«Θ’ αγαπήσεις τον Κύριο το Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη τη διάνοιά σου. Αυτή είναι η πρώτη και μεγαλύτερη εντολή» (Ματ. 22:37-38)

Να μια εντολή που ίσως φαίνεται εύκολη και φυσική, όμως στην εκτέλεσή της είναι δύσκολη, γιατί την πολεμά ο εχθρός της ψυχής μας, που δε θέλει να δοξάζεται ο Θεός και να κατέχει την πρώτη θέση στη ζωή μας, όπως Του ανήκει. Πώς, λοιπόν, θα το πετύχουμε; Μόνο αν ο Ιησούς Χριστός βρίσκεται στο θρόνο της καρδιάς μας και ρυθμίζει τις διαθέσεις μας. Κλείσε το Χριστό μέσα στην καρδιά σου και προχώρα. Τότε θα έχεις δύναμη και θάρρος ν’ αντιμετωπίσεις τον εχθρό και θα νικάς.

Κάποτε οδήγησαν τη γυναίκα ενός συνωμότη στο δικαστήριο. «Φανέρωσε, της είπαν, που έχεις κρυμμένο το συνωμότη άντρα σου και θα σε απαλλάξουμε από τα βασανιστήρια». «Μάλιστα, απάντησε, θα τον βρείτε μέσα στην καρδιά μου, εκεί τον έχω κρυμμένο».

Είναι ο Χριστός στην καρδιά σου;

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

215. Μεγάλο καθημερινό κακό για μένα είναι η αμαρτία μου. Αλλά έναντι του κακού αυτού υπάρχει ένας Ελευθερωτής και Σωτήρ, ο Ιησούς Χριστός. Καθημερινά με ευεργετεί γενναιόδωρα. Φτωχοί αμαρτωλοί! Γνωρίστε αυτόν τον Σωτήρα, όπως τον γνώρισα και εγώ ο ανάξιος, με τη χάρι του, με τις δωρεές του.

216. Οι σωματικές ασθένειες δίνουν στον Θεό την ευκαιρία να ταπεινώση τον αμαρτωλό, σαρκικό άνθρωπο και να ενισχύση τον νέο άνθρωπο, τον χριστιανικό, τον αναγεννημένο. «Ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δυνατὸς εἰμι» (Β’ Κορ. ιβ’ 10). Ας δεχόμαστε λοιπόν με ευγνωμοσύνη κάθε ασθένεια.

217. Σ’ ευχαριστώ, Κύριε και Θεέ μου, που με διδάσκεις να προσεύχωμαι με απλότητα. Που με ακούς όταν σε επικαλούμαι. Που με σώζεις από τις αμαρτίες μου και τις θλίψεις μου. Που ευθύνεις τους δρόμους μου.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 101)

213. Όταν προσεύχεσαι στον Θεό, νοιώσε ζωηρά μέσα σου σε ποιόν προσεύχεσαι. Προσεύχεσαι στον Άναρχο, τον Αθάνατο Βασιλέα της κτίσεως. Στον Πανάγιο, τον Πανάγαθο, τον Παντοδύναμο, τον Πάνσοφο, τον Πανταχού Παρόντα Θεό, που μυριάδες μυριάδων Αγγέλων τον λατρεύουν, που οι στρατιές των Μαρτύρων, οι χοροί των Προφητών και των Αποστόλων, των Δικαίων και των Οσίων δοξολογούν και υμνούν ασίγαστα. Όταν προσεύχεσαι στην Υπεραγία Δέσποινα Θεοτόκο, νοιώσε ζωηρά μέσα σου το μεγαλείο της, το έλεός της, την αγάπη της προς το ανθρώπινο γένος και την ταπεινή προσκύνησι που της προσφέρουν όλοι οι Άγγελοι και οι Άγιοι του Παραδείσου.

214. Η ζωή της καρδιάς είναι η αγάπη, ενώ η κακία απέναντι του αδελφού μας είναι ο θάνατος της καρδιάς. Ο Κύριος μας κρατεί ακόμη πάνω στη γη, ώσπου η αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον να διαποτίση όλη την καρδιά μας. Αυτό είναι που περιμένει από όλους εμάς. Άλλο προορισμό δεν έχουμε.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 100-101)

211. Για ποιο λόγο ο Κύριος προσθέτει ημέρες και χρόνια στην ύπαρξί μας; Για να προχωρήσουμε βαθμιαία στο καλό, για να απαλλαγούμε βαθμιαία από τις ατέλειες μας, για να γίνουμε πιο απλοί. Για να γίνουμε άκακοι σαν πρόβατα, απλοί σαν παιδιά. Για να απαλλαγούμε από την έλξι των γήινων αγαθών. Για να στρέψουμε ολοκληρωτικά την καρδιά μας στον Θεό. Για να τον αγαπάμε με όλο το είναι μας. Για να αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας. Ας παρακαλούμε λοιπόν τον Κύριο να μας χαρίζη απλότητα καρδιάς. Ας τον παρακαλούμε να μας κάνη ικανούς να διώχνουμε το κακό από μέσα μας και γύρω μας, να αποξενωθούμε από όλα τα είδη της αμαρτίας. Κύριε, χωρίς εσένα τίποτε δεν κατορθώνουμε. Ευλόγησε τις ισόβιες προσπάθειές μας και δός μας νίκες εναντίον των νοητών εχθρών μας και των παθών μας. Γένοιτο!

212. Όπως στον γήινο κόσμο υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι, έτσι και στον πνευματικό. Όπως ο φτωχός ζητεί τη βοήθεια και την ευεργεσία του πλουσίου, έτσι και ο πνευματικά φτωχός ζητεί τη βοήθεια του πνευματικά πλουσίου. Είμαστε οι πνευματικά φτωχοί, ενώ οι Άγιοι, δηλαδή όσοι έζησαν εδώ κάτω με πίστι και αρετή, είναι οι πνευματικά πλούσιοι. Απ’ αυτούς λοιπόν είναι επόμενο να ζητούμε βοήθεια. Τους ζητούμε να μας βοηθήσουν με τις μεσιτείες τους, ώστε να γίνουμε απλοί σαν τα παιδιά. Να μας διδάξουν πώς να καταπατήσουμε την αμαρτία. Πώς να αγαπήσουμε τον θεό και τον πλησίον μας. Άγιοι του Θεού –Προφήται, Απόστολοι, Μάρτυρες, Όσιοι και Δίκαιοι- πρεσβεύσατε και για μένα, να γίνω όμοιός σας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 99-100)

209. Ας μην αμφιβάλλει κανείς ότι υπάρχει ο Σατανάς, αυτός ο πνευματικός όφις, που φέρει τον θάνατο. Καταδικασμένος από τον θεό στην αιωνία Κόλασι, προσπαθεί να παρασύρη εκεί τους απίστους, τους αδίκους, τους αμετανόητους. Και το κατορθώνει. Καθένας πρέπει να ξέρη και να πιστεύη ότι ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να σώση τους ανθρώπους από τα δόντια αυτού του όφεως, δηλαδή από την αμαρτία και τον αιώνιο θάνατο. Και ότι ο Χριστός χορηγεί σε όλους τα σωτήρια φάρμακα εναντίον των δηγμάτων αυτού του όφεως: την πίστι, τη μετάνοια, τα Άγια Μυστήρια του Σώματος και του Αίματός του.

210. Είναι πολλές οι σταγόνες της βροχής, αλλά όλες προέρχονται από ένα σύννεφο. Είναι πολλές οι ακτίνες του ηλίου, αλλά όλες προέρχονται από το μεγάλο αυτό άστρο. Είναι πολλά τα φύλλα του δένδρου, αλλά όλα ανήκουν στο δένδρο. Είναι πολλοί οι κόκκοι της άμμου πάνω στη γη, αλλά όλοι προέρχονται από την ίδια αυτή γη. Έτσι, πολλοί είναι και οι άνθρωποι, αλλά όλοι έλκουν την καταγωγή τους από τον Αδάμ, και, πριν απ’ όλα, από τον Θεό.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 99)

"Να διαβάζεις Καινή Διαθήκη και βίους Αγίων"

- Αλήθεια, τι βιβλία διαβάζεις;

- Δεν έχω καμία ιδιαίτερη προτίμηση. Τα διαβάζω όλα.

- Βίους Αγίων διαβάζεις;

- Έχω διαβάσει πάρα πολλούς. Και μου αρέσουν πολύ!

- Να διαβάζεις όλους τους βίους των Αγίων. Εγώ τους έχω διαβάσει όλους και πολλούς τους έχω διαβάσει δύο και τρείς φορές. Και σαν μου τύχει κανείς, ευχαρίστως τους ξαναδιαβάζω.
Από μικρό παιδί διάβαζα τους βίους των Αγίων και με βοήθησαν πάρα πολύ να γνωρίσω το Θεό και να έλθω πιο κοντά Του.
Το ίδιο να κάνεις κι εσύ. Θα έχεις μεγάλο ψυχικό όφελος, γιατί σιγά σιγά θα αρχίσεις να τους μιμείσαι.
Το ίδιο να λες να κάνουν και οι άλλοι.

- Την Καινή Διαθήκη τη διαβάζεις;

- Την Καινή Διαθήκη δεν την έχω απλώς διαβάσει, αλλά την έχω μελετήσει και μάλιστα με πολλή προσοχή! Και συνεχώς κάνω επανάληψη.

- Σωστά πράττεις! Να τη διαβάζεις πολύ. Είναι πηγή ανεξάντλητη!
Και όσο τη διαβάζεις, τόσο περισσότερο υπεισέρχεσαι στη σοφία του Θεού!
Να προσπαθείς κάθε βράδυ να διαβάζεις έστω μια σελίδα.

- Το ίδιο μου έχει υποδείξει να κάνω και ο πατήρ τάδε.

- Σε καθοδήγησε ορθά. Τις πράξεις των Αποστόλων τις διαβάζεις;

- Τις διαβάζω και μου αρέσουν πολύ.
Εκεί που δεν τα πάω καθόλου καλά, είναι η Αποκάλυψη του Ιωάννου.

- Γιατί; Η Αποκάλυψις είναι όλο σοφία! Είναι το παν.

- Γιατί, όλο για "σφραγίδες" και "σαλπίσματα" ομιλεί και εγώ δεν τα πολυκαταλαβαίνω! Είναι πολύ δυσνόητα!

- Άμα τη διαβάσεις πολλές φορές και με πίστη στο Θεό, θα δεις πως η Θεία Χάρη θα σου τα φανερώνει όλα και θα σου φανούν, μετά, όλα πολύ εύκολα! Θα το διαπιστώσεις και μόνος σου πολύ γρήγορα.

Η σοφία του Θεού δεν έρχεται μόνη της. Πρέπει εμείς να τη ζητήσουμε. Διάβαζε λοιπόν.

Διάβαζε όσο μπορείς την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων. Αυτό σου συνιστώ.

[Κ 180π]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.141-142)

Η αγάπη των παιδιών προς τους γονείς μετά τον γάμο τους

Ο Καλός Θεός οικονόμησε, ώστε το ανδρόγυνο να συνδέεται με τέτοιου είδους αγάπη,
που να εγκαταλείπουν ακόμη και τους γονείς τους και ο άνδρας και η γυναίκα.
Αν δεν υπήρχε αυτή η αγάπη, δεν θα μπορούσαν να κάνουν δική τους οικογένεια.
Ο σκοπός των γονέων λήγει μετά την αποκατάσταση των παιδιών.
Στην συνέχεια τα παιδιά τους οφείλουν μόνον πολύ σεβασμό και τόση αγάπη, όση χρειάζεται προς τους γονείς.
Δεν θέλω να πω με αυτό να μην αγαπούν τους γονείς τους, αλλά να έχουν πρώτα αγάπη μεγάλη μεταξύ τους
και μετά να αγαπούν τους γονείς τους. Να είναι τόσο αγαπημένοι, ώστε από την άφθονη αγάπη που θα έχουν,
να δίνουν και στους γονείς τους την υπερχείλιση της αγάπης τους και όλον τον σεβασμό τους και την ευγνωμοσύνη τους.
Η αγάπη τους να είναι αρχοντική, για να φροντίζη ο ένας για τους γονείς του άλλου, όσο μπορεί περισσότερο.
Πολύ βοηθάει στην ομόνοια της οικογενείας, ο άνδρας να αγαπάει την γυναίκα του περισσότερο από την μητέρα του
και από κάθε αγαπητό και συγγενικό του πρόσωπο.
Η αγάπη του προς τους γονείς του να διοχετεύεται δια μέσου της γυναίκας του.
Το ίδιο φυσικά πρέπει να κάνη και η γυναίκα.
Γνωρίζω ανδρόγυνα που στις αρχές έχουν προβλήματα μεταξύ τους, επειδή η γυναίκα ή ο άνδρας αγαπάει την μάνα του
με υπερβολική αγάπη. Αυτό ξεκινάει από το φιλότιμο που έχουν, νιώθουν μεγάλη ευγνωμοσύνη για την μάνα τους.
Σιγά-σιγά όμως, όταν συνδεθούν μεταξύ τους, δεν θα υπάρχη πρόβλημα.
Δεν θα ήταν φυσιολογικό, αν αγαπούσαν αμέσως ο ένας τον άλλον με τέτοια αγάπη που θα αναπλήρωνε την αγάπη της μάνας.
Όταν ο σύζυγος σέβεται τους γονείς του, αυτό είναι τιμή του, όπως και για την νύφη τιμή είναι να σέβεται
και να αγαπά την πεθερά της, γιατί γέννησε τον άνδρα της, τον μεγάλωσε, και τώρα μεγάλον τον χαίρεται αυτή.
Όλα αυτά μιλούν αθόρυβα στις ψυχές των παιδιών τους.
Η μάνα, όταν παντρέψει τον γιό της, επειδή πρώτα έβρισκε μεγάλη ανακούφιση από την αγάπη που της έδειχνε
- και οι γέροι γίνονται ξανά σαν μωρά -, νιώθει, όπως νιώθει το μεγαλύτερο παιδί, όταν δη στην αγκαλιά της μητέρας
άλλο μωρό. Βλέπεις, αν δεν κόψη κανείς τα πάθη, όταν είναι νέος, όσο μεγαλώνει,
εξασθενεί η θέληση και τα πάθη αυξάνουν περισσότερο. Η νύφη όμως δεν πρέπει να το παρεξηγήση αυτό.
Αν μάλιστα φροντίζη την ηλικιωμένη πεθερά της, ας κάνη λίγη υπομονή,
για να μη χάση τον μισθό που αποταμιεύει από την φροντίδα που της προσφέρει.
Αν τώρα υπηρετή με υπομονή την πεθερά της, αργότερα, όταν περάση η ταλαιπωρία, θα χαίρεται για το καλό που της πρόσφερε.
Φυσικά και η πεθερά πρέπει να αγαπάη τις νύφες της σαν κόρες της.
Η γιαγιά μου - η μητέρα του πατέρα μου - αγαπούσε την μητέρα μου πιο πολύ από τον πατέρα
μου. Όταν παντρεύτηκαν τα αδέλφια μου, έλεγαν οι γειτόνισσες: «Τώρα που θα έρθουν οι νυφάδες...».
Και η μητέρα μου τις έλεγε: «Γιατί το λέτε αυτό; Εμένα η πεθερά μου με αγαπάει πιο πολύ και από την κόρη της.
Γιατί κι εγώ να μην αγαπάω έτσι τις νύφες μου;». Και πράγματι τις αγαπούσε κι εκείνη σαν κόρες της.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 135-137)

Είπε ο Κύριος ‘Εγώ είμαι η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή’ (Ιω. ιδ΄,6) Από τότε πολλοί που Τον αγάπησαν και Τον πίστεψαν ακολούθησαν αυτό το δρόμο. Ένας δρόμος γεμάτος χαρά ανεκλάλητη, θλίψεις, μαρτύρια, δυσκολίες, ένας δρόμος γεμάτος θεία Χάρη! Πολλοί δυστυχώς λοξοδρόμησαν, έφτιαξαν άλλες ‘Εκκλησίες’, δικές τους, άλλες ‘αλήθειες’, δικές τους, και έτσι έμεινε η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία πληγωμένη και αποδεκατισμένη. Τα σκέφτομαι και τα γράφω όσο πιο απλά μπορώ, σαν ένα παιδί θλιμμένο πολύ για τα αδέλφια του που έφυγαν από το σπίτι και είναι άστεγα, πεινασμένα και παραπλανημένα… Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μόνη Εκκλησία του Χριστού, αυτή που διατηρεί στο ακέραιο όλη την Αλήθεια Του, μια αλήθεια που δεν τη σοφιστήκαμε εμείς αλλά ο ίδιος μας την αποκάλυψε μέσω του Αγίου Πνεύματος. Όπως έλεγε και ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος ‘ η μόνη ασφαλής οδός για τη σωτηρία’.
Βλέπω όμως πως ακόμα κι εμείς οι ίδιοι πετροβολούμε την ίδια μας την Εκκλησία, το σπίτι μας, τη μάνα μας, το Σώμα του Χριστού! Σκεφτόμαστε να φύγουμε πολλές φορές, να τα παρατήσουμε για διάφορους λόγους. Πίσω απ’ όλους τους λόγους αυτούς βέβαια κρύβεται ο διάβολος. Ξέρει ότι αν μας καταφέρει να φύγουμε απ’ την Εκκλησία και να πάμε σε άλλα δόγματα, αιρετικά, μας έχει νικήσει. Αυτός είναι ο σκοπός του. Να μας διώξει από το δρόμο της Αληθείας και της Ζωής! Εμάς όμως ποιος είναι ο σκοπός μας; Μα φυσικά να διαβαίνουμε αυτό το δρόμο μέχρι τελευταίας μας αναπνοής… ό,τι κι αν γίνει. Άλλος το δρόμο αυτό τον διαβαίνει πετώντας, άλλος τρέχοντας, άλλος μπουσουλώντας κι άλλος είναι για την ώρα στάσιμος. Δεν πειράζει όμως! Όλα τα λάθη κι όλες οι αμαρτίες μας διορθώνονται με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος στα μυστήρια της Εκκλησίας μας, με τη βοήθεια και την καθοδήγηση του πνευματικού μας και την αγάπη των αδελφών.
Αν πέφτουμε κάθε μέρα, θα ξανασηκωνόμαστε. Κι αν όχι σήμερα, αύριο. Κι αν έχουμε κουραστεί και δεν έχουμε δύναμη καθόλου, είμαστε όμως στο δρόμο του Παντοδύναμου Θεού! Αυτός είναι η δύναμη μας. Μην απελπιζόμαστε. Θα έρθει να μας δώσει το χέρι ένας αδελφός. Κι αν δε βρεθεί κανείς, θα έρθει ο ίδιος ο Χριστός! Γιατί ό,τι κι αν είμαστε, είμαστε ακόμα στο δρόμο Του, δεν λοξοδρομούμε ποτέ απ’ Αυτόν! Είμαστε δικοί Του! Όσο αμαρτωλοί και αδύναμοι κι αν είμαστε, δεν ξεκολλάμε από πάνω Του. Ούτε φυσικά από την αντίθετη πλευρά, από εωσφορικό ζήλο, σκανδαλιζόμαστε από αποφάσεις των Πατέρων και διάφορες αφορμές που μεγαλοποιεί ο διάβολος για να μας προσεταιριστεί. Επειδή είμαστε ακόμα πολύ ασθενείς, θυμώνουμε, στενοχωριόμαστε, διαφωνούμε αλλά στο τέλος πρέπει να επικρατήσει η στοιχειώδης σύνεση και να έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στον Κυβερνήτη μας, στον Τριαδικό Θεό μας!
Η Εκκλησία μας είναι η κιβωτός μας. Μέσα εκεί όλα μπορούν να διορθωθούν. Γι’ αυτό μη φοβόμαστε τις τρικυμίες, είτε μέσα μας είτε έξω μας. Η μπόρα θα περάσει και θα φτάσουμε στη στεριά, στην Ουράνια Βασιλεία, αν τηρήσουμε αυτό μας είπε ο Κύριος μας ‘Μείνετε ενωμένοι μ’ εμένα για να είμαι κι εγώ ενωμένος μ’ εσάς’ (Ιω. ιε΄,4)(K.Δ.Κ)

Του Αββά Ματώη

α ’ Έλεγε ο Αββάς Ματώης: «θέλω έργο ελαφρό και να μένη, παρά επίπονο από την αρχή και γρήγορα να κόβεται».

β΄ Είπε πάλι: «Όσο προσεγγίζει τινάς τον Θεό, τόσο πιο αμαρτωλό βλέπει τον εαυτό του. Έτσι και ο προφήτης Ησαΐας, σαν είδε τον Θεό, ταλαίπωρο και ρυπαρό έλεγε τον εαυτό του».

γ'. Έλεγε πάλι: Όταν ήμουν νεώτερος, έλεγα μέσα μου, ότι δήθεν κάτι καλό κάνω. Τώρα δε όπου γήρασα, βλέπω ότι δεν έχω κανένα καλό έργο στη ζωή μου».

δ'. Είπε πάλι: «Δεν είδε ο σατανάς με τι πάθος νικάται η ψυχή. Σπέρνει μεν, αλλά δεν ξέρει αν θα θερίση. Ήγουν, άλλοτε τους λογισμούς της σαρκικής αμαρτίας, άλλοτε τους λογισμούς της κατακρίσεως και επίσης τα υπόλοιπα πάθη. Και σε όποιο πάθος δη την ψυχή να έχη στραφή, μ’ αυτό την τροφοδοτεί».

ε . Ένας αδελφός πήγε στον Αββά Ματώη και του λέγει: «Πώς οι Σκητιώτες έκαναν περισσότερα από ό,τι εντέλλεται η Γραφή, αγαπώντας τους εχθρούς τους πάνω από τον εαυτός τους;». Του λέγει ο Αββάς Ματώης: «Τι να σου πω; Εγώ αυτόν όπου με αγαπά, δεν τον αγαπώ σαν τον εαυτό μου».

στ'. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ματώη: «Τι να κάμω αν με επισκεφθή κάποιος αδελφός και είναι νηστεία η πρωί, πράγμα όπου με στενοχωρεί;». Και του λέγει ο γέρων: Αν μεν δεν στενοχωριέσαι και φας με τον αδελφό, καλά κάνεις. Αν όμως κανέναν δεν περιμένης και φας, τότε κάνεις το δικό σου θέλημα».

ζ'. Είπε ο Αββάς Ιακώβ: «Πήγα κάποτε στον Αββά Ματώη. Και ξαναγυρίζοντας, του είπα: Θέλω να πάω στα Κελλιά. Και μου λέγει: Δώσε τους χαιρετισμούς μου στον Αββά Ιωάννη. Πήγα λοιπόν στον Αββά Ιωάννη. Και του λέγω: Σε χαιρετά ο Αββάς Ματώης. Και μου λέγει ο γέρων: Να, ο Αββάς Ματώης, αληθώς Ισραηλίτης εν ώ δόλος ουκ έστιν. Και αφού πέρασε ένα έτος, πάλι πήγα στον Αββά Ματώη. Και του ανέφερα τον χαιρετισμό του Αββά Ιωάννη. Και λέγει ο γέρων: Δεν αξίζω βέβαια αυτά όπου είπε ο γέρων. Πλην, τούτο γνώριζε, ότι, σαν ακούσης γέροντα τον πλησίον του να δοξάζη πάνω από τον εαυτό του, σε μεγάλα μέτρα έφθασε. Γιατί αυτή είναι η τελειότης: Να δοξάζη τινάς τον πλησίον του πάνω από τον εαυτό του».

η' Έλεγε ο Αββάς Ματώης: «Ήλθε ένας αδελφός σ’ εμένα και μου είπε ότι η καταλαλιά είναι χειρότερη από τη σαρκική αμαρτία. Και είπα: Σκληρός έστιν ο λόγος. Μου λέγει λοιπόν: Και πώς θέλεις να είναι το ζήτημα; Και εγώ του αποκρίθηκα: Η μεν καταλαλιά αμαρτία είναι, όμως έχει γρήγορη θεραπεία. Γιατί, συχνά, μετανοεί όποιος τη διέπραξε, λέγοντας: ’Άσχημα μίλησα. Ενώ η σαρκική αμαρτία είναι φυσικός θάνατος».

θ'. Πήγε κάποτε ο Αββάς Ματώης από τη Ραϊθώ στα μέρη των Μαγδάλων και ήταν ο αδελφός του μαζί του. Και ο επίσκοπος του τόπου κράτησε τον γέροντα και τον έκαμε πρεσβύτερο. Και αφού γευμάτισαν μαζί, έλεγε ο επίσκοπος: «Συγχώρησέ με, Αββά. Ξέρω ότι δεν ήθελες να συμβή αυτό. Αλλά τόλμησα να το κάμω, γιατί πήρα ευλογία από σένα». Του είπε δε ο γέρων με ταπείνωση: «Και ο λογισμός μου κάπως το ήθελε. Πλην, αυτό με στενοχωρεί, ότι πρόκειται να χωριστώ από τον αδελφό οπού είχα μαζί μου. Γιατί δεν αντέχω όλες τις ευχές να τις κάμω μόνος». Και λέγει ο επίσκοπος: Αν ξέρης ότι είναι άξιος, εγώ τον χειροτονώ». Του λέγει ο Αββάς Ματώης: Αν μεν είναι άξιος, δεν γνωρίζω. Ένα ξέρω, ότι είναι καλύτερός μου». Τον χειροτόνησε λοιπόν και αυτόν. Και κοιμήθηκαν και οι δυό, χωρίς να πλησιάσουν στην αγία τράπεζα για να τελέσουν τη Θεία Λειτουργία. Έλεγε δε ο γέρων: «Πιστεύω στον Θεό, ότι δεν έχω πολύ κρίμα για τη χειροτονία, οπόταν δεν τελώ τη Θεία Λειτουργία. Γιατί η χειροτονία είναι για όσους δεν έχουν ψεγάδι».

ι΄. Είπε ο Αββάς Ματώης: «Τρεις γέροντες πήγαν στον Αββά Παφνούτιο τον λεγόμενο Κεφαλά, για να τους πη κάτι. Και τους λέγει ο γέρων: Τι θέλετε να σας πω; Πνευματικό η σωματικό; Του λέγουν: Πνευματικό. Τους λέγει ο γέρων: Πηγαίνετε, αγαπήστε τη θλίψη παρά την ανάπαυση και την ατίμωση παρά τη δόξα και το να δίνετε παρά να παίρνετε».

ια Παρακάλεσε ένας αδελφός τον Αββά Ματώη, λέγοντας: «Πες μου κάτι». Και εκείνος του είπε: «Πήγαινε, παρακάλεσε τον Θεό να δώση πένθος στην καρδιά σου και ταπείνωση. Και πρόσεχε πάντα τις αμαρτίες σου. Και μη κρίνεις τους άλλους, αλλά να είσαι κάτω από όλους. Και να μη έχης φιλία με πολύ νέο, ούτε συναναστροφή με γυναίκα, ούτε φίλο αιρετικό. Και κόψε την ελευθεροστομία από τον εαυτό σου. Και έχε εγκράτεια στη γλώσσα σου και στην κοιλιά σου και στο κρασί κάπως. Και αν τινάς μιλήση για οποιοδήποτε πράγμα, μη μαλώσης μαζί του. Αλλά, αν μιλά καλά, πες: Ναι. Και αν κακά, πες: Συ γνωρίζεις πώς μιλάς. Και μη ερίζεις μαζί του για όσα είπε. Και αυτή είναι η ταπείνωση».

ιβ΄ . Παρακάλεσε ένας αδελφός τον Αββά Ματώη: «Πες μου κάτι». Και του αποκρίθηκε: «Κάθε φιλονεικία, για οποιοδήποτε θέμα, κόψε την από τον εαυτό σου. Κλάψε δε και πένθησε, γιατί ο καιρός πλησίασε».

ιγ'. Ένας αδελφός ρώτησε τον Αββά Ματώη, λέγοντας: «Τι να κάμω; Γιατί η γλώσσα μου με θλίβει. Και όταν βρίσκωμαι ανάμεσα στους ανθρώπους, δεν μπορώ να τη συγκρατήσω. Αλλά τους κατακρίνω σε κάθε έργο καλό και τους ελέγχω. Τι λοιπόν να κάμω;». Και αποκρίθηκε ο γέρων και είπε: Αν δεν μπορής να επιβάλλεσαι στον εαυτό σου, φύγε και μείνε μόνος. Γιατί αρρώστια είναι. Όποιος μένει με αδελφούς, δεν πρέπει να είναι τετράγωνος, αλλά στρογγυλός, ώστε προς όλους να κυλά». Και είπε ο γέρων: «Δεν μένω μόνος από αρετή, αλλά από αδυναμία. Γιατί δυνατοί είναι όσοι έρχονται σε επαφή με τους ανθρώπους».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)

ιδ'. Είπε ο Αββάς Μωυσής: Οφείλει τινάς να πεθάνη απέναντι του συντρόφου του, ώστε να μη τον κατακρίνη σε τίποτε».

ιε΄. Είπε πάλι: Οφείλει τινάς να νέκρωση τον εαυτό του απέναντι σε κάθε αμαρτωλό πράγμα, πριν βγη από το σώμα, ώστε να μη κάμη κακό σε άλλον άνθρωπο».

ιστ΄. Είπε πάλι: Αν τινάς δεν το έχη στην καρδιά του ότι είναι αμαρτωλός, ο Θεός δεν τον εισακούει». Και είπε ένας αδελφός: «Τι σημαίνει το να έχη στην καρδιά του ότι είναι αμαρτωλός;». Και είπε ο γέρων: «Όποιος βαστάζει τις αμαρτίες του, δεν βλέπει τις αμαρτίες του πλησίον του».

ιζ'. Είπε πάλι: «Αν δεν συμφωνήση η πράξη με την ευχή, μάταια κοπιάζει ο άνθρωπος». Και είπε ένας αδελφός: «Τι σημαίνει να συμφωνήση η πράξη με την ευχή;». Και λέγει ο γέρων: «Το να μη ξανακάνουμε εκείνα, για τα οποία ευχόμαστε. "Ήγουν, όταν τινάς παρατήση τα δικά του θελήματα, τότε συμφιλιώνεται μαζί του ο Θεός και δέχεται την προσευχή του».

ιη΄ . Ρώτησε ο αδελφός: «Σε κάθε κόπο του ανθρώπου, τί είναι εκείνο οπού τον βοηθά;». Και λέγει ο γέρων: «Ο Θεός είναι όπου βοηθά. Γιατί είναι γραμμένο: Ο Θεός ημών καταφυγή και δύναμις, βοηθός εν θλίψεσι ταις ευρούσαις ημάς σφοδρά». Είπε ο αδελφός: «Και με τις νηστείες και τις αγρυπνίες, όπου κάνει τινάς, τί γίνεται;». Του αποκρίνεται ο γέρων: «Αυτές κάνουν την ψυχή να ταπεινωθή. Γιατί είναι γραμμένο: Ίδε την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου και άφες πάσας τας αμαρτίας μου. Αν η ψυχή κάμη αυτούς τους καρπούς, τη σπλαχνίζεται ο Θεός εξ αιτίας τους». Λέγει ο αδελφός στον γέροντα: «Τι θα κάμη τινάς σε κάθε πειρασμό όπου έρχεται κατεπάνω του ή σε κάθε λογισμό του εχθρού; «Του λέγει ο γέρων: «Να κλαίη οφείλει ενώπιον της αγαθότητος του Θεού, για να βρή βοήθεια. Και αναπαύεται γρήγορα, αν παρακαλή με γνώση. Γιατί λέγει η Γραφή: Κύριος έμοί βοηθός και ού φοβηθήσομαι τί ποιήση μοι άνθρωπος». Ρώτησε ο αδελφός: «Να, ένας άνθρωπος δέρνει τον δούλο του για κάτι κακό οπού εκαμε. Τι θα πη ο δούλος;». Λέγει ο γέρων: Αν είναι δούλος καλός, θα πη: Λυπήσου με, αμάρτησα». Του λέγει ο αδελφός: «Τίποτε άλλο δεν θα πη;». Λέγει ο γέρων: «Τίποτε. Γιατί, αφού μεφθή τον εαυτό του και πη αμάρτησα, ευθύς θα τον σπλαχνισθή ο κύριός του. Η ουσία δε όλων αυτών είναι να μη κατακρίνουμε τον πλησίον. Παράδειγμα: Όταν το χέρι του Κυρίου θανάτωσε κάθε πρωτότοκο στη γη Αιγύπτου, δεν υπήρχε σπίτι όπου να μη ήταν νεκρός». Του λέγει ο αδελφός: «Τι σημαίνουν αυτά τα λόγια;». Του απαντά ο γέρων: «Ότι, αν κοιτάξουμε να δούμε τις αμαρτίες μας, δεν θα δούμε τις αμαρτίες του πλησίον. Γιατί δεν είναι λογικό, όταν τινάς έχη τον δικό του νεκρό, να τον αφήση και να πάη να κλάψη τον νεκρό του διπλανού του. Το να πεθάνης δε απέναντι στον πλησίον σου, αυτό είναι το να βαστάξης τις αμαρτίες σου και να μη ενδιαφέρεσαι για κάθε άνθρωπο, αν αυτός είναι καλός και εκείνος κακός. Μη κάμης κακό σε κανέναν άνθρωπο, μήτε να έχης αμαρτωλό λογισμό στην καρδιά σου για κανέναν. Μήτε να εξουδενώσης οποίον κάνει κακό, μήτε να παραδεχτής αυτόν όπου κάνει κακό στον πλησίον του, μήτε να χαίρης με όποιον κακοποιεί τον πλησίον του. Μη κατηγορήσης κάποιον. Αλλά λέγε: Ο Θεός γνωρίζει τον καθέναν. Μη συμφωνήσης με όποιον καταλαλεί, μήτε να βρής χαρά στην καταλαλιά του, μήτε να μισήσης όποιον καταλαλεί τον πλησίον του. Αυτό είναι το να μη κρίνης. Μη έχεις έχθρα για τον άλλο και μη κρατήσης έχθρα στην καρδιά σου. Μη μισήσης οποίον εχθρεύεται τον πλησίον του. Και αυτή είναι η ειρήνη. Σ’ αυτά να παρηγορήσαι. Λίγο καιρό διαρκεί ο κάματος και παντοτινή είναι η ανάπαυση, με τη χάρη του Θεού Λόγου. Αμήν».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)