«Καθένας που αγωνίζεται εγκρατεύεται σε όλα»                                              (Α΄ Κορ. θ' 25) «Άλλα από τα πάθη είναι σωματικά κι αλλά ψυχικά. Τα σωματικά έχουν τις αφορμές τους από το σώμα, τα ψυχικά από τα εξωτερικά πράγματα. Και τα δύο αυτά είδη παθών τα αφανίζουν η αγάπη και η εγκράτεια· η πρώτη τα ψυχικά, η δεύτερη τα σωματικά». (Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, 400 Κεφάλαια περί Αγάπης, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ Β', 55)

(διηγείται ο άγιος Ιερώνυμος). Τώρα τελευταία είδα στην βασιλική του αγίου Πέτρου μια από τις πιο ευγενείς κυρίες της Ρώμης – δεν λέγω το όνομα της, για να μη νομίσεις πως θέλω να την γελοιοποιήσω. Μπροστά επήγαιναν μερικοί ευνούχοι. Και αυτή από πίσω μοίραζε με τα ίδια της τα χέρια – γιατί αυτό θεωρείται «πιο θρησκευτικό»- μερικά ψιλονομίσματα στους φτωχούς! Και να ξαφνικά – εύκολα το καταλαβαίνει κανείς, γιατί είναι τόσο συνηθισμένο- μια γριούλα φορτωμένη χρόνια και ξεροκόμματα μπαίνει πάλι στην σειρά να πάρει και άλλη δεκαρούλα! Μα όταν ήλθε η σειρά της, αντί για δεκάρα, της κοπάνησε μια καρπαζιά!…

Ο πόνος για τον πλησίον βοηθάει την οικογένεια Όσο πιο πολλά αγαθά αποκτούν σήμερα οι άνθρωποι, τόσο πιο πολλά προβλήματα έχουν. Ούτε τον Θεό ευχαριστούν για τις ευεργεσίες Του, ούτε την δυστυχία των συνανθρώπων τους βλέπουν, για να κάνουν καμμιά ελεημοσύνη. Σπαταλούν και δεν σκέφτονται τον άλλον που δεν έχει να φάη. Πώς να έρθη μετά η Χάρις του Θεού; Εδώ και οικογενειάρχης να είναι κανείς, πρέπει από κάπου να κόβη και να οικονομάη κάτι, για να κάνη κάποια ελεημοσύνη. Να πη στην γυναίκα του και στα παιδιά του ότι στο τάδε μέρος υπάρχει κάποιος άρρωστος εγκαταλελειμμένος ή κάποια φτωχή…

Τί, πότε, πώς μιλούσε ο Γέροντας Εκείνο που ήταν πραγματικά θαυμαστό, ήταν η διάκριση που είχε. Γνώριζε ανά πάσα στιγμή τί έπρεπε να πεί στον καθένα, ανάλογα με το πόσο δεκτικός ήταν ο καθένας μας στη δεδομένη στιγμή. Όταν έβλεπε ότι δεν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε αυτά που ήθελε να μας πεί,έλεγε πολύ λίγα πράγματα και πρόσθετε: "Καλά, θα τα ξαναπούμε".Χρησιμοποιούσε πάρα πολύ τα παραδείγματα. Πολλές φορές, αντί να μας πεί απ' ευθείας ό,τι θα μας έλεγε, μας το έλεγε με παραδείγματα: "Μια κυρία, που είχε αυτά τα προβλήματα με τα παιδιά της … " , ή "μια κοπέλα, που…

      Ήμασταν στην άκρη του γκρεμού και φωνάζαμε για βοήθεια… γύρω μας άνθρωποι πολλοί μα κανένας δεν μας άκουγε, κι αν μας άκουγε δεν μας καταλάβαινε, κι αν μας καταλάβαινε δεν μας άπλωνε το χέρι… Κραυγάζαμε για βοήθεια και κει που δεν είχαμε άλλη δύναμη, εμφανίστηκε το Άγιο Χέρι του Θεού, μας κράτησε, μας αγκάλιασε και μας έκανε δικούς Του! Μας έδωσε την Αγάπη Του και μας τοποθέτησε στην ‘αγία ποίμνη’ Του, την Εκκλησία. Τώρα νιώθουμε αναπαυμένοι, όπως μας υποσχέθηκε, αντρειωμένοι και δυνατοί!... Ωραία! Και τώρα τί; Τα δικά μας χέρια πού είναι; Στις τσέπες μας; Είμαστε χριστιανοί……

«Εγώ, τέκνα και αδελφοί (πράγματι, και τα δύο είστε εσείς, αφενός μεν για το ότι εγώ πόνεσα πνευματικά για εσάς, αφετέρου δε για το ότι ο Θεός είναι ο κοινός πατέρας όλων), πορεύομαι ήδη προς τον κοινό Πατέρα. Πλην όμως δεν θα αφήσω ορφανούς εσάς, τους ποθεινούς μου να οδύρεσθε για τη στέρηση του πνευματικού σας πατέρα· την πρόνοια πλέον και τη φροντίδα για εσάς θα αφήσω σε εκείνον τον Πατέρα, ο οποίος δι’ όλων σας μου χάρισε πλούσια την ευλογία και τη χάρη Του. Αυτός λοιπόν που δημιούργησε τα πάντα με τον λόγο Του και με σοφία, που έκλινε…

Το φθινόπωρο του 371 οι ορθόδοξοι της Καππαδοκίας αποτελούσαν ένα νησάκι μέσα στον ωκεανό των αρειανών. Ο αυτοκράτωρ Ουάλης προσπαθούσε ν’ απλώση την αίρεση του Αρείου παντού. Και τώρα πολιορκούσε ασφυκτικά την Καισάρεια, που ήταν η μητροπολιτική έδρα του Μ. Βασιλείου. Τα άλλα κέντρα της αυτοκρατορίας υποτάχτηκαν στη θέληση του. Αυτό όμως έγινε με διωγμούς, δημεύσεις περιουσιών, βασανιστήρια, ακόμη και με θανατώσεις. Η Καππαδοκία απέμεινε τελευταίο φρούριο αντιστάσεως της Ορθοδοξίας. Ο αυτοκράτωρ έστειλε τότε εναντίον του Μ. Βασιλείου τον έπαρχο Μόδεστο. Ο Μόδεστος πήρε αρκετούς πραιτωριανούς, μπήκε στην Καισάρεια, εγκαταστάθηκε στο διοικητήριο της και διέταξε να παρουσιαστή την επόμενη μέρα…

     Κάποτε ο όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης αφόρισε έναν αδελφό, και βέβαια δίκαια· ή, όχι μόνο δίκαια, αλλά και φιλάνθρωπα. Και τον αφόρισε, επειδή η νόσος του, πράγματι, ένα τέτοιο φάρμακο χρειαζόταν. Εκείνος όμως το καλό που του έκανε ο όσιος με την παιδαγωγία αυτή, ώστε να θεραπευτεί, το ανταπέδωσε με το κακό. Δηλαδή, παραβαίνοντας συγχρόνως και την τάξη, επέβαλε το ίδιο επιτίμιο στον Όσιο, χωρίς αυτός να έχει υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα… Επομένως ο αδελφός εκείνος περιέπεσε και σε άλλη χαλεπότατη νόσο, την αναισχυντία.      Τι έπραξε λοιπόν ο μέγας κατά τη μετριοφροσύνη και δια της ταπεινοφροσύνης…

    «Πρέπει και αυτό να προστεθεί για να γίνει γνωστό σε ποιο ύψος ταπεινώσεως έφτασε ο όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης. Λοιπόν, κάποτε διαπληκτίζονταν και αλληλοδέρνονταν δύο αδελφοί. Εκείνος τους συμβούλευε να σταματήσουν την έχθρα και να συμφιλιωθούν όπως είναι πρέπον σε κάθε χριστιανό, πολύ δε περισσότερο στους μοναχούς. Όμως, παρά τις παραινέσεις του, εκείνοι δεν πείθονταν και το μεταξύ τους μίσος αποδεικνυόταν ισχυρότερο από τις συμβουλές του.     Τότε ο όσιος έγινε ικέτης και, ο ποιμένας των προβάτων, ο διδάσκαλος των μαθητών, ο πατέρας των τέκνων, τους ζητούσε το καλό τους, σαν να επρόκειτο για ευεργεσία δική του·…

Την ημέρα των εγκαινίων του ναού του αγίου Ιωάννου, στον οποίο συχνά λειτουργούσε συχνά ο παπά – Νικόλας ο Πλανάς (1851 – 1932), ο συλλειτουργός του και οι επίτροποι αποφάσισαν να τον στείλουν σ’ έναν άλλο ναό, στον άγιο Γεώργιο, στο Κουκάκι. Ενώ λοιπόν διάβαζε την ακολουθία του όρθρου, τον πλησίασαν και του είπαν: - Πάτερ Νικόλαε, να πας να λειτουργήσης πάνω, στον άγιο Γεώργιο.  - Μετά χαράς, απάντησε ο ταπεινός λευίτης, και συνέχισε την ακολουθία του όρθρου. Δεν είχε ξημερώσει ακόμη.  Έπειτα από μία ώρα έρχεται ένας επίτροπος και του λέει: - Πάτερ Νικόλαε, αλλάξαμε γνώμη. Θα λειτουργήσης εδώ. -…