Με τη «δεξιά» παράταξη συνήθως δεν έχει καλές σχέσεις ο διάβολος. Αυτός βρίσκεται στα αριστερά. Μα όταν το καλέσει η ανάγκη, τότε πηγαίνει και στα δεξιά. Και ποια μεγαλύτερη ανάγκη υπάρχει από την απώλεια της ψυχής; Έτσι και η ψυχή έμεινε πιστή και δεν λιποτάκτησε τότε ο διάβολος αλλάσει μέθοδο. Και ενώ μέχρι τότε πολεμούσε με τα όπλα της κακίας και της αμαρτίας, τώρα πολεμά με τα όπλα της αρετής. Και φέρει αποτελέσματα.
Ας φέρουμε ένα παράδειγμα· σε πολεμά ευθέως ή πλαγίως ο διάβολος για πολύ καιρό για να σε ρίξει σε μία ή πολλές αμαρτίες. Πασχίζει, τρέχει, μηχανεύεται. Αλλά δεν κατορθώνει αυτό που επιθυμεί. Εσύ παραμένεις ακλόνητος στη θέση σου. Τον πολεμάς με σύστημα και αντί να υποχωρήσεις, προχωρείς στην οδό της αρετής. Ο διάβολος απέτυχε. Εσύ είσαι ο νικητής. Και όμως! Ενώ θα περίμενε κανείς να υποχωρήσει ο διάβολος κατησχυμένος τώρα που νικήθηκε, εκείνος δεν παραιτείται. Αλλάζει απλά μέθοδο και σου επιτίθεται τώρα «εκ δεξιών». Δηλ. σου υποθάλπει τον εγωισμό και την κενοδοξία. Μια φωνή εντός σου ψιθυρίζει: «Μπράβο! Είσαι γενναίος αγωνιστής. Κατόρθωσες μεγάλη νίκη. Σου αξίζουν έπαινοι». Είναι η φωνή των δαιμόνων «οι την οίησιν και την κενοδοξίαν και την υπερηφάνειαν διδάσκοντες και δια των δεξιών τοις αριστεροίς επικεκρυμμένως εμπείροντες» καθώς διδάσκει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής (Κεφ. Θεολ. P.G. 90, 293).
Αυτή είναι η μέθοδος «εκ δεξιών» του διαβόλου. Πολύ επικίνδυνη. Ρίχνει τους νικητές κάτω, καταισχύνει τους ήρωες της αρετής. Η οσία Συγκλητική, θέλοντας να τονίσει την σπουδαιότητα αυτής της μεθοδείας, λέγει ότι το όπλο αυτό του διαβόλου είναι το «έσχατον και κορυφαιότατον» όλων.
Γιατί όπως οι δεινότατοι πολεμιστές, όταν εξαντληθούν πλέον τα λεπτά τους βέλη, τότε χρησιμοποιούν «την ισχυροτέραν πάντων μάχαιραν», έτσι και ο διάβολος αφού εξαντλήσει όλα του τα άγκιστρα, στο τέλος χρησιμοποίει σαν ξίφος την υπερηφάνεια (ΒΕΠΕΣ 35, 234). Και μ’ αυτή κατορθώνει ό,τι δεν πέτυχε με όλα τα άλλα όπλα. Ο άνθρωπος κυριεύεται από εγωισμό, η χάρη του Θεού τον εγκαταλείπει και ο μεγαλύτερος άγιος γίνεται ο μεγαλύτερος αμαρτωλός.
Αλλά η μέθοδος αυτή έχει και άλλο τρόπο που εφαρμόζεται. Έρχεται ο διάβολος και ενσπείρει στον αγωνιστή διάθεση για ζήλο άκαιρο προς κατάκτηση και νέων αρετών. Τον εξωθεί σε ακρότητες. Και τι επιτυγχάνει; Μας το λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. «Πολλές φορές οι εχθροί μας (οι δαίμονες) μας παρακινούν να κάνουμε ασκήσεις πάνω από τις δυνάμεις μας με σκοπό να κουραστούμε και να εγκαταλείψουμε και τις κατά δύναμιν ασκήσεις και έτσι να γίνουμε εντελώς γελοίοι μπροστά τους» (P.G. 88, 1060).
Δηλαδή μας εξωθούν στο να μην είμαστε ευχαριστημένοι με την αρετή που κατακτήσαμε. Μας βιάζουν να φθάσουμε ακαίρως πιο ψηλά. Να κατακτήσουμε και άλλες κορυφές. Και τι, είναι αυτό κακό; Θα ρωτήσει ίσως κάποιος. Ναι είναι κακό όταν γίνεται ακαίρως. Ο απόστολος Παύλος κατηγορεί εκείνους τους χριστιανούς που έχουν «ζήλον ου κατ’ επίγνωσιν». Για όλα τα πράγματα υπάρχει κάποια σειρά. Και ο δρόμος της αρετής έχει κι αυτός ορισμένους κανόνες. Ο διάβολος μας βάζει να τους αγνοήσουμε. Να επιδιώξουμε ανώτερα των δυνάμεών μας. Και το αποτέλεσμα; Να μην κατορθώσουμε να φθάσουμε τόσο ψηλά, να απογοητευθούμε και να μαραθεί ο ζήλος μας και για όσα μέχρι τώρα λιγότερα έχουμε κατακτήσει. Να λοιπόν ότι ο διάβολος τώρα πέτυχε να μας κάνει να χάσουμε το ενδιαφέρον μας για την αρετή. Μας νίκησε.
Άλλος τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται η «εκ δεξιών» μεθοδεία του διαβόλου είναι η παρώθηση προς κατάκριση. Μας επαινεί για τα κατορθώματά μας. Μας ανεβάζει ψηλά. Και από εκεί μας δείχνει τους άλλους ανθρώπους, τους αμαρτωλούς της γης. Πόσο άσημοι, πόσο μικροί μας φαίνονται! Εμείς δεν τους μοιάζουμε. «Ουκ εσμέν ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί...» (Λουκ. 18, 11). Έτσι γίνεται αυτό που ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος σημειώνει: «Οι δαίμονες μας παρακινούν ή να αμαρτήσουμε ή να κατακρίνουμε τους αμαρτωλούς, έχοντας σαν σκοπό με το δεύτερο να μολύνουν το πρώτο, αυτοί που είναι οι φωνείς των ψυχών μας» (P.G. 88, 848). Με την κατάκριση ριχνόμαστε μακριά από το Θεό και χάνουμε το μισθό για τις αρετές που ενδεχομένως έχουμε.
Όπως αντιλαμβάνεσαι, αυτή η μέθοδος ταιριάζει πολύ στους χριστιανούς. Αυτούς που έχουν πνευματικά ενδιαφέροντα. Κι αυτούς ο διάβολος τους συλλαμβάνει στα δίχτυα του είτε με την υπερηφάνεια, είτε για την κατάκριση. Φοβερός πράγματι και απαίσιος εχθρός ο διάβολος. «Στώμεν καλώς». Κι αν μάλιστα είμαστε πιστοί «στώμεν μετά φόβου».

Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή