124. «Ιδόντες (oι ποιμένες) διεγνώρισαν περί του ρήματος του λαληθέντος αυτοίς περί του παιδίου τούτου» (Λουκ. β’ 17).

Οι ποιμένες ήσαν οι πρώτοι αυτόπτες μάρτυρες της Ενσαρκώσεως. Είδαν, άκουσαν και έσπευσαν να καταθέσουν την μαρτυρία τους... Η Θεοτόκος και ο Ιωσήφ έκπληκτοι άκουσαν για το μήνυμα του Αγγέλου και τον ύμνο της αγγελικής στρατιάς (Λουκ. β' 8 - 14) και έζησαν μαζί με τους απλούς εκείνους ποιμένες την εξαίσια ουράνια οπτασία...
Οι πρώτοι μάρτυρες και αγγελιαφόροι της Γεννήσεως του θεανθρώπου ήσαν οι απλοί Ποιμένες. Απ’ όσα είπαν, η Θεοτόκος έπρόσεξε ιδιαίτερα τα εξής: Πρώτον, ότι ο Υιός της ωνομάσθηκε απ’ τους Αγγέλους « Άγιος», «Υιός Θεού», «Σωτήρ», «Χριστός Κύριος», «Μέγας», «Υιός Υψίστου», «Βασιλεύς επί οίκον Ιακώβ»! Και δεύτερον, ότι τα ουράνια μηνύματα συνέπιπταν. Το περιεχόμενό τους αναφερόταν στο τρίπτυχο: Σωτηρία, Χαρά, Ειρήνη για τους ανθρώπους! (πρβλ. Ματθ. α' 21. Λουκ. β' 10 - 11 και 13 - 14).
Αυτά ήσαν τα ουράνια μηνύματα που δέχθηκε, μέχρι τη στιγμή αυτή, η Θεοτόκος για το Βρέφος της. Καθώς τον κυοφορούσε και, έπειτα, καθώς τον κρατούσε στην αγκαλιά της, κοντά στην καρδιά της, η Θεοτόκος είχε αρχίσει να εικονογραφή μέσα της την φυσική εικόνα του Υιού της. Η θεομήτωρ πρέπει να εφιλοτέχνησε την καλύτερη προσωπογραφία του Ιησού. Αλλά τον πίνακα αυτόν δεν τον είδε κανένα ανθρώπινο μάτι! Ο Κύριος της Θεοτόκου πρέπει να ήταν ο πιο αληθινός, ο πιο γνήσιος, ο πιο αυθεντικός. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή και από μια πινελιά. Κι αυτό μια ολόκληρη ζωή: έργο ζωής!
Το πιο αληθινό, το πιο όμορφο πορτραίτο του Ιησού είναι αυτό που φτιάχνομε μέσα μας, κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Και το νόημα της πνευματικής εν Χριστώ ζωής συγκεφαλαιώνεται στην προσπάθεια του χριστιανού να φιλοτεχνήση μέσα του την εικόνα του Ιησού, όπως το περιέγραψεν ο Απόστολος Παύλος: «Ημείς πάντες ανακεκαλυμμένω προσώπω την δόξαν Κυρίου κατοτριζόμενοι την αυτήν εικόνα μεταμορφούμεθα από δόξης εις δόξαν» (Β' Κορ. γ' 18).
Η σκέπη σου Θεοτόκε Παρθένε, ιατρείον υπάρχει πνευματικόν.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ.155)

359. Θαυμάζω στον ίδιο μου τον εαυτό την παντοδυναμία και τη σοφία του Θεού. Με έκτισε από το χώμα, με προίκισε με πολλά όργανα και στοιχεία και τα έθεσε σε αρμονική κίνησι, για να υπάρχω και να τον δοξάζω, «ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε• πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας!» (Ψαλμ. ργ’ 24). Δεν βρίσκω λόγια για να υμνήσω την αγαθότητα, τη σοφία και την παντοδυναμία του Ποιητού και Ευεργέτου μου. Ας τα ζητήσω από τον ίδιο τον Λόγο του. «σὺ ἔπλασάς με καὶ ἔθηκας ἐπ᾿ ἐμὲ τὴν χεῖρά σου. Εθαυμαστώθη ἡ γνῶσίς σου ἐξ ἐμοῦ• ἐκραταιώθη, οὐ μὴ δύνωμαι πρὸς αὐτήν» (Ψαλμ. ρλη’ 5, 6).

360. Σκέφτομαι. Αλλά για τον Θεό, το να σκέφτεται και να δημιουργή ή να αλλοιώνη, είναι ένα και το αυτό πράγμα. Γιατί είναι ο «Ὤν», μία άπειρος και παντοδύναμος Ύπαρξις. Όλα τα μπορεί και όλα τα πραγματοποιεί, μόλις τα θελήση. Ο Κύριος είπε και αυτό αρκεί για να πιστεύουμε ότι ευθύς κάτι έγινε, αυτό ακριβώς που ο Κύριος είπε. Αμφιβολία δεν χωρεί. Ο Θεός δεν θα ήταν Θεός, αν δεν ήταν και παντοδύναμος. Ό,τι θελήση, έγινε. Θέλησε να αναβρύση νερό από τον βράχο και βγήκε. Θέλησε να προέλθη από το μηδέν ο κόσμος και προήλθε. Τα έργα του αποδεικνύουν ότι είναι παντοδύναμος. «Ἔρχου καὶ ἴδε» (Ιω. α’ 47)

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 152-153)

123. «Ανεύρον (οι ποιμένες) την τε Μαριάμ και τον Ιωσήφ και το βρέφος» (Λουκ. β' 16).

Εδώ έχομε μια έγκυρη (θεόπνευστη) μορτυρία για την ιεράρχησι της Αγίας Οικογενείας: Πρώτη έρχεται η Μαριάμ, έπειτα ο Ιωσήφ και στη θέσι του παιδιού το Βρέφος Ιησούς. Στις συνηθισμένες περιπτώσεις, πρώτος στην οικογένεια έρχεται ο άνδρας κι ακολουθεί η γυναίκα. Εδώ πρώτη έρχεται η Θεοτόκος. Όπως συμβαίνει στις κληρονομικές δυναστείες, όταν στον θρόνο ανεβαίνει γυναίκα - Βασίλισσα. Στις περιπτώσεις αυτές, ο άνδρας της βασίλισσας γίνεται βασιλικός σύζυγος και όχι βασιλεύς και γι΄ αυτό στην ιεραρχία της βασιλικής οικογένειας έρχεται δεύτερος.
Η Θεοτόκος ήταν φυσική απόγονος βασιλικού γένους, «εξ οίκου Δαβίδ» (Λουκ. 27) . Με την γέννησι του Βασιλέως του Ουρανού και της Γής αναδεικνύεται μητέρα του Βασιλέως Χριστού, Βασιλομήτωρ.
Η Θεοτόκος σαν Μητέρα του Βασιλέως ήταν πρώτη μέσα στην οικογένεια. Το πρωτείο αυτό της τιμής της το έδωσε ο Υιός και Θεός της, μετά δε την ένδοξο Μετάστασί της ο Κύριος πρόσφερε στην Παναγία Μητέρα του την πρώτη θέσι μέσα στην Εκκλησία και τον πρώτο θρόνο «εκ δεξιών του». «Παρέστη η βασίλισσα εκ δεξιών σου»!
Τριάντα ολόκληρα χρόνια η Θεοτόκος ήταν βασίλισσα του οίκου της! Τριάντα χρόνια διακονούσε, έτρεφε και ανέτρεφε τον αυξανόμενον «σοφία και ηλικία και χάριτι παρά θεώ και ανθρώποις» (Λουκ. β 52) Βασιλέα Χριστόν. «Η Παρθένος Μαρία υπήρξεν ασφαλώς η κατ’ εξοχήν «οίκουρός» (=νοικοκυρά, Τιτ. β' 5). Εκεί, εις την έργασίαν την σπιτικήν, εις τα έργα της νοικοκυράς ο Ιησούς είδε πώς εζύμωνε η Παναγία Μητέρα του το αλεύρι με το προζύμι και έκαμνε ωραίο και εύγευστο ψωμί. Εκεί είδε να μπαλώνη η Υπεραγία τα παληά ρούχα χωρίς να χρησιμοποιή καινούργιο ύφασμα, διότι αυτό θα κατέστρεφε τελείως το εφθαρμένον ένδυμα. Δεν είναι απίθανον μέσα εις το σπίτι του να είδε την Πάναγνον με το λυχνάρι να ψάχνη να εύρη την χαμένη δραχμή... Μόνη της εφρόντιζε τον Ιησούν δι’ όλα. Τον έλουζε και τον ετύλισσε με μαλακά ρουχαλάκια. Και χωρίς άλλο θα του έψελνε γλυκά ύμνους ιερούς, δια να κοιμηθή. Και την νύχτα, κατά τον ποιητήν, εσηκώνετο «κι αγάλια ενυχτοπερπατούσε και έσκυβε την ανάσα του ν’ ακούση» ή του ετοίμαζε εις την φωτιά γάλα ή χαμομήλι» (X, 116 εξ.) .
Ό,τι κι αν λέγεται, η γυναίκα είναι η βασίλισσα του σπιτιού! Απ’ εκεί γυναίκα - μητέρα μπορεί να επηρεάζη την κοινωνική ζωή και να κυβερνάη τις τύχες του κόσμου, αναδεικνύοντας ωλοκληρωμένους ανθρώπους. Οι σύγχρονες γυναίκες αμφισβητούν την άποψι αυτή. Γι’ αυτό εγκατέλειψαν το σπίτι και βγήκαν στον κοινωνικό στίβο. Το αποτέλεσμα: οι δρόμοι γέμισαν γυναίκες. Από την κοινωνία όμως και τον κόσμο χάθηκαν οι αληθινοί ηγέτες.
Εις σε καυχώμεθα και εις σε κατοφεύγωμεν, αγνή Αειπάρθενε.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 153-154)

357. Όταν προσεύχεσαι, να προσεύχεσαι πιο πολύ για τους άλλους παρά για τον εαυτό σου. Κατά τη διάρκεια της προσευχής σου, μην ξεχνάς ότι όλοι οι άνθρωποι αποτελούν ένα σώμα μαζί σου και ότι «ἐσμέν ἀλλήλων μέλη» (Εφεσ. δ’ 25). Να προσεύχεσαι για όλους όπως θα προσευχόσουν για σένα τον ίδιο, με την ίδια ζέσι, με το ίδιο ενδιαφέρον. Να θεωρής τις αδυναμίες τους και τις ασθένειές τους σαν δικές σου. Την πνευματική τους άγνοια, τα αμαρτήματά τους και τα πάθη τους σαν δικά σου. Τους πειρασμούς, τα δεινά και τα βάσανά τους σαν δικά σου. Τέτοια προσευχή είναι πολύ ευπρόσδεκτος από τον Κύριο, «παρ᾿ ῷ οὐκ ἔστι προσωποληψία» (Ρωμ. β’ 11), «οὐκ ἔνι παραλλαγὴ» (Ιακ. α’ 17). Γιατί η αγάπη του αγκαλιάζει όλα τα πλάσματά του.

358. Λέγε συνεχώς μέσα στην καρδιά σου: «Ο Χριστός είναι Αγάπη». Έτσι, θα αγαπάς όλους τους ανθρώπους, θυσιάζοντας χάριν αυτής της Αγάπης, ό,τι έχεις ακριβό, ακόμη και την ίδια σου τη ζωή.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 152)

Το παράνομο Συνέδριο
O ιερός Ευαγγελιστής Ματθαίος ξετυλίγει το θείο δράμα:
«Οι δε κρατήσαντες τον Ιησούν απήγαγον προς Καϊάφα τον αρχιερέα, όπου οι γραμματείς και οι πρεσβύτεροι συνήχθησαν» (Ματθ. ΚΣΤ΄, 57). Στο χωρίο αυτό μνημονεύεται η σύνθεση του ανώτατου Συνεδρίου των Ιουδαίων, που το αποτελούσαν 72 δικαστές. Η παράθεση του ονόματος του αρχιερέα, μας παρέχει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε ότι πραγματοποιήθηκαν δύο δίκες ενώπιον του Συνεδρίου, μια ανεπίσημη κατά τη νύκτα, η οποία είχε χαρακτήρα προανακρίσεως, και μια άλλη επίσημη, κατά την ανατολή της ημέρας.
Αξιοσημείωτη και η πληροφορία του στίχου περί του χώρου στον οποίο συναντήθηκε ο αναμάρτητος Υπόδικος με τον εν ενεργεία Καϊάφα. Γιατί η νυκτερινή αυτή συνάντηση στην οικία του Καϊάφα παρουσιάζει για άλλη μια φορά τη δολιότητα της υποθέσεως.
Το «συνήχθησαν» πολλαπλασιάζει αμέσως τη δικαστική ομήγυρη. Κι αυτό γιατί δε σημαίνει ότι ήσαν ήδη συνηγμένοι προτού να συλληφθεί ο Ιησούς, αλλά ότι η προσέλευσή τους άρχισε να γίνεται σταδιακά από την ώρα της συλλήψεως. Σε άλλες περιπτώσεις θα στεκόταν κανείς με σεβασμό απέναντι στη σύναξη εκείνη, που σκοπό είχε την απονομή της δικαιοσύνης. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση η δίκη είχε περατωθεί πριν αρχίσει! Οι πωρωμένες τους καρδιές είχαν αποφασίσει την καταδίκη του Ιησού! Είχαν συγκεντρωθεί για να ικανοποιήσουν τη δίψα του πάθους τους. Γι αυτό και ο προφήτης τους χαρακτηρίζει ως «κύνες» και «συναγωγή πονηρευομένων».
Η δύναμη των αχαλίνωτων παθών όπως αυτή των μελών του Ιουδαϊκού Συνεδρίου νεκρώνει τη φωνή της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Κανένα αξίωμα τότε δεν μπορεί να συγκροτήσει τον άνθρωπο από του να εκδηλώσει το πάθος του. Γιατί το πάθος τον αποτυφλώνει, τον εξαγριώνει. Ρίπτεται επάνω στο μισούμενο ως λιοντάρι και σκύλος. Δεν λαμβάνει υπόψη του το δίκαιο ή τη θέση του. Και οι γραμματείς και οι πρεσβύτεροι για άλλη μια φορά εργάζονται ύπουλα και δόλια. Θέλουν ως τέλειοι δάσκαλοι της υποκρισίας και εμπαίκτες που ήσαν να τηρήσουν τα προσχήματα. Συνέρχονται να δικάσουν λοιπόν. Αλλά και τώρα παράνομο είναι το Συνέδριο. Γιατί έπρεπε να δοθεί η άδεια από τον ηγεμόνα, αφού απέβλεπαν στο να εκδώσουν απόφαση θανατικής καταδίκης. Έπρεπε ακόμη να προειδοποιηθούν οι μάρτυρες υπερασπίσεως του Ιησού. Αυτό όμως το αποφεύγουν. Για τούτο και κατά τη διάρκεια της νύκτας κατεσπευσμένα αρχίζει η δίκη.
(Οδοιπορικό του Θείου Πάθους κατά τον ευαγγελιστή Ματθαίο, αρχιμ. Καλλίστρατου Λυράκη, σελ. 142-144)

H ΟΔΎΝΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΎ
Κάποτε τελείωσε η αιματηρή πορεία του Κυρίου προς το Γολγοθά. «Και ελθόντες εις τόπον λεγόμενον Γολγοθά, ο εστί λεγόμενος κρανίου τόπος, έδωκαν αυτώ πιείν όξος μετά χολής μεμιγμένον και γευσάμενος ουκ ήθελε πιείν». ( Ματθ.ΚΖ΄, 33-34) Στο Γολγοθά - στο λόφο που από το σχήμα του ονομαζόταν κρανίου τόπος- οι στρατιώτες δίνουν στον Κύριο να πιεί ξύδι με πικρό ποτό. Η πράξη αυτή αποτελούσε συνήθεια των Ιουδαίων προς τους μελλοθάνατους για να μετριάζουν έτσι τους φρικτούς πόνους του λιθοβολισμού ή του σταυρού. Ο Κύριος όμως δε θέλησε να το πιει. Επιθυμούσε να διατηρήσει τις αισθήσεις Του τελείως αδιατάρακτες μέχρι το θάνατο. Και απείχε πια απ’ αυτόν απόσταση αναπνοής, αφού ο ιερός Ματθαίος ευθύς αμέσως σημειώνει:
« Σταυρώσαντες δε αυτόν διεμερίσατο τα ιμάτια αυτού βαλόντες κλήρον» ( ΚΖ΄,35).
« Σταυρώσαντες δε αυτόν …»!
Με μία λέξη- μία απλή μετοχή- δηλώνεται η φρικωδέστερη πράξη του ανθρώπινου γένους: Η σταύρωση του Θεανθρώπου Κυρίου Ιησού Χριστού! Και ήταν ο σταυρός η πιο σκληρή και η πιο επώδυνη από τις Ρωμαϊκές ποινές. Γι’ αυτό και κανένας Ρωμαίος πολίτης δεν είχε σταυρωθεί ποτέ. Μόνο δούλοι, μεγάλοι εγκληματίες και στασιαστές καταδικάζονταν σε σταυρικό θάνατο.
Ναι. Ο σταυρικός θάνατος ήταν η πιο σκληρή και φοβερή ποινή. Κι αυτό γιατί η ολοένα επαυξανόμενη φλόγωση των πληγών της ράχης, των χεριών και των ποδιών, η συμφόρηση του αίματος στο κεφάλι, στους πνεύμονες και στην καρδιά, η διόγκωση των φλεβών, η ισχυρή και απερίγραπτη πίεση, οι πόνοι στο κεφάλι, η ακαμψία των μελών από την αναγκαστική και αφύσικη ακινησία του σώματος, προ παντός δε η ανείπωτη αγωνία, που προερχόταν από τη διαταραχή της κυκλοφορίας, ο φλογερός πυρετός και η δίψα, βασάνιζαν τον κατάδικο χωρίς να τον φονεύουν αμέσως.
Πράγματι. Αυτοί που σταυρώνονταν άντεχαν κρεμασμένοι πάνω στο σταυρό 12 ώρες αν είχαν πολύ ισχυρή κράση, έφθαναν και στις 48 με 60 ώρες. Πέθαιναν δε όχι από αιμορραγία –γιατί το αίμα των πληγών έπηζε και σταματούσε να εκρέει- αλλά από τη νέκρωση των μυών, των φλεβών και των νεύρων, από την εξάντληση των δυνάμεων και τους αβάστακτους πόνους. Οι φοβεροί πόνοι προέρχονταν από τη φλόγωση των πληγών και τη συγκέντρωση του αίματος στον εγκέφαλο.
Αυτή την οδύνη και αισχύνη του σταυρού υφίσταται τώρα ο αθώος Ιησούς από τα αχάριστα πλάσματα Του!
(Οδοιπορικό του Θείου Πάθους κατά τον ευαγγελιστή Ματθαίο, αρχιμ. Καλλίστρατου Λυράκη, σελ. 229-230)

Εσύ… Κύριε, σιώπησες αλλά έπραξες! Εμείς όλο μιλάμε αλλά δεν πράττουμε. Εσύ μίλησες με τις πράξεις Σου. Η στάση Σου, η πιο διδακτική στην Ιστορία. Δεν έμεινες μόνο στο κήρυγμα… Θεράπευσες αρρώστους, έβγαλες δαιμόνια, συγχώρεσες αμαρτωλούς, ανέστησες νεκρούς. Παρέδωσες τον εαυτό Σου στους διώκτες Σου αδιαμαρτύρητα. Υπέμεινες χωρίς αντίδραση τους εμπαιγμούς, τη χλεύη, τις ειρωνείες. Ανέβηκες το Γολγοθά πάλι σιωπηλά και αποφασισμένος να πιεις το ποτήριο τούτο που Σου εμπιστεύθηκε ο Πατέρας Σου. Όλο έπραττες… το κήρυγμα Σου ήταν οι πράξεις Σου!
Σου φόρεσαν ακάνθινο στεφάνι και πορφυρό μανδύα περιγελώντας Σε ως βασιλιά των Ιουδαίων, Εσένα τον Υιό του Θεού αλλά και τότε δε μίλησες. Σε κάρφωσαν πάνω στο Σταυρό αλλά και πάλι σιωπή. Η υπομονή, η ταπείνωση και η αυτοθυσία πιο εύγλωττες από ποτέ! Και λίγο πριν παραδώσεις το πνεύμα Σου πάλι έπραξες! Φρόντισες για τη Μητέρα Σου, ζήτησες Έλεος για τους σταυρωτές Σου και έβαλες το ληστή στον Παράδεισο! Μέχρι την τελευταία Σου πνοή έκανες σιωπή αλλά έπραττες… αθόρυβα και μυστικά! Και όταν αναστήθηκες δεν σε πήρε είδηση κανείς!
Ποιο μεγαλύτερο, σπουδαιότερο, συγκλονιστικότερο κήρυγμα από τη στάση της ζωής Σου;
Σαν αυτή Σου η σιωπή να είναι ξαφνικά τόσο ηχηρή! Με στρέφει προς τις πράξεις Σου… μιλάει τελικά η σιωπή Σου! Αφού σιωπάς, θα κοιτάξω πώς δρας! Η ζωή Σου ένας φάρος, ένας οδηγός, ένας δρόμος προς τον Πατέρα Σου, προς τον Πατέρα μας! Εσύ καρφώθηκες πάνω σ’ ένα Σταυρό για μας… δεν έμεινες στα λόγια! Εμείς τί κάνουμε; Πράττουμε ή μένουμε στα λόγια; Ο Χριστός δε μιλούσε πολύ. Αυτά που ήθελε να πει τα έλεγε με πράξεις. Με απόλυτη ησυχία μάς άνοιξε τις πύλες του Παραδείσου να μπορούμε να εισέλθουμε!
Μακάρι να Τον ακολουθήσουμε, μακάρι να μας αξιώσει με τη Χάρη Του να βαδίσουμε στα βήματα Του και να μιμηθούμε κι εμείς τη συνοδευόμενη από έργα σιωπή Του!
Καλή Ανάσταση στις καρδιές μας!(K.Δ.K)

Αναισχυντία
Στη διάπραξη της αμαρτίας
Δεν είναι τόσο φοβερό το ν’ αμαρτάνει κανείς,
όσο η αδιαντροπιά μετά την αμαρτία,
και το να μη πειθαρχεί κανείς στους ιερείς,
που παραγγέλλουν προσοχή.
Ε.Π.Ε. 8α,234

στην εμφάνιση
Έχεις νυμφίο το Χριστό. Γιατί προσπαθεί ν’ αποσπάσεις ανθρώπους εραστές;
Τότε θα σε κρίνει για μοιχεία. Γιατί δεν στολίζεσαι το στολίδι
που αρέσει στο Χριστό, που αγαπά Εκείνος, δηλαδή, τη ντροπή,
τη σωφροσύνη, την κοσμιότητα, τη σεμνή ενδυμασία;
Αυτή που τώρα έχεις, είναι πορνική και αισχρή.
Δεν μπορούμε πια να ξεχωρίσουμε τις πόρνες απ’ τις παρθένες.
Ε.Π.Ε. 23,254

ακολασία
Όταν η ασχήμια είναι φοβερή, όσα φτειασίδια κι αν επινοήσουν,
δεν μπορούν να υποκριθούν. Το ότι δε η αδιαντροπιά κάνει πόρνες,
άκουσε τον προφήτη που λέει: «Συμπεριφέρθηκες προς όλους
με αδιαντροπιά, απέκτησες μορφή πόρνης».
Ε.Π.Ε. 24,576

δημόσια
Μόνοι μας κάθε μέρα κεντάμε τον εαυτό μας
και τον πληγώνουμε και τον εκθέτουμε με τις απρέπειες μας,
ξεγυμνωμένοι από κάθε αξιοπρέπεια και κάθε τιμή.
Τα αισχρά μας έργα ούτε καν τα σκεπάζουμε,
ούτε άλλους αφήνουμε να μας διορθώνουν.
Τα διαπράττουμε με ξετσιπωσιά μπροστά σε τόσους
που μας βλέπουν και προκαλούμε τους καγχασμούς και μύρια πειράγματα.
Ε.Π.Ε. 25,156

διαβάλλεις και το Θεό!
Δεν είναι τόσο φοβερό η αμαρτία,
όσο το να ‘σαι αναιδής και ξεδιάντροπος μετά την αμαρτία,
και το να ρίχνεις ευθύνη στο Θεό για τα δικά σου κακά.
Ε.Π.Ε. 34,576

χαλκοπρόσωποι
Πολλές φορές συνηθίζουμε ν’ αποκαλούμε όσους δεν κοκκινίζουν, χαλκοπρόσωπους.
Ε.Π.Ε. 34,246

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 175-176)

Εάν υπάρχει μια αλήθεια στην οποία θα μπορούσαν να συνοψισθούν όλες οι ευαγγελικές αλήθειες, η αλήθεια αυτή θα ήταν η ανάσταση του Χριστού. Και ακόμη, εάν υπάρχει μια πραγματικότητα στην οποία θα μπορούσαν να συνοψισθούν όλες οι καινοδιαθηκικές πραγματικότητες, η πραγματικότητα αυτή θα ήταν η ανάσταση του Χριστού. Μόνο στην ανάσταση του Χριστού εξηγούνται όλα τα θαύματά Του, όλες οι αλήθειές Του, όλα τα λόγια Του, όλα τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης.

Μέχρι την ανάστασή Του ο Κύριος δίδασκε για την αιώνια ζωή, αλλά με την ανάστασή Του έδειξε ότι ο Ίδιος όντως είναι η αιώνια ζωή. Μέχρι την ανάστασή Του δίδασκε για την ανάσταση των νεκρών, αλλά με την ανάστασή Του έδειξε ότι ο Ίδιος είναι πράγματι η ανάσταση των νεκρών. Μέχρι την ανάστασή Του δίδασκε ότι η πίστη σ’ Αυτόν μεταφέρει εκ του θανάτου εις την ζωήν, αλλά με την ανάστασή Του έδειξε ότι ο Ίδιος νίκησε το θάνατο και έτσι εξασφάλισε στους θανατωμένους ανθρώπους τη μετάβαση εκ του θανάτου στην ανάσταση.

Με την αμαρτία ο άνθρωπος έγινε θνητός και πεπερασμένος· με την ανάσταση του Θεανθρώπου γίνεται αθάνατος και αιώνιος. Σ’ αυτό δε ακριβώς έγκειται η δύναμη και το κράτος και η παντοδυναμία της του Χριστού αναστάσεως. Και για αυτό χωρίς την ανάσταση του Χριστού δεν θα υπήρχε καν ο Χριστιανισμός.

Μεταξύ των θαυμάτων η ανάσταση του Κυρίου είναι το μεγαλύτερο θαύμα. Όλα τα άλλα θαύματα πηγάζουν από αυτό και συνοψίζονται σ’ αυτό. Απ’ αυτό πηγάζουν η πίστη και η αγάπη και η ελπίδα και η προσευχή και η θεοσέβεια. Αυτό είναι εκείνο το οποίο καμία άλλη θρησκεία δεν έχει· αυτό είναι εκείνο το οποίο ανυψώνει τον Κύριο υπεράνω όλων των ανθρώπων και των θεών. Αυτό είναι εκείνο το οποίο κατά τρόπο μοναδικό και αναμφισβήτητο δείχνει και αποδεικνύει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος αληθινός Θεός και Κύριος σε όλους τους ορατούς και αόρατους κόσμους.

Το ότι ο άνθρωπος πιστεύει αληθινά στον Αναστάντα Κύριο το αποδεικνύει με το να αγωνίζεται κατά της αμαρτίας και των παθών και εάν μεν αγωνίζεται, πρέπει να γνωρίζει ότι αγωνίζεται για την αθανασία και την αιώνια ζωή. Εάν όμως δεν αγωνίζεται, τότε μάταιη η πίστη του! Διότι, εάν η πίστη του ανθρώπου δεν είναι αγώνας για την αθανασία και την αιωνιότητα, τότε τι είναι; Εάν με την πίστη στο Χριστό δεν φθάνει κανείς στην αθανασία και την επί του θανάτου νίκη, τότε προς τι η πίστη μας; Εάν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, τούτο σημαίνει ότι η αμαρτία και ο θάνατος δεν έχουν νικηθεί. Εάν δε δεν έχουν αυτά τα δύο νικηθεί, τότε γιατί να πιστεύει κανείς στο Χριστό; Εκείνος όμως ο οποίος με την πίστη στον Αναστάντα Χριστό αγωνίζεται εναντίον κάθε αμαρτίας του, αυτός ενισχύει σιγά-σιγά μέσα του την αίσθηση ότι ο Κύριος πραγματικά αναστήθηκε, άμβλυνε το κέντρο του θανάτου, νίκησε το θάνατο σε όλα τα μέτωπα της μάχης.

Χωρίς την ανάσταση δεν υπάρχει ούτε στον ουρανό ούτε κάτω από τον ουρανό τίποτε πιο παράλογο από τον κόσμο αυτό, ούτε μεγαλύτερη απελπισία από τη ζωή αυτή, δίχως αθανασία. Σ’ όλους τους κόσμους δεν υπάρχει περισσότερο δυστυχισμένη ύπαρξη από τον άνθρωπο, που δεν πιστεύει στην ανάσταση των νεκρών.

Γι’ αυτό, για την ανθρώπινη ύπαρξη, ο Αναστημένος Κύριος είναι τα «πάντα εν πάσιν» σ’ όλους τους κόσμους: ο,τι το Ωραίο, το Καλό, το Αληθινό, το Προσφιλές, το Χαρμόσυνο, το Θείο, το Σοφό, το Αιώνιο. Αυτός είναι όλη η Αγάπη μας, όλη η Αλήθειά μας, όλη η Χαρά μας, όλο το Αγαθό μας, όλη η Ζωή μας, η Αιωνία Ζωή σε όλες τις αιωνιότητες και απεραντοσύνες.

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

Μέγα Σάββατον

Κατά το Μ. Σάββατο εορτάζομεν την ταφήν του Κυρίου υπό του Ιωσήφ και του Νικοδήμου, καθώς και την κάθοδον αυτού εις τα σκοτεινά βασίλεια του άδου. Όταν ο Κύριος απέθανεν, ως άνθρωπος, και εχωρίσθη η Ψυχή από το Σώμα του, τότε το μεν Σώμα του, από το οποίον δεν εχωρίσθη η Θεότης του Κυρίου, ετέθη εις τον τάφον· η δε Ψυχή του, ηνωμένη και αυτή με την Θεότητά του, κατήλθεν εις τον άδην και, νικήσασα αυτόν, απηλευθέρωσε τας εκεί κρατουμένας ψυχάς. Κατά την τρίτην δε ημέραν ηνώθη πάλιν η Ψυχή μετά του Σώματος και το Σώμα ανέστη εκ νεκρών. Τοιουτοτρόπως ενικήθησαν και ο άδης και ο θάνατος. Τον άδην ενίκησεν η Ψυχή του Κυρίου, τον δε θάνατον το Σώμα του, διότι και τα δύο δεν ήσαν μόνα των, αλλ’ ηνωμένα με την Θεότητα. Η Ψυχή αυτή και το Σώμα αυτό δεν ήσαν ψυχή και σώμα ενός κοινού θνητού, αλλά Ψυχή και Σώμα του ενανθρωπήσαντος Θεού. Δια τούτο ούτε ο άδης ηδυνήθη να κρατήση δεσμίαν την Ψυχήν αυτήν ούτε ο θάνατος ηδυνήθη να κρατήση και να παραδώση εις την φθοράν το Σώμα αυτό.

Εορτάζομεν λοιπόν κατά το Μ. Σάββατον την ταφήν του Σώματος του Κυρίου και την κάθοδον της Ψυχής Αυτού, ηνωμένης με την Θεότητα, εις τα βασίλεια του άδου δια να κηρύξη την λύτρωσιν εις τας εκεί κρατουμένας ψυχάς. Eν αρχή της Ακολουθίας ψάλλονται τα απολυτίκια «Ο ευσχήμων Ιωσήφ...», «Ότε κατήλθες.», «Ταις μυροφόροις.» και «Εξέστησαν χοροί...». Έπειτα ψάλλεται ο Κανών της ημέρας, που είναι άρτιος, δηλαδή έχει οκτώ Ωδάς, και αρχίζει με τον ειρμόν «Κύματι θαλάσσης.». Ακροστιχίδα έχει «Και σήμερον δε Σάββατον μέλπω μέγα». Η ακροστιχίς αυτή είναι ενιαία με την ακροστιχίδα του Κανόνος της προηγουμένης ημέρας. Ολόκληρος έχει ούτω: «Προσάββατόν τε και σήμερον δε Σάββατον μέλπω μέγα». Μετά την θ' Ωδήν ψάλλονται εις τρεις στάσεις (δηλαδή τμήματα, μέρη) τα λεγόμενα «Εγκώμια», μικρά τροπάρια, λίαν αγαπητά εις τον λαόν. Τα «Εγκώμια», αυτά είναι αγνώστου ποιητού σύνθεσις, έχουν δε πολλάς παραλλαγάς. Μετά τα «Εγκώμια», ψάλλονται τα ευλογητάρια και στιχηρά των αίνων, καθώς και η Δοξολογία. Μετά την Δοξολογίαν, γίνεται η έξοδος και η περιφορά του φέροντος τον «Επιτάφιον» ιερού κουβουκλίου, κατά την οποίαν ψάλλεται το τροπάριον «Τον ήλιον κρύψαντα...». Τέλος, μετά την επιστροφήν εις τον ιερόν Ναόν, ψάλλονται τα τροπάρια «Ότε κατήλθες.», «Ταις μυροφόροις...» και «Ο ευσχήμων.». Έπειτα αναγινώσκεται κείμενον εκ του βιβλίου του προφήτου Ιεζεκιήλ (λζ' 1 -14), Απόστολος (Α' Κορ. ε' 6-8 και Γαλ. γ' 13-14) και Ευαγγέλιον (Ματθ. κζ' 62-66).

Πάντα τα ανωτέρω αποτελούν, ως είπομεν, τον Όρθρον του Μ. Σαββάτου και ψάλλονται τη εσπέρα της Μ. Παρασκευής. Κατ ’ αυτήν δε την ημέραν του Μ. Σαββάτου τελείται ο Εσπερινός του Πάσχα, συνυφασμένος μετά της Θ. Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου. Η Ακολουθία έχει αναστάσιμον και πανηγυρικόν χαρακτήρα, διότι είναι, ως ελέχθη, Εσπερινός της μεγάλης και κοσμοσωτηρίου εορτής του Πάσχα και αποτελεί εισαγωγήν εις αυτήν. Ο λαός ονομάζει αυτήν «πρώτην Ανάστασιν». Ωραιότατον και κατανυκτικώτατον είναι το εις θέσιν Χερουβικού ύμνου ψαλλόμενον τροπάριον «Σιγήσατω πάσα σάρξ βροτεία.». Σήμερον η Ακολουθία αύτη ψάλλεται όχι τας εσπερινάς, αλλά τας πρωινάς ώρας του Μ. Σαββάτου.

(Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Ι. Θεοδωρόπουλος, "Η Μεγάλη Εβδομάς μετά ερμηνείας", 9η έκδ. Αθήνα, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2002)