158. «εβλάστησας άνευ σπέρματος, ον εγέννησε Πατήρ αρρεύστως» (II).
Η «υπέρ φύσιν» σύλληψις του Ιησού από την Παρθένο αναφέρεται, ειδικώτερα, στο γεγονός ότι έγινε «άνευ σπέρματος» (ανδρός) ή, όπως λέγει ο ι. Δαμασκηνός «ουκ εκ συναφείας ανδρός» (Έκδοσις Όρθ. Πίστεως, III,1) .
Η «άνευ σπέρματος» σύλληψις του Ιησού δεν αποτελεί καταδίκη του ανθρωπίνου «σπέρματος» ούτε συνεπάγεται οποιαδήποτε μορφή εναντίον της γενετησίου λειτουργίας του ανθρώπου. Στην περίπτωσι της «ασπόρου» συλλήψεως του Ιησού εξαίρεται το γεγονός της υγιούς και καινής φύσεως του δεύτερου Αδάμ, του Χριστού.
Με την πτώσι του πρώτου Αδάμ, η αμαρτία, σαν θανατηφόρο μικρόβιο, μπήκε μέσα στην ανθρώπινη φύσι, γεγονός που προκάλεσε την εξασθένησί της και το θάνατο: «η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και δια της αμαρτίας ο θάνατος (Ρωμ. ε' 12) . Η κατάστασις αυτή ήταν φυσικό να μεταδοθή κληρονομικά και στους απογόνους των Πρωτοπλάστων. Έτσι, η αμαρτία και ο θάνατος έγιναν κοινός κλήρος ολόκληρης της ανθρωπότητος, (Ρωμ. ε' 12) , που μεταδίδεται κληρονομικά δια της φυσιολογικής γεννήσεως.
Όμως, με την «άνευ σπέρματος» σύλληψι του Ιησού τερματίσθηκε η διαιώνισις του πταίσματος του Αδάμ, στο πρόσωπο δε του Ιησού εμφανίσθηκε ο νέος τύπος της «καινής» και αναμάρτητης ανθρωπίνης φύσεως. Ο Ιησούς, ελεύθερος από τις συνέπειες της πτώσεως του πρώτου Ανθρώπου αποτελεί τον καινούργιο γενάρχη της Ανθρωπότητος. Είναι ο νέος Αδάμ, από τον Οποίο θα πηγάση η ανακαίνισις και αναδημιουργία του ανθρώπου και του κόσμου. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (PG 151, 169) τονίζει σχετικά: «Δια τούτο ο Κύριος δεν γεννάται εκ του γάμου, διότι είπερ εκ σπέρματος συνελήφθη, ουκ αν ην καινός άνθρωπος, ουδ’ αναμάρτητος ην και των αμαρτανόντων σωτήρ»!
Για ν’ ανακαινίσης τους άλλους πρέπει να είσαι καινούργιος άνθρωπος! Το δράμα της ανθρωπίνης ιστορίας είναι ότι οι διάφοροι «σωτήρες» και «ανακαινισταί» των ανθρώπων έχουν οι ίδιοι ανάγκη σωτηρίας και ανακαινίσεως. Οι δούλοι των παθών, οι ένοχοι και διεφθαρμένοι δεν μπορούν ν’ απελευθερώσουν τους ανθρώπους και ν’ ανακαινίσουν την κοινωνία!
Ωστόσο, η «άνευ σπέρματος» σύλληψις του Ιησού αποτελεί και μια υπέρβασι της γενετησίου λειτουργίας. Με τον Ιησού άρχισε η «καινή» βασιλεία του Θεού όπου «ούτε οι άνδρες έρχονται εις γάμον, ούτε αι γυναίκες δίδονται εις γάμον, αλλ’ είναι όλοι σαν άγγελοι Θεού εις τον ουρανόν» (Ματθ. κβ’ 30) . Η «καινή» αυτή κατάστασις θα πραγματοποιηθή βέβαια μετά την κοινή Ανάστασι. Ο Κύριος όμως την καθιέρωσε «από τώρα» σαν θεσμό, για όσους έχουν το σχετικό χάρισμα, την Παρθενία. Η Θεοτόκος ήταν η πρώτη που εβίωσε την «καινή» αυτή κατάστασι. Όσοι έχουν το χάρισμά της Παρθενίας βιώνουν από τώρα, μαζί με τον Ιησού και τη Θεοτόκο, την «καινή» κατάστασι της Αιωνιότητος.
Η «άνευ σπέρματος» σύλληψις του Ιησού συμβολίζει, τέλος, την «καινή» λειτουργία της πνευματικής αναγεννήσεως και αναπλάσεως των ανθρώπων. Η αναγέννησις αυτή γίνεται «ουκ εξ αιμάτων, ουδέ εκ θελήματος σαρκός, ουδέ εκ θελήματος ανδρός, αλλ’ εκ του Θεού» (Ιωάν. α' 13) . Έτσι, με την άσπορο σύλληψι του Ιησού, η Θεοτόκος αναδείχθηκε εργαστήριο της πνευματικής αναγεννήσεως των ανθρώπων.
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)