37. "Ως θρόνος περιέχεις τον Θεόν"
Η εικόνα του «Θρόνου» προέρχεται από το όραμα του προφήτου Ησαΐου: «Είδον τον Κύριον καθήμενον επί θρόνου υψηλού και επηρμένου» (στ΄ 1). Η ίδια εικόνα ενέπνευσε και τον υμνολόγο του Ακαθίστου: «Χαίρε θρόνε πύρινε του παντοκράτορος» (Ω) και τον υμνογράφο Κοσμά στον χριστουγεννιάτικο κανόνα: «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον! Θρόνον χερουβικόν την παρθένον»! (ΜΔ).
Η Θεοτόκος έγινε θρόνος του Θεού. Οι ειδωλολατρικοί λαοί έφτιαχναν τους θρόνους των θεών των, σμιλεύοντας το μάρμαρο, πελεκώντας το βράχο ή το ξύλο. Όταν όμως «ήλθε το πλήρωμα του χρόνου» και ο Θεός αποκάλυψε στους ανθρώπους το «μυστήριον χρόνοις αιωνίοις σεσιγημένον» (Ρωμ. ιστ΄ 23), τότε οι άνθρωποι είδαν ότι ο «Θεός ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί» (Πραξ. ιζ' 24) και δεν κάθεται πάνω σε πέτρινους ή ξύλινους, αλλά σε λογικούς και έμψυχους θρόνους. Πρώτος απ’ αυτούς υπήρξεν η Θεοτόκος που αξιώθηκε να γίνη έμψυχος θρόνος του ενανθρωπήσαντος Δεσπότου.
Με την εκλογή της Θεοτόκου, έδειξε ο Θεός ότι, για θρόνο Του θέλει τον ίδιο τον άνθρωπο και όχι τα άψυχα κτίσματα. «Δος μοι, υιέ, σην καρδίαν» (Παρ. ηγ' 26). «Δος μου αυτό που είσαι και όχι αυτό που έχεις», ζητάει ο Θεός από τον άνθρωπο. «Δος μου ό,τι είναι δικό σου και όχι ό,τι είναι ξένο για σένα». Χρειάσθηκε να ζήση πολλές χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος για να μάθη το δύσκολο μάθημα της προσφοράς του εαυτού του στον Θεό. Η Θεοτόκος άνοιξε την νέα εποχή της ιστορίας, όπου οι άνθρωποι καλούνται να προσφέρουν τον εαυτό τους θρόνο και κατοικία του Θεού. «Καθώς είπεν ο Θεός ότι ενοικήσω εν α υ τ ο ί ς και εμπεριπατήσω» (Β' Κορ. στ' 16).
39. «Νεφέλη ολόφωτε, η τους πιστούς απαύστως επισκιάζουσα»
Ο υμνωδός δανείζεται την εικόνα απ’ τον προφήτη Ησαΐα: «πάντα τα περικύκλω (Σιών) σκιάζει νεφέλη... και πάση τη δόξη σκεπασθήσεται και έσται... εν σκέπη» (δ' 5 – 6) για να προεικονίση την ακαταμάχητη σκέπη και προστασία της Θεοτόκου. Στην Π. Διαθήκη, εξάλλου, η Θεοτόκος προτυπώνεται επανειλημμένα ως «νεφέλη», κάθε φορά υπό διαφορετική σημασία. Έτσι στην «νεφέλη» της Εξόδου προτυπώνεται η Παναγία η Οδηγήτρια: «Ο Θεός ηγείτο (των Εβραίων), ημέρας μεν εν στύλω νεφέλης, δείξαι αυτοίς την οδόν» (ιγ' 21). Ενώ στον Ησαΐα πάλι η Θεομήτωρ προεικονίζεται σαν «κούφη νεφέλη» (= ελαφρυά και ευκίνητη), σε σχετική προφητεία της φυγής εις Αίγυπτον: «Ιδού Κύριος καθήται επί νεφέλης κούφης και ήξει εις Αίγυπτον και σεισθήσεται τα χειροποίητα της Αιγύπτου από προσώπου αυτού» (ιθ 1. βλ. και Ακάθιστον Υμνον, Ωδή δ' και Οίκον Λ).
Η Θεοτόκος υπήρξε η κατ’ εξοχήν προστάτις και οδηγήτρια των πιστών.
Σήμερα, η ανθρωπότης ζητάει καταφύγιο και προστασία κάτω – αλλοίμονο! – από την «πυρηνική ομπρέλλα»! Εμείς όμως οι ορθόδοξοι Έλληνες που πολύ πρόσφατα, το 1940 – 48, γνωρίσαμε την ακαταμάχητη Σκέπη της Παναγίας δεν έχομε κανένα λόγο ν’ αμφιβάλλωμε για την προστασία της Θεομήτορος. Αυτή υπήρξε η Οδηγήτρια και η Προστάτις του Έθνους μας. Σ’ αυτήν και τώρα ας στηρίξωμε τις ελπίδες μας για προστασία και καθοδήγησι.
Έχοντές σε, Θεοτόκε, ελπίδα και προστασίαν,
εχθρών επιβουλάς ου πτοούμεθα, ότι σκέπεις τας ψυχάς ημών
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, "Η Πρώτη", εκδ. Γρηγόρη, σελ. 61-64)