Ένα πεδίο πολύ γνώριμο στον εχθρό μας διάβολο όπου συνηθίζει να αναπτύσσει την πολεμική του τέχνη είναι ο νους και η φαντασία μας. Όπλο του οι πονηροί λογισμοί.
Καθώς είναι γνωστό η πρώτη βαθμίδα κάθε αμαρτίας έχει την έδρα της στη διάνοιά μας. «Έκαστος πειράζεται υπό της ιδίας επιθυμίας εξελκόμενος και δελεαζόμενος· είτα η επιθυμία συλλαβούσα τίκτει αμαρτίαν» (Ιακ. 1, 14-15). Η αμαρτία, πριν γεννηθεί σαν πράξη, υφίσταται στη διάνοια του ανθρώπου ως έμπνευση. Από κει ξεκινά και φθάνει στην τελική της μορφή. Αυτό έχει σημασία, απλούστατα γιατί ο λογισμός είναι το πρώτο βήμα προς την αμαρτία. Απροσεξία στους λογισμούς σημαίνει επικίνδυνη υποχώρηση και παραχώρηση προς τον διάβολο. Και αυτό πολλοί από τους ανθρώπους το αγνοούν. Το γνωρίζει όμως πολύ συχνά ο διάβολος και το εκμεταλλεύεται στη στρατηγική του.
Τι κάνει δηλαδή; Πολιορκεί το νου μας με διάφορους λογισμούς που έχουν κάποια σχέση με την αμαρτία. Θα ήταν, δυνατόν αυτούς τους λογισμούς να τους διακρίνουμε σε σαρκικούς και πονηρούς γενικά. Και οι μεν σαρκικοί λογισμοί προσπαθούν να προτρέψουν τον άνθρωπο να πέσει στην ανηθικότητα υπό τη στενή έννοια της λέξεως, οι δε λοιποί πονηροί λογισμοί εξωθούν τον άνθρωπο στο να διαπράξει κάθε αμαρτία, διεγείροντας άλογες επιθυμίες.
Ο Μ. Αντώνιος θεωρεί τους λογισμούς ως «σκάνδαλα» των δαιμόνων. Σκάνδαλα δε σημαίνει παγίδες. «Οι δαίμονες, αν δουν όλους τους χριστιανούς και περισσότερο τους μοναχούς να εργάζονται την αρετή με φιλοτιμία και να προκόπτουν πνευματικά, τους πολεμούν και τους πειράζουν τοποθετώντας στον πνευματικό τους δρόμο εμπόδια (σκάνδαλα). Τα εμπόδια αυτά είναι οι πονηροί λογισμοί» (ΒΕΠΕΣ 33,23). Με δίχτυα τους λογισμούς ο διάβολος συλλαμβάνει τα θύματά του. Σκοπός του είναι να αιχμαλωτίσει την ψυχή. Και οι λογισμοί του προσφέρουν αυτήν την ευκαιρία.
Τον πόλεμο των λογισμών έχει περί πολλού ο διάβολος. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως μόνο η διάπραξη της αμαρτίας απαγορεύεται, ενώ η ασυδοσία των λογισμών δεν βλάπτει σε τίποτε. Πόσο σφάλλουν! Είναι σαν να λένε: μόνο τα συμπτώματα της χολέρας, ο πυρετός και ο πόνος, είναι επικίνδυνα. Η μόλυνση και η είσοδος των μικροβίων της στον οργανισμό δεν έχουν σημασία. Στο βίο του Μ. Αντωνίου διαβάζουμε ότι ο διάβολος «πολύν ήγειρεν αυτώ κονιορτόν λογισμών εν τη διανοία θέλων αυτόν αποσχοινίσαι (=να απομακρύνει) της ορθής προαιρέσεως» (ΒΕΠΕΣ 33, 14). Εδώ μας αποκαλύπτεται ο σκοπός για τον οποίο ο διάβολος χρησιμοποιεί σαν όπλο του τους κακούς λογισμούς. Και ο σκοπός είναι να κυριεύσει την ψυχή μας παρωθώντας το νου σε οικειότητα με την αμαρτία.
Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή