41. «Συ ει το όρος εξ ου αρρήτως ετμήθη λίθος και πύλας του άδου συνέτριψε» (Ω).
Η προτύπωσις της Θεοτόκου εδώ προέρχεται από το προφητικό όνειρο του Ναβουχοδονόσορος, που ερμήνευσε ο προφήτης Δανιήλ. Ο Βασιλεύς είδε το εξής όνειρο: από ένα ψηλό βουνό κόπηκε «άνευ χειρών» ένα λιθάρι, το οποίο έπεσε και συνέτριψε μια μεγάλη εικόνα (Δανιήλ β' 31 – 49).
Η ευλαβής μελέτη των βιβλικών αυτών στοιχείων διέκρινε τις εξής προτυπώσεις της Θεοτόκου: στο ψηλό βουνό (=όρος) την μεγάλη μορφή της Θεομήτορος. Στην «άνευ χειρών» αποκοπή του λιθαριού, την άρρητη σύλληψι και γέννησι του Θεανθρώπου και στον «λίθο ν», τον Κύριο Ιησού (Εφεσ. β' 20), που με την ένδοξο Ανάστασί του συνέτριψε τις πύλες του Άδου (Ω) .
Η μορφή της Θεοτόκου είναι μεγαλειώδης!
Την χαρακτηρίζει το μεγαλείο και η ωραιότης του ψηλού βουνού. Το ψηλό βουνό έχει ένα επιβλητικό μεγαλείο. Από μακρυά προβάλλεται στον ουρανό και νομίζει κανείς ότι η κορυφή του εγγίζει τον θόλο του ουρανού. Αλλά και από κοντά, οι ομορφιές του βουνού δεν τελειώνουν. Τα εναλλασσόμενα τοπία, οι απαλές κοιλάδες, οι απόκρυμνες λαγγαδιές, οι κατάφυτες πλαγιές, οι σπηλιές με τους σταλαγμίτες και τους σταλακτίτες, οι κρυστάλλινες πηγές, τα χιόνια των κορυφών...
Η μορφή της Θεοτόκου είναι η υψηλότερη ανθρώπινη κορυφή της Π. και της Κ. Διαθήκης (Λ, 199). Είναι, κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, «το μεθόριον της κτιστής και ακτίστου φύσεως». Το περιδέραιο των αρετών της, σταλακτίτες του Ουρανού στο σταλαγμίτη της πάναγνης ψυχής της, της χαρίζει άφατη δόξα και μεγαλοπρέπεια. «Η ωραιότης της Παρθενίας της και το υπέρλαμπρον το της αγνείας» της κατέπληξε και αυτόν τον αρχιστράτηγο των αγγελικών Δυνάμεων (Ω) . Η Θεοτόκος είναι η Βασίλισσα (Ψαλμ. 44, 10 εξ.) του κόσμου!
Η μορφή της Θεοτόκου, εξάλλου, ασκεί τη γοητεία και την έλξι του ψηλού βουνού. Το ψηλό βουνό ασκούσε πάντα μια ιδιαίτερη γοητεία στον άνθρωπο. Έτσι βλέπομε ότι οι άνθρωποι στην προϊστορία τους θεοποίησαν το ψηλό βουνό και από την αυγή της ιστορίας του πνεύματός των στέκονταν μπροστά του με θαυμασμό και δέος. Κι από το άλλο μέρος, το ψηλό βουνό ασκεί μια ακατανίκητη έλξι στους ανθρώπους που τους τραβάει κοντά του, και προκαλεί να το ανεβούν, ν’ αναρρηχηθούν στις κατακόρυφες πλαγιές του, να φθάσουν και να κατακτήσουν την κορυφή του.
Η μορφή της Θεοτόκου ασκεί μιαν αφάνταστη γοητεία και έλξι στις ψυχές αγγέλων και ανθρώπων. Οι άνθρωποι στέκονται με σεβασμό και δέος μπροστά στο «δυσανάβατο ύψος» της αγιότητός της. Και οι άγιοι Άγγελοι με δυσκολία ατενίζουν το «δυσθεώρητο βάθος» της Παναγίας υπάρξεώς της (Ω) . Η μορφή της Θεομήτορος, ζωγραφισμένη στο ψηλότερο, μετά τον τρούλλο, μέρος του ορθοδόξου Ναού τραβάει τα μάτια και τις ψυχές των πιστών. Η «Πλατυτέρα» είτε Βρεφοκρατούσα είτε Δεομένη ασκεί την πιο μεγάλη έλξι στα μέλη της Εκκλησίας. Είναι ο ιερός Μαγνήτης που μας τραβάει κοντά της και κοντά στον Υιό και Θεό της. Η Θεοτόκος θα υπάρχη εκεί μπροστά μας, μέχρις ότου ο Κύριος και Θεός της «ελκύση πάντας» (Ιω. ιβ' 32) στη βασιλεία Του.
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 65-66 )
41. «Συ ει το όρος εξ ου αρρήτως ετμήθη λίθος και πύλας του άδου συνέτριψε» (Ω).
Η προτύπωσις της Θεοτόκου εδώ προέρχεται από το προφητικό όνειρο του Ναβουχοδονόσορος, που ερμήνευσε ο προφήτης Δανιήλ. Ο Βασιλεύς είδε το εξής όνειρο: από ένα ψηλό βουνό κόπηκε «άνευ χειρών» ένα λιθάρι, το οποίο έπεσε και συνέτριψε μια μεγάλη εικόνα (Δανιήλ β' 31 – 49).
Η ευλαβής μελέτη των βιβλικών αυτών στοιχείων διέκρινε τις εξής προτυπώσεις της Θεοτόκου: στο ψηλό βουνό (=όρος) την μεγάλη μορφή της Θεομήτορος. Στην «άνευ χειρών» αποκοπή του λιθαριού, την άρρητη σύλληψι και γέννησι του Θεανθρώπου και στον «λίθο ν», τον Κύριο Ιησού (Εφεσ. β' 20), που με την ένδοξο Ανάστασί του συνέτριψε τις πύλες του Άδου (Ω) .
Η μορφή της Θεοτόκου είναι μεγαλειώδης!
Την χαρακτηρίζει το μεγαλείο και η ωραιότης του ψηλού βουνού. Το ψηλό βουνό έχει ένα επιβλητικό μεγαλείο. Από μακρυά προβάλλεται στον ουρανό και νομίζει κανείς ότι η κορυφή του εγγίζει τον θόλο του ουρανού. Αλλά και από κοντά, οι ομορφιές του βουνού δεν τελειώνουν. Τα εναλλασσόμενα τοπία, οι απαλές κοιλάδες, οι απόκρυμνες λαγγαδιές, οι κατάφυτες πλαγιές, οι σπηλιές με τους σταλαγμίτες και τους σταλακτίτες, οι κρυστάλλινες πηγές, τα χιόνια των κορυφών...
Η μορφή της Θεοτόκου είναι η υψηλότερη ανθρώπινη κορυφή της Π. και της Κ. Διαθήκης (Λ, 199). Είναι, κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, «το μεθόριον της κτιστής και ακτίστου φύσεως». Το περιδέραιο των αρετών της, σταλακτίτες του Ουρανού στο σταλαγμίτη της πάναγνης ψυχής της, της χαρίζει άφατη δόξα και μεγαλοπρέπεια. «Η ωραιότης της Παρθενίας της και το υπέρλαμπρον το της αγνείας» της κατέπληξε και αυτόν τον αρχιστράτηγο των αγγελικών Δυνάμεων (Ω) . Η Θεοτόκος είναι η Βασίλισσα (Ψαλμ. 44, 10 εξ.) του κόσμου!
Η μορφή της Θεοτόκου, εξάλλου, ασκεί τη γοητεία και την έλξι του ψηλού βουνού. Το ψηλό βουνό ασκούσε πάντα μια ιδιαίτερη γοητεία στον άνθρωπο. Έτσι βλέπομε ότι οι άνθρωποι στην προϊστορία τους θεοποίησαν το ψηλό βουνό και από την αυγή της ιστορίας του πνεύματός των στέκονταν μπροστά του με θαυμασμό και δέος. Κι από το άλλο μέρος, το ψηλό βουνό ασκεί μια ακατανίκητη έλξι στους ανθρώπους που τους τραβάει κοντά του, και προκαλεί να το ανεβούν, ν’ αναρρηχηθούν στις κατακόρυφες πλαγιές του, να φθάσουν και να κατακτήσουν την κορυφή του.
Η μορφή της Θεοτόκου ασκεί μιαν αφάνταστη γοητεία και έλξι στις ψυχές αγγέλων και ανθρώπων. Οι άνθρωποι στέκονται με σεβασμό και δέος μπροστά στο «δυσανάβατο ύψος» της αγιότητός της. Και οι άγιοι Άγγελοι με δυσκολία ατενίζουν το «δυσθεώρητο βάθος» της Παναγίας υπάρξεώς της (Ω) . Η μορφή της Θεομήτορος, ζωγραφισμένη στο ψηλότερο, μετά τον τρούλλο, μέρος του ορθοδόξου Ναού τραβάει τα μάτια και τις ψυχές των πιστών. Η «Πλατυτέρα» είτε Βρεφοκρατούσα είτε Δεομένη ασκεί την πιο μεγάλη έλξι στα μέλη της Εκκλησίας. Είναι ο ιερός Μαγνήτης που μας τραβάει κοντά της και κοντά στον Υιό και Θεό της. Η Θεοτόκος θα υπάρχη εκεί μπροστά μας, μέχρις ότου ο Κύριος και Θεός της «ελκύση πάντας» (Ιω. ιβ' 32) στη βασιλεία Του.