ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-
Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα
Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας
Κεφάλαιο 17
Στίχ. 1-10. Διάφορες διδασκαλίες.
17.2 λυσιτελεῖ(1) αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς(2) περίκειται
περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ ἔρριπται εἰς τὴν θάλασσαν
ἢ ἵνα σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων(3).
2 Είναι προτιμότερο γι’ αυτόν να κρεμάσει μια μυλόπετρα στο λαιμό του
και να πάει να πέσει στη θάλασσα, παρά να κλονίσει την πίστη ενός
απ’ αυτούς εδώ τους μικρούς.
(1) Λέγεται μοναδική φορά εδώ, συναντιέται όμως και στους κλασικούς
και στους Ο΄. Κατά λέξη (από το λύω τα τέλη) σημαίνει πληρώνω
τους φόρους (p). Εδώ=είναι προτιμότερο. Κάνει σύγκριση ο Λουκάς
με το λυσιτελεί… ει… περίκειται και έρριπται… ή ίνα σκανδαλίση=Καλύτερα
να πεθάνει παρά να σκανδαλίσει (δ).
(2) Ο Ματθαίος λέει μύλος ονικός (πέτρα μύλου που κινείται από μουλάρι)·
εδώ λίθος μυλικός· είναι λίθος μύλου μικρότερων διαστάσεων
που κινείται από το χέρι (g).
(3) Εφόσον τα λόγια αυτά απευθύνονταν στους μαθητές, είναι απίθανο
στη φράση αυτή («των μικρών τούτων») να περιλάμβανε ο Ιησούς
ολόκληρο τον κύκλο των μαθητών. Πιο φυσικό είναι να εννοήσουμε
ότι αναφερόταν αυτό στους πιο άσημους μεταξύ τους ή σε κάποιους
που πρόσφατα επέστρεψαν και πίστεψαν, ή ίσως και σε κάποια παιδιά
που ήταν εκεί τριγύρω (p). Οι λειτουργοί και διάκονοι της εκκλησίας,
αλλά και αυτοί που είναι περιβεβλημένοι με οποιοδήποτε κύρος οφείλουν
να προσέχουν πολύ, ώστε με λόγο ή με κακό παράδειγμα να μην αποθαρρύνουν
ή με οποιοδήποτε τρόπο να γίνουν αφορμή αμαρτίας σε κάποιον ασθενή αδελφό.
ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-
Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα
Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας
Κεφάλαιο 17
Στίχ. 1-10. Διάφορες διδασκαλίες.
17.1 Εἶπεν δὲ και πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ(1),
Ανένδεκτόν(2) ἐστιν τοῦ μὴ ἐλθεῖν(3) τα σκάνδαλα, οὐαὶ δε δι᾽ οὗ ἔρχεται(4)·
1 Ο Ιησούς είπε και στους μαθητές του: «Είναι αδύνατο να μην έρθουν τα σκάνδαλα·
αλίμονο όμως σ’ εκείνον που τα προκαλεί.
Ποια η σχέση των λόγων αυτών με τα προηγούμενα; Ή, με την παραβολή μεν του πλουσίου
έδειξε στους Φαρισαίους «ποια κόλαση θα τους περιμένει εξαιτίας της αγάπης για τον πλούτο.
Λέει λοιπόν στους μαθητές και για αυτούς του Φαρισαίους, δείχνοντας ότι προκαλούν
σκάνδαλο και εμποδίζουν το θείο δρόμο και για αυτό τούς λέει τα «ουαί»» (Θφ).
Ή, πιο σωστά, οι παραγγελίες που δίνονται στην περικοπή αυτή, δεν συνδέονται
στενά ούτε μεταξύ τους, ούτε με τα προηγούμενα, ούτε με τα επόμενα (L).
Μερικές από αυτές αναφέρονται και από τους άλλους δύο συνοπτικούς μέσα σε άλλα συμφραζόμενα.
Αλλά το ότι ο Λουκάς εδώ παραλείπει να αναφέρει τις περιστάσεις, κάτω από τις οποίες
λέχθηκαν τα λόγια αυτά, αποδεικνύει ότι βρίσκονταν με την μορφή αυτή αποσπασμένα
και μεμονωμένα στην πηγή, από την οποία αντλούσε ο ιερός ευαγγελιστής.
Και πήρε αυτά από εκεί, όπως ήταν, χωρίς να επιτρέψει στον εαυτό του, να επινοήσει πλαίσιο
γεγονότων που να δικαιολογούν αυτά, πράγμα το οποίο αποδεικνύει την αυθεντικότητα
των περιστατικών, τα οποία σε τόσες άλλες περιπτώσεις αναφέρει
μαζί με τα λόγια του Κυρίου ο Λουκάς (g).
(1) Οι δύο πρώτοι στίχοι αναφέρονται στα σκάνδαλα. Δες Ματθ. ιη 6,7 και
Μάρκ. θ 42 και τις εκεί ερμην. σημειώσεις.
(2) Λέξη που λέγεται μοναδική φορά και σπάνια συναντιέται και αλλού. Στο ιγ 33 συναντιέται
το ενδέχεται, από το οποίο παράγεται το ανένδεκτο (p), από το στερητικό α και το ενδέχεσθαι
(=μπορεί να συμβεί) και σημαίνει αδύνατο (δ)· «δηλαδή είναι αδύνατο να μην έλθουν τα σκάνδαλα,
δηλαδή τα εμπόδια για τον αγαθό και αγαπητό στο Θεό τρόπο ζωής» (Θφ).
(3) «Είναι ανάγκη να έλθουν» (Ζ). «Η ανάγκη αυτή, βεβαίως, έχει την αρχή της
στην ελεύθερη διάθεση· εννοώ δηλαδή το εξής, ο Κύριος βλέποντας την πονηρία των ανθρώπων…
είπε, ότι σε σχέση με την ακολουθία αυτών που βλέπουμε, είναι ανάγκη να έλθουν τα σκάνδαλα» (Θφ).
«Δεν φέρνει λοιπόν τα σκάνδαλα η προφητεία του… Ούτε επειδή προείπε, για αυτό γίνεται.
Αλλά επειδή οπωσδήποτε επρόκειτο να γίνουν, για αυτό τα προείπε» (Χ). Και μας βεβαιώνει
εκ των προτέρων για αυτό που θα συμβεί, διότι όταν είμαστε βέβαιοι για το ότι υπάρχει κίνδυνος,
τότε και θα οπλιστούμε καλύτερα, για να τον αποτρέψουμε. Αν λάβουμε υπ’ όψιν την πανουργία
και κακία του σατανά, την ασθένεια και διαφθορά των ανθρώπινων καρδιών και την ανοησία
που επικρατεί στον κόσμο είναι αδύνατον ηθικά να μην συμβούν τα σκάνδαλα. Και ο Θεός επιτρέπει αυτά,
«ώστε να γίνουν φανεροί οι άξιοι» (Ά Κορ. ια 19).
(4) Παρόλο που ο Θεός κατευθύνει έτσι τα πράγματα, ώστε οι αμαρτίες των αμαρτωλών
να εξυπηρετούν τους σκοπούς του, αυτό δεν εξασφαλίζει αυτούς από την οργή του.
«Η μεν πονηρία λοιπόν, την οποία εξασκούν οι άνθρωποι, προέρχεται από την ελεύθερη διάθεσή τους,
οπότε η διάπραξη των σκανδάλων αναγκαστικά ακολούθησε λόγω της πονηρίας.
Επομένως, για αυτό και είναι άξιοι τιμωρίας οι εργάτες των σκανδάλων. Όπως, λόγου χάριν,
για να φέρουμε παράδειγμα, ένας γιατρός που βλέποντας κάποιον να κάνει κακή διατροφή
και να είναι άπληστος, θα μπορούσε να πει· αυτός αναγκαστικά θα αρρωστήσει.
Άραγε λοιπόν η αρρώστια είναι αναγκαστική; Ναι, όσον αφορά τη συνέπεια της κακής διατροφής» (Θφ).
Αλίμονο στους διώκτες, οι οποίοι με λόγο ή έργο σκανδαλίζουν τους πιστούς αποθαρρύνοντας
ή και κλονίζοντας αυτούς από το να δουλεύουν στο Θεό και να πράττουν το καθήκον τους.
Αλίμονο στους πλάνους, οι οποίοι διαστρέφουν τις αλήθειες του Χριστού και ταράζουν τις διάνοιες των μαθητών.
Αλίμονο σε εκείνους οι οποίοι κάτω από το ένδυμα του χριστιανικού ονόματος ζουν σκανδαλωδώς
και δίνουν κακό παράδειγμα στους ασθενέστερους και γίνονται αιτία να βλασφημείται το όνομα του Χριστού.
Ιωσήφ ο Πάγκαλος
ανώτερος από τους τρεις Παίδες
Δεν νομίζω, πως το γεγονός των τριών Παίδων, που δεν κάηκαν από τη φωτιά στο καμίνι της Βαβυλώνας, είναι άξιο τόσο μεγάλου θαυμασμού, όσο είναι το γεγονός με τον δίκαιον εκείνον Ιωσήφ. Δεν έπαθαν τίποτε τα σώματα των τριών Παίδων, αλλ’ ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος βρέθηκε σε καμίνι πολύ χειρότερο από εκείνο της Βαβυλώνας. Βρέθηκε στην ασελγή πρόκλησι της Αιγυπτίας κυρίας. Και όμως παρέμεινε ανέπαφος. Διατήρησε καθαρό το ένδυμα της αγνότητας, κι έτσι ξέφυγε.
Ε.Π.Ε. 4,118
ανώτερος από τους τρεις Παίδες
Πάνω στον Ιωσήφ, το νέο εκείνο ήταν κάποια θεϊκή χάρις, που τον έκανε αξιαγάπητο, και στον πατέρα του, τον Ιακώβ, τον καθιστούσε πιο αγαπητό από τα αλλά παιδιά του. Και αυτό εξ αιτίας της αρετής της ψυχής του Ιωσήφ. Βέβαια στη Γραφή φαίνεται, ότι τον αγαπούσε ο Ιακώβ γιατί ήταν ο υιός των γηρατειών του, και αυτό για να μην αυξάνεται περισσότερο ο φθόνος των αδελφών έναντι του Ιωσήφ... Ο μεν θαυμάσιος Ιωσήφ, επειδή δεν ήξερε τίποτα από όσα συνέβαιναν, συμπεριφερόταν προς τους αδελφούς του φυσικά, αφού τους αισθανόταν αδελφούς που γεννήθηκαν με τους πόνους της ίδιας κοιλίας είχε πολύ θάρρος και συμπεριφερόταν με φυσικότητα. Εκείνοι όμως, επειδή είχαν κυριευθή από το πάθος της ζήλειας, είχαν την διάθεσι να τον μισούν και να τον εξοντώσουν.
Ε.Π.Ε.4,564εξ.
γυναίκα θηρίο ακολασίας
Το πονηρό θηρίο, ο διάβολος, όταν είδε την πρόοδο του δικαίου Ιωσήφ, τρίζοντας τα δόντια του και γεμάτος μανία, έσκαψε βαθύ λάκκο για τον φίλο του Θεού και μεγάλο γκρεμό... Κοίτα την αναίδεια εκείνης της Αιγυπτίας γυναίκας, της ακόλαστης. Δεν σκέφτηκε, ότι εκείνη μεν εθεωρείτο κυρία (αρχόντισσα), ενώ ο Ιωσήφ ήταν ένας υπηρέτης. Κυριεύτηκε από την ομορφιά του, άναψε μέσα της σατανική σαρκική φωτιά και επιχειρούσε να κάνη έφοδο εναντίον του νέου. Και έψαχνε ευκαιρία να τον ξεμοναχιάση και να επιχειρήση την πονηρή της πράξι... Και επειδή η διεφθερμένη εκείνη γυναίκα του Πετεφρή, επεδίωκε την ερημιά και περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία, προσπαθώντας να διαφύγη από την προσοχή και του άντρα της και όλων των υπηρετών του σπιτιού, ο Ιωσήφ ο δίκαιος λέει εκείνον τον ουράνιο λόγο: «Πώς θα μπορέσω να κάνω αυτό το αισχρό πράγμα και να αμαρτήσω κάτω από τα μάτια του Θεού;».
Ε.Π.Ε. 4,608εξ.
το πονηρό κάτω από το μάτι του Θεού;
Να μη θεωρούμε προτιμότερο το φόβο των ανθρώπων από τη θεία οργή. Να θυμώμαστε πάντοτε τα λόγια του Ιωσήφ: «Πώς να κάνω αυτό το αισχρό πράγμα και πώς να αμαρτήσω μπροστά στα μάτια του Θεού;» (Γεν. λθ' 9). Κάθε φορά, λοιπόν, που κάποια πονηρή σκέψις μάς ταράζει, να φέρνουμε στο νου μας τα λόγια αυτά, και αμέσως θα φεύγη η κακή επιθυμία. Είτε κυριευθή κάποιος από σαρκική επιθυμία, είτε από μανία χρημάτων, είτε από κάποιο άλλο παράλογο πάθος, αμέσως να σκέπτεται αυτό, ότι, δηλαδή, εκείνος που μας παρακολουθεί, είναι ο Θεός, και από την προσοχή του δεν μπορεί τίποτε να διαφύγη, κανένας λογισμός του νου. Έτσι θα ξεφεύγουμε από τα τεχνάσματα του διαβόλου, αλλά και θα εξασφαλίζουμε τη βοήθεια του Θεού.
Ε.Π.Ε. 4,620
συγχωρεί τους αδελφούς του
Θαύμασε την ευσεβή διάθεσι. Ο Ιωσήφ όχι μόνο συγχώρεσε τα αδέλφια του για κάθε κακό που ενήργησαν εναντίον του, όχι μόνο απάλλαξε από κάθε κατηγορία, αλλά και τους συμβουλεύει τώρα που αναχωρούν από την Αίγυπτο, να μη διαπληκτίζονται μεταξύ τους στο δρόμο, ούτε να αλληλοκατηγορούνται για όσα είχαν συμβή... Ποιος μπορεί να θαυμάση και να υμνήση επάξια την αρετή του αγίου Ιωσήφ, ανδρός, που εφάρμοσε εξ ολοκλήρου την εντολή της Καινής Διαθήκης; Αυτό, που ο Χριστός συνιστά στους αποστόλους, λέγοντας, «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να προσεύχεστε για όσους σας κάνουν κακό», αυτό και κάτι περισσότερο έκανε ο Ιωσήφ. Πραγματικά όχι απλώς έδειξε μεγάλη αγάπη προς τους φονείς αδελφούς του, αλλά κάνει τα πάντα, ώστε να τους εξηγήση πως δεν έκαναν τίποτε κακό εις βάρος του! Ω αρετή υπερβολική! Ω ευγνωμοσύνη στο Θεό σε υπέρτατο βαθμό! Ω αγάπη πλούσια προς τον Θεό!
Ε.Π.Ε. 4,690-692
η μεταφορά των λειψάνων του
Λέει στους αδελφούς του ο Ιωσήφ: «Όταν θα αναχωρήσετε, να μεταφέρετε και τα οστά μου». Και αυτό το έκανε όχι τυχαία και μάταια, αλλά οικονομώντας δυο πράγματα. Το ένα: Δεν ήθελε ο Ιωσήφ να τον τιμήσουν οι Αιγύπτιοι υπερβολικά. Δηλαδή, υπήρχε πιθανότητα, με την ανάμνησι των καλών που έκανε στην πατρίδα τους, oι Αιγύπτιοι, που τόσο εύκολα θεοποιούσαν ανθρώπους, να κάνουν κάτι τέτοιο και με το νεκρό σώμα του Ιωσήφ· μια τέτοια θεοποίησι την θεωρούσε ο Ιωσήφ μεγάλη ασέβεια. Το άλλο: Με την εντολή να πάρουν μαζί τους τα οστά του, ήταν σαν να τους διαβεβαίωνε ότι κάποια ημέρα θα επιστρέφουν στη Χαναάν. Αν κάτι τέτοιο, δηλαδή η έξοδός τους από την Αίγυπτο, δεν ήταν σίγουρο, δεν θα τους έδινε τέτοια εντολή, να πάρουν μαζί τους τα οστά του. Και έτσι θα συνέβαινε κάτι πρωτοφανές και παράδοξο: Εκείνος, που έτρεφε στην Αίγυπτο όλο το λαό του Ισραήλ, αυτός θα γινόταν και αρχηγός της επιστροφής τους στη γη Χαναάν, οδηγός τους προς τη γη της επαγγελίας.
Ε.Π.Ε. 5,94
οι αμοιβές και οι αντιδόσεις
«Και πέθανε ο Ιωσήφ εκατόν δέκα ετών». Για ποιο λόγο ανέφερε η Γραφή και τα χρόνια του; Για να μάθης πόσα χρόνια άσκησε την εξουσία στην Αίγυπτο. Όταν ήταν δέκα επτά ετών κατέβηκε στην Αίγυπτο. Όταν έγινε τριάντα ετών, παρουσιάστηκε στο Φαραώ και του εξήγησε τα όνειρα. Ογδόντα, λοιπόν, χρόνια άσκησε την εξουσία στην Αίγυπτο. Είδες, ότι οι αμοιβές είναι μεγαλύτερες από τους πόνους και πολλαπλάσιες από τις ανταποδόσεις; Δέκα τρία χρόνια πάλαιψε με τις δοκιμασίες, υπομένοντας τη δουλεία, την παράνομη κατηγορία (Γεν. λθ΄ 7-20), τα κακοπαθήματα μέσα στη φυλακή. Και επειδή υπέμεινε τα πάντα με γενναιότητα και ευχαριστίες, γι’ αυτό και έλαβε πλούσιες τις αμοιβές και στην παρούσα ζωή. Σκέψου: Για το σύντομο σχετικά χρόνο, που υπέφερε δέσμιος στη φυλακή, αμείφτηκε να ασκή εξουσία και να είναι δοξασμένος ογδόντα χρόνια. Και ενεργούσε πάντοτε με πίστι στον Θεό. Γι’ αυτό και άφησε την παραγγελία για την μετακομιδή των οστών (λειψάνων) του μετά το θάνατό του. Άκου τι σχετικά λέει ο απόστολος Παύλος: «Με πίστι ο Ιωσήφ, όταν επρόκειτο να πεθάνη, μίλησε για την έξοδο των υιών Ισραήλ» (Εβρ. ια' 22). Και δεν σταμάτησε μέχρις εδώ, αλλά και για να μάθης την αιτία, για την οποία ο Ιωσήφ έδωσε την εντολή να γίνη η μετακομιδή των λειψάνων του, σημειώνει ο απόστολος Παύλος: «Και για τα οστά του έδωσε παραγγελία».
Ε.Π.Ε. 5,94-96
η κυρία, δούλη της ασέλγειας
Τι έπαθε από την κυρία του ο Ιωσήφ, ανάλογα με όσα εκείνη έπαθε από την τυραννική της επιθυμία; Ο Ιωσήφ δεν έκανε όσα θέλησε εκείνη να του επιβάλη. Εκείνη όμως έκανε όλα όσα την διέταξε η κυρία της, η ασέλγεια. Δεν σταμάτησε, παρά μόνο όταν ξευτελίστηκε. Ποιος κύριος δίνει τέτοιες εντολές; Ποιος ωμός τύραννος; Σαν να της είπε η ασέλγεια: Παρακάλεσε το δούλο σου. Ικέτευσε τον αιχμάλωτο. Αν σε περιφρονήση, να επιμείνης. Αν τον προκαλέσης πολλές φορές και δεν υποκύψη, κοίταξε να μη σε βλέπη κανένας και χρησιμοποίησε τη βία. Να τον βιάσης. Να γίνης καταγέλαστη. Τι υπάρχει ατιμότερο και αισχρότερο; Αν δεν πετύχης ούτε μ’ αυτό τον τρόπο, τότε να χρησιμοποιήσης τη συκοφαντία, ότι έκανε απάτη σε βάρος του κυρίου του. Κοίτα τι αισχρά, αλλά και τι σκληρά και μανιακά είναι τα προστάγματα της ασέλγειας, που διατάζει έτσι την κυρία εκείνη, μετατρέποντάς την σε δούλη. Και όμως η κυρία της Αιγύπτου δεν τόλμησε να παρακούση το αφεντικό της, την ασέλγεια. Ο Ιωσήφ όμως καθόλου δεν υπέκυψε. Έκανε τελείως τα αντίθετα από όσα του πρόσταζε η κυρία, και έτσι δοξάστηκε και τιμήθηκε.
Ε.Π.Ε. 18,542εξ.
αγάπη και απάτη
Η Αιγυπτία τότε εκείνη πώς αγαπούσε τον Ιωσήφ, ενώ θέλησε υστέρα να τον βλάψη; Διότι τον αγαπούσε με σατανική αγάπη. Ο Ιωσήφ όμως δεν ήθελε αυτή την αγάπη, αλλά εκείνη που ζητάει ο Παύλος. Σκέψου τα λόγια και τις πράξεις του, να δης τι αγάπη δείχνουν. Εκείνη του έλεγε: Ατίμασε με. Κάνε με μοιχαλίδα. Βλάψε τον άντρα μου. Κατάστρεψε το σπίτι μου. Και τον εαυτό σου απομάκρυνέ τον από του να έχη θάρρος έναντι του Θεού με την τήρησι του θελήματός του. Και για να καταλάβης, ότι ο Ιωσήφ περισσότερο γι’ αυτήν φρόντιζε, μάθε από όσα της είπε. Όχι μόνο την απομάκρυνε, αλλά και την παρώτρυνε με τρόπο ικανό να σβήση κάθε φωτιά αμαρτωλού πάθους. Της λέει: «Ο Κύριός μου έχει σε μένα τόση εμπιστοσύνη, ώστε δεν ξέρει τίποτε στο σπίτι του και όλα μου τα έχει παραδώσει» (Γεν. 39,8). Και αμέσως της θύμισε τον άντρα της, για να την κάνη να ντραπή. Δεν είπε, ο άντρας σου, αλλά είπε, ο κύριός μου. Κάτι που ήταν περισσότερο ικανό να την συγκρατήση και να την κάνη να νοήση, ποια είναι και ποιον έπρεπε να αγαπά, και ότι μια κυρία δεν έπρεπε να ερωτεύεται το δούλο της. Εκείνος είναι κύριος, και συ είσαι κυρία. Να νιώσης, λοιπόν, ντροπή για τη σχέσι σου με ένα δούλο. Να σκεφτής, τίνος είσαι γυναίκα και με ποιον θέλεις να μπλέξης. Να σκεφτής, σε ποιον πας να γίνης αχάριστη. Να μάθης δε, ότι εγώ εκείνον αγαπώ περισσότερο και δεν τον προδίδω για σένα.
Ε.Π.Ε. 18α,364εξ.
μπροστά στο γυναικείο πειρασμό
Έτσι εκμηδενίστηκε η διεφθαρμένη γυναίκα, ντυμένη στα χρυσά και έχοντας βασιλικό αξίωμα. Ξευτελίστηκε γονατίζοντας μπροστά στα πόδια ενός αιχμαλώτου νέου. Ίσως και με δάκρυα τον παρακαλούσε, πιάνοντας τα γόνατά του. Και αυτό όχι μια φορά, ούτε δυο, αλλά πολλές φορές θα το έκανε.
Ε.Π.Ε. 22,444
το αρνάκι του Θεού
Η διεφθαρμένη γυναίκα με πολλή τέχνη καλλωπιζόταν, αφού ήθελε να μπλέξη στα δίχτυα της το αρνάκι του Χριστού (τον Ιωσήφ). Και σ’ αυτά να προσθέσης και τα πολλά της τερτίπια.
Ε.Π.Ε. 22,444
χαριτωμένος
Ο Ιωσήφ, επειδή ο Θεός τον χαρίτωσε πολύ, τα ξεπέρασε θαυμαστά όλα, και τους πειρασμούς και τη συκοφαντία της κυρίας του και τον κίνδυνο του θανάτου και τη φυλακή. Κι επί πλέον ανέβηκε στο βασιλικό θρόνο.
Ε.Π.Ε. 23,22
και ο αρχιμάγειρας
Ο Ιωσήφ πουλήθηκε στον αρχιμάγειρο και ανήκε σε ξένη θρησκεία, όχι στην αιγυπτιακή. Τι, λοιπόν, εκείνος έκανε; Επειδή είδε ενάρετο τον νεανία, δεν λογάριασε τη διαφορά της θρησκείας, αλλά τον συμπαθούσε και τον αγαπούσε και τον θαύμαζε. Και του εμπιστεύτηκε όλη την επιστασία των άλλων. Του είχε τόση εμπιστοσύνη, ώστε ο ίδιος δεν ήξερε τίποτε από όσα είχε στο σπίτι του. Ήταν ο Ιωσήφ δεύτερος μετά τον κύριό του, ή μάλλον καλύτερος από τον κύριό του. Ο κύριος αγνοούσε τα δικά του, ενώ ο Ιωσήφ τα γνώριζε καλύτερα από το αφεντικό του. Νομίζω γι’ αυτό το λόγο του συμπεριφέρθηκε με επιείκεια ο κύριός του. Δηλαδή, όταν πίστεψε τη διεφθαρμένη γυναίκα του, που συκοφάντησε τον αθώο και αγνό Ιωσήφ με τη φρικτή συκοφαντία, τιμώντας τον δίκαιο Ιωσήφ, λόγω του προηγουμένου σεβασμού και της τιμής που τον περιέβαλε, περιώρισε την οργή του με το να τον φυλακίση. Αν δεν τον εκτιμούσε υπερβολικά και δεν τον θαύμαζε, από τα προηγούμενα έργα του, θα έπρεπε να τον φόνευε αμέσως, να διαπερνούσε το ξίφος μέσα από το σώμα του.
Ε.Π.Ε. 24,86
τύπος του Χριστού
Αν και ήταν ο Ιακώβ γέροντας, προσ¬κύνησε τον Ιωσήφ, υποδηλώνοντας την προσκύνησι, που θα του γινόταν από όλο το λαό.
Ε.Π.Ε. 25,194
το πεπυρωμένο βέλος αποκρούεται
Σπουδαία η δύναμις της σωφροσύνης. Την κυρία την έκανε δούλη του δούλου. Ο μεν δούλος (ο Ιωσήφ) ήταν το πρόσωπο που παρακαλούσε τρελά η κυρία. Εκείνη ικέτευε: «Έλα να κοιμηθής μαζί μου». Το βέλος της πορνείας καταφλογισμένο το πετούσε πάνω στον αγνό Ιωσήφ, αλλά δεν μπόρεσε το βέλος να βρη το στόχο, την ψυχή του νέου. Διαλύθηκε στα ενδύματά του, που τα τραβούσε η διεφθαρμένη γυναίκα και φώναζε λυσσασμένα: «Έλα να κοιμηθής μαζί μου». Μουγκρίζει η πειναλέα πορνική επιθυμία, αλλ’ ο Ιωσήφ ακόμα περισσότερο έκλεινε τα αυτιά του. Εκείνη του έλεγε, έλα να κοιμηθής μαζί μου». Και η σωφροσύνη του έλεγε: «Έλα να είσαι άγρυπνος μαζί μου». Και ο Ιωσήφ έμπρακτα έδειξε, ότι τη φωνή της σωφροσύνης άκουσε.
Ε.Π.Ε. 31,174
(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 454-461)
Ένα βράδυ στο Θάλαμο της Ανόδου το πνεύμα μου τριγυρνούσε σε κάποιες από τις πιο μακρινές περιοχές του «ουράνιου φωτός» τις οποίες είχα φτάσει ποτέ. Το βράδυ εκείνο είχα μία εμπειρία που θα άλλαζε τη ζωή μου για πάντα.
Κατά τη διάρκεια της εμπειρίας αυτής με περιέβαλε ένα φοβερά έντονο φως -ήταν σαν να κοίταζα απευθείας στον ήλιο. Κύματα μακαριότητας ακτινοβολούσαν μέσω του πνεύματός μου· όλη μου η ύπαρξη είχε αιχμαλωτιστεί από τη δύναμη. Ξαφνικά επενέβη μία άλλη δύναμη. Με κατάλαβε εξ’ απροόπτου· ήταν σαν να είχε επέμβει ένα υπερφυσικό χέρι και να με είχε μεταφέρει, μέσα σε μία στιγμή, στο πίσω μέρος της σκηνής της εμπειρίας την οποία ζούσα. Είχα μεταφερθεί πίσω από την εξωτερική εκθαμβωτική επένδυση και εκεί είδα κάτι που με έκανε να τρέμω στην κυριολεξία, για μία εβδομάδα.
Αυτό που είδα ήταν το πρόσωπο του θανατηφόρου σκότους! Πίσω από την όμορφη κι αστραφτερή εξωτερική πρόσοψη βρισκόταν μία πανίσχυρη, ανατριχιαστική μορφή, μία μορφή γεμάτη απίστευτο μίσος και απερίγραπτα βδελύγματα -η μορφή των δαιμόνων που είναι γεμάτοι με τη δύναμη του σατανά. Για μία στιγμή που μου φάνηκε αιωνιότητα, καταλάβαινα ότι βρισκόμουν σε φοβερό κίνδυνο γιατί αυτή η απαίσια δύναμη άρχισε να με πλησιάζει για να με καταβροχθίσει… Ο εφιάλτης αυτός συνεχίστηκε χωρίς διακοπή για μία ολόκληρη εβδομάδα· νόμιζα ότι θα τρελαινόμουν. Τελικά όμως, μέσα σε ένα μήνα η σοβαρή αυτή κατάσταση υποχώρησε σταδιακά και έφτασα σε μία κάποια κατάσταση ισορροπίας. Αυτό το οποίο δεν ήξερα τότε ήταν ότι ήταν ο Ιησούς που είχε επέμβει με τη χάρη Του στη ζωή μου. Τότε ήξερα μονάχα ότι κάποια δύναμη ανώτερη από το θανατηφόρο σκότος είχε κάνει δύο πράγματα: 1) μου είχε δείξει το πραγματικό πρόσωπο των ‘’παραδείσων’’ και των ‘’αγγέλων’’ της Νέας Εποχής με τους οποίους είχα τόσο πολύ ανακατευθεί και 2) με είχε γλιτώσει από κάποια καταδίκη. (Randall N. Baer, Ο εφιάλτης της Νέας Εποχής, Στερέωμα, σ. 82, στο αρχιμ. Ιωάννου Κωστώφ, Εκκλησία και Μαγεία, σελ.89-90)
«Κάποιο μέρα, μετά τη θεία λειτουργία, περίπου στις 12 το μεσημέρι, καθόμουν στο κελί μου κι έφτιαχνα πάλι κουτάλια. Ή καρδιά μου θλιβόταν για τον τρομερό Κριμαϊκό πόλεμο. Έξαφνα ακούω κάποιον έξω από την πόρτα του κελιού μου να λέει την ευχή:
«Δι’ ευχών των άγιων πατέρων ημών Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον ημάς». Ή φωνή είναι γυναικεία λεπτή και καθαρή. Ακούω και σωπαίνω. Ξέρω ότι – καμιά γυναίκα δεν έρχεται ποτέ στο κελί μου και γι’ αυτό σωπαίνω. Ακούω την ευχή δεύτερη φορά• σωπαίνω. Τρίτη φορά, πάλι σωπαίνω. Τότε, η πόρτα ανοίγει μόνη της, ενώ εγώ πάντοτε είχα τη συνήθεια να την κλείνω από μέσα με το γάντζο, και εισέρχονται στο κελί μου τρεις γυναίκες. Μόλις μπήκαν, στάθηκαν μπροστά στην εικόνα της, Παναγίας της Τριχερούσας, έκαναν τον σταυρό τους και τρεις μετάνοιες. Εγώ συνεχίζω να κάθομαι, χωρίς να τούς δίνω προσοχή. Σκέπτομαι με θυμό: πώς τόλμησαν αυτές οι γυναίκες να έλθουν σε μένα το μοναχό και μάλιστα άγνωστες: Αυτές, αφού προσευχήθηκαν λίγο, γυρίζουν και μου λένε:
—Να σε σώζει ό Κύριος, πάτερ.
Βλέπω πώς είναι ντυμένες απλά και φορούν μαντήλι στο κεφάλι τους, όπως όλες οι γυναίκες του λαού. Ή μεγαλύτερη απ’ αυτές μου λέει:
—Ήλθαμε, πάτερ, να σε πάρουμε μαζί μας, για να πάμε στην Κριμαία να περιποιηθούμε τούς πληγωμένους και βασανισμένους στρατιώτες.
Τότε πια σηκώθηκα και τούς είπα:
—Μα πώς μπορώ να πάω τόσο μακριά, και μάλιστα, χωρίς να έχω διαβατήριο;
—Μόνο να έχεις την αγάπη προς το Θεό και ό Θεός μπορεί να τα κάνη όλα, μου απάντησε ή πρώτη δεν χρειάζονται χαρτιά. Πάμε να τούς ανακουφίσουμε λίγο και μην παίρνεις τίποτε μαζί σου τα έχουμε φροντίσει όλα. Πάρε μόνο δύο- τρεις πετσέτες για να πλένεις, να σκουπίζεις και να περιποιέσαι τις πληγές τους. Όλα τ’ άλλα τα έχουμε.
—Πώς όμως, θα γίνει αυτό; Γιατί αν οι αδελφοί με δουν μαζί με γυναίκες, θα σκανδαλιστούν
—Όχι, δεν θα μάς δη κανείς. Θα κάνουμε το έργο της άγιας υπακοής, θα υπηρετήσουμε τούς αρρώστους και θα γυρίσουμε απόψε.
Άς προσευχηθούμε λοιπόν στον Κύριο και Θεό για να μάς δώσει τη δύναμη και βοήθεια να τον υπηρετήσουμε στο πρόσωπο των δούλων του, πού είναι στρατιώτες και πολεμάνε για το άγιο όνομά Του και την άγια πίστη Του. Λέγε εσύ την προσευχή, μου είπε.
Κι εγώ είπα το «’Άξιον εστί», ενώ όλες έκαναν τον σταυρό τους και μετάνοιες. Συνέχισα «Δόξα Πατρί και Υίώ και Άγίω Πνεύματι και νυν…» μέχρι τέλος και πάλι βάλαμε μετάνοια. «Κύριε ελέησον» τρεις φορές, «εύλόγησον», μετάνοια. “Δι’ ευχών των άγιων πατέρων ημών…», μετάνοια, αμήν. Ή πρώτη λέει «Κύριε εύλόγησον την οδόν». Όλες πάλι έκαναν τον σταυρό τους και βγήκαν έξω. «Έκλεισα το κελί και τις άκολούθησα. Βγήκαμε στην αυλή κι αρχίσαμε να απομακρυνόμαστε. Σε λίγο γύρισα πίσω και δεν είδα πιάτο κελί μου. Κοιτάζω μπροστά και βλέπω ένα μεγάλο κτίριο, στον τοίχο τού όποιου ήταν γραμμένο: Έδώ είναι το νοσοκομείο των στρατιωτών, πού πληγώθηκαν για το Χριστό, την πίστη την άγια και τη θεοφύλακτη πατρίδα μας Ρωσία».
—Δόξα τω Θεώ, φθάσαμε, είπε ή πρώτη.
Μπήκαμε, σ’ ένα φωτεινό και μακρύ διάδρομο, πού δεξιά κι αριστερά του υπήρχαν θάλαμοι με κρεβάτια καθαρά και μαλακά. Στον πρώτο θάλαμο βρίσκονταν οι βαριά πληγωμένοι: άλλος δεν έχει χέρι, άλλος πόδι, άλλος έχει ανοιγμένα σπλάγχνα, άλλος
είναι χωρίς σαγόνι, μύτη, μάτι, κάποιου το κεφάλι είναι ανοιγμένο…
Μόλις μπήκαμε στον πρώτο θάλαμο ή μεγάλη μου λέει: «Πρόσεξε, ότι θα κάνουμε εμείς να κάνης και εσύ σκοπός μας είναι να ανακουφίσουμε και να παρηγορήσουμε τούς πληγωμένους».
Ετοιμάσθηκε πρώτη, πλησίασε έναν τραυματία, έβαλε στη λεκάνη νερό, κι αφού έπλυνε τις πληγές μ’ ένα σφουγγάρι, τις σκούπισε με την καθαρή πετσέτα την όποια είχε μαζί της. Έπειτα έβγαλε από την σακούλα της κάποια αλοιφή και άλειψε τις πληγές. Τέλος τού έπλυνε το πρόσωπο, τον σκούπισε και τον χτένισε. Όλα τα έκανε επιδέξια και γρήγορα, κι αμέσως πηγαίνει σε άλλον άρρωστο. Τα ίδια κάνει και μ’ αυτόν. Αν κάποιος έχει σπασμένο χέρι ή πόδι, το διορθώνει• αν έχει βγαλμένα έξω τα εντόσθια, τα πλένει με καθαρό νερό και τα βάζει στη θέση τους. Αφού περιποιηθεί κάθε τραυματία, τον σταυρώνει, του δίνει να πιει καθαρό νερό, του λέει λίγα λόγια παρηγοριάς και πηγαίνει σ’ άλλον. “Όταν έχει τελειώσει τον τρίτο, γυρίζει και μου λέει:
—Είδες, πώς κάνω; Στάσου έδώ ανάμεσα σε μένα και τη μεγαλομάρτυρα Βαρβάρα, κοίτα κι ότι κάνουμε εμείς, κάνε και σύ. Μη σιχαίνεσαι και μην περιφρονείς κανέναν, αλλά να παρηγορείς όλους τούς, πληγωμένους ανεξαιρέτως. Τότε στρέφεται σ’ εκείνη πού ονόμασε άγια Βαρβάρα και της λέει: άγια μεγαλομάρτυς Βαρβάρα, να τον παρακολουθείς, να τον βοηθάς και να τον διορθώνεις στην άγνοιά του, για να υπηρετήσει καλά τούς τραυματίες εις δόξα θεού.
Μου υπέδειξε στη συνέχεια κάποιον πληγωμένο εγώ τον πλησίασα, τον ξεσκέπασα, έβγαλα το πουκάμισό του και είδα έντρομος ότι ήταν όλος σχισμένος από πάνω μέχρι κάτω και τα εντόσθια του χυμένα έξω τόσο φοβήθηκα, πού έχασα τις αισθήσεις μου. Αμέσως ή μεγαλομάρτυς Βαρβάρα έπιασε το αριστερό χέρι μου και λέει στην πρώτη: «Πολυέλεη Δέσποινα, μητέρα τού Θεού και Κυρία όλων μας, βλέπεις ότι λιποθύμησε• δυνάμωσέ τον, για να υπηρετεί τον Κύριο, τον γλυκύτατο νυμφίο μου Ιησού Χριστό, πού αγάπησα με όλη την καρδιά μου και τού παρέδωσα ολόκληρο τον εαυτό μου».
Τότε εγώ κατάλαβα ποιά ήταν αυτή ή πρώτη και ποιά ή δεύτερη και σκίρτησε ή καρδιά μου. Τα είχα χαμένα. Δεν καταλάβαινα, που βρίσκομαι. Στρέφεται λοιπόν, ή Παναγία και λέει προς την τρίτη:
—Αγία Μεγαλομάρτυς Αλεξάνδρα, βοήθησε λίγο και σύ αυτό το μικρόψυχο μοναχό, πού Θέλει να δώσει τη ζωή του για το όνομα τού Κυρίου Ιησού Χριστού, και για την εκκλησία. Ηλθε μαζί μας εδώ να υπηρετήσει τούς τραυματίες, αλλά μόλις είδε τις πληγές τους φοβήθηκε κι έσβησε.
—Δεν υπάρχει, Δέσποινά μου, απάντησε ή αγία Αλεξάνδρα, άνθρωπος, πού να έχει τη Χάρι τού Κυρίου Ιησού Χριστού, την όποια έχεις εσύ. Όλοι είναι φτωχοί και αδύναμοι. Εσύ λοιπόν, ευλόγησε και ενίσχυσε τον δώσε του άφθονη Χάρι, δύναμη, διάκριση, υπομονή και σοφία.
Τότε ή Δέσποινά μας με πλησίασε, με σταύρωσε τρεις φορές και μού είπε:
—Από δώ και πέρα θα είναι μαζί ο ου και με όλα τα έργα σου ή Χάρι μου, για να υπηρέτης με αγάπη και ευσέβεια το Θεό και τον πλησίον, επειδή αγαπά πολύ εκείνους πού υπηρετούν τούς πονεμένους και Θλιμμένους ανθρώπους. Κάνε, λοιπόν, τον κόπο αυτής της διακονίας μαζί μας και ό Θεός να σ’ ευλόγηση
Με αυτά τα λόγια ζωντάνεψε το πνεύμα μου και ξανάρχισα την περιποίηση των τραυματιών χωρίς φόβο, αλλά με Θάρρος και χαρά. Είχα δεξιά μου την Παναγία Δέσποινα Θεοτόκο κι αριστερά την άγια μεγαλομάρτυρα Βαρβάρα. Ή Δέσποινα ρώτησε τον πρώτο τραυματία, πώς λέγεται κι αυτός απάντησε, Βασίλειος. Μου λέει λοιπόν ή Παναγία: «Βάλε το όνομά του μέσα στην καρδιά σου και τη μνήμη σου. Θα έλθει κάποτε, εκεί πού θα βρίσκεσαι. Όταν έλθει, να του δώσεις την ευλογία σου στο όνομα του Κυρίου». Και πράγματι. Μετά από καιρό ήλθε εδώ στη μονή, εξομολογήθηκε και κοινώνησε των θείων μυστηρίων. Με αναγνώρισε και θυμήθηκε όσα έγιναν τότε: ότι ήταν πολύ πληγωμένος, τί ένιωθε και τί άκουγε. Μου εξήγησε ότι ήλθε, γιατί σε κάποιο όνειρο του δόθηκε εντολή να έλθει στο Κίεβο, για να με βρει. Εγώ όμως, έκανα πώς δεν ξέρω τίποτε, για να μη διαδοθεί ή φήμη μεταξύ των ανθρώπων. Έμεινε μερικές μέρες κι έφυγε με ειρήνη.
Γρήγορα λοιπόν, και με επιτυχία τελειώσαμε αυτό το θάλαμο, περιποιηθήκαμε όλους τούς αρρώστους και πήγαμε σ’ άλλον, έπειτα σε άλλον και σε άλλον και τέλος στο θάλαμο αναρρώσεως. Εκεί ή Δέσποινα, αφού τούς ευλόγησε όλους τούς παροτρύνε να έχουν πίστη στο Θεό, υπακοή στην Εκκλησία και να αγωνίζονται για τη σωτηρία του πλησίον τους. Στη συνέχεια επισκέφτηκε όλα τα συντάγματα, όπου ευλόγησε και παρηγόρησε όλους τους φιλόχριστους στρατιώτες. Επισκέφτηκε ακόμη τη Σεβαστούπολη, τη Συμφερούπολι, το Μπαχτσισαράι και το Καρασουμπαζάρι, κοντά στο μαύρο ποταμό, όπου οι στρατιώτες μας ήταν στα χαρακώματα.
Έπειτα απ’ όλα αυτά επιστρέψαμε στο Κίεβο. Μπήκαμε στο κελί μου και ή άγια μεγαλομάρτυς Βαρβάρα είπε:
—Είναι μία μετά τα μεσάνυχτα. Προσευχηθήκαμε στον Κύριο και βάλαμε τρεις μετάνοιες.
—Να τα θυμάσαι όλα αυτά, μου είπε τότε ή Δέσποινα μην τα ξεχάσεις, θα σου χρειαστούν. Όταν έλθει ό καιρός, το Πνεύμα το Άγιο θα έμπνευση τις ψυχές και καρδιές πολλών ανθρώπων, ανδρών και γυναικών διαφόρων ηλικιών, τάξεων, αξιωμάτων και θρησκευμάτων να έλθουν σ’ εσένα. Μην αρνηθείς τη βοήθειά σου σ’ αυτούς και μην απεχθάνεσαι κανέναν, επειδή κεφαλή όλων είναι ό Χριστός και όλοι είναι δικά Του μέλη. Να υπηρέτης με αγάπη το Θεό και τον πλησίον να συμπονάς όλους, να παρηγορείς τούς βασανισμένους και απελπισμένους ανθρώπους. αφού και εσύ έχεις περάσει πολλά να έχεις ταπεινοφροσύνη και υπομονή και να ευχαριστείς για όλα τον Κύριο. Φρόντισε να εκτελείς πιστά το καθήκον σου επειδή γι’ αυτό το έργο σε κάλεσε. Ή ειρήνη τού Θεού να είναι μαζί σου», μου ευχήθηκε και με σταύρωσε τρεις φορές.
Τότε έκθαμβος είδα την Κυρία Θεοτόκο με τις δύο αγίες, όχι πια με απλά και φτωχικά. αλλά μέσα σε δόξα, ομορφιά κι ολόλαμπρο φως πού δεν μπορεί να τα περιγράψει ή ανθρώπινη γλώσσα.
Ζήτησα τις ευχές και το έλεος της Δέσποινας για μένα και για όλα τα έργα μου, καθώς και των δύο μεγαλομαρτύρων Βαρβάρας και Αλεξάνδρας.
—Ξέρουμε την αδυναμία σου, μου απάντησαν εκείνες, γι’ αυτό να καταφεύγεις στον Κύριο και στην Παναγία Δέσποινα Θεοτόκο, πού είναι ή μητέρα όλων και δίνει τη σκέπη, τη Χάρι και την παρηγοριά. Έχεις διαβάσει στους βίους μας, πώς υπομείναμε τα βάσανα από το διάβολο και τούς υπηρέτες του για την αγάπη του Χριστού. Είδες πώς ό Κύριος των δυνάμεων δοξάσθηκε στ αδύνατα γυναικεία σώματά μας και στις ροές του αίματος μας. Αλήθεια, θαυμαστός είναι ό Κύριος εν τοις άγίοις αυτού! Αμήν.
Ή Δέσποινα μού έδωσε και πάλι την ειρήνη και εύλογία και βγήκε από το κελί μου μαζί με τις δύο άγιες- τις συνοδέυσα λίγο κι εγώ.
—Στην εκκλησία τελείται ή πρωινή δοξολογία του Θεού.
Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια της Παναγίας…
Καθώς επέστρεφα στο κελί, σκεπτόμουν πόσο αφηρημένος ήμουν, ώστε από την έκπληξη μου δεν άναψα το κερί, ενώ ήταν νύκτα. Μόλις μπήκα όμως, είδα το κελί μου πολύ φωτισμένο το κερί ήταν στη θέση του, αλλά σβηστό κι όμως, το φώς στο δωμάτιό μου ήταν λαμπερό. Πόσο φτωχός ήμουν στο μυαλό, πού δεν μπορούσα τότε να καταλάβω… Θεωρώ τώρα και θεωρούσα πάντα τον εαυτό μου ανόητο σε όλα. Ό Κύριος και Θεός μου, ή Παναγία μήτε ρα Του και όλοι οι άγιοι δείχνουν σε μένα τα μεγάλα τους ελέη και τη Χάρι τους, μα εγώ είμαι αχάριστος σ’ αυτούς. Φόρεσα το μανδύα και πήγα στην εκκλησία. Ήταν δύο ή ώρα τα μεσάνυχτα» (Ο Στάρετς Ιωνάς του Κιέβου, σελ. 55)
Γράφει ο αείμνηστος π. Κοσμάς Γρηγοριάτης: “Βρισκόμουν σε περιοδεία καί πριν μπω στην πόλη Λικάσι 15 χιλιόμετρα έξω, σταματήσαμε μέ άλλα δύο αυτοκίνητα, στη μέση του δρόμου, πού είχε κλείσει από τον πολύ κόσμο. Περισσότερα από 500 άτομα έτρεχαν πάνω-κάτω τρομαγμένα.
Σε λίγο βρέθηκαν μπροστά μου τέσσερις ιθαγενείς, κατακόκκινοι καί λουσμένοι στον ιδρώτα, κρατώντας στούς ώμους τους τό φέρετρο ενός παιδιού. Από πίσω ακολουθούσε τό πλήθος μέ αλαλαγμούς καί φόβο. Κατευθυνόταν προς τό μέρος μας μέ γρήγορο καί σταθερό βήμα. Ξαφνικά μια ορατή δύναμη τούς έσπρωξε όλους πλαγίως δεξιά.
Έτσι τούς έβγαλε από τό δρόμο πού οδηγούσε προς τό νεκροταφείο. Αυτοί επέμεναν να συνεχίσουν, οπότε τούς έφερε 2-3 γύρους στον ίδιο τόπο μέ πολύ μεγάλη ταχύτητα. Τό δε σπουδαίο ήταν, ότι η κάσα φαινόταν σαν καρφωμένη στούς ώμους τους. Τέλος τούς γύρισε προς τά σπίτια καί πάλι στη χαράδρα καί στο δρόμο κ.ο.κ. Ρώτησα τρεις ανθρώπους σε διαφορετικά σημεία και οι τρεις μού απάντησαν τρομαγμένοι: “Πάτερ, είναι μάγια στη μέση”. Ζήτησα από τον ηλικιωμένο οδηγό μας περισσότερες εξηγήσεις καί μού απάντησε καί αυτός τρομαγμένος:
- Πάτερ, από μικρό παιδί άκουγα γι’ αυτό τό είδος της μαγείας καί δεν τό πίστευα να τώρα τό βλέπω καί είναι αλήθεια. Ο πατέρας του πήγε στο μάγο καί τού ζητεί σε να κάνει τά μάγια του, ώστε να αποκαλυφθεί ποιός έκανε μάγια καί σκότωσε τό παιδί του. Τώρα ο νεκρός έτσι έλεγε ο ιθαγενής οδηγός δεν αφήνει τούς ανθρώπους να τον μεταφέρουν στο νεκροταφείο, μέχρι πού θα τούς οδηγήσει μπροστά στον άνθρωπο, πού έγινε αιτία να πεθάνει. Όταν τιμωρηθεί ο αίτιος, δηλαδή πεθάνει, τότε θα είναι ελεύθεροι οι άνθρωποι να μεταφέρουν τό νεκρό στον τάφο.
-Καλά, του λέω, καί αυτοί πού βασανίζονται κρατώντας την κάσα στην πλάτη τους, πού τούς σέρνει δεξιά καί αριστερά, γιατί δεν την αφήνουν κάτω;
-Δεν μπορούν, είναι σαν κολλημένη στούς ώμους τους, αλλά εκτός αυτού θέλουν καί αυτοί να βοηθήσουν τον πατέρα να βρει τον αίτιο τού θανάτου τού παιδιού του. Σε άλλη περίπτωση άφησαν τό φέρετρο καί αυτό περπατούσε μόνο του, ως ότου έφθασε στο σπίτι του ανθρώπου πού είχε κάνει τά μάγια...
Μετά από λίγες μέρες ξαναπέρασα από τό χωριό. Ήθελα να μάθω τά αποτελέσματα της υποθέσεως, διότι είδα μέ τά μάτια μου τη δύναμη τού σατανά, τό πώς κλωθογύριζε όλο τό χωριό. Όμως, είπα καί μέσα μου, μπορεί να είναι μασκαρέματα των επιτηδείων. Τό αποτέλεσμα ήταν τό εξής: Τό φέρετρο, μετά από πολλές διαδρομές, φεύγει στον αέρα προς τά εμπρός, όπως μού τό διηγήθηκαν, καί κοπάνισε στο κεφάλι μια γυναίκα,η οποία έπεσε νεκρή. Αυτή θεωρήθηκε από όλους ως υπαίτια τού θανάτου τού παιδιού. Αυτό τό επιβεβαίωσε καί ο μάγος. Έτσι τά μάγια των μάγων τελείωσαν μέ δύο θύματα (χωρίς να είναι σίγουρη η ενοχή τού δευτέρου προσώπου).(Ο ιεραπόστολος του Ζαΐρ π. Κοσμάς Γρηγοριάτης, σελ 107)
«Κάποτε προσευχόμουνα για μία εξαδέλφη μου πολύ πονεμένη. Αυτή, όμως, είχε μπλέξει με τη μαγεία. Η προσευχή μου ήταν θερμή και επίπονη. Ξεπέρασα κάθε όριο, παρακαλώντας: «Χριστέ μου, για το αίμα που έχυσες πάνω στο σταυρό, ελέησε κι αυτήν την ψυχή!». «Μα ξαφνικά έφαγα έναν μπάτσο, που ήταν όλος δικός μου! Ο Θεός όλα τα ανέχεται, αλλά τη μαγεία… μακριά!
«Επιχείρησα άλλη μια φορά κάτι τέτοιο και ερέθισα την οργή του Θεού. Αλλά πρόλαβα και ζήτησα συγγνώμη. Έτσι δεν έφαγα τον μπάτσο. Αυτά τα πράγματα είναι φόβος και τρόμος».
«Όταν ο άνθρωπος είναι καθαρός, τα μάγια δεν πιάνουν: Και ακαθαρός εννοώ όταν λειτουργείται, όταν εξομολογείται, όταν μεταλαμβάνει συχνά».
«Κάποτε πέρασε ένας νέος, ο Ν., και μου είπε: - Γέροντα, μου έκανε κάποιος στρατιώτης μάγια, και τώρα δεν μπορώ να παντρευτώ την Ε.
- Πήγαινε, του λέω, στον παπα- Χαράλαμπο τον Βασιλόπουλο. Αυτός γνωρίζει από μάγια. Πραγματικά, πήγε να τον συμβουλευτεί, κι εκείνος τον ρώτησε: - Τον καιρό που σου καναν τα μάγια, κοινωνούσες; - Όχι. – Γι’ αυτό, παιδί μου, σ’ έπιασαν τα μάγια». Ύστερα από έξι χρόνια, ήρθε πάλι να με δει. – Τι γίνεσαι, Ν.; τον ρωτάω. Πήρες την Ε.; - Ούτε εγώ παίρνω άλλην, μου απαντάει, ούτε εκείνη άλλον».
(Γέροντας Εφραιμ Κατουνακιώτης σελ. 76,285)
(αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, ΕΠΕ, τόμ. 37,σελ.59-63)
Ας συνεχίσωμε να μιλάμε γι’ αυτόν [τον αυτοκράτορα Ιουλιανό] κι ας μην του αξίζει. Κι έπειτα όπου γίνεται λόγος για τους μάρτυρες εκεί υπάρχει ντροπή για τους ειδωλολάτρες. Ο βασιλιάς αυτός λοιπόν ανέβαινε στη Δάφνη και συχνά ενοχλούσε τον Απόλλωνα παρακαλώντας, ικετεύοντας, εκλιπαρώντας τον, να του δώση κάποιο χρησμό για το μέλλον του. Τι έκανε λοιπόν ο μάντης, ο μεγάλος θεός των ειδωλολατρών;
Οι νεκροί μ’ εμποδίζουν, είπε, να λαλήσω, γι’ αυτό σπάσε τα μνημεία, βγάλε τα οστά, πήγαινε τους σ’ άλλον τόπο. Τι πιο ανόσιο πρόσταγμα μπορούσε να γίνη;...Κι’ ότι αυτά ήταν δικαιολογία και πρόφαση κι’ ότι φοβόταν τον μακάριο Βαβύλα, είναι φανερό απ’ όσα έπραξε ο βασιλιάς.Γιατί άφησε όλους τους άλλους νεκρούς και μετακίνησε εκείνο μόνο τον μάρτυρα.Κι’ είναι φανερό πως αν τον αποστρεφόταν, κι’ αν δεν τα έκανε αυτά από φόβο, έπρεπε να προστάξη να κομματιάσουν τη λειψανοθήκη, να την πετάξουν στη θάλασσα, να την στείλουν στην έρημο, μ’ ένα κάποιο τρόπο καταστροφής να την εξαφανίσουν.Αυτό θάκανε αν ένοιωθε αποστροφή. Έτσι έκανε ο Θεός όταν μιλούσε στους Εβραίους για τα συχαμερά είδωλα των εθνών. Πρόσταξε να συντρίψουν τ’ αγάλματά τους, κι’ όχι να μεταφέρουν τα βρωμερά είδωλα από τα προάστεια στις πολιτείες.
Ο μάρτυρας [ιερομάρτυρας Βαβύλας] λοιπόν μεταφερόταν, μα ο θεός τους ούτε έτσι δεν ησύχαζε, αλλά μάθαινε τώρα ότι το να μετακινήση τα οστά του μάρτυρα είναι δυνατό, αλλά το να ξεφύγη από τα χέρια του μάρτυρα είναι αδύνατο.
Γιατί καθώς μεταφερόταν η λειψανοθήκη στην πόλη, έπεφτε κεραυνός από τον ουρανό στην κεφαλή του ξοάνου και κατάκαιε τα πάντα [στο ναό του θεού Απόλλωνα].Τότε βέβαια, αν όχι πιο πριν, ήταν φυσικό να οργισθή ο ασεβής βασιλιάς [αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης], και να ξεσπάση την οργή του στο μαρτύριο του μάρτυρος.Αλλά ούτε τότε δεν τόλμησε. Τόσο μεγάλο φόβο ένοιωθε, που έβλεπε την πυρκαγιά ν’ απλώνεται επικίνδυνα, ήξερε καλά την αιτία της, αλλά καθόταν ήσυχος.Και δεν είναι μόνο αυτό θαυμαστό, ότι δεν κατάσκαψε το μαρτύριο, αλλά ότι δεν ετόλμησε ούτε τη στέγη να ξαναβάλη πάλι στο ναό. Ήξερε δηλαδή, ήξερε ότι το χτύπημα το έστειλε ο Θεός και φοβόταν μη σκεφθή κάτι περισσότερο και προκαλέση τη φωτιά πάνω στο δικό του κεφάλι.Γι’ αυτό ανεχόταν να βλέπη το ναό του Απόλλωνος να έχη πέσει σε τόση ερημιά. Γιατί δεν υπήρχε καμιά άλλη αιτία να μη διορθώση αυτό που είχε γίνει, παρά μόνο ο φόβος.Από φόβο καθόταν ήσυχος χωρίς να θέλη, και μάλιστα ξέροντας πόση ντροπή αφήνει νάχη ο θεός Απόλλων και πόση τιμή στον μάρτυρα.Γιατί και τώρα ακόμα στέκονται οι τοίχοι σαν τρόπαια και φωνάζουν πιο δυνατά κι από σάλπιγγα, σ’ αυτούς που βρίσκονται στη Δάφνη, σ’ αυτούς που είναι στην πόλη, σ’ αυτούς που έρχονται από μακρυά, στους σύγχρονους, σ’ όσους θάρθουν μετά από μας, όλα τα μαθαίνει κανείς όταν βλέπη τους τοίχους αυτούς, την πάλη, τη συμπλοκή, τη νίκη του μάρτυρα.
Ένας βογιάρος [μέλος της ρωσικής φεουδαρχικής τάξης], άπληστος και βίαιος, ο Θεόδωρος, σκεπτόμενος ότι ο πρώην ηγούμενος της Μονής Σιμονώφ θα είχε φέρει μαζί του πολλά πλούτη, έστειλε την νύχτα ληστές να λεηλατήσουν την μονή [της Λευκής Λίμνης]. Πλησιάζοντας στον άγιο τόπο, οι κακοποιοί είδαν πλήθος από τοξότες που την φύλαγαν άγρυπνοι, ενώ την επόμενη νύχτα υπήρχε εκεί μεγαλύτερο πλήθος ανθρώπων πού έμοιαζαν με φοβερούς πολεμιστές. Το έβαλαν στα πόδια τρομοκρατημένοι και διηγήθηκαν τα συμβάντα στον βογιάρο, ο όποιος έστειλε έναν υπηρέτη στο μοναστήρι για να μάθει αν κάποιο σπουδαίο και ισχυρό πρόσωπο είχε φθάσει εκεί με την συνοδεία του. Του απάντησαν ότι εδώ και μία εβδομάδα κανένας επισκέπτης δεν είχε έλθει στην μονή. Ο Θεόδωρος κατάλαβε τότε ότι ο Θεός και οι άγγελοί του φύλαγαν το μοναστήρι. Μετέβη λοιπόν στον όσιο για να του ομολογήσει το δόλιο σχέδιο του. Ο άγιος Κύριλλος του απάντησε:
– Πίστεψε με, Θεόδωρε, δεν έχω τίποτε άλλο παρά μόνο τούτο το σχισμένο ράσο που βλέπεις να φορώ και μερικά βιβλία.(Ο όσιος Κύριλλος της Λευκής Λίμνης γεννήθηκε στη Μόσχα. Γιορτάζει στις 9 Ιουνίου) Από τον «Νέο Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», των εκδόσεων Ίνδικτος.
Αφού βγήκε ο Γέροντας [όσιος Γεώργιος Χοζεβίτης], πήρε το μονοπάτι προς το κελλί. Ήλθε, λοιπόν, πνεύμα πονηρό και επιχειρούσε να τον γκρεμίσει σε απόκρημνα μέρη. Αλλά αυτός το αντιλήφθηκε και επιτιμούσε το πνεύμα λέγοντας, «φύγε από μένα». Και αφού έγινε αυτό πολλές φορές, στο τέλος, αφού δεν υποχωρούσε, του λέγει ο Γέροντας· «επειδή συμπεριφέρεσαι με αναίδεια και δεν θέλεις να φύγεις, ευλογητός ο Κύριος, εσύ με σηκώνεις και με μεταφέρεις στο κελλί»· και αμέσως το πνεύμα μπήκε από κάτω του και τον σήκωσε και τον πήγε στο κελλί. Και λέγει ο Γέροντας, «φύγε γρήγορα και μη συμπεριφέρεσαι αναιδώς και εριστικά σ’ εμάς τους ταπεινούς και αμαρτωλούς» (Παύλου Μοναχού, Θαυμάσιος Βίος...Γεωργίου Χοζεβίτου, στο αρχιμ. Ιωάννου Κωστώφ,Εξωγήινοι και Βίβλος, σελ. 112-113)