Εγώ ο πτωχός Σεραφείμ έχω δοκιμάσει αυτή την πάλη με τους δαίμονες και θα χανόμουν τελείως αν ο Κύριος και η Παναγία δεν με βοηθούσαν και δεν με προστάτευαν. Η δύναμη των δαιμόνων είναι τόσο με­γάλη ώστε ο πιο μικρός απ’ αυτούς μπορεί μόνο με έ­να νύχι του να γυρίσει τη γη μας ανάποδα, σαν τη μπάλα, και θα το έκανε αν δεν τον εμπόδιζε σ’ αυτό η παντοδύναμη δεξιά του Θεού. Τόσο πολύ ο Θεός τα­πείνωσε τους δαίμονες για την υπερηφάνεια τους, ώστε -και το βλέπουμε στο βιβλίο του Τωβίτ με τον αρχάγγελο Ραφαήλ- και η χολή του ψαριού μπορεί να τους διώχνει από τους ανθρώπους».

Τότε εγώ ρώτησα τον πατέρα Σεραφείμ: «Άραγε, οι δαίμονες έχουν νύχια;».

Και εκείνος μου απάντησε: «Εσείς, φίλε του Θεού, που έχετε τελειώσει πανεπιστήμιο με ρωτάτε αν οι δαίμονες έχουν νύχια; Δεν ξέρετε ότι οι δαίμονες εί­ναι άγγελοι αν και πεσμένοι, δηλαδή πνεύματα, και το πνεύμα σάρκα και οστά δεν έχει, όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος, αν και ο δαίμονας, παρ’ όλο που είναι άγγε­λος του σκότους, μπορεί να μεταμορφώνεται σε άγγε­λο φωτός. Η Αγία μας Εκκλησία για να δώσει στους απλούς ανθρώπους, που ακόμα δεν έχουν αποκτήσει το Άγιο Πνεύμα, να καταλάβουν καλύτερα την εσωτε­ρική και την εξωτερική ασχήμια των πεσμένων αγγέ­λων, αναγκάζεται να τους παρουσιάζει με μορφή πιο άσχημη και αποκρουστική για τα εσωτερικά μας μά­τια. Γι’ αυτό το λόγο οι δαίμονες εικονίζονται με νύ­χια, ουρά, κέρατα, μεγάλα δόντια και άλλα. Στην πραγματικότητα οι δαίμονες δεν έχουν τίποτα απ’ αυ­τά, η φύση τους παραμένει να είναι αγγελική, έτσι ό­πως είχαν πλαστεί. Αφού όμως έχουν χάσει την χάρη του Αγίου Πνεύματος έγιναν τόσο άσχημοι ώστε και αυτή η μορφή με την οποία τώρα τους παρουσιάζει η Εκκλησία είναι καλύτερη από αυτή που είναι στην πραγματικότητα».

«Και πώς το γνωρίζετε αυτό;» – τον ρώτησα εγώ. «Πώς να μην το ξέρω, ευλαβέστατε, αφού πολεμούσα μ’ αυτούς. Είναι τόσο άσχημοι ώστε ο άνθρωπος, που δεν έχει αποκτήσει την χάρη του Αγίου Πνεύματος, δεν μπορεί να τους δει, διότι μπορεί να πεθάνει από τρόμο. Το ίδιο είναι αδύνατον να δει και τους αγίους αγγέλους, αφού από την χαρά που θα του προκαλούσε αυτή η θέα μπορεί μάλλον να πεθάνει μέσα σε μια στιγμή. Εγώ όμως, με τη χάρη και τη βοήθεια της Παναγίας, παρέμεινα αβλαβής.

(Νικολάου Μοτοβίλωφ, Αποκαλυπτικό υπόμνημα)

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 16

Στίχ. 19-31. Η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου.
16.30 ὁ δὲ εἶπεν, Οὐχί(1), πάτερ ᾽Αβραάμ, ἀλλ᾽ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν(2) πορευθῇ πρὸς
αὐτοὺς μετανοήσουσιν(3).
30 “Όχι, πατέρα μου Αβραάμ”, του λέει εκείνος, “δεν αρκεί· αλλά αν κάποιος
από τους νεκρούς πάει σ’ αυτούς, θα μετανοήσουν”.
(1) «Στα μεν βιβλία απιστούν, διότι γράφτηκαν από ζωντανούς, που δεν έχουν δει
ακόμη τα σχετικά με τον μέλλοντα αιώνα· εάν όμως κάποιος από τους νεκρούς
πορευτεί προς αυτούς, θα τον πιστέψουν, αφού ξέρει τα πάντα» (Ζ).
«Τέτοιοι είναι και τώρα αυτοί που λένε· Ποιος ξέρει τα σχετικά με τον άδη;
Ποιος αφού ήλθε από εκεί μας τα ανήγγειλε;» (Θφ). Ο πλούσιος κάνει ένσταση.
Θα έλεγε κάποιος, ότι θέλει να μαλακώσει τον Αβραάμ προσφωνώντας τον
με οικειότητα με την επανάληψη του Πάτερ Αβραάμ. Η αίτησή του είναι συγκινητική.
Δεν μπορεί κάποιος όμως να μην αντιληφθεί, ότι εμπερικλείει ένα είδος
προσωπικής δικαιολογίας. Ο πλούσιος σκέφτεται για τους αδελφούς του ό,τι
και για τον εαυτό του (L). Εάν δεν μετανόησε έγκαιρα αυτό οφείλεται στο ότι
ο Θεός δεν μεταχειρίστηκε τα μέτρα που έπρεπε (g).
(2) Που βγήκε από τους νεκρούς· η «από» δείχνει το μέρος, στο οποίο είναι οι νεκροί,
δηλαδή από τον άδη (δ).
(3) Ο πλούσιος ομολογεί ότι αιτία της απώλειάς του δεν υπήρξαν κυρίως τα πλούτη,
αλλά η αμετανοησία, από την οποία συνοδεύονταν αυτά (g).

δεν αγαπούσε συναλλαγματικά
Θέλοντας ο Θεός να δείξη ότι δεν Τον λατρεύουν συναλλαγματικά οι άγιοι αφαίρεσε από τον Ιώβ όλη την ευπορία. Τον παρέδωσε σε φτώχεια. Και επέτρεψε να περιπέση σε φοβερή αρρώστια.
Ε.Π.Ε. 31,598
αθλητής, στεφανίτης
Όπως ο αθλητής βγάζει τα ρούχα του, έτσι ο Ιώβ πέταξε από πάνω του τον πλούτο και μπήκε γυμνός στους αγώνες της αρετής. Τόσο εξέπληξε όλους με τους αγώνες του, ώστε και αυτοί ακόμα οι άγγελοι από το ουράνιο θεωρείο, βλέποντας την υπομονή της ψυχής του, κραύγασαν από θαυμασμό και χειροκρότησαν εκείνον τον νικητή.
Ε.Π.Ε. 31,600
τα υπέφερε όλα και μαζί
Ο Ιώβ υπέφερε τα πάντα, και το καταπληκτικότερο, όλα μαζί τα υπέφερε, κάτι που κάνει να φαίνωνται τα πράγματα χειρότερα δυο και τρεις φορές. Δεν είχε καθόλου διάλειμμα, όπως η ανακωχή που έχει κάθε αγωνιζόμενος. Όταν έρχωνται αλλεπάλληλα τα χτυπήματα, τότε ο πόνος και η ταραχή είναι σε μεγαλύτερο βαθμό, κάτι που συνέβη στον Ιώβ.
Ε.Π.Ε. 33,226
τα τεχνάσματα της γυναίκας του
Στην περίπτωσι του Ιώβ φάνηκε σύμμαχος του διαβόλου η γυναίκα του. Δάνεισε τη γλώσσα της στο διάβολο και τον πληγώνει με τα λόγια που λέει σκληρότερα και πικρότερα.
E.Π.E. 33,228
αλλεπάλληλες δοκιμασίες
Προτού καλά-καλά συνέρθη από τη μια τραγωδία, προτού ν’ αναπνεύση, άλλη, χειρότερη, τον βρίσκει... Η σύζυγός του γίνεται όπλο για το Διάβολο και πληγώνει τον άντρα της, δανείζοντας τη γλώσσα της στο Σατανά... Η παρέα των φίλων ήρθαν τάχα να δείξουν συμπάθεια, αλλ’ αποδείχτηκαν εχθροί του.
Ε.Π.Ε. 33,230
χτυπιέται· στο ζενίθ οι δοκιμασίες
Δεν επετέθησαν κατά του Ιώβ απλώς κάθε κακό και όλα τα κακά μαζί, αλλά επετέθησαν με μανία μεγάλη και υπερβολική σφοδρότητα. Διότι και η φτώχεια του ήταν κάθε φτώχειας χειρότερη. Και η αρρώστια του κάθε αρρώστιας χειρότερη. Και η κατάστασίς του κάθε καταστάσεως χειρότερη. Το ίδιο και η απώλεια των παιδιών του και όλων των ζώων του.
Ε.Π.Ε. 33,232 ή 222
πριν από τη χάρι, και όμως!
Έζησε ο Ιώβ πριν από το Νόμο και πριν από τη Χάρι. Και όμως ήταν υπόδειγμα ευσεβείας... Φυσικά, δεν είναι το ίδιο να δείχνη κανείς τέτοια αρετή μετά την έλευσι του Χριστού και το ίδιο προ Χριστού και προ του νόμου και των προφητών.
Ε.Π.Ε. 33,234-236
ταπεινός
Μήπως, λοιπόν, ήταν ταπεινός ο Ιώβ, αλλά όχι ποθητός και αξιαγάπητος; Ναι, ήταν και αξιαγάπητος. Πρόσεχε και στο σημείο αυτό την υπεροχή. Όπως τα κακά όλα τα υπέμεινε, έστω και αν έπεσαν πάνω του με φοβερή σφοδρότητα, έτσι και στην ευτυχία, πέτυχε κάθε αρετή με το παραπάνω, όχι απλώς και ως έτυχε, αλλά έφτασε μέχρι την κορυφή.
Ε.Π.Ε. 33,242
παράδειγμα για άντλησι δυνάμεως
Αυτά, αγαπητέ, να ζηλεύης, αυτά να μιμήσαι. Την εικόνα του Ιώβ, όπως ζωγραφίζεται, να την πάρης και να την στήσης στην καρδιά σου. Και όταν είσαι σε αθυμία, σ’ αυτήν να καταφεύγης. Και όταν βρεθής να είσαι πλούσιος, παίρνε το φάρμακό της, ώστε ούτε η φτώχεια να σε βυθίση σε απελπισία, ούτε ο πλούτος να σε φουσκώση.
Ε.Π.Ε. 33,246
και Ιούδας
Οι απρόσεκτοι και αχάριστοι δεν κερδίζουν ούτε από εκείνα που ωφελούν, ενώ οι ευγνώμονες και καλόψυχοι ωφελούνται πάρα πολύ και από όσα σκανδαλίζουν άλλους. Αυτό το βλέπουμε στην περίπτωσι του Ιούδα και του Ιώβ. Ο Ιούδας δεν σώθηκε ούτε από το Χριστό, που έσωσε όλη την οικουμένη. Ο Ιώβ δεν ζημιώθηκε ούτε από το διάβολο, που έχει καταστρέψει τόσους πολλούς. Ο Ιώβ, που έπαθε άπειρα κακά, στεφανώθηκε. Ο Ιούδας, που είδε τόσα θαύματα και έκανε και ο ίδιος θαύματα, που ανάστησε νεκρούς, που έβγαζε δαιμόνια, που άκουσε τόσα για τη βασιλεία των ουρανών και για την κόλασι, που πήρε μέρος και κοινώνησε στο μυστικό φρικωδέστατο δείπνο, που απόλαυσε τόσο μεγάλη εύνοια και πρόνοια πιο πολύ από τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, έγινε προδότης.
Ε.Π.Ε. 33,590-592
αδείασε η βελοθήκη του διαβόλου!
Μύρια βέλη δεχόταν, και όμως δεν υποχωρούσε. Άδειασε μεν η βελοθήκη του Διαβόλου πάνω του, αλλ’ αυτός ούτε κατέπεσε ούτε κατεβλήθη.
Ε.Π.Ε. 37,404
πάνω του όλες οι συμφορές
Εκείνα, που και φαίνονται και είναι λυπηρά, είναι: Φτώχεια, αρρώστια, απώλεια παιδιών, χτύπημα εχθρών, αχαριστία φίλων, πείνα, συνεχείς πόνοι του σώματος, βρισιές, συκοφαντίες και το ν’ αποκτήσης κακή υπόληψι. Και όμως, όλα αυτά μαζί ξεχύθηκαν πάνω σ’ ένα μόνο σώμα, στο σώμα του Ιώβ. Σκορπίστηκαν σε μια μόνο ψυχή, στην ψυχή του Ιώβ. Και το χειρότερο, όλα αυτά τον βρήκαν απροετοίμαστο.
Ε.Π.Ε. 37,406
κατορθώματα και παθήματα
Ο Ιώβ φάνηκε λαμπρότερος από τα παθήματα, όχι από τα κατορθώματα. Διότι τα παθήματα στην όλη υπόθεσι ήσαν δυσκολώτερο ν’ αντιμετωπιστούν. Ως προς το μέρος των παθημάτων είχε ανάγκη μεγαλύτερης ανδρείας, δυνατώτερης ψυχής και περισσότερης αγάπης στο Θεό.
Ε.Π.Ε. 37,464

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 451-454)

Ιώβ
μάρτυρας
Μάρτυρας δεν είναι μόνο εκείνος που τον κρεμούν στο ξύλο. Αν ήταν έτσι, θα ήταν εκτός στεφάνων ο Ιώβ. Και όμως έπαθε φοβερότερα πράγματα από πολλούς μάρτυρες.
Ε.Π.Ε. 19,30
πότε μακαρίζεται;
Πες μου, πότε μακαρίζεις τον Ιώβ; Όταν είχε τόσες καμήλες και τόσα κοπάδια και ποίμνια, ή όταν είπε εκείνα τα λόγια: «Ο Κύριος τα έδωσε, ο Κύριος τα πήρε»; Διότι και ο διάβολος γι’ αυτό το λόγο μας πολεμά, όχι για να μας αρπάξη τα χρήματα, αφού ξέρει, ότι τίποτε δεν είναι αυτό. Μας πολεμά, για να μας αναγκάση να βλασφημήσουμε.
Ε.Π.Ε. 25,90
του διαβόλου τα βέλη πάνω του
Άδειασε μεν ο διάβολος τη βελοθήκη του, αλλ’ ο Ιώβ δεν κατέπεσε, δεν κατατροπώθηκε. Στάθηκε, όπως ο καλός καπετάνιος όταν μαίνεται η θάλασσα και ξεσηκώνονται τα κύματα. Ούτε στην τρικυμία καταποντιζόταν, ούτε σε καιρό γαλήνης γινόταν πιο ράθυμος, αλλά και στις δυο καταστάσεις διατηρούσε την ίδια τέχνη της ευσεβείας.
Ε.Π.Ε. 30,222-224
Αβραάμ, Ιώβ, Ιωσήφ
Αν μιλάτε για πίστι, που υπομένει, να μιμηθήτε τον Αβραάμ, που απήλαυσε τους καρπούς της πίστεως τους ωραίους σε πολύ προχωρημένη ηλικία. Αν πάλι μιλάτε για την υπομονή στην δοκιμασία, να μιμήστε τον μακάριο Ιώβ. Ξέρετε τον τρόπο του, ακούσατε την υπομονή του και δεν αγνοείτε το τέλος του. Αν τέλος θέλετε την υπομονή στον αγώνα της σωφροσύνης, τότε να μιμήστε τον μακάριο Ιωσήφ, που πουλήθηκε στην Αίγυπτο κι όμως ελευθέρωσε όλη την Αίγυπτο απ’ την πείνα.
Ε.Π.Ε. 31,114
και Αδάμ
Τον Αδάμ τον δοκίμασε ο Θεός με απλά λόγια, ενώ τον Ιώβ με έργα. Τον μεν Ιώβ τον δοκίμασε αφού τον απογύμνωσε από κάθε πλούτο, ενώ από τον Αδάμ δεν αφήρεσε τίποτε από όσα είχε.
Ε.Π.Ε. 31,114
και Αδάμ
Στον Ιώβ επετέθη ο πειρασμός μετά την απώλεια της περιουσίας του και των παιδιών του, μετά την απογύμνωσί του από όλα τα υπάρχοντά του. Ενώ στην Εδέμ δεν συνέβηκε κάτι τέτοιο. Δεν έχασε παιδιά ο Αδάμ ούτε χρήματα. Δεν κάθησε πάνω σε κοπριά. Κατοικούσε στον παράδεισο της χαράς. Απολάμβανε τους καρπούς τόσων δέντρων και τις πηγές και τα ποτάμια και όλα τα αγαθά. Πουθενά σ’ αυτόν δεν υπήρχε μόχθος ή πόνος η αθυμία ή φροντίδες ή ονειδισμοί ή βρισιές. Τίποτε από τα αναρίθμητα κακά, που είχαν βρη τον Ιώβ. Και όμως ο Αδάμ κατέπεσε και καταντροπιάστηκε.
Ε.Π.Ε. 31,122
υπόδειγμα αρετής
Ας αναφέρουμε πρώτα τη φτώχεια, που περιήλθε ο δίκαιος και ενάρετος Ιώβ, και τον πόνο από αυτήν. Κάτι τέτοιο προκαλεί θρήνο σε όλους τους ανθρώπους. Λοιπόν, πες μου, ποιος έγινε φτωχότερος από τον Ιώβ, που ήταν χειρότερος από όσους στεγάζονται στα λουτρά ή κοιμούνται πάνω στην τέφρα, και γενικά από όλους τους ανθρώπους αθλιώτερος; Αυτοί τουλάχιστον έχουν ένα ρούχο, έστω και σχισμένο. Εκείνος καθόταν γυμνός. Το μόνο του ρούχο ήταν το φυσικό, δηλαδή, το δέρμα του σώματός του, που και αυτό το έφθειρε ο διάβολος με φοβερές πληγές.
Ε.Π.Ε. 31,122
προ Χριστού ανώτερος από μας!
Ο Ιώβ ήταν ενάρετος προ της χάριτος και προ του Μωσαϊκού νόμου. Τώρα βέβαια έχουν γίνει οι πνευματικοί αγώνες ευκολώτεροι, μετά από την παρουσία του Χριστού.
Ε.Π.Ε. 31,132
άθικτος από τα βέλη του διαβόλου
Ο διάβολος, που είναι γεμάτος από τόση κακία, χρησιμοποίησε όλα τα όργανά του. Και αφού έρριξε τα βέλη του και όσα κακά υπάρχουν ανάμεσα στους ανθρώπους, τα επιστράτευσε και τα άδεια¬σε με μεγάλη ορμή πάνω στο σπίτι και πάνω στο σώμα του δικαίου Ιώβ. Καθόλου βέβαια δεν μπόρεσε να αδικήση τον άγιο άνθρωπο. Αντίθετα, τον ωφέλησε πιο πολύ. Πώς, λοιπόν, μπορούν μερικοί να κατηγορήσουν τον τάδε ή τον τάδε, ότι αδικήθηκαν απ’ αυτούς και όχι από τον εαυτό τους;
Ε.Π.Ε. 31,506
σύγκρισις με τον πειρασμό του Αδάμ
Λένε μερικοί: Δεν αδίκησε ο Θεός τον Αδάμ, που τον γκρέμισε και τον έδιωξε απ’ τον παράδεισο; Όχι ο Θεός, αλλ’ η απερισκεψία του αδικηθέντος Αδάμ τον έβγαλε απ’ τον παράδεισο και το ότι δεν πρόσεχε και δεν ήταν σε εγρήγορσι. Ο Διάβολος, που μεταχειρίστηκε τόσους και τέτοιου είδους δόλους και όμως δεν κατάφερε να καταβάλη τον Ιώβ, πώς θα μπορούσε με πολύ λιγώτερα μέσα να καταβάλη τον Αδάμ, αν αυτός δεν πρόδιδε τον εαυτό του;
Ε.Π.Ε. 31,508

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 448-450)

Στο Γένισεικ ο επίσκοπος Λουκάς έζησε και μια θαυμαστή εμπειρία. Επρόκειτο να λειτουργήσει και ήλθε στο σαλόνι του διαμερίσματος, που είχε πρόχειρα διαμορφώσει σε ναό. Μπαίνοντας στο σαλόνι, βλέπει ξαφνικά απέναντί του έναν άγνωστο ηλικιωμένο μοναχό.

Ο μοναχός μόλις τον αντίκρισε ξαφνιάστηκε, πάγωσε! Σάστισε τόσο πολύ που ούτε καν υποκλίθηκε μπροστά στον επίσκοπο.

Πέρασαν λίγα λεπτά σιωπής και κάπως συνήλθε. Ο επίσκοπος Λουκάς τον πλησίασε και τον ρώτησε: – Ποιος είσαστε και από που ήρθατε;

Ο μοναχός απάντησε: – Σεβασμιώτατε, είμαι ο μοναχός Χριστόφορος και ήρθα από το Κράσνιαρσκ.

Οι εκκλησίες εκεί έχουν καταληφθεί από τους σχηματικούς και οι πιστοί δεν θέλουν να πηγαίνουν με τους άπιστους ιερείς. Αποφάσισαν λοιπόν να με στείλουν στην πόλη Μίνουσικ, 300 χιλιόμετρα νότια από το Κρασνογιάρσκ, σ΄ έναν ορθόδοξο επίσκοπο να με χειροτονήσει ιερέα.

Όμως τα πράγματα μου ήρθαν κάπως παράξενα. Μια φωνή μέσα μου και μια ανεξήγητη δύναμη με ωθούσε να έρθω εδώ.

Ο επίσκοπος Λουκάς απόρησε και τον ξαναρώτησε: – Και γιατί ξαφνιάστηκες και σάστισες όταν με είδες;

Η απάντηση του μοναχού Χριστοφόρου άφησε έκπληκτο τον επίσκοπο:
– Μα πώς να μην ξαφνιαστώ; Πριν 10 χρόνια είδα ένα όνειρο, το οποίο έμεινε ολοζώντανο στη μνήμη μου, σαν να το βλέπω τώρα.

Είδα πως ήμουν σε ένα ιερό ναό κι ένας άγνωστος σε μένα αρχιερέας με χειροτόνησε ιερομόναχο. Μόλις μπήκατε μέσα εδώ και σας αντίκρυσα, σας αναγνώρισα. Είσαστε αυτός που πριν δέκα χρόνια είδα σ΄αυτό το όνειρο!

Ο μοναχός Χριστοφόρος συγκινημένος έκανε εδαφιαία μετάνοια στον έκπληκτο επίσκοπο.

Εκείνος διέκρινε καθαρά το Χέρι του Θεού στο θαυμαστό αυτό γεγονός και χειροτόνησε το μοναχό Χριστόφορο σε διάκονο και έπειτα σε ιερέα στέλνοντάς τον να ποιμάνει κάτω από τόσες αντίξοες συνθήκες τον πιστό λαό του Θεού.

«Δέκα χρόνια πριν, όταν με είχε δει ο μοναχός Χριστόφορος, εγώ ήμουν ένας δημόσιος χειρουργός στο Ζάλεσκι και δεν σκεφτόμουν ούτε την ιεροσύνη, ούτε πολύ περισσότερο την αρχιεροσύνη. Για τον Κύριο όμως, τότε είχα ήδη γίνει επίσκοπος. Άγνωστοι οι Βουλαί του Κυρίου!».

Ο Άγιος υπέγραψε και το χειροτονήριο έγγραφο: «Με το παρόν βεβαιώνω ότι ο μοναχός Χριστοφόρος, τον Μάρτιο του 1924 χειροτονήθηκε από μένα ιεροδιάκονος και ιερομόναχος για το ποίμνιο του Κρασνογιάρσκ, που διεφύλαξε την πίστη προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Τύχωνα και δεν προσχώρησε στο εκκλησιαστικό σχίσμα. Ο ιερομόναχος πρέπει να φροντίσει για την ίδρυση ενορίας στο Κρασνογιάρσκ. Λόγω έλλειψης αρχιερατικής σφραγίδας, επιθέτω την ιατρική μου σφραγίδα.

Ταπεινός Λουκάς Επίσκοπος Τασκένδης και Τουρκεστάν
20 Μαρτίου 1924 – Γενισέισκ».

(από το βιβλίο του μητροπολίτου Αργολίδος Νεκταρίου (Αντωνόπουλου), "Αρχιεπίσκοπος Λουκάς. Ένας άγιος Ποιμένας και γιατρός χειρουργός")

Μια γυναίκα που είχε χάσει το παιδί της επισκέφτηκε τον π. Γαβριήλ και τον ρώτησε:

– Γιατί κάποιοι φεύγουν νέοι απ’ αυτή τη ζωή;

– Σ’ ένα χωριό, μια πιστή γυναίκα που έχασε τον μονάκριβο γιο της παραπονέθηκε στον Θεό: «Εγώ, για την αγάπη Σου, άντεξα πολλά: προσβολές, φτώχιες, δυσκολίες. Σ’ αυτό το μέρος κανείς δεν είναι πιστός εκτός από μένα. Όμως εσύ πήρες το παιδί μου. Γιατί;».

Εκείνη τη νύχτα λοιπόν είδε ένα όνειρο: Οι Άγγελοι την πήγαν στον Κύριο και Του μετέφεραν τα παράπονα της.

Τότε ακούστηκε η φωνή του Κυρίου:

«Ρωτήστε τη γυναίκα τι θέλει».

«Φέρε το παιδί μου πίσω», απάντησε η γυναίκα.

(«Θέλεις να δεις το παιδί σου;», ρώτησε ο Κύριος.

«Μητέρα είμαι, και βέβαια το θέλω», είπε κλαίγοντας εκείνη.

«Να της δείξετε το παιδί της», έδωσε εντολή ο Κύριος.

Έφεραν το παιδί και η μητέρα χάρηκε.

«Τώρα τι μου ζητάς;», ρώτησε ο Κύριος.

«Γιατί τον πήρες;», Του παραπονέθηκε η γυναίκα.

Τότε ο Κύριος έδωσε εντολή στους Αγγέλους:

«Να της δείξετε τι θα έκανε ο γιος της αν δεν τον έπαιρνα Εγώ».

Και ξαφνικά, σαν σε ταινία, η γυναίκα είδε τις φοβερές αμαρτίες που θα διέπραττε ο γιος της και μετά τις φωτιές της Κόλασης!

«Να τον ξαναγυρίσετε στον Παράδεισο!», άρχισε να κλαίει και να παρακαλεί τον Κύριο η μητέρα.

Ο Κύριος έδωσε εντολή και ξαναγύρισαν πάλι το παιδί στον Παράδεισο. Και της είπε τότε ο Κύριος:

«Για την καλοσύνη σου και για την αγάπη σου πήρα τον γιο σου κοντά Μου. Μη νομίζεις πως δεν ξέρω πότε και ποιον πρέπει να πάρω».

(ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ, "Ο ΑΓΙΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ (1929-1995), Ο ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ")

Ο Ερμής πιστό όργανο του Δία, πετάει έτσι σε ανύποπτη ώρα μια συγκλονιστική προφητεία για τον Προμηθέα στους στίχους 1026-1028.

Τοιούδε μόχθου τέρμα μη τι προσδόκα,

πριν αν θεών τις διάδοχος των σων πόνων

φανή θελήση τ’ εις αναύγητον μολείν

Άιδην κνεφαία τ’ αμφί Ταρτάρου βάθη».

(Σ’ αυτά τα βάσανά σου τέρμα κανένα να μην περιμένεις πριν να φανεί και να θελήσει κάποιος απ’ τους θεούς να πάρει τα βάσανά σου επάνω του και να πάει στον σκοτεινό Άδη στα σκοτινειασμένα βάθη του Ταρτάρου).

Ποιος θα διαβάσει αυτούς τους στίχους και δεν θα πάει ο νους του στην εικόνα της Αναστάσεως. «Η εις Άδου κάθοδος», όπου μέσα στον αναύγητο Άδην και τα κνεφαία βάθη του Ταρτάρου ο Χριστός αδράχνει με ορμή τα χέρια των πρωτοπλάστων και τους βγάζει από τους τάφους «παγγενή τον Αδάμ αναστήσας»;

Ο Προμηθέας βέβαια είχε κι αυτός το προφητικό χάρισμα. Έτσι προφητεύει στην παρθένα Ιώ που τον ρωτάει:

ΙΩ: Τις ο λύσων εστίν άκοντος Διός;

ΠΡ: Των σων τιν’ αυτόν εκγόνων είναι χρεών.

ΙΩ: Πώς είπας; ή ‘μος παις σ’ απαλλάξει κακών;

ΠΡ: Τρίτος γε γένναν προς δέκ’ άλλαισι γοναίς.

(- Ποιος είναι που θα σε λύσει χωρίς τη θέληση του Δία;

- Ένας από τους δικούς σου απογόνους πρέπει να είναι.

- Πώς είπες; Αλήθεια δικό μου παιδί θα σ’ απαλλάξει απ’ τα βάσανα;

- Τρίτης γενιάς γέννημα θα είναι μετά από δέκα γενιές).

Πρέπει να προσέξομε εδώ ότι ο Προμηθέας προφητεύει τη σωτηρία του από το παιδί της παρθένου Ιούς. Γι’ αυτό και η Ιώ ξαφνιάζεται κι απαντάει αμέσως: -Πώς είπας; Το άλλο που σκανδαλίζει με την ακρίβειά του τους δύσπιστους είναι ότι τοποθετεί τη σωτηρία ο Προμηθέας σε δεκατρείς γενιές απ’ την παράσταση βέβαια του δράματος. Τα 460 με 450 χρόνια που χωρίζουν την παράσταση από τη γέννηση του Χριστού χωράνε ίσα – ίσα δεκατρείς γενιές!

Κωνσταντίνος Γανωτής

Στα τέλη της δεκαετίας του 1820 ή στις αρχές της δεκαετίας του 1830 ο π. Λεωνίδας επισκέφτηκε το μοναστήρι Σωφρόνιεφ.

Εκείνη την εποχή ζούσε εκεί έγκλειστος ο ιερομόναχος Θεοδόσιος. Πολλοί ήταν εκείνοι που τον λογάριαζαν για πνευματικό άνθρωπο με προορατικό χάρισμα, γιατί είχε προβλέψει τον πόλεμο του 1812 αλλά και διάφορα άλλα περιστατικά.

Ο π. Λεωνίδας είχε αμφιβολίες για την περίπτωσή του. Μίλησε μαζί του και τον ρώτησε πώς μπορούσε να προλέγει το μέλλον.

Ο έγκλειστος του απάντησε ότι το Άγιο Πνεύμα του αποκάλυπτε τα μέλλοντα.

Όταν ο π. Λεωνίδας τον ρώτησε με ποιο τρόπο του τα αποκαλύπτει, ο έγκλειστος απάντησε πως το Άγιο Πνεύμα εμφανίζεται σαν κάποιο είδος περιστεριού και του μιλάει με ανθρώπινη φωνή.

Ο π. Λεωνίδας είδε καθαρά πως αυτό ήταν απάτη του πονηρού. Άρχισε να προειδοποιεί τον έγκλειστο πως δεν πρέπει να πιστεύει κανείς αυτά τα πράγματα.

Ο έγκλειστος πειράχτηκε κι απάντησε περιφρονητικά:
– Πίστευα πως ήρθες όπως κι οι άλλοι για να ωφεληθείς από μένα. Βλέπω όμως πως εσύ ήρθες να με διδάξεις.

Ο π. Λεωνίδας αποτραβήχτηκε.

Όταν έφευγε από το μοναστήρι όμως είπε στον ηγούμενο:
– Προσέχετε τον έγκλειστό σας μην πάθει κανένα κακό.

Δεν είχε φτάσει καλά καλά μέχρι το Όρελ ο π. Λεωνίδας όταν άκουσε πως ο π. Θεοδόσιος είχε κρεμαστεί…

Συμπεραίνουμε απ’ αυτό πώς αν κι ο έγκλειστος, είχε πέσει στην παγίδα του εχθρού, ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε αμέσως. Όταν όμως αρνήθηκε να δεχτεί την καλοπροαίρετη συμβουλή ενός σοφού κι έμπειρου γέροντα, ο Κύριος τον εγκατέλειψε και χάθηκε με οικτρό θάνατο.

(από το βιβλίο "Στάρετς Λεωνίδας της Όπτινα", μετάφραση, επιμέλεια Πέτρου Μπότση, Αθήνα 2000)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 16

Στίχ. 19-31. Η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου.
16.29 λέγει αυτώ ᾽Αβραάμ(1), ῎Εχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας(2)· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν(3).
29 Ο Αβραάμ του λέει: “έχουν τα λόγια του Μωυσή και των προφητών· ας υπακούσουν σ’ αυτά”.
(1) Ο Αβραάμ δεν απαντά ως προς το αν ο Λάζαρος ήταν δυνατόν να σταλεί στους αδελφούς
του πλούσιου. Αναμφίβολα δεν υπάρχει μεταξύ γης και παραδείσου τόσο χάσμα,
όσο μεταξύ παραδείσου και άδη (b).
(2) Προσωποποίηση του νόμου και των συγγραμμάτων των προφητών, που έξυπνα χρησιμοποιείται
εδώ σε αντίθεση με τον Λάζαρο. Διαβάζοντας τον νόμο και τις προφητείες,
είναι σαν να έχουν τον Μωϋσή και τους προφήτες πρόσωπο προς πρόσωπο να τους μιλούν (b).
«Δεν νοιάζεσαι, λέει, τόσο εσύ για τους αδελφούς όσο ο Θεός που τους έπλασε·
διότι τοποθέτησε για χάρη τους αμέτρητους δασκάλους» (Θφ). Από αυτό φαίνεται καθαρά,
ότι υπάρχουν αρκετά τεκμήρια και αποδείξεις στην Π.Δ., στον Μωϋσή και τους προφήτες,
μέσω των οποίων οι απροκατάληπτοι και ειλικρινείς αναζητητές της αλήθειας θα μπορούσαν
να πληροφορηθούν, ότι υπάρχει και άλλη ζωή πέραν του τάφου, όπως και αμοιβές ή ποινές
για τους αγαθούς ή πονηρούς ανθρώπους.
(3) Κανείς δεν αναγκάζεται. Με την ακρόαση με πίστη του νόμου σωζόμαστε και όχι
με τις εμφανίσεις από τους νεκρούς. Ο Ηρώδης, ο οποίος δεν είχε διάθεση να ακούσει,
δεν αξιώθηκε να δει κανένα θαύμα (b).

Στο Άγιο Όρος όχι και πολύ μακρυά από την Αγία Άννα, σε μία κορυφή ψηλά, μόλις που φαίνεται ένα κελί. Το είχε ένας πνευματικός παλιά, τον λέγανε παπά – Σάββα. Στους τόσους που εξομολογούσε ο παπά-Σάββας, ήτανε και ένας Ρουμάνος διάκονος.

Νεαρός ακόμη ήρθε στον Άθω και ησύχαζε κάπου στην έρημο. Πνευματικέ μου, (του λέει μία μέρα ο διάκονος περίλυπος), μη ξεχάσεις να μνημονεύσεις αύριο στην λειτουργία την μητέρα μου που έχει τα τρίτα της (πέθανε δηλαδή πριν τρεις μέρες).

Και του λέει χωρίς να δείξει τώρα την αγωνία του ο πνευματικός:

Για πες μου παιδί μου: Η μητέρα σου έχει αύριο τα τρίτα της, δηλαδή πέθανε προχθές.

Πέθανε στην Ρουμανία. Πώς εσύ σε δυο μέρες πληροφορήθηκες τον θάνατό της;

Μεσολάβησε λίγη σιγή, δεν υπήρχαν τηλέφωνα δεν είχαν τηλέφωνα, όπως εγώ στην σκήτη μου, δεν έχουμε ρεύμα. Δεν είχανε τηλέφωνα.

Πώς το έμαθα; Άρχισε να λέει δειλά ο διάκονος. Να, μου το είπε…

-Ποιος σου το είπε;

-Μου το είπε ο φύλακας άγγελος μου.

-Ο φύλακας άγγελος σου; Έχεις δει τον άγγελο σου;

-Αξιώθηκα να τον δω. Δεν είναι μια και δύο φορές, είναι τώρα δύο χρόνια μου παρουσιάζεται και με συντροφεύει στην προσευχή. Λέμε μαζί τους χαιρετισμούς κάνουμε μετάνοιες, ανοίγουμε πνευματικές συζητήσεις.

Εκείνο το δύο χρόνια, πίκρανε πολύ τον παπά-Σάββα.

-Και γιατί παιδί μου τόσο καιρό δε μου ανέφερες τίποτα;

-Μου είπε ο άγγελος πως δεν είναι απαραίτητο.

-Παιδί μου είσαι βέβαιος πως είναι άγγελος του Θεού αυτός που σου εμφανίζεται;

-Βέβαιος; Βεβαιότατος γέροντά μου, προσευχόμαστε μαζί, κάνουμε καθημερινώς χίλιες μετάνοιες, συζητούμε για την μέλλουσα ζωή, για τον Παράδεισο, ο φύλακας άγγελός μου είναι.

Ο διάκονος φαινόταν αμετάπειστος. Εκείνο όμως που τον έκανε δεκτικό ήταν η εμπιστοσύνη του στον θεοφώτιστο πνευματικό του. Αλλά πάλι έλεγε πώς μπορεί ο δαίμονας να με ενισχύσει στην προσευχή; Αυτός πολεμεί τους προσευχομένους.

Μετά από πολλά, συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές δοκιμασίες, να δοκιμάσουν τον φύλακα άγγελο.

Ζήτησέ του μόλις ξανάρθει (λέει ο παπά-Σάββας) να πει το: "Θεοτόκε Παρθένε", ακόμη πες του να κάνει το σημείο του Σταυρού. Τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο απλά.

Όταν δύο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην πλάνη, τότε και τα μάτια σου, και τα αυτιά σου τα πλανεύει και φαντάζεσαι πως ακούς το Θεοτόκε Παρθένε και νομίζεις ότι τον βλέπεις να κάνει τον σταυρό του και να σταυροκοπιέται.

Στην επόμενη επίσκεψη ο διάκονος με κάποια ικανοποίηση ανάγγειλε στον πνευματικό: Γέροντά μου τα πράγματα έχουν όπως σου τα έλεγα είναι άγγελος του Θεού, είναι ο φύλακας άγγελός μου.

Και το "Θεοτόκε Παρθένε" το είπε και τον σταυρό του τον έκανε.

Μόνο οι άγιοι και οι άγγελοι ξέρουνε τι σκεπτόμαστε. Ο διάβολος δεν έχει τις δυνάμεις που νομίζουμε. Δεν ξέρει τι σκεπτόμαστε. Οι άγγελοι ξέρουν τι σκεπτόμαστε.

Οι άγιοι, όχι μόνο όσοι έχουν φύγει στον ουρανό αλλά και όσοι είναι ανάμεσά μας, μόλις μας δούνε, ξέρουνε τι σκεπτόμαστε. Ο διάβολος δεν το ξέρει.

Του λέει τώρα ο πνευματικός ο παπά-Σάββας: Πρόσεξε τι θα κάνουμε: Εγώ αυτή τη στιγμή, ακριβώς αυτή τη στιγμή κάτι θα σκεφθώ (σκέφθηκε κάτι εις βάρος του διαβόλου), και το αφήνω κρυφό, μέσα μου.

Εσύ το βράδυ θα ζητήσεις από τον άγγελο να σου πει. Αν το βρει τότε χωρίς αμφιβολία είναι άγγελος από τον Θεό. Και να έρθεις να με ενημερώσεις.

Γυρίζοντας ο διάκονος στην καλύβη του, κάτι σάλευε μέσα του, κάτι σαν αγωνία, κάτι σα δυσάρεστη προαίσθηση. Από την άλλη μεριά θαύμαζε και την σπουδαία ιδέα του πνευματικού.

Η υπόθεση θα περνούσε την κρίσιμη φάση της. Μόλις ζητήθηκε τη νύχτα από τον άγγελο η λύση του προβλήματος, κάποια δυσδιάκριτη ταραχή, αυλάκωσε το φωτεινό πρόσωπό του. Φάνηκε να σαστίζει.

Μα αγαπητέ μου πάτερ, γιατί εσύ ανώτερος άνθρωπος να ενδιαφέρεσαι για τους λογισμούς ενός παπά; Αυτό είναι κατάντημα, φτωχές επιθυμίες. Δε προτιμάς να σου δείξω απόψε την κόλαση, τον παράδεισο, τη δόξα της Κυρίας Θεοτόκου;

Ο διάκονος που κάτι άρχισε να υποψιάζεται επέμεινε στο θέμα τους.

-Κάνω υπακοή στον πνευματικό μου, να μου πεις τι σκέφθηκε. Ο άγγελος με μερικούς ελιγμούς προσπάθησε να μεταφέρει αλλού την συζήτηση.

Ο διάκονος όμως με επιμονή τον μετέφερε στο θέμα. Άλλωστε οι τεχνικές αυτές υπεκφυγές δε του προξενούσαν καλή εντύπωση. Να μου πεις τι σκέφθηκε ο πνευματικός. Το θέμα είναι απλό! Γιατί αποφεύγεις; Το αγνοείς;

-Πρόσεξε διάκο, με τον μικροπρεπή τρόπο που μου συμπεριφέρεσαι κινδυνεύεις να χάσεις την εύνοιά μου.

-Δε ξέρω, σου ζητώ κάτι το εύκολο. Γνωρίζεις ή όχι επιτέλους, τι σκεφθηκε ο πνευματικός;
Την ώρα αυτή πετάχτηκε το λαμπερό προσωπείο. Μια φρικτή μορφή αποκαλύφθηκε και σαν από στόμα θηρίου ακούσθηκαν τα λόγια:

-Να χαθείς άθλιε, αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση και στην φωτιά, θα σε κάψουμε και θα σε καταστρέψουμε, αύριο αυτή την ώρα.

Και ο διάκονος έμεινε μόνος του και σωστό ερείπιο. Όλη η γλυκύτητα των οπτασιών δυο χρόνια τώρα δεν αντιστάθμιζε την τωρινή του πικρία.

Εάν δεν τον στήριζαν από μακρυά οι προσευχές του πνευματικού που ξαγρυπνούσε και παρακαλούσε για αυτόν, θα είχε παραδώσει το πνεύμα του. Πέρασαν αρκετές ώρες ώσπου να συνέλθει και να σταθεί στα πόδια του.

Η καλύβη του πια δεν τον χωρούσε. Πουθενά δεν έβλεπε ασφάλεια παρά μόνο κοντά στον πνευματικό. Σ’ όλη την διαδρομή βούιζε στα αυτιά του η απειλή: Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση. Κι ο τρόμος τον διαπερνούσε μέχρι το μεδούλι.

Έφτασε όπως έφτασε ως την καλύβη της αναστάσεως. Έπιασε το ράσο του πνευματικού και δεν το άφηνε ούτε στιγμή, και την ώρα που έπρεπε να κοιμηθεί εκείνος λίγο, δίπλα του ο τρομοκρατημένος διάκονος. Μη φοβάσαι παιδί μου, ηρέμησε!

-Πώς να μη φοβηθώ πνευματικέ μου, που πλησιάζει η ώρα; πλησιάζει η ώρα που θα με πάρουνε! Χριστέ μου σώσε με! Και πράγματι την καθορισμένη ώρα, δέχθηκε βίαια επίθεση των πονηρών πνευμάτων.

Τι κραυγές τρόμου και απελπισίας ήταν αυτές! Σώσε με πνευματικέ μου, χάνομαι! Με παίρνουν! Σώσε με!

Γονατίζει ο παπά-Σάββας και γεμάτος πόνο και δάκρυα, δέεται στον Κύριο να λυπηθεί τον δούλο του και να επιτιμήσει τους πονηρούς δαίμονες. Εισακούσθηκε η δέησή του. Και ο ταλαίπωρος διάκονος σώθηκε από στόματος λέοντος.

Με τον χρόνο και την καθοδήγηση του παπά-Σάββα ο Ρουμάνος διάκονος ηρέμησε. Η πνευματική του ζωή πήρε καλή εξέλιξη, χειροτονήθηκε αργότερα και ιερέας, και διακρινόταν πάντα για την ευλάβειά του.

(του π. Νίκωνα, Νέα Σκήτη, https://www.agiameteora.net)