Στην εποχή μας η γνώση έχει γίνει κτήμα των πολλών. Οι άνθρωποι γνωρίζουν πολλά, πολύ περισσότερα απ’ όσα γνώριζαν σε άλλες εποχές. Παράλληλα και οι σοφοί έχουν αυξηθεί. [...] Όμως μας λείπουν οι κατά Θεόν σοφοί, και όπως πάμε, θα μας λείψουν πιο πολύ, γιατί η σοφία του Θεού δεν λάμπει στα μάτια των συγχρόνων ανθρώπων. Όποια άλλη σοφία εντυπωσιάζει και βρίσκει ανθρώπους που προθυμοποιούνται για την απόκτησή της, μετά από πολύχρονες σπουδές. Η σοφία όμως του Θεού παραθεωρείται ως αναχρονιστική και άχρηστη για τη δική μας εποχή, που καυχάται για τα σπουδαία της κατορθώματα. Έχουμε ξεχάσει μία βασική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην κοσμική σοφία και στην κατά Θεόν σοφία. Η πρώτη είναι γνώση που δεν προϋποθέτει βελτίωση του χαρακτήρα, ούτε και ηθικοποιεί τον κατέχοντα, ενώ η δεύτερη εξοπλίζει θα λέγαμε τον άνθρωπο με σύνεση για να αντιμετωπίζει τη ζωή με ορθή κρίση και να είναι ευεργετικός και στους συνανθρώπους του.
Διαφωτιστικός στο θέμα μας είναι ο λόγος της Αγίας Γραφής, που αναφέρεται στην κατά Θεόν σοφία: «Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου, σύνεσις δε αγαθή πάσι τοις ποιούσιν αυτήν· ευσέβεια δε εις Θεόν αρχή αισθήσεως, σοφίαν δε και παιδείαν ασεβείς εξουθενήσουσιν». Και στην απλούστερη γλώσσα του ερμηνευτή: «Αρχή, ρίζα και θεμέλιο της αληθινής σοφίας είναι ο φόβος του Θεού· η σύνεσις δε τότε είναι αγαθή και αποδίδει τους καρπούς της, όταν εφαρμόζεται και επιτελείται δι’ έργων. Η ευσέβεια δε, ήτοι ο προς τον Θεόν σεβασμός και η προς αυτόν ευλάβεια, είναι αρχή της αληθινής γνώσεως· οι ασεβείς όμως θα περιφρονήσουν την θεία παιδαγωγίαν».
Ο κατά Θεόν σοφός έχει ως φάρο και πυξίδα τις εντολές του Θεού και πάνω σ’ αυτές στηρίζεται η σύνεσή του. Γνωρίζει το σκοπό της ζωής του, καλλιεργεί το χαρακτήρα του, προσφέρει στους άλλους, είναι εργάτης της αγάπης και με το δημιουργικό του νου προσπαθεί συνεχώς για το καλό.
Για να δούμε πόσο μεταμορφωτική δύναμη έχει η σοφία του Θεού, όταν την οικειοποιηθεί ο άνθρωπος, θα πρέπει να δούμε κι άλλους τρεις στίχους από την Αγία Γραφή. «Εάν έλθη η σοφία εις σην διάνοιαν, η δε αίσθησις τη ση ψυχή καλή είναι δόξη, βουλή καλή φυλάξει σε, έννοια δε οσία τηρήσει σε, ίνα ρύσηταί σε από οδού κακής και από ανδρός λαλούντος μηδέν πιστόν». Δηλαδή «εάν εισέλθη εις τον νουν σου η σοφία και η εκ της γνώσεως του νόμου του Θεού διάκρισις και ευαισθησία της συνειδήσεως φανή εις την διάνοιάν σου καλή και ωφέλιμος, τότε, απόφασις αγαθή και πεφωτισμένη θα σε προφυλάξη από τα πάθη και τας επιθυμίας της αμαρτίας και από τους εξωτερικούς πειρασμούς. Σκέψις δε αγία θα σε διατηρή εν τη αρετή, δια να σε γλυτώση από τον κακόν και ολέθριον δρόμον και από άνθρωπον που δεν λέγει ποτέ κάτι άξιον εμπιστοσύνης και παραδοχής».
Στους άνυδρους χρόνους που ζούμε έχουμε μεγάλη ανάγκη από κατά Θεόν σοφούς, οι οποίοι θα αποτελούν το φως της κοινωνίας και θα ενισχύουν συνάμα την ελπίδα μας ότι κάτι μπορεί να αλλάξει και στους σημερινούς ανθρώπους.
Πνευματικά Θέματα, Πρεσβ. Διονυσίου Τάτση, Β΄ έκδοση: Ιούνιος 2008