Αυξομείωση μεγέθους γραμμάτων.
24 Οκτ

Αυτογνωσία (Δ΄).Τα πάθη και η διάγνωσή τους!

Γράφτηκε από τον 

«Όταν κάνω τη βραδινή μου προσευχή, και προσπαθώ να θυμηθώ τις αμαρτίες της ημέρας, εννιά στις δέκα φορές το πιο προφανές αμάρτημά μου έχει σχέση με την αγάπη: κράτησα μούτρα, μίλησα απότομα, σαρκάστηκα, ειρωνεύτηκα, αποπήρα ή έδειξα μίσος σε κάποιον.
Τότε μου έρχεται κατ’ ευθείαν στο μυαλό η δικαιολογία ότι δήθεν η πρόκληση από τους άλλους ήταν πολύ ξαφνική και απρόβλεπτη. «Μ’ έπιασαν στον ύπνο». Δεν είχα χρόνο να συμμαζέψω τον εαυτό μου. Και ίσως αυτό να αποτελεί μια δικαιολογία. Σίγουρα αυτές οι πράξεις θα ήταν χειρότερες, αν ήταν ηθελημένες ή εσκεμμένες. Αν ήταν εκ προμελέτης.
Από την άλλη όμως, αυτό που δείχνει ξεκάθαρα το ποιόν της πνευματικής μας ζωής, είναι αυτό που κάνουμε, όταν «μας πιάνουν στον ύπνο». Αυτό που ξεπετάγεται, πριν προλάβει κάποιος καλά καλά να το μεταμφιέσει κάπως, αυτό είναι η αλήθεια!
Αν υπάρχουν ποντίκια σ ένα κελλάρι, το πιθανότερο είναι να τα δούμε, μόνο όταν θα μπούμε μέσα ξαφνικά. Είναι φανερό ότι, τα ποντίκια, δεν τα δημιουργεί το ξαφνικό του πράγματος! Απλώς δεν τους δίνει την ευκαιρία να κρυφτούν.
Με τον ίδιο τρόπο: το ότι κάποιος με προκάλεσε ξαφνικά, αυτό δεν είναι η αιτία που έχω κακούς τρόπους. Το ξαφνικό δείχνει απλώς πόσο «λίγος» είμαι σε νήψη, σε επαγρύπνηση, σε φόβο Θεού.
Τα ποντίκια είναι πάντα εκεί, μέσα στο κελλάρι. Αλλά αν μπούμε με θόρυβο και φωνές, θα προλάβουν να κρυφτούν πριν ανάψουμε το φως»
(C.S. Lewis στοΜηνύματα από την Λυχνία Γ΄, αρχ. Βαρναβα Λαμπρόπουλου σελ.53-54)
 
«Επίσης μερικές φορές βλέπει κανείς τον εαυτό του να κάθεται με ειρήνη και ησυχία, και όταν του πει κάποιος αδελφός λόγο που τον λυπεί, ταράσσεται και νομίζει εύλογο ότι θλίβεται από αυτόν τον λόγο, κι έτσι λέγει εναντίον του, «εάν δεν ερχόταν να μου μιλήσει και να με ταράξει, δεν επρόκειτο να αμαρτήσω».
Και τούτο είναι φαντασιοπληξία και τούτο είναι παραλογισμός. Μήπως του έβαλε μέσα του το πάθος αυτός που είπε τον λόγο; Απλώς του έδειξε το πάθος που έχει μέσα του, για να μετανοήσει, αν θέλει, γι’ αυτό.
Αυτός μοιάζει με ασπρόψωμο μουχλιασμένο, που είναι απ’ έξω λαμπερό, αλλά όταν το κόψει κανείς, τότε φαίνεται ο βόρβορός του. Έτσι κι αυτός καθόταν ειρηνικά, όπως νόμιζε, είχε όμως μέσα του το πάθος και δεν το γνώριζε.
Ένα λόγο τού είπε ο αδερφός του και εξέβαλε τον κρυμμένο μέσα βόρβορο. Εάν λοιπόν θέλει να ελεηθεί, πρέπει να μετανοήσει, να καθαρθεί, να προκόψει, και τότε θα δεί, ότι οφείλει μάλλον να ευχαριστήσει τον αδελφό που του έγινε αίτιος τέτοιας ωφέλειας».
(αββάς Δωρόθεος, εκδ. ΕΠΕ σελ. 405-407)

«Εκείνος ο οποίος δεν εφοβήθη  ποτέ τον ίδιο τον εαυτό του, δεν γνωρίζει τον φόβο. Διότι όλα τα τέρατα τα εξωτερικά τα οποία φοβείται  ο άνθρωπος, ευρίσκονται εντός του, και μάλιστα ως εις μη αραιωμένην ουσία.
Υπάρχει μια άβυσσος εντός ημών, επάνω από την οποία ο άνθρωπος όταν άπαξ έλθει, παραμένει ισοβίως κατάπληκτος και έντρομος. Άπαντα τα σύμπαντα ημπορούν να χωρούν εις αυτή την άβυσσον – ψυχή, νους, θέλησις, αισθήματα, ορμέμφυτα, πάθη, εσωτερικός άνθρωπος, συνείδησις - η άβυσσος αυτή παραμένει ανέκφραστος, απροσδιόριστος και άνευ ονόματος». (
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
,Στοχασμοί περι του καλού και του κακού. Σελ.51)

«Μια κυρία θυμήθηκε και μου ανέφερε τα εξής:
Κάποτε ο γέροντας Πορφύριος μου είπε: «Πολλές από σας τις γυναίκες, ό,τι κατεστραμμένο και άχρηστο έχετε, παλιά και τρύπια κατσαρολικά, έπιπλα, παπούτσια και άλλα φθαρμένα πράγματα, πάτε και τα πετάτε σε κάποια απόμερη αποθήκη σας, κλειδώνετε την πόρτα και ησυχάζετε. Δεν ξέρετε όμως, ότι θα έρθει στιγμή, που αυτό το παλιατζίδικό σας θα το βρουν και θα εκτεθείτε».
Έμεινα έκπληκτος από τα λόγια του γέροντα. Διάβαζα, εκείνες τις μέρες, βιβλία ποιμαντικής ψυχολογίας, που μιλούσαν για απώθηση τραυματικών βιωμάτων από το συνειδητό στον ασυνείδητο χώρο της ψυχής και για ανάδυσή του σε απροσδόκητο χρόνο. Το ζωντανό παράδειγμα του γέροντα, για την αποθήκη απορριμάτων, μου έλεγε πολύ περισσότερα από ό,τι τα επιστημονικά εγχειρίδια. Ήταν σαφής ο συμβολισμός, ο αναφερόμενος στα αμαρτήματά μας, που δεν εξαλείψαμε με την μετάνοια και την εξομολόγησή μας, αλλά τα πετάξαμε βιαστικά στην αποθήκη της λήθης, για να απαλλαγούμε από την ενοχλητική παρουσία τους, και που θα τα «βρει» ο Θεός, για να τα επαναφέρει στη μνήμη μας, «εν ημέρα κρίσεως». Ήδη τα γνωρίζει, ενώ εμείς τα αγνοούμε».
(Ανθολόγιο Συμβουλών, γέροντος Πορφυρίου σελ. 177)

«…με την  φύλαξη των εντολών να καθαριστούμε όχι μόνο από τις αμαρτίες μας, αλλά και από τα ίδια τα πάθη. Διότι άλλο είναι τα πάθη και άλλο είναι οι αμαρτίες. Πάθη είναι ο θυμός, η κενοδοξία, η φιληδονία, το μίσος, η κακή επιθυμία και τα παρόμοια.
Αμαρτίες όμως είναι ακριβώς οι ενέργειες των παθών, όταν τα ενεργεί κανείς, όταν πράττει με το σώμα εκείνα τα έργα που του υπαγορεύουν τα πάθη.
Φυσικά είναι ενδεχόμενο να έχει κάποιος τα πάθη, αλλά να μην τα θέτει σε ενέργεια»
(αββάς Δωρόθεος, εκδ. ΕΠΕ σελ. 265-267)

«Η αλαζονεία συμπλέκεται με την ανδρεία, όπως ακριβώς ο λεγόμενος κισσός με το κυπαρίσσι. Ας είναι αδιάκοπη η προσπάθειά μας, ώστε να μην περνάει η παραμικρή σκέψη από το μυαλό μας ότι αποκτήσαμε οποιοδήποτε αγαθό, αλλά, αφού εξετάσουμε ποιά ακριβώς είναι τα γνωρίσματα του αγαθού, ας ερευνήσουμε αν αυτά υπάρχουν σε εμάς, και τότε οπωσδήποτε θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε ελλείψεις.
Να εξετάζεις ακατάπαυστα να βρεις και των παθών τα γνωρίσματα, και τότε θα βρεις να υπάρχουν πολλά από αυτά μέσα, γιατί, επειδή είμαστε ασθενείς, δεν μπορούμε να τα αντιληφθούμε, ή εξαιτίας της ασθένειάς μας, ή εξαιτίας της βαθιάς προκατάληψής μας…
Ας μην εκπλαγούμε, βλέποντας τον εαυτό μας στην αρχή του μοναχικού σταδίου να είναι πιο εμπαθής από ό,τι στην κοσμική ζωή. Γιατί πρέπει οπωσδήποτε να βρεθούν πρώτα τα αίτια της ασθένειάς μας, και μετά να αποκτήσουμε την υγεία μας. Καθόσον τα θηρία προηγουμένως ήταν κρυμμένα και δεν φαίνονταν»
(Κλίμαξ Ιωάννου Σιναϊτη, ΕΠΕ σλ. 457)

«Πολλές φορές είμαστε καλοί, γιατί δεν μπορούμε να είμαστε κακοί»   (Ντοστογιέβσκι)

«Είμαστε όλοι εν δυνάμει εγκληματίες», έλεγαν παλιά οι καθηγητές της Νομικής Σχολής στους φοιτητές.
Και τούτο, γιατί στην αχανή ανθρώπινη ψυχή βρίσκονται εν υπνώσει διάφορα θηριώδη ένστικτα, (κακία, μίσος, φόνοι, αδικίες κ.α)(Ματθ. 15,19), που όταν ξυπνήσουν και μπουν σε δραση, κάνουν τον αδύνατο άνθρωπο, τέρας!»
(αρχ. Βασιλείου Μπακογιάννη, Εξουσία και κόλαση, σελ.109)

«Ενας ιερέας, καθώς έβγαινε από τη φυλακή που είχε πάει να κηρύξει, συνάντησε έναν φίλο του, που τον ρώτησε:
- Τι είδους άνθρωποι κρατούνται εκεί μέσα;
- Πολύ όμοιοι με μας, μόνο που εκείνοι ανακαλύφθηκαν ότι είναι τέτοιοι, απάντησε εκείνος»!

«Είναι ευκολότερο να γίνει κανίς χριστιανός, όταν δεν είναι χριστιανός, παρά να γίνει αληθινός χριστιανός, όταν νομίζει ότι είναι χριστιανός»
(Κωνσταντίνος Κούρκουλας, Στάχυα τομ.Β σελ. 308)

«Πρέπει να μάθουμε να αποδεχόμαστε όχι μόνο τον πλησίον μας αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας. Έχουμε την τάση, με πολλή ευκολία να θεωρούμε σαν αληθινό εαυτό μας όλα όσα μας αρέσουν σε αυτόν, ενώ όλα εκείνα που εμείς και οι άλλοι του βρίσκουμε άσχημα, τα θεωρούμε τυχαία.
Εδώ ταιριάζει να θυμηθούμε μια σελίδα από την αλληλογραφία του ρώσου στάρετς Μακαρίου της Οπτινα. Είναι από τα γράμματα που αντάλλαξε μ έναν έμπορο της Πετρούπολης: «Η οικονόμος μου έφυγε και οι φίλοι μου μ συμβούλεψαν να πάρω στη θέση της ένα κορίτσι από το χωριό. Εσείς τι θα λέγατε να κάνω; Να την προσλάβω ή όχι;». «Ναι», ήταν η απάντηση του στάρετς.
Ύστερα από λίγο καιρό ο έμπορος ξανάγραψε: «Πάτερ, δώσε μου την ευχή σου να την διώξω. Είναι σωστός δαίμονας. Από τότε που ήρθε εδώ μέσα, τον περισσότερο καιρό είμαι έξω φρενών από θυμό και έχω χάσει εντελώς τον έλεγχο του εαυτού μου!». Ο στάρετς απάντησε: «Φρόντισε να μην την διώξεις. Είναι άγγελος που ο Θεός σου έστειλε για να σε βοηθήσει να δεις πόσος θυμός ήταν κρυμμένος μέσα σου, πράγμα που η προηγούμενη οικονόμος ποτέ δεν μπόρεσε να σε κάνει να ανακαλύψεις»
(Πορεία και συνάντηση σελ. 20)

«Όπως ακριβώς αντλώντας νερό από την πηγή συμβαίνει πολλές φορές να αντλήσουμε χωρίς να το αντιληφθούμε και τον λεγόμενο βάτραχο, έτσι και όταν ασκούμε τις αρετές, πολλές φορές εργαζόμαστε μαζί μ αυτές χωρίς να το καταλαβαίνουμε και τις κακίες.
Εννοώ το εξής με αυτό που λέω. Με τη φιλοξενία συμπλέκεται η γαστριμαργία, με την αγάπη η πορνεία, με τη διάκριση η πανουργία, με τη φρόνηση η πονηρία, με την πραότητα η υπουλότητα και η νωθρότητα και η οκνηρία και η αντιλογία και η ιδιορρυθμία και η ανυπακοή.
Με τη σιωπή η έπαρση εξαιτίας της διδασκαλίας, με τη χαρά η οίηση, με την ελπίδα η οκνηρία, με την αγάπη πάλι η κατάκριση, με την ησυχία η ακηδία και οκνηρία, με την αγνότητα η πικρία, με την ταπεινοφροσύνη η παρρησία. Σε όλα αυτά, σαν κοινό κολλύριο, ή καλύτερα δηλητήριο, ακολουθεί η κενοδοξία…
….Ο ήλιος λάμπει και φωτίζει χωρίς φθόνο τα πάντα, και η κενοδοξία χαίρεται για κάθε επιτελούμενο έργο. Εννοώ το εξής με αυτό που λέω. Όταν νηστεύω, κυριεύομαι από κενοδοξία, και όταν τρώγω, για να μην φανώ ότι νηστεύω, πάλι κενοδοξώ, με τη σκέψη ότι είμαι συνετός.
Φορώντας λαμπρά ενδύματα νικιέμαι από αυτήν, αλλά και αντικαθιστώντας τα με ευτελή, πάλι κενοδοξώ. Όταν μιλώ νικιέμαι από αυτήν, και όταν σιωπώ, πάλι νικήθηκα. Όπως και αν ρίξεις αυτό το τρίβολο αγκάθι, το κεντρί του στέκεται όρθιο»
(Κλίμαξ Ιωάννου Σιναΐτη εκδ. ΕΠΕ σελ. 419 & 339)

«…Βλέπω ότι έχει μπει μέσα σου η καλή ανησυχία. Γρήγορα θα απαλλαγείς από τα πάθη, γιατί έχεις αρχίσει να πιάνεις τον εαυτό σου. Αυτό βοηθάει περισσότερο από κάθε άλλον αγώνα. Όποιος πιάνει τον εαυτό του, αφήνει τον παλαιό εαυτό του και μπαίνει σε σωστό πνευματικό δρόμο. Ο παλαιός εαυτός μας κλέβει ότι κάνει ο καινούριος. Όταν μαθαίνουμε να τον πιάνουμε, πιάνουμε όλους τους κλέφτες που μας κλέβουν ό,τι καλό μας δίνει ο Θεός, και μας μένει ο πνευματικός πλούτος.
- Γέροντα, όταν λυπηθώ πολύ για ένα σφάλμα μου, λ.χ. γιατί μίλησα άσχημα σε μια αδελφή, αυτό με βοηθάει;
- Βοηθάει, αλλά να προσέξεις να μην ξεπεράσεις και τα όρια. Να λυπηθείς, αλλά να χαρείς κιόλας, γιατί σου δόθηκε η ευκαιρία να εκδηλωθεί η αρρώστια σου και να την θεραπεύσεις. Να σκεφτείς: «Για να μιλήσω άσχημα και να φερθώ έτσι, κάποιο πάθος υπήρχε μέσα μου και δόθηκε αυτή η ευκαιρία να βγει, για να το δω και να το διορθώσω». Θα ζητήσεις φυσικά και συγχώρεση από την αδελφή   
Οι πτώσεις σε βοηθούν να γνωρίσεις τον εαυτό σου. Βγαίνουν όλα στην επιφάνεια και σιγά-σιγά γίνεται η καλή εργασία. Βλέπεις, και οι γιατροί μερικές φορές δίνουν στους αρρώστους διάφορες ουσίες, για να εκδηλωθούν τα συμπτώματα της αρρώστιας και να κάνουν καλή διάγνωση. Δίνουν π.χ. ζάχαρη και κάνουν μετά εξέταση αίματος, για να δουν αν ανέβει το ζάχαρο.
Στον πνευματικό αγώνα χρειάζεται να επισημαίνουμε τα αδύνατα σημεία του χαρακτήρα μας, τα ελαττώματά μας, και ύστερα να προσπαθούμε να χτυπάμε εκεί. Και στον πόλεμο, όταν κάνουμε αναγνώριση μιας περιοχής, επισημαίνουμε τα σημεία, όπου είναι ο εχθρός ή από όπου μπορεί να χτυπήσει, και έχουμε τον νου μας εκεί. Γιατί όταν ξέρεις σε ποια συγκεκριμένα σημεία βρίσκεται ο εχθρός, κινείσαι με σιγουριά. Βάζεις τον χάρτη κάτω και λες: «Ο εχθρός είναι εδώ κι εδώ· εμείς πρέπει να προλάβουμε να πιάσουμε εκείνα και εκείνα τα σημεία. Από εκεί θα ζητήσουμε ενίσχυση, εδώ χρειάζονται αυτά τα όπλα» κ.λ.π Μπορείς δηλαδή να καταστρώσεις ένα σχέδιο. Αλλά, για να μάθεις που βρίσκεται ο εχθρός, πρέπει να ανησυχείς και να ερευνάς· δε μπορείς να κοιμάσαι.           
(π. Παΐσιος Λόγοι Γ, σελ. 141-142)  

«Από τα μικροπράγματα καταλαβαίνουμε καλύτερα τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Γιατί στα πιο μεγάλα δείχνεται πιο προσεχτικός και κρύβεται»
(Σοπενχάουερ, στο Ψήγματα γνώσης και σοφίας, Σωτήρης Χατζηγάκης σελ. 88)

Εύρεση

Δημοφιλή Θέματα (Α-Ω)

αγάπη (607) Αγάπη Θεού (347) αγάπη σε Θεό (248) αγάπη σε Χριστό (167) άγγελοι (69) Αγγλικανισμός (1) Αγία Γραφή (231) Αγιασμός (10) Άγιο Πνεύμα (98) Άγιο Φως (1) άγιοι (179) άγιος (198) αγνότητα (42) άγχος (36) αγώνας (105) αγώνας πνευματικός (275) αδικία (6) Αθανασία (7) Αθανάσιος ο Μέγας (4) αθεΐα (127) αιρέσει (1) αιρέσεις (363) αιωνιότητα (15) ακηδία (4) ακτημοσὐνη (14) αλήθεια (118) αμαρτία (345) Αμβρόσιος άγιος (3) άμφια (1) Αμφιλόχιος της Πάτμου (4) Ανάληψη Χριστού (4) Ανάσταση (146) ανασταση νεκρών (31) ανθρώπινες σχέσεις (324) άνθρωπος (304) αντίχριστος (11) Αντώνιος, Μέγας (5) αξιώματα (15) απἀθεια (5) απελπισία (11) απιστία (21) απληστία (5) απλότητα (16) αποκάλυψη (8) απόκρυφα (17) Απολογητικά Θέματα (1) αργολογία (3) αρετή (201) Αρσένιος Όσιος (5) ασθένεια (110) άσκηση (63) αστρολογία (2) Αυγουστίνος άγιος (3) αυταπάρνηση (31) αυτεξούσιο (2) αυτογνωσία (149) αυτοθυσἰα (26) αυτοκτονία (10) αχαριστία (6) Β Παρουσία (10) Β' Παρουσία (11) βάπτιση (17) βάπτισμα (32) Βαρβάρα αγία (1) Βαρσανουφίου Οσίου (31) Βασιλεία Θεού (34) Βασίλειος ο Μέγας (32) Βελιμίροβιτς Νικόλαος Άγιος (41) βία (4) βιβλίο (31) βιοηθική (10) βίος (1) Βουδδισμός (5) γαλήνη (2) γάμος (125) Γένεση (5) Γέννηση Κυρίου (14) Γεροντικόν (195) Γερόντισσα Γαβριηλία (1) Γεώργιος Άγιος (1) γηρατειά (11) γιόγκα (4) γλώσσα (64) γνώση (26) Γνωστικισμός (3) γονείς (134) Γρηγόριος Νεοκαισαρείας άγιος (1) Γρηγόριος Νύσσης Άγιος (2) Γρηγόριος ο Θεολόγος (20) Γρηγόριος ο Παλαμάς όσιος (10) γυναίκα (37) δάκρυα (58) δάσκαλος (24) Δεύτερη Παρουσία (29) Δημήτριος Άγιος (1) Δημιουργία (62) διάβολος (235) Διάδοχος Φωτικής όσιος (13) διαίσθηση (1) διακονία (4) διάκριση (148) διάλογος (5) δικαιο (4) δικαιοσύνη (39) Διονύσιος Αρεοπαγίτης Άγιος (2) Διονύσιος Κορίνθου άγιος (1) Δογματικα Θέματα (205) Δογματική Τρεμπέλα (1) δύναμη (71) Δωρόθεος αββάς (10) εγκράτεια (20) εγωισμός (250) εικόνες (34) Ειρηναίος Λουγδούνου άγιος (4) ειρήνη (56) εκκλησία (240) Εκκλησιαστική Ιστορία (24) Εκκλησιαστική περιουσία (3) έκτρωση (5) έλεγχος (17) ελεημοσύνη (115) ελευθερία (62) Ελλάδα (19) ελπίδα (61) εμπιστοσὐνη (59) εντολές (13) Εξαήμερος (2) εξέλιξης θεωρία (16) Εξομολόγηση (168) εξωγήινοι (13) εξωσωματική γονιμοποίηση (5) Εορτή (3) επάγγελμα (17) επιείκεια (2) επιμονἠ (52) επιστήμη (108) εργασία (80) Ερμηνεία Αγίας Γραφής (185) έρωτας (19) έρωτας θείος (9) εσωστρέφεια (1) Ευαγγέλια (194) Ευαγγέλιο Ιωάννη Ερμηνεία (33) Ευαγγελισμός (2) ευγένεια (16) ευγνωμοσὐνη (42) ευλογία (5) Ευμένιος Όσιος γέροντας (7) ευσπλαχνία (34) ευτυχία (65) ευχαριστία (54) Εφραίμ Άγιος Νέας Μάκρης (1) Εφραίμ Κατουνακιώτης Όσιος (42) Εφραίμ ο Σύρος όσιος (6) εχεμύθεια (1) ζήλεια (15) ζώα (46) ζωή (39) ηθική (14) ησυχία (32) θάνατος (309) θάρρος (100) θαύμα (260) θέατρο (5) Θεία Κοινωνία (179) Θεία Λειτουργία (130) θεία Πρόνοια (14) θἐλημα (57) θέληση (38) θεογνωσία (2) Θεόδωρος Στουδίτης όσιος (36) θεολογία (29) Θεός (333) Θεοφάνεια (6) Θεοφάνους Εγκλείστου Αγίου (6) θέωση (6) θλίψεις (282) θρησκείες (43) θυμός (100) Ιάκωβος Αδελφόθεος Άγιος (1) Ιάκωβος Τσαλίκης Όσιος (15) ιατρική (13) Ιγνάτιος Θεοφόρος (9) Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ Άγιος (7) ιεραποστολή (49) ιερέας (177) ιερωσύνη (17) Ινδουισμός (14) Ιουδαίοι (1) Ιουλιανός Παραβάτης (2) Ιουστίνος άγιος (3) Ιουστίνος Πόποβιτς Άγιος (64) Ιππόλυτος άγιος (1) Ισαάκ ο Σύρος (5) Ισίδωρος Πηλουσιώτης όσιος (36) Ισλάμ (11) Ιστορία Ελληνική (12) Ιστορία Παγκόσμια (16) Ιστορικότης Χριστού (1) Ιωάννης Δαμασκηνός Άγιος (1) Ιωάννης Θεολόγος (3) Ιωάννης Κροστάνδης (331) Ιωάννης Χρυσόστομος (401) Ιωσήφ Ησυχαστής Άγιος (7) Καινή Διαθήκη Ερμηνεία (139) Καινή Διαθήκη κριτικό κείμενο NestleAland (5) Κανόνες Εκκλησίας (4) καρδιά (120) Κασσιανός Όσιος (4) κατάκριση (132) καταναλωτισμός (8) Κατηχητικό (4) καύση νεκρών (1) κενοδοξία (14) κήρυγμα (53) Κίνητρα (3) Κλήμης Αλεξανδρέας (1) Κλήμης Ρώμης άγιος (1) Κλίμακα (6) κλοπή (5) Κοίμησις Θεοτόκου (26) κοινωνία (167) κόλαση (50) Κόντογλου Φώτης (4) Κοσμάς Αιτωλός Άγιος (2) Κουάκεροι (1) ΚράτοςΕκκλησία (1) Κρίσις Μέλλουσα (49) Κυπριανός άγιος (1) Κύριλλος Άγιος (1) Κωνσταντίνος Άγιος (2) Λατρεία Θεία (75) λείψανα (9) λογική (1) λογισμοί (117) λόγος Θεού (22) Λουκάς Ευαγγελιστής Άγιος (1) Λουκάς Κριμαίας Άγιος (12) λύπη (60) μαγεία (19) μακροθυμία (5) Μανιχαϊσμός (1) Μάξιμος Ομολογητής (15) Μαρία Αιγυπτία Αγία (2) Μαρκίων αιρετικός (1) μάρτυρες (24) μεγαλοσὐνη (7) Μεθοδιστές (1) μελέτη (59) μετά θάνατον (44) μετά θάνατον ζωή (102) Μεταμόρφωση (11) μετάνοια (372) Μετάσταση (1) μετάφραση (13) Μετενσάρκωση (8) μητέρα (56) Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος (3) μίσος (12) ΜΜΕ (4) μνημόσυνα (9) μοναξιά (20) μοναχισμός (115) Μορμόνοι (1) μόρφωση (20) μουσική (8) Ναός (17) ναρκωτικά (4) Νέα ΕποχήNew Age (1) Νεκτάριος άγιος (27) νέοι (27) νεοπαγανισμός (11) νηστεία (67) νήψη (2) Νικηφόρος ο Λεπρός Άγιος (3) Νικόδημος Αγιορείτης Άγιος (3) Νικόλαος Άγιος (8) Νικόλαος Καβάσιλας Άγιος (3) Νικόλαος Πλανάς Άγιος (1) νους (55) οικονομία (2) Οικουμενισμός (4) ομολογία (3) ομορφιά (17) ομοφυλοφιλία (2) όνειρα (35) οραμα (25) οράματα (33) οργή (2) ορθοδο (1) Ορθοδοξία (295) όρκος (1) πάθη (270) πάθος (38) παιδεία (24) παιδιά (138) Παΐσιος Όσιος (381) Παλαιά Διαθήκη (7) Παλαιά Διαθήκη Ερμηνεία (10) παλαιοημερολογίτες (17) Παναγία (336) Παπαδόπουλος Στυλιανός (3) παράδειγμα (38) Παράδεισος (113) Παράδοση Ιερά (9) Παρασκευή Αγία (1) Παρθένιος ο Χίος Όσιος (2) Πάσχα (23) πατήρ Νικόλαος Πουλάδας (21) πατρίδα (9) Πατρολογία (19) Παύλος Απόστολος (4) πειρασμοί (28) Πεντηκοστή (12) περιέργεια (3) Πέτρος Απόστολος (1) πίστη (547) πλησἰον (69) πλούτος (75) Πνευματικές Νουθεσίες (93) πνευματική ζωή (279) πνευματικός πατέρας (121) πνευματισμός (10) ποίηση (21) πόλεμος (29) πολιτική (25) πολιτισμός (9) Πορφύριος Όσιος (272) πραότητα (7) προθυμἰα (28) Πρόνοια (5) Πρόνοια Θεία (91) προορισμός (16) προσευχή (816) προσοχή (51) προσπἀθεια (139) προτεσταντισμός (29) προφητείες (15) ραθυμία (18) Ρωμαιοκαθολικισμός (36) Σάββας Καλύμνου Άγιος (1) Σαρακοστή (12) σεβασμός (28) Σεραφείμ του Σαρώφ Όσιος (12) Σιλουανός Άγιος (3) σιωπή (14) σοφία (54) Σπυρίδων Άγιος (2) σταθερότητα (2) Σταυρός (86) Σταυροφορίες (4) Σταύρωση (53) συγχώρηση (97) συκοφαντία (3) Συμεών Νέος Θεολόγος όσιος (88) συμπὀνια (24) συναξάρι (2) συνείδηση (27) σχίσμα (34) σώμα (49) σωτηρία (56) Σωφρόνιος του Έσσεξ Άγιος (37) τάματα (2) ταπεινοφροσύνη (271) ταπείνωση (197) Τέλος Κόσμου (4) Τερτυλλιανός (1) Τεσσαρακοστή Μεγάλη (6) τέχνη (1) τιμωρία (21) Τριάδα Αγία (35) τύχη (2) υγεία (8) υλικά αγαθά (43) υπακοή (130) Υπαπαντή (2) υπαρξιακά (73) υπερηφἀνεια (55) υποκρισία (27) υπομονή (230) φανατισμός (5) φαντασία (5) φαντάσματα (3) φιλαργυρἰα (9) φιλαυτἰα (11) φιλία (31) φιλοσοφία (23) Φλωρόφσκυ Γεώργιος (3) φόβος (55) φὀβος Θεοὐ (26) φύση (1) φως (46) Φώτιος άγιος (1) χαρά (124) Χαράλαμπος Άγιος (1) χάρις θεία (122) χαρίσματα (39) Χειρόγραφα Καινής Διαθήκης (1) Χριστιανισμός (21) χριστιανός (101) Χριστός (366) Χριστούγεννα (69) χρόνος (36) ψαλμωδία (7) ψεύδος (24) ψυχαγωγία (10) ψυχή (276) ψυχολογία (25)