. Εν πλω)
υπηρέτες του λαού
Πώς είναι προϊστάμενος; Διότι προσεύχεται για σένα, σε εξυπηρετεί στην πνευματική δωρεά, που έρχεται δια του βαπτίσματος, σε επισκέπτεται, σε συμβουλεύει και σε νουθετεί, τα μεσάνυκτα, αν τον καλέσης, θα έρθη.
Ε.Π.Ε. 22,550
πλήρους απασχολήσεως
Εσύ, ο λαϊκός, έχεις και τη γυναίκα σου και ζης με απολαύσεις και προτιμάς, αν θέλης, και τη ζωή του εμπορίου. Ο ιερεύς όμως είναι διαρκώς απασχολημένος σ’ αυτό το έργο. Δεν υπάρχει γι’ αυτόν άλλη ζωή, παρά μόνο να βρίσκεται συνεχώς απασχολημένος στην εκκλησία.
Ε.Π.Ε. 22,552
αγαπά το Χριστό και τον ιερέα Του
Δια μέσου των πνευματικών πατέρων γεννηθήκατε για την αιώνια ζωή. Μ’ αυτούς πετύχατε τη βασιλεία. Με τα χέρια τους γίνονται όλα. Μ’ αυτούς σας ανοίγονται οι πύλες του ουρανού. Κανένας ας μη στασιάζη. Κανένας ας μη φιλονεική. Εκείνος, που αγαπά το Χριστό, όποιος κι αν είναι ο ιερεύς, θα τον αγαπήση, διότι δι’ αυτού απολαμβάνει τα φρικτά μυστήρια... Αν αγαπάς το Χριστό, αν αγαπάς τη βασιλεία των ουρανών, ν’ αναγνωρίζης με ποιους απέκτησες αυτά.
Ε.Π.Ε. 222,552
υπηρέτες
Εμείς, αγαπητοί, οι ιερείς είμαστε απλώς υπηρέτες. Δεν μεταφέρουμε δικά μας, αλλά τα λόγια του Θεού. Καθημερινά στην εκκλησία διαβάζονται επιστολές του ουρανού. Είναι επιστολές, που τις έστειλε ο Θεός. Ας μπαίνουμε, λοιπόν, στην εκκλησία με τη δέουσα τιμή και ευλάβεια και ας ακούμε με προσοχή τα λεγόμενα.
Ε.Π.Ε. 23,62
πνευματικοί πατέρες
Εμείς προσευχόμαστε και δεόμαστε για όλους σας, αν και πολύ απέχουμε από του να πετυχαίνουμε τόσο μεγάλη υπόθεσι. Πολύ περισσότερο εύλογο είναι, να προσεύχεστε και σεις για μας.
Ε.Π.Ε. 23,82
πατέρες
Ο ιερεύς είναι πατέρας κοινός όλης της οικουμένης. Πρέπει να φροντίζη για όλους, όπως και ο Θεός. Τα μικρά παιδάκια, κι όταν ακόμα, ενώ βαστάζονται απ’ τον πατέρα, χαστουκίζουν το πρόσωπό του. Εκείνου όμως η φιλοστοργία καθόλου δεν μειώνεται. Το ίδιο κι εμείς. Κι αν δεχώμαστε χτυπήματα από τους έξω, ας μη μειώνουμε την αγάπη μας προς αυτούς.
Ε.Π.Ε. 23,212
αμειβόμενοι
Πρέπει με αφθονία να χορηγούνται στους δασκάλους τα αναγκαία, για να μπορούν να εργάζωνται τα πνευματικά και να μη προσκολλώνται στα βιοτικά.
Ε.Π.Ε. 23,388
άγγελοι Κυρίου
Δεν ξέρεις τι είναι ο ιερέας; Είναι άγγελος Κυρίου. Μήπως δικά του λέει; Αν περιφρονής τον ιερέα, δεν περιφρονείς αυτόν, αλλά το Θεό, που τον χειροτόνησε... Αν ο Θεός τίποτε δεν ενεργή μέσω του ιερέα, τότε ούτε το βάπτισμα έχεις, ούτε στα μυστήρια μετέχεις, ούτε απολαμβάνεις ευλογίες. Άρα δεν είσαι καν χριστιανός.
Ε.Π.Ε. 23,490
εκλογή και χειροτονία τους
Δεν τους εκλέγει όλους ο Θεός. Όλους όμως τους χειροτονεί και δι’ όλων ενεργεί, καίτοι οι ίδιοι είναι ανάξιοι. Και αυτό το κάνει για να σωθή ο λαός. Αν ο Θεός κάποτε μίλησε δια μέσου του γαϊδουριού του Βαλαάμ και δια μέσου ανθρώπου μυαρού, πολύ περισσότερο ενεργεί δια μέσου του ιερέως. Αν ενήργησε δια του Ιούδα, πολύ περισσότερο δια των ιερέων θα ενεργήση.
Ε.Π.Ε. 23,492
αν διδάσκουν ορθά
Αν ο ιερέας έχη διδασκαλία διεστραμμένη, κι αν ακόμα είναι άγγελος, να μην υπακούης σ’ αυτόν. Αν όμως διδάσκη ορθά, κοίτα τα λόγια του, όχι τη ζωή του. Άλλωστε για καθοδηγό έχεις τον Παύλο, που ’ναι σωστός και στα έργα και στα λόγια.
Ε.Π.Ε. 23,492
ιατρός, άσχετα πως ζη
Αν πας στο ιατρείο για τραύμα σου, τι κάνεις; Αφήνεις το γιατρό να σου βάλη φάρμακο και να σου γιατρεύση την πληγή, ή εξετάζεις και ερευνάς το ποιόν του γιατρού, αν έχη ο ίδιος πληγή ή δεν έχει; Κι αν έχη; Συ φροντίζεις για την πληγή του; Επειδή εκείνος μπορεί να ’χη πληγή, δεν θεραπεύεις τη δική σου; Μήπως λες, Έπρεπε αυτός, αφού είναι γιατρός, να ’ναι υγιής, κι αφού δεν είναι υγιής αυτός σαν γιατρός, γι’αυτό κι εγώ αφήνω την πληγή μου αθεράπευτη; Ο ιερεύς είναι κακός, λες. Και, λοιπόν; Είναι αυτό παρηγοριά για τον λαϊκό; Φυσικά όχι. Κι εκείνος μεν, ο ιερεύς, θα υποστή την ανάλογη τιμωρία, όμως και συ θα υποστής βλάβη, αφήνοντας αγιάτρευτη την αμαρτωλή ψυχή σου.
Ε.Π.Ε. 23,496
των Ιουδαίων
Έτσι θανάτωσαν οι Ιουδαίοι το Στέφανο. Έτσι μαστίγωσαν τους Αποστόλους, χωρίς να τους οδηγήσουν στους άρχοντες. Έτσι και τον Παύλο επρόκειτο να φονεύσουν, αν δεν τον έπιανε ο χιλίαρχος. Κι αυτό γινόταν, επειδή εξακολουθούσαν να έχουν δύναμι οι ιερείς και υπήρχαν ο ναός, η λατρεία και οι θυσίες.
E.Π.E. 24,206
Χριστού και Παλ. Διαθήκης
Ορίζει πρώτα τι είναι ιερέας. Αναφέρει πρώτα όσα είναι κοινά, κι υστέρα δείχνει εκείνο, που υπερέχει. Έτσι γίνεται φανερή η κατά σύγκρισιν υπεροχή, όταν σε άλλα έχη κάτι κοινό και σε άλλα υπερέχει. Χωρίς τη σύγκρισι δεν γίνεται φανερή η υπεροχή (του Χριστού).
Ε.Π.Ε. 24,396
επικυρώνει ο Θεός την εξουσία
Ενώ κατοικούν στη γη οι ιερείς, ανέλαβαν τη διευθέτησι ουρανίων υποθέσεων, με εξουσία, που ο Θεός δεν έδωσε ούτε στους αγγέλους, ούτε στους αρχαγγέλους. Δεν είπε στους αγγέλους: Όσα δέσετε στη γη, θα είναι δεμένα και στους ουρανούς, και όσα λύσετε στη γη, θα είναι λυμένα και στους ουρανούς». Και οι επίγειοι άρχοντες έχουν εξουσία να δένουν, αλλά μόνο σώματα. Ο δεσμός των ιερέων αναφέρεται στην ψυχή και διαβαίνει τους ουρανούς. Όσα οι λειτουργοί κληρικοί της Εκκλησίας τελούν κάτω στη γη, τα επικυρώνει πάνω ο Θεός. Ο Δεσπότης Θεός εγκρίνει ενέργειες της χάριτος, που οι ιερείς ενεργούν.
Ε.Π.Ε. 28,124
έχουν εξουσία αφέσεως αμαρτιών
Οι δικοί μας ιερείς έλαβαν εξουσία όχι απλώς να διαπιστώνουν την εξάλειψι της λέπρας του σώματος, αλλά να θεραπεύουν τελείως την ακαθαρσία της ψυχής. Ώστε όσοι τους περιφρονούν είναι μιαρώτεροι απ’ τη συντροφιά του Δαθαν και άξιοι μεγαλύτερης τιμωρίας.
Ε.Π.Ε. 28,126
πνευματική εξουσία
Ας μη περιφρονή κανείς την απόφασί μου. Διότι, αν και είμαι ασήμαντος, όμως έχω απ’ τη χάρι του Θεού λάβει την ιερωσύνη, που μπορεί να πραγματοποιήση την αποκοπή.
Ε.Π.Ε. 31,326
ανώτερος βασιλέως
Όλης της γης και όλων των πραγμάτων της γης σπουδαιότερο πρόσωπο είναι όποιος κληρώθηκε στην ιερωσύνη ανώτερος κι απ’ αυτόν που φοράει βασιλική αλουργίδα.
Ε.Π.Ε. 28,126
και υποκρισία
Εσύ ο Ιουδαίος, που επιμένεις ακόμα στα της Ιουδαϊκής θρησκείας, για να μάθης, ότι αυτοί, που σήμερα ονομάζονται από σας πατριάρχες, δεν είναι ιερείς αληθινοί, αλλά υποκρίνονται πως είναι ιερείς και πάνω στη σκηνή παίζουν σαν ηθοποιοί, θυμήσου το πως ο Ααρών έγινε τότε, τα παληά χρόνια ιερεύς. Οι δικοί σας ιερείς σήμερα ούτε καλοί ηθοποιοί δεν είναι. Έχουν απομακρυνθή και από την αληθινή ιερωσύνη, αλλά και από την τέχνη της ηθοποιίας.
Ε.Π.Ε. 34,314
(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 410-415)
Ιερείς (και κληρικοί)
να τους συμπαθήτε
Εσύ μεριμνάς τα του εαυτού σου. Ο Ιερέας όμως, έστω κι αν προσέξη καλά τη ζωή του, αν δεν φροντίση με επιμέλεια και για σένα, δηλαδή, για όλους τους περί αυτόν, μαζί με τους ασεβείς θα πορευτή στην κόλασι... Γνωρίζοντας, λοιπόν, τον κίνδυνο το μεγάλο, ν’ απονέμετε στους ιερείς τη συμπάθειά σας.
Ε.Π.Ε. 14,712
κυβερνήτες
Όσο ο καπετάνιος βρίσκεται σε καλή κατάστασι, ασφαλείς είναι και οι επιβάτες. Αν ο ίδιος ταλαιπωρήται, και χωρίς να το θέλη, τους προκαλεί κακά. Έτσι και ο ιερεύς. Αν απολαμβάνη από σας την πρέπουσα τιμή, θα μπορέση να χειριστή και τα δικά σας θέματα σωστά. Αν όμως στενοχωρήτε τους ιερείς, θα βουλιάξετε μαζί τους στα κύματα, έστω κι αν είναι πολύ γενναίοι.
Ε.Π.Ε. 14,712
ιεροκατηγορία
Τη στιγμή, που χειροτονεί ο Θεός και περιφρονούμε τον χειροτονούμενο και τον βρίζουμε και τον περιλούζουμε με άπειρες κατηγορίες, ενώ έχουμε λάβει εντολή να μη κρίνουμε τους αδελφούς μας, ακονίζουμε τη γλώσσα μας εναντίον των ιερέων.
Ε.Π.Ε. 14,714
λόγια και έργα τους
Και αν η ζωή των κληρικών είναι διεφθαρμένη, εσύ να προσέχης τον εαυτό σου. Τίποτε δεν θα σε βλάψη η ζωή εκείνου στη μετάδοσι της χάριτος που του έχει εμπιστευτή ο Θεός.
Ε.Π.Ε. 14,714
φαύλοι
Λέω αυτά, όχι συμφωνώντας να διοικούν την Εκκλησία ανάξιοι, αλλ’ αντίθετα τους λυπάμαι και κλαίω.
Ε.Π.Ε. 14,714
και δι αναξίων η χάρις
Δεν προσελκύει το Πνεύμα το Άγιο ο καθαρός ιερέας, λόγω της δικής του καθαρότητας, αλλ’ η χάρις είναι εκείνη, που επιτελεί το παν.
Ε.Π.Ε. 14,716
δανείζουν γλώσσα και χέρια
Η χάρις ενεργεί τα πάντα δια μέσου της ιερωσύνης... Ο ιερέας δανείζει τη γλώσσα του και προσφέρει το χέρι του... Τον Θεό να φοβώμαστε και τους ιερείς να τιμάμε, αποδίδοντας σ’ αυτούς την αρμόζουσα τιμή.
Ε.Π.Ε. 14,716
ευθύνη για τόσες ψυχές
Αν κάποιος έχη υπό την εξουσία του δέκα παιδιά, που συγκατοικούν μαζί του συνέχεια, αναγκάζεται διαρκώς να φροντίση γι’ αυτά, ο κληρικός, που έχει τόσων πολλών την ευθύνη, που ούτε συγκατοικούν ούτε είναι υποχείριοί του, τι πρέπει να κάνη, ώστε να υπακούουν ελεύθερα όλοι αυτοί;
Ε.Π.Ε. 15,106
περίοπτοι, ό,τι κι αν κάνουν
Αν ο ιερεύς κινηθή δυναμικά, τον λένε σκληρό. Αν ενεργήση μετριοπαθώς, τον λένε ψυχρό. Πρέπει δε αυτά τα αντίθετα να τα συνδυάση, ώστε ούτε να καταφρονήται ούτε να μισήται.
Ε.Π.Ε. 15,108
θα σωθούν;
Δεν νομίζω, ότι είναι πολλοί από τους ιερείς, που θα σωθούν. Πολύ περισσότεροι είναι εκείνοι που θα χαθούν. Αιτία; Το ιερατικό λειτούργημα απαιτεί γενναία ψυχή.
Ε.Π.Ε. 15,108
πρεσβύτεροι και κατά την ηλικία
Πόσο σπουδαίο είναι να βλέπης πρεσβύτερο να βαδίζη σαν τον Αβραάμ, ολόλευκο, περιζωσμένον, να σκάβη και να εργάζεται! Τι είναι πιο ποθητό απ’ εκείνον τον αγρό;
Ε.Π.Ε. 15,530
και ναοί
Πόσο υπέροχο είναι το να έρχεται ο ιερέας στην Εκκλησία με πολλή ησυχία, για να προσέρχεται ενώπιον του Θεού και να προσεύχεται καθημερινά υπέρ του χωριού ή της κώμης, αλλά και υπέρ του κτήτορος του ναού!
Ε.Π.Ε. 15,532
η χάρις ενεργεί
Συμβαίνει πολλές φορές οι λαϊκοί να ζούνε με ευλάβεια, και αντίθετα συμβαίνει οι ιερείς να ζούνε με διαφθορά. Αν σε κάθε περίπτωσι η χάρις αναζητούσε την αξιωσύνη των κληρικών, ούτε βάπτισμα θα γινόταν, ούτε προσφορά του Σώματος του Χριστού. Τώρα όμως ξέρουμε, ότι και δι’ αναξίων συνηθίζει να ενεργή ο Θεός, και δεν παραβλάπτεται καθόλου η χάρις του βαπτίσματος από τη ζωή του ιερέως... Στα προκείμενα μυστήρια δεν εισάγει ο άνθρωπος, αλλά το παν εξαρτάται απ’ τη δύναμι του Θεού. Ο ιερεύς απλώς είναι ο μυσταγωγός (ο τελετουργός).
Ε.Π.Ε. 18,220
ουσιαστικά προσόντα
Φανερώνει, ποιος πρέπει να’ναι ο ιερεύς. Διότι πρέπει και ανδρεία στρατιώτου να’χη, και επιμέλεια γεωργού και φροντίδα ποιμένος. Κι υστέρα από όλα αυτά να μην επιζητή τίποτε περισσότερο από τα αναγκαία.
Ε.Π.Ε. 18,596
και διεφθαρμένοι
Συμβαίνει πολλές φορές, μέσα σε τόσους χρόνους και σε τόσο μεγάλο πλήθος, να γίνουν και ιερείς άνθρωποι διεφθαρμένοι... Και ο Ιούδας ήταν απόστολος, αλλ’ αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για τους ιεροσύλους και τους φιλαργύρους... Καθένας από μας θα δώση λόγο στο Θεό για τον εαυτό του.
Ε.Π.Ε. 18,622
στόμα Θεού
Ας ακούσουν όσοι δίνουν αισχρό φίλημα. Άκουσε τι προείπε με το στόμα σου ο Χριστός και διατήρησέ το ακηλίδωτο. Μίλησε για τη μέλλουσα ζωή, για την ανάστασι, για την αθανασία, για το ότι ο θάνατος δεν είναι θάνατος , για τα τόσα θεϊκά και απόρρητα. Διότι όποιος πρόκειται να μυσταγωγηθή, έρχεται στο στόμα του ιερέως, σαν να είναι στόμα Θεού, για ν’ ακούση τα τόσο φρικτά πράγματα.Ε.Π.Ε. 20,142
καίτοι ανάξιοι, πρεσβευτές Θεού
Και ο Καϊάφας προφήτευσε, ενώ ήταν χριστοκτόνος και ανάξιος για το αξίωμα της ιερωσύνης... Η χάρις του Θεού είναι εκείνη, που ενεργεί και δια μέσου του αναξίου ιερέως, αλλά πάντοτε για σας... Δεν εξευτελίζεις εμένα, αλλά την ιερωσύνη... Δεν βλέπετε τους πρεσβευτές, πως όλοι τους τιμούν; Εμείς είμαστε πρεσβευτές του Θεού προς τους ανθρώπους.
Ε.Π.Ε. 22,146
(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 407-410)