Αυξομείωση μεγέθους γραμμάτων.
03 Ιαν

Να αξιοποιήσουμε σωστά το χρόνο μας! (ομιλία)

Γράφτηκε από τον 

Ομιλία π. Δημητρίου Τσουρούς (εφημερίου Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων Ν. Σμύρνης).
Παραμονή Πρωτοχρονιάς 31 / 12 / 2018, Ι.Ν. Αγίας Φωτεινής Ν. Σμύρνης.
Περί αξιοποιήσεως χρόνου.

«Ο χρόνος τρέχει και δεν περιμένει αυτόν που αργοπορεί […] Και όπως δεν μπορείς να ανακόψεις το ρέμα του ποταμού, […] έτσι ούτε και τον χρόνο που τρέχει μπορείς να συγκρατήσεις […], εκτός αν τον προλάβεις από νωρίς. Γι’ αυτό τώρα που μπορείς, προτού περάσει ο καιρός, άρπαξε γερά τις εντολές του Θεού και εφάρμοσέ τες» (παράφραση ΕΠΕ 7.154).

Με αυτά τα προειδοποιητικά λόγια, Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες και αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, ο Μέγας Βασίλειος, ο άγιος του οποίου τη μνήμη από σήμερα το απόγευμα ξεκινά η Εκκλησία μας να εορτάζει, υπενθυμίζει σε όλους μας μια πολύ μεγάλη αλήθεια. Ποιά είναι αυτή; Ότι ο χρόνος είναι πολύ ολισθηρός και αλίμονο σ’ εκείνον που δεν θα τον συγκρατήσει και δεν θα τον αξιοποιήσει συνετά. Στα λίγα λεπτά λοιπόν που έχουμε στη διάθεση μας, ας δούμε, αδελφοί μου, πως η Εκκλησία αντιλαμβάνεται και βιώνει τον χρόνο κι ας αναλογιστούμε, πως θα μπορούσε ο καθένας από εμάς το νέο χρόνο, που σε λίγο ανατέλλει, να τον επενδύσει αποδοτικά για τη σωτηρία του.
Αν το καλοσκεφτούμε, αδελφοί μου, θα διαπιστώσουμε ότι η σχέση μας με τον χρόνο είναι συχνά προβληματική. Ακούμε ανθρώπους βαριεστημένα να λένε: «Δεν ξέρω πώς να σκοτώσω τον χρόνο μου, δεν περνάει με τίποτα». Άλλες φορές βλέπουμε ανθρώπους μετανιωμένους να ομολογούν: «Μακάρι να μπορούσα να γυρίσω πίσω τον χρόνο. Έχασα τον καιρό μου σε ανούσια πράματα». Άλλοτε συναντούμε ανθρώπους κατααγχωμένους από τις δουλειές, που ποτέ δεν τελειώνουν, να μονολογούν: «Τρέχω και δεν φτάνω». Άλλοτε ακούμε ανθρώπους αμέριμνα να τραγουδούν: «Μια ζωή την έχουμε κι αν δεν την γλεντήσουμε, τι θα καταλάβουμε». Και άλλες φορές συλλαμβάνουμε τους εαυτούς μας να κακοποιούμε ευκαιρίες που μας δίνονται και να χρησιμοποιούμε κατά τ’ άλλα ευλογημένες καταστάσεις για εφάμαρτους σκοπούς. Φαίνεται, αδελφοί μου, ότι πολλοί από εμάς δεν τολμούμε να δούμε κατάματα τον χρόνο και μάλλον σαν αντίπαλο τον λογαριάζουμε, που μας σέρνει σιγά-σιγά προς τον θάνατο.
Αυτήν, όμως, τη ρηχή, αλλά και φοβισμένη κοσμική στάση απέναντι στον χρόνο έρχεται με τη δική της σοφή λογική η Εκκλησία να την ανατρέψει. Και κάθε φορά που ερχόμαστε στην Εκκλησία μάς υπενθυμίζει, ότι ο χρόνος δεν είναι εχθρός, αλλά σύμμαχος. Είναι ένα μέσο, που αν το αξιοποιήσουμε σωστά, δίνουμε το δικαίωμα στον Θεό να παρέμβει στον φθαρτό μας χρόνο και να τον κάνει αιώνιο.

Ακούσαμε αυτές τις μέρες: «:Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει». Θα ψάλλουμε την ημέρα των Θεοφανίων: «Σήμερον ὁ Δεσπότης τὸ βάπτισμα λαμβάνει». Θα ακούσουμε τη Μεγάλη Παρασκευή: «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας». Και την Κυριακή του Πάσχα θα ψάλλουμε πανηγυρικά: «Σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καὶ χαίρει ὅτι Χριστὸς ἀνέστη καὶ ἅδης ἐκσυλεύθη». Κι όλα αυτά όχι πριν δύο χιλιάδες χρόνια, αλλά σήμερα.

Μέσα στην Εκκλησία, αδελφοί μου, όλα εκείνα που έπραξε ο Χριστός για τη δική μας σωτηρία συμβαίνουν τώρα, εδώ, σήμερα. Ζούμε με τέτοιον τρόπο, αδελφοί μου, τη συμμετοχή μας στις ιερές ακολουθίες; Αν όχι, ας το προσπαθήσουμε το νέο έτος. Και απαραιτήτως να πάρουμε πιο ζεστά το θέμα της συμμετοχής μας στη Θεία Ευχαριστία. Σε κάθε Θεία Λειτουργία, ανεξαιρέτως, βρισκόμαστε κι εμείς μαζί με τους μαθητές εκεί, στο Μυστικό Δείπνο, και μ’ ένα παράδοξο, αλλά απόλυτα αληθινό τρόπο, συμμετέχουμε και στην Σταύρωση και στην Ανάσταση του Κυρίου.

Κι όταν μεταλαμβάνουμε κατάλληλα προετοιμασμένοι των αχράντων μυστηρίων γευόμαστε τους θησαυρούς της Βασιλείας του. Ισχύει και για μας ο λόγος του Χριστού: «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον»(Ιω. 6.54). Πόσο πιο ουράνια θα ήταν η καθημερινότητά μας αδελφοί μου, αν είχαμε αφήσει τον χρόνο μας να διαποτισθεί από το πνεύμα της Θείας Λειτουργίας;
Ο χριστιανός όμως αδελφοί μου δεν αξιοποιεί πνευματικά τον χρόνο του μόνον όταν βρίσκεται στο ναό, αλλά διαρκώς. Αυτό άλλωστε ζητάμε σε κάθε Θεία Λειτουργία: «τὴν ἡμέραν πᾶσαν, τελείαν, ἁγίαν, εἰρηνικὴν καὶ ἀναμάρτητον, παρά τοῦ Κυρίου, αἰτησώμεθα». Και γι’ αυτήν την καθημερινή αξιοποίηση του χρόνου μας χρειάζεται ιεράρχηση. Μας το έχει πει ο Χριστός: «ζητεῖτε δέ πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ, (αφιερώστε πρώτα απ’ όλα χρόνο για τη σωτηρία σας), καί ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν (και όλα τα υπόλοιπα που σας χρειάζονται για να ζήσετε, θα σας δοθούν)» (Ματθ. 6.33).

Κερδίζω λοιπόν πνευματικά τη μέρα μου, όταν, προτού κάνω τις άλλες δουλείες μου, αφιερώσω χρόνο στον Θεό. Πώς γίνεται αυτό; Με το να βρω μια ήσυχη γωνιά στο σπίτι μου και να προσευχηθώ. Όχι να κάνω βιαστικά ένα σταυρό και να πω μηχανικά το «Πάτερ ημών». Η προσευχή, για να εισακουσθεί στον Θεό, θέλει δόσιμο καρδιάς, θέρμη, επιμονή, κι όλα αυτά δεν γίνονται μαγικά, χρειάζεται χρόνος. Πώς αλλιώς μπορώ να κερδίσω τη μέρα μου; Με το να αποκτήσω την πολύ ευλογημένη συνήθεια να μελετάω καθημερινά την Αγία Γραφή. «Δεν μπορεί κάποιος να σωθεί, αν δεν μελετά συνεχώς τις Γραφές», προειδοποιεί ο ιερός Χρυσόστομος. Κερδίζω πνευματικά τη μέρα μου κι όταν σκορπώ αγάπη στους συνανθρώπου μου. «Τον καιρό που δεν κάνουμε ελεημοσύνες, να τον θεωρούμε σαν να μην υπάρχουμε στην ζωή» μας συμβουλεύει και πάλι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (ΕΠΕ 11.134). Ας δώσουμε λοιπόν, αδελφοί μου, την καινούργια χρονιά περισσότερο χρόνο στο Θεό με την προσευχή και τη μελέτη του Λόγου του, κι ας αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στις εικόνες του, στους συνανθρώπους μας, δηλαδή, με την αγάπη μας προς αυτούς.
Δεν είναι όμως μόνο κάθε μέρα, αλλά είναι και κάθε ανεξαιρέτως στιγμή που έχει ανυπολόγιστη αξία. Ο Απόστολος Παύλος μας προτρέπει να ζούμε με σύνεση «ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν» (Εφ. 5.16). Δηλαδή, μέσα σ’ έναν κόσμο που είναι γεμάτος σκάνδαλα και πειρασμούς, εμείς να φροντίζουμε να αξιοποιούμε πνευματικά κάθε στιγμή. Χρειάζεται ετοιμότητα, διότι αρκεί μονάχα μια στιγμή πειρασμού για να χάσουμε τα πάντα, και μπορεί εκμεταλλευόμενοι μια στιγμή χάριτος να κερδίσουμε τα πάντα. Μας λέει ο Χριστός: «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. 11.12).

Δεν είναι μόνο, ότι κανείς πρέπει να μοχθήσει, για να κερδίσει την βασιλεία των ουρανών. Όπως επισημαίνουν κάποιοι ερμηνευτές, χρειάζεται κανείς να είναι και σε εγρήγορση, διότι η βασιλεία των ουρανών περνά με βιασύνη από μπροστά μας, κι εμείς πρέπει να βιαστούμε να την προλάβουμε. Μία στιγμή διήρκησε η κλήση του Χριστού στον πλούσιο νεανίσκο. Και εκείνος αυτήν την τεράστια ευκαιρία, την σπατάλησε. Και έχασε το παν. Να περάσει δηλαδή στην αιωνιότητα ως μαθητής του Χριστού και ως άγιος. Σε μία στιγμή ο τεσσαρακοστός μάρτυρας ολιγοψύχησε και βγήκε από την παγωμένη λίμνη της Σεβαστείας και έχασε τον παράδεισο. Και σε μια στιγμή ο ειδωλολάτρης στρατιώτης, που τον παρακολουθούσε, πήρε την θέση του στην παγωμένη λίμνη και κέρδισε την αιωνιότητα. Θα υπάρξουν, αδελφοί μου, κρίσιμες στιγμές στη ζωή μας είτε πειρασμών είτε μεγάλων ευκαιριών του Θεού, για τις οποίες πρέπει να είμαστε πανέτοιμοι. Να, λοιπόν, άλλος ένας λόγος να φιλοτιμηθούμε και να αξιοποιήσουμε πνευματικά τον χρόνο μας.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Κάποτε αδελφοί μου ένας ετοιμοθάνατος φώναξε: «Ξαναφέρτε τον, ξαναφέρτε τον πίσω». «Μα ποιόν»; ρώτησαν οι παρευρισκόμενοι. Κι ο ετοιμοθάνατος απάντησε. «Τον καιρό, τον καιρό». Ήταν όμως πολύ αργά. Ο βιολογικός μας χρόνος, αδελφοί μου, είναι συνεσταλμένος. Είμαστε «πάροικοι καὶ παρεπίδημοι» (Α΄ Πέτρ. β΄ 11). Ο θάνατος, αδελφοί μου, έρχεται χωρίς να προειδοποιεί. Γι’ αυτό, αδελφοί μου, είναι καιρός να ανασκουμπωθούμε, να καθαρίσουμε το χωράφι της ψυχής μας από τα πάθη και να καλλιεργήσουμε σε αυτό τις αρετές, προτού έλθει ο χειμώνας, προτού σταθούμε μπροστά στο φοβερό κριτήριο του Χριστού. Ας καλλιεργήσουμε λοιπόν την πολλή ευλογημένη αρετή της μνήμης του θανάτου, κι ας νοσταλγήσουμε την αληθινή μας πατρίδα, τον παράδεισο. Το νέο έτος ας ποθήσουμε λίγο παραπάνω τον Χριστό που έρχεται.
Υπάρχει και κάτι τελευταίο. Αφορμή μας δίνει μια πολλή δυνατή αίτηση, που αναπέμπουμε σε κάθε Θεία Λειτουργία: «Τὸν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καὶ μετανοίᾳ ἐκτελέσαι […]». Μέσα στην εκκλησία, και πουθενά αλλού, μας προσφέρεται η μοναδική δυνατότητα να γυρίσουμε πίσω στον χρόνο. Όχι μόνο να γυρίσουμε πίσω, αλλά και να διορθώσουμε το παρελθόν μας. Αρκεί να ομολογήσουμε τις αμαρτίες μας στην εξομολόγηση και να μετανοήσουμε. Να πάρουμε την απόφαση ποτέ πια να μην τις διαπράξουμε. Ευκαιρία, λοιπόν, αδελφοί μου, το νέο έτος, αν δεν το έχουμε ήδη πράξει, να συνδεθούμε μ’ έναν πνευματικό πατέρα, για να σβήσουμε από το παρελθόν της ψυχής μας όλα αυτά που δεν αρέσουν στον Θεό.
Αδελφοί, σε λίγες ώρες το νέο έτος μας επισκέπτεται. Είναι άγνωστο τι το 2018 θα ξημερώσει για τον καθένα μας, την οικογένειά μας, την κοινωνία μας, το έθνος μας.

Εμείς, ευχηθείτε Σεβασμιώτατε, να φερθούμε ως συνετοί έμποροι «ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρό», πουλώντας φθαρτό χρόνο κι αγοράζοντας αιώνιο, να αξιοποιήσουμε πνευματικά όλες τις ευκαιρίες που θα μας δοθούν, κι έτσι το νέο έτος να μπορέσουμε να βρεθούμε ένα βήμα πιο κοντά στη χάρη του Χριστού μας. Αμήν.

Εύρεση

Δημοφιλή Θέματα (Α-Ω)

αγάπη (600) Αγάπη Θεού (340) αγάπη σε Θεό (248) αγάπη σε Χριστό (166) άγγελοι (68) Αγγλικανισμός (1) Αγία Γραφή (227) Αγιασμός (10) Άγιο Πνεύμα (96) Άγιο Φως (1) άγιοι (178) άγιος (197) αγνότητα (42) άγχος (36) αγώνας (106) αγώνας πνευματικός (267) αδικία (6) Αθανασία (7) Αθανάσιος ο Μέγας (4) αθεΐα (127) αιρέσει (1) αιρέσεις (362) αιωνιότητα (14) ακηδία (4) ακτημοσὐνη (14) αλήθεια (111) αμαρτία (339) Αμβρόσιος άγιος (3) άμφια (1) Αμφιλόχιος της Πάτμου (4) Ανάληψη Χριστού (4) Ανάσταση (142) ανασταση νεκρών (31) ανθρώπινες σχέσεις (322) άνθρωπος (303) αντίχριστος (11) Αντώνιος, Μέγας (5) αξιώματα (15) απἀθεια (5) απελπισία (9) απιστία (21) απληστία (5) απλότητα (16) αποκάλυψη (8) απόκρυφα (17) Απολογητικά Θέματα (1) αργολογία (3) αρετή (199) Αρσένιος Όσιος (5) ασθένεια (108) άσκηση (63) αστρολογία (2) Αυγουστίνος άγιος (3) αυταπάρνηση (31) αυτεξούσιο (2) αυτογνωσία (147) αυτοθυσἰα (26) αυτοκτονία (9) αχαριστία (6) Β Παρουσία (10) Β' Παρουσία (11) βάπτιση (17) βάπτισμα (31) Βαρβάρα αγία (1) Βαρσανουφίου Οσίου (31) Βασιλεία Θεού (32) Βασίλειος ο Μέγας (30) Βελιμίροβιτς Νικόλαος Άγιος (32) βία (4) βιβλίο (31) βιοηθική (10) βίος (1) Βουδδισμός (5) γαλήνη (1) γάμος (125) Γένεση (5) Γέννηση Κυρίου (14) Γεροντικόν (195) Γερόντισσα Γαβριηλία (1) Γεώργιος Άγιος (1) γηρατειά (11) γιόγκα (4) γλώσσα (64) γνώση (25) Γνωστικισμός (3) γονείς (134) Γρηγόριος Νεοκαισαρείας άγιος (1) Γρηγόριος Νύσσης Άγιος (2) Γρηγόριος ο Θεολόγος (20) Γρηγόριος ο Παλαμάς όσιος (9) γυναίκα (36) δάκρυα (57) δάσκαλος (24) Δεύτερη Παρουσία (26) Δημήτριος Άγιος (1) Δημιουργία (62) διάβολος (233) Διάδοχος Φωτικής όσιος (13) διαίσθηση (1) διακονία (4) διάκριση (147) διάλογος (5) δικαιο (4) δικαιοσύνη (38) Διονύσιος Αρεοπαγίτης Άγιος (2) Διονύσιος Κορίνθου άγιος (1) Δογματικα Θέματα (205) Δογματική Τρεμπέλα (1) δύναμη (68) Δωρόθεος αββάς (10) εγκράτεια (19) εγωισμός (248) εικόνες (34) Ειρηναίος Λουγδούνου άγιος (4) ειρήνη (54) εκκλησία (235) Εκκλησιαστική Ιστορία (24) Εκκλησιαστική περιουσία (3) έκτρωση (5) έλεγχος (16) ελεημοσύνη (114) ελευθερία (62) Ελλάδα (19) ελπίδα (61) εμπιστοσὐνη (58) εντολές (12) Εξαήμερος (2) εξέλιξης θεωρία (16) Εξομολόγηση (167) εξωγήινοι (13) εξωσωματική γονιμοποίηση (5) Εορτή (3) επάγγελμα (17) επιείκεια (2) επιμονἠ (52) επιστήμη (108) εργασία (79) Ερμηνεία Αγίας Γραφής (181) έρωτας (19) έρωτας θείος (9) εσωστρέφεια (1) Ευαγγέλια (190) Ευαγγέλιο Ιωάννη Ερμηνεία (33) Ευαγγελισμός (2) ευγένεια (15) ευγνωμοσὐνη (42) ευλογία (5) Ευμένιος Όσιος γέροντας (7) ευσπλαχνία (34) ευτυχία (65) ευχαριστία (53) Εφραίμ Κατουνακιώτης Όσιος (22) Εφραίμ ο Σύρος όσιος (6) εχεμύθεια (1) ζήλεια (15) ζώα (46) ζωή (34) ηθική (14) ησυχία (32) θάνατος (299) θάρρος (99) θαύμα (253) θέατρο (5) Θεία Κοινωνία (179) Θεία Λειτουργία (127) θεία Πρόνοια (14) θἐλημα (54) θέληση (38) θεογνωσία (2) Θεόδωρος Στουδίτης όσιος (36) θεολογία (29) Θεός (330) Θεοφάνεια (6) Θεοφάνους Εγκλείστου Αγίου (4) θέωση (6) θλίψεις (279) θρησκείες (43) θυμός (100) Ιάκωβος Αδελφόθεος Άγιος (1) Ιάκωβος Τσαλίκης Όσιος (14) ιατρική (13) Ιγνάτιος Θεοφόρος (9) Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ Άγιος (6) ιεραποστολή (47) ιερέας (177) ιερωσύνη (16) Ινδουισμός (14) Ιουδαίοι (1) Ιουστίνος άγιος (3) Ιουστίνος Πόποβιτς Άγιος (58) Ιππόλυτος άγιος (1) Ισαάκ ο Σύρος (5) Ισίδωρος Πηλουσιώτης όσιος (36) Ισλάμ (11) Ιστορία Ελληνική (8) Ιστορία Παγκόσμια (14) Ιστορικότης Χριστού (1) Ιωάννης Δαμασκηνός Άγιος (1) Ιωάννης Θεολόγος (3) Ιωάννης Κροστάνδης (329) Ιωάννης Χρυσόστομος (397) Ιωσήφ Ησυχαστής Άγιος (5) Καινή Διαθήκη Ερμηνεία (136) Καινή Διαθήκη κριτικό κείμενο NestleAland (5) Κανόνες Εκκλησίας (4) καρδιά (115) Κασσιανός Όσιος (4) κατάκριση (132) καταναλωτισμός (8) Κατηχητικό (4) καύση νεκρών (1) κενοδοξία (14) κήρυγμα (53) Κίνητρα (3) Κλήμης Αλεξανδρέας (1) Κλήμης Ρώμης άγιος (1) Κλίμακα (6) κλοπή (5) Κοίμησις Θεοτόκου (25) κοινωνία (167) κόλαση (50) Κόντογλου Φώτης (4) Κοσμάς Αιτωλός Άγιος (2) Κουάκεροι (1) ΚράτοςΕκκλησία (1) Κρίσις Μέλλουσα (47) Κυπριανός άγιος (1) Κύριλλος Άγιος (1) Λατρεία Θεία (75) λείψανα (9) λογική (1) λογισμοί (114) λόγος Θεού (21) Λουκάς Κριμαίας Άγιος (12) λύπη (60) μαγεία (19) μακροθυμία (5) Μανιχαϊσμός (1) Μάξιμος Ομολογητής (15) Μαρία Αιγυπτία Αγία (1) Μαρκίων αιρετικός (1) μάρτυρες (24) μεγαλοσὐνη (7) Μεθοδιστές (1) μελέτη (59) μετά θάνατον (44) μετά θάνατον ζωή (101) Μεταμόρφωση (11) μετάνοια (364) Μετάσταση (1) μετάφραση (13) Μετενσάρκωση (8) μητέρα (56) Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος (2) μίσος (11) ΜΜΕ (4) μνημόσυνα (9) μοναξιά (21) μοναχισμός (114) Μορμόνοι (1) μόρφωση (20) μουσική (8) Ναός (17) ναρκωτικά (4) Νέα ΕποχήNew Age (1) Νεκτάριος άγιος (27) νέοι (27) νεοπαγανισμός (7) νηστεία (67) νήψη (2) Νικηφόρος ο Λεπρός Άγιος (3) Νικόδημος Αγιορείτης Άγιος (1) Νικόλαος Άγιος (8) Νικόλαος Καβάσιλας Άγιος (2) Νικόλαος Πλανάς Άγιος (1) νους (53) οικονομία (2) Οικουμενισμός (4) ομολογία (3) ομορφιά (17) ομοφυλοφιλία (2) όνειρα (35) οραμα (25) οράματα (32) οργή (2) ορθοδο (1) Ορθοδοξία (292) όρκος (1) πάθη (266) πάθος (38) παιδεία (24) παιδιά (138) Παΐσιος Όσιος (380) Παλαιά Διαθήκη (7) Παλαιά Διαθήκη Ερμηνεία (10) παλαιοημερολογίτες (16) Παναγία (333) Παπαδόπουλος Στυλιανός (3) παράδειγμα (38) Παράδεισος (113) Παράδοση Ιερά (9) Παρασκευή Αγία (1) Παρθένιος ο Χίος Όσιος (2) Πάσχα (22) πατήρ Νικόλαος Πουλάδας (21) πατρίδα (9) Πατρολογία (19) Παύλος Απόστολος (4) πειρασμοί (27) Πεντηκοστή (12) περιέργεια (3) Πέτρος Απόστολος (1) πίστη (539) πλησἰον (69) πλούτος (73) Πνευματικές Νουθεσίες (92) πνευματική ζωή (278) πνευματικός πατέρας (120) πνευματισμός (10) ποίηση (21) πόλεμος (28) πολιτική (25) πολιτισμός (9) Πορφύριος Όσιος (270) πραότητα (7) προθυμἰα (28) Πρόνοια (5) Πρόνοια Θεία (90) προορισμός (15) προσευχή (804) προσοχή (51) προσπἀθεια (139) προτεσταντισμός (29) προφητείες (15) ραθυμία (18) Ρωμαιοκαθολικισμός (36) Σάββας Καλύμνου Άγιος (1) Σαρακοστή (12) σεβασμός (28) Σεραφείμ του Σαρώφ Όσιος (11) Σιλουανός Άγιος (2) σιωπή (14) σοφία (54) Σπυρίδων Άγιος (2) σταθερότητα (2) Σταυρός (84) Σταυροφορίες (4) Σταύρωση (52) συγχώρηση (92) συκοφαντία (2) Συμεών Νέος Θεολόγος όσιος (88) συμπὀνια (23) συναξάρι (2) συνείδηση (25) σχίσμα (34) σώμα (49) σωτηρία (47) Σωφρόνιος του Έσσεξ Άγιος (35) τάματα (2) ταπεινοφροσύνη (270) ταπείνωση (195) Τέλος Κόσμου (4) Τερτυλλιανός (1) Τεσσαρακοστή Μεγάλη (6) τέχνη (1) τιμωρία (19) Τριάδα Αγία (35) τύχη (2) υγεία (8) υλικά αγαθά (43) υπακοή (124) Υπαπαντή (2) υπαρξιακά (73) υπερηφἀνεια (55) υποκρισία (25) υπομονή (221) φανατισμός (5) φαντασία (5) φαντάσματα (3) φιλαργυρἰα (9) φιλαυτἰα (10) φιλία (30) φιλοσοφία (23) Φλωρόφσκυ Γεώργιος (3) φόβος (56) φὀβος Θεοὐ (26) φως (44) Φώτιος άγιος (1) χαρά (123) Χαράλαμπος Άγιος (1) χάρις θεία (119) χαρίσματα (39) Χειρόγραφα Καινής Διαθήκης (1) Χριστιανισμός (21) χριστιανός (101) Χριστός (361) Χριστούγεννα (69) χρόνος (36) ψαλμωδία (7) ψεύδος (22) ψυχαγωγία (10) ψυχή (269) ψυχολογία (25)