[...] Οι λογισμοί επιδιώκουν να αποτρέψουν από την αρετή εκείνον που την ασκεί. Σ’ αυτήν την περίπτωση έρχεται ο διάβολος «υποβάλλων μνήμην» της προηγούμενής του ζωής ή των υποχρεώσεών του ή των ανέσεων της αμαρτωλής συμπεριφοράς, για να απογοητεύσει και να μαράνει το ζήλο.
Τον Μ. Αντώνιο πολεμούσε ο διάβολος και «επείραζεν αυτόν από της ασκήσεως καταγαγείν, υποβάλλων μνήμην των κτημάτων, της αδελφής την κηδεμονίαν, του γένους, την οικειότητα, φιλαργυρίαν, φιλοξενίαν, τροφής την ποικίλην ηδονήν και τας άλλας ανέσεις του βίου και τέλος το τραχύ της αρετής και ως πολύς αυτής εστίν ο πόνος...» (ΒΕΠΕΣ 33, 14). Δηλαδή ο διάβολος εκμεταλλεύεται ό,τι στερείται κανείς και ό,τι του λείπει χάριν της αρετής. Ποσές φορές καθώς αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τον δρόμο του Χριστού δεν μας έρχονται στο νου σκηνές από την προηγούμενή μας ζωή, τη ζωή χωρίς περιορισμούς, τη ζωή των ποικίλλων ανέσεων;
Ο δρόμος της αρετής είναι τραχύς και δύσβατος. Ενώ ο δρόμος της αμαρτίας λεωφόρος ευρεία. Έτσι ο διάβολος εργάζεται πυρετωδώς. Θέλει να μας ρίξει κάτω. Και όταν δει ότι η πρώτη αυτή μέθοδος δεν έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα, τότε στρέφεται στους προτρεπτικούς λογισμούς της αμαρτίας. Τους ρυπαρούς και ακάθαρτους με τους οποίους ο νους του ανθρώπου πολιορκείται. Και είναι τυραννική αυτή η πολιορκία. Ποιος δεν την έχει δοκιμάσει; Εκεί που δεν το περιμένεις, σκέπτεσαι κάτι πονηρό. Διερωτάσαι κατόπιν πώς σου ήλθε μια τέτοια σκέψη. Το πράγμα είναι απλό: Ο ακοίμητος εχθρός διάβολος την έσπειρε. Ίσως να τον βοήθησες και συ. Ίσως όχι. Πάντως εκείνος είναι ο κύριος δράστης. Βρήκε τη θύρα της διανοίας σου αφύλακτη και εισχώρησε. Έσπειρε το ζιζάνιο και εντός ολίγου εκείνο φύτρωσε. Και απειλεί να καταπνίξει τα απαλά ρόδα της αρετής.
Αλλ’ ο διάβολος προχωρεί ακόμη περισσότερο. Μας επιτίθεται με λογισμούς, που προτρέπουν ευθέως προς την αμαρτία. Μας υποβάλλει σκέψεις, που ερεθίζουν την ψυχή μας, σκέψεις που γεννούν εφάμαρτες επιθυμίες. Ο πόλεμος αυτός είναι σωστό μαρτύριο. Ταράσσεται ο νους μας και η ψυχή μας αγωνιά. Η φαντασία οργιάζει και εικόνες, πρόσωπα και πράγματα παρατάσσονται μπροστά μας και μας εξωθούν σε ό,τι λυπεί το Θεό και σημαίνει ήττα και πτώση.
Πώς θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση; Κατ’ αρχάς πρέπει να διευκρινήσουμε ότι αυτή καθ’ αυτή η προσβολή του νου μας από τους πονηρούς λογισμούς δεν συνιστά απαραίτητα και δική μας ενοχή. Εφ’ όσον, εννοείται, τους αποδιώκουμε αμέσως. Αμαρτία έχουμε όταν υιοθετούμε τους λογισμούς. Όταν αρεσκόμαστε να τους σκεπτόμαστε και να τους προσέχουμε.
Ο διάβολος με τη μέθοδο των κακών λογισμών κάνει θραύση. Τα θύματά του είναι αμέτρητα. Η ανοιχτή θύρα των λογισμών εισάγει στην καρδιά τα θανατηφόρα μικρόβια της αμαρτίας, σκοτίζει τη διάνοια, ταράσσει την καρδιά και καθιστά τον άνθρωπο εύκολη λεία του αντιδίκου. Γι’ αυτό εν όψει των πονηρών διαλογισμών ας μη διστάσουμε να εκπέμψουμε το σωτήριο S.O.S. Και η βοήθεια θα έλθει γρήγορα. Από μεν τον Κύριο δια της ενδυναμούσης χάριτος. Από δε τον εαυτό μας δια της γρηγορούσης ψυχής.

Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή