Με ρωτάς αν πρέπει, πριν από την εξομολόγηση και τη θεία μετάληψη, να πηγαίνεις και να ζητάς συγχώρηση από τους ανθρώπους που λύπησες , όταν ξέρεις ότι δεν θα πετύχεις τίποτα καλύτερο από την είσπραξη ειρωνιών και… «κοσμητικών επιθέτων». Νομίζω πως δεν πρέπει να εξετάζεις το θέμα τόσο τυπικά, τόσο «νομικά».Το πρώτο πράγμα που πρέπει να επιδιώκεις είναι η καθαρή αντίληψη και πεποίθηση της αμαρτωλότητός σου. Όταν αυτή θα την έχεις βιώσει, και όταν η αληθινή μετάνοια θα έχει ωριμάσει μέσα στην ψυχή σου, ίσως και εκείνοι οι άνθρωποι να έχουν υποστεί μία παρόμοια εσωτερική αλλαγή. Αν όμως γνωρίζεις πως…

Η ταπείνωση έχει μεγάλη δύναμη και διαλύει τον διάβολο. Όπου υπάρχει ταπείνωση, δεν έχει θέση ο διάβολος. Και όπου δεν υπάρχει διάβολος, επόμενο είναι να μην υπάρχουν πειρασμοί. Μία φορά ένας ασκητής ζόρισε ένα ταγκαλάκι να πη το «Αγιος ο Θεός...» Είπε το ταγκαλάκι «Αγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος», «ελέησον ημάς» δεν έλεγε. Πές: «ελέησον ημάς»! Τίποτε! Αν το έλεγε, θα γινόταν Αγγελος. Όλα τα λέει το ταγκαλάκι, το «ελέησον μέ» δεν το λέει, γιατί χρειάζεται ταπείνωση. Το «ελέησον μέ» έχει ταπείνωση, και δέχεται η ψυχή το μεγάλο έλεος του Θεού που ζητάει.Ό,τι και να κάνουμε, ταπείνωση-αγάπη-αρχοντιά χρειάζεται.…