134. Ποιά είναι τα έργα τα οποία οφείλει να τελεί ο αναγεννημένος πιστός;

α) Αυτά που είναι υποχρεωτικά για όλους τους πιστούς. Είναι οι εντολές του Θεού που υπάρχουν στις δύο Διαθήκες του, κυρίως στο Δεκάλογο της Π. Διαθήκης. Ο κάθε πιστός πρέπει, κατά το μέτρο των δυνάμεων και των δυνατοτήτων του, να τηρεί το νόμο του Θεού, να μη φονεύει, να μη μοιχεύει, να μην κλέβει, να αγαπά, το Θεό και τον πλησίον του κ.λπ. Η καταπάτηση των εντολών του Θεού συνεπάγεται την τιμωρία του ανθρώπου, σε ακραίες δε περιπτώσεις και αν δεν διορθωθεί εν τω μεταξύ, μπορεί ο αμαρτωλός τελικά να κατακριθεί και να χάσει την ψυχή του.

β) Τα έργα που δεν είναι υποχρεωτικά για όλους, η πλήρωση των οποίων αφήνεται στην ελεύθερη προαίρεση του ανθρώπου. Τα έργα αυτά ονομάζονται ευαγγελικές παραινέσεις (συμβουλές). Αυτές είναι συνήθως τρείς: η παρθενία, η ακτημοσύνη και ο μοναχικός βίος. Τα έργα αυτά δεν δεσμεύουν όλους τους πιστούς, αλλά μόνον ολίγους, αυτούς που θέλουν ελεύθερα να τα αναλάβουν.

Οι ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι καθ’ εαυτές αξιόμισθες. Είναι μεν έργα επαινετά, όχι όμως και αξιόμισθα. Η αξίωση, λόγου χάρη, ότι το να μένει κανείς άγαμος και να νηστεύει κάνει κάτι αξιόμισθο ενώπιον του Θεού είναι επικίνδυνη, γιατί υποτιμά τον γάμο σαν κάτι ακάθαρτο και διακρίνει τις τροφές σε κατακριτέες και μη, κάτι που αντιβαίνει στο γενικότερο πνεύμα του Ευάγγελου. Εντούτοις, αν οι ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι αξιόμισθες, είναι ωστόσο μέσα αξιόλογα να πράττει κανείς ευχερέστερα την αρετή και να διακονεί απερίσπαστα τον Κύριο· εκ του λόγου τούτου είναι προτιμητέες και για ορισμένους ανθρώπους και σε ορισμένες περιπτώσεις, αναγκαίες και επιβαλλόμενες. Οτι οι παραινέσεις δεν είναι υποχρεωτικές για όλους, δηλώνουν τα λόγια του Κυρίου προς τον πλούσιο νεανίσκο: «εί θέλεις τέλειος είναι ύπαγε πώλησόν σου τά ύπάρχοντα και δός τοις πτωχοϊς ... και δός τοίς πτωχοϊς και έξεις θησαυρόν έν ούρανώ και δεύρο άκολούθει μοι», όπου η τέλεια ακτημοσύνη και η αποστολική μαθητεία αφήνονται στην προαίρεση του νεανίσκου, όπως και το παράδειγμα του Ζακχαίου, ο οποίος έγινε δεκτός από τον Κύριο ως υιός Αβραάμ με την προαιρετική προσφορά του μισού μέρους της περιουσίας του. Ότι όμως οι περιπτώσεις των Αποστόλων και άλλων ασκητών και αγίων, οι οποίοι, εγκαταλείψαντες τα πάντα αφιερώθηκαν ολόψυχα στη διακονία του Κυρίου, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη συμπεριφορά του νεανίσκου του μη δυναμένου ν’ αποκολληθεί από τα υπάρχοντά του, είναι φανερόν.

Ενδεικτικές επίσης είναι και οι παραινέσεις του Απ. Παύλου: «Λέγω δέ τοῖς ἀγάμοις καί ταῖς χήραις καλόν αὐτοῖς, ἐάν μένωσιν ὡς κἀγώ»192. Εδώ ο Απόστολος προτείνει απλώς την αγαμία σαν κάτι που διευκολύνει την απερίσπαστη διακονία του Ευαγγελίου, δεδομένου μάλιστα ότι ο «γαμήσας μεριμνά τα του κόσμου, όσα αρέσει τη γυναικί». Από την άλλη ο αυτός Απόστολος τοποθετεί την αγαμία πιο πάνω από τον γάμο: «ὁ ἐκγαμίζων καλῶς ποιεῖ, ὁ δὲ μὴ ἐκγαμίζων κρεῖσσον ποιεῖ». Τότε μόνον είναι προτιμότερος ο γάμος όταν ο άνθρωπος δεν αντέχει την πύρωση της σάρκας: «Κρείσσον γαρ έστιν γαμήσαι ή πυρούσθαι».

Υπάρχει βέβαια και η αντίληψη, ότι η διάκριση των απλών καθηκόντων από τις ευαγγελικές παραινέσεις δεν είναι σωστή, ένεκα των εκτάκτων δώρων και δυνάμεων με τις οποίες είναι εφοδιασμένοι οι αναλαμβάνοντες τις ευαγγελικές συμβουλές, οι οποίες είναι σ’ αυτή την περίπτωση απλά καθήκοντα για τους δυναμένους. Η άποψη όμως αυτή δεν είναι σωστή. Τα μεγάλα από το Θεό δώρα δεν αρκούν πάντοτε για την ανάληψη των ευαγγελικών παραινέσεων, αλλ΄ απαιτείται παράλληλα και η ελεύθερη θέληση του ανθρώπου, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε, όπως μαρτυρεί η ιστορική πείρα. Υπάρχουν δηλαδή άνθρωποι, που αν και έλαβαν έκτακτα χαρίσματα από το Θεό, όμως δεν ανέλαβαν τις ευαγγελικές παραινέσεις, πολλές δε φορές περιήλθαν στην ηθική κατάπτωση και τη διαφθορά.

Το πράγμα βέβαια διαφέρει, αν μελετηθεί από την υποκειμενική του πλευρά. Όσο περισσότερο προχωρεί κανείς στο στάδιο της ηθικής τελειώσεως, τόσο περισσότερο συνειδητοποιεί την πνευματική του κατάσταση και εκείνο που οι πολλοί θεωρούν ως έκτακτο έργο και υψηλή αποστολή, αυτός το θεωρεί ως απλό χρέος και επιταγή, ως καθήκον το οποίον οφείλει να επιτελέσει ως «αχρείος δούλος». Αυτό όμως δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και την εξ αντικειμένου εξάλειψη της διακρίσεως των απλών εντολών από τις ευαγγελικές παραινέσεις.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 194-196)

133. Είναι δυνατή η πλήρωση του ευαγγελικού νόμου;

Ο ευαγγελικός νόμος εκφράζει το θέλημα του Θεού, όπως αυτό καταγράφτηκε στις δυο διαθήκες του, την Παλαιά και την Καινή. Εφόσον δε το θέλημα του Θεού είναι άγιο, έτσι και ο νόμος ο εκφράζων αυτό είναι άγιος. Ο νόμος εκφράζεται με τη μορφή εντολών, τις οποίες ο πιστός καλείται να εκτελεί. Με την τέλεση των εντολών εμπνεομένων από την πίστη και τη ζωογόνο πνοή της χάριτος, ο χριστιανός πιστοποιεί την κλήση του, εκφράζει την αυτοσυνειδησία του ως ζωντανό μέλος του σώματος του Χρίστου, προάγεται στην αρετή και την πνευματική του τελείωση και γίνεται άξιος της βασιλείας των ουρανών. Δια της πιστής τηρήσεως των εντολών του Θεού ο άνθρωπος σώζεται. Αντίθετα, αν παραλείπει την τήρηση του νόμου του Θεού ή και καταπατεί αυτόν, ως συνέπεια θα έχει την απώλεια της ψυχής του.

Είναι όμως εφικτή η πλήρης και τέλεια πλήρωση του νόμου του Θεού; Όπως και σε όλες τις άλλες καταστάσεις, το απόλυτο και τέλειο διαφεύγει τις ανθρώπινες δυνατότητες. Το τέλειο είναι μόνο για τον τέλειο Θεό, όχι για τον πεπερασμένο άνθρωπο. Αν όμως το απολύτως τέλειο ισχύει μόνο για το Θεό, για τα πλάσματα ισχύει το σχετικώς τέλειο. Ο άνθρωπος δηλαδή πράττοντας το νόμο του Θεού μπορεί να απομάξει το ευαγγελικό ιδεώδες το σύμμετρο προς τις ηθικοπνευματικές του δυνάμεις, τελώντας ελεύθερα το νόμο του Θεού και επικουρούμενος από την τελειωτική χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όσοι ισχυρίζονται ότι στα σχετικά ανθρώπινα πλαίσια είναι αδύνατη η πλήρωση του ευαγγελικού ιδεώδους δεν έχουν δίκαιο. Αυτό θ’ αποτελούσε κατασυκοφάντηση του Αγίου Θεού που επιτάσσει στους ανθρώπους εντάλματα, τα οποία αδυνατούν να εκτελέσουν. Φυσικά η πλήρωση του νόμου του Θεού δεν είναι πάντοτε εύκολη, αδύνατη δε στις δυνάμεις του φυσικού ανθρώπου. Μόνο στο πεδίο της χάριτος μπορεί να εκπληρώσει ο πιστός τα εντάλματα του Θεού. Αυτό θα εξαρτηθεί από την ιδιοφυία και τις όποιες άλλες δυνατότητες ταυ. Άλλοι μεν, οι άγιοι, φθάνουν στην τελείωση τους, άλλοι απλώς την πλησιάζουν, ενώ άλλοι μένουν μακριά. Εν πάση όμως περιπτώσει η κατά το δυνατόν πλήρωση του νόμου του Θεού είναι για όλους εφικτή και επιτακτική.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 193-194)

132. Υπάρχουν δύο δικαιώσεις;

Η θεωρία περί δύο δικαιώσεων διατυπώθηκε από προτεστάντες θεολόγους, υιοθετηθείσα και από ορθοδόξους (Αντώνιος, Μακάριος, Δαμαλάς) για να συμβιβασθεί η διδασκαλία της Γραφής, η οποία άλλοτε μεν ομιλεί περί δικαιώσεως και σωτηρίας εκ πίστεως, άλλοτε δε δια πίστεως ενεργουμένης εν αγάπη. Κατά τη θεωρία, η δικαίωση δια πίστεως τελείται εδώ κάτω στη γη, ενώ η δεύτερη δια πίστεως και αγαθών έργων θα γίνει κατά την καθολική κρίση. Ο Χριστός δηλαδή όσους εδικαίωσε κατά το βαπτισμα δια της πίστεως, θα δικαιώσει για δεύτερη φορά κατά την κρίση με βάση την πίστη και τα αγαθά έργα τους. Στη δεύτερη περίπτωση η δικαίωση συμπίπτει με τη σωτηρία.

Σχηματικά η θεωρία αυτή είναι ορθή. Δεδομένου δε, οτι όσοι δικαιώνονται στο βάπτισμα δεν διαπτύσσουν τη δικαίωσή τους σε βίο θεοφιλή και ενάρετο προαγόμενοι με τη βοήθεια της χάριτος στο πεδίο του αγιασμού, είναι λογικό ο Θεός να σώσει μόνο εκείνους που πίστευσαν και συγχρόνως παρήγαγαν έργα αγαθά. Ουσιαστικά όμως φαίνεται περιττή και χωρίς περιεχόμενο η διαίρεση της μίας δικαιώσεως σε δυο, στην επίγεια και την επουράνια. Η δεύτερη δικαίωση δεν είναι τίποτε άλλο από την έσχατη κρίση του Θεού, ο οποίος θα κρίνει και θα σώσει τον κόσμο, σταθμώμενος τη δικαίωση που έφερε ο άνθρωπος κατά τη στιγμή του θανάτου του, αν δηλαδή οικειοποιήθηκε το λυτρωτικό έργο του Χριστού, έζησε με πίστη στο Σωτήρα και παρήγαγε έργα αγαθά και ενάρετα. Η μία δηλαδή πίστη η εν αγάπη ενεργουμένη, η οποία αποτελεί την ουσία της δικαιώσεως, απλά θα επιβραβευθεί από το Θεό ως σωτηρία πλέον και είσοδος στη βασιλεία των ουρανών.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 188-189)

Με τον πόνο μας επισκέπτεται ο Χριστός
Ανθρωπος που δεν περνάει δοκιμασίες, που δεν θέλει να πονάει, να ταλαιπωρήται,
που δεν θέλει να τον στενοχωρούν ή να του κάνουν μια παρατηρήση,
αλλά θέλει να καλοπερνάει, είναι εκτός πραγματικότητος.
«Διήλθομεν δια πυράς και ύδατος, και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν», λέει ο Ψαλμωδός.
Βλέπεις, και η Παναγία μας πόνεσε και οι Άγιοι μας πόνεσαν,
γι’ αυτό και εμείς πρέπει να πονέσουμε, μια που τον ίδιο δρόμο ακολουθούμε.
Με την διαφορά ότι εμείς, όταν έχουμε λίγη ταλαιπωρία σ’ αυτήν την ζωή,
ξοφλούμε λογαριασμούς και σωζόμαστε. Αλλά και ο Χριστός με πόνο ήρθε στην γή.
Κατέβηκε από τον Ουρανό, σαρκώθηκε, ταλαιπωρήθηκε, σταυρώθηκε.
Και τώρα ο Χριστιανός την επίσκεψη του Χριστού έτσι την καταλαβαίνει, με τον πόνο.
Όταν επισκέπτεται ο πόνος τον άνθρωπο, τότε του κάνει επίσκεψη ο Χριστός.
Ενώ, όταν δεν περνάει ο άνθρωπος καμιά δοκιμασία, είναι σαν μια εγκατάλειψη του Θεού.
Ούτε ξοφλάει, ούτε αποταμιεύει. Μιλάω βέβαια για έναν ο οποίος δεν θέλει την κακοπάθεια
για την αγάπη του Χριστού. Σου λέει: «Έχω την υγεία μου, έχω την όρεξή μου, τρώω, περνάω μια χαρά, ήσυχα...»,
και δεν λέει ένα «δόξα Σοι ο Θεός». Τουλάχιστον, αν αναγνωρίζει όλες αυτές τις ευλογίες του Θεού,
κάπως τακτοποιείται η υπόθεση. «Δεν μου άξιζαν αυτά, να πει, αλλά, επειδή είμαι αδύνατος,
γι’ αυτό ο Θεός με οικονομάει». Στον βίο του Αγίου Αμβροσίου αναφέρεται ότι κάποτε ο Άγιος
φιλοξενήθηκε με την συνοδεία του στο σπίτι κάποιου πλουσίου.
Βλέποντας ο Άγιος τα αμύθητα πλούτη του τον ρώτησε αν είχε καμμιά φορά δοκιμάσει κάποια θλίψη.
«Όχι, ποτέ, του απάντησε εκείνος. Τα πλούτη μου συνέχεια αυξάνονται, τα κτήματά μου ευφορούν, ούτε πόνο έχω,
ούτε αρρώστια είδα ποτέ». Τότε ο Αγιος δάκρυσε και είπε στην συνοδεία του: «Ετοιμάστε τα αμάξια
να φύγουμε γρήγορα από ’δώ, γιατί αυτόν δεν τον επισκέφθηκε ο Θεός!».
Και μόλις βγήκαν στον δρόμο, το σπίτι του πλουσίου βούλιαξε! Η καλοπέραση που είχε ήταν εγκατάλειψη Θεού.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 194-195)

"Βοήθεια στο στήσιμο γεωργοκτηνοτροφικής μοναδας"
Ο συγγενής μου ήθελε να κάμει μια γεωργοκτηνοτροφική μονάδα στο χωριό του.
Είχε συμβουλευτεί προηγουμένως το Γέροντα, ο οποίος συμφώνησε μαζί του.
Ήθελε λοιπόν να κάνει μια γεώτρηση μέσα στο κτήμα του και πήγε στο Γέροντα,
για να ζητήσει τη συμβουλή του. Τότε ο Γέρων Πορφύριος,
ο οποίος ουδέποτε είχε κάνει στο χωριό του, άρχισε να του κάνει μια πλήρη
και λεπτομερέστατη τοπογραφική περιγραφή του κτήματος, υποδεικνύοντάς του
το συγκεκριμένο σημείο, όπου θα έπρεπε να κάνει τη γεώτρηση, και λέγοντάς του μάλιστα
στα πόσα ακριβώς μέτρα κάτω από τη γη θα έβρισκε νερό.
Πράγματι, όταν ο συγγενής αυτός πήρε ειδικούς γεωλόγους και πήγαν στο κτήμα,
αυτοί εντόπισαν το νερό, όπως ακριβώς του το είχε υποδείξει ο Γέρων Πορφύριος,
μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας.
[Ί 113]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ.Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.182)

Αναβολή
Καμιά για το ύψος του ουρανού
Βλέπεις πόσο είναι το ύψος του ουρανού;
Ξέρεις πόσο λίγος είναι ο χρόνος της παρούσης ζωής;
Γνωρίζεις ότι είναι άγνωστη η στιγμή του θανάτου μας;
Λοιπόν, να μη χρονοτριβείς,
να μην αναβάλλεις, αλλά με μεγάλη φροντίδα
και γρήγορα ασχολήσου με την αποδημία σου,
ώστε σε λίγο χρόνο ν’ ανέβεις και δύο και τρία
και δέκα και είκοσι σκαλοπάτια (αρετής).
Ε.Π.Ε. 6, 614

του Θεού, για μετάνοια
Η αναβολή του Θεού είναι ευκαιρία για μετάνοια.
Τον αμετανόητο όμως χειρότερα τον κολάζει.
Ε.Π.Ε. 7, 268

δεν παίρνει καθόλου
Ο πεινασμένος λειώνει, ο γυμνός παγώνει,
αυτός που ‘χει ανάγκη, πνίγεται, και συ
αναβάλλεις για αύριο την ελεημοσύνη;
Περιφρονείς, λοιπόν τόσες εντολές του Θεού.
Βουλώνεις τ’ αυτιά σου με τη φιλαργυρία σου;
Ε.Π.Ε. 7,342

όχι, προκειμένου για το Χριστό
Πρόσεχε και την πίστη των αποστόλων και την υπακοή τους.
Μόλις άκουσαν να τους καλεί ο Χριστός, δεν ανέβαλαν,
δεν έβαλαν κάτι πάνω απ’ αυτό, δεν είπαν:
Ας πάμε για λίγο στο σπίτι μας, να συζητήσουμε με τους δικούς μας...
Όλα τα άφησαν και ακολούθησαν, όπως ακριβώς κι εκείνος ο Ελισαίος την εποχή του Ηλία.
Τέτοια υπακοή ζητάει ο Χριστός από μας,
ώστε ούτε στιγμή να μην αναβάλουμε,
έστω κι αν κάτι απ’ τα θεωρούμενα αναγκαία
φαίνεται ως κατεπείγον.
Ε.Π.Ε. 9,446

«δεν έχω καιρό»
Υπάρχει τρομερός κίνδυνος και φόβος μεγάλος με την αναβολή.
Αν δεν αναβάλλεις, είναι ολοφάνερη η σωτηρία και η ασφάλεια σου...
Να μη λες, έχω καιρό, όταν πρέπει θα επιστρέψω.
Διότι τέτοια λόγια πολύ παροργίζουν το Θεό.
Ε.Π.Ε. 19,570

του Θεού, για μετάνοια
Σταμάτα. Κάνε μεταβολή και ακολούθησε τον αντίθετο δρόμο.
Ομολόγησε χάρη στο Θεό,που δεν σε πήρε την ώρα,
που ήσουν βουτηγμένος στις αμαρτίες.
Μη ζητάς και άλλη προθεσμία να κάνεις κακά έργα.
Πολλούς πήρε ο Θεός την ώρα, που τους κυβερνούσε η πλεονεξία και πήγαν σε δίκη αυτόφωρη.
Φοβήσου μήπως το πάθεις και συ και δεν μπορέσεις ούτε ν’ απολογηθείς.
Σε πολλούς βέβαια έδωσε προθεσμία ο Θεός να
εξομολογηθούν στα βαθιά τους γερατειά.
Ε.Π.Ε. 19,572

στα γεράματα
Τόσο χρόνο δίνει ο φιλάνθρωπος Θεός, κι ο άνθρωπος μένει στα ίδια.
Αυτός, κι αν ακόμα γεράσει, θα ‘ναι ράθυμος.
Η σκέψις του λέει: Είμαι ογδόντα. Έχω καιρό μέχρι τα ενενήντα.
Μετά τα ενενήντα λέει "Έχω καιρό μέχρι τα εκατό. Θα ζήσω κι άλλο."
Κι έτσι περνάει όλη η ζωή μάταια. Τώρα είναι ο καιρός της δωρεάς.
Ε.Π.Ε. 19,572

Ας μην απελπίζεται κανένας
Τότε θα είναι ο καιρός της απογνώσεως, όταν θα κλείνεται ο Νυμφώνας,
όταν θα μπει ο Βασιλιάς να δει εκείνους που βρίσκονται μέσα,
όταν θ’ απολαύσουν τη χαρά του παραδείσου εκείνοι που θ’ αξιωθούν.
Δεν εφτασε ακόμα η ώρα. Το θέατρο της παρούσης ζωής ακόμα λειτουργεί.
Ο αγώνας ακόμα συνεχίζεται. Το βραβείο ακόμα είναι αβέβαιο.
Ε.Π.Ε. 24,384

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 169-171)

" Ο πειρασμός στη νοερή προσευχή "
Ένας αδελφός έκανε πολλή και καθαρή προσευχή. Όμως μου παραπονιόταν συνεχώς που ο Παππούλης μας μιά μέρα τον σταμάτησε σ' αυτό το είδος προσευχής που έκανε και του είπε ν' ασχοληθεί με τις τυπικές προσευχές που κάνουμε μέσα από τα βιβλία της Εκκλησίας μας.
Του επέτρεψε όμως να ασχολείται με την νοερή προσευχή μόνο δέκα λεπτά την ημέρα. Μετά από επτά ή οκτώ χρόνια από τότε, καθώς μετέφερε μιά μέρα τον Παππούλη από τα Καλλίσια στην Αθήνα με το αυτοκίνητό του, στο δρόμο καθώς πήγαινε, είδε ο Γέροντας να ανηφορίζει μιά γυναίκα και του είπε να σταματήσει. Τότε ο Παππούλης της έπιασε τη συζήτηση και άρχισε να τη ρωτάει για τον πατέρα της, ο οποίος είχε γίνει μοναχός, πώς τα πάει εκεί και σε τί κατάσταση βρίσκεται. Αφού τελείωσε τη συζήτηση μαζί της, του είπε:
" Ξέρεις, ο πονηρός, από την πολλή προσευχή που έκανε ο πατέρας της, που είναι μοναχός, του έφερνε πολλή ηδονή και του δημιουργούσε άλλες αισθησιακές καταστάσεις.
Θυμάσαι προ ετών σου είχα πει να σταματήσεις την προσευχή ;
Ε ! τότε προσπαθούσε να κάνει και σε σένα το ίδιο ". Ύστερα από αυτό που του είπε ο Παππούλης, ένιωσε ευχαρίστηση ο αδελφός, και σταμάτησε να μου παραπονιέται.
[Τζ 128]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.383-384)

Η δύναμη της νηστείας
Ανέβασαν κάποτε στη σκήτη των πατέρων ένα δαιμονισμένο νέο, για να τον θεραπεύσουν με την προσευχή τους. Εκείνοι όμως, από ταπείνωση, απέφευγαν. Πολύ καιρό βασανιζόταν έτσι ο δυστυχισμένος άνθρωπος, ώσπου κάποιος γέροντας τον λυπήθηκε, τον σταύρωσε με τον ξύλινο σταυρό που είχε στη ζώνη του, και έδιωξε το πονηρό πνεύμα.
-Αφού με βγάζεις από την κατοικία μου, του είπε εκείνο, θα μπω μέσα σου.
-Έλα, του αποκρίθηκε θαρραλέα ο γέροντας.
Έτσι μπήκε μέσα του το δαιμόνιο και τον βασάνιζε δώδεκα ολόκληρα χρόνια! Υπέμενε με καρτερία τον πόλεμο, αλλ’ αντιπολεμούσε κι εκείνος τον εχθρό με υπεράνθρωπη νηστεία και ακατάπαυστη προσευχή. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έβαλε ούτε μια φορά στο στόμα του μαγειρευμένη τροφή!
Νικημένο τέλος το δαιμόνιο από τον ακατάπαυστο αγώνα, απομακρύνθηκε.
-Γιατί φεύγεις; το ρώτησε ο γέροντας. Εγώ πάντως δεν σε διώχνω.
-Με αφάνισε η νηστεία σου! κραύγασε εκείνο κι έγινε άφαντο.
(Γεροντικόν)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄, σελ. 112-113)

Ο ελεήμων πατριάρχης

Αν ζητούσε κανείς στην παράδοση της Εκκλησίας μας έναν άγιο που να ενσαρκώνη κατά τον καλύτερο τρόπο τον «ιλαρόν δότην» που « αγαπά ο Θεός», θα σταματούσε σ’ έναν ιεράρχη, που γι’ αυτήν ακριβώς την ιδιότητα ονομάστηκε Ιωάννης ο Ελεήμων (+ 619). Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε χωρίς υπερβολή πως ολόκληρος ο βίος του ήταν μια διαρκής ελεημοσύνη. Ο άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Κύπρο. Ήταν πολύ ευκατάστατος. Η αγάπη που του ενέπνεε ο Χριστός για τους συνανθρώπους του, έβρισκε την ευκαιρία να εκδηλωθή πλουσιοπάροχα. Και όσο μοίραζε στους φτωχούς, τόσο ο Θεός τού έδινε περισσότερα αγαθά. Τα καλά έργα του τον έκαναν γνωστό σε όλη την Κύπρο. Η φήμη του έφτασε μέχρι την Κωνσταντινούπολη! Και όταν εκοιμήθη ο πατριάρχης Αλεξανδρείας, η σκέψη όλων στράφηκε στον Ιωάννη. Αλλά εκείνος με κανένα τρόπο δεν ήθελε να δεχτή ν’ αναλάβη την πατριαρχεία. Ο αυτοκράτωρ όμως Ηράκλειος επέμενε. Το ίδιο και ο λαός. Έτσι ο Ιωάννης αναγκάστηκε να υποχωρήση. Μόλις έγινε πατριάρχης, αμέσως κάλεσε στο γραφείο του τους ιερείς της Αλεξανδρείας που είχαν την φροντίδα των φτωχών, και τους είπε: -Πηγαίνετε στην πόλη και μάθετε πόσοι είναι οι κύριοι μου. Εκείνοι τον κοίταξαν έκπληκτοι! Δεν κατάλαβαν τί εννοούσε. Τους εξήγησε λοιπόν: -Εννοώ αυτούς που συνήθως οι άνθρωποι τους ονομάζουν φτωχούς. Αυτοί είναι οι δικοί μου κύριοι. Σε λίγες μέρες οι ιερείς τού έφεραν επτάμιση χιλιάδες ονόματα φτωχών που είχαν απόλυτη ανάγκη βοηθείας. Όλους αυτούς φρόντισε μα κάθε τρόπο να τους βοηθήση. Αγαπούσε τόσο πολύ τους άλλους, ώστε λησμονούσε τον ίδιο τον εαυτό του. Ζούσε φτωχικά. Δεν μπορούσε να ησυχάση όταν σκεφτόταν ότι αυτός τα είχε όλα, ενώ άλλοι ίσως να μην είχαν ένα κομμάτι ψωμί. Γι’ αυτό έδινε, έδινε μέχρι του σημείου να μην έχη τίποτε ο ίδιος. Το ράσο του ήταν παλιό και τριμμένο. Και το δωμάτιό του σχεδόν άδειο. Κάποτε ένας άρχοντας έτυχε να δη σε τί φτωχική στρωμνή αναπαυόταν ο πατριάρχης. Αγόρασε λοιπόν ένα ακριβό πάπλωμα και του το χάρισε. Εκείνος το δέχτηκε. Το βράδυ ξάπλωσε και σκεπάστηκε με το πολυτελές πάπλωμα. Μα του ήταν αδύνατο να κλείση μάτι! Στον νου του ερχόταν η εικόνα τόσων φτωχών ανθρώπων που θα έτρεμαν από το κρύο. Την άλλη μέρα πρωί –πρωί έστειλε και πούλησε το πάπλωμα και με τα χρήματα που πήρε έντυσε πολλούς φτωχούς, όπως γράφει ο βιογράφος του Λεόντιος. Τί συνέβη όμως; Συμπτωματικά το βλέπει ο άρχοντας που του το είχε αγοράσει, το αγοράζει πάλι και το ξαναστέλνει στον πατριάρχη. Αλλά ο άγιος το ξαναπούλησε και έντυσε άλλους φτωχούς! Αυτό έγινε και ξανάγινε, ώσπου κάποτε συναντήθηκαν ο πατριάρχης και ο δωρητής. Ο άγιος χαμογέλασε και του είπε: -Για να δούμε ποιος από τους δύο θα κουραστή πρώτος, εγώ να πουλώ το πάπλωμα ή εσύ να το αγοράζης; Τότε ο άρχοντας αποκρίθηκε: -Υπάρχει κίνδυνος να κρυολογήσετε, και τί θα γίνουν τόσες χιλιάδες φτωχοί; -Σ’ευχαριστώ πολύ για το ειλικρινές σου ενδιαφέρον, απάντησε ο πατριάρχης, αλλά πώς μπορούσα να ησυχάσω εγώ και να κοιμηθώ, όταν γύρω μου τόσα παιδιά μου υποφέρουν; Μπορεί ποτέ να καλοπερνά ο πατέρας, όταν στερούνται και δεινοπαθούν τα παιδιά του; Ο άρχοντας κατάλαβε ότι είχε δίκιο ο άγιος και δεν ξαναμίλησε. Κάποτε ο άγιος έμαθε πως ένας φτωχός ήταν σε πολύ μεγάλη στενοχώρια, μα ντρεπόταν να ζητήση χρήματα εμπρός στους ανθρώπους. Πάει λοιπόν ο πατριάρχης τη νύχτα κρυφά μοναχός του και του δίνει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Ο φτωχός γονάτισε και του φίλησε τα πόδια κλαίγοντας. -Σταμάτα, του αποκρίνεται εκείνος. Ακόμα δεν σταυρώθηκα, ούτε έχυσα το αίμα μου για σένα, όπως έκανε ο Χριστός για όλους μας.

( Η θύρα του ελέους)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Γ΄,σελ.121-123)

Σήμερα, Χριστέ μου, όλα μού πήγαν στραβά! Άργησα το πρωί να σηκωθώ για τη δουλειά παρόλο που κάθε βράδυ προσεύχομαι στο φύλακα άγγελό μου να με ξυπνάει στην ώρα μου! Ύστερα Σε παρακάλεσα να προλάβω τα μέσα συγκοινωνίας όμως τα έχασα όλα για λίγα δευτερόλεπτα. Ύστερα προσευχήθηκα να μη μου φωνάξει πάλι ο διευθυντής αλλά είχε κι αυτός δύσκολο πρωινό και ξέσπασε πάνω μου. Συνέχιζα όμως να προσεύχομαι ακόμα κι όταν έκανα συνέχεια λάθη και ζημιές. Έσπασε το κινητό μου στο δρόμο της επιστροφής, ήθελα λίγο να ηρεμήσω αλλά έκατσαν δίπλα μου κάποιοι άνθρωποι που φώναζαν και έβριζαν. Είπα ‘δεν πειράζει Χριστέ μου, σπίτι θα ηρεμήσω’. Αλλά κι εκεί η σύζυγος μου ήταν θλιμμένη και προβληματισμένη λόγω της υγείας της μητέρας της. Όλα τα αιτήματα που είχα κάνει για τους αδελφούς μου και τους άλλους ανθρώπους διαπίστωσα ότι όχι μόνο δεν εισακούστηκαν αλλά τα πράγματα πήγαιναν χειρότερα!
Γενικά, Χριστέ μου, ψάχνω να βρω κάτι καλό μέσα στη μέρα και δε βρίσκω. Όλα πήγαν ανάποδα. Τί καλό να βρω; Εκεί ήσουν και τα έβλεπες. Όμως ναι! Εκεί ήσουν! Τώρα Χριστέ μου που είμαι στην αγκαλιά Σου, βλέπω τα καλά της ημέρας! Ήταν μια υπέροχη μέρα τελικά! Παλιότερα, πριν Σε γνωρίσω, όταν είχα τέτοιες αναποδιές, μικρές ή μεγάλες, τα έβαζα μαζί Σου, και Σου έλεγα ότι δε με αγαπάς, νευρίαζα, έχανα την ψυχραιμία μου, τσακωνόμουν με όλους και απελπιζόμουν. Θυμάσαι; Τώρα όμως όχι! Ήμουν συνέχεια μαζί Σου εν προσευχή, δεν απογοητεύτηκα, ήμουν όπως κάθε μέρα γαντζωμένος πάνω Σου, χωρίς να σκεφτώ στιγμή πως δε με αγαπάς. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πως θα άξιζα να με εγκαταλείψεις με όλα τα άσχημα που διαπράττω και όλα τα ευάρεστα σε Σένα που παραμελώ. Τώρα, Χριστέ μου, μέσα στην Αγάπη Σου συνειδητοποιώ πως ακόμα κι αν δε μου υλοποιήσεις κανένα απ’ τα αιτήματα που Σου ζήτησα, η αγάπη μου για Σένα δεν κλονίζεται! Και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό! Άλλωστε η κύρια μου προσευχή, το σημαντικότερο που Σου ζητάω είναι να Σε αγαπώ κάθε μέρα και πιο πολύ και μέσα από Σένα τους αδελφούς μου, τους ξένους, τους εχθρούς μου και όλη τη δημιουργία Σου. Αυτό το βλέπω να πραγματοποιείται!
Όλα τα άλλα πια μου φαίνονται μακρινά, αδιάφορα και πολύ ασήμαντα για να στενοχωριέμαι. Σκέφτομαι επίσης πως οι άσχημες μέρες θα μπορούσαν να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση και πως φυσικά σε Σένα οφείλεται αυτό. Επίσης Σε δοξολογώ επειδή και σήμερα, χωρίς να το γνωρίζω, με έχεις διαφυλάξει εμένα και όσους αγαπώ, από μυριάδες κακά που ούτε τα φανταζόμαστε! Έτσι, Χριστέ μου, κάνε με να θυμάμαι πως αν και όλα φαίνονται να πηγαίνουν στραβά κι ανάποδα, σημασία έχει να μην είμαι εγώ στραβός κι ανάποδος. Σε θερμοπαρακαλώ, κι αν έρθουν πιο άσχημες μέρες, εγώ να μην ξεκολλήσω από πάνω Σου και να Σ’ αγαπώ πάντα χωρίς να επηρεάζομαι από εξωτερικές καταστάσεις. Να Σ’ αγαπώ με όλο μου το είναι, ό, τι κι αν συμβεί!Σ’ ευχαριστώ!(Κ.Δ.Κ)