Να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που επιθυμεί
Γέροντα, όταν δεν έχω όρεξη για πνευματικά, πώς να βάλω αρχή;
Να κάνεις κάτι πνευματικό που σε ευχαριστεί, και θα έρθη
η όρεξη και για τα αλλά. Να απλώσεις μπροστά σου την πνευματική
τράπεζα και να βρείς τι τραβά η όρεξη σου. Θέλεις να διαβάσεις λίγο;
Θέλεις να κάνεις ένα κομποσκοίνι; Θέλεις να κάνεις μια Παράκληση;
Θέλεις να διαβάσεις Ψαλτήρι ή να κάνεις λίγες μετάνοιες
αν δεν έχεις όρεξη για τίποτε, έ, τότε θέλεις βρεγμένη σανίδα.
Από εργόχειρο, Γέροντα, μπορώ να αρχίσω;
Μπορείς, αλλά να λες συγχρόνως και την ευχή.
Μήπως όμως Γέροντα, κάνοντας ό,τι με ευχαριστεί, κάνω το θέλημά μου;
Κοίταξε, στα πνευματικά πρέπει να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που
επιθυμεί και ζητάει μόνη της. Έτσι γλυκαίνεται, τρέφεται
και παρακινείται για περισσότερα πνευματικά. Βλέπεις,
και όταν αρρωσταίνουμε και ζητά κάτι ο οργανισμός μας,
του το δίνουμε, για να γίνουμε καλά. Μικρός, είχα αρρωστήσει
από αναιμία, και ζητούσα να φάω λεμόνι. Οι δικοί μου όμως,
επειδή δεν ήξεραν αν έπρεπε να φάω λεμόνι, δεν μού έδιναν
και περίμεναν τον γιατρό. Και τελικά, όταν ήρθε ο γιατρός,
συνέστησε να τρώω λεμόνια, γιατί ο οργανισμός μου είχε ανάγκη
από βιταμίνες που περιέχονται στα λεμόνια.
Γέροντα, για να αντιμετωπίσω αυτόν τον καιρό την αμέλεια,
έκανα μια προσπάθεια να εφαρμόσω ένα πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα καλό είναι, αλλά πρέπει πρώτα να μπει
η καρδιά και μετά το πρόγραμμα. Μήπως, Γέροντα, να μου βάζατε
εσείς ένα πρόγραμμα; -Το πρόγραμμα που θα σου βάλω, είναι να κάνεις
ό,τι πνευματικό σε ευχαριστεί. Να μη στριμώχνεις με άγχος τον εαυτό σου,
αλλά να εξετάζεις από τι είδους πνευματική τροφή έχει ανάγκη η ψυχή σου
και να της το δίνης. Όταν νιώθεις την ανάγκη να ψάλεις,
να ψάλεις όταν σε τραβά η μελέτη, να μελετάς, όταν σε τραβάει η ευχή,
να λες την ευχή. Να κάνεις και ό,τι άλλο πνευματικό επιθυμείς,
αρκεί να μην καταπιέζεις τον εαυτό σου. Νομίζω ότι κατάλαβες.
Αυτό θα γίνει τώρα στις αρχές, μέχρι να γλυκαθεί η ψυχή σου,
και μετά θα μπεις σε μια πνευματική σειρά πού θα σε τραβάει από μόνη της.
Μην ανησυχείς λοιπόν, με την Χάρη του Θεού θα πάρει μπρος η μηχανή
σου και θα τρέχεις.
(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.54-55)