Μακάριος εκείνος που την ώρα της καταιγίδας βλέπει ήδη το ουράνιο τόξο, εκείνος που την ώρα που οι δυσκολίες είναι στο ζενίθ τους δε χάνει την ειρήνη του και έχει ακλόνητη την ελπίδα του στο Θεό πως όλα θα πάνε καλά! Ο χριστιανός πρέπει να είναι προετοιμασμένος πάντα για κάθε δυσκολία. Πρότυπο μας και Θεός μας είναι ο Εσταυρωμένος Χριστός! Ο Θεάνθρωπος έπαθε πάνω στη γη, η πάναγνη Μητέρα Του είδε το μονάκριβο παιδί της να σταυρώνεται και όλοι οι άγιοι μαρτύρησαν, είτε με το μαρτύριο του αίματος θανατωμένοι από τους εχθρούς του Χριστού είτε με το μαρτύριο της συνειδήσεως θανατώνοντας οι ίδιοι τον εμπαθή και αμαρτωλό εαυτό τους. Ζούμε σε μια εποχή πολύ δύσκολη… είναι αλήθεια! Αλλά και ποια εποχή δεν είχε δυσκολίες; Εμείς δεν ξέρουμε κάθε φορά γιατί ο Θεός επιτρέπει να πειρασθούμε. Ούτε πρέπει να βγάζουμε επιπόλαια και βιαστικά συμπεράσματα…
Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι πως μετά τη Σταύρωση έρχεται η Ανάσταση και αν ζούμε τη ζωή μας σταυροαναστάσιμα, έχοντας κάνει δηλαδή μέσα μας την εικόνα του Εσταυρωμένου Χριστού και την εικόνα του κενού Τάφου Του, μια εικόνα, τότε τίποτα δεν μπορεί να μας κλονίσει, τίποτα δεν μπορεί να μας χωρίσει από την Αγάπη Του. Γνωρίζουμε επίσης ότι δεν θα αφήσει να πειρασθούμε περισσότερο απ’ ό,τι μπορούμε και ότι μαζί με τη δοκιμασία θα μας δώσει και την έκβαση. (Α΄ Προς Κορινθίους, κεφ.ι΄,13) Τέλος, γνωρίζουμε ότι η Εκκλησία Του είναι ακατάβλητη. Κανείς δεν μπορεί να τη νικήσει γιατί την ίδρυσε ο ίδιος με τη θυσία Του και γιατί το Άγιο Πνεύμα τη στηρίζει και τη διασφαλίζει. Η κιβωτός που έφτιαξε ο Νώε με εντολή του Θεού έφτασε ασφαλής στον προορισμό της. Η κιβωτός στην ουσία ήταν του Θεού, όχι του Νώε. Ο Νώε συμμετείχε προσφέροντας στο Θεό το σώμα του και την πίστη του. Έτσι λοιπόν η τελική νίκη ήταν εξασφαλισμένη.
Παρ’όλα αυτά το ταξίδι δεν ήταν ανέμελο. Η κιβωτός έπεφτε πολλές φορές σε τεράστιες φουρτούνες, σε ξέρες, σε αναποδιές. Πιθανόν ο Νώε και η οικογένεια του πολλές φορές να λύγιζαν αλλά έμειναν στην κιβωτό ως στο τέλος εμπιστευόμενοι ως συνετοί που ήταν το Θεό. Πόσο μάλλον αυτή η κιβωτός του Χριστού, η κιβωτός της Καινής Διαθήκης, η Εκκλησία Του, έχει εξασφαλισμένη την τελική νίκη, τη σωτηρία των ψυχών και των σωμάτων μας. Γι’ αυτό λοιπόν ας μη δειλιάζουμε και ας μη χάνουμε την ελπίδα μας ό,τι κι αν συμβαίνει! Όλες οι δυσκολίες μπροστά στη Δόξα και τη Δύναμη του Τριαδικού μας Θεού είναι πολύ ασήμαντες. Τις βλέπουμε τεράστιες γιατί είμαστε απομακρυσμένοι από το Θεό. Όσο όμως πλησιάζουμε κοντά Του, όσο βρισκόμαστε σε σχέση Αγάπης με τον Πατέρα, με τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, κάθε εμπόδιο γίνεται πολύ χαμηλό. Μακριά από το Χριστό είμαστε σαν τα μυρμήγκια και τα εμπόδια ανυπέρβλητα, όμως κοντά Του γινόμαστε αετοί και τα εμπόδια φαίνονται μυρμήγκια. Ας μη χάνουμε λοιπόν ούτε την ελπίδα μας, ούτε την ειρήνη μας, ούτε τη χαρά μας. Όπως έλεγε και ο Μέγας Αθανάσιος ‘ Συννεφάκι είναι και γρήγορα θα περάσει’.(Κ.Δ.Κ)

Η αποτροπή της καταστροφής

Το μεσημέρι της Πέμπτης, 7 Ιουνίου 1956, άρχισε να συννεφιάζη, ν’ αστράφτη και να βροντά στο χωριό των Τρικάλων Πλάτανος, που εφημέρευε ο ευλαβέστατος παπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης.

«Έδειχνε μεγάλο κακό, διηγείται ο ίδιος, που αν αυτό ερχόταν στο χωριό μας, δεν θα έμενε τίποτε όρθιο και ζωντανό!

Μόλις βάραιναν πολύ τα σύννεφα και έφθασαν στα σύνορα του χωριού, τρέχω στους Ταξιάρχες και γονυπετής, μετά δακρύων, τους παρακάλεσα να παραμερίσουν το μεγάλο αυτό κακό και να το ρίξουν στ’ άκαρπα ξύλα και στ’ άγρια βουνά. Και, ω του θαύματος! Εισακούσθηκε η δέησις μου και αμέσως το γύρισαν πίσω.

Το ένα σύννεφο γύρισε Σλάτινα, Σπαθάδες, Κοβέλτσικα, Μπρεβέντα και Κόζακα, όπου άσπρισε ο τόπος από την μεγάλη ποσότητα του χαλαζιού, και δεν άφησε τίποτε. Το άλλο γύρισε προς το Κούρσοβο, Σβόρο, Νεράιδα και Κατσαούνη και κει έπεσε πολύ που διήρκεσε δύο μέρες και έκανε μεγάλες καταστροφές.
Το χωριό μας σώθηκε χάρις στους Παμμεγίστους Ταξιάρχες».

(παπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 176)

ΑΓΙΟΥ ΔΙΑΔΟΧΟΥ ΦΩΤΙΚΗΣ

Όσοι αγωνίζονται για τη σωτηρία τους..., την εγκράτεια των τροφών πρέπει να την ασκούν προσέχοντας ώστε να μη φτάσουν να σιχαθούν καμιά απ’ αυτές, γιατί κάτι τέτοιο είναι επικατάρατο και τελείως δαιμονικό. Δεν απέχουμε από τις τροφές γιατί είναι κακές - μη γένοιτο· αλλά αποφεύγουμε τις πολλές και απολαυστικές τροφές για να χαλιναγωγούμε τα μέλη της σάρκας που βρίσκονται σε έξαψη. Επίσης και για να μοιράζομε το περίσσευμα στους φτωχούς, κάτι που είναι γνώρισμα ειλικρινούς αγάπης.

Το να τρώμε και να πίνομε απ’ όλα όσα μας παραθέτουν, ευχαριστώντας το Θεό, δεν είναι καθόλου αντίθετο με την πνευματική γνώση· γιατί όλα τα δημιουργήματα είναι πολύ καλά (Γεν. 1, 31). Το να απέχομε όμως ευχαρίστως από τα πολλά και ευχάριστα φαγητά, αυτό είναι δείγμα μεγαλύτερης πνευματικής διακρίσεως και γνώσεως. Αλλά δεν θα καταφρονήσομε ευχαρίστως τα ευχάριστα αυτού του κόσμου, αν με όλη μας την πνευματική αίσθηση και με πληροφορία καρδιάς δεν γευθούμε την γλυκύτητα του Θεού.

Όταν το σώμα είναι βαρύ από πολλά φαγητά, κάνει το νου δειλό και δυσκίνητο· ενώ όταν ατονεί από την μεγάλη εγκράτεια, κάνει το θεωρητικό μέρος της ψυχής να γίνεται σκυθρωπό και να αποφεύγει τους λόγους. Πρέπει λοιπόν να κανονίζομε τις τροφές ανάλογα με την κατάσταση του σώματος, ώστε όταν είναι υγιές να χαλιναγωγείται όπως πρέπει, και όταν είναι άρρωστο να περιθάλπεται με μέτρο. Γιατί δεν πρέπει να ατονεί στο σώμα ο αγωνιστής, αλλά να έχει την απαραίτητη αντοχή για τον αγώνα, ώστε και οι σωματικοί κόποι να συμβάλλουν ανάλογα στην κάθαρση της ψυχής.

Η νηστεία είναι βέβαια αφορμή για καύχηση, αλλά όχι απέναντι στο Θεό. Είναι ένα εργαλείο που βοηθεί όσους θέλουν να αποκτήσουν σωφροσύνη. Δεν πρέπει λοιπόν οι αγωνιστές της ευσεβείας να έχουν μεγάλη ιδέα γι’ αυτήν, αλλά μόνο να περιμένουν με πίστη στον Θεό, την εκπλήρωση του σκοπού τους. Οι τεχνίτες δεν καυχιούνται για τα εργαλεία της τέχνης τους ποτέ, αλλά περιμένει ο καθένας τα αποτελέσματα της προσπάθειάς του, για να δείξει με αυτό την ακρίβεια της τέχνης του.

(Ορθόδοξη Ανθολογία, Τόμος 2ος, "ΝΗΣΤΕΙΑ", Ε. Ν. Χρυσοχόος, σ. 78-79.
Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών. Άγιος Διάδοχος Φωτικής. Λόγος Ασκητικός, τόμος Α΄, σελ. 298)

ριζ’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Τί σημαίνει το να οργισθής χωρίς λόγο στον αδελφό σου;». Και είπε: «Κάθε αδικία οπού θα σου κάμη ο αδελφός σου για δικό του όφελος και θα του οργισθής, χωρίς λόγο οργίζεσαι. Και αν σου βγάλη το δεξί μάτι και σου κόψη το δεξί χέρι και οργισθής μαζί του, χωρίς λόγο οργίζεσαι. Αν όμως σε χωρίζη από τον Θεό, τότε να οργισθής».
ριη΄. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Τί να κάμω με τις αμαρτίες μου;». Του λέγει ο γέρων: «Όποιος θέλει να λυτρωθή από αμαρτίες, με τον κλαυθμό λυτρώνεται απ΄ αυτές. Και όποιος θέλει να αποχτήση αρετές, με τον κλαυθμό τις αποχτά. Γιατί το κλάμμα είναι η οδός οπού μας παρέδωσαν η Γραφή και οι πατέρες μας, λέγοντας: Κλάψετε. Άλλη οδός, εκτός απ΄ αυτή, δεν υπάρχει».
ριθ’. Ρώτησε ένας αδελφός τον Αββά Ποιμένα: «Τί είναι μετάνοια για την αμαρτία;». Και είπε ο γέρων: «Το να μη την ξανακάνη τινάς. Γι αυτό «ονομάσθηκαν άμωμοι οι δίκαιοι, γιατί παράτησαν τις αμαρτίες και δίκαιοι έγιναν».
ρκ΄. Είπε πάλι, ότι η πονηριά των ανθρώπων πίσω τους είναι κρυμμένη.
ρκα’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα: «Τί να κάμω με τις ταραχές αυτές, οπού με αναστατώνουν;». Του λέγει ο γέρων: «Ας κλάψουμε ενώπιον της αγαθότητος του Θεού, σε κάθε ταλαιπωρία μας, ώσπου να μας ελεήση».
ρκβ’. Πάλι τον ρώτησε ο αδελφός: «Τί να κάμω με τις ανώφελες φιλίες οπού έχω;». Και εκείνος είπε: «Είναι άνθρωποι οπού ψυχομαχούν και έχουν τον νου τους στις φιλίες του κόσμου τούτου. Άφησέ τις και μη τις αγγίζεις. Μόνες τους θα αποξενωθούν».
ρκγ’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Μπορεί ο άνθρωπος να είναι νεκρός;». Και του λέγει: «Αν φθάση στην αμαρτία, γίνεται σαν πεθαμένος. Και αν φθάση στο αγαθό, θα ζήση και θα το πράττη».
ρκδ’. Είπε ο Αββάς Ποιμήν ότι έλεγε ο μακάριος Αββάς Αντώνιος: «Η δύναμη του ανθρώπου είναι να αναλάβη την ευθύνη των κακών του πράξεων ενώπιον του Κυρίου και να περιμένη πειρασμό έως τη στερνή του πνοή».
ρκε’. Ρωτήθηκε ο Αββάς Ποιμήν: «Σε ποιόν αφορά το ρητό της Γραφής: Μη φροντίσετε για την αυριανή μέρα»; Απαντά ο γέρων: «Για άνθρωπο οπού ήταν σε πειρασμό και ωλιγωρούσε ειπώθηκε, να μη φροντίση, λέγοντας: Πόσο καιρό έχω σ΄ αυτόν τον πειρασμό; Αλλά μάλλον να λογαριάζη κάθε μέρα το σήμερα».
ρκστ’. Είπε πάλι: «Η διδαχή του πλησίον είναι έργο όποιου υγιαίνει στο φρόνημα και έχει απαλλαγή από τα πάθη. Γιατί, τί το όφελος να χτίσης σπίτι άλλου και το δικό σου να καταστρέψης;».
ρκζ’. Είπε πάλι: «Τί το όφελος, να πάη τινάς σε τέχνη και να μη τη μάθη;».
ρκη΄. Είπε πάλι: «Όλα τα υπέρμετρα προέρχονται από τους δαίμονες».  
ρκθ΄. Είπε πάλι: «Όταν είναι να χτίση τινάς σπίτι, συνάζει πολλά και διάφορα υλικά, για να μπορέση να το στήση. Έτσι και εμείς ας πάρουμε λίγο από κάθε αρετή». 
ρλ’. Ρώτησαν μερικοί από τους πατέρες τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Πώς ο Αββάς Νισθερώος κατώρθωσε να ανεχθή τόσο πολύ τον μαθητή του;». Τους λέγει ο Αββάς Ποιμήν: «Αν ήμουν εγώ, ακόμη και το μαξιλάρι θα του έβαζα κάτω από το κεφάλι του». Του λέγει ο Αββάς Ανούβ: «Και τί θα έλεγες στον Θεό;». Αποκρίνεται ο Αββάς Ποιμήν: «θα του έλεγα λοιπόν, ότι συ το είπες:  Έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου και τότε διαβλέψεις εκβαλείν το κάρφος εκ του οφθαλμού του αδελφού σου».
ρλα’. Είπε ο Αββάς Ποιμήν: «Η πείνα και ο νυσταγμός δεν μας άφησαν να δούμε αυτά τα ασήμαντα».
ρλβ’. Είπε πάλι: «Πολλοί αποδείχθηκαν δυνατοί, λίγοι όμως δεν παρώξυναν».
ρλγ’. Είπε πάλι, στενάζοντας: «Όλες οι αρετές εισήλθαν σ΄ αυτό το σπίτι, εκτός από μια αρετή. Και, χωρίς αυτήν, είναι σε δύσκολη θέση ο άνθρωπος». Τον ρώτησαν λοιπόν, ποιά είναι. Και είπε: «Το να μεμφθή ο άνθρωπος τον εαυτό του».
ρλδ’. Έλεγε συχνά ο Αββάς Ποιμήν, ότι τίποτε άλλο δεν μας χρειάζεται παρά νήφουσα διάνοια.
ρλε’. Ρώτησε κάποιος από τους πατέρες τον Αββά Ποιμένα: «Ποιος είναι αυτός όπου λέγει: Μέτοχος εγώ είμι πάντων των φοβουμένων σε»; Και είπε ο γέρων: «Το Άγιο Πνεύμα το λέγει».
ρλστ’. Είπε ο Αββάς Ποιμήν, ότι ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Σίμωνα, λέγοντας: «Αν βγω από το κελλί μου και βρω τον αδελφό μου να έχη τον νου του σε άλλα, έχω και εγώ, μαζί του, τον νου μου σε άλλα. Και αν τον βρω να γελά, γελώ και εγώ μαζί του. Μπαίνοντας λοιπόν στο κελλί μου, δεν βρίσκω πλέον ανάπαυση». Του λέγει ο γέρων: «Τί θέλεις λοιπόν; Να βγής από το κελλί σου, να βρής όσους γελούν και να γελάσης και συ μαζί τους και αυτούς όπου μιλούν και να μιλήσης και συ μαζί τους και γυρίζοντας υστέρα στο κελλί σου, να βρής τον εαυτό σου όπως ήσουν;». Λέγει ο αδελφός: «Αλλά τί να κάμω;». Και του αποκρίνεται ο γέρων: «Μέσα, να έχης συγκεντρωμένη την προσοχή σου. Και έξω, πάλι να έχης συγκεντρωμένη την προσοχή σου».
ρλζ’. Έλεγε ο Αββάς Δανιήλ: «Πήγαμε κάποτε στον Αββά Ποιμένα και φάγαμε μαζί. Και αφού φάγαμε μαζί, μας λέγει: Πηγαίνετε να αναπαυθήτε λιγάκι, αδελφοί. Πήγαν λοιπόν οι αδελφοί να αναπαυτούν λιγάκι και εγώ έμεινα να μιλήσουμε μαζί μόνοι. Και σηκώθηκα και πήγα στο κελλί του. Μόλις λοιπόν με είδε να τον πλησιάζω, έκαμε πώς κοιμόταν. Γιατί αυτό συνήθιζε να κάνη πάντοτε ο γέρων, να κρύβη το έργο του».
ρλη΄. Είπε ο Αββάς Ποιμήν: Αν δής κάτι ή ακούσης, μη το διηγείσαι στον πλησίον σου. Γιατί είναι αναστάτωση του πειρασμού».
ρλθ’. Είπε πάλι: «Για πρώτη φορά, φύγε. Για δεύτερη, φύγε. Την τρίτη όμως φορά, γίνε σαν ξεγυμνωμένο σπαθί».
ρμ΄. Είπε πάλι ο Αββάς Ποιμήν στον Αββά Ισαάκ: «Αλάφρωσε κατά ένα μέρος την αγιότητά σου και θα έχης ανάπαυση κατά τις λίγες μέρες σου».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)

ργ’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Σε καιρό οπού είχα θλίψη, ζήτησα από ένα των αγίων κάτι χρήσιμο. Και μου το έδωσε χάρισμα, από αγάπη. Αν λοιπόν και σ΄ εμένα τα φέρη δεξιά ο Θεός, να το δώσω και εγώ χάρισμα, από αγάπη, σε άλλους ή μάλλον σ΄ αυτόν οπού μου το έχει δώσει;». Του λέγει ο γέρων: «Το σωστό, για τον Θεό, είναι να δοθή σ΄ εκείνον. Γιατί του ανήκει». Του λέγει ο αδελφός: «Αν λοιπόν του το πάω και δεν θελήση να το πάρη, αλλά μου πη να το δώσω όπου θέλω, από αγάπη, τί να κάμω;». Του λέγει ο γέρων: «Έχει βέβαια αυτό το δικαίωμα. Και αν τινάς σου δώση μόνος του, χωρίς να του έχης ζητήσει, αυτό είναι δικό σου. Αν όμως συ ζητήσης, είτε σε μοναχό είτε σε λαϊκό, και δεν θέληση να το πάρη, αυτή είναι η βάση: Να το ξέρη εκείνος και να το δώσης για χάρη του, από αγάπη».
ρδ’. Έλεγαν για τον Αββά Ποιμένα, ότι ποτέ δεν ήθελε να προσθέση δικά του λόγια σε ό,τι είχε πη άλλος γέρων, αλλά προτιμούσε σε όλα να τον επαινή.
ρε’. Είπε ο Αββάς Ποιμήν: «Πολλοί από τους πατέρες μας αποδείχθηκαν ανδρείοι στην άσκηση. Αλλά στη λεπτότητα των λογισμών, με την προσευχή, ελάχιστοι».
ρστ΄. Ενώ βρισκόταν κάποτε ο Αββάς Ισαάκ στον Αββά Ποιμένα, ακούσθηκε λάλημα πετεινού. Και του λέγει: «Υπάρχουν τέτοια εδώ, Αββά;». Και εκείνος του αποκρίνεται και του λέγει: «Ισαάκ, τί με αναγκάζεις να μιλήσω; Συ και οι όμοιοί σου τα ακούτε. Όποιον όμως νήφει, δεν τον μέλει γι΄ αυτά».
ρζ’. Έλεγαν, ότι, αν έρχονταν μερικοί στον Αββά Ποιμένα, τους έστελνε πρώτα στον Αββά Ανούβ, γιατί εκείνος ήταν μεγαλύτερος στα χρόνια. Ο δε Αββάς Ανούβ τους έλεγε: «Πηγαίνετε στον αδελφό μου Ποιμένα, γιατί αυτός έχει το χάρισμα του λόγου». Αν δε ο Αββάς Ανούβ βρισκόταν κοντά στον Αββά Ποιμένα εκεί, δεν μιλούσε καθόλου ο Αββάς Ποιμήν όσο εκείνος ήταν παρών.
ρη’. Ένας λαϊκός, πολύ ευλαβής στον βίο του, πήγε στον Αββά Ποιμένα. Συνέβη δε να έλθουν στον γέροντα και άλλοι αδελφοί, ζητώντας του να τους πη κάτι ωφέλιμο. Και λέγει ο γέρων στον πιστό λαϊκό: «Μίλα στους αδελφούς». Αλλά εκείνος τον παρακαλούσε, λέγοντας: «Συγχώρησέ με, Αββά. Εγώ για να μάθω ήλθα». Αλλά, αναγκασμένος από τον γέροντα, είπε: «Εγώ λαϊκός είμαι και η δουλειά μου είναι να πουλώ και να εμπορεύωμαι χορταρικά. Λύνω τα δεμάτια και τα χωρίζω σε μικρά μέρη. Αγοράζω φθηνά και πουλώ ακριβά. Πλήν, δεν ξέρω να μιλήσω μες από τη Γραφή, θα πω όμως μια παραβολή. Ένας άνθρωπος είπε στον φίλο του: Επειδή θέλω να δω τον βασιλέα, έλα μαζί μου. Του λέγει ο φίλος: Έρχομαι μαζί σου έως τα μισά του δρόμου. Και λέγει σε άλλο φίλο του: Έλα συ και πήγαινέ με στον βασιλέα. Και του άπαντά: Σε πηγαίνω έως το παλάτι του βασιλέως. Λέγει δε και σ΄ έναν τρίτο: Έλα μαζί μου στον βασιλέα. Και εκείνος είπε: Έρχομαι και σε πηγαίνω στο παλάτι και στέκομαι και μιλώ και σε εισάγω στον βασιλέα». Τον ρωτούσαν δε, ποιο ήταν το νόημα της παραβολής. Και αποκρίθηκε και τους είπε: «Ο πρώτος φίλος είναι η άσκηση, οπού φέρνει έως τον δρόμο. Ο δεύτερος είναι η αγνεία, οπού φθάνει έως τον ουρανό. Ο δε τρίτος είναι τα έργα του ελέους, όπου εισάγουν έως τον βασιλέα Θεό με ελευθεροστομία». Και οι αδελφοί, έχοντας οικοδομηθή, έφυγαν.
ρθ΄. Ένας αδελφός καθόταν έξω από την κώμη του και για πολλά χρόνια δεν μπήκε σ΄ αυτήν και έλεγε στους αδελφούς: «Τόσα χρόνια πέρασαν και δεν μπήκα στην κώμη. Ενώ σεις κάθε φορά μπαίνετε». Μίλησαν δε στον Αββά Ποιμένα γι΄ αυτόν. Και λέγει ο γέρων: «Εγώ συνήθιζα να πηγαίνω τη νύχτα και να τριγυρίζω την κώμη, για να μη καυχάται ο λογισμός μου ότι δεν πήγαινα σ΄ αυτή».
ρι’. Ένας αδελφός ζήτησε από τον Αββά Ποιμένα να του πη κάτι ωφέλιμο. Και του λέγει: «Όταν καίεται από κάτω το καζάνι, δεν μπορεί να το αγγίξη η μύγα η κάποιο άλλο από τα ζωύφια. Όταν όμως είναι κρύο, τότε κάθεται πάνω του. Έτσι συμβαίνει και με τον μοναχό. Όσο επιμένει στις πνευματικές πράξεις, δεν βρίσκει ο εχθρός σημείο επαφής για να τον καταβάλη».
ρια’. Έλεγε ο Αββάς Ιωσήφ για τον Αββά Ποιμένα, ότι έδωσε την έξης ερμηνεία στο ευαγγελικό ρητό ο έχων ιμάτιον πωλησάτω αυτώ και αγορασάτω μάχαιραν: «Όποιος έχει ανάπαυση, ας την αφήση και ας ακολουθήση τη στενή οδό».
ριβ’. Ρώτησαν μερικοί από τους πατέρες τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: Αν δούμε κάποιον αδελφό να αμαρτάνη, πρέπει να τον ελέγξουμε;». Τους αποκρίνεται ο γέρων: «Όσο για μένα, αν χρειαζόταν να περάσω από εκεί και τον έβλεπα να αμαρτάνη, θα τον προσπερνούσα χωρίς να τον ελέγξω».
ριγ’. Είπε ο Αββάς Ποιμήν: «Είναι γραμμένο, ότι πρέπει να δίνης μαρτυρία για όσα είδαν τα μάτια σου. Εγώ όμως σας λέγω, ότι, ακόμη και αν ψηλαφήσετε με τα χέρια σας, μη μαρτυρήσετε. Ένας αδελφός έπαθε κάτι τέτοιο και βγήκε γελασμένος. Του φάνηκε ότι είδε τον αδελφό του να αμαρτάνη με μια γυναίκα. Και αφού τον έσπρωξε δυνατά ο πειρασμός, πήγε και τους σκούντησε με το πόδι του, νομίζοντας ότι εκείνοι ήταν, και τους είπε: Πάψετε πλέον, έως πότε; Και να, επρόκειτο για δυο δεμάτια σιταριού. Γι αυτό σας είπα, ότι, ακόμη και αν ψηλαφήσετε με τα χέρια σας, μη κατηγορείτε».
ριδ’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Τί να κάμω, οπού ο πειρασμός με σπρώχνει προς τη σαρκική αμαρτία και με πιάνει εύκολα ο θυμός;». Λέγει ο γέρων: «Γι αυτό ο Δαυίδ έλεγε, ότι το μεν λιοντάρι το χτυπούσα, τη δε αρκούδα την απέπνιγα. Αυτό σημαίνει ότι τον μεν θυμό τον απέκοπτε, τη δε σαρκική αμαρτία την έλαβε με κόπους».
ριε’. Είπε πάλι: «Μεγαλύτερη αγάπη δεν μπορεί τινάς να βρή από την προσφορά της ίδιας μας της ζωής για χάρη του πλησίον μας. Αν, έτσι, ακούση τινάς λόγο πονηρό, ήγουν λυπηρό γι΄ αυτόν, και ενώ μπορεί και ο ίδιος να απαντήση όμοια, αγωνίζεται όμως να μη μιλήση, ή, αν αδικηθή και υπομένη και δεν εκδικήται, αυτός προσφέρει τη ζωή του για χάρη του πλησίον».
ριστ’. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ποιμένα, λέγοντας: «Τί είναι υποκριτής;». Του λέγει ο γέρων: «Υποκριτής είναι όποιος διδάσκει τον πλησίον του κάτι, όπου ο ίδιος δεν έφτασε. Γιατί είναι γραμμένο: Τί βλέπεις το κάρφος το εν τω οφθαλμώ του αδελφού σου και ιδού η δοκός εν τω οφθαλμώ σου; Και τα υπόλοιπα».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)

" Μικράκι είναι, όμως… πολλά καταλαβαίνει ! "
Έλεγε ο σοφός Γέροντας Πορφύριος ότι οι γονείς πρέπει να προσέχουν τη συμπεριφορά τους, ακόμη και μπροστά στα νήπια και δεν πρέπει να σκέπτονται και να λένε : " μικράκι είναι και δεν καταλαβαίνει ". Προσέξτε, έλεγε, ένα μικρό παιδάκι, που αρκουδίζει, πως κοιτάζει από πάνω μέχρι κάτω τον οποιοδήποτε νέο επισκέπτη που θα μπει στο σπίτι. Μέσα χρόνο 2-3 δευτερολέπτων το μικρό αυτό παιδάκι, που εσύ δεν υπολογίζεις, έχει μελετήσει τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου εκείνου και τον έχει ψυχολογήσει μέσα και έξω.
[Πορ. 39]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.293)

Ένας φοβερός «τοις δαίμοσιν»
Αναφέρει το Λειμωνάριο για κάποιον μοναχό: «Μέγας εστί και φοβερός υπάρχει τοις δαίμοσιν, οίος γαρ έλθη ώδε ενοχλούμενος υπό πνεύματος ακαθάρτου, παρέχει αυτώ την ίασιν». Τα λόγια αυτά θα μπορούσαμε να τα επαναλάβουμε επακριβώς και για τον πνευματικό παπα-Σάββα. Με τους ασκητικούς του ιδρώτες, τις νηστείες, τις αγρυπνίες, τις προσευχές, την έντονη μυστηριακή ζωή, την μελέτη, την νήψι, την θεωρία και την δύναμι της ευχής της ευχής του μακαριστού γέροντα του, κατενίκησε την δύναμι του διαβόλου. Στις μάχες του με τον κόσμο των πονηρών πνευμάτων έβγαινε πάντοτε νικητής.
Κάτι που εκμυστηρεύτηκε ο παπα-Σάββας στον π. Ιωακείμ Σπετσιέρη μάς δίνει αφορμή να σκεφθούμε πολλά για τις συγκρούσεις του με τις δυνάμεις του σκότους. «Πολλάκις μοι έλεγεν, ότι οφθαλμοφανώς εώρακε πονηρά πνεύματα, άτινα ήρχοντο να πειράξωσιν αυτόν. Ότε δε ησθάνετο την ενόχλησιν των πονηρών πνευμάτων, αμέσως έκλινε γόνυ και προσηύχετο. Πάσα δε ενέργεια του Σατανά εξηφανίζετο». Οι προσευχές του μάστιζαν τους εχθρούς! Τα λόγια του ψαλμού τούς κατέκαιαν, καθώς έβγαιναν πυρφόρα από τα χείλη του : « Πολέμησον, Κύριε, τους πολεμούντας με… Γενηθήτωσαν ωσεί χνους κατά πρόσωπον ανέμου και άγγελος Κυρίου εκθλίβων αυτούς».
Δεν ήταν μόνο που έσωζε τον εαυτό του από τις άγριες επιθέσεις των δαιμόνων. Πλήθος ταλαιπωρημένων ανθρώπων εύρισκαν κοντά του την λύτρωσι τους. Δεν ήταν σπάνιο να τους βλέπεις στην καλύβη του για να τους σταυρώση, να τους διαβάση τους εξορκισμούς, να επιτιμήση τα ακάθαρτα πνεύματα. Και πολλές φορές, όταν δεν υπήρχε δυνατότης να έρθη ο άρρωστος στο Άγιο Όρος, διάβαζε εξ αποστάσεως τους εξορκισμούς. Και πάντοτε σκόρπιζε την χαρά της θεραπείας. Οι δεμένοι σκιρτούσαν από χαρά, καθώς έβλεπαν να φεύγουν από πάνω τους τα φοβερά δεσμά.
( Σάββας ο Πνευματικός)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ.220-221)

Ο λειτουργός, αγωγός της χάριτος
Ένας πρεσβύτερος επισκεπτόταν κάποιον έγκλειστο αναχωρητή στο ασκητήριο του και τελούσε εκεί τη θεία λειτουργία. Κάποτε όμως ένας επισκέπτης συκοφάντησε τον πρεσβύτερο στον ασκητή μ’ ένα σωρό κατηγορίες. Ο ασκητής επηρεάστηκε κι ένιωσε αντιπάθεια για τον πρεσβύτερο. Όταν λοιπόν ήρθε να λειτουργήσει, δεν του άνοιξε. Αμέσως τότε ακούει ο αναχωρητής μια φωνή να του λέει: ‘‘Οι άνθρωποι μού αφήρεσαν το δικαίωμα της κρίσεως’’. Συγχρόνως ήρθε σε έκσταση και είδε το εξής όραμα:
Ένας λεπρός στεκόταν πάνω από ένα χρυσό πηγάδι και αντλούσε μ’ ένα χρυσό κουβά πεντακάθαρο νερό. Ο αναχωρητής, αν και διψούσε, δίσταζε να πιεί, επειδή το αντλούσε ο λεπρός. Ακούει τότε μια δεύτερη φωνή να του λέει: ‘‘Γιατί δεν πίνεις; Δεν βλέπεις τί δοχείο χρησιμοποιεί ο λεπρός; Άλλωστε ο ίδιος το αντλεί μόνο κι ύστερα το αδειάζει’’.
Όταν ο ασκητής συνήλθε, κατάλαβε τη σημασία του οράματος, κι αφού κάλεσε τον πρεσβύτερο, τον παρακάλεσε να τελέσει τη θεία λειτουργία όπως πάντα.
(Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία, Ι. Μονή Παρακλήτου, σελ.118-119)

ίνα οι λίθοι ούτοι άρτοι γένωνται
Ματθαίου δ΄4

Ο πρώτος πειρασμός καλούσε τον Ιησού σε μια ολοφάνερη δαιμονοποίησι της ζωής του ανθρώπου. Τον προκαλούσε να δώση το πρωτείο στον υλικό παράγοντα και όχι στο Θεό. Το δαιμονικό δηλαδή σχέδιο για την ανθρώπινη ζωή. Το δαιμονικό στοιχείο στην περίπτωσι αυτή είναι τούτο: ότι αφαιρεί τα πρωτεία από τον Θεό και επιδιώκει να μετατρέψη τη δημιουργία και τα χτίσματα σε μέσα αμαρτωλής απολαύσεως, ματαιώνοντας έτσι το θεϊκό σχέδιο να γίνουν όργανα δοξολογίας του Θεού.
Τον ίδιο πειρασμό είχε χρησιμοποιήσει και στον Αδάμ. Τον καλούσε, παραθεωρώντας την εντολή του Θεού, να γ ε υ θ ή τον καρπό: «Αν φάγητε... έσεσθε ως θεοί». Αυτό είναι το δαιμονικό σχέδιο για τη ζωή: Τα πάντα για την απόλαυσι, όχι για τον Θεό. Ο Ιησούς, ο δεύτερος Αδάμ, απέρριψε ασυζητητί το δαιμονικό σχέδιο και έμεινε σταθερά προσηλωμένος στην ιεραρχία των αξιών, που καθιέρωσεν ο Θεός: «Ουκ επ΄ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, αλλ΄ επί παντί ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού». Έτσι ενίκησε και ανεστήλωσε την ιεραρχία της ζωής που είχε ανατραπή, δίνοντας ξανά το πρωτείο στο Θεό και το θεϊκό σχέδιο για την ανθρώπινη ζωή.
Υπάρχει σήμερα ένα δαιμονικό στοιχείο στην εποχή μας. Η αδιαφορία για τον πνευματικό παράγοντα και η προσπάθεια να μεταβάλλωνται «οι λίθοι», τα πάντα σε μέσα απολαύσεως και ηδονής. Οι σύγχρονοι άνθρωποι, γνήσιοι απόγονοι του Αδάμ και της Εύας και όχι του Ιησού, βυθίζονται στις ηδονές του κόσμου τούτου, αδιαφορώντας για το πνεύμα και τον λόγο του Θεού. Απ’ τη δαιμονοποίησι αυτή της ζωής μόνο ο Ιησούς μπορεί να μας σώση. Άλλη μια φορά.

«Η τροφή δεν θα διατηρήση τον άνθρωπον ζώντα, εάν μη και ο Θεός είπη να ζήση ο άνθρωπος ούτος. Εάν δε ο Θεός είπη να ζήση ο άνθρωπος, θα ζήση είτε έχει είτε δεν έχει τροφήν» (ΥΜ. 72).

 (Επισκόπου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, «Εκείνος» Ο Ιησούς Χριστός, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 102)

102. «Αντελάβετο Ισραήλ, παιδός αυτού» (Λουκ. α΄ 54).

Η ενσάρκωσις του Θεού ήταν συγχρόνως και ενσάρκωσις των υποσχέσεων του Θεού προς τους πιστούς Ισραηλίτες. Ο Θεός διά του Μεσσίου έμελλε να εκπληρώση όλες τις υποσχέσεις του «προς τους πατέρας ημών» —λέει η Παρθένος— «τω Αβραάμ και τω σπέρματι αυτού εις τον αιώνα»! Η Θεοτόκος βρίσκεται σε πλεονεκτική θέσι, απ’ την οποία βλέπει την ιστορία της πατρίδος της. Με τον φακό της Ενσαρκώσεως βλέπει πιο καθαρά τα γεγονότα της ιστορίας και τα ερμηνεύει ευκολότερα και τα κατανοεί βαθύτερα. Οι προσωπικές της εμπειρίες την βοηθούν τώρα να κατανοήσει καλύτερα την γενικώτερη ιστορία του τόπου της και του κόσμου ολόκληρου.
Για να κατανόηση κανείς την Ιστορία πρέπει να την διαβάση μέσα, απ’ τον κρυστάλλινο φακό της Ενσαρκώσεως. Η Ενσάρκωσις του Θεού είναι το μυστικό κλειδί της κατανοήσεως των γεγονότων της Ιστορίας του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Χωρίς την Ενσάρκωσι η ιστορία της ανθρωπότητος φαίνεται τυχαία και άσκοπη. Ένα παιδί -λέει το ανέκδοτο – προσπαθεί να ταιριάση έναν χάρτη που είναι κομμένος σε μικρά κομμάτια, διαφορετικού σχήματος. Επειδή δυσκολεύεται, κάποιος για να το διευκολύνη του λέει: «Πίσω από τον χάρτη υπάρχει μια Εικόνα. Φτιάξε πρώτα την Εικόνα και ο χάρτης απ’ την άλλη μεριά θα ταιριάξη μόνος του»!
Τα γεγονότα της ιστορίας, αυτά καθ’ εαυτά, φαίνονται άσχετα μεταξύ τους. Όταν όμως τα δούμε υπό το πρίσμα της Ενσαρκώσεως, τότε τα πιο ασήμαντα περιστατικά αποκτούν ένα μεγάλο νόημα.
Το ίδιο ισχύει και για τη ζωή μας. Η ύπαρξις του καθενός μας μέσα στον Γαλαξία του σύμπαντος έχει τόση αξία όση και ένα μόριο σκόνης. Όταν όμως τη δούμε υπό το πρίσμα της αιωνιότητος (SUB SPECIAE AETERNITATIS) , τότε αποκτά αιώνια αξία. Τόσο μεγάλη αξία, ώστε όχι μόνο ο Γαλαξίας, αλλά το Σύμπαν ολόκληρο να μη μπορή να ισοφαρίση την αξία μιας και μόνης ανθρωπίνης υπάρξεως: «Τι ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού»; είπε ο Κύριος (Μαρκ. η' 36) .

 (Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 128-129)