Η αμέλειά μας γύρω από την κατάσταση της ψυχής μας, γίνεται ισχυρότατο όπλο στα χέρια του διαβόλου, που το στρέφει εναντίον μας. Ο Ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί σχετικά: «Ο διάβολος δεν παύει να χτυπά μέχρι εσχάτης αναπνοής, όταν βρει την ψυχή ξαπλωμένη και να καταφρονεί τις πληγές που της έχουν προκληθεί από την αμαρτία» (Περί ιερωσύνης). «Ψυχήν υπτίαν» δηλ. ψυχή που μοιάζει με άνθρωπο ξαπλωμένο στη γη, ανάσκελα, αμέριμνο και ήσυχο. Ψυχή που δεν νοιάζεται για την πνευματική της κατάσταση, είτε γιατί έχει δώσει αλλού την προσοχή της είτε γιατί δεν την απασχολεί το αιώνιο μέλλον της, είτε γιατί δήθεν ξεκουράζεται από τον αγώνα.
Στην πραγματικότητα όμως έχει πέσει στην παγίδα των δαιμόνων, οι οποίοι, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, όταν μας αντιληφθούν να είμαστε κουρασμένοι από τον πνευματικό αγώνα, από κάποια πτώση «οι δαίμονες όταν αντιληφθούν την κόπωσή μας αφού αρπάξουν την ευκαιρία παρουσιάζοντας εύλογη την αφορμή ενώ είναι άλογη μας συνιστούν την ανάπαυση. Σκοπός των εχθρών είναι να προσθέσουν τραύμα επάνω στο πτώμα, δηλαδή ενώ είμαστε πεσμένοι να μας χτυπήσουν ακόμη περισσότερο για να αχρηστευτούμε τελείως» (Λόγος δ΄).
Εχθρός μέγιστος η αμέλεια. Η πνευματική ζωή είναι διαρκής αγώνας. Κάθε μέρα που περνά χωρίς αγώνα είναι κι ένα βήμα προς τα πίσω. Κόπους ετών για την καλλιέργειά μας, είναι δυνατόν μια στιγμή αμελείας να τους αχρηστεύσει. Η αμέλεια ρίχνει σκόνη πάνω στη στιλπνότητα της ψυχής μας, της αφαιρεί τη λαμπρή εσθήτα, της προσδίδει την όψη παλαιάς και έρημης οικίας. Τι γίνεται ένα σπίτι έρημο; Καταφύγιο αραχνών και άλλων ζώων, πτηνών και ερπετών. Τι γίνεται ένας αγρός ακαλλιέργητος; Φυτώριο ακανθών και χέρσα γη. Έτσι και η ψυχή. Με την αμέλεια καταντά άγονη και χέρσα. Γίνεται δηλαδή ό,τι ο διάβολος θέλει. Και μάλιστα με το παραπάνω. Γιατί ο διάβολος αφ’ εαυτού του κινείται να μας προσεταιρισθεί. Φαντασθείτε όμως πόσο διευκολύνεται στην επιδίωξή του όταν η αμέλειά μας του παραχωρεί ελεύθερο το έδαφος για να δράσει καταστρεπτικά.
Ποιο είναι εδώ το αντίδοτο; Η αντιμετώπιση με ζήλο των πνευματικών μας αναγκών. Δεν είναι άνθρωπος τέλειος και ολοκληρωμένος εκείνος που αμελεί για τα πνευματικά θέματα. Άνθρωπος, όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, δεν είναι εκείνος που έχει σάρκα, οστά και αίμα μόνο. Αλλά εκείνος που έχει ενδιαφέροντα ψυχικά, που εργάζεται την αρετή, που αγωνίζεται για τον πνευματικό του καταρτισμό. Αυτός που αδιαφορεί γίνεται ένοχος όχι μόνο απέναντι στον εαυτό του αλλά και απέναντι στο Θεό. Ο λόγος του Αγ. Πνεύματος είναι σαφής: «επικατάρατος ο ποιών τα έργα Κυρίου αμελώς» (Ιερ. 31, 10). Και όχι μόνο αυτό. Ο αμελής και ράθυμος γίνεται εύκολη λεία του Σατανά που τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση για το νέο του θύμα.
Καθήκον μας λοιπόν είναι να αποδιώξουμε την αμέλεια από την ψυχή μας. Μας το συνιστά ο κατανυκτικός υμνογράφος των Παθών: «Ραθυμίαν άπωθεν (=μακριάν) ημών βαλώμεθα». Να αποκτήσουμε πνευματικά ενδιαφέροντα, να κυττάξουμε να φυλάττουμε τις πύλες της ψυχής μας από τις προσβολές του διαβόλου, ώστε να μην βρίσκει αυτός το δρόμο ανοιχτό για να εισχωρεί μέσα μας και να αιχμαλωτίζει την ψυχή μας.
Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή