Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα οικονομικά είναι εκείνα που εξασφαλίζουν την ευτυχία. Κι έχουν δίκιο, αφού ως ευτυχία θεωρούν το φαγητό, το ποτό και τη διασκέδαση. Αν όμως ορίσουμε ότι η ευτυχία είναι κατάσταση της ψυχής, τότε όλα αυτά είναι ανεπαρκή και αποτρεπτικά της ευτυχίας. Επίσης δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η επί της γης ευτυχία, στο βαθμό φυσικά που μπορεί να επιτευχθεί, έχει άμεση σχέση με τη μεταφυσική, δηλαδή με την προσδοκία της άλλης ζωής, όπου ο Θεός θα αμείψει τον καθένα ανάλογα με τις πράξεις του. Η ευτυχία του ανθρώπου πηγάζει από τη θυσία και τον αγώνα. Θυσία για τον πλησίον και αγώνας για την πνευματική του πρόοδο. Και τα δύο αυτά έχουν προεκτάσεις πέρα από την παρούσα ζωή. Πρέπει ακόμη να διευκρινίσουμε ότι η πραγματική ευτυχία, για την οποία κάνουμε εδώ λόγο, είναι πρόγευση του παραδείσου. Ας δούμε όμως ειδικότερα ποιους θεωρεί ευτυχείς ο Χριστός, για να συνειδητοποιήσουμε ότι συχνά εμείς οι χριστιανοί ακολουθούμε το δρόμο των κοσμικών.
Στην επί του όρους ομιλία του ο Χριστός μακαρίζει οχτώ κατηγορίες ανθρώπων για κάποια αρετή τους ή για κάποια πράξη τους. Μακάριοι είναι «οι πτωχοί τω πνεύματι», όσοι δηλαδή συναισθάνονται την πνευματική τους πτωχεία και την εξάρτησή τους από το Θεό. Μακάριοι είναι «οι πενθούντες» για τις αμαρτίες τους και για το κακό που επικρατεί στον κόσμο. Μακάριοι είναι «οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην», δηλαδή αυτοί που επιθυμούν τη δικαιοσύνη και την τελειότητα. Μακάριοι είναι «οι καθαροί τη καρδία», δηλαδή αυτοί που έχουν την καρδιά τους καθαρή από κάθε μολυσμό αμαρτίας. Μακάριοι είναι «οι πραείς», αυτοί δηλαδή που συγκρατούν τον εαυτό τους και δεν παραφέρονται ποτέ. Μακάριοι «οι ελεήμονες», δηλαδή οι σπλαχνικοί και επιεικείς που συμπονούν στη δυστυχία τον πλησίον. Μακάριοι είναι «οι ειρηνοποιοί», αυτοί που έχουν μέσα τους την ειρήνη και τη μεταδίδουν και στους άλλους. Μακάριοι τέλος είναι «οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης», δηλαδή αυτοί που ένεκα της αρετής και χριστιανικής του τελειότητας διώκονται και ονειδίζονται και συκοφαντούνται.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι μιλώντας ο Χριστός για τους μακάριους ανθρώπους και τις αιτίες που τους κάνουν μακάριους, θέλει να δώσει μερικές πτυχές της μακαριότητας, η οποία προσεγγίζεται εδώ στη γη και ολοκληρώνεται στον ουρανό χωρίς ωστόσο να σημαίνει αυτό ότι οι ιδιότητες των μακαρίων ανθρώπων είναι ξεχωριστές και ανεπηρέαστες η μία από την άλλη. Ή για να το διατυπώσω πιο απλά, δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ένας άνθρωπος που συναισθάνεται την πνευματική του πτωχεία δεν είναι πράος, ή ένας άνθρωπος με καθαρή καρδιά δεν είναι ειρηνοποιός κ.λπ. Θέλω να πω ότι ο μακάριος άνθρωπος έχει όλες τις αρετές και τις πράξεις που αναφέρει ο Χριστός στην ομιλία του. Και αν ήθελα να μιλήσω κάπως γενικότερα, θα έλεγα ότι για να είσαι μακάριος πρέπει να διεξάγεις πνευματικό αγώνα. Για να είσαι ταπεινός, για να πενθείς, και παράλληλα να είσαι πράος στους άλλους, να είσαι ελεήμων, ειρηνοποιός και υπομονετικός στις επιθέσεις των εχθρών, χρειάζεται μία συνεχής προσπάθεια για την απόκτηση των αρετών, πάντα με οδηγό το Ευαγγέλιο και βοηθό τη χάρη του Θεού.

Πνευματικά Θέματα, Πρεσβ. Διονυσίου Τάτση, Β΄ έκδοση: Ιούνιος 2008