Εξομολόγησις
καλλωπισμός της ψυχής
Αν θέλης να είσαι ωραίος, να προσθέτης την εξομολόγησι των αμαρτημάτων σου και να μη παραλείπης να πλένης το πρόσωπό σου με τη συνεχή ροή των δακρύων της μετανοίας... Φρόντιζε πιο πολύ την ψυχή, και κάθε μέρα να την πλένης με τα θερμά δάκρυα. Διότι μ’ αυτό το ευλογημένο νερό απαλλάσσεται η ψυχή από τη βρωμιά και γίνεται λαμπρότερη.
Ε.Π.Ε. 2,638
ομολογία και δοξολογία
Είναι διπλή η έννοια της εξομολογήσεως. Ή, δηλαδή, δηλώνει αναγνώρισι και καταδίκη των αμαρτημάτων, ή ευχαριστία στο Θεό.
Ε.Π.Ε. 5,440
όχι γενικά, αλλά κατ' είδος!
Να εξομολογηθής όλα τα αμαρτήματά σου, ένα προς ένα, και έτσι θα μάθης να παίρνης την άφεσι, και έτσι θα είσαι ευγνώμων προς τον Ευεργέτη Χριστό.
Ε.Π.Ε. 9,454
ανακαίνισις
Τα σπίτια, όταν παλιώσουν, πάντοτε τα διορθώνουμε. Αυτό να κάνης και με τον εαυτό σου. Αμάρτησες σήμερα; Πάλιωσες την ψυχή σου; Να μην απογοητευτής, να μη ξαναπέσης, αλλά ξανακάνε καινούργιο το πνευματικό σου σπίτι με τη μετάνοια, με δάκρυα, με εξομολόγησι και με την επιτέλεσι καλών έργων. Και αυτό να μη παύσης ποτέ να το κάνης.
Ε.Π.Ε. 17,442
υπέρ των προτέρων
Ας απομακρυνθούμε από τον έρωτα των χρημάτων και της κενοδοξίας, παρακαλώντας τον Θεό ν’ απλώση το παντοδύναμο χέρι Του και να ανορθώση τα πεσμένα μέλη μας. Ας Τον παρακαλέσουμε, ας εξομολογηθούμε. Ας Τον δοξολογήσουμε για όσα μέχρι τώρα μας έκανε. Και ας Τον ικετεύσουμε θερμά και για το μέλλον, ώστε να αξιωθούμε να σωθούμε από το φοβερό θηρίο της φιλαργυρίας και να αναπέμψουμε ευχαριστία στο φιλάνθρωπο Θεό και Πατέρα, στον οποίον μαζί με τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα ανήκει δόξα και τιμή τώρα και πάντοτε και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Ε.Π.Ε. 20,684
προϋποθέσεις της
Ποιο είναι το φάρμακο της μετανοίας και πώς παρασκευάζεται; Πρώτα, με την καταδίκη των αμαρτημάτων μας και με την εξομολόγησί τους... Δεύτερον, με πολλή ταπείνωσι. Αν, δηλαδή, ομολογήσης την αμαρτία όπως πρέπει να την ομολογήσης, η ψυχή σου ταπεινώνεται. Όταν η συνείδησις συστρέφεται συνεχώς γύρω απ’ την αμαρτία, κάνει την ψυχή να ταπεινωθή.
Ε.Π.Ε. 24,440
με γέλια!
Μπήκες στην εκκλησία για να μετανοήσης και να εξομολογηθής τα αμαρτήματά σου, να προσπέσης στο Θεό, να παρακαλέσης και να ικετεύσης για όλα τα πλημμελήματά σου, και συ όλα αυτά τα κάνεις γελώντας; Πώς λοιπόν θα μπορέσης να εξιλεωθής; Και τι, κακό, λένε, είναι το γέλιο; Δεν είναι κακό το γέλιο. Κακό είναι όταν ξεπερνά το μέτρο και εκδηλώνεται άκαιρα.
Ε.Π.Ε. 24,580
όχι γενικά, αλλά κατ’ είδος!
Ας πείθουμε τους εαυτούς μας, ότι αμαρτήσαμε. Κι ας μη το λέμε μόνο με τη γλώσσα, αλλά και με τη διάνοια. Ας μην αποκαλούμε απλώς τους εαυτούς μας αμαρτωλούς, αλλά κι ας αναλογιζώμαστε και τ’ αμαρτήματά μας, εξετάζοντάς τα ένα προς ένα.
Ε.Π.Ε. 25,318
δικαιώνει
Είδες πως δικαιώθηκες με την εξομολόγησι; Ο Θεός είναι φιλάνθρωπος. Δεν λυπήθηκε τον Υιό Του, για να λυπηθή το δούλο, τον άνθρωπο. Παρέδωσε το μονογενή Του Υιό, για ν’ αγοράση τους αχάριστους δούλους, εμάς τους ανθρώπους.
Ε.Π.Ε. 30.294
εξαλείφει τα πάντα
Η εξομολόγησις αφαιρεί το αμάρτημα και το κάνει, σαν να μην έχη γίνει ποτέ.
Ε.Π.Ε. 30,294-296
γνήσια
Δεν απομακρύνει την αμαρτία ο χρόνος. Ο τρόπος εκείνου, που μετανοεί, σβήνει την αμαρτία. Είναι δυνατόν να περάση πολύς χρόνος και να μη πετύχη κανείς τη σωτηρία. Και άλλος πάλι, μέσα σε λίγο χρόνο, αφού εξομολογηθή ειλικρινά, ν’ απαλλαγή απ’ την αμαρτία.
Ε.Π.Ε. 30,254
πρώτος συ να τα πης!
Το ζητούμενο αυτό είναι: Όχι απλώς να πης, αλλά πρώτος συ να πης τα αμαρτήματά σου. Να μη περιμένης να σε ελέγξουν ή να σε κατηγορήσουν. Εσύ να συναισθανθής όσα έχεις διαπράξει έτσι, σαν κάποιος να σε ελέγχη γι’ αυτά.
Ε.Π.Ε. 34,376

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 214-216)