«Και βαπτίζεται ο Χριστός… για να γίνει σ’ εμάς παράδειγμα και υπογραμμός για το βάπτισμα».
(Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
«Βαπτίσθηκε ο Χριστός, όχι για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες Του (διότι ήταν αναμάρτητος) αλλά, βαπτίσθηκε ενώ ήταν αναμάρτητος, για να δώσει θεία χάρη και αξία στους βαπτιζομένους».
(Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων)
«Αυτή είναι η ημέρα κατά την οποία ο Χριστός βαπτίσθηκε και αγίασε τα νερά. Γι’ αυτό βέβαια και τα μεσάνυχτα αυτής της γιορτής όλοι φέρνουν νερό και το τοποθετούν μέσα στο σπίτι, φυλάγοντας το όλο τον χρόνο, επειδή σήμερα αγιάσθηκαν τα νερά. Και το θαύμα τον αγιασμού των νερών γίνεται φανερό από το ότι δεν αλλοιώνεται το νερό με το πέρασμα του χρόνου, αλλά ολόκληρο τον χρόνο και πολλές φορές δύο και τρία χρόνια παραμένει καθαρό και φρέσκο το νερό που αντλήθηκε σήμερα, και βρίσκεται μετά από τόσο χρόνο σε ίση αξία και κατάσταση με το νερό που μόλις πριν από λίγο πήραν από την πηγή».
(Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)
«Η περιστερά είναι «ήμερο ζώο και καθαρό. Επειδή λοιπόν και το Πνεύμα είναι Πνεύμα πραότητας, γι’ αυτό φανερώνεται και σ’ αυτό». Και ο Μεσσίας είναι πράος και ταπεινός στην καρδιά (Ματθ. ια’ 29, κα’ 5) και συνιστά την πραότητα στους διακόνους του (Ματθ. ι 16) και για τους πράους επιφυλάσσει ως κληρονομιά τη γη (Ματθ. ε’ 5). Δεν κατεβαίνει το Πνεύμα με τη μορφή αετού, που, αν και είναι ο βασιλιάς των πτηνών, είναι όμως σαρκοφάγο πτηνό, αλλά κατεβαίνει με τη μορφή περιστεράς, της οποίας κανένα άλλο πτηνό δεν είναι περισσότερο άκακο και αβλαβές. Η περιστερά ήταν το μόνο από τα πτηνά που προσφερόταν ως θυσία (Λευιτ. α 14) και ο Χριστός δια του αιωνίου Πνεύματος, πρόσφερε τον εαυτό Του άμεμπτη θυσία στον Θεό. Η περιστερά ακόμη ήταν το έμβλημα της καθαρότητας. Και η εμφάνιση της εδώ συμφωνεί προς τη γλυκύτητα και τον ειρηνικό χαρακτήρα της βασιλείας του Χριστού».
(Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)
«Ο Ιωάννης βαπτίζει και έρχεται ο Χριστός να βαπτιστεί, για να αγιάσει ενδεχομένως και τον βαπτιστή, και όπως είναι ολοφάνερο για να θάψει μέσα στο νερό όλον τον παλαιό Αδάμ και να αγιάσει πριν από αυτούς και για χάρη τους τον Ιορδάνη».
(Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
«Είδες, αγαπητέ, πόσα και τι μεγάλα αγαθά θα ζημιωνόμασταν, εάν ο Κύριος συμφωνούσε με την παράκληση του Ιωάννη και δεν βαπτιζόταν; Διότι ήταν κλεισμένοι οι ουρανοί, πριν απ’ αυτό το γεγονός, και αδιάβατη ήταν η ουράνια χώρα. Στα κάτω κατεβαίναμε, στα επάνω όμως δεν ανεβαίναμε. Και μόνο ο Δεσπότης βαπτίσθηκε και «έκανε καινούργιο τον παλαιό άνθρωπο» (Πρβλ. Κολ. γ’ 9) και την εξουσία της υιοθεσίας του εμπιστεύθηκε και πάλι. «Κι αμέσως άνοιξαν σ’ αυτόν οι ουρανοί». Έγινε συμφιλίωση των ορατών με τα αόρατα, γέμισαν με χαρά τα ουράνια τάγματα, θεραπεύθηκαν τα επίγεια νοσήματα, έγιναν γνωστά τα απόρρητα πράγματα, συμφιλιώθηκαν τα εχθρικά. Διότι άκουγες τον Ευαγγελιστή να λέει «άνοιξαν σ’ αυτόν οι ουρανοί» . Και αυτό έγινε για χάρη τριών παράξενων πραγμάτων. Επειδή, όταν βαπτιζόταν ο νυμφίος Χριστός, έπρεπε ο ουράνιος θάλαμος να ανοίξει τις λαμπερές του πύλες. Και επίσης όταν το Άγιο Πνεύμα με μορφή περιστεράς κατέρχονταν και η φωνή του Πατέρα ακούγονταν παντού, έπρεπε οι επουράνιες πύλες να είναι ανοιχτές (Πρβλ. Ψαλμ. κγ’ 7). «Και αμέσως άνοιξαν οι ουρανοί και φωνή από τους ουρανούς έλεγε, Αυτός είναι ο αγαπητός μου Υιός, στον οποίον ευαρεστούμαι».
(Άγιος Ιππόλυτος Ρώμης)
«Βαπτίζομαι από εσένα τον δούλο, ώστε κανένας βασιλιάς ή άνθρωπος με αξίωμα να μη περιφρονήσει το να βαπτιστεί από απλό ιερέα».
(Άγιος Ιππόλυτος Ρώμης)
«Ο Χριστός, αν και δεν είχε ανάγκη να καθαριστεί με το Βάπτισμα, γιατί ποια ανάγκη έχει η αυτοκάθαρση να καθαριστεί; Παρ’ όλα αυτά, αυτός καθαρίζεται και βαπτίζεται σήμερα για χάρη του Αδάμ, ο οποίος έπεσε στη λάσπη της αμαρτίας, και γι’ αυτό χρειαζόταν να καθαριστεί από αυτήν».
(Ἄγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)