Η μετά σπουδής προσευχή είναι άσβεστο και διηνεκές φως της διάνοιας και της ψυχής του ανθρώπου. Αποτελεί ισχυρό όπλο και δίνει μεγάλη ασφάλεια. Γι’ αυτό και ο διάβολος με κάθε τρόπο θέλει να την ανακόψει. Ο ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι μόλις ανάψει η φλόγα της προσευχής στον άνθρωπο, ο διάβολος τον πολεμάει με αναρίθμητους φαύλους λογισμούς, τους οποίους ποτέ δεν είχε σκεφτεί. Η φαντασία στην περίπτωση αυτή είναι πολύ παραγωγική και εντυπωσιακή. Αν μάλιστα ήθελε κανείς αυτούς τους λογισμούς να τους καταγράψει και να τους μελετήσει, θα διαπίστωνε ότι στηρίζονται στο παράλογο και, όταν γίνονται δεκτοί, οδηγούν σε ποικίλα αδιέξοδα. Ο αγωνιστής άνθρωπος τους λογισμούς αυτούς τους αντιμετωπίζει με άλλους καλούς. Ο διάβολος όμως δεν χρησιμοποιεί μόνο τους λογισμούς για να σβήσει τη φλόγα της προσευχής στον άνθρωπο. Επιδιώκει να τον εμπλέξει και σε ποικίλες βιοτικές μέριμνες, οι οποίες μοιάζουν με ορμητικούς ανέμους, που πνέουν απ’ όλες τις πλευρές, με σκοπό να ατονήσει η προσευχή του. Του παρουσιάζει, για παράδειγμα, ως επείγουσα μία ασήμαντη υπόθεση και τον παροτρύνει να αποφασίσει σχετικά και να δραστηριοποιηθεί. Μετά κάποια άλλη υπόθεση του εμφανίζει, ύστερα κάποια άλλη κι έτσι του σβήνει τη φλόγα της προσευχής. Μόνο όταν θεωρήσει τις ποικίλες υποθέσεις δευτερεύουσες, που δεν πρέπει να τον εμποδίζουν στο ιερό έργο της προσευχής, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις επιθέσεις του διαβόλου.
----------------
Η μετάνοιά μου δεν είναι πάντα στο βαθμό που πρέπει, γι’ αυτό συχνά με κυριεύει φόβος και ανησυχία μήπως και δεν με συγχωρέσει ο Θεός. Τα δάκρυά μου είναι συναισθηματικά και δεν αλλοιώνουν την καρδιά μου, ενώ θα έπρεπε να είναι καρδιακά για να με σταθεροποιούν στην τήρηση των εντολών του Θεού. Κάποτε όμως είχα μία ξεχωριστή εμπειρία. Καθώς βρισκόμουν εν μετανοία και κατανύξει, ένιωσα τη φιλανθρωπία του Θεού να απλώνεται στην καρδιά μου και τα δάκρυά μου να καταλήγουν σε ανέκφραση γλυκύτητα. Και αυτό με τόνωσε πολύ. Συγκρίνοντας τη φιλανθρωπία του Θεού και τη δική μου μετάνοια, διαπίστωσα ότι εκείνη ήταν απεριόριστη, ενώ η μετάνοιά μου είχε αρχή και τέλος.
Πνευματικά Θέματα, Πρεσβ. Διονυσίου Τάτση, Β΄ έκδοση: Ιούνιος 2008