Υπάρχει ένα πτηνό που λέγεται δρυοκολάπτης. Αυτό συνηθίζει να αποθέτει τα αυγά του στις κουφάλες των δέντρων. Πώς όμως βρίσκει τις κουφάλες; Χτυπά με το ράμφος του μεθοδικά τον κορμό του δέντρου. Επιμένει μέχρι να ακούσει τον χαρακτηριστικό εκείνο ήχο που προδίδει ότι πίσω από τον φλοιό υπάρχει κενό. Τότε εκεί χτυπά συνεχώς μέχρι ν’ ανοίξει μία τρύπα και εισχωρήσει στο κενό. Το ίδιο κάνει κι ο διάβολος· αναζητά την αχίλλειο πτέρνα μας και εκεί καταφέρνει, όπως κάποτε ο Πάρις, το δηλητηριώδες βέλος του με πολλές ελπίδες επιτυχίας.
Τα ασθενή σημεία! Αποτελούν πάντοτε το αντικείμενο επιμελούς έρευνας των αντιπάλων. Ισχυρά και ακατάλυτα ήταν τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως και αδύνατη η εισχώρηση των εχθρών σ’ αυτήν. Μια μικρή όμως πύλη, η Κερκόπορτα, έμενε αφύλακτη. Αυτή υπήρξε το μοιραίο ασθενές σημείο που οδήγησε στην Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Αδάμαστη θεωρείτο η περίφημη γραμμή Μαζινώ στη Γαλλία. Βρέθηκε όμως ένα ασθενές σημείο σ’ αυτήν, το οποίο είχε επισημάνει η γερμανική κατασκοπεία και εκεί ρίχθηκε ολόκληρη η δύναμη της γερμανικής επιθέσεως. Το σημείο δεν άντεξε, «έσπασε» η γραμμή και οι αγωνιστές υπερφαλαγγίσθηκαν από τον εχθρό.
Και ο διάβολος το ίδιο κάνει. «Πανταχόθεν ο πονηρός -λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος- περιεργάζεταί σε, πάντα κατασκοπεί, που βάλη που τρώση μη τι παραγυμνούμενον εύρη και προς πληγήν έτοιμον» (P. G. 36, 297). Περιφέρεται λοιπόν γύρω-γύρω ο διάβολος και περιεργάζεται με προσοχή το χαρακτήρα μας. Ως κατάσκοπος προσπαθεί να βρει το κατάλληλο μέρος που θα χτυπήσει. Εκεί χτυπά με λύσσα. Το ασθενές μας σημείο είναι ευπρόσβλητο, ευάλωτο. Η άμυνά μας ασθενής. Η υποχώρηση βέβαιη. Και τότε ο διάβολος νικά.
Κάνει ο διάβολος μια κρούση και προσπαθεί να μας παρασύρει π.χ στην κλοπή. Δεν μας είναι εύκολο να πειθαρχήσουμε και να υποκύψουμε. Ποτέ μας δεν κλέψαμε. Η κλοπή δεν είναι το ασθενές μας σημείο. Ο διάβολος δεν πέτυχε, αλλά δεν απελπίζεται. Ρίχνει την ιδέα να σκοτώσουμε. Κι εκεί αποτυγχάνει. Δεν υποκύπτουμε και διώχνουμε τον πειρασμό. Δεν υποχωρεί. Έρχεται πάλι χτυπώντας σε άλλο σημείο. Μας ωθεί στο ψεύδος. Βλέπει ότι εδώ η αντίδραση, δεν είναι τόσο οξεία. Δεχόμαστε συζήτηση. Το ψεύδος δεν το θεωρούμε αμάρτημα μεγάλο. Είναι το ασθενές μας σημείο. Αυτό θέλει κι ο διάβολος. Μόλις επεσήμανε το σημείο τούτο, ρίχνεται ακάθεκτος και μας πολιορκεί με πειρασμούς ψεύδους. Επιμένει μέχρις ότου κάμψει τη μικρή άλλωστε και αναιμική αντίστασή μας.
Τα ασθενή μας σημεία βέβαια ποικίλουν για τον καθένα μας. Ο ένας έχει ως ασθενές του σημείο τη συκοφαντία, άλλος τη φιληδονία, άλλος την πλεονεξία, άλλος την κενοδοξία κι άλλος τη ραθυμία. Ο κατάλογος μπορεί να είναι ατέλειωτος. Ένα ή πολλά τα ασθενή μας σημεία προσελκύουν την προσοχή του αντιπάλου μας. Και τότε γίνεται εκείνο που γράφει ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος, «έχουμε άσαρκους εχθρούς, οι οποίοι στοχεύουν με ακρίβεια, αν μπορέσουν να βρουν κάποιο μέλος αφύλαχτο για να μπήξουν τα βέλη και να μας θανατώσουν» (Κατήχηση Γ΄). Επισημαίνοντας κατάλληλα τα σημεία και εκεί συγκεντρώνονται τα πυρά. Το αποτέλεσμα είναι προδεδικασμένο.
Γι’ αυτό χρειάζεται μεγίστη προσοχή στα αδύνατα σημεία του ψυχικού μας οργανισμού. Με την αυτοεξέταση πρέπει να τα επισημάνουμε. Και να τα διορθώσουμε. Να πάψουν, αν είναι δυνατόν να αποτελούν αδυναμίες μας. Ή τουλάχιστον να μας απασχολεί το πρόβλημα της απαλλαγής απ’ αυτές. Κάθε αμέλεια σ’ αυτό το σημείο είναι παράδοση άνευ όρων στον διάβολο. Ο απόστολος Παύλος συνιστά «μηδέ δίδοτε τόπον τω διαβόλω» (Εφεσ. 4, 27). Κι εμείς αντίθετα προσφέροντας σ’ αυτόν τα πολλά ή λίγα ασθενή σημεία μας του παραχωρούμε θέση νικητή στην καρδιά μας και του ανοίγουμε τη θύρα της ψυχής μας για να έρθει ως κατακτητής και να μας αιχμαλωτίσει.
Μακριά λοιπόν από μας η αμέλεια και οι αδυναμίες. Ας μην το λησμονούμε. Οι δαίμονες «παρακολουθούν ποια αρετή έχει παραμεληθεί και απ’ αυτό το κενό, αφού μπουν αρπάζουν την άθλια ψυχή» όπως λέγει ο Ευάγριος ο Ποντικός (P.G. 40, 1244). Θα είναι κρίμα να αγωνιζόμαστε σ’ όλο το μήκος των τοιχών της ψυχής μας κι από αμέλειά μας να έχει μείνει αφύλακτος ένας μικρός δρόμος. Μπορεί αυτός να κρίνει την έκβαση όλης της μάχης. Και να μας στερήσει τη χαρά της νίκης. Μη γένοιτο!
Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή