Ταπεινή εξομολόγηση στον Χριστό

Γέροντα, ποιά προετοιμασία χρειάζεται να κάνουμε για την προσευχή;
Ανάλογη με την προετοιμασία που κάνουμε για την Θεία Κοινωνία.
Εκεί έχουμε Θεία Κοινωνία, εδώ Θεία επικοινωνία.
Όταν κοινωνούμε, παίρνουμε μέσα μας τον Χριστό και έρχεται
η Θεία Χάρις. Με την προσευχή έχουμε συνέχεια επικοινωνία
με τον Χριστό και δεχόμαστε με άλλον τρόπο την Θεία Χάρη.
Δεν είναι μικρό πράγμα αυτό! Τότε κοινωνούμε Σώμα και Αίμα Χριστού,
τώρα επικοινωνούμε με τον Θεό. Όπως λοιπόν για την Θεία Κοινωνία
επιβάλλεται να εξομολογηθεί κάνεις στον Πνευματικό,
έτσι και για την προσευχή, που είναι θεία επικοινωνία,
πρέπει να κάνη μια ταπεινή εξομολόγηση στον Χριστό.
«Χριστέ μου, να πη, είμαι χάλια, είμαι τέτοιος, τέτοιος...
Δεν αξίζει να ασχοληθείς με εμένα, αλλά, Σε παρακαλώ, βοήθησέ με».
Έτσι έρχεται η θεία Χάρις και μετά αρχίζει η θεία επικοινωνία.
Αν δεν μετανοήσει ο άνθρωπος και δεν εξομολογηθεί ταπεινά στον Θεό,
μένει ατακτοποίητος. Αυτό γίνεται φράχτης, που εμποδίζει
την επικοινωνία του με τον Θεό. Μένει η πόρτα κλειστή κα η ψυχή
δεν βρίσκει ανάπαυση. Ενώ, αν πη «ήμαρτον, Θεέ μου», σπάζει ο φράχτης
ή μάλλον ανοίγει ο Θεός την πόρτα, και δέχεται ο άνθρωπος
την Χάρη της θείας επικοινωνίας.
Γέροντα, διάβασα στην Κλίμακα ότι για την προσευχή πρέπει να φοράμε
την στολή που αρμόζει να φοράει κανείς, όταν πρόκειται να παρουσιασθεί
σε βασιλιά. Ποιά είναι η στολή αυτή;
Να εξευτελίζεις τον εαυτό σου μπροστά στον Θεό και να ζητάς ταπεινά
συγχώρηση για τα σφάλματά σου. «Έφταιξα, Θεέ μου, να λες, είμαι αχάριστη.
Σε λύπησα. Συγχώρεσε με». Αλλά να το λες με εσωτερική συντριβή, όχι εξωτερικά.
Αυτή είναι η στολή που αρμόζει να φοράς, όταν συνομιλείς με τον Θεό.
Αν δεν προηγηθεί αυτό, είναι σαν να λες στον Θεό: «Τι κάνεις; τι χαμπάρια;».
Αν πρέπει να ζητά κανείς συγχώρηση από τον άνθρωπο στον οποίο σφάλλει,
πόσο μάλλον πρέπει να ζητά συγχώρηση από τον Θεό για τα καθημερινά σφάλματά του.
Δηλαδή, Γέροντα, να σκέπτομαι τα σφάλματα της κάθε μέρας;
Να ζητάς συγχώρηση από τον Θεό για τα σφάλματα που έκανες μέσα στην ημέρα
και υστέρα να σκέπτεσαι την αμαρτωλότητα σου γενικά. Έτσι ταπεινώνεσαι και μετά
αρχίζεις τα αιτήματα που έχεις. Εγώ αρχίζω την προσευχή με το «ο Θεός,
ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλό». Το λέω λίγες φορές ψιθυριστά
και μετά συνεχίζω με την ευχή. Κάποτε είχα παρακαλέσει τον Θεό να με μάθη
να προσεύχομαι. Και τότε είδα σε όραμα ένα παιδί δεκαεπτά χρόνων να προσεύχεται.
Ώ, με είχε διαλύσει! Η έκλαιγε και προσευχόταν με τέτοιον τρόπο που με συγκλόνισε.
Άρχιζε με εξομολόγηση: «Είμαι αχάριστος, αδιόρθωτος...». 'Ύστερα έλεγε:
«Τώρα, Θεέ μου, που είμαι σε τέτοια κατάσταση, πώς θα μπορέσω να διορθωθώ,
αν δεν με βοηθήσεις Εσύ;» και άρχιζε τα αιτήματα.
Γέροντα, πολλές φορές στην διάρκεια της προσευχής με απασχολούν τα σφάλματά μου
και δεν μπορώ να συγκεντρωθώ.
Είπαμε να εξετάζουμε τον εαυτό μας και να εξομολογούμαστε τα σφάλματά μας,
πριν αρχίσουμε την προσευχή, όχι την ώρα της προσευχής.
Αυτό δεν είναι αυτοκριτική, είναι συζήτηση με το ταγκαλάκι.
Πριν από την προσευχή θα σκεφτούμε τι δεν πάει καλά με τον εαυτό μας,
θα στρέφουμε τον νου μας εκεί, θα ρυθμίσουμε τα κλισιοσκόπιο, και μετά... πυρ!

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.41-43)