ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 17

Στίχ. 1-10. Διάφορες διδασκαλίες.
17.6 εἶπεν δὲ ὁ κύριος(1),
Εἰ ἔχετε(2) πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως(3),
ἐλέγετε ἂν τῇ συκαμίνῳ(4) ταύτῃ, ᾽Εκριζώθητι καὶ φυτεύθητι
ἐν τῇ θαλάσσῃ(5)· καὶ ὑπήκουσεν ἂν(6) ὑμῖν.
6 Κι εκείνος τους είπε: «Αν είχατε πίστη σαν κόκκο σιναπιού,
θα λέγατε σ’ αυτή τη μουριά: “ξεριζώσου και πήγαινε να φυτρώσεις στη θάλασσα”
κι εκείνη θα σας υπάκουε.
(1) Δες Ματθ. ιζ 20 και τις εκεί σημειώσεις.
(2) Το «Εἰ ἔχετε… ἐλέγετε ἂν» είναι ανώμαλη σύνταξη. Για αυτό και υπάρχει
και η διαφορετική γραφή «ει είχετε» που προήλθε από διόρθωση (p).
(3) «Τόσο έντονη και δυνατή και θερμή σαν κόκκο σιναπιού·
διότι τέτοια ποιότητα έχει αυτός» (Ζ). Δεν είναι ζήτημα προσθήκης απλής πίστης,
αλλά γνήσιας και θερμής πίστης (p), πίστης ενεργητικής,
όχι νεκρής αλλά ζωντανής, όχι αδρανούς και χλιαρής. Αυτή η πίστη έχει
δύναμη και δέντρα ολόκληρα με έναν λόγο να μεταφυτέψει από την ξηρά στη θάλασσα.
Και έχει τη δύναμη αυτή όχι από μόνη της, αλλά χάρις στη θεία δύναμη,
η οποία σύμφωνα με θεία υπόσχεση παρέχεται πλούσια στους πιστούς.
(4) Και τώρα στην Παλαιστίνη είναι συνηθισμένες τόσο οι λευκές όσο
και οι σκούρες μουριές. Και στη νεότερη Ελλάδα το δέντρο ονομάζεται
ακόμη συκαμινέα. Είναι αβέβαιο εάν η σικάμινος ταυτίζεται
με την συκομορέα στου Λουκ. ιθ 4. Δύο ενδείξεις μπορούν να προβληθούν
για την ταύτιση των 2 δέντρων. Δηλαδή· στη μετάφραση των Ο΄ οπουδήποτε
το εβραϊκό πρωτότυπο έχει την λέξη σίμιν, μεταφράζεται στο ελληνικό σικάμινος,
παρόλο που με τη λέξη σημαίνεται η συκιά και όχι η συκαμινέα·
και επιπλέον σήμερα ακόμη δείχνεται η συκαμινέα ως από τότε γνωστή στην Παλαιστίνη.
Πάντως και τα δύο δέντρα είναι διαφορετικά από την αγγλική συκομόρο,
η οποία είναι είδος πλατανιού (p).
(5) «Δύο λοιπόν ταυτόχρονα είναι τα μεγάλα, και το να μετακινηθεί αυτό
που είναι ριζωμένο στη γη και το να φυτευτεί στη θάλασσα. Διότι τι θα μπορούσε
να φυτευτεί στο νερό; Είναι φανερό λοιπόν ότι με το να πει αυτά,
δείχνει την δύναμη της πίστης» (Θφ). «Αν δηλαδή αυτό που έχει μπηχτεί έτσι
και είναι ριζωμένο στη γη, θα μπορούσε να το μετακινήσει η δύναμη της πίστης,
θα μπορούσε κάποιος συνολικά να πει, ότι δεν υπάρχει τίποτα τόσο ακίνητο που
δεν θα μπορούσε να το σαλεύσει η πίστη» (Σχ.).
(6) Ο αόριστος είναι αξιοσημείωτος=Το πράγμα με το που θα λεγόταν,
αμέσως θα βρισκόταν συντελεσμένο (g).

3,4 «Όταν ο Χριστός φανερωθή, η ζωή ημών, τότε και υμείς συν αυτώ φανερωθήσεσθε εν δόξη»

Από την αρχή μέχρι το τέλος, η ζωή των χριστιανών είναι ζωή «εν Χριστώ». Και όχι μόνο «εν Χριστώ», αλλά και ο Χριστός είναι η ζωή μας». Ιδού ο ορισμός της ζωής. Ιδού τι είναι ζωή. Χριστός = ζωή. Αν το έζησες, αυτό είναι Χριστός.
Αν έτσι πιστεύεις και έτσι αισθάνεσαι, τότε είσαι χριστιανός. Σ’ αυτό ακριβώς βρίσκεται η μη «πεπερασμένη» μεγαλειότητα και το ένθεο μεγαλείο της ανθρώπινης ζωής.
Σταυρωθήκατε με τον Χριστό, πεθάνατε μαζί του, αναστηθήκατε και αναληφθήκατε με Αυτόν, γι’ αυτό και «υμείς συν αυτώ φανερωθήσεσθε εν δόξη», όταν θα έρθει στον κόσμο μας για δεύτερη φορά.
Η ζωή σας είναι αδιάκοπη διαβίωση της ζωής του, από την αρχή μέχρι το τέλος. Πραγματικά, στην χριστιανική ζωή μας τίποτε δεν είναι δικό μας, αλλά όλα είναι του Χριστού.
Ό,τι ευαγγελικό, ένθεο, αθάνατο και αιώνιο έχουμε, ανήκει στον Χριστό και προέρχεται απ’ Αυτόν. Ω! δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, όλα τα δικά μας είναι «δι’ Αυτού» δικά μας, και απ’ Αυτόν δικά μας· και η σκέψη είναι Χριστοσκέψη και η αίσθηση είναι Χριστοαίσθηση και η ζωή είναι Χριστοζωή.
Την αιώνια αυτή αλήθεια φανερώνει ο άγιος Απόστολος, όταν ευαγγελίζεται στους χριστιανούς: «η ουκ οίδατε ότι το σώμα υμών ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος εστίν, ου έχετε από Θεού, και ουκ εστέ εαυτών;» (Α' Κορ. 6,19).
«Niste svoji», δεν ανήκετε στον εαυτό σας. Όλα τα δικά σας είναι του Χριστού, αλλά επειδή ακριβώς είναι του Χριστού είναι δικά σας. «είτε Παύλος είτε Απολλώς είτε Κηφάς είτε κόσμος είτε ζωή είτε θάνατος είτε ενεστώτα είτε μέλλοντα, πάντα υμών εστίν, υμείς δε Χριστού, Χριστός δε Θεού» (Α' Κορ. 3,22-23).
«Τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης. Απεθάνετε γαρ, και η ζωή ημών κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ. Όταν ο Χριστός φανερωθή, η ζωή υμών, τότε και υμείς συν αυτώ φανερωθήσεσθε εν δόξη».
Εμβαθύνοντας στην ευαγγελική αυτή ευαγγελία ο ιερός Χρυσόστομος ευαγγελίζεται: «Δεν είναι αυτή, λέγει, η δική σας ζωή- είναι κάποια άλλη ζωή. Ήδη βιάζεται να μεταθέσει αυτούς, και αγωνίζεται επίμονα να παρουσιάσει αυτούς ότι κάθονται στους ουρανούς, αν και είναι νεκροί, συνηθίζοντας και από τα δύο αυτούς να μη επιζητούν τα γήινα. Είτε λοιπόν είσθε νεκροί, είτε είσθε στους ουρανούς, δεν πρέπει να ζητείτε τίποτε το γήινο. Δεν φαίνεται ο Χριστός; Ούτε η ζωή σας. Στον Θεό υπάρχει άνω στους ουρανούς. Τι λοιπόν συμβαίνει; πότε θα ζήσουμε; «όταν φανερωθή ο Χριστός, ο οποίος είναι η ζωή σας», τότε να ζητείτε την δόξα, τότε την ζωή, τότε την απόλαυση. Αυτά είναι προπαρασκευαστικά για να απομακρύνει αυτούς από τις απολαύσεως και τις ανέσεις. Έτσι συνήθιζε αυτός, ενώ ομιλεί για άλλα, μεταπηδά σε άλλα· για παράδειγμα, ομιλώντας για κείνους που τρέχουν έγκαιρα στα δείπνα, μεταπήδησε αμέσως στην παρατήρηση των μυστηρίων. Διότι έχει μεγάλη δύναμη ο έλεγχος, όταν γίνει σε ανύποπτο χρόνο. «Είναι κρυμμένη», λέγει, από σας. «τότε και σεις μαζί με αυτόν θα φανερωθήτε». Συνεπώς τώρα δεν φαίνεσθε. Πρόσεχε με ποιο τρόπο μετέθεσε αυτούς στον ουρανό. Όπως δηλαδή προανέφερα, πάντοτε προσπαθεί να δείξη ότι έχουν τα ίδια που έχει και ο Χριστός, και σε όλες τις επιστολές του το ίδιο θέμα υπάρχει, να δείξη δηλαδή ότι σε όλα είναι μέτοχοι με τον Χριστό. Γι’ αυτό και κεφαλή και σώμα τον ονομάζει, και τα πάντα κάνει για να παρουσιάσει αυτό το πράγμα.
Εάν λοιπόν θα φανερωθούμε τότε, ας μη στενοχωρούμαστε, όταν δεν απολαμβάνουμε την τιμή. Εάν η ζωή αυτή δεν είναι ζωή, αλλά είναι κρυμμένη, οφείλουμε να ζούμε αυτή την ζωή σαν νεκροί. «Τότε και σεις», λέγει, «μαζί με αυτόν θα φανερωθήτε δοξασμένοι». «Δοξασμένοι», είπε, όχι έτσι απλά, αφού και το μαργαριτάρι είναι κρυμμένο, έως ότου είναι μέσα στο στρείδι. Και αν λοιπόν μας βρίζουν, ας μη θλιβόμαστε, και αν ακόμη παθαίνουμε οτιδήποτε. Διότι δεν είναι δική μας ζωή αυτή η ζωή, είμαστε ξένοι και προσωρινοί. «Διότι πεθάνατε» λέγει. Ποιος είναι τόσο ανόητος, ώστε στο νεκρό σώμα που έχει ταφεί ή δούλους να αγοράζει ή σπίτια να κτίζει ή να κάνει πολυτελή ενδύματα; κανένας. Ας μη είστε λοιπόν ούτε και σεις, αλλά όπως ακριβώς ένα μόνο ζητούμε, να μη γυμνωθούμε δηλαδή, έτσι και εδώ ας ζητούμε μόνο ένα. Τάφηκε ο πρώτος μας άνθρωπος. Τάφηκε όχι μέσα στην γη, αλλά στο νερό, χωρίς να τον διαλύει ο θάνατος, αλλά αφού διέλυσε τον θάνατο, ο οποίος τον θανάτωσε, όχι με το νόμο της φύσεως, αλλά με το ισχυρότερο από την φύση πρόσταγμα της εξουσίας του Κυρίου. Διότι αυτά που από την φύση έγιναν θα μπορέσει κάποιος και να τα διαλύσει, αυτά όμως που γίνονται με το πρόσταγμά του όχι πια. Τίποτε δεν είναι μακαριώτερο από την ταφή αυτή, για την οποία όλοι χαίρονται, και άγγελοι και άνθρωποι, και ο Κύριος των αγγέλων. Για την ταφή αυτή δεν χρειάζονται ούτε ενδύματα ούτε λάρνακα, ούτε τίποτε άλλο παρόμοιο» (Ιερού Χρυσοστόμου. Oμιλία Ζ' προς Κολασσαείς). «Η ζωή των αληθινών Χριστιανών, είναι μέλλουσα ζωή! Γιατί αυτή η γήινη ζωή, μοιάζει περισσότερο με τον θάνατο παρά με την ζωή» (Οικουμένιος).
«Οι χριστιανοί ζητούν τα άνω, που βρίσκονται στον ουρανό και ζουν μια άλλη ζωή, την ζωή στον Θεό, που είναι αθέατη για τα γήινα μάτια» (Θεοφύλακτος).

("Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου", Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σελ. 114-117)

Ματθαίου δ' 3
Ο Ιησούς, μόλις ανοίχθηκε στο πέλαγος της αποστολής του,
με τα πανιά της υπάρξεώς του ολάνοιχτα απλωμένα στην ορμή του
Αγίου Πνεύματος, συνάντησε την τρικυμία των πειρασμών.
«Ημέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος υπό του διαβόλου».
(Ήταν τόσο εντυπωσιακό το ξεκίνημα του Ιησού, που επροκάλεσε
την περιέργεια και την προσοχή του διαβόλου. Ο διάβολος εξαπέλυσε
την επίθεσί του, χωρίς να γνωρίζη περισσότερα πράγματα για τη φύσι
και την αποστολή του Ιησού, περίμενε μάλιστα την πτώσι του,
κάτω απ΄ τους βίαιους και δελεαστικούς πειρασμούς του).
Ο Ιησούς δεν έμεινε αμέτοχος των πειρασμών. Βέβαια οι πειρασμοί
του Ιησού ήταν εξωτερικοί. Προέρχονταν από το διάβολο
και δεν υπήρχε περίπτωσις να τον προσβάλουν, διότι ο Ιησούς εσωτερικά
ήταν απόλυτα καθαρός και αναμάρτητος. Όμως οι πειρασμοί της Ερήμου
έδωσαν στον Ιησού τη δυνατότητα να δοκιμάση τους ανθρώπινους πειρασμούς.
Ο Ιησούς γνώρισε την υπουλότητα και τη σφοδρότητα των πειρασμών.
Μπήκε στον πυρήνα του τυφώνος των πειρασμών. Η μάχη της σωτηρίας μας
άρχισε σε μια μονομαχία των αρχηγών των δύο παρατάξεων.
Ο Ιησούς δέχθηκε τους πειρασμούς για τη δική μας ωφέλεια.
Για τη δική μας ενίσχυσι. Για να μας δείξη τον τρόπο της αντιμετωπίσεώς των
Ο Ιησούς δέχθηκε πειρασμούς και γι’ αυτό μπορεί να κατανοήση
και να βοηθήση τους πειραζομένους ανθρώπους. O απόστολος το υπογραμμίζει
χαρακτηριστικά: «Πειρασθείς (ο Ιησούς) δύναται τοις πειραζομένοις βοηθήσαι»
(Εβρ. β' 18). Κάθε φορά που μας πλησιάζει ο πειράζων,
ο Ιησούς βρίσκεται κιόλας στο πλευρό μας.
«Πάντα πειρασμόν, ον ήμελλον οι άνθρωποι πειράζεσθαι, πρώτον επειράσθη
κατά το ανθρώπινον ο Σωτήρ» (Ωριγένης, L. 1055).

Σκέψεις για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού Μέρος 1ο
(Επισκόπου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, "Εκείνος" Ο Ιησούς Χριστός,
εκδ. Γρηγόρη)

Οι ημίονοι και το Άγιο Λείψανο

Ο Άγιος Στέφανος ήταν ο πρώτος Χριστιανός που μαρτύρησε για την πίστι του. Τον σκότωσαν δια λιθοβολισμού οι Ιουδαίοι. Το άγιο λείψανό του βρέθηκε τριακόσια τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν ο Άγιος Στέφανος εμφανίσθηκε σ’ ένα γέροντα ιερέα, ονόματι Λουκιανό, και του υπέδειξε το σημείο όπου βρισκόταν. Ο ιερεύς διηγήθηκε το όραμά του στον Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ Ιωάννη, ο οποίος έδωσε εντολή να σκάψουν στο σημείο που τους υπέδειξε ο Άγιος και βρήκε την θήκη με το άγιο λείψανο.

Ένας άρχοντας συγκλητικός, ονομαζόμενος Αλέξανδρος, έκτισε μέσα στην Ιερουσαλήμ Ναό, στο όνομα του Αγίου Στεφάνου, και απέθεσε εκεί το άγιο λείψανο. Πέντε χρόνια αργότερα, ο κτίτωρ του Ναού Αλέξανδρος ασθένησε και κατασκεύασε μία θήκη όμοια μ’ εκείνη, που περιείχε το λείψανο του Αγίου, και, όταν πέθανε, η σορός του τοποθετήθηκε εκεί, δίπλα στου Αγίου.

Μετά από οκτώ χρόνια η γυναίκα του συγκλητικού Αλεξάνδρου, πιεζόμενη να παντρευτή ξανά επειδή ήταν ωραία και πλούσια, σκέφθηκε να πάρη το λείψανο του ανδρός της και να πάη στην πατρίδα της την Κωνσταντινούπολη κοντά στον πατέρα της. Έκανε όμως λάθος και, αντί να πάρη την θήκη με το λείψανο του ανδρός της, πήρε την όμοια θήκη, που περιείχε το λείψανο του Αγίου Στεφάνου.

Σ’ όλη την διαδρομή μέχρι την Κωνσταντινούπολη ακούγονταν στον αέρα από διάφορα σημεία του ορίζοντα ύμνοι αγγελικοί και οι τόποι, όπου περνούσαν, ευωδίαζαν μύρο. Έτσι η γυναίκα κατάλαβε το λάθος της. Τα νέα έφθασαν και στην Κωνσταντινούπολη πριν φθάσει το πλοίο με τον Άγιο Στέφανο. Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος κάλεσε τον Πατριάρχη και όλο τον κλήρο να βγουν για να προϋπαντήσουν το άγιο λείψανο με την πρέπουσα τιμή και ευλάβεια και να το φέρουν στο παλάτι.

Στην διαδρομή όμως συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός: Όταν η άμαξα, που μετέφερε το άγιο λείψανο, έφθασε στις Κωνσταντιανές, περιοχή λίγο πιο έξω από την Κωνσταντινούπολη οι ημίονοι που την έσερναν σταμάτησαν απότομα. Άδικα οι ονηλάτες τους χτυπούσαν για να προχωρήσουν. Αυτοί δεν έκαναν ούτε βήμα μπροστά. Ένας μάλιστα από τους ημιόνους αυτούς μίλησε με ανθρώπινη φωνή και είπε:

- Γιατί μας δέρνετε; Εδώ πρέπει να αποτεθή το λείψανο του Αγίου.

Ακούγοντας αυτά τα λόγια από το άλογο ζώο, ο Πατριάρχης και όλοι οι παριστάμενοι άρχισαν να δοξάζουν και να υμνούν τον Θεό. Ο βασιλεύς δε έκτισε στο σημείο εκείνο Ναό στο όνομα του Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου.

ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

("Η Ζωοφιλία των Αγίων και η Αγιοφιλία των Ζώων", Σίμωνος Μοναχού, σ. 361-363)

Αυτοέλεγχος - Ζήλος

Μην αφήνεις τον εαυτό σου ανεπίσκοπο κάθε ώρα. Κάθε ώρα να εποπτεύεις, να εξετάζεις, να ελέγχεις τον εαυτό σου. Είσαι εντάξει αυτή την ώρα;

Εσύ ως μοναχός εάν είσαι βιαστής, εάν είσαι αγωνιστής, θα κάνεις έλεγχο στον εαυτό σου, όλη την ημέρα, πώς πέρασα;

Ένας ασθενής δεν τον παρακολουθάει μόνο ο γιατρός. Και ο ίδιος ο ασθενής παρακολουθάει τον εαυτό του, αν με εκείνα τα φάρμακα που του έδωσε ο γιατρός πηγαίνει στο καλύτερο. Όχι ο γέροντας έναν-έναν θα παρακολουθήσει, κι εσύ ο ίδιος θα παρακολουθήσεις τον εαυτό σου.

Ερώτησα πολλές φορές και τον γέρο Ιωσήφ πόσο έφτασε σε αυτήν την κατάσταση. Λέει: " Να σου πω. Εβάθυνα τόσο πολύ στο "γνώθι σαυτόν". Τι είσαι εσύ; Τίποτες, ούτε ένα σκουλίκι δεν είσαι. Τίποτε. Ήρθε η χάρις, σε σήκωσε, έγινες άγγελος. Έφυγε η χάρις εγύρισες εν αυτώ ". Ναι, αλλά δεν μου λες, πώς μπορούμε να προσελκύσουμε τη χάρη;

Από σας εξαρτάται να είναι ομαλός, ησύχιος ο νους, από σας εξαρτάται. Δεν εξαρτάται από τον πειρασμό, αν σας επιτεθεί ή από τη συμπεριφορά του συνασκητού σας, του συγκοινοβιάτου σας. Εσύ ο ίδιος θα γίνεις αίτιος της σωτηρίας σου, εσύ ο ίδιος θα γίνεις αίτιος της όχι σωτηρίας σου, από εσένα εξαρτάται. Όταν εσύ θέλεις τη σωτηρία σου και βιάζεις τον εαυτό σου, όλα κατ' ευχήν έρχονται.

Είναι παρατηρημένο ότι στις πρώτες ημέρες που ερχόμαστε στο κοινόβιο έχουμε ζήλο σαν τον Άθωνα. Αυτός ο ζήλος προσέξετε να μην σας εξασθενήσει, να μη σβήσει, διότι τότε είναι όχι καλά. Μπορείς αυτόν τον ζήλο να τον αυξήσεις, να τον μεγαλώσεις; Άξιος επαίνου είσαι. Πρόσεξε όμως μήπως αυτός ο ζήλος, εννοώ ζήλος εις την υπακοή, εις την ευχή, εις την αυτομεμψία, άγρυπνος στην ακολουθία, μη σε πάρει ο ύπνος, στο δωμάτιό σου. Να επιβλέπεις τον εαυτό σου, όλα αυτά θεωρούνται ζήλος. Αν ο ζήλος ψυχρανθεί, τότε δεν βαδίζεις καλά. Γι' αυτό διόρθωσε τον εαυτό σου, να μη ψυχρανθεί αυτός ο ζήλος, αυτή η θερμότης.

Μακάριος είναι εκείνος ο αδερφός, ο οποίος διατηρεί τον ζήλο από την αρχή μέχρι το τέλος της ζωής του. Διότι δεν ξέρεις πόσα χρόνια θα ζήσεις στο μοναστήρι. Μπορεί να ζήσεις πέντε χρόνια, μπορεί να ζήσεις δέκα, μπορεί να ζήσεις και πενήντα, δεν γνωρίζεις πόσα χρόνια. Ε, αυτός είναι άξιος επαίνου, ο οποίος διατηρεί τον ζήλο του από την αρχή μέχρι το τέλος της ζωής του ακμαίο.

Την σήμερον ημέρα δύσκολα, δύσκολα είναι.
Ερχόμουνα μία φορά με τον γέρο Παντελεήμονα των Παχωμαίων, τον αρχιγραμματέα. Και μου λέει ότι είχε πάει μία φορά στο Γρηγοριάτικο το κονάκι, αλλά δεν θυμάμαι ποιος ήταν αντιπρόσωπος. Αφού μιλήσανε, "τώρα θα πάω στην Κοινότητα" λέει.
- Πάμε μαζί, Γέροντα.
- Όχι, λέει, Παντελεήμων, όχι.
- Γιατί;
- Να πάω από το κονάκι μέχρι την Κοινότητα, λέω τους χαιρετισμούς της Παναγίας.
Είδες πως βιάζονται οι πατέρες!

(Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης, εκδ. "Το Περιβόλι της Παναγίας", Θεσσαλονίκη 2000)

3,2 «Τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης»

Ιδού τι είναι φιλοσοφία «κατά Χριστόν», το να σκέπτεται και να φρονεί κανείς «αυτό το οποίο είναι ψηλά», αυτό που είναι στον Χριστό «τον Αναληφθέντα και Δεδοξασμένο».
Η φιλοσοφία «κατά Χριστόν» κατανοείται και βιώνεται μόνο με την ζωή «εν Χριστώ». Το να γίνει και να είναι κανείς χριστιανός, σημαίνει: το «διανοείσθαι και βιούσθαι» τον Χριστό, «δια του Χριστού».
Όταν ο άγιος Απόστολος δίνει την εντολή, «τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης» επισημαίνει και εννοεί: «να σκέπτεσθε» μόνο τον Χριστό και ότι ανήκει και αναφέρεται στον Χριστό. Γιατί ότι ανήκει στον Χριστό, είναι και πρέπει να είναι ο σκοπός της ανθρώπινης σκέψης, ο Χριστός είναι και πρέπει να είναι η αρχή και το τέλος της, η πληρότητα και η τελειότητά της, είναι το «ζενίθ», η υψηλότερη κορυφή της. Πιο πάνω δεν υπάρχει, ούτε μπορεί να υπάρξει τίποτε άλλο.
Γιατί, ότι πιο τέλειο και ατελεύτητο υπάρχει, προέρχεται από Αυτόν, από τον Θεό Λόγο, τον Χριστό, τον τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, τον Θεάνθρωπο.
Σε Αυτόν βρίσκονται οι πιο ψηλές κορυφές για την ανθρώπινη έννοια και σκέψη!
Εκεί, κανένας θάνατος δεν πλησιάζει, ούτε μπορεί να αγγίξει και να πλησιάσει! Εκεί, η ανθρώπινη σκέψη «αθανατίζεται και πλουτίζει», γίνεται πλούσια και μακάρια!
Αυτό αποτελεί την πιο ψηλή κορυφή, στην οποία το ανθρώπινο «ον» μεταφέρθηκε, στην οποία το ανθρώπινο «ον» αναλήφθηκε, «μέσω» του Μοναδικού Φιλανθρώπου, του Θεανθρώπου Κυρίου Ιησού Χριστού.
Η άνοδος από τον πυθμένα της γήινης αβύσσου, στην κορυφή των ουρανών και πάνω από όλους τους ουρανούς, είναι η «διάσταση», ο σκοπός και ο προορισμός της ανθρώπινης σκέψης.
Γιατί η σκέψη του χριστιανού «διαρκώς» ανασταίνεται από το γήινο, το χωματένιο και θνητό και «συνεχώς» ανέρχεται στο ουράνιο, αθάνατο και αιώνιο.
Η συν-διαβίωση με τον Χριστό, η συν-πάθηση, η συν-ανάσταση και η συν-ανάληψη «εν Χριστώ», με μια λέξη, η συν-ενσάρκωση «συν Χριστώ», αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος και της χριστιανικής ζωής και της χριστιανικής σκέψης²³.
Η γη και ότι είναι σε αυτήν, είναι «κόκκοι άμμου» για την σκέψη μας, για το δικό της σημείο «εκκίνησης», για το δικό της ξεκίνημα. Και όλη αυτή ελκύεται από τον «Αναστάντα» Θεάνθρωπο Κύριο, ελκύεται στους δικούς Του ατέλειωτους, στους δικούς Του χωρίς τέλος κόσμους.
Και στην εντολή «τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης», η σκέψη μας ολόκληρη καταυγάζεται, καταφωτίζεται σε όλες τις ένθεες ατελευτότητες και αθανατότητες.
Γι’ αυτήν δεν υπάρχουν πλέον εμπόδια και χαράδρες μεταξύ αυτού και εκείνου του κόσμου, μεταξύ γης και ουρανού. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, όλα αυτά τα παραμέρισε και τα εκάλυψε, με το Θεανθρώπινο σώμα του, και ένωσε όλους τους γήινους και ουράνιους κόσμους.
Ένωσε όλους αυτούς τους κόσμους, σαν με κάποια κλίμακα του Ιακώβ, στην οποία ανεβαίνουν και κατεβαίνουν όχι μόνο άγγελοι αλλά και άνθρωποι. Ναι, οι άνθρωποι του Χριστού!
Όχι μάταια ο Φιλάνθρωπος Σωτήρας είπε: «άπεκρίθη Ιησούς και είπεν αυτώ· ότι ειπόν σοι, ειδόν σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; μείζω τούτων δψει» (Ιω. 1,51).
Και στην Εκκλησία συν-ενώθησαν οι Άγγελοι με τους ανθρώπους, και οι άνθρωποι «καταστάθηκαν» έγιναν γήινοι άγγελοι.
Αδιάκοπα οι άνθρωποι «ψάχνουν» για τα όσα βρίσκονται ψηλά και φρονούν τα υψηλά και ανέρχονται προς τον Κύριον Ιησού Χριστό, ο οποίος «κάθεται» στα δεξιά του Θεού και Πατρός.
Κάθε Χριστοεπιθυμούσα σκέψη είναι σαν τον άγγελο, ο οποίος από την γη ανέρχεται στους ανοικτούς ουρανούς του Χριστού, ο οποίος πάνω σ’ αυτούς βασιλεύει και απλώνει την εξουσία Του σ’ όλους τους κόσμους και ανίκητα και ακαταμάχητα «ελκύει», τραβάει προς τον εαυτό Του τα πάντα, όλα εκείνα που είναι σε εγρήγορση και προσπαθούν να εκπληρώσουν τον ένθεο προορισμό τους.
Για την χριστιανική σκέψη δεν υπάρχουν θάνατοι! Όλοι αυτοί, είναι νικημένοι με την δύναμη του «Αναστάντος» Χριστού. Η χριστιανική σκέψη είναι πραγματικά η μοναδική ελεύθερη σκέψη, γιατί αυτή είναι αθάνατη με την ένθεη αθανασία της. Η σκέψη στην φύση της είναι «έλλογη» και δεν είναι γήινη, δεν είναι από την γη, γι’ αυτό είναι ουρανοεπιθυμούσα, χριστοεπιθυμούσα!
Και όταν ο άγιος Απόστολος «εντέλλεται» και προτρέπει να σκεπτόμαστε «τα άνω», τα ουράνια, και όχι «τα επί της γης» δηλ. τα γήινα, απαιτεί να πράξουμε και να εκτελέσουμε αυτό που είναι καθήκον στην φύση της ανθρώπινης σκέψης.
Αυτό είναι το σημαντικό: να τελειώνει η ανθρώπινη σκέψη δια του Χριστού Θεού, του Θεανθρώπου Κυρίου! να μεταμορφώνεται σε Χριστοσκέψη, σε Θεοσκέψη! να διαμένει αιώνια στον Κύριο Ιησού Χριστό, να διαποτίζεται ολόκληρη Απ’ Αυτόν και να λαμβάνει την ειρήνη Του. (Φιλ. 4,7).
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η φυσική τελειότητα της ανθρώπινης σκέψης, σε αυτό ακριβώς «έγκειται» η δική της μακαριότητα. Μόνο σαν Χριστοσκέψη η ανθρώπινη σκέψη βρίσκει, ανακαλύπτει την δίκαιη ζωή της, την ένθεη αθανασία της και αντιπροσωπεύει, εκφράζει την Αληθινή ευαγγελία.
Αν όμως δεν είναι Χριστοσκέψη, τότε δεν εκφράζει τίποτε διαφορετικό, δεν είναι τίποτε το διαφορετικό Από υπερηφανοαγγελία.
Χωρίς τον Χριστό, η σκέψη μένει στο Αμαρτωλό, στο γήινο, στο θανατηφόρο, στο δαιμονικό, στην κόλαση, όπου τα βασανιστήρια δεν έχουν τέλος.
Αυτή όμως, «δια του Λόγου» δημιουργήθηκε «έλλογη», για να είναι από μόνη της στον άνθρωπο, η πρώτη ευαγγελία, το πρώτο ευαγγέλιο.
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, κατά τρόπο «κορυφαίο» και μοναδικό, αποκάλυψε σε μας, το ένθεο μυστήριο της ανθρώπινης σκέψης! Το μυστήριο ότι η Ανθρώπινη σκέψη είναι στην ουσία της πρωτοευαγγελία, πρωτοευαγγέλιο.

23. Συνεπώς, ο χριστιανισμός δεν είναι απλή φιλοσοφία. Είναι φιλοσοφία και ζωή, θεωρία και πράξη, σκέψη και βίωμα. Όπως έλεγαν οι πατέρες: «πράξις θεωρίας επίβασις» δηλ. η πράξη είναι η επιβεβαίωση της θεωρίας.

("Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου", Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σελ. 109-112)

Μετεωρισμός -Συγκέντρωση

Σε ένα μοναστήρι δεν θέλω να το ονομάσω ο παπάς θυμίαζε. Και όταν έφτασε σε έναν προϊστάμενο δεν τον εθυμίασε. Ο προϊστάμενος όταν προχώρησε παραπέρα:
- Παπά, γιατί δεν με θυμιάζεις;
- Γέροντα, ευλόγησον, δεν σε είδα στο στασίδι.
- Στο στασίδι ήμουν πάτερ, λέει.
- Όχι, δεν σε είδα στο στασίδι.
Η άλλη που άκουσα είναι αυτή τη φιλονικία του προϊσταμένου και του ιερέως, λένε:
- Γέροντα, ο παπάς είναι διορατικός, ξέρει τι σου λέει.
Σκέφτηκε, σκέφτηκε...
- Έχει δίκιο ο παπάς, λέει, διότι δεν ήμουνα εδώ, ήμουνα σε ένα μετόχι.
Ο λογισμός του. Βλέπετε;

Ο Άγιος Νεκτάριος στην Αίγινα όταν πήγε μία να γίνει καλόγρια, να πούμε, ήταν δόκιμη, λέει : "Παιδί μου να βοσκήσεις έχουμε 5-10 προβατάκια, να τα βοσκήσεις".
- Ε, να 'ναι ευλογημένο.
Μία μέρα, δυο, "Γέροντα" λέει, "με πιάνουν και μένα οι λογισμοί, εγώ ήρθα να γίνω καλόγρια, δεν ήρθα να γίνω τσοπάνης".
- Παιδάκι μου, λέει, όταν θυμιάζω σε βλέπω στο στασίδι. Η καλόγρια καίτοι ήταν τσοπάνης, αλλά ο λογισμός της ήταν στην ευχούλα, μέσα στην εκκλησία ήταν ο λογισμός της, οπότε και ο άγιος την έβλεπε μέσα.

Ο λογισμός κρίνεται. Από τον λογισμό αχρειούμεθα και από τον λογισμό βελτιούμεθα. Ο καλόγηρος δεν έχει πράξη, έχει λογισμό. Ο λογισμός σου πήγε στο όχι καλό; Είσαι υπεύθυνος, είσαι υπεύθυνος. Θα πεις: Μα και ο λογισμός του ανθρώπου δεν μαζεύεται. Καλά, αλλά όταν φεύγει, μάζεψέ τον πάλι, μάζεψέ τον πάλι.

Ήρθε ένας καλόγηρος από πάνω από την Κερασιά, και λέει: "Όσο να 'ρθω εδώ, τρεις φορές είπα τους χαιρετισμούς της Παναγίας". Βλέπετε πώς αγωνίζονται οι πατέρες! Πώς αγωνίζονται!

(Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης, εκδ. "Το Περιβόλι της Παναγίας", Θεσσαλονίκη 2000)

Ο Ιερομόναχος Χριστόδουλος Καπέτας, Γέροντας του Ιβηρίτικου Κελλιού Αγίων Πέτρου και Ονουφρίου, διηγήθηκε για την πρώτη του συνάντηση με τον Πατέρα Παΐσιο.

«Ακούγαμε για τον Γέροντα ότι μιλά με τα ζώα και τα πουλιά, ότι πιάνει τα φίδια με τα χέρια του, αλλά εγώ προσωπικά δεν τα πίστευα. Θεωρούσα ότι είναι λόγια του κόσμου και λέγονταν για ν’ απόκτηση ο Γέροντας όνομα και φήμη.

Όταν αποφοίτησα από την Αθωνιάδα, το 1971, αρχές Ιουλίου, μ’ έναν πνευματικό αδελφό μου ονομάτι Κωνσταντίνο Λύτρα, από την Κατερίνη, επισκεφθήκαμε τον Γέροντα στο Κελλί του Τίμιου Σταυρού.

Φθάσαμε εκεί το πρωί, γύρω στις εννιάμισυ η ώρα, και μας υποδέχθηκε ο Γέροντας στο υπαίθριο Αρχονταρίκι, στην ελιά. Αφού μας κέρασε από ένα ξερό σύκο και δύο-τρία φουντούκια και νεράκι, άρχισε να μας ομιλή για διάφορα πνευματικά θέματα.

Η περιοχή είχε πολλά πουλιά, κυρίως αηδόνια, το οποία κελαϊδούσαν και ήταν κουραστικά. Μας δυσκόλευαν στην συζήτησε οπότε σε μια στιγμή ακούμε τον Γέροντα να λέη:

- Κοπάστε (δεν είπε σωπάστε) ευλογημένα, αφού βλέπετε ότι έχω συζήτηση. Όταν τελειώσω εγώ, τότε ν’ αρχίσετε εσείς.

Αυτομάτως τα πουλιά «κόπασαν», χωρίς να κουνηθούν καθόλου από την θέσι τους.

Τόσο εντυπωσιασθήκαμε από το γεγονός αυτό, ώστε αδυνατούσαμε, στην συνέχεια, να παρακολουθήσουμε την συζήτησε Αυτό ήταν και μια μυστική απάντησι σε μένα προσωπικά, που είχα αυτήν την αμφιβολία για τον Γέροντα. "Ας με συγχωρέση που το αναφέρω μετά την κοίμησί του και ζητώ να έχω την ευχή του».

("Η Ζωοφιλία των Αγίων και η Αγιοφιλία των Ζώων", Σίμωνος Μοναχού, σ. 355-356)

3,1. «ει ουν συνηγέρθητε τω Χριστώ, τα άνω ζητείτε, ου ο Χριστός έστιν εν δεξιά του Θεού καθήμενος»

Ο χριστιανισμός δεν είναι τίποτε διαφορετικό, από αδιάκοπη διαβίωση του Χριστού, διαβίωση της ζωής του, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Ο χριστιανός είναι χριστιανός, αν κάθε ώρα διαβιώνει κάθε τι του Χριστού, κάθε τι το ευαγγελικό.
Η κλήση του είναι: πάντα να ζει και να αναστηθεί, όπως έζησε ο Χριστός και αναστήθηκε από τους νεκρούς, να ζήσει και να αναστηθεί «μετά του Χριστού».
Πάντα να συμπεριφέρεται σαν αθάνατος. Και αθάνατος είναι εκείνος ο οποίος, σ’ αυτό τον κόσμο του θανάτου, ζει αθάνατα και αιώνια.
Αυτός αδιάκοπα θέλει και ψάχνει για το αθάνατο και αιώνιο, «τρεφόμενος» με αυτό, γιατί ο αθάνατος τρέφεται με το αθάνατο. Ολόκληρος έχει την συναίσθηση και την επίγνωση, ότι αναστήθηκε μαζί με τον Χριστό και ψάχνει ότι «είναι ψηλά», ότι βρίσκεται ψηλά στον ουρανό.
Αυτό δεν είναι κάτι το «ασαφές» και αόριστο, αλλά το ένθεα ορισμένο και «σαφές», όπως είναι και ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Θεάνθρωπος.
Και αυτό το «ψηλά» που είναι, που βρίσκεται; Είναι «ου ο Χριστός έστιν εν δεξιά του Θεού καθήμενος, τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης».
Είναι η Τριαδική Θεότητα, με τις ένθεές Της τελειότητες.
Η επιθυμία του χριστιανού, δεν είναι και δεν αποτελεί μια «ομιχλώδη», αφηρημένη, θεωρητική και κακή «ατελευτότητα», αλλά μια ατελευτότητα «πληρουμένη» από τον Κύριο Ιησού Χριστό και τις ανείπωτες και απερίγραπτες θεανθρώπινες τελειότητες και ευαγγελίες του.
Υπάρχει «ατελευτότητα» χωρίς Χριστό; Υπάρχει, και είναι τα «ατελεύτητα» μαρτύρια του ανθρώπινου νου. Και κόλαση δεν είναι τίποτε άλλο, από την «ατελεύτητη» κατάσταση χωρίς Χριστό, από την «αθανασία» χωρίς Χριστό.
Και το να ζεις «αθάνατα» χωρίς Χριστό, σημαίνει να ζεις τα αιώνια μαρτύρια της κολάσεως.
Εκεί ο άνθρωπος, «διαρκώς και αιωνίως» διαβιώνει τον εαυτό του, ζει μόνο τον εαυτό του, σαν τον εαυτό του, και την αθανασία και την αιωνιότητα την «πληρώνει» μόνο με τον εαυτό του. Τι ανία, τι κόλαση!
Ενώ ο χριστιανός, όλους τους κόσμους του, όλη του την αθανασία και την αιωνιότητα, την «πληροί», την γεμίζει ακατάπαυστα, Αυτός ο θαυμαστός Κύριος Ιησούς Χριστός!
Έτσι ο χριστιανός, «διαρκώς» διαβιώνει τις Δικές του αθάνατες ευαγγελίες και αιώνιες χάρες. Τι χαρά, τι αγαλλίαση, τι παράδεισος!
Στον κόσμο αυτό ο χριστιανός, ζει χαρούμενα και πλουσιοπάροχα, ζει σαν άνθρωπος που αναστήθηκε από τους νεκρούς μαζί με τον Χριστό, ζει σαν άνθρωπος που σηκώθηκε από τον τάφο του εγωισμού, νίκησε όλους τους θανάτους και «εισήλθε» σε νέα και «διαρκή» θεανθρώπινη ζωή, η οποία βιώνεται μόνο με τις αθάνατες και ένθεες δυνάμεις του «Αναστηθέντος και αιωνίως Ζώντος Χριστού».
Αν είσαι χριστιανός, τότε θα «ψάχνεις» για κείνο που ο «Αναληφθείς» Κύριος έχει και δίνει στους ακολούθους του. Και ο Κύριος θέλει, όλοι εκείνοι που τον αγαπούν και τον ακολουθούν, να έρθουν εκεί όπου Αυτός ο Ίδιος βρίσκεται (Ιω. 17,24).
Αυτό σημαίνει: Αυτός θέλει να κάνεις δικό σου, αυτό το οποίο σου δώρισε. Να γίνει δηλαδή η Αγάπη του, αγάπη σου! η Δικαιοσύνη του, να γίνει δική σου δικαιοσύνη, η Αλήθειά του, να γίνει δική σου αλήθεια και η Μεταμόρφωσή του, να γίνει δική σου μεταμόρφωση! Ο θάνατός του, η Ανάστασή του και η Ανάληψή του, να γίνουν δικά σου! Με μια λέξη, ολόκληρο το ευαγγέλιό του και όλη η Θεανθρώπινη Ζωή του, να γίνουν δικά σου και να εκφράζουν εσένα.
Γιατί ο Χριστιανισμός «συνίσταται» στην ενχριστοποίηση του ανθρώπου, με την βοήθεια της αδιάκοπης διαβίωσης του Χριστού και «παντός ανήκοντος» στον Χριστό. «Ζώ δε ούκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2,20).
Ναι, ο Χριστιανισμός είναι το να βιώνεις τον Χριστό. Κάθε χριστιανός, αυτό το βίωμα το βιώνει, κατά το μέτρο του ζήλου του. Χριστιανός δεν είσαι, όταν δεν βιώνεις τον Χριστό. Μη λες, δεν μπορώ, είμαι αδύνατος.
Λες, πως δεν μπορείς να ζήσεις την ζωή του Χριστού. Μα πώς μπόρεσαν τόσοι χριστιανοί, σε τόσους αιώνες πριν από σένα και σήμερα ακόμη, γύρω από σένα;
Λοιπόν, και αυτοί ήσαν και είναι άνθρωποι της ίδιας φύσης, όπως είμαστε και μείς.
Σε μας όμως λείπει: η αποφασιστικότητα και η πίστη. Αν καταδείξουμε αυτό στον εαυτό μας και το συναιστανθούμε «πλήρως», τότε θα λάβουμε τις δυνάμεις για την διαβίωση του Χριστού.
Ιδού όμως, αυτές oι δυνάμεις, για τον καθένα από μας, παρέχονται πλουσιοπάροχα μέσα στην Εκκλησία!
Πάντα, αυτές οι δυνάμεις παρέχονται πλουσιοπάροχα, όπως στις μέρες των αγίων Αποστόλων, έτσι στις μέρες του αγίου Σάββα²¹, έτσι και στις μέρες μας.
Εμείς όμως έχουμε, λιγώτερη δικαιολογία για την εξωχριστιανική μας ζωή, για το αντιχριστιανικό μας βίωμα, από τους δικούς μας κοντινούς και μακρινούς «προγόνους», κατά την πίστη.
Γιατί εμείς έχουμε μεγαλύτερο αριθμό αγίων και μαρτύρων, στο όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού, από ότι είχαν στην εποχή του αγίου Σάββα και από ότι είχαν στην εποχή των αγίων Αποστόλων.
Πόσος αριθμός νέων αγίων, μαρτύρων και δικαίων εμφανίστηκε στην Εκκλησία, από την εποχή των αγίων Αποστόλων μέχρι την δική μας εποχή.
Αυτό το γεγονός αποτελεί, αναμφισβήτητα, λόγο, ώθηση, «έναυσμα» και προτροπή, για να πάμε κοντά στον Χριστό πιο αποφασιστικά, άφοβα και θαρραλέα απ’ ότι οι πρόγονοί μας, απ’ ότι οι πριν από μας άνθρωποι.
Και η δικαιότητα αυτή των δικαίων «συνίσταται» στο ότι, αυτοί διαβίωσαν αδιάκοπα το ευαγγέλιο του Χριστού, έζησαν την δική του Θεανθρώπινη ζωή, και την έζησαν «διαρκώς» στο δικό του Θεανθρώπινο σώμα, την Εκκλησία, «ψάχνοντας τα άνω, ου ο Χριστός έστιν εν δεξιά του Θεού καθήμενος, τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης» (3,1-2).
Και έτσι αυτοί (οι άγιοι), έγιναν αθάνατοι «εν Χριστώ», οι οποίοι ζουν και σήμερα στην Εκκλησία²² του Χριστού, μόνο που ζουν την αιώνια ζωή δυνατώτερα, πληρέστερα, ισχυρότερα, τελειότερα, απ’ ότι στις μέρες των δίκαιων αγώνων τους στη γη, βοηθώντας πλούσια αυτούς, που τους επικαλούνται σε βοήθεια, για να ζήσουν και αυτοί την ευαγγελική ζωή που έζησαν και εκείνοι.

21.του αγίου Σάββα του Σέρβου, που έζησε κατά τον 13ο αιώνα
22.Στη θριαμβεύουσα Εκκλησία του Χριστού στον ουρανό

("Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου", Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σελ. 105-109)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 17

Στίχ. 1-10. Διάφορες διδασκαλίες.
17.5 Καὶ εἶπαν οἱ ἀπόστολοι(1) τῷ κυρίῳ,Πρόσθες ἡμῖν πίστιν(2).
5 Οι απόστολοι είπαν στον Κύριο: «Αύξησε την πίστη μας».
(1) Όσοι συνδέουν τα λόγια αυτά με τα προηγούμενα, παρατηρούν:
Ή «επειδή ήλθαν σε συναίσθηση της αδυναμίας τους και άκουσαν
τον Κύριο που τους είπε για κάποια μεγάλα πράγματα
και για τον κίνδυνο από τα σκάνδαλα, παρακαλούν να έχουν σε πλεόνασμα
την δύναμη της πίστης, με την οποία θα μπορέσουν να κατορθώσουν
και τα σχετικά με την ακτημοσύνη. Διότι τίποτα δεν κατορθώνει
την ακτημοσύνη τόσο, όσο το να πιστέψει κάποιος και να έχει θάρρος
στο Θεό… Επιπλέον και στα σκάνδαλα μέσω της πίστης
θα μπορέσουν να αντισταθούν» (Θφ). Ή, ζητούν προσθήκη πίστης
οι απόστολοι, για να ασκήσουν ευκολότερα την συγχώρηση
των λαθών του πλησίον (Knabenbauer). Πιθανότερο φαίνεται,
ότι «οι απόστολοι» ζητούν αυτό σε σχέση με την εκπλήρωση του
αποστολικού τους έργου, παίρνοντας αφορμή ίσως από κάποια έκτακτη
εκδήλωση της δύναμης του Ιησού σε θαύμα που τους κατέπληξε (g).
Οι ίδιοι οι απόστολοι, που έγιναν πρώτοι διάκονοι της βασιλείας
των ουρανών, αυτοί που άφησαν τα πάντα, για να ακολουθήσουν το Χριστό,
αναγνωρίζουν, ότι η πίστη τους είναι ελλιπής και αισθάνονται
την ανάγκη να ζητήσουν από τον Κύριο την ενίσχυση και αύξησή της.
Πόσο μάλλον εμείς έχουμε ανάγκη ενίσχυσης της πίστης μας!
Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί και αυξηθεί η πίστη μας, διότι όσο η πίστη
μας αυξάνει, τόσο συναυξάνουν μαζί της και οι υπόλοιπες αρετές
και τόσο περισσότερο προκόβουμε στην κατά Χριστόν ζωή.
(2) «Πρόσθεσε, σε αυτήν που έχουμε, αυτήν που λείπει,
δηλαδή κάνε τέλεια την πίστη μας σε σένα» (Ζ) «ανάδειξέ μας τελειότερους
και σταθερότερους στην πίστη» (Θφ). «Διότι από την πίστη,
ένα μεν μέρος εξαρτάται από εμάς, ενώ το άλλο δίνεται σύμφωνα με θεία χάρη.
Σε μας δηλαδή ανήκει το προκαταρκτικό μέρος» (Κ)·
«ενώ η πίστη που προστίθεται από το Θεό, είναι τελειοποίηση
και σταθεροποίηση της πίστης που εμείς βάλαμε από την αρχή» (Ζ).
Όπως οι μαθητές έτσι και εμείς με θερμή προς τον Κύριο προσευχή
ας εκφράζουμε ολόθερμο τον πόθο να αυξηθεί η πίστη μας. Θερμή προσευχή
με την οποία συνεχώς και ασταμάτητα θα ζητάμε από το Θεό
την αύξηση της πίστης μας, θα συντελέσει πολύ σε αυτό.
Προφύλαξή μας από τους δρόμους στους οποίους μπορεί να κλονιστεί η πίστη,
είναι άλλο μέσο για αύξηση της πίστης μας. Φύλαγε τον εαυτό σου
από τη συντροφιά με άπιστους. Τέτοιες συντροφιές είναι αδύνατον να σε ωφελήσουν,
ενώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να σε βλάψουν. Φύλαγε ακόμη τον εαυτό σου
από την αμαρτία. Προπαντός να φοβάσαι τις μικρές παραβάσεις.
Πολλές φορές και μικρά πταίσματα μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές
στην ψυχή σου. Αστοχίες όσον αφορά την αγαθή συνείδηση προκαλούν ναυάγιο
και στην πίστη.