Αφού ο πόθος σου να συμμετέχεις στις ακολουθίες της εκκλησίας είναι καλός και άγιος, αυτή η ακατανίκητη ανησυχία -μήπως δηλαδή συμβεί κάτι κακό στα παιδιά, όσο θα είσαι μακριά από το σπίτι- δεν μπορεί να είναι παρά ένας ύπουλος πειρασμός.
Η παρουσία του πατέρα στο σπίτι είναι, φυσικά, μια μεγάλη ασφάλεια και σιγουριά για όλα τα μέλη της οικογένειας. Αφού όμως ο προφήτης Δαβίδ λέει ότι ο Κύριος φυλάει και προστατεύει τα νήπια (Ψαλμ. 114:6), είναι δυνατό να πιστεύεις ότι η παρουσία σου μόνο, χωρίς τη δική Του βοήθεια, έχει καμιά σημασία γι’ αυτά; Από την άλλη πλευρά, η φροντίδα του Θεού είναι ή δεν είναι επαρκής χωρίς τη δική σου παρουσία; Και αν ο Θεός επέτρεπε να τους συμβεί κάποιο ατύχημα, θα μπορούσες εσύ να το αποτρέψεις, ακόμα κι αν βρισκόσουν την ώρα εκείνη δίπλα τους;
Όταν φεύγεις από το σπίτι για την εκκλησία ν’ αναθέτεις και να εμπιστεύεσαι τα παιδιά σου στην Κυρία Θεοτόκο και στους φύλακές τους αγγέλους. Και στην εκκλησία να προσεύχεσαι γι’ αυτά. Αλλά μην αποφεύγεις να πηγαίνεις εκεί εξαιτίας τέτοιων αβάσιμων ενδοιασμών, ανησυχιών και φόβων.
***
Γιά μας, που σταθερά και ακλόνητα πιστεύουμε στην πρόνοια του Θεού, ακόμα και η χειρότερη αναποδιά δεν είναι παρά μια κίνηση του χεριού Εκείνου, του Κυρίου μας, που δεν κουράζεται ποτέ να ελκύει τον άνθρωπο στο δικό Του δρόμο προς την αιωνιότητα. Καί δεν κουράζεται ποτέ να δείχνει αυτό το δρόμο.
Αλλά γι’ αυτούς που δεν έχουν την πίστη μας, οι θλίψεις αυτού του κόσμου είναι πραγματικές πικρές, πικρότατες. Τούς λείπει, βλέπεις, η ελπίδα.
Η ελπίδα που, όπως είπε κάποιος άγιος, γεννιέται από τη γεύση και την εμπειρία των δώρων του Κυρίου. Είναι μετά ν’ απορεί κανείς, όταν ο θάνατος κάποιου αγαπημένου τους προσώπου τους αφήνει απαρηγόρητους και τους γεμίζει απελπισία;
***
Μη λιποψυχείς και μη λυπάσαι τόσο πολύ, που η αρρώστια σ’ εμποδίζει να πηγαίνεις στην εκκλησία. Ο απόστολος μας έχει διαβεβαιώσει ότι εμείς οι ίδιοι είμαστε ναοί του ζωντανού Θεού (Β' Κορ. 6:16). Για σένα είναι αρκετός αυτός ο ναός.
Εσύ ιδιαίτερα, που υποστηρίζεις ότι δέχεσαι ειδικές επισκέψεις της χάριτος μέσα στην εκκλησία, πρέπει να φυλάγεσαι από την «οίηση της αγιότητος», και ν’ αναγνωρίζεις ότι τώρα τις στερήθηκες επειδή δεν είσαι άξιος γι’ αυτές. Όσο πιο ταπεινοί γινόμαστε, τόσο πιο σταθερή και ασφαλής γίνεται η πνευματική μας ζωή.
Να βρίσκεσαι, βέβαια, σε εγρήγορση. Σε συνεχή εγρήγορση και αγώνα. Αλλά μην ελπίζεις πώς θα κατορθώσεις πολλά για τη σωτηρία σου είτε με τα έργα σου είτε με την αξία και τα προσόντα σου. Μόνο το έλεος του Θεού μας σώζει. Η βασιλεία των ουρανών δεν είναι μισθός έργων, αλλά χάρη του Κυρίου, που είπε: «Όταν ποιήσητε πάντα τα διαταχθέντα υμίν, λέγετε ότι δούλοι αχρείοι εσμέν, ότι ο ωφείλομεν ποιήσαι πεποιήκαμεν» (Λουκ. 17:10).
Μη γογγύζεις λοιπόν και μη μεμψιμοιρείς για την αρρώστια σου. Ο όσιος Μάρκος γράφει, ότι όποιος αντιστέκεται στα λυπηρά συμβάντα, πολεμάει χωρίς να το ξέρει τη διαταγή του Θεού. Και όποιος τα υπομένει, γνωρίζει καλά γιατί έρχονται και από που: από το θέλημα του Θεού. Στις ακούσιες θλίψεις είναι κρυμμένο το θείο έλεος, που οδηγεί σε μετάνοια όποιον δείχνει υπομονή, και τον γλυτώνει από την αιώνια κόλαση.
* * *
Άκουσα για τη συμφορά που σε βρήκε και για τους πειρασμούς που σε τριγυρίζουν. Βιάστηκα λοιπόν να σου γράψω μερικές συμβουλές και δυο λόγια παρηγοριάς. Υπήρξε ποτέ κανένας άνθρωπος, που να μη χρειάστηκε και να μη ζήτησε τη βοήθεια του Θεού και των φίλων του, σε στιγμές μεγάλου πόνου; Σε τέτοιες στιγμές, αλλοίμονο, ακόμα και των πιο σοφών το μυαλό σκοτίζεται και η καρδιά ταράζεται... Σε τέτοιες στιγμές ο προφήτης Δαβίδ κραύγαζε περίλυπος: «Ελέησον με, Κύριε, ότι ασθενής ειμί• ίασαι με, Κύριε, ότι εταράχθη τα οστά μου, και η ψυχή μου εταράχθη σφόδρα• και συ, Κύριε, έως πότε;...» (Ψαλμ. 6:3- 4)
Αφού δεν είσαι ένοχος, και αφού σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να θεωρήσεις τον εαυτό σου ένοχο για το έγκλημα που σου αποδίδουν, δέξου αυτή την «επίσκεψη» σαν τιμωρία για άλλα σφάλματα, που όντως έχεις διαπράξει. «Εν άλλοις πταίομεν, και εν άλλοις παιδευόμεθα»...
Όλα όσα συμβαίνουν στον καθένα μας, παραχωρούνται από το Θεό. Έτσι, πρέπει ν’ αναγνωρίσεις, ότι ακόμα κι αυτό έχει παραχωρηθεί από Εκείνον. Για το καλό σου. Για να ξεπλυθούν μερικές από τις αμαρτίες σου.
Προσπάθησέ ήρεμα να ελέγξεις, να κριτικάρεις και ν’ αναθεωρήσεις το σύνολο της ζωής σου, προσπαθώντας να τη δεις με τον τρόπο που τη βλέπει κι Εκείνος. Ύστερα ξερίζωσέ σχολαστικά κάθε κακό, που αναπόφευκτα θα σου αποκαλύψει μια τέτοια έρευνα. Και απόφευγε να κατακρίνεις τους άλλους ακόμα και με τους πιο μυστικούς λογισμούς σου. Οι λογισμοί της κατακρίσεως σκοτώνουν την εσωτερική μας ειρήνη, χωρίς να εξυπηρετούν κάτι άλλο.
(Πνευματικές Νουθεσίες, εκδ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ.94-98)