Το κάνουν όλοι οι εμπόλεμοι. Προσπαθούν να κρύβουν τις κινήσεις του. Το κάνουν κι όλοι οι δόλιοι και οι πονηροί. Ενεργούν κρυφά και από τα παρασκήνια, χωρίς να φαίνονται. Έτσι παραπλανούν εκείνους που θέλουν να βλάψουν, οι οποίοι, μη γνωρίζοντας από που προέρχονται τα εναντίον τους βέλη, δεν μπορούν να αμυνθούν αποτελεσματικά. Ποιον να πολεμήσουν, αφού δεν τον γνωρίζουν.
Το ίδιο κάνει και ο διάβολος. Αποφεύγει τον κατά μέτωπο αγώνα. Δεν παρατάσσεται εύκολα για μάχη. Προτιμά να κρύβεται, να μη φαίνεται πουθενά, να πείθει, αν είναι δυνατόν, ότι δεν υπάρχει. Και το επιτυγχάνει. Έτσι βλέπουμε πολλοί άνθρωποι να μην παραδέχονται την ύπαρξη του διαβόλου. «Δεν βαριέσαι -λέγουν- διάβολος δεν υπάρχει· είναι απλώς το κακό προσωποποιημένο». Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά τρανή απόδειξη της δεινής μεθοδείας του διαβόλου να αποκοιμίζει τα θύματά του με το χάπι της δήθεν ανυπαρξίας του. Οι άνθρωποι που πέφτουν στην παγίδα είναι τα ασφαλέστερα θύματα του διαβόλου. Δεν τους φοβάται μη του φύγουν. Να φύγουν από πού; Από τα δίχτυα του διαβόλου; Μα αυτοί δεν πιστεύουν πως υπάρχει διάβολος, γιατί να πολεμούν; Να μάχονται τη σκιά τους;
Κι όμως διάβολος υπάρχει. Μας το λέγει κατηγορηματικά η Αγ. Γραφή. Όταν ο Θείος Ιάκωβος μας συνιστά· «αντίστηται τω διαβόλω, και φεύξευται αφ’ υμών» (Ιακ. 4, 7) τι αλήθεια εννοεί; Εάν ο διάβολος δεν είναι ον υπαρκτό, τότε ποιος συνομιλεί με το Θεό για τον Ιώβ; «Και ιδού ήλθον οι άγγελοι του Θεού παραστήναι ενώπιον του Κυρίου και ο διάβολος ήθλε μετ’ αυτών...» (Ιώβ 1, 6-12). Όταν ο Κύριος συνδιαλέγεται πάνω στο Σαραντάριο όρος με τον διάβολο, δεν συνομιλεί με υπαρκτό πρόσωπο; Με ποιον συζητά ο Κύριος όταν συναντά τους δύο δαιμονιζομένους των Γεργεσηνών; Ο Ευαγγελιστής σημειώνει πως «οι δαίμονες παρεκάλουν» (Ματθ. 8, 31). Δαίμονες, όχι άνθρωποι. Κι όταν ο Κύριος λέγει την παραβολή των ζιζανίων γιατί εξηγεί ότι «ο εχθρός ο σπείρας αυτά (τα ζιζάνια) εστίν ο διάβολος;» Ο Ιωάννης μας βεβαιώνει ότι ο Κύριος ήλθεν «ίνα λύση τα έργα του διαβόλου» (Α΄ Ιωαν. 3, 8). Ποιανού διαβόλου, μήπως εκείνου που δεν υπάρχει; Κι αν δεν υπάρχει διάβολος, τότε πώς εξηγούνται τα φαινόμενα των δαιμονιζομένων ανθρώπων; Ας επισκεφθούν τον άγιο Γεράσιμο Κεφαλληνίας όσοι αμφιβάλλουν για την ύπαρξη του διαβόλου για να πεισθούν ότι διάβολος υπάρχει. Και δρα. Και φεύγει κάτω από τη θαυματουργική δύναμη του Αγίου και ελευθερώνει τον άνθρωπο.
Είναι πίστη της Εκκλησίας μας, η ύπαρξη πονηρών πνευμάτων. Γι’ αυτό και υπάρχουν σε χρήση οι ευχές των εξορκισμών κατά των δαιμόνων. Γι’ αυτό κατά την Κατήχηση που προηγείται του Βαπτίσματος, ο ιερέας επικαλείται τη δύναμη του Θεού για την απομάκρυνση «από του ευτρεπιζομένου προς το Άγιο Βάπτισμα» κάθε πονηρού πνεύματος. Τι άραγε σημαίνει ο εξορκισμός· «Εξέλασον απ’ αυτού παν πονηρόν και ακάθαρτον πνεύμα, κεκρυμμένον και εμφωλείον αυτού τη καρδιά».
Πράγματι διάβολος υπάρχει ως προσωπική οντότητα. Κι όμως κατορθώνει να κρύβεται επιμελώς και να μην εμφανίζεται, ώστε οι άνθρωποι να μένουν ήσυχοι. Ο Ωριγένης μας λέγει πως σ’ αυτό το σημείο ο διάβολος μοιάζει με τους ηθοποιούς, οι οποίοι φορούν μάσκες και δεν αναγνωρίζονται. «Τέτοιος είναι ο δράκων (ο διάβολος). Ποτέ δεν δείχνει το πρόσωπό του. Όταν παίρνει μορφή ανθρώπου το κάνει για να εξαπατήσει τους ανθρώπους» (ΒΕΠΕΣ 15, 241).
Αυτό το κάνει ο σατανάς για να μην αναγνωρίζεται και γίνεται αποκρουστικός και μισητός. Φαντασθείτε το διάβολο να παίρνει τη γνωστή απαίσια μορφή του, να εμφανιζόταν μπροστά μας, να συστηνόταν ευγενικά και να μας προειδοποιούσε ότι πρόκειται να μας πειράξει. Ποιος τότε σώφρων άνθρωπος θα δεχόταν αδιαμαρτύρητα τις προσβολές του; Ποιος δεν θα καταλαμβανόταν από ρίγος και δεν θα συσπειρωνόταν εναντίον τέτοιου βρωμερού και ακάθαρτου εχθρού; Τότε ο διάβολος ασφαλώς θα αποτύγχανε. Όλοι θα λάμβαναν τα μέτρα τους. Θα απέφευγαν την επιβουλή του, θα έμεναν μακριά από την ακτίνα δράσεώς του. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τώρα εκείνος κρύβει την παρουσία του. Δεν εμφανίζεται να συστηθεί, δεν παρουσιάζεται. Αλλά τεχνηέντως ρίχνει την ιδέα της ανυπαρξίας του.
Ιδέα που έχει «πιάσει» «επειδή είναι μισητός αυτός ο εφευρέτης της κακίας και μεγάλος δαίμονας ο διάβολος και αν παρουσιαζόταν θα τον πολεμούσαν όλοι, γι’ αυτό, όπως το φίδι, όπως ο δράκοντας, όπως το λιοντάρι που αναζητεί ποιον να αρπάξει και να καταπιεί, έτσι κι αυτός κρύβει και σκεπάζει αυτό που είναι» (ΒΕΠΕΣ 31, 220), λέγει ο Μ. Αθανάσιος αποκαλύπτοντας με χαρακτηριστικούς λόγους αυτή την τέχνη του διαβόλου. Ο δε Κλήμης Ρώμης παρατηρεί σχετικά ότι οι δαίμονες «Στην αρχή δεν φανερώνουν ποιοι είναι για να μη προκαλέσουν ισχυρή αντίσταση» (ΒΕΠΕΣ 1, 137) επιδιώκουν να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους μ’ αυτόν τον τρόπο. Έτσι το καμουφλάζ του διαβόλου σημειώνει επιτυχίες και οι άνθρωποι πέφτουν θύματα στα χέρια του.
Για τον πιστό το στρατήγημα αυτό είναι ανίσχυρο. Ο πιστός αναγνωρίζει, ότι ο διάβολος είναι πνευματική προσωπικότητα, που ζει και δρα κοντά του. Κάθε απόπειρα του διαβόλου να κρυφτεί είναι άστοχη για τον πιστό, ο οποίος δεν έχει την εντύπωση πως ο αντίδικός του δεν υπάρχει, αλλά αντίθετα αξιολογεί την ύπαρξή του και ανάλογα κανονίζει τη στάση του.

Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή